Nederland doorstroomland: de VOC-mentaliteit is springlevend

NRC

Multinationals - Nederland kent een lange geschiedenis van innovatieve financiële producten. Brievenbusfirma’s, ziet Roel Janssen, passen in dat patroon. Die baten slechts de dienstverleners op de Zuidas. (...)

Bedrijven die over vele miljoenen beschikken en nul werknemers in dienst hebben.

Deze bedrijven zijn brievenbusfirma’s. Meer dan 90 procent van de ruim 12.000 brievenbusfirma’s in Nederland heeft geen personeel, verricht geen economische activiteiten en bestaat uitsluitend bij de gratie van een inschrijving bij de Kamer van Koophandel. De administratie wordt gevoerd door trustmaatschappijen. (...)

(Tekst loopt door onder de tekening.)

Illustratie Hajo

Nederland speelt bij deze geldstromen een sleutelrol. Niet als tropisch belastingparadijs, maar als doorstroomland. Eerder dit jaar publiceerde De Nederlandsche Bank een rapport, De doorstroom via Nederland in kaart, dat onthutsende gegevens bevat over de omvang van geldstromen door brievenbusfirma’s en andere financiële vehikels die in Nederland gevestigd zijn. Tot 2019 was Nederland zelfs „de absolute wereldleider”. Sindsdien zijn de Verenigde Staten, met een veel grotere economie, Nederland voorbijgestreefd. (...)

Het gaat om criminele geldstromen of vluchtkapitaal van oligarchen en hun bedrijven uit Rusland, en vooral om winsten van multinationale ondernemingen die met slimme ‘tax planning’ gebruik maken van de ruimte die de Nederlandse fiscale wetgeving biedt om belastbare winsten van bedrijven te drukken. (...)

Het bestaan van de Nederlandse brievenbusfirma’s past in een historische traditie. De oprichting van de VOC in 1602, de eerste onderneming gefinancierd met aandelenkapitaal, de Amsterdamse Wisselbank (1609), de voorloper van hedendaagse centrale banken, en de Effectenbeurs (1611) vormden de hoekstenen van het moderne kapitalisme. (...) Met leningen van Amsterdamse bankiers financierden Europese vorsten hun oorlogen, hofhoudingen, koloniale veroveringen, maîtresses en luxueuze uitspattingen. Nederland kende een stabiele munt en lage rente: gedurende twee eeuwen was Nederland het rijkste land ter wereld.

Bankiers en kooplieden pionierden met nieuwe financiële instrumenten, die tot de dag van vandaag gangbaar zijn in de financiële markten. (...)

Zo vernieuwend als bankiers van de Amsterdamse grachtengordel in de 17de en 18de eeuw waren met nieuwe vormen van kapitaalverstrekking, zo amoreel zijn tegenwoordig de accountants, belastingadviseurs, advocaten, bankiers en medewerkers van trustfirma’s aan de Amsterdamse Zuidas. Zij faciliteren Nederland doorstroomland. (...)

De Nederlandse economie schiet er niets mee op, want brievenbusfirma’s leveren geen banen op; de Nederlandse schatkist en die van andere landen worden belastinginkomsten onthouden. De enige opbrengst is de twijfelachtige reputatie van Nederland als doorstroomdelta van geld. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #brievenbusfirma #bealstingontwijking #zuidas #financiele_producten #pandora_papers #paradise_papers #geldstromen #multinationals #uber #starbucks #oligarchen #crimineel_geld #tax_planning #belastingen #fiscale_wetgeving #intellectueel_eigendom #voc #tulpenbollengekte #rampjaar