Wie pacifisme predikt over de oorlog in Oekraïne, kan op veel kritiek rekenen. ‘Ik word weggezet als Kremlin-bewonderaar’

NRC

Critici van Oekraïne-beleid - Pleiten voor vredesbesprekingen met Rusland en een stop op wapenleveranties aan Oekraïne voorstellen, valt in Nederland vaak niet goed. „Ik hoop dat je geen nachtmerries krijgt met verkrachte en vermoorde Oekraïense vrouwen.” (...)

Tegenstanders van de wapenleveranties vinden nauwelijks gehoor en wekken vooral heel veel weerstand. Dat ondervond recent ook een groep academici, activisten, publicisten en oud-minister Hedy d’Ancona en voormalig president van De Nederlandsche Bank Nout Wellink, die in een petitie opriep tot onderhandelingen met Rusland. NRC-columnist en Ruslandkenner Hubert Smeets schreef dat de ondertekenaars met hun naïeve pleidooi „objectief dienstbaar aan Poetin” waren. En op opinie-site Joop (BNN/Vara) werden de ondertekenaars beschuldigd van „vileine Pro-Poetin-propaganda.” (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Demonstranten vormen in maart 2022 een vredesteken op het Malieveld in Den Haag. Foto MARCO DE SWART/ANP.

Voor docent Paul Aarts waren de felle reacties op de critici juist reden om de petitie te ondertekenen. „Het debat wordt heel eenzijdig gevoerd. Oekraïne heeft natuurlijk het recht zich tegen Russische agressie te verdedigen en ik ben niet per se tegen wapenleveranties, maar je moet je serieus afvragen of doorgaan met nog meer, en zwaardere, wapens de enige optie is. Wij willen dat er ruimte komt voor dat geluid.” Aarts noemt het „de realistische benadering”: waarom nog langer doorgaan met een zinloze oorlog die heel veel doden, vernietiging en trauma’s met zich meebrengt?

Zo ziet Koos van Dam, voormalig Nederlands gezant in Syrië, het ook. „Ik steun de petitie omdat ik calculeer”, zegt hij telefonisch vanuit Spanje. „Ik zie Oekraïne niet winnen, zoals het kabinet denkt, en de Russen uit hun land verdrijven. (...)

De oud-diplomaat ziet echter ook een belangrijk verschil met Syrië. „In het geval van Oekraïne zijn de strategische belangen veel groter. De VS willen Rusland zoveel mogelijk terugdringen. En de wapenindustrie verdient erg veel aan het conflict.”

Deze geopolitieke en commerciële belangen blijven onderbelicht in het publieke debat, vinden sommige ondertekenaars van de petitie. „Zeggen dat de VS ook hun eigen belangen nastreven, en dat Rusland misschien wel redenen heeft om zich bedreigd te voelen, is niet zo makkelijk meer in Nederland”, vindt hoogleraar internationale betrekkingen Bertjan Verbeek van de Radboud Universiteit in Nijmegen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #debat #publiek_debat #oekraine #rusland #poetin #zelensky #wapenleveranties #wapenhandel #wapenindustrie #pacifisme #diplomatie #onderhandelingen #vs #geopolitiek