Internet blijkt een monopoliemachine

NRC

Digitale Economie

De vijf duurste bedrijven ter wereld zijn allemaal digitale platforms. En daarvoor geldt een heel ander succesrecept dan voor de industriële kampioenen uit de twintigste eeuw. (...)

Apple en Googles moederbedrijf Alphabet zijn twee van de vijf écht grote jongens in de interneteconomie. Samen met Microsoft, Amazon en Facebook voeren ze sinds dit jaar gezamenlijk het lijstje meest waardevolle bedrijven ter wereld aan. Daarmee stootten ze de industriële kampioenen van de twintigste eeuw van hun troon. In hun branches zijn ze oppermachtig en vaak praktisch monopolist. (...)

Op het eerste gezicht houden de Big Five zich bezig met nogal uiteenlopende activiteiten. Maar ze hebben een cruciale gemene deler: het zijn allemaal platforms. Ze verbinden makers, aanbieders en afnemers van spullen, informatie en diensten met elkaar. Het zijn doorgeefluiken die de digitale infrastructuur voor dat soort connecties bouwden, en zich een flinke hap toe-eigenen van het geld dat vervolgens door hun platforms wordt gesluisd. (...)

Maar hoe werden júist de Big Five dan zo groot? Dat is deels verdienste, deels geluk.

De verdienste zit ’m in het op de juiste manier gebruikers met elkaar in verbinding weten te brengen, en te zorgen dat ze elkaar genoeg vertrouwen om een eventuele deal te sluiten. Het geluk zit ’m in het op stoom komen van zogenoemde netwerkeffecten. (...)

Die netwerkeffecten worden nog eens versterkt door de data die platforms over hun gebruikers verzamelen: Google kan zien wat mensen na een zoekopdracht aanklikken, Facebook weet wie wat liket en deelt, Amazon houdt bij wat z’n gebruikers aanbieden en kopen. (...)

Nu de Big Five tot de gevestigde kapitalistische orde worden gerekend en de nieuwe generatie platforms – Uber en Airbnb – steeds meer de fysieke wereld betreedt en daarmee de arbeidsomstandigheden en huizenprijzen van miljoenen mensen beïnvloedt, wordt de weerstand tegen ‘big tech’ groter. (...)

Een monopolie wordt pas een probleem als bedrijven hun macht gebruiken om onnodig hoge prijzen aan consumenten te vragen, aanbieders uit te wringen en barrières op te werpen zodat er voor andere bedrijven geen speld meer tussen te krijgen is. Met de scheve inkomstenverdeling van een spel als Pokémon Go, en het voortrekken door Google van eigen winkeldienst Google Shopping in zoekresultaten lijkt dat al een feit. (...)

Hele artikel

> Zie ook: De tech-revolutie groet helemaal scheef

Tags: #nederlands #tech #techbedrijven #monopolie #oligopolie #facebook #apple #google #alphabet #microsoft #facebook #data #privacy #kunstmatige_intelligentie #ai