Gaza is erg, maar Soedan niet minder

Carolien Roelants (NRC)

Vandaag eigenlijk niet meer voor te stellen: in 2015 publiceerden de Verenigde Naties een plan dat als doel had honger te elimineren tegen het jaar 2030. Toch was dat plan niet een soort wanhoopsoffensief in crisissfeer, zo van: je moet toch iets, dus laten we een stevige deadline stellen. Nee, het was een serieus plan, gebaseerd op de gestage vooruitgang in de wereld na de rampen van de Tweede Wereldoorlog, Stalin en Mao’s Grote Stap Voorwaarts. (...)

Oorlog en honger zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden, het kan weer snel weer de verkeerde kant opgaan, en dat is ook gebeurd. Neem Gaza, haast dagelijks in de krant: heerst daar al hongersnood of dreigt die alleen nog maar? (...)

Carolien Roelants

Gaza is erg, maar Soedan ook. Het land kampt met „een van de ergste crises die de wereld in tientallen jaren heeft gezien”, aldus Artsen zonder Grenzen. Nog maar vijf jaar geleden ontstond daar goede hoop op democratische vernieuwing. Massaprotest van ontevreden burgers bracht generaal Bashirs autoritaire bewind ten val en een coalitie van burgers en militairen droomde van een niet-repressief, niet-corrupt civiel bestuur. In plaats daarvan gingen de militairen een jaar geleden op elkaar los, het officiële leger van generaal Burhan en het onofficiële van generaal Hemedti. Met Egypte en Iran aan Burhans kant, en de Emiraten en het Africa Corps – voormalig Wagner, dus Rusland – aan Hemedti’s kant. (...)

Achttien miljoen van in totaal bijna vijftig miljoen zitten in acute voedselnood terwijl beide vechtende partijen het hulporganisaties moeilijk tot onmogelijk maken hulp te bieden waar die nodig is. Dat is een trend tegenwoordig. (...)

Ander probleem: de VN denken voor hulp aan Soedanezen zo’n 4 miljard dollar nodig te hebben, maar twee weken geleden was daarvan pas 5 procent binnengekomen. Dat is in het algemeen een groeiend probleem voor hulporganisaties. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #vn #verenigde_naties #oorlog #honger #hongersnood #humanitaire_hulp #israel #palestijnen #palestina #gaza #soedan #darfur

Vluchtelingen worden steeds ongewenster

Carolien Roelants (NRC)

Ik sta er toch van te kijken dat acht op de tien kiezers vinden dat er te veel asielzoekers naar Nederland komen. En dat hun aantal ingeperkt moet worden. (...) [N]aast PVV, VVD, de usual suspects, deelt kennelijk 95 procent van Omtzigts aanhang die mening, 58 procent van de ChristenUnie en 48 procent van D66. En dan gaat het echt over asielzoekers, die 11 procent van alle migranten (403.000 in 2022), niet over de schilders die ik in mijn straat zie en de tomatenplukkers in het Westland. Hoewel ik me wel afvraag of alle bevraagden dat weten. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Carolien Roelants

Veel politici hier vinden dat vluchtelingen beter kunnen worden opgevangen in de buurlanden van de vluchtelingenproducenten. En dat doen die buurlanden ook allang. Ik neem de almaar stijgende cijfers van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR erbij: eind 2022 zo’n 35 miljoen vluchtelingen, inclusief de 5 miljoen Palestijnen onder de hoede van UNRWA. Van hen wordt 70 procent opgevangen in buurlanden. (...)

Maar ook in die buurlanden raken vluchtelingen, al dan niet geregistreerd, steeds ongewenster. Omdat ze maar niet terug kunnen en de economie verslechtert. (...)

Of omdat het gastland een rekening heeft te vereffenen met de vluchtelingenproducent. (...)

UNHCR-chef Filippo Grandi zei drie weken geleden voor het eind van het jaar 600 miljoen dollar nodig te hebben voor zijn vluchtelingen en ontheemden. Voor volgend jaar zien zijn financiën er helemáál slecht uit, zei hij, omdat grote donors hun hulp terugschroeven. Human Rights Watch riep andere landen op vluchtelingen op te nemen en zo de druk op de buurlanden te verlichten. Hier hoeven ze in elk geval niet aan te kloppen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #vluchtelingen #asielzoekers #arbeidsmigranten #migranten #unhcr #pvv #vvd #omtzigt #wilders #nsc #cu #d66 #unrwa #pakistan #afghanistan #turkije #syrie #palestijnen #gaza #oekraine #soedan #iran

Gaza is niet de enige oorlogsnachtmerrie

Carolien Roelants (NRC)

De extreme geweldsuitbarsting van Hamas tegen Israël en de doorgaande Israëlische verpulvering van de Gazastrook verhullen al die andere crises in het Midden-Oosten en daarbuiten. Maar ze bestaan nog! Arm Oekraïne krijgt nog wel wat aandacht (...) en Libanon ook omdat het geweld daar bij de Gaza-crisis hoort.

Maar die verschrikkelijke oorlog in Soedan tussen rivaliserende generaals? Helemaal weg. Toch „een van de ergste humanitaire nachtmerries in de recente geschiedenis”. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Carolien Roelants

Of de Turkse bombardementen in Noordoost-Syrië in de jarenlange oorlog tegen wat president Erdogan Koerdische terroristen noemt. (...)

In Syrië lijkt het vandaag wel weer óveral oorlog, een „free-for-all space waarin verschillende spelers hun conflicten met elkaar straffeloos kunnen uitvechten”. (...)

De oorlog in Jemen! Ja, die sukkelt door en er is veel te weinig geld om de humanitaire crisis die daarvan het resultaat is aan te pakken. De ellende is bevroren. (...)

Iran staat eveneens op mijn lijst van uit het nieuws weggedrukt conflict. Er is minder protest tegen het regime en dat heeft te maken met de nieuwe, enorm strenge wet op kuisheid- en hijab (hoofddoek) die tien jaar cel en zeer zware boetes stelt op „naaktheid”, dat wil zeggen een bloot hoofd. (...)

Europa kijkt toe, wilde ik schrijven, maar zelfs dat doet het niet. Hoe dan ook is het verdeeld en onmachtig – zie ook zijn opstelling jegens de Israël-Gaza nachtmerrie – en, erger, in de grond ongeïnteresseerd.

Hele artikel

Tags: #nederlands #midden_oosten #israel #palestina #palestijnen #gaza #westoever #bezette_gebieden #oekraine #rusland #libanon #soedan #jemen #turkije #syrie #koerden #iran

Iedereen is gevoelig voor beelden. Maar het zou treurig zijn, als we niet meer in staat zijn mededogen te voelen bij rampen en conflicten die minder zichtbaar zijn. Of is onze afhankelijkheid van sociale media (lees: overvloed aan beeld) ook hier te groot??!!

Als er geen beeld van is, valt de ramp niet te vatten

NRC

Zonder beelden geen nieuws - Het duurde lang voordat er beelden kwamen uit de Libische stad Derna en duidelijk werd welke ramp zich hier twee weken geleden voltrok. Wat betekent dit voor de huidige conflicten in Soedan en Ethiopië? (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Derna, de nacht na de orkaan

Op menige nieuwsredactie eerder deze maand overheerst ongeloof, ontgoocheling misschien, als er onduidelijke berichten binnenkomen over gigantische vernietigingen in Derna; 24 uur later is de Libische stad nog steeds onbereikbaar. Een groot verschil met die andere ramp die zich een paar dagen daarvoor in dezelfde regio voltrok. Van de aardbeving in Marokko was de omvang meteen duidelijk. Want van Marokko waren beelden, van Libië niet. We zijn consumenten van beelden geworden. Als het niet op ons netvlies staat, kunnen we de ramp niet vatten. (...)

Rwanda 1994. Mijn wereldontvanger meldt in de ochtenduren iets over een vliegramp bij Kigali waarbij de presidenten van Burundi en Rwanda zijn omgekomen. (...)

het gaat om een interne Rwandese zaak, het neerhalen van het vliegtuig is een startsein voor een volkerenmoord in Rwanda, waarbij in drie maanden ongeveer 800.000 mensen gaan sterven. (...)

Misschien, heel misschien, zou de furie niet als een bosbrand ongehinderd van de ene heuvel naar de andere zijn overgeslagen als er toen mobiele telefonie had bestaan. Als er onmiddellijk beelden naar buiten waren gekomen, had een genocide kunnen worden gestopt. Maar de kracht van het beeld ontbrak. (...)

De eerste grote oorlog van Afrika na de onafhankelijkheid was in Nigeria, waarbij meer dan een miljoen doden vielen toen de Ibo, een van Nigeria’s drie grootste bevolkingsgroepen, in 1967 probeerden een onafhankelijk Biafra te stichten. Dat werd de eerste oorlog op televisie: beelden van bloed, ingewanden en afgerukte ledematen stroomden iedere avond over de hele wereld de huiskamers binnen. Het luidde het begin in van de liefdadigheidsindustrie. (...)

De relatie tussen beeld en respons liet zich treffend zien in Ethiopië. (...) De Ethiopische marxistische dictator Mengistu wilde de hongerramp verborgen houden en daarom mochten journalisten maandenlang het getroffen gebied niet in. Tot de Keniaanse cameraman Mohamed Amin toch met beelden kwam, die de wereld schokten en aanzetten tot actie. (...)

Daar kwamen musici tegen in actie. Bob Geldof zong in 1985 in Londen tijdens het benefietconcert Live Aid in Londen. (...)

Moderne massamedia als de televisie en de muziekindustrie wonnen het van de hypocrisie in de cynische koudeoorlogsjaren en zorgden ervoor dat er alsnog een grootschalige hulpcampagne op gang kwam. Het toonde de kracht van het volksgevoel. (...)

En nu Soedan. Het staat nauwelijks op de kaart. Een ramp van epische omvang, waarschuwen de Verenigde Naties, maar het is een calamiteit achter gesloten deuren. Er zijn geen beelden van de etnische zuiveringen in Darfur, alleen de naar Tsjaad uitgeweken slachtoffers met hun gruwelverhalen. Geen beelden van radeloze inwoners van Khartoem die al vijf maanden leven met tekorten aan water, voedsel en veiligheid. Het is te gevaarlijk voor verslaggevers.

Het conflict in Soedan volgt op een nog veel bloediger strijd in Tigray, in het noorden van Ethiopië, waar de regering het gebied hermetisch afsluit om ongehinderd door camera’s op grote schaal oorlogsmisdaden te kunnen begaan. Steeds effectiever passen regimes die mediapolitiek toe. In Kameroen woedt al jaren een strijd in het Engelssprekende gedeelte, maar president Biya weet de pers buiten de deur te houden en dus bereikte het conflict nooit de internationale agenda. Want onze compassie lijkt te moeten worden opgewekt door hevige beelden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #media #massamedia #sociale_media #journalist #journalistiek #redactie #correspondent #buitenlandcorrepsondent #rampen #conflicten #libie #derna #soedan #tigray #kameroen #ethiopie #marokko #rwanda #burundi #nigeria #biafra #live_aid

Afrika-correspondent Koert Lindijer: ‘Mijn pen danst op de ellende van anderen’

NRC

Afrika-correspondent Koert Lindijer is veertig jaar Afrika-correspondent voor NRC. Hoe veranderde Afrika in die vier decennia en wat deed dat met hemzelf? „Journalisten zijn brutale gluurders.” (...)

„Toen ik als bureauredacteur begon was de wereld zo wit, zo verschrikkelijk wit. Zo verschrikkelijk op de eigen omgeving gericht. De wereld ging over raketjes, kernkoppen. Oost, West, Sovjet-Unie, Amerika.”

(Tekst loopt door onder de foto.)

Lindijer in Somaliland, Noord-Somalië, in 1999, waar hij was voor Radio 1 en onderzoek voor zijn boek Bittereinders. Foto Petterik Wiggers/Hollandse Hoogte.

„De rest van wereld was folkloristisch. In de tijd dat de voorpagina van NRC nog een onaantrekkelijke, grote grijze massa was, schreef ik stukken over Moammar Gaddafi [van Libië, red.], Charles Taylor [van Liberia, red.], maar die haalden die voorpagina haast nooit. Ik weet nog dat ik over rijst-rellen in Liberia schreef – het begin van burgeroorlogen in de regio – en de toenmalige hoofdredacteur André Spoor zei: Wat gaat ons dat in Nederland in godsnaam aan?” (...)

Wanneer veranderde het correspondentschap?
„Met de komst van de internationale televisiestations als CNN en BBC World, eind jaren tachtig. Dan zie je dat er een grotere poging wordt gedaan om de lezer niet alleen informatie te geven, maar hem ook met beelden het verhaal binnen te trekken.”

Een wolkenkrabber op de savanne is een tijdreis door Kenia, Ethiopië, Oeganda, Congo en Soedan. Zijn zinnen zijn zwierig, soms puntige aforismen. „Mensen die niet kunnen lezen en schrijven praten.” En: „De dood is onderhevig aan inflatie.” Steeds laat hij Afrikanen aan het woord, meestal gewone mensen, maar ook moordenaars en dictators. (...)

„Tien jaar na de genocide in Rwanda reed ik over een onmogelijk modderwegje een heuvel op en ontmoette daar op een veranda een bejaarde Tutsi. Hij wees over zijn schouder, ‘daar liggen negen graven van mijn familieleden’, zei hij, ‘en deze veranda heb ik gebouwd omdat ik toch weer mensen wilde zien.’ Er kwamen inderdaad mensen naar zijn veranda, dat bleken de moordenaars van zijn familie. Dit was een gesprek van zes uur. Het is prachtig dat je zo ver kan gaan. Ik heb het allemaal meegemaakt zonder dat ik het heb meegemaakt, als je begrijpt wat ik bedoel.”

Eigenlijk niet nee.
„Het is niet mijn kind dat daar ligt te sterven. Andere mensen maken het mee, ik sta aan de zijlijn en stel vragen. Ik weet hoe makkelijk het is om van het rechte pad af te raken, hoe dun dat laagje civilisatie is. Maar: I’m not a participant.” (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #journalistiek #journalist #afrika #lindijer #kenia #rwanda #ethiopie #oeganda #congo #soedan

Nederlandse journalisten zouden zeker ook het grotendeels vergeten conflict tussen de papuabevolking van voormalig Nederlands Nieuw-Guinea en het Indonesische bewind beter moeten volgen.

We breken een lans voor vergeten conflicten en catastrofes

Trouw

(...) Maar door de oorlog in Oekraïne en de coronapandemie raakten wel heel veel andere conflicten uit beeld en dat is geen goede ontwikkeling.

Een van de ergste conflicten teistert al tijden Zuid-Soedan. (...)

Afrika kent meer conflicten die de laatste tijd meer in de vergeethoek belandden: Somalië, Eritrea, Congo, Centraal-Afrikaanse Republiek, Soedan. De lijst is nog veel langer. (...) De Rohingya uit Myanmar, de dramatische situatie op Haïti of in Venezuela, een paar jaar lang kwamen er beduidend minder reportages over deze conflicten of crises.

De oorlog aan de rand van Europa met Rusland als de nieuwe pariastaat slokte het afgelopen jaar alle aandacht op. (...) Door de focus op Oekraïne kunnen er belangrijke trends aan de aandacht ontsnappen.

Zo verslechterde de toestand van de democratie in Afrika het afgelopen decennium. (...)

China’s macht in de wereld groeit mogelijk nog harder, ook in Afrikaanse en andere Aziatische landen. (...)

We kunnen het ons eigenlijk niet permitteren conflicten te ‘vergeten’.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #media #journalist #journalistiek #nieuws #vergeten_nieuws #conflicten #vergeten_conflicten #krant #tv #radio #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papua #papoea #west_papua #west_papoea #geopolitiek #soedan #somalie #eritrea #congo #car #centraal-afrikaanse_republiek #myanmar #Rohingya #haiti #venezuela #rusland #oekraine #china #midden-oosten

> Meer over vluchtelingen

Tags: #nederlands #nederland #eu #europese_unie #buitengrenzen #pushback #pullback #frontex #fort_europa #migranten #migratie #vluchtelingen #asielzoekers #grensmuur #mensenrechten #Adviescommissie_voor_Vreemdelingenzaken #ACVZ #rechtsstaat #rechtsbijstand #libie #turkije #al_mabani #middellandse_zee #detentiecentrum #martelingen #ECCHR #FIDH #LFJL #rwanda #turkije_deal #human_rights_watch #hrw #soedan #denemarken