#journalistiek

berternste2@diasp.nl

Bij de universiteit hoort vanzelfsprekend een vrije pers

NRC

Het was een fors dreigement dat vorige week in de mailbox van Saskia Bonger belandde. Bonger is hoofdredacteur van Delta, het journalistieke platform van de Technische Universiteit Delft, en ze had zojuist een artikel gepubliceerd over de sociale onveiligheid op een universiteitsafdeling. De mail was afkomstig van de afdeling juridische zaken van de TU Delft. Bonger zou „persoonlijk aansprakelijk” worden gesteld voor „eventuele schade die de TU zou lijden” als het artikel niet onmiddellijk offline zou worden gehaald.

(Tekst loopt door onder het logo.)

Logo van NRC

De hoofdredacteur koos „onder protest” eieren voor haar geld en verwijderde het gewraakte stuk. Nadat er ophef over de kwestie was ontstaan, zette de universiteit een mededeling op haar website met excuses voor het blokkeren van de publicatie. Het artikel is echter nog steeds niet te lezen op de site van Delta, omdat Bonger geen garantie heeft gehad dat zij niet persoonlijk hoeft op te draaien voor een eventuele schadeclaim.

Deze kwestie is geen geïsoleerd incident.

Redactiestatuten bieden vaak te weinig bescherming tegen voorlichters en bestuurders die uit angst voor ‘slechte publiciteit’ onprettig nieuws binnenskamers willen houden. Universiteiten zijn immers elkaars concurrent als het gaat om het aantrekken van wetenschappers en studenten. Dus is alleen goede publiciteit gewenst: het product moet zo glimmend mogelijk in de etalage staan. (...)

Allicht, maar universiteiten (en hogescholen) zijn nadrukkelijk géén bedrijven. (...)

Bestuurders in het hoger onderwijs moeten een beetje moed tonen. Ze verkeren in een bevoorrechte positie: ze mogen leidinggeven aan instellingen vol slimme en kritische mensen die iedere dag bezig zijn kennis te verwerven en door te geven. Die praktijk is gebaat bij een cultuur waarbinnen de uitingsvrijheid zo groot mogelijk is. Vanzelfsprekend hoort daar een vrije universitaire pers bij. Het is treurig dat dit betoogd moet worden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #universiteit #universiteitspers #tu_delft #pers #persvrijheid #journalist #journalistiek #censuur

berternste2@diasp.nl

Recensie: Avoiding the News verplichte kost voor inzicht in een bewust onbereikbaar deel van ons publiek

Villaemdia

Begin dit jaar verscheen Avoiding the News: Reluctant Audiences for Journalism, over achtergronden en redenen van zogeheten nieuwsmijders. Het onderzoek onthulde nuttige inzichten, zeker voor een doelgroep die zichzelf het liefst onderdompelt in nieuws. De realiteit is hard: wereldwijd mijdt zo'n drie procent van volwassenen het nieuws, met uitschieters tot tien procent in sommige landen.

Dat percentage klinkt behapbaar, maar vertegenwoordigt dus tientallen miljoenen mensen die actief geen nieuws volgen. “Dat zijn er meer dan er wereldwijd voor nieuws betalen”, herinneren de onderzoekers. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Omslag van boek
.

Het onderzoek constateerde een opmerkelijk verschil in opmaak van nieuwsmijders in de Verenigde Staten (meestal ideologisch rechts) ten opzicht van de rest van de wereld, waar nieuwsmijders meestal links georiënteerd zijn en sterk politiek betrokken. Verder staat een groep simpelweg onverschillig tegenover politiek en daarmee ook nieuws. (...)

Hoe lossen we dat dan op? Méér nieuws is alvast niet de oplossing, aldus de onderzoekers. Ze bekennen eerlijk geen panklare oplossing te hebben. De auteurs delen - met ‘enige aarzeling’ vanwege de complexiteit van het probleem - hooguit enkele praktische suggesties en observaties. (...)

Avoiding The News is ondanks de enorme informatiedichtheid in vlot en toegankelijk Engels geschreven. Het is een aanrader voor iedereen die zich zorgen maakt over het afkalvende vertrouwen in de journalistiek en wil begrijpen wat dit bewust onbereikbare deel van het publiek drijft.

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #journalistiek #journalist #media #nieuws #nieuwsmijders #fake_news #nepnieuws #desinformatie

berternste2@diasp.nl

Harde kritiek op Israël? Daar hoef je geen antisemiet voor te zijn

**Stevo Akkerman (Trouw)

(...) Maar vooruit, wat wil ik beweren? Dat een antisemiet elke kritiek op Israël kan gebruiken als dekmantel, maar dat daarom nog niet elke kritiek op Israël antisemitisch is. En dat het woord ‘apartheid’ wel degelijk van toepassing is op de bezettingspolitiek van Israël, die dateert van 1967. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van Stevo Akkerman
Stevo Akkerman

“Ik sta er ook als jurist in”, zei [de 90-jarige Holocaust-overlevende Ulli d’Oliveira] in de Volkskrant. “Dan kun je niet anders dan protesteren tegen wat Israël de Palestijnen aandoet. Je moet waakzaam blijven voor nieuwe vormen van volkerenmoord, anders verzaak je.” (...)

[I]k wil slechts laten zien dat harde kritiek op Israël heel goed mogelijk is zonder antisemitisch te zijn. In Israël zelf concludeerde mensenrechtenorganisatie B’Tselem in 2021 over de ongelijkheid van de Palestijnen: “Dit is apartheid.” En B’Tselem staat daarin zeker niet alleen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #israel #palestina #palestijnen #bezette_gebieden #gaza #media #nieuws #desinformatie #journalist #journalistiek #antisemitisme

berternste2@diasp.nl

‘Ben ik antisemiet? Dacht van niet’

Villamedia

Ik heb aan niemand een hekel, zeker niet aan groepen of volksstammen. Bij voetbalwedstrijden kom ik nooit. Toch ben ik al bij herhaling van antisemitisme beticht’, schrijft voormalig Midden-Oosten correspondent van De Telegraaf Jos van Noord in deze opiniebijdrage. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van doden in lijkzakken, een met daarop een vest met ‘Press’
© SIPA / Ali Hamad apaimages

Ervaring leerde mij dat degene die een kritisch woord laat horen over Israël meteen emmers drek over zich uitgestort krijgt. (...)

Let wel: ik ben groot fan van Israël. Een veilige haven voor bedreigde joden. Maar wel binnen de eigen grenzen, zoals die internationaal zijn vastgesteld. Lekker bekvechten in de Knesset, maar niet donderjagen bij de buren. Zo simpel. (...)

Beetje dom en als zodanig ook doorzichtig om iedereen met terechte kritiek op Israël antisemiet te noemen. Dat CIDI-mantra, daar trapt toch niemand meer in…
Ik ken mensen die het inmiddels als een eretitel zien. Zij worden antisemiet genoemd, enkel omdat zij de vinger op zere plekken durven te leggen.

Israël raakt steeds verder van het padje. Vol haat tegen iedereen. Een wantrouwig volk dat zich ook daarom van niemand iets aantrekt.

In Gaza (waar Israël niets te zeggen heeft, maar er de bevolking al jaren in gijzeling houdt) heeft Israël een slachting aangericht die zijn weerga in de moderne geschiedenis nauwelijks kent. Tienduizenden burgerdoden, meest kinderen en hun moeders. Gaza is totaal verwoest.

Intussen plunderen die voorbeeldige Israëlische soldaten de huizen van verdreven Palestijnen en worden er door de zionistische krijgsmacht aan de lopende band gruweldaden begaan.

De media lopen Israël alleen maar voor de voeten, onthullen de dagelijkse Israëlische misdaden tegen de menselijkheid. Daarom moeten ook journalisten uit de weg geruimd worden. Bijna honderd collega’s zijn in Gaza doelgericht door Israël vermoord.

Nog zo’n leugenachtige CIDI tactiek: aldoor doen alsof het drama begon op 7 oktober. Terwijl dit nu juist de dag was dat in Gaza opgesloten Palestijnen hun jarenlange gijzeling niet langer konden verdragen, hun woede daarover ontplofte en zij zich gruwelijk te buiten gingen in een gruwelijke tegenactie. Wat had Israël verwacht, na al die jaren van tenminste even gruwelijke bezetting en onderdrukking, het voortdurende tergen van het Palestijnse volk? Champagne? (...)

‘Tuurlijk sta ik achter Israël!’ schoot de correspondent boos terug. ‘Want als ik voor ze ga staan, kan ik niet zien wat ze achter mijn rug uitspoken!’

Hele artikel

Tags: #nederlands #israel #palestina #palestijnen #bezette_gebieden #gaza #media #nieuws #desinformatie #journalist #journalistiek #antisemitisme

berternste2@diasp.nl

De mogelijke uitlevering van Julian Assange aan de VS, vormt ook een bedreiging voor de journalistiek

De Volkskrant

De meer dan honderd jaar oude wet waarmee de omstreden klokkenluider Julian Assange aan de Verenigde Staten kan worden uitgeleverd, kan volgens critici een gevaarlijk precedent scheppen. ‘Dit zal haast zeker de doodsteek zijn voor onderzoeksjournalistiek gebaseerd op geheime informatie.’ (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van Julian Assange achter ruit
Julian Assange komt op 11 april 2019 aan in de rechtbank in Londen. Beeld Getty Images.

Vanaf 2006 begint WikiLeaks via een eigen website met het publiceren van vertrouwelijke documenten die regeringen – vooral de Amerikaanse – in verlegenheid brengen. Journalistiek relevante onthullingen, bijvoorbeeld over Amerikaanse voorschriften om sommige gedetineerden in Guantánamo Bay doktersbezoek te onthouden. Of interne stukken die laten zien dat velen er destijds onterecht en zonder aanklacht worden vastgehouden. Een Arabische journalist die toen al acht jaar gevangen zat, zodat de Amerikanen meer over de nieuwsorganisatie waar hij werkt, Al-Jazeera, te weten kunnen komen.

Later volgen vele honderdduizenden interne documenten over de oorlogen in Afghanistan en Irak, die aantonen dat de strijd veel minder voorspoedig verloopt dan de internationale coalitie publiekelijk verkondigt. Met bovendien veel meer onschuldige burgerslachtoffers. (...) Getuigenissen over oorlogsmisdaden. In Irak waren er Amerikaanse militairen die vanuit helikopters lachend burgers – waaronder twee journalisten van Reuters – doodschoten. Er was sprake van martelingen en executies van gevangenen. Het private Amerikaanse bedrijf Blackwater schoot op willekeurige burgers en bijna zevenhonderd Irakese personen werden vermoord omdat ze te dichtbij checkpoints kwamen – onder wie zwangere vrouwen.

Daarna verschenen honderdduizenden diplomatieke stukken die onder meer aantonen dat Shell diep geïnfiltreerd was in de Nigeriaanse politiek. Eerder werd al bekend dat het Nederlandse bedrijf Trafigura de giftige lading van een schip in de Ivoriaanse hoofdstad Abidjan dumpte, met gigantische gezondheidsschade bij de meeste arme bevolkingsgroepen tot gevolg.

Het waren, kortom, journalistiek relevante onthullingen – veelal gebracht in samenwerking met internationale media als The New York Times, The Guardian en Der Spiegel. (...)

Voor de uiteindelijke aanklacht grijpen de Verenigde Staten terug op de meer dan honderd jaar oude Espionage Act. Opgesteld tijdens de Eerste Wereldoorlog om ondermijning tegen het Amerikaanse leger te voorkomen, maar nog nooit eerder gebruikt om een mediaorganisatie te vervolgen. Aangeklaagden hebben minder rechten: ze kunnen zich er niet op beroepen dat publicatie in het maatschappelijk belang was. (...)

De Verenigde Staten noemen het contact tussen de Australiër en de bron – Chelsea Manning – die hem de stukken gaf, ‘samenzwering’ tegen de staat. ‘Met die redenering kan iedereen in de wereld die informatie publiceert die de VS geheim achten, vervolgd worden voor spionage’, legde Joel Simon, toenmalig directeur van persvrijheidsorganisatie CPJ uit. ‘Lekken is geen spionage’, schreef NRC eerder in een commentaar. (...)

‘Als de aanklager slaagt’, verklaarde James Goodale, die de The New York Times bijstond bij de publicatie van de geheime Pentagon Pagers over de verschrikkingen van de Vietnam Oorlog, ‘zal dat haast zeker de doodsteek zijn voor onderzoeksjournalistiek gebaseerd op geheime informatie.’ (...)

Dat internationale media desondanks relatief stil zijn over zijn mogelijke uitlevering en de consequenties, valt ook Alan Rusbridger, oud-hoofdredacteur van de Britse krant The Guardian op. Hij kende, net als velen, een ingewikkelde samenwerking met de koppige en eigenzinnige Assange. Ze waren, kortgezegd, bepaald geen vrienden. Toch is hij tot op de dag van vandaag één van zijn felste verdedigers. Zijn zaak is een ‘wake-up call’ voor media wereldwijd. ‘Je vindt Assange misschien niet leuk’, waarschuwt hij journalisten, ‘maar jij kunt de volgende zijn.’

Hele artikel

> Zie ook: Don’t Extradite Assange

Tags: #nederlands #pers #persvrijheid #media #nieuws #journalist #journalistiek #censuur #assange #julian_assange #wiki_leaks #FreeAssange #JournalistsSpeakUpForAssange

berternste2@diasp.nl

Consumenten verenigt u!

De Groene Amsterdammer

Met mensenrechten heeft een begrip als internationale solidariteit al lang niets meer te maken. Het gaat nu om handelsbelangen.

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

Illustratie: figuur (piloot?) met helm en uniform vol reclame
.

Het opvallende is dat al die angsten van rechtse complotdenkers, of afgehaakten, of autonomen, of hoe je ze ook noemen wil, bezorgde burgers wellicht, zoveel lijken op gebeurtenissen die echt hebben plaatsgevonden. Alleen werd het toen anderen aangedaan. The great replacement bijvoorbeeld, de overtuiging dat de witte bevolking vervangen wordt door mensen van kleur: voor de inheemse bevolking van Amerika, Australië of Palestina is zo’n vervanging maar al te reëel geweest. Het geïnstitutionaliseerde kindermisbruik waar elites tegenwoordig van worden beschuldigd, was vroeger vooral op scholen voor inheemse kinderen praktijk (zie bijvoorbeeld Canada). En al was het geen plandemie, bijna de gehele Zuid-Amerikaanse bevolking is ooit weggevaagd door ‘westerse’ virussen.

Hoe kan het toch dat witte mensen statistisch het veiligst zijn op deze wereld, maar ze desondanks ook het angstigst zijn? (...)

Zou het kunnen, vraagt [Naomi Klein] zich af, dat wat complotdenkers vrezen ‘een dramatische omkering van rollen is waarbij de slachtoffers daders worden?’.

In dat licht valt de symboliek van de aanklacht tegen Israël bij het Internationaal Gerechtshof nauwelijks te missen. Het moest haast wel Zuid-Afrika zijn die in het land van zijn voormalig kolonisator het imperiale geweld tegen de Palestijnen probeert te stoppen. Toen Duitsland dreigde zich in de rechtszaak te mengen, was het de president van Namibië die fijntjes herinnerde aan de Duitse genocide, ‘de eerste van de twintigste eeuw’, die tienduizenden Namibiërs het leven kostte. (...)

Internationale solidariteit maakte plaats voor globalisering, voor handelsverdragen, outsourcing, goedkope arbeid, goedkope producten, culturen die steeds meer op elkaar lijken. (...)

De westerse burger is vooral nog consument. Vandaar ook dat de VS en Engeland, met ondersteuning van Nederland, Jemen bombarderen. De Houthi’s houden Israëlische vrachtschepen tegen waardoor westerse kopers langer op hun Amazon- en Shein-shit moeten wachten. ‘Zelfverdediging’ noemt het Westen de bombardementen. Vergeet die mensenrechten, handelsbelangen gaan boven alles.

Ik had hier nog veel meer willen schrijven. Dat westerse media de Zuid-Afrikaanse aanklacht tegen Israël bijvoorbeeld zo veel mogelijk negeerden (de rechtszaak tussen Johnny Depp en Amber Heard kreeg vorig jaar meer aandacht). (...)

De afgelopen tijd is al veel gepraat over de linkse identiteitscrisis en hoe nu verder, maar daarbij ontbrak het internationale element. Zolang politici echter het geweld blijven faciliteren dat de privileges van westerse consumenten moet beschermen, van het geweld in de mijnbouw, in sweatshops of van de wapenindustrie, tot aan het uitmoorden van gewone burgers in Palestina, Congo of de Amazone, weet de gewone burger hier, bewust of onbewust, dat diezelfde politici het ook niet zullen opnemen voor hem. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #israel #palestina #palestijnen #gaza #houthi #kapitalisme #internationale_solidariteit #populisme #consumentisme #handelsbelangen #zuid-afrika #namibie #congo #media #nieuws #journalistiek #journalist #beroemdheden #inheemse_bevolking #amazone #sweatshops #links #wapenindustrie

berternste2@diasp.nl

De complexiteit van onze tijd wordt platgeslagen in instagramposts en talkshowinterviews

Vrij Nederland (€ - alleen vandaag gratis)

Alle grote ontwikkelingen in de wereld – of ze nu geweldig zijn, of catastrofaal – zijn het gevolg van een complex samenspel van tal van factoren. Maar daar is geen oog meer voor. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van talkshowtafel gezien door tvcamera
Fotografie Phil Nijhuis/ANP

[H]oe meer inzicht in de complexiteit van de (politieke) aanloop naar een gebeurtenis, hoe banaler het menselijk handelen binnen die complexiteit blijkt. We leven in een tijd waarin voor zo’n analyse nauwelijks ruimte is, of het nu over oorlogen, klimaatverandering of #MeToo-affaires gaat.

Sterker nog, de benadering is inmiddels volledig omgekeerd: de complexiteit is platgeslagen in talkshowinterviews of instagramposts, het menselijk handelen ligt onder een vergrootglas. Aan individuen worden bovennatuurlijke krachten toegedicht: iemand is eigenhandig schuldig aan een conflict, omstanders zijn ‘goed’ of ‘fout’, een beroemd figuur wordt gezien als hoofdoorzaak van geweldige dan wel catastrofale ontwikkelingen in de wereld. Er is minder aandacht voor het duizelingwekkende web van historische, (geo)politieke, economische en ideologische factoren dat achter die ontwikkelingen schuilgaat. (...)

Betekent dit dan dat niemand verantwoordelijk is voor wat dan ook? Dat elk conflict of probleem een samenloop van omstandigheden is waarvan het moment van ontploffing door een willekeurige godheid wordt bepaald? Integendeel. (...)

Voor 2024 wens ik een wereld met meer aandacht voor de achtergronden en minder voor de poppetjes. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #oorlog #metoo #achtergrond #complexiteit #poppetjes #talkshow #media #journalistiek #geopolitiek #complottheorie #boeken #politiek #sociale_media

berternste2@diasp.nl

25 jaar geleden slaagde Europa er niet in de macht van mediamagnaten te doorbreken. Dat achtervolgt ons nu.

Follow the Money

In een aantal EU-landen zijn grote delen van de pers in handen van magnaten met nauwe banden met de regering. Al tientallen jaren worstelt de Europese Unie met maatregelen die de macht van mediaconglomeraten moet indammen. Follow the Money legde de hand op documenten die onthullen hoe Europa's machtigste politici een kwart eeuw geleden een initiatief torpedeerden dat pluralisme in de media in heel Europa had kunnen waarborgen.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Illustratie: collage met protret van Helmut Kohl
.

Dit stuk in 1 minuut

Waar gaat dit artikel over?

  • De Europese Media Freedom Act moet de pluriformiteit van de media garanderen. Maar volgens mediawetenschappers is de wet te zwak. In bijvoorbeeld Hongarije heeft premier Viktor Orbán de media te stevig in zijn greep om verandering te kunnen brengen.
  • Ook in de jaren ’90 waren er al zorgen de invloed van mediamagnaten op het publieke debat. Eurocommissaris Mario Monti werkte destijds tevergeefs aan een plan om een te grote concentratie van mediamacht tegengaan.
  • Uit documenten in handen van Follow the Money, blijkt dat de Duitse bondskanselier Helmut Kohl zich persoonlijk heeft ingezet om Monti’s plannen te dwarsbomen; met succes.

Waarom is dit belangrijk?

  • Verschillende EU-lidstaten zagen de afgelopen jaren een inperking van de persvrijheid en het pluralisme van de media.
  • Zonder een mediawet die onafhankelijke media beschermt, staat kwaadwillende regeringen of individuen weinig in de weg om hun invloed op de media uit te breiden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #europa #europese_unie #media #pers #persvrijheid #journalist #journalistiek #nieuws #democratie #mediawet #Europese_Media_Freedom_Act #mediamagnaten #mediaconcentraties

berternste2@diasp.nl

X heeft nog steeds een duivelse aantrekkingskracht

NRC

Sociale media - Er is geen excuus om nog op X te blijven. Men komt er niet voor nieuws, maar voor een mening, schrijft Ginny Mooy.

Sinds Elon Musk het roer overnam, is X, ofwel Twitter, een broeinest van haat. Racisme, antisemitisme, lhbtqi-haat, klimaatontkenning en antivax-propaganda krijgen er vrij spel. Extreem-rechtse politici floreren er als nooit tevoren. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van smartphone met X
_ X is het platform van de macht. Hier klonteren politici, journalisten en opiniemakers samen. Foto Nick den Engelsman._

Deze week verliet omroep KRO-NCRV het platform vanwege de overweldigende hoeveelheid haat en racisme. Een confronterend besluit, vooral onder gebruikers die zichzelf als ‘de welwillenden’ beschouwen. Het redelijke midden van X, zou je kunnen zeggen. Het veroorzaakte een bijna eindeloze stroom aan ‘ik blijf’-verklaringen, waarin een overheersende trend opviel: ‘Ik zie nauwelijks racisme’, ‘je kan dat soort content gewoon blokkeren’, ‘ík heb nergens last van’, en anders ‘moet je zelf wat meer ‘verbindende’ tweets plaatsen’. (...)

X is het platform van de macht. Hier klonteren politici, journalisten en opiniemakers samen, omringd door allerhande influencers en zelfverklaarde ‘welwillenden’ – de hoeders van de moraal. Op X beïnvloeden zij wat mainstream is of mag zijn. Wanneer activisten en critici online worden belaagd, kijken de ‘welwillenden’ de andere kant op. Ze scrollen angstvallig verder, want waarom vuile handen maken als je ook kunt doen alsof je het niet ziet?

Journalisten vormen de lijm die X bij elkaar houdt. Om hun aanwezigheid draait het
Ze lijken te zweven boven de alledaagse strubbelingen. Ze prediken deugdzaamheid, maar hun moraal is slechts zo hoog als het aantal likes op hun laatste post. Het draait allemaal om hun reputatie. En ze worden ervoor beloond. Duizenden volgers en vele likes. Zij zíjn de moraal. De bittere realiteit is echter dat zij met hun content niet alleen bewondering trekken, maar ook extremisten en hun gedachtegoed in de schijnwerpers zetten. Zij maken X belangrijk. Erkennen durven ze dat niet. Hun verslaving aan X is hun blinde vlek. (...)

Musk zei het zelf treffend: „Het is als crack van de hoogste kwaliteit.” Het is sterker dan de roep van het geweten. (...)

Op X gaat het om ‘actualiteit’. Hier zit ‘m het venijn. Van de 1.001 smoesjes om op X te blijven, is dit het grootste zwaktebod. X is niet de snelste manier om aan nieuws te komen, maar aan een mening. Het gaat er niet om actualiteit, maar om actueel zijn. Het is een snelweg naar invloed en bekendheid. Politici blijven, gedreven door de drang om in het oog van de media te springen, terwijl gewone gebruikers blijven omdat hun tweets invloed hebben op de media. Journalisten vormen de lijm die X bij elkaar houdt. Om hun aanwezigheid draait het allemaal. (...)

[D]eze schijnbaar onschuldige verslaving ondermijnt de fundamenten van onze samenleving. (...)

hele artikel

Tags: #nederlands #media #omroep #nieuwsuur #journalist #journalistiek #twitter #musk #sociale_media #racisme #discriminatie #KRO-NCRV

berternste2@diasp.nl

De eXit van KRO-NCRV is allesbehalve laf

Villamedia

Laf. En een vreemde reactie, zéker voor een omroep. De woorden van socialmedia-expert Joey Scheufler in Nieuwsuur van 9 januari logen er niet om. Want dat KRO-NCRV afgelopen maandag de beslissing nam te stoppen met X vanwege de racistische drek die daar rijkelijk stroomt, dat kón niet. ‘Een omroep zou moeten signaleren wat er op X speelt. En daar iets mee moeten doen.’

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Deel van beeldmerk van Villamedia
.

Dat laatste doen de media al jaren: (nieuws)gebeurtenis leidt tot ophef op X, reguliere media zien ophef, en de ophef wordt een verhaal in de krant of op televisie. (...) X wordt allerminst genegeerd, ook al wordt het door relatief weinig Nederlanders gebruikt als nieuwsbron. Sterker nog: het platform wordt al jaren veel te belangrijk gemaakt door de journalistiek. (...)

Toch is Scheufler lang niet de enige die de eXit van KRO-NCRV niet ziet zitten. Door de deur van het sociale medium achter je dicht te trekken, laat je de schreeuwers regeren, aldus ‘X-icoon’ Emine Uğur in dezelfde Nieuwsuur-uitzending. Anderen, waaronder ook journalisten die ik sprak: een publieke omroep moet het publiek op zoveel mogelijk podia informeren. Weggaan vanwege drek in reacties overtuigd volgens hen van weinig moed. (...)

Maar sinds de overname door Elon Musk, is er van toezicht op het microblog nog amper sprake. (...)

Dat KRO-NCRV niet meer op dat schoolplein wil staan en ook andere media zich afvragen of ze nog wel op X willen blijven, is niet meer dan logisch. Zeker omdat een deel van de haat, het racisme en het pestgedrag dat wordt geuit, wordt geplaatst als reactie op video’s of artikelen die de omroep zélf deelt. Is het laf om weg te lopen van pestkoppen, als veel van wat je zegt wordt gebruikt om jou of anderen aan te vallen?

Moediger zou het zijn om te blijven en weerwoord te bieden aan de racistische uitingen, vertelde een gerenommeerd journalist me in een privégesprek. Dat zou zo zijn, als er een kans zou zijn dat dat wat uithaalt. Weerspraak leidt op X juist vaak niet tot een gesprek, maar tot nog meer scheldpartijen. (...)

Nieuwsmedia die daar niet aan willen bijdragen en vertrekken zijn niet laf, maar verstandig.

Hele artikel

> Zie ook: De Twitter eXit van KRO-NCRV en de opmerkelijke expert keuze van de Nederlandse media

Tags: #nederlands #media #omroep #nieuwsuur #journalist #journalistiek #twitter #musk #sociale_media #racisme #discriminatie #KRO-NCRV

berternste2@diasp.nl

Militair expert Frans Osinga: ‘Rusland voert een genocidale oorlog’

Follow the Money

Rusland voert momenteel de grootste luchtaanvallen uit op Oekraïne sinds de start van de oorlog. Tegelijkertijd ontstaan er barsten in de westerse steun voor Oekraïne. Het baart hoogleraar Oorlogsstudies Frans Osinga grote zorgen. ‘Deze oorlog gaat om de toekomst van Europa,’ zegt hij in de podcast Follow the Money interviewt. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van Poetin
Vladimir Poetin. president van Rusland

De hoogleraar is geschokt dat de media langzaam de aandacht lijken te verliezen voor die allergrootste oorlog op het Europese continent sinds 1945. ‘Deze oorlog gaat om de toekomst van Europa.’ De opkomst van ‘pro-Russische en antidemocratische bewegingen’ in Europa noemt hij daarom 'uiterst zorgwekkend’. Daarbij verwijst hij naar Slowakije en Hongarije, maar ook naar Nederland, na de verkiezingswinst van de PVV. ‘Het idee dat er sprake is van oorlogsmoeheid wordt aangewakkerd door extreem-rechts en Rusland.’ (...)

[W]aarom slaagt Europa er maar niet in om de productiecapaciteit van haar wapenindustrie snel op te schroeven? ‘Dit is een industriële oorlog, die uiteindelijk ook wordt bepaald door de vraag wie op de langere termijn de meeste wapens kan produceren. (...)

Hele artikel

https://www.ftm.nl/uploads/audio/12788046-041b-4bbc-9a4d-b4db3253665d_full.mp3

Tags: #nederlands #oekraine #rusland #oorlog #europa #media #nieuws #journalistiek #journalist #media-aandacht #podcast #wapens #wapenproductie

berternste2@diasp.nl

Zeven EU-lidstaten willen blanco cheque om surveillance van journalisten toe te staan

Follow the Money

De Europese Media Freedom Act (EMFA) moet de pers beschermen tegen overheidsbemoeienis. Maar achter gesloten deuren dreigt een groep van zeven EU-lidstaten de nieuwe wet te blokkeren, omdat ze een blanco cheque eisen om spyware te gebruiken ten behoeve van de ‘nationale veiligheid’. Het Europees Parlement verzet zich: ‘Regeringen hebben niets te zoeken in de telefoons van journalisten.’ (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Illustratie
.

Uit interne documenten die zijn verkregen door Investigate Europe, Disclose en Follow the Money blijkt dat een aantal lidstaten – Cyprus, Frankrijk, Finland, Griekenland, Italië, Malta en Zweden – hebben gedreigd de besprekingen met het Europees Parlement te blokkeren. Zij vinden de inzet van spyware op computers en telefoons te rechtvaardigen indien hun veiligheidsdiensten verklaren dat daarmee ‘de nationale veiligheid wordt gewaarborgd’. (...)

Na 15 maanden van onderhandelingen tussen de lidstaten in de Raad van de EU, de Europese Commissie en het Parlement, moeten de instellingen het nu eens worden over een gezamenlijke tekst in de zogeheten trialoog-onderhandelingen. (...)

Achter gesloten deuren hebben leden van het Parlement en de Raad twee diametraal tegenovergestelde standpunten vertolkt ten aanzien van een centrale voorwaarde voor onafhankelijke journalistiek: de bescherming van klokkenluiders en vertrouwelijke bronnen. Dit ‘is een van de basisvoorwaarden voor persvrijheid’, verklaarde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in 2022. Zonder deze bescherming kan ‘de vitale rol van de pers als waakhond van de publieke sfeer worden ondermijnd’.

Afgelopen oktober heeft een grote meerderheid in het Europees Parlement een tekst aangenomen die strikte grenzen stelt aan het afluisteren van journalisten. (...)

Maar sommige EU-landen vinden deze voorwaarden te beperkend en willen journalisten kunnen blijven bespioneren als ze vinden dat hun nationale veiligheid wordt bedreigd. (...)

Volgens de EU-wetgeving is het waarborgen van de nationale veiligheid de exclusieve verantwoordelijkheid van de lidstaten en mag een land onder voorwaarden van bepaalde regels afwijken. Zo mogen lidstaten hun inlichtingendiensten bijvoorbeeld gebruiken om verregaande surveillance van verdachten in te zetten, wanneer ze menen dat hun nationale veiligheid in het geding is.

Het hoogste gerechtshof van de EU, het Hof van Justitie van de Europese Unie, heeft echter herhaaldelijk uitgesproken dat een beroep op dit principe de overtreding van EU-wetten niet kan rechtvaardigen. (...)

Renate Schroeder, directeur van de Europese Federatie van Journalisten, hekelt de plannen. ‘Deze vage formulering kan niet alleen een afschrikkend effect op journalisten en media hebben, maar draagt ook het risico in zich dat de goedbedoelde harmonisatie van de wetgeving om – via artikel 4 van de EMFA – de bronnen van journalisten beter te beschermen, wordt omzeild.’ (...)

Hoewel deze zeven landen slechts 34 procent van de Europese bevolking vertegenwoordigen, zouden ze elk compromis met een zogeheten blokkerende minderheid in de Raad kunnen tegenhouden, omdat Hongarije zich tegen de wet als geheel verzet en heeft aangekondigd tegen te zullen stemmen. Om de wet goed te keuren, moeten de voorstemmers ten minste 65 procent van de EU-bevolking vertegenwoordigen. (...)

De zeven hardliners in de Raad zijn bereid enkele concessies te doen. (...) Dat omvat de verplichting om ‘toestemming van een onafhankelijke rechterlijke autoriteit’ te verkrijgen voordat de bescherming van bronnen mag worden geschonden. (...)

Maar hoe bezwaarlijk de surveillance van journalisten kan zijn, zelfs indien dat onder gerechtelijk toezicht gebeurt, blijkt uit een recent onderzoek naar de journalisten van het Franse onderzoeksplatform Disclose. Het enkele feit dat hun verslaggevers citeerden uit geheime documenten – in dit geval: over de betrokkenheid van Franse geheime agenten bij de moord op burgers door veiligheidsautoriteiten in Egypte – volstond voor de rechter om de politie toestemming te verlenen hun huizen binnen te vallen en hun computers en telefoons in beslag te nemen. (...)

‘Regeringen hebben niets te zoeken in de telefoons van journalisten. [..] Het is onaanvaardbaar dat lidstaten nu proberen om deze afluisterparagraaf via de achterdeur opnieuw in te voeren.’

Hele artikel

Tags: #nederlands #eu #eurpopese_unie #emfa #european_media_freedom_act #pers #media #journalist #journalistiek #persvrijheid #censuur #spionagesoftware #spyware #pegasus #bronbescherming

berternste2@diasp.nl

‘Niet Geert Wilders en de PVV, maar vooral de Nederlandse pers is milder geworden’

Villamedia

Na de verkiezingsoverwinning van de PVV lijken Nederlandse journalisten moeite te hebben met het omschrijven van het gedachtengoed van de partij en haar leider Geert Wilders, betoogt Jonathan Maas (cultuurredacteur, VPRO). 'Wat is er gebeurd? Zijn we zo ver afgegleden dat we radicaal en extreem niet meer als zodanig herkennen terwijl het zich voor onze neus presenteert?' (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van Geert Wilders
Geert Wilders tijdens het NOS-slotdebat met de partijleiders van de negen grootste partijen, een dag voor de Tweede Kamerverkiezingen. - © ANP / Robin Utrecht.

‘Aanstootgevend, vijandig en onberouwvol’, kopte The Guardian daags na de Nederlandse verkiezingsuitslag. (...)

Far-right’, wordt de PVV consequent genoemd, dat zich het best laat vertalen als ‘extreemrechts’ - en waarom niet?

‘De held van extreemrechts.’ Zo duidt de BBC Wilders als ‘de held van extreemrechts, die naam heeft gemaakt door religieuze onverdraagzaamheid te prediken, al probeert hij zijn naam te veranderen’. (...)

Iets verder van huis analyseert de Washington Post hoe onze verkiezingen aantonen dat ‘extreemrechts mainstream aan het worden is in Europa’. (...)

Ondertussen bij ons in de polder. Daags na de verkiezingsuitslag laat de VVD weten niet in een coalitie met de PVV te stappen. (...) ‘De VVD zal een centrumrechts kabinet mogelijk maken’, zegt VVD-leider Yeşilgöz met droge ogen voor de NOS-camera – en ze komt daarmee weg. Geen verslaggever die haar vraagt: ‘Centrumrechts? Met de PVV? Hoe bedoelt u?’

De weekendkranten duidden lekker mee hoe de formatie ‘over rechts en centrumrechts’ het meeste kans (/enige kans) van slagen heeft. Alsof alles doodnormaal en business as usual is. (...)

En media tikken dit vrolijk op, zonder kritische kanttekening. Over rechts? Gewoon rechts? Met de PVV? Really? (...)

De Duitse ZDF en Tagesspiegel omschrijven Wilders als een ‘rechtspopulist’, de Franse krant Le Monde noemt de PVV een ‘extreemrechtse anti-islampartij’.

Thomas Kirchner van de Süddeutsche Zeitung schrijft over Wilders als ‘een van de meest onverbiddelijke islamcritici van het continent, een keiharde nationalist die uit de EU en de NAVO wil stappen, een uitgesproken xenofoob die het aantal asielzoekers “direct naar nul” wil terugbrengen’. (...)

Maar de NOS kopt: ‘Rechts kabinet met PVV lijkt ondanks flinke hordes in het verschiet te liggen’.

Sheila Sitalsing rept zo’n beetje als enige in haar Volkskrant-column over hoe Nederland is gezwicht voor ‘rechts-extremisme’. (...)

Wat is er gebeurd? Zijn we zo ver afgegleden dat we radicaal en extreem niet meer als zodanig herkennen terwijl het zich voor onze neus presenteert? Bestaat er geen verschil meer tussen rechts, centrumrechts en extreemrechts? (...)

[L]aten we vooral niet vergeten wat Wilders met zijn PVV en ‘rechtse coalitie’ in de maak wenst en wil. ‘Geen islamitische scholen, korans en moskeeën’ staat er écht in zijn verkiezingsprogramma - ook al beweert hij nu dat hij dit punt niet mee gaat nemen in de onderhandelingen. (...)

‘De uitstroom van migranten moet worden vergroot.’ (...)

De publieke omroep kan het ook volledig schudden met Wilders aan de macht, en de VVD aan zijn zijde. (...)

Op X, voorheen Twitter, schreef hij niet lang geleden dat journalisten ‘tuig van de richel’ zijn. Hij is er niet op terug gekomen. Zover ik weet heeft Nederland niet eerder een premier gehad (of gedreigd te hebben) die de vrije pers op deze manier in de hoek dreef en aan gort probeerde te helpen. (...)

Mijn vraag aan mijn collega-journalisten: wat is hier redelijk rechts of centrumrechts aan? Wanneer we dergelijke wensenlijstjes van een toekomstige premier niet meer radicaal of extreem vinden en noemen, wat is dan in godsnaam nog wel extreem?

Eufemistisch zijn helpt niet in deze bizarre tijd, noem het gewoon wat het is: radicaal en extreemrechts.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #extreem_rechts #wilders #pvv #verkiezingen #parlement #rechtsstaat #democratie #media #journalistiek #journalist #talkshow #immigranten #xenofobie #islamofobie

berternste2@diasp.nl

‘Doe niet alsof het in Nederland niet zo’n vaart zal lopen of dat Wilders zoveel milder is geworden’

NRC

John Morijn | hoogleraar recht en politiek in internationale betrekkingen - Ternauwernood ontkwam Polen aan een autocratisch bewind, in Hongarije is „de democratie echt wel zo’n beetje dood”. De vraag is wat Nederland kan leren van deze landen.

Hoogleraar John Morijn (...) tikte een aantal berichten (‘draadje’) op X over de verkiezingsuitslag in Nederland. Strekking: onderschat het risico niet, democratie en rechtsstaat kunnen snel afbrokkelen. Dat had hij gezien in Hongarije en Polen. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van rij kiezers
Kiezers wachten tot ze mogen stemmen in de Poolse parlementsverkiezingen van 15 oktober.

„Ik was niet eens zozeer verrast door de uitslag, die geeft een trend weer die je ziet in heel Europa, eerder al in Italië en straks waarschijnlijk in Frankrijk. Maar wat me verbaasde, waren de luchtige reacties. Het ging vrijwel meteen weer over het spel, over de campagne en wie nu met wie kan gaan regeren, etcetera. Terwijl je zou moeten laten zien welk draaiboek hier speelt en welke gevolgen dat kan hebben als je het niet serieus neemt.” (...)

„[W]e moeten niet denken dat Nederland zo bijzonder is dat er niets kan gebeuren. Wilders had het al over ‘D66-rechters’ en heeft journalisten ‘tuig’ genoemd.” (...)

Wat moeten politici en media volgens u doen?
„Allereerst: onderschat het risico niet. Ga niet vertellen dat het in Nederland niet zo’n vaart zal lopen of dat Wilders zoveel milder is geworden. Dat is de belangrijkste les die ik in Polen heb geleerd: het kan heel snel gaan.” (...)

Wat kunnen burgers doen?
„Ga niet anderen de schuld geven, maar begin bij jezelf. Betaal voor je nieuws in plaats van Facebook af te scrollen. Word lid van een partij, zodat daar niet alleen politieke carrièristen rondlopen. Laat in talkshows eens andere mensen aan het woord. Voer een gesprek met een PVV-stemmer. Laat kenners zakelijk uitleggen wat er op het spel staat.” (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #extreem_rechts #wilders #pvv #verkieizingen #parlement #rechtsstaat #democratie #media #journalistiek #journalist #talkshow

berternste2@diasp.nl

De oorlog in Oekraïne raakt uit beeld - en dat is verontrustend

NRC

Waar is Oekraïne gebleven? De snelheid waarmee de ene oorlog de andere verdrijft in de publieke belangstelling is schrikbarend. Sinds de terreuraanvallen van Hamas op 7 oktober en de harde Israëlische reactie daarop zijn alle Europese ogen begrijpelijk op dat deel van de wereld gericht. Intussen worden de problemen er in Oekraïne niet kleiner op: nog dagelijks vallen er doden en gewonden door Russische bombardementen en wordt er aan het front in het zuiden en oosten van Oekraïne keiharde strijd geleverd. Sterker nog: de problemen lijken zich op te stapelen voor het land, en dus ook voor de Europese Unie en de VS, de belangrijkste wapenleveranciers. (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

Logo van NRC

Volgens de generaal zijn Rusland en Oekraïne militair-technologisch in evenwicht. Dankzij de westerse steun heeft Oekraïne weliswaar beter en modern wapentuig, maar het beschikt weer niet over de gevechtsvliegtuigen die nodig zijn om de troepen op de grond van de nodige bescherming te voorzien. (...)

Ook aan het diplomatieke front zijn de voortekenen niet gunstig. Sinds de Russische invasie begin 2022 werken westerse diplomaten zich een slag in de rondte om het wantrouwen in het mondiale zuiden te overwinnen, de Russische invloedssfeer daar terug te dringen en de internationale positie van Oekraïne te versterken. De sterk pro-Israëlische opstelling van het Westen in de Gaza-oorlog heeft veel van dat werk tenietgedaan. Het Westen is hypocriet, klinkt het. (...)

Het Westen heeft, goed beschouwd, geen keuze. Het zal zich volop achter Oekraïne moeten blijven scharen, wil het voorkomen dat het land alsnog onder de voet wordt gelopen. Juist nu is het voor de Europese bondgenoten zaak ervoor te zorgen dat Oekraïne de militaire steun krijgt die nodig is om overeind te blijven. Hier staat meer op het spel dan de soevereiniteit van een potentiële EU- en NAVO-partner. Het gaat om de toekomst en de veiligheid van heel Europa.

Hele artikel

Tags: #nederlands #oekraine #rusland #vs #israel #gaza #palestina #palestijnen #wapens #eu #eueropese_unie #diplomatie #nieuws #media #journalistiek #journalist

berternste2@diasp.nl

Kennen we de naam van elk Palestijns slachtoffer?

NRC

Israël-Gaza Israëlische slachtoffers krijgen van de media ieder een naam en een verhaal. Terecht, schrijft Ramsey Nasr. Maar waarom krijgt niet iedere Palestijn dat? „Zij zijn slechts nummers.”

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van zakken met lijken
Lijkenzakken met lichamen van Palestijnen die omgekomen zijn bij de explosie in het het Ahli Arab-ziekenhuis in Gaza-Stad op 17 oktober, geborgen in het Al-Shifa-ziekenhuis.

Elf dagen na de eerste aanslagen. Alle gegijzelden, alle doden, Israëlisch en Europees, hebben inmiddels hun namen gekregen. Hun familie en vrienden zijn gehoord op tv, in de krant. Hun levens, dromen, idealen zijn ons bekend, voor altijd. Ik vind dat terecht.

Wel heb ik een vraag. Hebben Palestijnse levens eenzelfde waarde voor ons, in een gruwel die voor hen al 75 jaar voortduurt? (...)

Palestijnse levens worden doorgaans per aantal genoemd: 2.600 doden, 900.000 ontheemden, 2,2 miljoen inwoners. Geen namen maar nummers.

Dit is een indicatie van hoe wij ons mededogen verdelen. Want ja, ook Palestijnen worden levend verbrand, ook Palestijnse dorpen kennen pogroms, uitgevoerd door kolonisten. En ook Palestijnse kinderen **worden gemarteld en zitten soms*8 jaren gevangen zonder aanklacht of hulp.

Dit gebeurt generatie op generatie. En misschien zijn we daardoor immuun geworden. Het zijn voor ons geen mensen, het is verzameld leed: ‘Houdt het dan nooit op?’ (...)

Premier Rutte illustreerde zijn vooringenomenheid toen hij direct na de aanslagen op tv zei: „We hebben niet zo heel vaak meegemaakt dat dit conflict zich richt op gewone mensen.” Kennelijk ziet hij Palestijnen niet als gewone mensen. Met onze steun en ons stilzwijgen. Alleen al in de afgelopen maanden (vóór de aanslag van 7 oktober) werden er in Palestina honderden burgers vermoord door Israël. (...)

Neem Gaza. Het is een van de dichtst bevolkte plekken ter wereld, afgesloten van de rest van die wereld: 2,2 miljoen inwoners. Bijna de helft van hen is nog een kind. Van alle kinderen in Gaza is 80 procent gediagnosticeerd als depressief. Vragen wij ons ooit af wat zij dromen?

Palestijnen in Gaza kunnen nergens naartoe. Sinds enkele dagen kan ook niets naar hen: geen water, geen brandstof, geen elektriciteit, geen hulpgoederen, geen medicijnen. (...)

Voor Israëliërs gelden kennelijk andere wetten. Israëliërs kennen we bij naam. Daarom mogen ze met Palestijnen doen wat ze willen. En omdat niemand Israël tot de orde roept, wil Israël steeds meer. (...)

Voor ontmenselijking moet je werkelijk moeite doen. Je moet het willen, het is iets van lange adem. Legerleiders en politici, in Israël en daarbuiten, hebben decennialang Palestijnse burgers vergeleken met – en ik citeer – ‘ongedierte’, kakkerlakken, ‘beesten op twee benen’, ja zelfs met kanker waarop chemotherapie moet worden toegepast. Vergeleken daarbij is een leven als getal nog een geste. (...)

Ik heb een vuistregel voor humaan gedrag: waar hele woonwijken worden weggevaagd en dit ‘het maaien van het gras’ wordt genoemd, waar duizenden vrouwen en kinderen worden gedood én terroristen genoemd worden, daar is iets mis met de menselijkheid. Die van onszelf en van eenieder die niet ingrijpt. Dus grijp in. Nu. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #israel #palestina #palestijnen #gaza #gaza_strook #bezette_gebieden #sociale_media #media #nieuws #nieuwsmedia #journalist #journalistiek #mensenrechten #menselijkheid #demonisering

berternste2@diasp.nl

Sophie in ’t Veld: ‘Europa is een soort eldorado voor de spyware-industrie’

NRC

Spyware - Natúúrlijk maken regeringen misbruik van wat er allemaal kan met spyware, zegt Europarlementariër Sophie in ’t Veld. „Het is zó verleidelijk.” (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van Sophie in ’t Veld
Sophie in ’t Veld

Politici en journalisten in meerdere Europese landen en ook een Europarlementariër bleken de afgelopen jaren doelwit van spionagecampagnes. Daarbij werd software gebruikt waarmee een telefoon geheel kan worden overgenomen, zonder dat de gebruiker het merkt. Ook de inhoud van versleutelde communicatie en wachtwoorden zijn niet veilig. Microfoon en camera kunnen op afstand worden bediend.

De opdrachtgevers waren naar alle waarschijnlijkheid Europese autoriteiten, zoals inlichtingendiensten of regeringen (in Hongarije, Polen en Griekenland). Dat zijn wereldwijd de belangrijkste afnemers van dit soort geavanceerde en kostbare ‘spyware’, binnendringingssoftware, die wordt gemaakt door commerciële bedrijven. (...)

In ’t Veld was prominent lid van de commissie van het Europees Parlement die onderzoek deed naar de handel in en inzet van spionagesoftware. Dat ging uiterst moeizaam. Op veel vragen van het parlement aan Europese regeringen kwam geen antwoord. (...)

Op tal van manieren en via meerdere landen worden Europese restricties op de export omzeild. (...)

De onderzoekscommissie van het Europees parlement pleitte voor de zomer bij de presentatie van haar eindrapport voor een moratorium op het gebruik van spyware, totdat strikte Europese regels zijn gemaakt.

En sindsdien is het stil, oorverdovend stil. Een omerta, noemt In ’t Veld het bij herhaling. „Het is een maffiazwijgen.” (...)

„Verantwoordelijkheid voor de handhaving van de Europese regulering op de export van dual use goederen – die zowel ten goede als ten kwade kunnen worden gebruikt – ligt bij nationale lidstaten. Die interpreteren de regels verschillend, waardoor bedrijven regels kunnen omzeilen.

„Het klinkt altijd leuk, nationaal handhaven, maar er komt geen biet van terecht. Of het nu gaat over privacyregels, diesel-emissie, begrotingsdiscipline. Het wordt gewoon niet gehandhaafd.” (...)

„Europa is een soort eldorado voor de spyware-industrie. De Amerikaanse regering heeft de grote spywareproducenten op een zwarte lijst gezet. Amerikaanse bedrijven en overheden mogen geen zaken met hen doen. Daar hebben die bedrijven last van. Onder Amerikaanse druk heeft Israël het aantal landen waarnaar deze cyberwapens mogen worden geëxporteerd drastisch ingeperkt. Maar hier in Europa wordt de rode loper uitgerold. Dit spionage-instrument is zó verleidelijk voor regeringen. En ze hebben absolute macht zodra ze zeggen dat het om ‘nationale veiligheid’ gaat.” (...)

Wat is de rol van Nederland bij de koop en verkoop van spyware?

„We weten niet alles”, zegt In ’t Veld. Ze somt op wat de afgelopen jaren naar buiten is gekomen: Nederland is klant van de grote Israëlische spywaremaker NSO, bekend van de ‘Pegasus-software’. Die is ook in Nederland gebruikt, onthulde de Volkskrant. (...)

Tappen EU-overheden ook routinematig mensen af, omdat dit zo gemakkelijk kan?
„Aftappen is op dit moment nog vrij prijzig en wordt vrij gericht ingezet. Maar behalve om de privacy van een burger gaat het om het afbreken van de democratie. Op het moment dat je critici en opponenten in de tang kunt houden is er geen rem meer op de macht en is de democratie dood. De situatie wordt weleens vergeleken met Watergate, een voorbeeld van politici die elkaar afluisteren. Maar het is beter te vergelijken met de film Das Leben der Anderen, waar iemand die ervan wordt verdacht kritisch te zijn over het regime in Oost-Duitsland wordt bespioneerd. Daarmee dringen ze heel diep door in het privéleven van mensen. In de DDR gebeurde dat ook. Daar moet je het mee vergelijken.”

Zeker sinds corona is de surveillancestaat een thema binnen de anti-autoritaire beweging.
„Het gekke is dat mensen in dat onbehagen voortdurend stemmen op partijen die surveillance geweldig vinden.”

Hoe komt dat?
„Mensen worden bang gemaakt. Iedere keer als er iets gebeurt, creëren we instrumenten om mensen in de gaten te houden. Zie de Toeslagenaffaire.” (...)

„Maar waar het om draait is de impact op de democratie, het chilling effect dat het bespioneren van burgers heeft. Ook mensen die geen doelwit waren, gaan denken: ‘nou…’. Die durven niet meer met journalisten te praten.” (...)

Hele artikel

> Zie ook: De geruisloze groei van inlichtingenorganen

Tags: #nederlands #media #journalist #journalistiek #pers #geheime_dienst #overheid #hack #spionagesoftware #oppositie #nso_group #surveillancestaat #spyware

Tags: #nederlands #data #gegevens #persoonlijke_gegevens #surveillance #massa_surveillance #sleepnet #algoritme #inlichtingendiensten #spionagesoftware #spyware #pegasus #eu #europese_unie #europa #democratie

berternste2@diasp.nl

Goed nieuws: ook asielzoekers zijn gewone mensen

NRC
Toch gek dat Beau van Erven Dorens als producent zo kritisch werd ondervraagd over de documentaireserie Bij ons op het AZC.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van vluchtelingen
De Syrische vluchtelingen Zain en Christian in Bij ons op het AZC. Beeld Human.

Eigenlijk is er niets bijzonders te zien in het asielzoekerscentrum van Zutphen. De documentaireserie Bij ons op het AZC (NPO 2) toont doodgewone mensen die voetballen, een muur witten, hun kinderen knuffelen. We zien een gezin dat herenigd wordt. Een Syrische verpleegkundige die een blinde man helpt. (...)

Bijzonder is dat een flink deel van de Nederlanders deze vluchtelingen het liefst het land uit wil zetten omdat ze bang zijn dat het criminelen zijn die hun banen en huizen inpikken. Dat er racistische rellen uitbreken wanneer ergens een azc wordt geopend. Dat politici pogen om vluchtelingen het leven zuur te maken en tegen te werken.

Kenmerkend voor deze vijandige, harteloze houding is de kritische manier waarop producent Beau van Erven Dorens donderdag in Khalid & Sophie (NPO 1) werd ondervraagd over de documentaire. Hij wilde het goede doen: het leven van kansarme mensen laten zien in de hoop dat kijkers hun vooroordeel aanpassen. Maar hij werd door Sophie Hilbrand ondervraagd alsof hij iets schandelijks had gedaan. Ze speelde de hypocrisie-kaart: zou Van Erven Dorens een azc in zijn rijke villadorp Bloemendaal tolereren? Zelfs nadat de producent dat idee voluit omarmde, bleef ze hem hierover jennen.

Maar eigenlijk is het dus goed nieuws: in azc’s blijken doodgewone mensen te wonen. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Extra grenscontroles helpen vooral mensensmokkelaars

Tags: #nederlands #nederland #migratie #migranten #vluchtelingen #asielzoekers #politici #populisme #grenscontrole #azc #asielzoekerscentrum #media #journalist #journalistiek #nieuws #goed_nieuws #racisme #discriminatie

berternste2@diasp.nl

Iedereen is gevoelig voor beelden. Maar het zou treurig zijn, als we niet meer in staat zijn mededogen te voelen bij rampen en conflicten die minder zichtbaar zijn. Of is onze afhankelijkheid van sociale media (lees: overvloed aan beeld) ook hier te groot??!!

Als er geen beeld van is, valt de ramp niet te vatten

NRC

Zonder beelden geen nieuws - Het duurde lang voordat er beelden kwamen uit de Libische stad Derna en duidelijk werd welke ramp zich hier twee weken geleden voltrok. Wat betekent dit voor de huidige conflicten in Soedan en Ethiopië? (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van overstroming
Derna, de nacht na de orkaan

Op menige nieuwsredactie eerder deze maand overheerst ongeloof, ontgoocheling misschien, als er onduidelijke berichten binnenkomen over gigantische vernietigingen in Derna; 24 uur later is de Libische stad nog steeds onbereikbaar. Een groot verschil met die andere ramp die zich een paar dagen daarvoor in dezelfde regio voltrok. Van de aardbeving in Marokko was de omvang meteen duidelijk. Want van Marokko waren beelden, van Libië niet. We zijn consumenten van beelden geworden. Als het niet op ons netvlies staat, kunnen we de ramp niet vatten. (...)

Rwanda 1994. Mijn wereldontvanger meldt in de ochtenduren iets over een vliegramp bij Kigali waarbij de presidenten van Burundi en Rwanda zijn omgekomen. (...)

het gaat om een interne Rwandese zaak, het neerhalen van het vliegtuig is een startsein voor een volkerenmoord in Rwanda, waarbij in drie maanden ongeveer 800.000 mensen gaan sterven. (...)

Misschien, heel misschien, zou de furie niet als een bosbrand ongehinderd van de ene heuvel naar de andere zijn overgeslagen als er toen mobiele telefonie had bestaan. Als er onmiddellijk beelden naar buiten waren gekomen, had een genocide kunnen worden gestopt. Maar de kracht van het beeld ontbrak. (...)

De eerste grote oorlog van Afrika na de onafhankelijkheid was in Nigeria, waarbij meer dan een miljoen doden vielen toen de Ibo, een van Nigeria’s drie grootste bevolkingsgroepen, in 1967 probeerden een onafhankelijk Biafra te stichten. Dat werd de eerste oorlog op televisie: beelden van bloed, ingewanden en afgerukte ledematen stroomden iedere avond over de hele wereld de huiskamers binnen. Het luidde het begin in van de liefdadigheidsindustrie. (...)

De relatie tussen beeld en respons liet zich treffend zien in Ethiopië. (...) De Ethiopische marxistische dictator Mengistu wilde de hongerramp verborgen houden en daarom mochten journalisten maandenlang het getroffen gebied niet in. Tot de Keniaanse cameraman Mohamed Amin toch met beelden kwam, die de wereld schokten en aanzetten tot actie. (...)

Daar kwamen musici tegen in actie. Bob Geldof zong in 1985 in Londen tijdens het benefietconcert Live Aid in Londen. (...)

Moderne massamedia als de televisie en de muziekindustrie wonnen het van de hypocrisie in de cynische koudeoorlogsjaren en zorgden ervoor dat er alsnog een grootschalige hulpcampagne op gang kwam. Het toonde de kracht van het volksgevoel. (...)

En nu Soedan. Het staat nauwelijks op de kaart. Een ramp van epische omvang, waarschuwen de Verenigde Naties, maar het is een calamiteit achter gesloten deuren. Er zijn geen beelden van de etnische zuiveringen in Darfur, alleen de naar Tsjaad uitgeweken slachtoffers met hun gruwelverhalen. Geen beelden van radeloze inwoners van Khartoem die al vijf maanden leven met tekorten aan water, voedsel en veiligheid. Het is te gevaarlijk voor verslaggevers.

Het conflict in Soedan volgt op een nog veel bloediger strijd in Tigray, in het noorden van Ethiopië, waar de regering het gebied hermetisch afsluit om ongehinderd door camera’s op grote schaal oorlogsmisdaden te kunnen begaan. Steeds effectiever passen regimes die mediapolitiek toe. In Kameroen woedt al jaren een strijd in het Engelssprekende gedeelte, maar president Biya weet de pers buiten de deur te houden en dus bereikte het conflict nooit de internationale agenda. Want onze compassie lijkt te moeten worden opgewekt door hevige beelden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #media #massamedia #sociale_media #journalist #journalistiek #redactie #correspondent #buitenlandcorrepsondent #rampen #conflicten #libie #derna #soedan #tigray #kameroen #ethiopie #marokko #rwanda #burundi #nigeria #biafra #live_aid