Afrika-correspondent Koert Lindijer: ‘Mijn pen danst op de ellende van anderen’

NRC

Afrika-correspondent Koert Lindijer is veertig jaar Afrika-correspondent voor NRC. Hoe veranderde Afrika in die vier decennia en wat deed dat met hemzelf? „Journalisten zijn brutale gluurders.” (...)

„Toen ik als bureauredacteur begon was de wereld zo wit, zo verschrikkelijk wit. Zo verschrikkelijk op de eigen omgeving gericht. De wereld ging over raketjes, kernkoppen. Oost, West, Sovjet-Unie, Amerika.”

(Tekst loopt door onder de foto.)

Lindijer in Somaliland, Noord-Somalië, in 1999, waar hij was voor Radio 1 en onderzoek voor zijn boek Bittereinders. Foto Petterik Wiggers/Hollandse Hoogte.

„De rest van wereld was folkloristisch. In de tijd dat de voorpagina van NRC nog een onaantrekkelijke, grote grijze massa was, schreef ik stukken over Moammar Gaddafi [van Libië, red.], Charles Taylor [van Liberia, red.], maar die haalden die voorpagina haast nooit. Ik weet nog dat ik over rijst-rellen in Liberia schreef – het begin van burgeroorlogen in de regio – en de toenmalige hoofdredacteur André Spoor zei: Wat gaat ons dat in Nederland in godsnaam aan?” (...)

Wanneer veranderde het correspondentschap?
„Met de komst van de internationale televisiestations als CNN en BBC World, eind jaren tachtig. Dan zie je dat er een grotere poging wordt gedaan om de lezer niet alleen informatie te geven, maar hem ook met beelden het verhaal binnen te trekken.”

Een wolkenkrabber op de savanne is een tijdreis door Kenia, Ethiopië, Oeganda, Congo en Soedan. Zijn zinnen zijn zwierig, soms puntige aforismen. „Mensen die niet kunnen lezen en schrijven praten.” En: „De dood is onderhevig aan inflatie.” Steeds laat hij Afrikanen aan het woord, meestal gewone mensen, maar ook moordenaars en dictators. (...)

„Tien jaar na de genocide in Rwanda reed ik over een onmogelijk modderwegje een heuvel op en ontmoette daar op een veranda een bejaarde Tutsi. Hij wees over zijn schouder, ‘daar liggen negen graven van mijn familieleden’, zei hij, ‘en deze veranda heb ik gebouwd omdat ik toch weer mensen wilde zien.’ Er kwamen inderdaad mensen naar zijn veranda, dat bleken de moordenaars van zijn familie. Dit was een gesprek van zes uur. Het is prachtig dat je zo ver kan gaan. Ik heb het allemaal meegemaakt zonder dat ik het heb meegemaakt, als je begrijpt wat ik bedoel.”

Eigenlijk niet nee.
„Het is niet mijn kind dat daar ligt te sterven. Andere mensen maken het mee, ik sta aan de zijlijn en stel vragen. Ik weet hoe makkelijk het is om van het rechte pad af te raken, hoe dun dat laagje civilisatie is. Maar: I’m not a participant.” (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #journalistiek #journalist #afrika #lindijer #kenia #rwanda #ethiopie #oeganda #congo #soedan