Geen deal met Iran brengt oorlog dichtbij

NRC

Iran - Terwijl de onderhandelingen tussen de VS en Iran voor een nieuw nucleair akkoord zijn vastgelopen speelt Israël met vuur, ziet Carolien Roelants.

(...) Het is nog altijd theoretisch mogelijk dat Iran en de Verenigde Staten tot een vergelijk komen over herstel van het nucleaire akkoord waaronder Washington terugkeert in het zogeheten Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA) en het bewind in Teheran het weer gaat naleven. Maar meer dan over de eventuele wederzijdse concessies die nog mogelijk zouden zijn, wordt er nu openlijk gespeculeerd over een Plan B als de onderhandelingen definitief mislukken. Plan B reikt van nog méér sancties tegen Iran dan er al van kracht zijn, tot en met militair geweld om het Iraanse nucleaire programma uit te schakelen. Israëlische leiders gaan zeer ver in hun pleidooi voor dergelijke, liefst Amerikaanse maar als het moet eigen militaire actie.

Toenmalig Israëlisch premier Netanyahu oefende zware druk op president Trump uit om in 2018 uit het JCPOA te stappen. (...)

[JCPOA] diende om een Iraanse kernbom te voorkomen. In ruil daarvoor werden de sancties ingetrokken die Iraanse olie-export en in het algemeen zaken doen met de islamitische republiek verboden. (...)

In zijn verkiezingscampagne beloofde de latere president Biden in 2020 dat hij de VS zou terugvoeren in het JCPOA. Iran was intussen begonnen stapsgewijs het akkoord te schenden. (...) Zodra de VS in het akkoord zouden terugkeren en de sancties opheffen, zou Iran al zijn schendingen terugdraaien, beloofde het.

Het is niet duidelijk waarom dit niet is gelukt. (...) Met de midterms in aantocht is zo goed als elke Amerikaanse concessie uitgesloten aan Iran dat zowel bij Democraten als Republikeinen geldt als macht van het kwaad en als serieuze bedreiging voor bondgenoot Israël.

Is Iran inderdaad zo’n serieuze bedreiging? Ja, het beschikt over ballistische raketten en doeltreffende drones en kruisraketten. (...) Maar nauwelijks een luchtmacht, laat staan de moderne Amerikaanse en Europese wapens waarmee de regio zit volgestopt. En de CIA heeft onlangs nog verklaard dat Iran inderdaad géén atoomwapenprogramma heeft. Israël daarentegen bezit niet alleen die modernste westerse wapens maar staat daarnaast bekend als belangrijke nucleaire wapenmacht.

Israël heeft al lang geleden besloten nooit te zullen accepteren dat zijn vijanden over kernwapens beschikken. (...) Inmiddels heeft het meer dan 400 aanvallen uitgevoerd op Iraanse posten en die van hun bondgenoten in Syrië. In Iran zelf zijn in dienst van Israël verscheidene atoomwetenschappers en belangrijke militairen vermoord, en ook nucleaire en andere militaire installaties gesaboteerd. (...)

Het is natuurlijk mogelijk dat de Israëlische dreigementen, militaire oefeningen en tot dusverre relatief beperkte aanvalsacties zijn bedoeld om Iran te intimideren en af te schrikken van een kernwapenprogramma. Het is zeer te hopen. Want ga maar na wat de consequenties zouden kunnen zijn van een daadwerkelijke Israëlische aanval op de Iraanse atoominstallaties. (...)

Naast de oorlog aan de oostzijde van Europa, een oorlog ten zuidoosten. Een verschrikkelijke gedachte.

Hele artikel

Iraanse vrouw loopt langs een muurschildering in Teheran. Foto Abedin Taherkenareh.

Tags: #nederlands #iran #israel #vs #verenigde_staten #nucleair_akkoord #Joint_Comprehensive_Plan_of_Action #JCPOA #kernwapens #sancties