‘Poetins invasie is het begin van een nieuwe Koude Oorlog’

NRC

Poetin wil van Rusland een machtsblok maken tussen China en de Verenigde Staten, zegt Velina Tchakarova, die zijn strategie bestudeert. En Europa is niet klaar voor die nieuwe wereldorde.

“Wij hebben de afgelopen drie decennia in een soort interbellum geleefd. Een interbellum tussen twee Koude Oorlogen. De Russische invasie in Oekraïne luidt het einde in van deze tussenperiode, die begon met de val van de Muur in 1989. Die invasie was president Poetins startschot van de tweede Koude Oorlog. Daarom komt er in Oekraïne voorlopig geen vrede, vrees ik, omdat Poetins plannen met Oekraïne niet alleen maar om Oekraïne draaien, maar deel uitmaken van een veel grotere, geopolitieke strategie van het Kremlin.” (...)

Wat wil Poetin precies?

„Hij heeft drie doelen. Die hangen nauw met elkaar samen. Ten eerste wil hij Oekraïne, dat de afgelopen decennia economisch, cultureel en politiek van Rusland is afgedreven, weer tegen Rusland aan trekken. Een soeverein Oekraïne kan hij niet tolereren. Het verhaal dat hij Oekraïne binnenviel om de expansie van de NAVO te stoppen, is onzin.” (...)

„Wat hem meer dwarszit, is de Europese integratie. Hij annexeerde de Krim en viel de Donbas binnen in 2014 vanwege het associatieakkoord met de EU. Poetins Euraziatische Economische Unie met Wit-Rusland en Kazachstan is een pure kopie van de Europese interne markt.” (...)

“[T]oen de snelle oorlog mislukte, is Poetin overgeschakeld op een lange oorlog. Hij wil Oekraïne koste wat het kost hebben, platgebrand of niet.”

“Waarom? Daar komen zijn twee andere doelen in beeld. Zijn tweede doel is om de internationale status quo kapot te maken. Hij lapt alle verdragen, afspraken en het internationaal recht aan zijn laars. Hij gooit de bestaande wereldorde omver, om plaats te maken voor een nieuwe orde die hem beter uitkomt. In die zin voert hij eigenlijk oorlog tegen óns.” (...)

“Europa heeft twee opties in Oekraïne: oorlog of vrede. Poetins opties zijn anders: een korte of een lange oorlog.” (...)

“Wat Poetin verder goed gezien heeft, is dat de EU-lidstaten allemaal verschillende belangen hebben en dat er op den duur scheuringen komen in de EU. Hoe meer hij dat grote Europese blok uiteen speelt, hoe beter voor hem. Zo komt hij waar hij wezen wil.” (...)

“[D]e eerste scheurtjes in de EU verschijnen. Kijk naar Hongarije en het gedoe met het olie-embargo. Als Poetin meer Oekraïense steden verovert, een eenzijdig staakt-het-vuren afkondigt en onderhandelingen aanbiedt, denk ik dat een aantal Europese landen en de VS de druk op Oekraïne opvoeren om daarop in te gaan. Oekraïne staat er niet florissant voor. En als de halve wereld honger lijdt vanwege Russische voedselblokkades, moet ik nog zien dat Europa nee zegt tegen onderhandelingen.”

Wat is Poetins derde doel?

“Dat is om als blok, met Wit-Rusland en Oekraïne, Amerika en China tegen elkaar uit te spelen en zo tussen die twee een machtsfactor te worden. Hij rekent niet echt op een vriendschapspact met een van hen, maar wel op het feit dat de ene supermacht het vreselijk vindt als de andere Rusland aan zijn kant heeft.” (...)

“Poetin kan op elk moment een staakt-het-vuren afkondigen en dat thuis als overwinning verkopen: hij heeft grond en steden veroverd en de Krim uit zijn isolement gehaald. Daarna kan hij de oorlog een poosje stoppen, om de komende winter energieleveranties als wapen te gebruiken, zijn troepen te hergroeperen, en dan op een dag elders in Oekraïne opnieuw te beginnen met vechten. Dit is pas het begin. De oorlog is nog lang niet afgelopen. Poetin vecht op zijn eigen voorwaarden.” (...)

“De wereldorde wordt langzaam weer bipolair. Er zijn twee supermachten: de VS met een zogeheten ‘Anglosfeer’ eromheen, en de ‘DragonBear’ – China dat zorgt dat het niet gehinderd wordt door Rusland. China en de VS worden steeds verder van elkaar losgekoppeld, op financieel, economisch en monetair gebied. De spanning tussen China en India loopt intussen op, en kan later dit jaar zelfs ontploffen. De VS zullen zich steeds meer uit West-Azië terugtrekken, en later wellicht ook uit Europa, om zich te concentreren op Zuidoost-Azië. Ten slotte zien we kleinere, regionale machten opkomen die proberen niet te kiezen tussen China en de VS.” (...)

“Europa zou zich verdorie zorgen moeten maken. Ik zie veel verontwaardiging over Oekraïne, maar over de geopolitieke implicaties wordt niet genoeg nagedacht, behalve in een land als Polen, waar ze denken: wij zijn de volgende.” (...)

“De NAVO is terug van weggeweest. We wanen ons weer even veilig. Maar wat als over twee jaar een Republikein president van Amerika wordt die er weinig voor voelt Europa te verdedigen? Dat is een vrij realistisch scenario. We moeten veel harder trekken aan echt Europese defensie en veiligheid. Europa is niet klaar voor de nieuwe wereldorde. Niemand is daar klaar voor. Alleen Rusland.”

Hele artikel

Tags: #nederlands #rusland #china #vs #verenigde_staten #oekraine #europa #europese_unie #navo #nato #koude_oorlog #geopolitiek