Veertien jaar ‘vrijheid-blijheid’ van Mark Rutte leidde tot slappe aanpak van arbeidsuitbuiting, zegt officier van justitie

NRC (€)

Warner ten Kate | officier van justitie - Economische belangen zijn voor Nederland belangrijker dan rechten van arbeidsmigranten, constateert officier van justitie Warner ten Kate bij zijn afscheid. „Als de overheid niet krachtig optreedt als scheidsrechter, krijg je deze uitwassen.” (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Officier van justitie Warner ten Kate: „Vaak voelde ik me een roepende in de woestijn.”

Ten Kate stuurde in 2017 een rapportage over de misstanden en zijn aanbevelingen aan alle betrokken overheidsdiensten en bewindspersonen. Daarmee is, zegt hij, nauwelijks iets gebeurd. De casus van de Filippijnse matrozen staat, volgens Ten Kate, symbool voor een groter probleem: de perverse verdienmodellen van bedrijven „die lak hebben aan de medemens” en „over lijken gaan om geld te verdienen.” Ondanks herhaaldelijke verzoeken vanuit het OM bij betrokken instanties verandert er structureel niks aan. (...)

„We hebben een maatschappij die draaiende wordt gehouden door de onderkant: pakketbezorgers, arbeidsmigranten in de glastuinbouw, noem maar op. In feite zeggen we: we hebben lak aan jou, loop maar voor een hongerloontje elke dag de deuren af. En als we je niet meer nodig hebben, dan schoppen we je de straat op. Als je de verhalen leest over arbeidsmigranten die nadat ze zijn ontslagen meteen ook hun huis verliezen – omdat hun huisbaas ook hun werkgever is – en dakloos in het Haagse bos belanden: dat is de realiteit. We proberen altijd over de ruggen van anderen beter te worden.” (...)

„Eén voorbeeld: in de jaren tachtig hebben we gezien dat uitzendbureaus misbruik maakten van mensen. Daarna kwam er strenge wetgeving, en werd dat teruggedrongen. Maar nu mag weer iedereen een uitzendbureau oprichten en is het volkomen uit de bocht gevlogen.” (...)

„Wat we nodig hebben zijn heldere indicatoren. In het Italiaanse systeem is er sprake van uitbuiting als iemand de helft van het minimumloon verdient. Wij hebben er bij het ministerie van Justitie en Veiligheid eindeloos op aangedrongen dat de omschrijving van arbeidsuitbuiting aangescherpt wordt. Zet daar bijvoorbeeld in dat slechte huisvesting een van die indicatoren is. Of het verdienen van een bepaald bedrag per uur. Maar dat is allemaal niet overgenomen.”

Waar het op neer komt, zegt Ten Kate, is dat er te weinig controle is. (...)

„Het lijkt misschien alsof arbeidsuitbuiting als een echt probleem wordt gezien, maar het politieke draagvlak om er écht iets aan te doen, is gewoon heel erg klein.”

Hele artikel

> Zie ook: Liever liegen over migratie dan de toorn riskeren van kassenbouwers en uitzendbureaukoningen

Tags: #nederlands #nederland #minimum_loon #lonen #werknemers #werkgevers #ondernemers #uitzendbureau #flexwerk #arbeidsmigranten #huisvesting #onstlagrecht #arbeidsinspectie

Liever liegen over migratie dan de toorn riskeren van kassenbouwers en uitzendbureaukoningen

Sheila Sitalsing (De Volkskrant) (€)

(...) Rits de Boer, inspecteur-generaal van de Arbeidsinspectie, legde het maar weer uit, wie weet leest iemand aan de formatietafel een kwaliteitskrant: arbeidsmigranten worden ‘als bulkgoed’ hierheen gehaald, onder tenhemelschreiende omstandigheden gehuisvest, en werken in bedrijven die weinig bijdragen aan de welvaart als je alle humanitaire kosten en de druk op de omgeving meerekent.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Sheila Sitalsing

De mensen die hier iets aan zouden kunnen doen, trippelen met een boog om de beerput heen. Ondertussen verlummelen ze tijd aan de formatietafel, en zijn ze druk met de toon zetten voor een nieuwe bestuurscultuur, door burgers met wie ze het oneens zijn ‘tuig’ te noemen. (...)

Migranten misbruiken om CAO’s te ontduiken is niet verplicht. (...)

Een stoet instanties heeft de kwestie al tot op de draad ontleed, van het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten tot het Centraal Planbureau en de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen. De analyse is consistent: Nederland telt veel lagelonenbanen vanwege de keuze om slachthuis, distributiecentrum en leliekwekerij voor de wereld te zijn. De bemanning is goedkoop dankzij flexibele arbeidsregelingen. Dé drijfveer achter migratie is níét de sociale zekerheid, zo stelt het CPB, maar de vele legale mogelijkheden om een orderpicker om te katten tot een spotgoedkope ‘eigen ondernemer’. Bolster: ‘Dit verzinnen arbeiders niet zelf, hè? Bemiddelaars gaan ze halen in het buitenland. Met bussen tegelijk.’ (...)

Terwijl andere landen ingrijpen – in Duitsland zijn in slachthuizen vaste arbeidscontracten verplicht gesteld, de Belgen treden hard op tegen misstanden – blijven in Nederland flexwerk en arbeidsimport totempalen van de VVD en pareert de BBB pogingen tot debat over de voedselverwerkende industrie. (...) Liever dat dan de toorn riskeren van kassenbouwers en uitzendbureaukoningen.

Hele artikel

> Meer over arbeidsmigratie

Tags: #nederlands #nederland #minimum_loon #lonen #werknemers #werkgevers #ondernemers #uitzendbureau #flexwerk #arbeidsmigranten #huisvesting #onstlagrecht #arbeidsinspectie

Migrantenarbeiders uitbuiten is te winstgevend

NRC (€)

We gaan slecht om met arbeidsmigranten. Dat is erg voor die mensen én voor de samenleving, schrijft Marike Stellinga.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Marike Stellinga

(...) De arbeidsinspectie stuurde deze week een „signaal” naar buiten over het verdienmodel achter illegaal werk. (...)

Conclusie: mensen illegaal aan het werk zetten levert zoveel geld op dat de boetes die werkgevers riskeren een lachertje zijn. Het mogelijk financieel voordeel van de kweker was 126.000 euro per jaar. Boete: 21.000 euro. In 7 van de 24 gevallen was de boete al terugverdiend door mensen drie maanden aan het werk te zetten. Gemiddeld leverden de illegale werknemers een kostenvoordeel op van 60 procent ten opzichte van legaal werk. (...)

Ook legale arbeidsmigratie is problematisch, want dat verdienmodel leunt net zo goed op „geanonimiseerde bulkarbeid”, onderstreept de inspectie al jaren. Werkgevers vergroten hun winst met goedkoop buitenlands personeel, de kosten zijn voor de migranten zelf en de samenleving: druk op woningen, onderwijs en natuur, aldus de inspectie. Meer dan de helft van de mensen die op straat slapen, is arbeidsmigrant, inventariseerde NRC vrijdag. (...)

Er is een heuse arbeidsmigratie-industrie, zegt hoogleraar Monique Kremer, tevens voorzitter van de Adviesraad Migratie. Pakweg de helft van de arbeidsmigranten is in dienst van uitzendbureaus. Ze zijn makkelijk te ontslaan en bedrijven die ze aan het werk zetten hoeven weinig verantwoordelijkheid voor ze te nemen. (...)

Er komen nu wel wat strengere regels, bijvoorbeeld voor uitzendbureaus, maar de migratie-industrie vindt telkens manieren om die regels te omzeilen. Toch zou Nederland veel meer kunnen doen. Als we echt zouden willen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #minimum_loon #lonen #werknemers #werkgevers #ondernemers #uitzendbureau #flexwerk #arbeidsmigranten #huisvesting #onstlagrecht #arbeidsinspectie

In dat ‘gave land’ van Rutte: aardbevingsschandaal Groningen, toeslagenschandaal, nauwelijks klimaat- en natuurbeleid. Bescherming van werkgevers en milieu ook zwaar knudde:

Liters kanker­verwekkende stoffen laat Claessen Tank­cleaning zo de Maas in stromen

NRC

Gevaarlijke stoffen - Al jaren begaat reinigingsbedrijf Claessen Tankcleaning in Venlo ernstige fouten. Het stelt medewerkers bloot aan kankerverwekkende dampen en laat schadelijke stoffen de Maas in stromen. Politie, OM, de Arbeidsinspectie en de omgevingsdienst weten ervan, maar grijpen nauwelijks in.

Dit is het nieuws in het kort:

• Tientallen liters kankerverwekkend benzeen stromen elke week ongezuiverd de Maas in, afkomstig van Claessen Tankcleaning in Venlo.
• Medewerkers lopen gevaar. De afgelopen vijf jaar vonden zeker tien ernstige bedrijfsongevallen plaats.
• De omgevingsdienst, Arbeidsinspectie, milieupolitie en OM zijn al ruim drie jaar op de hoogte van de problemen, maar grepen nauwelijks in.
• De eigenaar reageert niet op vragen en vindt het onderzoek van NRC „nergens op slaan”. De gemeente Venlo zegt te lang te hebben geloofd in de goede intenties van het bedrijf.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Tankcleaning Venlo BV

Bij Claessen Tankcleaning Venlo, het bedrijf waar Skiba tussen 2009 en november 2020 werkte, worden de arbo- en milieuregels geschonden. (...) Het bedrijf werkt met grote volumes gevaarlijke, giftige stoffen en spoelt die door het riool. Medewerkers moeten in giftige dampen werken met gasmaskers die volgens hen versleten en kapot zijn. Ambulances moesten meermaals uitrukken wegens bedrijfsongevallen. In vijf jaar tijd raakten zo’n tien medewerkers ernstig gewond. De brandweer moest herhaaldelijk in actie komen wegens brand of wegens klachten over een hevige, penetrante gaslucht. (...)

De lokale milieutoezichthouder, omgevingsdienst RUD Limburg Noord, is al 3,5 jaar op de hoogte van de misstanden. (...) Maar de inspecteurs geven het bedrijf enkel waarschuwingen. (...)

De misstanden zijn meermaals gemeld bij de Arbeidsinspectie, maar die gaf voor zover bekend alleen een boete van 450 euro in 2021. Waarom grijpen de instanties al drie jaar niet in? (...)

De omgevingsdienst heeft het bedrijf in maart 2020 verboden benzeenwagens te reinigen, blijkt uit controlerapporten in handen van NRC. Het bedrijf reinigde tankwagens met het kankerverwekkende benzeen altijd door middel van een installatie die de stof ‘affakkelt’, zodat die niet in het milieu komt. Maar die installatie is al sinds 2016 kapot, zeggen meerdere werknemers tegen NRC. Sindsdien worden wagens met benzeen met warm water leeggespoeld, blijkt uit reinigingsinstructies.

Benzeen is helemaal niet met water te reinigen – de stof lost slecht op in water. (...)

De oud-medewerkers melden nog veel meer kwesties bij de milieu-inspectie. Zo is op 6 mei 2020 bij het reinigen van een tank 2.500 kilo naftaleen vrijgekomen en over de grond gestroomd. Op 24 maart en 4 mei 2020 moesten medewerkers raneynikkel in een container voor restafval gooien. Deze stof kan spontaan ontvlammen als die niet onder water staat. Volgens de medewerkers is hierdoor meermaals brand ontstaan bij afvalverwerker Renewi. (...)

Uit satellietbeelden en foto’s van vorige week blijkt dat er tanks achter het bedrijf zijn gedumpt. In de berm naast de snelweg staan momenteel vier containers in kniehoog bermgras. Of er giftige stoffen in zitten – en zo ja, welke – is onduidelijk. Een vijfde container is open, ondersteboven in de berm gekieperd. (...)

In juni 2021 stellen omgevingsdienst en waterschap vast dat het bedrijf meer zware metalen en halogenen (sterk oxiderende stoffen) in het water loost dan toegestaan. (...)

Maar de aanpak van de omgevingsdienst blijft vriendelijk en vragend: „We verzoeken u een registratie van de benzeenfakkel aan te leggen en de bewijzen van onderhoud, herstel e.d. binnen 2 weken op te sturen”, schrijven de inspecteurs. „U dient overschrijding van de genoemde normen [voor zware metalen] te voorkomen.”

Claessen mist de deadlines, komt afspraken niet na, maar nooit heeft dat consequenties. Maandenlang doen omgevingsdienst en politie niets. De gevaren voor de medewerkers blijven bestaan, de gevaarlijke stoffen blijven de Maas in stromen.

In maart 2022, meer dan twee jaar nadat de inspectie op de hoogte is gebracht van de problemen, volgt een zwaardere maatregel: een voornemen tot last onder dwangsom. Als de problemen niet worden opgelost, zal het bedrijf een dwangsom krijgen tot een maximum van 10.000 euro. Een peulenschil voor een bedrijf dat volgens het laatst beschikbare jaarverslag in 2021 ruim 1 miljoen euro winst maakte.

Maar opnieuw gebeurt er niks. Op dit moment, meer dan een jaar later, is de dwangsom nog steeds niet opgelegd. (...)

De omgevingsdienst heeft ook nooit de bedrijfsadministratie onderzocht om te bekijken of het bedrijf nog wagens met benzeen reinigt. „Er was voor ons geen aanleiding deze te controleren”, zegt de woordvoerder daarop. (...)

De politie Limburg-Noord schrijft in een reactie dat er geen strafrechtelijk dossier is opgebouwd, geen onderzoek loopt en geen boetes zijn opgelegd aan Claessen Tankcleaning.

En de werknemers? Hoeveel gevaarlijke stoffen zij inademen, is onbekend. Bedrijven zijn verplicht de concentraties gevaarlijke stoffen te meten, maar Claessen Tankcleaning beantwoordt geen vragen daarover.

De gemeente Venlo heeft naar eigen zeggen meerdere meldingen gedaan bij de Arbeidsinspectie. „We hebben de Arbeidsinspectie twee keer ruim van tevoren uitgenodigd om mee te gaan op een onaangekondigde controle”, zegt de woordvoerder. „Tot tweemaal toe lieten ze op de dag zelf weten dat ze niet konden.” De Arbeidsinspectie laat weten dat deze meldingen, voor zover ze hebben kunnen nagaan, niet bij haar zijn binnengekomen.

De afgelopen vijf jaar hebben zo’n tien ernstige ongelukken plaatsgevonden bij het bedrijf, voornamelijk met Pools personeel. (...)

Werkgevers zijn wettelijk verplicht ernstige bedrijfsongevallen te melden, maar dat deed Claessen Tankcleaning in de meeste gevallen niet. (...)

Claessen Tankcleaning meldde dit ongeluk te laat en kreeg een boete van 450 euro. In dit geval deed de inspectie geen onderzoek ter plaatse: sinds begin dit jaar mogen bedrijven in principe zelf onderzoek doen naar de toedracht van een ernstig ongeval. De inspectie doet alleen nog bij hoge uitzondering eigen onderzoek. (...)

Iedere dag overlijden in Nederland negen mensen aan de gevolgen van blootstelling aan gevaarlijke stoffen op het werk, blijkt uit onderzoek van de Arbeidsinspectie. Negen mensen per dag, ruim drieduizend per jaar. Blootstelling aan kankerverwekkende stoffen is de belangrijkste oorzaak van werkgerelateerde sterfte. Buitenlandse werknemers lopen volgens de Arbeidsinspectie extra gevaar. (...)

Uit recent onderzoek van de Arbeidsinspectie blijkt dat een derde van de bedrijven die werken met kankerverwekkende stoffen hun medewerkers blootstellen aan onnodige risico’s. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #milieu #milieuvervuiling #arbeidsinspectie #omgevingsdienst #gevaarlijke_stoffen #benzeen #tank_cleaning #gemeente #venlo #bedrijfsongevallen #buitenlandse_arbeiders

De Inspectie beschermt vooral de minister, niet de patiënt

Follow the Money

Duidelijk. Onafhankelijk. Eerlijk. Zo vat de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd haar toezicht op de zorg samen. Die onafhankelijkheid blijkt in de praktijk een wassen neus, want achter de schermen heeft het ministerie van VWS verregaande invloed op de dienst. ‘De werkwijze is erop gericht de minister niet in de problemen te brengen.’

Dit stuk in 1 minuut

• De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) bewaakt namens de overheid de veiligheid en kwaliteit van de zorg. De toezichthouder claimt onafhankelijk te oordelen, maar achter de schermen heeft het ministerie van VWS allerlei manieren om invloed uit te oefenen.
• Zo bepaalt VWS de hoogte van het inspectiebudget en moet het de plannen van de Inspectie goedkeuren. Op belangrijke rapporten geeft het ministerie commentaar en vraagt om uitstel of afstel van publicaties. In hoeverre de Inspectie buigt onder politieke druk, is niet controleerbaar.
• Volgens oud-medewerkers van de Inspectie prevaleren politieke belangen boven die van de patiënt. Zij beschrijven hoe de onafhankelijke cultuur bij de Inspectie in de loop der jaren plaatsmaakte voor een ambtelijke slaafsheid. Het werk richtte zich steeds meer op het uit de wind houden van de minister.
• Ook andere inspecties, zoals de Arbeidsinspectie of de NVWA, hebben een innige band met ‘hun’ ministeries. Ruim een jaar geleden stemde een meerderheid van de Tweede Kamer om onafhankelijkheid wettelijk vast te leggen. Er is nog niets veranderd: de overheid lijkt geen afstand te willen doen van haar toezichthouders aan de lijn.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland ##igj #inspectie_gezndheiszorg_en_jeugd #vws #arbeidsinspectie #nvwa #onafhankelijkheid #ministerie #toezichthouder #jeugdhulp #inspectie #gezondheidszorg #Compass #zorgcowboys #zorgfraude