‘Oppenheimer’ is actueel: we moeten met kernwapens leren leven

NRC

Atoombom - Wij leven nog steeds in de wereld van Oppenheimer, Hiroshima, en Nagasaki: we moeten opnieuw leren hoe we het gevaar van kernwapens beheersbaar kunnen maken, schrijft Paul van Hooft.

Dit weekend herdenken we de bombardementen op Hiroshima (6 augustus) en Nagasaki, 78 jaar geleden. (...)

We leven opnieuw in een tijdperk van grote nucleaire onzekerheden. De huidige problemen met kernwapens zijn zelfs complexer dan tijdens de Koude Oorlog. Dat heeft een aantal oorzaken.

(Tekst loopt door onder de foto.)

De eerste atoombomtest ten zuiden van Los Alamos in New Mexico. Foto Corbis / Getty Images.

Allereerst zijn de overeenkomsten om kernwapens te beheersen die tijdens en vlak na de Koude Oorlog werden gemaakt bijna allemaal uit elkaar gevallen. (...)

De nog onduidelijke effecten van nieuwe technologieën dragen verder bij aan de complexiteit van de huidige problemen. Kunstmatige intelligentie is waarschijnlijk de gevaarlijkste ontwikkeling, omdat het de snelheid van handelen opvoert, data snel bij elkaar brengt, en onbedoeld besluiten zou kunnen nemen zonder betrokkenheid van mensen.

Bovendien verschuift het machtsevenwicht in de wereld. Tijdens de Koude Oorlog was het al moeilijk genoeg om escalatie te voorkomen, zoals bleek tijdens de Cubacrisis in 1962. Maar toen ging het eigenlijk vooral nog om de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie, omdat de Britse, Franse en Chinese wapenarsenalen kleiner en irrelevanter waren. Dat is veranderd. China is bezig met een inhaalslag, en India, Pakistan en Noord-Korea beschikken inmiddels ook over kernwapens (en Israël al langer onofficieel ook). (...)

Wat kan Europa in deze alarmerende context doen? Ten eerste kunnen Europeanen geavanceerde conventionele wapenarsenalen opbouwen om zelf Rusland beter af te schrikken. (...)

Ten tweede kan Europa er bij de Verenigde Staten op aandringen om met zowel Rusland als China afspraken te maken over het beperken van nucleaire risico’s. Het zal daarentegen moeilijk zijn om nieuwe wapenbeheersingsverdragen door het Congres te krijgen. (...) Ten derde kunnen de Europeanen zelf gesprekken aangaan met China, vooral om concrete afspraken te maken over de beheersing van nieuwe technologieën. (...)

De ogenschijnlijk plotselinge terugkeer van kernwapens op het wereldtoneel vorig jaar verraste veel Europeanen, maar dat was onterecht. We zijn dertig jaar gemakzuchtig geweest. We zullen de weggezonken kennis daarom opnieuw moeten opbouwen, en opnieuw met kernwapens moeten leren leven.

Hele artikel

> Zie ook: ‘Onze kernwapens zijn niet defensief bedoeld’

Tags: #nederlands #kernwapens #kernoorlog #nucleaire_wapens #atoombom #vs #rusland #oekraine #poetin #doomsday_clock #pentagon_papers #cuba_crisis #truthtelling_project #klokkenluiders #icbm #oppenheimer