Opvangcrisis is gevolg van bewust beleid

Trouw

(...) Al decennialang roepen politici dat de komst van asielzoekers uit de hand loopt, en hoognodig beperkt moet worden. Tegelijkertijd is in diezelfde periode de rode loper uitgerold voor arbeids- en studiemigranten. Dat werd immers gezien als belangrijke voorwaarde om onze economische groei in stand te houden.

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

.

Slechts 11 procent van alle migranten in Nederland doet een beroep op de asielprocedure. Toch worden de grote problemen met veiligheid, huisvesting, onderwijs en zorg gemakzuchtig aan hen toegeschreven. (..)

Nederland heeft geen asielcrisis, zei VVD-staatssecretaris, Eric van der Burg vorig jaar. Recente cijfers van de IND bevestigen dat. (...)

Migratiedeskundige Hein de Haas, uitgenodigd aan de formatietafel, sprak over de onmogelijkheid van de politieke wensenlijst, wat hij het ‘migratietrilemma’ noemde. Het is onmogelijk om zowel de economische groei te willen handhaven, als fundamentele mensenrechten te respecteren én tegelijkertijd anti-immigratie- maatregelen te nemen. Eén van de drie wensen moet dan weg, stelde De Haas.

Maar die eerste is voor de VVD belangrijk, de tweede voor NSC en immigratie voor de PVV. Over twee weken moet er een akkoord op hoofdlijnen zijn. Het lijkt, zoals Toonders’ Olivier Bommel zei: Tom Poes, verzin een list.

Hele artikel

> Zie ook: De asielcrisis is een politiek maaksel van de PVV en VVD

Tags: #nederlands #nederland #kabinetsformatie #asielzoekers #vluchtelingen #pvv #vvd #woningnood #armoede #ongelijkheid #frontex #fort_europa #pushbacks

De asielcrisis is een politiek maaksel van de PVV en VVD

NRC (€)

Asielbeleid - Formerende partijen praten niet over echte problemen: huisvesting, arbeid en armoede. Er is geen asielcrisis maar een morele crisis, die politiek geweld koppelt aan onverschilligheid.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Vluchtelingen vertrekken ’s avonds vanuit het overvolle Ter Apel naar de noodopvang in Assen. Foto Kees van de Veen.

Volgens ‘bronnen rond de formatie’ wordt gedacht over de mogelijkheid om de gang van zaken rond asiel als ‘crisis’ te bestempelen. Dat zou uitzonderlijke maatregelen mogelijk maken, zoals tijdelijk helemaal geen asielaanvragen meer in behandeling nemen. Volgens de PVV en de VVD zijn de aantallen asielzoekers inmiddels zo groot, dat Nederland het niet meer aankan.

Het is een redenering die andere Europese landen, zoals Hongarije en Litouwen, ook al eens beproefd hebben. (...)

Het Europese Hof van Justitie maakte er korte metten mee, want het recht op asiel is een fundamenteel recht. Veel meer zinnigs kan er vanuit juridisch perspectief dan ook niet gezegd worden over de voorstellen. Het mag niet, punt. (...)

De notie van crisis die nu op de formatietafel ter bespreking ligt, slaat de plank volledig mis. Als de partijen die daar met elkaar praten echt hadden begrepen wat een crisis is, hadden ze hun aandacht naar binnen gericht. In dat geval hadden ze gezien dat de echte oplossingen niet liggen in een asielstop. Die oplossingen zijn te vinden in beter sociaaleconomisch beleid, op het gebied van huisvesting, arbeid en armoede. Verder zijn ze gediend met een langetermijnvisie op migratie, die in een geglobaliseerde wereld alleen in internationaal verband ontwikkeld kan worden. (...)

Maar veel belangrijker, door de aandacht naar binnen te richten, op zichzelf, zouden politici de zogenaamde asielcrisis kunnen zien voor wat zij werkelijk is: een morele crisis die politiek geweld koppelt aan onverschilligheid. Het Europese migratiebeleid heeft ertoe geleid dat sinds 2015 bijna 29.000 mensen zijn omgekomen in de Middellandse Zee. Noodmaatregelen aan de oostgrenzen van Europa hebben als gevolg gehad dat mensen zijn teruggestuurd naar de onherbergzame bossen van Wit-Rusland, waar ze zijn achtergelaten om te sterven in de kou of door gebrek aan water. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #kabinetsformatie #asielzoekers #vluchtelingen #pvv #vvd #woningnood #armoede #ongelijkheid #frontex #fort_europa #pushbacks

Sporen moet goedkoop worden, vliegen schreeuwend duur

(...) Zolang vliegmaatschappijen en luchthavens met overheidssteun in de lucht gehouden worden, en vliegtuigen belastingvrij tanken, blijft vliegen veel goedkoper dan treinen, en proppen de menigten zich in vliegmachines, hoe hoog de snelheid op het spoor ook wordt opgevoerd. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Beeld Koos Dijksterhuis

Sporen moet goedkoop worden, vliegen schreeuwend duur. Dan kunnen alleen rijken het zich permitteren. Verschil in rijkdom is een drogreden voor goedkope vliegreizen. Ik hoor nooit iemand zeggen dat dure treinreizen oneerlijk zijn, omdat alleen rijken ze zich kunnen permitteren.

Ook over Ferrari’s, villa’s, raspaarden en champagne hoor ik dat bezwaar nooit. Alleen als het over het beperken van vliegen gaat, ontpoppen veelvliegers zich ineens als gestaalde communisten. Wilt u een eerlijke wereld? Pleit (en stem) dan niet voor lage prijzen, maar voor inkomensnivellering. (...)

Een overheid die het klimaatprobleem aan zegt te willen pakken, maar die vliegreizen goedkoop en treinreizen duur houdt, zo’n overheid spoort niet.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #luchtvaart #spoorwegen #trein #vliegtuig #vliegreis #treinreis #ongelijkheid #inkomen

In je onderbroek terug naar Noord-Macedonië: pushbacks aan de orde van de dag

NRC (€)

Migratie - Video’s van Syriërs vormen volgens ngo’s het bewijs van toenemende mishandeling van migranten aan de Europese buitengrenzen.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Migranten in het Servische dorp Kelebia, bij de grens met Hongarije, in februari 2020. Foto ZOLTAN BALOGH/EPA.

Enkele tientallen mannen, slechts gekleed in een onderbroek, lopen achter elkaar aan op een stuk weg in de buurt van Lojane, een Noord-Macedonisch dorp aan de grens met Servië. Donderdag publiceerde het Britse dagblad The Guardian videomateriaal van de mannen, dat volgens mensenrechtenorganisaties het bewijs vormt van de almaar toenemende mishandeling van migranten aan de Europese grenzen. (...)

Redjepi zegt dat dit soort incidenten zich steeds voordoet wanneer de EU beperkingen voor migranten afspreekt. „We zien direct de gevolgen.”

De migranten hopen via Noord-Macedonië en Servië uiteindelijk de EU te bereiken. Op die route zijn pushbacks van Servië naar Noord-Macedonië inmiddels staande praktijk, stellen Servische mensenrechtenorganisaties. (...)

Al eerder documenteerden journalisten en mensenrechtenorganisaties dat migranten op de Balkan zich gedwongen hadden moeten uitkleden en onderworpen waren geweest aan seksueel geweld. Het aantal pushbacks neemt bovendien hand over hand toe: de Belgische ngo 11.11.11 telde er vorig jaar bijna 350.000, ofwel bijna duizend per dag. De organisatie spreekt van de „normalisering” van deze illegale praktijk in Europa.

Een andere manier waarop landen migranten buiten de eigen grenzen willen houden, is het inrichten van opvangcentra in derde landen. Donderdagochtend ging het Albanese parlement akkoord met een omstreden plan om duizenden migranten van Italië over te nemen. (...)

Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch noemde deze ‘detentieovereenkomst’ eerder „in strijd met het internationaal recht” en „in veel opzichten misbruik, onder meer door mogelijk juridische onduidelijkheid te creëren voor kwetsbare mensen”. (...)

„Hoeveel mensenlevens, vooral die uit niet-Europese landen, zijn het waard om op te offeren omwille van zogenoemde hervormingen?”

Hele artikel

Tags: #nederlands #migratie #arbeidsmigrantie #migranten #arbeidsmigranten #vluchtelingen #asielzoekers #politici #ongelijkheid #arbeidsmarkt #grenscontrole #schengen #europa #eu #europese_unie

Zou niet elke erfenis moeten worden weggeschonken?

Peter de Waard (De Volkskrant)

Een erfenis zou je kunnen omschrijven als diefstal van de egalitaire samenleving, net als belastingontwijking.

Alleen: ze zijn allebei niet strafbaar. Want bijna niemand wil een 100 procent egalitaire samenleving, waarbij de kinderen van een ander net zo worden gekoesterd als de eigen kinderen.

Daarom gaat de erfenis naar kinderen, andere familieleden of zelf gekozen buitenstaanders. Maar eigenlijk is een erfenis in geld even kwalijk als het vererven van een titel. Republikeinen die tegen het instituut van de monarchie zijn, zouden ook tegen het vererven van geld moeten zijn.

Vorige week maakte de 31-jarige Oostenrijkse Marlene Engelhorn bekend dat ze een nalatenschap van 25 miljoen euro van haar grootmoeder weggeeft, omdat ze van mening is dat ze er geen recht op heeft. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Peter de Waard

Het ideaal is dat mensen allemaal gelijk worden geboren. In werkelijkheid is de een een kansrijk miljonairskind en de ander een kansloos achterbuurtkind. Dat is de belangrijkste reden voor de ongelijkheid in de samenleving, zoals de Franse econoom Thomas Piketty heeft vastgesteld.

Een erfbelasting van 90 of zelfs 100 procent zou juist grote economische voordelen hebben. Het zou mensen op hoge leeftijd dwingen hun eigendommen, zoals huizen, te verkopen en het geld te herinvesteren in nieuwe heupen en hartkleppen. Dat lost twee problemen op: de betaalbaarheid van de zorg en de woningnood onder jongeren. (...)

En het zou ruzies voorkomen. Het mislopen van erfenissen is de grootste oorzaak van eindeloze familievetes. (...)

Rijkeluiskindjes maken zogezegd meer stuk dan dat ze opbouwen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #erfenis #erfrecht #belasting #erfbelasting #gelijkheid #ongelijkheid #piketty

Oxfam Novib: ‘Suprematie van miljardairs zorgt voor steeds meer politieke macht’

NRC

Ongelijkheidsrapport - De toenemende macht van superrijken en hun bedrijven heeft de ongelijkheid in de wereld weer verder vergroot. Hoe sleets de boodschap van Oxfam Novib ook mag klinken, de cijfers blijven verbazen. (...)

Bij de start deze maandag van het World Economic Forum, de politiek-economische hoogmis in het Zwitserse Davos, constateert Oxfam wederom dat de rijken de afgelopen jaren nog rijker werden, en de armen nog armer. „Aan de start van het jaar 2024, is het zeer reële gevaar dat deze buitengewone extremen het nieuwe normaal worden”, aldus Oxfam. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Klaus Schwab, oprichter van het World Economy Forum in het Zwitserse Davos, luistert naar een presentatie over een vredesplan voor Oekraïne aan de vooravond van het WEF.

De rijkdom van de vijf rijkste miljardairs ter wereld (Elon Musk, Bernard Arnault en familie, Jeff Bezos, Larry Ellison en Warren Buffett) is sinds 2020 meer dan verdubbeld: van 405 miljard dollar naar 869 miljard dollar (794 miljard euro). En dat terwijl 60 procent van de mensheid, een kleine vijf miljard mensen, in dezelfde periode juist armer is geworden. (...)

In het voorwoord bij het rapport met de titel Inequality Inc. (vrij vertaald: De BV Ongelijkheid) zegt de Amerikaanse senator Bernie Sanders het als volgt: „Nooit eerder in de geschiedenis van de mensheid hebben zo weinig mensen zo veel bezit gehad. Nooit eerder in de geschiedenis van de mensheid is er zo’n ongelijkheid in inkomen en vermogen geweest. [...] Nooit eerder in de geschiedenis hebben we een klasse van miljardairs gezien met zoveel politieke macht.” (...)

Als voorbeeld van de groeiende macht van het bedrijfsleven (en haar eigenaren) schetst Oxfam de concentratie die heeft plaatsgevonden in de afgelopen decennia. Waar eind vorige eeuw nog zestig farmaceuten de wereldtop vormden, zijn dat er nu nog tien. In de techsector is het niet veel beter: driekwart van het geld dat aan online advertenties wordt uitgegeven, loopt via Meta, Alphabet en Amazon. En in de financiële wereld loopt ongeveer eenvijfde van de mondiale geldstroom door drie bedrijven: BlackRock, State Street en Vanguard beheren samen 20.000 miljard dollar.

De toenemende concentratie van bedrijfsmacht is een van de grote aanjagers van méér ongelijkheid, stelt Oxfam. Dat gebeurt op vier manieren. Allereerst gebruiken de superrijken de macht van hun bedrijven om de rijken (veelal de aandeelhouders) te belonen, en niet de werknemers. Ze verzetten zich zelfs tegen wetgeving die de positie van werknemers moet verbeteren. Ten tweede maken de grote bedrijven gebruik van fiscale routes om zo min mogelijk belasting te hoeven betalen. (...)

Ten derde waarschuwt Oxfam voor de aanhoudende golf van privatiseringen van publieke diensten zoals onderwijs, watervoorziening en gezondheidszorg, die de kloof tussen arm en rijk vergroten. En tenslotte dragen de superrijken via hun bedrijven onevenredig veel bij aan klimaatverandering, terwijl ze juist profiteren van de winsten van industrieën die veel bijdragen aan CO2-uitstoot. (...)

En dat terwijl de prijs van klimaatverandering veelal betaald wordt door de minderbedeelden: die wonen vaker in gebieden die getroffen worden door klimaatverandering. (...)

[Het gaat] in essentie om een fundamentele keuze die gemaakt moet worden: kiest de wereld voor een nieuw tijdperk van suprematie van miljardairs, gecontroleerd door monopolisten en financiers, of voor een geleidelijke verschuiving naar publieke macht die gebaseerd is op gelijkheid en waardigheid. Overheden hebben die keuze, stelt de organisatie. Om bedrijven strenger te reguleren, om beleid te maken dat ongelijkheid verkleint, om met andere fiscale stelsels de belastingontwijking tegen te gaan, om te investeren in publieke voorzieningen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #ongelijkheid #superrijken #bedrijfsconcentratie #Meta #Alphabet #Amazon #BlackRock #State_Street #Vanguard #farmaceutische_industrie #aandeelhouders #arbeiders #kapitaal #arbeid #belastingontwijking #vakbonden #overheid #publieke_sector #privatisering #Elon_Musk #Bernard_Arnault #Jeff_Bezos #Larry_Ellison #Warren_Buffett

Progressief Nederland weet zich geen raad meer met de machtstaal van overheersing

Mark van Ostaijen (De Volkskrant)

‘Laten we hopen dat de komende verkiezingen (…) het begrip klasse een comeback maakt’. Het is eind 2023 en aan het woord is Xandra Schutte, hoofdredacteur van De Groene Amsterdammer, het tijdschrift voor het ‘denkende deel der natie’, aldus de Volkskrant. Dat tijdschrift bracht namelijk een themanummer uit over klasse met gasthoofdredacteur Ron Meyer. (...)

Zelden werd mijn intellectuele honger slechter gestild. Het illustreert namelijk de totale onmacht om in Nederland via klassen te denken. (...) Het staat voor een bredere onmacht om via sociale klassen, het belangenonderscheid van specifieke sociale milieus, te denken. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Mark van Ostaijen

In welgeteld 130 pagina’s worden er namelijk arbeiderswijken bezocht. (...) [D]aarmee blijft klassendenken een eendimensionaal en – erger – een weinig relationeel begrip.

Klassendenken is namelijk relationeel denken, omdat een onder- of bovenklasse, een arbeiders- of vermogende klasse alleen kan bestaan in relatie of confrontatie tot elkaar. Dat conflictueuze denken is in de Nederlandse polder doorgaans ongemakkelijk. En dus sussen we elkaar in slaap met frictievrije begrippen zoals sociale mobiliteit, opklimmen en dalen. (...)

Maar waarom gaat het bij ‘sociale mix’ of ‘sociale spreiding’ zelden over de bezittende klasse in Rozendaal, Kralingen of Wassenaar? (...)

Vanuit het Nederlandse egalitaire zelfbeeld is het niet verrassend dat de begripsvorming rondom klassen onderontwikkeld is. Dat valt ook op uit recente SCP-rapporten. (...) Het leidt vooral tot een vrolijke potpourri van ondoorzichtige definities en onbegrijpelijke categoriseringen.

Een groot contrast met de Franse literatuur waar schrijvers als Édouard Louis, Annie Ernaux en Didier Eribon die taal heroveren. Zo schrijft socioloog Eribon doorgaans liever niet over een ‘hogere klasse’ maar over ‘heersende klasse’, niet over ‘ongelijkheid’ maar over ‘overheersing’ en niet over ‘arbeidersklasse’, maar over een ‘onderdrukte’ of ‘gedomineerde klasse’. (...)

Dit tekent dat progressief Nederland zich geen raad meer weet met de machtstaal van dominantie en overheersing. Het toont dat links niet meer de taal spreekt van de bestuurden, maar van de bestuurders. (...)

Politieke strijd is een taalstrijd, een strijd over welke taal legitiem is, bijvoorbeeld om onderdrukking, uitbuiting en dominantie uit te drukken. Zolang links zich talig blijft vereenzelvigen met de heersende klasse is het totaal kansloos. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #de_groene_amsterdammer #klasse #klassebegrip #klassenstrijd #arbeidersklasse #links #sociale_klasse #ongelijkheid

Het Duitse bezuinigingsbeleid is een klimaatcatastrofe

Jacobin.nl

Duitsland blokkeerde miljarden aan groene investeringen in eigen land en de EU, omdat een ‘schuldenrem’ de bijbehorende begrotingstekorten onwettig maakt. Maar wat het land met deze ‘spaarpolitiek’ vooral bewijst, is dat fiscale discipline een klimaatramp inluidt.

(Tekst loopt door onder de foto.)

De Duitse regering tekent voor de coalitie, 2021. Van links naar rechts: Annalena Baerbock (Grünen), Saskia Eskens (SPD), Robert Habeck (Grünen), Olaf Scholtz (SPD). Bron: Wikimedia Commons.

Wijlen Tony Benn merkte ooit op dat er altijd geld lijkt te zijn voor oorlog, maar nooit genoeg om mensen in hun basisbehoeften te voorzien. ‘Als we genoeg geld kunnen vinden om mensen te doden,’ zo beargumenteerde hij, ‘dan kunnen we ook geld vinden om mensen te helpen.’ (...)

Onlangs wees de Duitse regering een verzoek af om de jaarlijkse EU-begroting te verhogen met 100 miljard euro, waarvan de helft bestemd was voor Oekraïne. De Duitse regering keurde de extra financiering voor Oekraïne goed, maar verwierp de rest.

Dit volgde op een beslissing van het Duitse constitutionele hof om 60 miljard euro aan geplande investeringen te schrappen, waaronder verschillende groene energieprojecten bedoeld om de economie CO2-neutraal te maken. Het hof bepaalde dat de extra uitgaven ongrondwettig waren, omdat de regering de grenzen van de ‘schuldenrem’ had overschreden. (...)

In Noord-Europa heeft Duitsland verschillende bondgenoten die deze rigide aanpak van de overheidsfinanciën steunen. Samen verankerde deze groep het streven naar soberheid in de Europese Unie. (...)

Maar deze aanpak wordt om een aantal redenen in twijfel getrokken. Ten eerste is investeren in het CO2-neutraal maken van de economie voor Duitsland en andere EU-landen nu een kwestie van nationale veiligheid. (...)

Ten tweede begint meer dan een decennium van lage investeringen zijn tol te eisen in de Duitse economie. (...)

Tot slot: als begrotingsbezuinigingen in Duitsland al onhoudbaar zijn, dan zijn ze voor de rest van Europa een regelrechte ramp.

Na de beslissing van het Verenigd Koninkrijk om uit de Europese Unie te stappen, hebben sommige wijzere lidstaten zich gerealiseerd dat de Unie niet kan overleven als ze enorme economische ongelijkheden tussen regio’s blijft genereren. (...)

Deze verschillen hebben, zo zagen we, zichzelf in de loop der tijd versterkt doordat investeringen naar productievere economieën vloeien, en de kosten van de schuldendienst voor minder productieve economieën stijgen. (...)

Door de veranderende politieke context in Duitsland zijn velen gaan geloven dat er een nieuwe consensus over overheidsinvesteringen in het verschiet ligt. (...)

Maar nu is er druk om terug te keren naar het ‘oude normaal’ van fiscale bezuinigingen. (...)

Dezelfde spanningen zijn zichtbaar op Europees niveau. De Europese Green New Deal uit het covidtijdperk – aangekondigd als een radicaal uitgavenpakket om CO2-uitstoot te reduceren en de ongelijkheid binnen Europa te verminderen – werd dermate uitgekleed dat hij weinig impact had. En nu Duitsland weigert om hogere uitgaven toe staan om hogere schuldaflossingen te kunnen betalen, zal het land waarschijnlijk verdere bezuinigingen afdwingen.

Met andere woorden: Duitsland snijdt zijn neus af om zijn gezicht te redden. (...)

[N]u Brexit van de politieke agenda verdwijnt, wordt steeds zichtbaarder hoe Europese leiders met hun rigide toewijding aan ‘begrotingsdiscipline’ hun eigen langetermijnbelangen schaden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #eu #europese_unie #duitsland #begrotingsdiscipline #ongelijkheid #infrastructuur #green_new_deal #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #energietransitie #co2

Economisch commentator Martin Wolf: ‘Willen we de democratie redden, dan moeten we het kapitalisme repareren’

Follow the Money

Martin Wolf, de economisch commentator van de Financial Times, waarschuwt voor de teloorgang van onze democratische samenleving. Het huwelijk tussen kapitalisme en democratie staat op springen, en de populariteit van nationalisten en autocraten groeit overal ter wereld. Politiek links kijkt intussen meer naar identiteitspolitiek dan naar de economische oorzaken van de opkomst van radicaal rechts. Als we niet snel ingrijpen, belanden we in een kapitalistisch systeem ‘waarin je de baas moet paaien om dingen voor elkaar te krijgen’. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Omslag boek

Wolf ontwikkelde zich na de financiële crisis van 2008 tot een stevig criticus van ons bancaire systeem. Hij hekelt dat private banken aan het beheer van de maatschappelijke betaal- en spaarfunctie verdienen: ‘Bankiers zijn gewoon de best betaalde ambtenaren die we hebben; dat is belachelijk,’ zei hij in 2015.

Toen in maart 2023 de Amerikaanse en Zwitserse overheid opnieuw moesten ingrijpen om grote systeembanken (SVB, First Republic en Credit Suisse) te redden, beschreef hij ons bancaire systeem in de FT opnieuw als ‘een systeem dat essentieel is om de markteconomie te laten functioneren, terwijl het zelf niet volgens die regels werkt’. (...)

Hij is hier voor een publiek debat op het Brainwash Festival, naar aanleiding van zijn laatste boek: The Crisis of Democratic Capitalism. Het is zijn eerste boek dat in het Nederlands is verschenen. (...)

Wolf wil ons eraan herinneren dat de ‘representatieve democratie’ met ‘algemeen kiesrecht’ geen vanzelfsprekendheid is. Als we niet opletten wordt onze samenleving ‘minder vrij, minder welvarend en minder plezierig om in te leven’. (...)

De groeiende populariteit van nationalisten en ‘would-be autocraten’ verontrust hem: van Jair Bolsonaro in Brazilië tot Boris Johnson in het VK, van Viktor Orbán in Hongarije tot Narendra Modi in India [en Trump in de VS]. (...)

De opkomst van autocraten is volgens Wolf onlosmakelijk verbonden met economische onzekerheid, financiële crises en de stagnatie van onze economie. ‘Mensen verwachten dat de economie ze een redelijk niveau van welvaart en kansen zal bieden. Gebeurt dat niet, of minder dan verwacht, dan raken ze gefrustreerd en rancuneus.’ (...)

Dat bancaire winsten worden verdeeld onder bankiers en hun aandeelhouders, terwijl bankreddingen, steunprogramma’s en garanties met publiek geld worden betaald, is tekenend voor een bredere trend. Onze economie is veranderd van een ‘productieve economie’ die welvaart voor velen oplevert in een ‘rentenierseconomie’ die alleen voor the happy few werkt. (...)

Zo legt hij stap voor stap uit hoe de samenleving binnen onze rentenierseconomie lijdt onder winstbejag, verkeerde toewijzing van middelen, monopolistische markten, zwakke concurrentie en belastingontwijking. (...)

De kracht van het democratisch kapitalisme is volgens Wolf dat daarbinnen de economische en politieke macht (relatief) goed van elkaar zijn gescheiden. De competitieve markt speelt er een cruciale rol in; die geeft mensen zonder politieke macht de vrijheid om zich economisch te ontplooien. Het democratische element zorgt ervoor dat rijkdom geen voorwaarde is om politieke invloed te kunnen uitoefenen. (...)

Dit delicate evenwicht kan volgens Wolf op twee manieren worden verstoord. ‘In het verleden kwam het gevaar van links. Ik was hartstochtelijk anticommunistisch.’ ‘Volledig socialisme’ is volgens hem ‘inherent antidemocratisch en tegen concurrentie’, aangezien binnen dat systeem ‘politieke macht en controle over waardevolle hulpbronnen versmolten zijn’.

‘Maar het autoritair socialisme is vrijwel verdwenen,’ zegt Wolf. ‘En voor het eerst in mijn leven denk ik dat het grootste gevaar nu van rechts komt.’ Het gevaar zit ’m in ‘de overname van de staat door degenen die de economie controleren’. ‘Would-be autocraten’ als Trump en Johnson zijn lid van de groep insiders met goede connecties, afkomstig uit de zakelijke elite die ze pretenderen te bestrijden. (...)

Wolf ziet verontrustende parallellen met het interbellum: ‘Het is geen geheim dat de Duitse zakenelite Hitler steunde.’ (...)

‘Democratisch kapitalisme beschouw ik als een huwelijk tussen democratie en kapitalisme,’ legt Wolf uit. ‘Het lijkt erop dat de democratie als eerste zal breken, maar we moeten naar het kapitalisme kijken om de belangrijkste reden voor dat falende huwelijk te vinden: de economie ondermijnt momenteel de democratie.’

Om het huwelijk te redden, moeten we de economie hervormen. Wolf haalt inspiratie uit de New Deal, het omvangrijke sociaal-economische hervormingsprogramma waarmee de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt in de jaren 1930 de economie uit het slop wist te halen. Wolf stelt een nieuwe New Deal voor die, net als Roosevelts plan, moet zorgen voor ‘duurzame economische groei die iedereen ten goede komt, goed en lonend werk, kansengelijkheid, en bestaanszekerheid voor wie dat nodig heeft’. (...)

De hervormingsmaatregelen die Wolf voorstelt, hebben we stuk voor stuk eerder gezien: uitbreiding van de welvaartsstaat, zwaardere belasting op vermogens, internationale afspraken om belastingontwijking tegen te gaan. En handhaving van antitrust-wetgeving om monopolies op te breken en de corporate invloed op politici te beperken. Tot slot wil hij speculatie met een financiële transactiebelasting ontmoedigen – want financiering moet weer naar de productieve economie. (...)

Radicalere ideeën – zoals een universeel basisinkomen, of degrowth (een politieke stroming die een economische paradigmaverschuiving voorstaat, weg van economische groei en consumentisme) – wijst hij af als utopisch. Hij zet liever in op de verduurzaming van onze energiebronnen dan op het minderen van consumptie. ‘Ik weet niet of dat volstaat om een klimaatcatastrofe te voorkomen, maar ik zie het andere gewoon niet gebeuren.’

Dat heeft alles te maken met politieke haalbaarheid. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Martin Wolf

Het meest radicale voorstel in Wolfs nieuwe New Deal is de hervorming van de bancaire sector. Hij is voor de invoering van ‘een digitale munt, uitgegeven door de centrale bank, die bankdeposito’s kan vervangen’ oftewel Central Bank Digital Currency (CBDC). ‘In plaats van zoals nu te profiteren van het door de overheid verleende recht om geld te scheppen door leningen te verstrekken, zouden banken dan slechts tussenpersoon zijn.’ (...)

Of deze fundamentele hervorming van de bancaire sector wordt doorgevoerd, is zeer de vraag. Wolfs voorstel gaat veel verder dan dat van de Europese Commissie of de plannen van de Europese Centrale Bank, waarbij iedereen slechts 3000 euro op zijn rekening mag hebben. ‘Politici zijn doodsbang om die weg in te slaan, omdat het in wezen betekent dat ze slaags zullen raken met de machtigste belangen in onze maatschappij: de banksector.’ (...)

Zijn voorstellen zijn enerzijds weinig revolutionair; het is onzeker of ze ver genoeg gaan om de groeiende ongelijkheid en de gevolgen van klimaatverandering tijdig een halt toe te roepen. Dat zegt hij zelf ook. Anderzijds zijn vergelijkbare ideeën om belastingontwijking en financiële speculatie aan banden te leggen al vaak geopperd, maar zelfs zulke voor de hand liggende ingrepen zijn moeilijk te realiseren. (...)

Wolf ziet zijn werkgever, de Financial Times, nog steeds als ‘het politieke midden’. (...) De ideologie van de vrije markt, het klassieke liberalisme, is vrijwel verdwenen.’

Maar ook op links is er volgens Wolf veel veranderd. ‘Vroeger had links het altijd over gelijkwaardigheid, sociale zekerheid en de welvaartsstaat. Er was een levendig debat hoe radicaal de herverdeling moest zijn, hoe hoog de belastingen moesten zijn, enzovoorts.’ Maar die economische thema’s zijn verdrongen door ‘identiteitskwesties’. Hij acht dat een grote fout. ‘Een strijd om identiteitspolitiek zal rechts altijd winnen.’ (...)

‘Dat iemand als ik bij de Financial Times – de krant van de zakenelite – kan schrijven over doorgeschoten liberalisering, over beteugeling van winstzucht en herstel van het machtsevenwicht ten gunste van de arbeidersklasse, en dan mijn baan gewoon houd, laat zien hoe extreem de situatie is.’ Het is een uitnodiging: ‘Ik hoop dat dit de deur opent voor jongere mensen die revolutionairder zijn dan ik, en die betere ideeën hebben om het democratisch kapitalisme te redden.’

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #economie #democratie #populisme #martin_wolf #kapitalisme #socialisme #identiteitspolitiek #autocraten #arbeiders #ongelijkheid #rentenierseconomie #marktfundamentalisme #liberalisering #neoliberalisme #banken #digitale_munt #CBDC

Voorlichtingscampagnes over goede voeding hebben niet zo veel zin; laten we liever het aanbod in supermarkten gezonder maken

Teun van de Keuken (De Volkskrant)

(...) 17 procent van de mensen zegt dat de prijs de grootste belemmering is om gezonder eten te kopen. Ook dit verbaast me niet. Ongezond rommelvoer, gemaakt van goedkope ingrediënten als suiker, zout en vet is goedkoop en gezond eten is duurder. Als je weinig geld hebt, kies je eerder voor iets wat vult dan iets wat voedt. Problematisch is het wel. Kinderen die opgroeien in gezinnen met een laag inkomen en lage opleiding brengen gemiddeld vijftien jaar van hun leven meer in slechte gezondheid door en sterven zes jaar eerder. (...)

In armere wijken zijn twee keer zoveel ongezonde zaken als in gegoede buurten. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Teun van de Keuken

Hoe helpen we mensen in armoede gezonder te eten en gezonder te worden? Niet door overheidsvoorlichting blijkt uit het promotieonderzoek van Tim van Meurs van de Erasmus Universiteit. De lager opgeleiden voor wie de campagnes bedoeld zijn, wantrouwen de instituten die de adviezen geven. (...)

Voorlichten, stimuleren en gezondheidslabels op verpakkingen hebben weinig zin. Het probleem is dat 80 procent van het aanbod in de supermarkt ongezond is. Hetzelfde geldt voor de aanbiedingen. Ook het overgrote deel van de reclamegelden gaat naar ziekmakend rommelvoer. (...)

Stop met al dat voorlichten en maak de omgeving gezonder. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Menen we dat onszelf doodeten met junkfood een grondrecht is?

Tags: #nederlands #overgewicht #obesitas #fastfood #junkfood #frisdrank #suiker #vet #zout #reclame #voedselindustrie #etenswaren #supermarkt #wereld_obesitas_dag #armoede #ongelijkheid #nationaal_preventie_akkoord #suikertaks #marketing #kindermarketing

Migratie als verkiezingslokkertje, het is de ultieme afleidingsmanoeuvre

Jamal Ouariachi (Trouw)

(...) De VVD wíl helemaal niets aan migratie doen. De VVD gebruikt migratie alleen als verkiezingslokkertje. Het is de ultieme afleidingsmanoeuvre. Om het woningtekort op te lossen, zul je huizen moeten bouwen. Om huizen te kunnen bouwen, moet je de stikstofproblematiek aanpakken. Dat vraagt pijnlijke ingrepen in onder meer de landbouwsector en een geduchte VVD-concurrent, de BBB, scoort stemmen met protest tegen die ingrepen.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Jamal Ouariachi

En dus profileert de VVD zich niet op het punt van de stikstofaanpak. Dat zou stemmen kosten. Scoren doe je door de aller­kwetsbaarsten naar voren te schuiven als Het Grote Probleem. Scoren doe je door de onderbuik van kiezers te exploiteren. (Dat heet bij de VVD de Methode Henk Kamp.) (...)

Cynisch? Ja, extreem cynisch. (...)

En iedereen die nog ergens een laatste restje van een ziel heeft liggen, stemt bij de komende verkiezingen niet op een ­partij die schijnproblemen met schijnoplossingen bestrijdt, maar op een partij die de werkelijke problemen van dit land durft aan te pakken. En dat zijn dus niet de asielzoekers waar ­Rutte IV zo nodig over moest vallen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #vvd #migratie #arbeidsmigrantie #migranten #arbeidsmigranten #vluchtelingen #asielzoekers #media #politici #populisme #ongelijkheid #arbeidsmarkt #grenscontrole

Extra grenscontroles helpen vooral mensensmokkelaars

Caroline de Gruyter (NRC)

Duitsland gaat extra grenscontroles houden aan de grens met Polen en Tsjechië om illegale immigratie en mensensmokkel te stoppen. Oostenrijk doet dat al tijden aan de grens met Slovenië en Hongarije, en begint weer extra grenscontroles aan de grens met Italië. Overal in Europa roepen politici om grenzen, hekken en meer bewaking.

Maar helpt het? Nee. Zulke maatregelen kunnen migratiestromen hooguit vertragen en vooral ook duurder en gevaarlijker maken. Mensen nemen gewoon andere routes. Daarvoor schakelen ze juist smokkelaars in, die die routes kennen en gretig hulp bieden. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Caroline de Gruyter

Vandaar dat een Duitse politievakbond deze week heftig protesteerde tegen nieuwe controles langs de grens met Polen en Tsjechië. Smokkelaars zullen omrijden en hun tarieven verdubbelen, voorspelde een woordvoerder, en de enigen die je met zulke maatregelen frustreert zijn grensbewoners, toeristen en vrachtwagenchauffeurs die vastlopen in opstoppingen. Als alle Schengenlanden dit doen, loopt de economische schade volgens Frans onderzoek in de tientallen miljarden euro’s. (...)

Franse media maken al jaren reportages over smokkelaars die mensen voor veel geld over besneeuwde bergpassen gidsen, vaak sterven mensen die alleen dunne truitjes of teenslippers dragen onderweg. Niet alleen de Middellandse Zee wordt een massagraf, de Alpen ook. (...)

Zolang Europa een van de rijkste, veiligste en meest democratische delen is van een wereld waarin steeds meer mensen op drift zijn (zie de trieste uittocht van tienduizenden Armeniërs uit Nagorno-Karabach), met werk te over en een groot tekort aan arbeidskrachten, zullen we met alleen grenscontroles nooit greep krijgen op migratie. Erger, het haalt het slechtste in ons naar boven. Wat veel beter is, is het opzetten van legale migratiekanalen met derde landen die illegalen terugnemen. Als Europa wil bepalen wie hierheen komt, in plaats van de smokkelaars, is dit de enige manier. We moeten wel opschieten. Niet alleen omdat die deals tijd en tact vergen. Maar ook omdat de roep om muren en hekken en het onvermijdelijke debacle dat erop volgt, maar één resultaat heeft: een groeiend anti-immigratiesentiment.

Hele artikel

> Zie ook: Ongekende tijden van massamigratie? Welnee. ‘Negen van de tien Afrikanen komen gewoon legaal naar Europa’

> Zie ook: Verontrustend dat het EU-asielbeleid steeds om wensdenken draait

Tags: #nederlands #migratie #arbeidsmigrantie #migranten #arbeidsmigranten #vluchtelingen #asielzoekers #media #politici #populisme #ongelijkheid #arbeidsmarkt #grenscontrole #schengen #europa #eu #europese_unie

Multatuli’s geboortehuis hoort óók op de Werelderfgoedlijst

NRC

Gelijkheid - Net als het Planetarium van Eise Eisinga heeft het gelijkheidsideaal van Multatuli tijdloze relevantie tot ver buiten de landsgrenzen. Zijn geboortehuis moet daarom ook op de Werelderfgoedlijst, betoogt Elsbeth Etty. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

De Korsjespoortsteeg in Amsterdam waar (rechts) het Multatuli Museum is gevestigd in het geboortehuis van de schrijver. Foto Nick den Engelsman.

Koning Willem-Alexander bestempelde bij het aanbieden van zijn excuses kolonialisme en slavernij als „misdaad tegen de menselijkheid waartegen de stadhouders en de koningen van het Huis van Oranje niets hebben ondernomen.” Staatsrechtdeskundige Peter Rehwinkel merkte daarover op in de Volkskrant dat de koning hierbij de naam Multatuli had moeten noemen. Hij schreef: „Multatuli droeg zijn boek Max Havelaar op aan koning Willem III met de vraag of het diens wil was dat ‘daarginds Uwe meer dan dertig millioenen onderdanen worden mishandeld en uitgezogen in Uwen naam?’ Multatuli krijgt alsnog antwoord van het staatshoofd.”

Kolonialisme en slavernij waren gebaseerd op institutioneel racisme, waarvan de gevolgen – discriminatie van en geweld tegen mensen van kleur – nog steeds doorwerken in de samenleving. (...)

Multatuli behoorde tot de eerste Nederlanders die tegen ongelijkheid op alle terreinen in opstand kwam en dat verzet in zijn omvangrijke oeuvre briljant heeft verwoord. Behalve tegen de mishandeling van de Javaan – die stond voor de onderdrukking van alle gekleurde volkeren – ageerde Multatuli ook tegen de ontmenselijking van vrouwen. Hij benoemde de structurele onderdrukking van vrouwen op alle gebieden van het leven en analyseerde de oorzaken daarvan.

Wegens zijn baanbrekende ideeën over vrouwenkiesrecht en seksuele bevrijding werd hij de held van negentiende- en twintigste-eeuwse feministen en dus ook van mij. (...)

Een andere bekende uitspraak van Multatuli luidt: „Er is maar ééne slechtheid, één misdaad, ééne zonde: gebrek aan hart.” (...)

Multatuli attendeert ons nog steeds op onrecht dat bestreden moet worden en daarom is het van belang zijn gedachtengoed en literaire betekenis levend te houden. (...)

Luzette Kroon, voorzitter van de Stichting Werelderfgoed Nederland, noemde het Eise Eisinga Planetarium dinsdag „het kroonjuweel van menselijke creativiteit en doorzettingsvermogen, dat ons niet alleen de wetten van de kosmos toont, maar ook de tijdloze schoonheid van kennis, verbeelding en de drang om te begrijpen”.

Hetzelfde kan gezegd worden van Multatuli die ruim anderhalve eeuw geleden in een taal van tijdloze schoonheid toonde waar religieus of anderszins gelegitimeerd racisme en seksisme toe leiden: te weten koloniale uitbuiting, slavernij, ontmenselijking. Het daarom niet meer dan logisch om het monument waarin de bedenker van deze ideeën werd geboren evenens te nomineren voor die Werelderfgoedlijst. Al was het maar om de verbeelding te prikkelen van generaties scholieren, studenten en belangstellenden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #boeken #literatuur #multatuli #max_havelaar #werelderfgoed #unesco #kolonialisme #racisme #ongelijkheid #feminisme #slavernij

Verontrustend dat het EU-asielbeleid steeds om wensdenken draait

NRC
Lampedusa zag de bevolking afgelopen week ruim verdubbelen. Een relatief kalme zee leidde tot de komst van duizenden bootvluchtelingen. (...)

De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, bracht zondag samen met de Italiaanse premier Giorgia Meloni een bezoek aan Lampedusa en beloofde extra steun aan Italië, vervat in een tijdens een persconferentie gepresenteerd nieuw tienpuntenplan.

Nou ja, nieuw: wie het tienpuntenplan van Von der Leyen leest, kan niet anders concluderen dan dat het een herhaling van zetten is. (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

Hoe goed bedoeld ook, het tienpuntenplan van EU-baas Von der Leyen is verontrustend. Noord-en West-Afrika krijgen het momenteel stevig voor de kiezen, met dodelijke stormen en aardbevingen, gewelddadige staatsgrepen en oneigenlijke handelsconcurrentie, vaak ook nog eens vanuit de Europese Unie zelf. De bestaanszekerheid in het gebied, als die er al was, holt met rasse schreden achteruit. De druk om, bij gebrek aan toekomstperspectief, het eigen land te verlaten schiet even hard omhoog. (...)

Volgens veel migratie-experts is het ontbreken van normale manieren om naar de EU te komen al jaren dé achilleshiel van het Europese asielbeleid. Maar de nadruk in het tienpuntenplan ligt toch vooral op ontmoedigen. (...)

Het is wensdenken en spelen met vuur. Behalve dat er tijdens de oversteek veel doden vallen, zorgt het beleid, of het gebrek daaraan, ook voor groeiende spanningen in aankomstlanden. (...) Als het Europese asielbeleid keer op keer niet blijkt te werken, is het tijd voor meer creativiteit. Met het tienpuntenplan van Von der Leyen krijgt Europa de geest niet in de fles.

Hele artikel

> Zie ook: Ongekende tijden van massamigratie? Welnee. ‘Negen van de tien Afrikanen komen gewoon legaal naar Europa’

Tags: #nederlands #migratie #arbeidsmigrantie #migranten #arbeidsmigranten #vluchtelingen #asielzoekers #media #politici #populisme #ongelijkheid #arbeidsmarkt #eu #europese_unie #lampedusa

Ongekende tijden van massamigratie? Welnee. ‘Negen van de tien Afrikanen komen gewoon legaal naar Europa’

De Volkskrant

De wijdverbreide veronderstelling is dat armoede de belangrijkste aanjager is van internationale migratie. Maar dat klopt niet, zegt socioloog Hein de Haas, die een boek schreef over 22 migratiemythen. ‘De drijvende kracht achter migratie is de vraag naar arbeidskrachten in Europa en de VS. Dat is de olifant in de kamer van het migratiedebat. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Arbeidsmigranten in het Land van Maas en Waal, oktober 2021.Beeld Marcel van den Bergh / de Volkskrant.

Mythe 1: we leven in tijden van ongekende massamigratie. ‘Dat is niet zo’, zegt migratiewetenschapper Hein de Haas aan de werktafel in zijn woning in de Amsterdamse wijk IJburg. ‘Het is beeldvorming, ons aangepraat door politici en media. Ongeveer 3 procent van de wereldbevolking is internationaal migrant, en slechts 0,3 procent vluchteling of asielzoeker. Die cijfers zijn al decennialang redelijk stabiel. We zien dus géén explosieve toename van migratie.’ (...)

‘Het grootste deel van internationale migratie betreft arbeidsmigranten, zowel hoog- als laagopgeleide personen. Van hen is het leeuwendeel legaal, slechts een klein deel illegaal. Verder zijn er internationale studenten, familieleden die zich bij migranten voegen, au pairs en andere groepen.’ (...)

‘Wist u dat negen van de tien Afrikanen gewoon legaal naar Europa komen?’, zegt De Haas. ‘En dat dezelfde politici die ferme anti-migratieretoriek uitslaan en spreken van nog scherpere grenscontroles of het bouwen van muren en hekken, consequent een oogje toeknijpen wat betreft de grootschalige tewerkstelling van illegale arbeidsmigranten?’

‘Zelfs internationale organisaties doen mee aan de mythevorming. Neem de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.’ (...)

‘[E]r is de laatste jaren wel een toename van het aantal vluchtelingen. Door oorlogen en conflicten in onder meer Syrië, Venezuela en Oekraïne is het totaal aantal vluchtelingen toegenomen tot 26,7 miljoen vorig jaar. Maar ook de wereldbevolking is gegroeid, waardoor de huidige niveaus van de vluchtelingenmigratie relatief vergelijkbaar zijn met begin jaren negentig: circa 0,33 procent van de wereldbevolking.’ (...)

‘[M]eer hardnekkige migratiemythen. Zoals: ontwikkeling van arme landen remt migratie af. Neen, zegt De Haas, als de armste landen zich ontwikkelen leidt dat aanvankelijk zelfs tot méér emigratie van bewoners, mede omdat migratie duur is. De grootste groep internationale migranten komt zelfs van middeninkomenlanden, zoals Marokko, Turkije of Mexico.’

‘Emigratie is een wanhopige vlucht uit de ellende, is ook een mythe. Dat geldt weliswaar voor het relatief kleine contingent oorlogsvluchtelingen. Maar voor de meeste internationale migranten is het een weloverwogen keuze en een investering die vaak in overleg met de familie wordt gedaan.’ (...)

‘De drijvende kracht achter migratie is de vraag naar arbeidskrachten in de bestemmingslanden. Dat is de olifant in de kamer van het migratiedebat. Er is in Europa en de VS een aanhoudende vraag naar arbeid. Daardoor worden ook illegale arbeidsmigranten in hoge mate getolereerd – er wordt in ieder geval nauwelijks op gecontroleerd. Dit is een publiek geheim dat in het migratiedebat meestal onbesproken blijft.’

‘Ook in Nederland is er feitelijk geen politieke wil echt grip te krijgen op arbeidsimmigratie. Want het komt ons eigenlijk wel goed uit. Wie doet er anders het werk in de slachterijen, tuinbouwkassen, schoonmaakbedrijven of spoelkeukens van de horeca? De kans om als werkgever tegen de lamp te lopen bij een controle door de Arbeidsinspectie, is nihil.’ (...)

‘Zo lang de grondoorzaak van migratie – de aanhoudende arbeidsvraag in westerse landen – blijft bestaan, zullen migranten blijven komen. Ze nemen een andere route of duiken in het illegale circuit. Bovendien zijn ondoordachte migratierestricties vaak contraproductief omdat ze de retourmigratie vaak sterker afremmen dan de instroom. Spanje voerde in 1991 als een van de laatste Schengenlanden de visumplicht in voor Noord-Afrikanen. Dat had tot gevolg dat Marokkaanse gastarbeiders die daarvoor heen en weer reisden, zich permanent vestigden in het land en ook hun familie lieten overkomen. Dezelfde ontwikkeling maakte Nederland al eerder mee met voormalige gastarbeiders uit Marokko en Turkije.’ (...)

‘Dat is een bekend fenomeen: politici bezigen ferme taal over het tegenhouden van laaggeschoolde arbeidsmigranten, maar doen in praktijk – bijna stiekem – wat anders.’ (...)

‘Uit onderzoek blijkt dat arbeidsmarktdynamiek meestal sterker is dan migratieregelgeving. Relevant is ook dat de grootste bron van illegale migratie niet de illegale oversteek is, maar de zogenaamde ‘overstay’: mensen vliegen na het verlopen van hun visum niet meer terug, maar blijven gewoon hangen. Zelfs de perfecte muur van Trump kan dat niet tegenhouden.’ (...)

‘Er is geen vluchtelingencrisis in de zin van aantallen. We kampen met een asielopvangcrisis. De asielstroom verloopt in pieken en dalen. Om grip te krijgen en misstanden te voorkomen, zou je standaard een buffer moeten inbouwen in de opvang. Maar daar ontbreekt de politieke wil voor, van links tot rechts.’ (...)

‘We moeten allereerst af van dat simplistische framing van voor- en tegenstanders van migratie. De mensen hebben echt genoeg van die polarisatie.’ (...)

‘Elke oprechte discussie over migratie is namelijk onvermijdelijk ook een discussie over het soort samenleving waarin we willen leven.’

‘Hierbij moeten fundamentele keuzen worden gemaakt. Willen we bijvoorbeeld een samenleving waarin steeds meer werk – schoonmaken, ouderen- en kinderzorg, voedselvoorziening – wordt uitbesteed aan een nieuwe klasse van dienaren die vooral uit arbeidsmigranten bestaat? Willen we een grote tuinbouwsector die gedeeltelijk drijft op subsidies en voor de noodzakelijke arbeid afhankelijk is van migranten?’ (...)

‘Dit zijn dus veel bredere vraagstukken over ongelijkheid, werk, zorg en algemeen sociaal-economisch beleid, die onlosmakelijk verbonden zijn met migratie. Ik denk dat de tijd rijp is voor een écht en eerlijk debat over migratie.’

Hele artikel

Tags: #nederlands #migratie #arbeidsmigrantie #migranten #arbeidsmigranten #vluchtelingen #asielzoekers #media #politici #populisme #ongelijkheid #arbeidsmarkt

Een goed programma, maar nu helaas grote interne strubbelingen.

De economie is geen natuurverschijnsel, mensen zitten aan de knoppen

Esther Bijlo (Trouw)

(...) De afserverende term [ecosocialisme] gaat nu richting de Partij voor de Dieren, die net haar concept-verkiezingsprogramma heeft gepubliceerd. Daarin waagt de partij de heilige economische groei ter discussie te stellen. (...) Het is een economie van verspilling geworden. (...)

De partij stelt een hele reeks maatregelen voor om de economie te vergroenen, met als rode draad een hoog prijskaartje aan vervuiling en strengere milieuregels. (...)

Dit soort daadkrachtige plannen werken voor sommigen als een rode lap. (...)

(Tekst loopt door na de foto.)

Esther Bijlo

De Onderzoeksraad voor Veiligheid deed eerder dit jaar uit de doeken dat de gezondheid van burgers onvoldoende beschermd is tegen vervuiling door industriële bedrijven als Tata en Chemours. Het systeem werkt niet. De overheid weet te weinig, heeft niet genoeg mensen om overtredingen aan te pakken, voelt de urgentie niet en komt bedrijven te veel tegemoet in hun te slappe aanpak. Die bedrijven zijn op hun beurt weinig transparant en schuiven hun verantwoordelijkheid weg, zo is de conclusie van de raad. (...)

Die economie is geen natuurverschijnsel, maar een middel om in welvaart te voorzien. Brede welvaart, als het goed is, die verder gaat dan de euro’s in de portemonnee. Die ook stuurt op gezondheid, gelijke kansen, een leefbare omgeving, de toekomst. Of economische groei daar per definitie voor nodig is, en welk soort groei dan, is onderwerp van een interessant debat. Daar valt simpelweg ‘ecosocialisme’ roepen niet onder.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #partij_voor_de_dieren #pvdd #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #economie #groei #economische_groei #verspilling #vervuiling #milieuvervuiling #gezondheid #tata #chemours #ongelijkheid #welzijn #leefbaarheid #hoogduin #degrowth

‘Mensen blijven zeggen: ik vlieg wel de hele wereld over, maar ik heb thuis wel spaarlampen’, zegt deze hoogleraar

NRC

Marc Davidson | hoogleraar filosofie van duurzaamheid en milieu - Klimaatambities komen steeds meer onder druk te staan. Overheden wijzen naar elkaar en schuiven – veelal uit angst voor electoraal verlies – problemen voor zich uit. Zorgelijk, vindt Marc Davidson: „De enige rigoureuze oplossing is een overheid die verder kijkt dan wijzelf.”

(Tekst looptg door onder de foto.)

Badgasten in de Albanese kustplaats Sarandë en kijken uit op de brand op het Griekse eiland Corfu.

De Franse president Emmanuel Macron pleitte dit voorjaar voor „een pauze” in Europese regelgeving op het gebied van klimaat en milieu. De natuurherstelwet dreigde in het Europees Parlement te sneuvelen omdat de centrum-rechtse EVP vreesde voor de toorn van de kiezer bij de Europese verkiezingen van volgend jaar. En de Nederlandse klimaatminister Rob Jetten (D66) deed er alles aan om in het pakket aan klimaatmaatregelen dat hij in april presenteerde de burger te ontzien. (...)

„Of het nu gaat om klimaat of om biodiversiteit, de problemen worden alleen maar groter en mondialer”, zegt Marc Davidson, hoogleraar filosofie van duurzaamheid en milieu aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. „Intussen heeft iedereen de neiging om ze op elkaar af te schuiven. Daarom heb je een overheid, of laat ik zeggen coördinatie, nodig. En coördinatie vereist dat je soevereiniteit afstaat: als burger aan een nationale overheid, als nationale overheid aan Europa en als Europa aan de wereldgemeenschap. Maar helaas stagneert die bereidheid en gaat ze zelfs de andere kant op.” (...)

[D]e overheid is uitgevonden als medicijn tegen de kortzichtigheid van het individu, zegt Davidson. Aan die kortzichtigheid valt weinig te doen. „De enige rigoureuze oplossing is een overheid die verder kijkt dan wijzelf.”

Dat vergt wel vertrouwen in de instituties, aldus Davidson. In de politiek, maar bijvoorbeeld ook in de wetenschap. (...) „Natuurlijk moet je niet blind vertrouwen op overheid of wetenschap. Maar er moet wel een balans zijn. Zonder vertrouwen kan een samenleving niet functioneren.” (...)

„Landen beloven van alles, maar houden zich er niet aan. En zelfs als ze zich aan hun beloftes houden, is dat niet genoeg voor het uiteindelijke doel, hebben klimaatwetenschappers berekend. Daarvoor heb je mondiale coördinatie nodig. En de bereidheid om een deel van je soevereiniteit uit handen te geven.” (...)

Het IPCC, het wetenschappelijk klimaatpanel van de Verenigde Naties, vat heel precies samen wat er moet gebeuren: snelle, vérreikende, ongeëvenaarde verandering van alle aspecten van de samenleving. Welke politicus is bereid dat te bepleiten?
„Er zijn genoeg voorbeelden in de geschiedenis. Neem de Amerikaanse oorlogseconomie in de Tweede Wereldoorlog. In 1942 zei president Roosevelt: we worden onder de voet gelopen als we nu niet radicaal onze industrie omzetten naar de productie van wapens. Ook de Watersnoodramp van 1953 in Nederland is een goed voorbeeld. Toen hoefden politici niet huis aan huis mensen ervan te overtuigen dat er iets moest gebeuren. De overheid nam gewoon het heft in handen.” (...)

„Als je de mogelijkheid dat iedereen plotseling het licht ziet buiten beschouwing laat – die kans lijkt me niet groot – dan zie ik twee uitwegen. De eerste is dat er een gevoel van noodzaak ontstaat door toenemende klimaatschade. Dat mensen de urgentie erkennen, beseffen dat klimaatontkenning niet langer helpt. En dan maar hopen dat het nog niet te erg is en we nog een goede slag kunnen slaan. De tweede uitweg is geo-engineering, bommenwerpers vol zwaveldioxide en fijnstof in de atmosfeer brengen om de wolken witter te maken en zo te zorgen voor afkoeling. De ecologische impact daarvan is volstrekt onduidelijk. De risico’s zijn immens.” (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #energie #energietransitie #ongelijkheid #hittegolf #extreem_weer #overstromingen #canada #vs #verenigde_staten #bosbranden #india #china #vs #verenigde_staten

Geen goede week voor het vertrouwen in menselijke samenwerking tegen de wereldwijde opwarming

NRC

Klimaatverandering is van iets heel abstracts veranderd in iets tastbaars. (...)

Het lijkt erop dat we tegenwoordig iedere zomer klimaatverandering in het gezicht kijken. Nederland ontspringt, op een paar stikhete dagen in juni na, tot nu toe de dans. Maar in grote delen van het noordelijk halfrond is het extreem warm. (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

Ook elders in de wereld is het weer extreem. In Florida schommelt de temperatuur van het zeewater rond de lichaamstemperatuur van een mens. (...)

In China, waar net als op andere plekken in Azië al sinds april hittegolven en overstromingen elkaar opvolgen, steeg de temperatuur afgelopen zondag eveneens tot boven de 50 graden. (...)

Allereerst zullen samenlevingen zich nog veel beter moeten beschermen tegen de opwarming, want die heeft „grote gevolgen voor volksgezondheid, ecosystemen, economieën, landbouw, energie en watervoorziening”. Met alleen al in Europa in de vorige zomer meer dan 60.000 hittedoden is dat geen overdreven waarschuwing.

De tweede les die de WMO [Wereld Meteorologische Organisatie] hieruit trekt is zeker zo belangrijk: „Dit onderstreept de toenemende urgentie om de uitstoot van broeikasgassen zo snel en zo diep mogelijk terug te dringen.” Zonder de oorzaak van de opwarming weg te nemen, heeft aanpassing weinig zin.

Veel reden voor optimisme was er wat dat betreft deze week niet. De Amerikaanse klimaatgezant John Kerry reisde naar China om de vorig jaar gestrande klimaatdiplomatie tussen de twee economische (en klimaatvervuilende) grootmachten weer op gang te brengen. Maar in vier dagen van intensief overleg gaven beide partijen vooral elkaar de schuld. (...)

De Amerikaanse president Joe Biden heeft dit jaar, onder het mom van inflatiereductie, het grootste klimaatpakket ooit succesvol door het Congres geloodst – maar legt de fossiele industrie geen strobreed in de weg. China bouwt meer installaties voor duurzame energie dan welk ander land ook – maar ook meer kolencentrales. Om de opwarming echt een halt toe te roepen is het allemaal lang niet genoeg. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Extreem weer leidt lang niet overal tot debat over klimaatverandering

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #broeikasgassen #broeikaseffect #energie #energietransitie #ongelijkheid #spanje #italie #china #india #hittegolf #extreem_weer #overstromingen #canada #vs #verenigde_staten

Extreem weer leidt lang niet overal tot debat over klimaatverandering

NRC

Klimaat - Op plekken met extreme hitte is klimaatactie amper een urgent thema. ‘Als China niks doet, dan doe ik ook mijn auto niet weg.’

Het noordelijk halfrond zucht onder ongekend extreem weer: zeewater op badtemperatuur, dagen aaneen nieuwe hitterecords, maar ook verwoestende natuurbranden door droogte, plus overstromingen door intense regens. Waar leidt het toe, behalve tot ongemak en leed voor de kwetsbaren onder mens en dier? Wordt het verband met klimaatverandering gelegd? En zo ja, leidt dat dan tot de roep om radicale maatregelen? Een rondgang. (...)

Een huis dat bij een bosbrand is verwoest, vrijdag in de Griekse plaats Mandra, een voorstad van Athene. Foto Louiza Vradi/Reuters.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #energie #energietransitie #ongelijkheid #spanje #italie #china #india #hittegolf #extreem_weer #overstromingen #canada #vs #verenigde_staten

We zullen het straks nog vaak horen, dat de energietransitie niet lukt zonder het bedrijfsleven. De waarheid is: we kunnen het niet mét.

Asha ten Broeke (De Volkskrant)

Op 6 juli, volgens klimaatwetenschappers de warmste dag op aarde in 125 duizend jaar, kondigde oliegigant TotalEnergies aan dat het bedrijf het leeuwendeel van zijn geld zal blijven investeren in fossiele brandstoffen. Dezelfde dag gaf Shell-ceo Wael Sawan een interview waarin hij het ‘gevaarlijk en onverantwoordelijk’ noemde om de productie van olie en gas terug te dringen. (...)

Asha ten Broeke

Uit wat klasse graaf- en rekenwerk van Investico blijkt dat de chemie- en raffinagesector fiks zal moeten krimpen om aan alle duurzaamheidseisen te voldoen. ‘Rapporten draaien eromheen. De bedrijven die het betreft, zoals DOW, Shell of ExxonMobil, zwijgen er liever over’, schrijft Investico. Maar er is – volgens de cijfers van Kramer zelf – gewoon meer energie nodig dan men kan maken om deze industrieën in de huidige omvang te vergroenen. (...)

We gaan het deze verkiezingstijd vast weer regelmatig horen: dat het bedrijfsleven onmisbaar is in de overgang naar een duurzame samenleving. Dat we het allemaal niet zonder hen kunnen. Maar de waarheid is: we kunnen het niet mét hen.

Grote bedrijven zijn namelijk gemaakt om elke vorm van verantwoordelijkheid te ontlopen. Dat is de aard van het beestje. Ze zijn in de loop der tijd zo gestructureerd dat ze zowel fysiek als legaal als moreel op grote afstand staan van de gevolgen van hun activiteiten, schrijft hoogleraar David Whyte in zijn boek Ecocide.

Zo is, omdat grote bedrijven zelf rechtspersonen zijn, geen enkel individu echt aansprakelijk. En ceo’s voelen dat dan ook niet zo, stelt Whyte. Dus nemen ze alle beslissingen, ook over leven en dood, vanuit economisch oogpunt. Uitbuiting, vernietiging en uitroeiing doen er minder toe dan de vraag wat goed is voor de aandeelhouders. ‘Ze kunnen zich blijven focussen op winst maken zonder dat ze ooit de menselijke gevolgen van hun beslissingen hoeven te zien of kennen’, schrijft Whyte. Hij noemt grote bedrijven ‘de dodelijkste menselijke uitvinding’. De ondertitel van zijn boek is dan ook: Kill the Corporation Before it Kills Us.

Dat is een uitstekend advies. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #klimaattop #biodiversiteitstop #oceanenverdrag #multilateralisme #energie #energietransitie #ongelijkheid #schaarste #voedselsystemen #voedselvoorziening #bedrijfsleven