Vuur, roet en daarna kou – op een vernietigende kernoorlog volgt een nucleaire winter

NRC

Atoomwapens - Nu de spanningen internationaal oplopen, neemt ook de angst voor een kernoorlog toe. Wat zouden daarvan de gevolgen zijn? (...)

> Zie ook: ‘Onze kernwapens zijn niet defensief bedoeld’

(Tekst loopt door onder de foto.)

De rook van deze natuurbranden in Canada (mozaïekbeeld uit 2017) geeft een idee van de gevolgen van een kernoorlog. Beeld NASA.

De dreiging van een kernoorlog is lang niet zo groot geweest. Bijna wekelijks uit Ruslands ex-president Dmitri Medvedev dreigementen met kernaanvallen, al verwijst president Vladimir Poetin liever indirect naar Ruslands bijna zesduizend atoombommen. China bouwt raketsilo’s in woestijngebieden, Noord-Korea werkt gestaag aan zijn arsenaal, inmiddels geschat op enkele tientallen. In april 2022, kort na de Oekraïne-invasie, testte Rusland met veel mediavertoon zijn nieuwe Sarmat-langeafstandsraket, met ruimte voor tien kernkoppen. Ook de VS besteden nog altijd miljarden aan hun ‘nucleaire afschrikking’. (...)

Eén kernexplosie boven een stad richt extreme verwoesting aan door een vuurbal van miljoenen graden, door schokgolven, door straling, door branden en door radioactieve fall-out, waarbij honderdduizenden mensen meteen omkomen of later sterven. Meer dan een ramp.

Maar na een kernoorlog waarin honderden steden dit lot ondergaan, volgt een wereldomspannende, langdurige catastrofe. Gigantische branden in de gebombardeerde steden worden zichzelf-aanjagende vuurstormen: hout, plastic, mensen, asfalt, alles wat brandbaar is, gaat in de fik. Er ontstaan gigantische opstijgende rookwolken, pyrocumulonimbus genaamd, die ook optreden bij grote bosbranden. Ze brengen megatonnen zwarte roet hoog in de stratosfeer, de luchtlaag boven tien kilometer hoogte. Dat blokkeert het zonlicht, eerst alleen plaatselijk, maar als het roet zich verspreidt over het hele noordelijk halfrond. De hemel wordt maar iets minder helder, maar de gevolgen zijn rampzalig. (...)

Zelfs een ‘kleine’ kernoorlog, bijvoorbeeld tussen kernmachten India en Pakistan, waarbij een paar honderd steden in de as gelegd worden, leidt tot catastrofale afkoeling, bleek uit een simulatie van Michael Mills van de Universiteit van Boulder in Colorado in 2014. (...)

In een artikel in Nature Food in 2022 becijferen Robock en collega’s, gebruikmakend van computermodellen van landbouwopbrengsten, dat bij een ‘beperkte’ kernoorlog zo’n twee miljard mensen zouden sterven van de honger, en bij een volledige oorlog vijf miljard. Alleen Australië zou de dans kunnen ontspringen. (...)

Kernwapens zijn niet alleen een dreiging voor de mensheid, maar ook een verdienmodel voor defensiebedrijven en kernwapenlaboratoria. In 2021 zijn de VS met een moderniseringsprogramma van het arsenaal begonnen. (...)

Zelfs duidelijk verouderde elementen van de kernwapeninfrastructuur worden niet ontmanteld, zoals de honderden raketsilo’s in dunbevolkte staten als Wyoming en Montana, die binnen minuten kunnen lanceren bij een kernaanval.

Deze raketten op land vormen één poot van de nucleaire triade, de drie-eenheid waarvan nucleaire bommenwerpers en onderzeeërs de andere leden zijn. Mede dankzij GPS zijn kernraketten aan boord van onderzeeërs of vliegtuigen inmiddels net zo accuraat als die uit de silo’s, die bovendien inmiddels op satellietbeelden gemakkelijk te vinden zijn. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #kernwapens #kernoorlog #nucleaire_wapens #atoombom #vs #rusland #oekraine #poetin #india #pakistan #doomsday_clock #ellsberg #daniel_ellsberg #pentagon_papers #cuba_crisis #truthtelling_project #klokkenluiders #icbm