De complexiteit van onze tijd wordt platgeslagen in instagramposts en talkshowinterviews

Vrij Nederland (€ - alleen vandaag gratis)

Alle grote ontwikkelingen in de wereld – of ze nu geweldig zijn, of catastrofaal – zijn het gevolg van een complex samenspel van tal van factoren. Maar daar is geen oog meer voor. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Fotografie Phil Nijhuis/ANP

[H]oe meer inzicht in de complexiteit van de (politieke) aanloop naar een gebeurtenis, hoe banaler het menselijk handelen binnen die complexiteit blijkt. We leven in een tijd waarin voor zo’n analyse nauwelijks ruimte is, of het nu over oorlogen, klimaatverandering of #MeToo-affaires gaat.

Sterker nog, de benadering is inmiddels volledig omgekeerd: de complexiteit is platgeslagen in talkshowinterviews of instagramposts, het menselijk handelen ligt onder een vergrootglas. Aan individuen worden bovennatuurlijke krachten toegedicht: iemand is eigenhandig schuldig aan een conflict, omstanders zijn ‘goed’ of ‘fout’, een beroemd figuur wordt gezien als hoofdoorzaak van geweldige dan wel catastrofale ontwikkelingen in de wereld. Er is minder aandacht voor het duizelingwekkende web van historische, (geo)politieke, economische en ideologische factoren dat achter die ontwikkelingen schuilgaat. (...)

Betekent dit dan dat niemand verantwoordelijk is voor wat dan ook? Dat elk conflict of probleem een samenloop van omstandigheden is waarvan het moment van ontploffing door een willekeurige godheid wordt bepaald? Integendeel. (...)

Voor 2024 wens ik een wereld met meer aandacht voor de achtergronden en minder voor de poppetjes. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #oorlog #metoo #achtergrond #complexiteit #poppetjes #talkshow #media #journalistiek #geopolitiek #complottheorie #boeken #politiek #sociale_media