Hoe oorlogen eindigen

Geen woorden maar tanks

De Groene Amsterdammer

Oorlogen zijn een stuk makkelijker te beginnen dan te beëindigen. Helemaal als deze maar blijven voortduren. In het geval van Oekraïne komen er nog specifieke obstakels bij.

2023 begon voor Oekraïners en Russen met een mooie boodschap: dit jaar komt er een einde aan de oorlog. De Oekraïense en Russische presidenten, Zelensky en Poetin, vertelden dat aan hun bevolking in hun Nieuwjaarstoespraak. (...)

Op het slagveld ziet het er daar voorlopig niet naar uit. (...)

Ook buiten het front is er weinig uitzicht op vrede. De landen praten niet met elkaar, in ieder geval niet officieel, en hun uitgangspunten voor een gesprek liggen mijlenver uiteen. (...)

Onderzoekers van Princeton University becijferden dat van alle oorlogen sinds de Tweede Wereldoorlog een op de vijf eindigde in een overwinning van de één op de ander. Dertig procent eindigde met een staakt-het-vuren dat permanent werd en slechts een op de zes sloot af met een vredesakkoord – waarvan een op de drie binnen een paar jaar de papiervernietiger in kon.

Dat betekent dat de restgroep het grootst is: een derde van alle recente oorlogen had geen helder einde, maar liep uit op een patstelling of een ‘bevroren conflict’ met een lage intensiteit. (...)

Dat punt is door talloze onderzoekers bekrachtigd: oorlogen duren vaak veel langer, zijn veel duurder en leveren veel minder op dan de leiders die ervoor kiezen vooraf denken. (...)

Een eerste probleem is informatie. (...)

Maar dan moet de leider die voor oorlog koos wel de juiste informatie krijgen over de krijgskansen op lange termijn. En die informatie is zelden kraakhelder. (...)

Het doorgeven van de juiste informatie en het maken van een betere inschatting van de oorlogskansen gebeurt zelden door de mensen die verantwoordelijk waren voor de foutieve inschatting waar alles mee begon. (...)

Ook als leiders informatie over de oorlogskansen prima begrijpen (zoals de Amerikaanse en Britse regering tijdens de Vietnamoorlog en de Eerste Wereldoorlog) geven ze die, om de oorlogsmoraal niet te ondergraven, vaak niet door. (...)

Een tweede probleem is dat van ‘ingezonken kosten’. Leiders hebben de neiging om de al gemaakte offers – in levens, geld, verwoesting – te willen rechtvaardigen met voldoende winst. Dat betekent dat hoe langer een oorlog duurt, hoe moeilijker het wordt om hem af te sluiten. (...)

Een obstakel voor vrede is vaak dat leiders de complete overwinning beloven en hun bevolkingen dat verwachten. Maar in Oekraïne heeft de agressor – de Russische regering – al een paar keer zijn oorlogsdoelen naar beneden bijgesteld zonder dat dit tot noemenswaardige ophef of zelfs maar tot een gesprek leidde in eigen land. (...)

De belangrijkste voorwaarde voor vrede, concludeerde Geoffrey Blainey in The Causes of War, is dat leiders die een foutieve inschatting hadden van de ‘onderhandelingskracht’ van hun land, via oorlog op de correcte verhouding worden gewezen.

In het geval van Oekraïne kan dat alleen maar betekenen dat Poetin ervan overtuigd raakt dat hij zijn oorlogsdoelen niet op het slagveld kan behalen. (...)

Hele artikel

Russische troepen vieren orthodox Kerstmis in de hoofdkathedraal van de Russische strijdkrachten bij Moskou, 7 januari. Foto van het Russische ministerie van Defensie © Russian Defense Ministry Press Service via AP / ANP.

Tags: #nederlands #nederland #debat #publiek_debat #oekraine #rusland #poetin #zelensky #wapenleveranties #wapenhandel #wapenindustrie #pacifisme #diplomatie #onderhandelingen #vs #geopolitiek #vredesonderhandelingen #wapenstilstand

Wie pacifisme predikt over de oorlog in Oekraïne, kan op veel kritiek rekenen. ‘Ik word weggezet als Kremlin-bewonderaar’

NRC

Critici van Oekraïne-beleid - Pleiten voor vredesbesprekingen met Rusland en een stop op wapenleveranties aan Oekraïne voorstellen, valt in Nederland vaak niet goed. „Ik hoop dat je geen nachtmerries krijgt met verkrachte en vermoorde Oekraïense vrouwen.” (...)

Tegenstanders van de wapenleveranties vinden nauwelijks gehoor en wekken vooral heel veel weerstand. Dat ondervond recent ook een groep academici, activisten, publicisten en oud-minister Hedy d’Ancona en voormalig president van De Nederlandsche Bank Nout Wellink, die in een petitie opriep tot onderhandelingen met Rusland. NRC-columnist en Ruslandkenner Hubert Smeets schreef dat de ondertekenaars met hun naïeve pleidooi „objectief dienstbaar aan Poetin” waren. En op opinie-site Joop (BNN/Vara) werden de ondertekenaars beschuldigd van „vileine Pro-Poetin-propaganda.” (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Demonstranten vormen in maart 2022 een vredesteken op het Malieveld in Den Haag. Foto MARCO DE SWART/ANP.

Voor docent Paul Aarts waren de felle reacties op de critici juist reden om de petitie te ondertekenen. „Het debat wordt heel eenzijdig gevoerd. Oekraïne heeft natuurlijk het recht zich tegen Russische agressie te verdedigen en ik ben niet per se tegen wapenleveranties, maar je moet je serieus afvragen of doorgaan met nog meer, en zwaardere, wapens de enige optie is. Wij willen dat er ruimte komt voor dat geluid.” Aarts noemt het „de realistische benadering”: waarom nog langer doorgaan met een zinloze oorlog die heel veel doden, vernietiging en trauma’s met zich meebrengt?

Zo ziet Koos van Dam, voormalig Nederlands gezant in Syrië, het ook. „Ik steun de petitie omdat ik calculeer”, zegt hij telefonisch vanuit Spanje. „Ik zie Oekraïne niet winnen, zoals het kabinet denkt, en de Russen uit hun land verdrijven. (...)

De oud-diplomaat ziet echter ook een belangrijk verschil met Syrië. „In het geval van Oekraïne zijn de strategische belangen veel groter. De VS willen Rusland zoveel mogelijk terugdringen. En de wapenindustrie verdient erg veel aan het conflict.”

Deze geopolitieke en commerciële belangen blijven onderbelicht in het publieke debat, vinden sommige ondertekenaars van de petitie. „Zeggen dat de VS ook hun eigen belangen nastreven, en dat Rusland misschien wel redenen heeft om zich bedreigd te voelen, is niet zo makkelijk meer in Nederland”, vindt hoogleraar internationale betrekkingen Bertjan Verbeek van de Radboud Universiteit in Nijmegen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #debat #publiek_debat #oekraine #rusland #poetin #zelensky #wapenleveranties #wapenhandel #wapenindustrie #pacifisme #diplomatie #onderhandelingen #vs #geopolitiek

Saoediërs willen gewoon álle WK’s en Spelen huisvesten

Ook de Olympische Spelen staan op de wenslijst van de Saoedische kroonprins. Sport leidt de aandacht af van de repressie, weet Carolien Roelants.

Het duurt nog even, maar 2036 moet het jaar worden van de Olympische Spelen van Saoedi-Arabië. (...) Het zou me niet verbazen als ze die krijgen ook. De kosten zijn een steeds hogere horde voor een groeiend aantal landen en de Saoediërs hebben met die hoge olieprijzen geld genoeg, plus de brandende wens van de leider om het koninkrijk goed vooraan in het zicht te parkeren. (...)

Als het maar aandacht trekt, dan gooien de Saoediërs er graag een berg miljoenen tegenaan. (...) Ik kijk natuurlijk allereerst uit naar het figuurschaatsen voor vrouwen. Die glitterpakjes! In Saoedi-Arabië! Nee, dan denk je toch helemaal niet meer aan die arme activisten en critici van de kroonprins die allemaal zijn opgesloten? (...)

Als tegenwicht geef ik u een minibloemlezing uit de repressie. U kent al het lot van de 34-jarige promovenda die tot 34 jaar cel plus 34 jaar reisverbod werd veroordeeld wegens „terroristische” tweets – bizar gevoel voor humor hebben Saoedische rechters. De imam van de Grote moskee van Mekka kreeg deze maand gewoon tien jaar cel wegens een preek waarin hij de gelovigen opriep zich uit te spreken tegen het kwaad. Ik noem ook de arts Lina al-Sharif, eveneens 34, die vrouwenrechten en vrijheid van meningsuiting bepleitte op sociale media. Wat dacht ze wel? Ze werd dan ook vorig jaar mei gearresteerd onder de antiterrorismewet en wacht op het vonnis. Ook 34 jaar?

Maar het gaat prima in Saoedi-Arabië. En als Nederland straks op die Olympische Spelen maar genoeg gouden medailles wint, vinden wij het vast ook prima.

Hele artikel

> Zie ook: Niet naar het WK in Qatar? Erger dan hypocriet! (NRC)

Carolien Roelants

Tags: #nederlands #wapens #wapenhandel #wapenbeurs #saoedi-arabie #jemen #riad #mensenrechten #wk #wk_voetbal #gastarbeiders #stadions #sportswashing #sport #democratie #voetbal #golf #boksen #Khashoggi #vrijheid_van_meningsuiting #onderdrukking #midden-oosten #boris_johnson #biden #joe_biden #uitbuiting #olympische_spelen

Valt u ook op hoe kritiek op ‘onze’ koningshuizen meestal vermeden wordt in de media? En hoe, áls er kritiek is, die meestal erg omfloerst wordt? Gelukkig zijn er soms nog kritische journalisten:

Een mensenrechtenschender luncht bij de Britse koningin

NRC

Jaar in, jaar uit gaat koning Hamad van Bahrein langs bij koningin Elizabeth. Voor de paarden en de warme relaties. Er is wel protest, ziet Carolien Roelants.

Wist u hoe dik de Britse koningin is met koning Hamad van Bahrein? Nou heel dik, googelt u ze maar. (...)

Maar dat verhinderde [koning Hamad] niet om zaterdag gezellig bij Elizabeth op de lunch te gaan in Windsor Castle. „Hunne Majesteiten”, zo meldde het officiële Bahreinse persbureau, „bespraken de sterke, langdurige Bahreins-Britse betrekkingen die gestaag groeien op elk gebied”.

Dat blijkt onder andere uit ruime Britse wapenleveranties. Bahrein herbergt ook een Britse marinebasis, in 2016 geopend door prins Charles, en in 2018 nog een keer door prins Andrew, ten bewijze van de warme koninklijke-familiebanden. (...)

Maar Bahrein was er ook zonder Hamad zeer zichtbaar: samen met de Canadese bereden politie escorteerden leden van de Bahreinse koninklijke garde de koningin zondag van het speelterrein naar Windsor Castle. (...)

Het toeval wil dat afgelopen week juist een prominente Bahreinse mensenrechtenactivist, Abdulhadi al-Khawaja, samen met twee anderen die er voor dit verhaal niet toe doen, de Martin Ennals Award kreeg, een soort Nobelprijs voor mensenrechten. Khawaja (61) zelf ontbrak bij de prijsuitreiking, in Genève, want hij zit gevangen. (...) Khawaja was een van de leiders van de geweldloze democratiseringsbeweging. Hij werd opgepakt, gefolterd en tot een levenslange gevangenisstraf veroordeeld. Evenals andere politieke gevangenen wordt hij nog steeds gefolterd. (...) Bahrein is volgens de rapportcijfers van Freedom House een van de meest repressieve landen in het Midden-Oosten. Wat heel wat wil zeggen, omdat alle Midden-Oosterse landen erg repressief zijn. (...)

Hamad kan het trouwens ook goed vinden met Poetin, die hij de week voor zijn reis naar Windsor Castle nog had gefeliciteerd met de Russische Dag van de Overwinning. (...)

Hele artikel

> Zie ook: 'Voorkeursbehandeling voor leden koninklijke familie bij Defensie' (NOS Nieuws)

> Meer over koningshuis en republiek

Carolien Roelants

Foto van paneel van Gouden Koets

Tags: #nederlands #republiek #republikein #monarchie #koningshuis #koningsdag #republiek #republikein #oranje #democratie #staatsrecht #democratie #pluimstrijken #knipmessen #sociaal_republikanisme #geschiedenis #elizabeth #groot-brittannie #bahrein #mensenrechten #wapenhandel #hamad #koning_hamad

Niet naar het WK in Qatar? Erger dan hypocriet!

NRC

Arabische wereld - Westerse regeringsleiders zijn afwezig bij sportwedstrijden, maar leveren intussen wel gevechtsvliegtuigen aan de Arabische wereld, ziet Carolien Roelants.

(...) Kroonprins Mohammed bin Salman, die sterke man en inspirator is van dit swingende Saoedi-Arabië, heeft de inkomsten van buitenlandse toeristen en buitenlandse investeerders nodig voor zijn grootse vernieuwings- en diversificeringsplannen, weg van de olie. Daarom zijn steile geestelijken en hun intolerante, puriteinse voorschriften die er decennialang zijn ingehamerd, zonder meer terzijde geschoven.

Met de oliemiljarden zijn in plaats daarvan hoogste kaliber internationale voetbal-, golf- en spectaculaire bokswedstrijden binnengehaald. (...)

Sportswashing natuurlijk, en arts- en watalnietwashing. Om westerse leiders te verleiden en te laten vergeten dat Saoedi-Arabië aan de ene kant weliswaar aanzienlijk lolliger is dan in 2013, maar aan de zelfkant een stuk repressiever. (...)

Ik twijfel er niet aan dat heel veel Saoediërs blij zijn met het nieuwe regime. Maar het is óók zo dat iedereen die een kik van kritiek geeft, de cel ingaat. Denk ook even aan de liquidatie van de kritische – niet eens dissidente! – Saoedische commentator Khashoggi in oktober 2018 in een Saoedisch consulaat in Istanbul.

Vorige maand werden op één dag 81 mannen terechtgesteld, de helft waren leden van de gediscrimineerde sjiitische minderheid, wegens een tamelijk vaag omschreven verscheidenheid aan geweldsmisdrijven. (...)

Qatar heeft de hoofdprijs: het WK voetbal. Allemaal hebben ze olie- en gasmiljarden. En allemaal leiden ze zeer repressieve regeringen die weinig tot niets willen weten van vrijheid van meningsuiting en andere burgerlijke vrijheden, die met hun geld elke democratische opflakkering in andere landen uitdoven en die de miljoenen gastarbeiders uitknijpen die hun nieuwe steden, stadions, infrastructuur en paleizen bouwen. (...)

Democratie, of ten minste iets meer vrijheid, en mensenrechten wijken steeds verder voor autocratie en onvrijheid. Belangen gaan voor alles. (...)

Belangrijker voor de westerse leiders is dat de Golfleiders bij machte zijn de olie- en gaskranen verder open te zetten en de hoge gas- en benzineprijzen weer omlaag te duwen. (...)

Ik schreef westerse leiders, ik noem namen. De Franse president Macron, die in december 2020 feitelijk de tegenwoordige westerse opstelling vertolkte op een persconferentie in Parijs, naast de bezoekende Egyptische president Sisi, cipier van 60.000 politieke gevangenen. (...)

Vorige maand volgde de Britse premier Boris Johnson in zijn voetsporen, om met de kroonprins over uitbreiding van de olieproductie en dus lagere olieprijzen te praten. Hij kreeg geen toezeggingen. (...)

Ook de Amerikaanse president Biden, die van Saoedi-Arabië een paria ging maken wegens Khashoggi en de oorlog in Jemen, is bijgedraaid. Hij levert sinds kort zogenaamde defensieve wapens aan Saoedi-Arabië, en wil nu wél met de kroonprins praten, want Oekraïne en die olieprijzen. (...)

Ik wed dat geen van deze regeringsleiders straks naar het WK in Qatar gaat, netzomin als de meeste westerse regeringsleiders zich in februari lieten zien op de Winterspelen in China. Een loos gebaar, want in autoritaire kringen weten ze heel goed wat ze aan de zogenaamde voorvechters van de vrije wereld hebben. Hypocriet? Erger dan dat, uiteindelijk ondermijnen ze de eigen democratie.

Hele artikel

Tags: #nederlands #wapens #wapenhandel #wapenbeurs #saoedi-arabie #jemen #riad #mensenrechten #wk #wk_voetbal #gastarbeiders #stadions #sportswashing #sport #democratie #voetbal #golf #boksen #Khashoggi #Abu_Dhabi #Verenigde_Arabische_Emiraten #vae #f1 #formule_1 #bahrein #qatar #wielrennen #macron #egypte #sisi #vrijheid_van_meningsuiting #onderdrukking #midden-oosten #boris_johnson #biden #joe_biden #uitbuiting