Boeren verspreiden zonder het te weten microplastics over akkers, agrosector wist een verbod te vertragen

Follow the Money

Niet alleen op zee, maar ook op het Nederlandse platteland bestaat een ‘plasticsoep’. Duizenden kilo’s aan microplastics worden bewust toegevoegd aan kunstmest en andere landbouwproducten. Boeren weten vaak van niets. Het RIVM is bezorgd over de langetermijnrisico’s voor mens en milieu. Ondertussen krijgt de landbouwindustrie van Europa nog jarenlang groen licht om de microplastics over akkers en weiden te blijven uitrijden. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Een boer in Alphen rijdt in alle vroegte zijn mest uit. © ANP/Marcel van den Bergh.

Jaarlijks wordt in Nederland tussen de 90 en 670 ton aan schier onzichtbare stukjes plastic gebruikt in de akkerbouw en bloementeelt. Europees gezien gaat het om zo’n tienduizend ton microplastics per jaar. Boeren weten er vaak niet vanaf, bleek uit onderzoek van Marina Bool van de Plastic Soup Foundation. (...)

Daarnaast worden microplastics gebruikt als antiklontermiddel in zeer gangbare varianten van kunstmest, goed voor in totaal vierduizend ton plastic per jaar in Europa. Verder krijgen zaden soms een beschermend plastic laagje, en bevatten gewasbeschermingsmiddelen (oftewel pesticiden) soms plastic. (...)

‘In totaal wordt in de EU/EER elk jaar naar schatting ongeveer 145.000 ton microplastics gebruikt. Jaarlijks komt bij gebruik van producten die deze microplastics bevatten ongeveer 42.000 ton microplastics in het milieu terecht.’ (...)

Ook in landbouwproducten worden microplastics beteugeld – maar daarvoor is een transitieperiode ingesteld van vijf jaar, en voor sommige toepassingen zelfs acht jaar. (...)

Producenten van kunstmest willen de microplastics nog een tijd kunnen gebruiken. (...) Bovendien: er zou in de landbouwsector geen alternatief voor microplastics zijn. (...)

Critici stellen echter dat de alternatieven al lang bestaan. In het rapport Phasing out the use of microplastics, geschreven door 180 samenwerkende Europese milieuorganisaties, staat dat in diverse producten natuurlijke alternatieven worden gebruikt die nu al verkrijgbaar zijn. (...)

‘Eigenlijk is de term “plasticsoep op het land” nog te positief,’ zegt bioloog Marina Bool. ‘De plasticsoep op zee ontstaat door zwerfafval, plastic dat op een andere plek terechtkomt dan we zouden willen. Maar in de landbouw wordt het plastic doelbewust en in grote hoeveelheden door de mens over de akkers en weilanden uitgereden. En degenen die het doen, hebben geen idee.’

Hele artikel

Tags: #nederlands #eu #europese_unie #landbouw #pesticiden #zaden #kunstmest #microplastic #bodemvervuiling

Relschoppen en een grote bek is de snelste route naar macht, weet de boze boer

Merel van Vroonhoven (De Volkskrant)

(...) Want de boer is boos. Dit keer zijn de groene plannen uit Brussel de lont in het boerenkruitvat. De onvermijdelijke overgang naar meer duurzame landbouw. (...)

(Tekst loopt door onder de tekening.)

Merel van Vroonhoven

‘Bloemetjes en bijtjes gaan vóór gevulde buiken van bevolking en boer’, roepen de boeren getergd. Een grotendeels fictief, maar uiterst doeltreffend narratief, zeker wanneer het gepaard gaat met de beproefde boerenprotesttactiek van trekkerblokkades en strontstortpraktijken. Voor de schermen veroordeeld, achter de schermen gretig ondersteund door agro-organisaties en multinationals uit de voedselverwerkings- en pesticidenindustrie, die hun lucratieve winsten niet graag zien verdampen en dus geen enkel belang hebben bij verandering. Het grootste deel van de Europese landbouwsubsidies belandt immers in de portemonnee van deze hele grote bedrijven, becijferde de The New York Times. (...)

‘Boeren zoeken hun toevlucht tot extreem geweld omdat ze weten dat politici daar gevoelig voor zijn’, zegt Yves Segers, hoogleraar aan de KU Leuven in Knack. Volgens Segers zijn tractoren ‘de tanks van het platteland, waardoor mensen zich laten intimideren en bang worden.’ (...)

Dat er boeren zijn die de gewelddadige acties verafschuwen, bleek deze week gelukkig ook. Helaas worden zij, net als de boeren die best openstaan voor een natuurinclusiever bedrijfsmodel, overstemd door schreeuwende herriemakers. Tekenend voor de huidige tijdgeest waarin relschoppen en een grote bek, versterkt door (sociale) media, de snelste routes naar macht en invloed zijn. Hierdoor wint het kortetermijnbelang van enkelen het steeds vaker van het langetermijnbelang van velen. Schreeuwers zijn verworden tot superhelden in onze extraversie-minnende samenleving. Voor fluisterstemmen van empathie, bedachtzaamheid en nuance is geen plek.

‘Ons einde zal uw honger zijn!’ schreeuwen de boeren in Brussel. ‘Mijn einde de uwe’, fluistert de Natuur. Tot op een dag de stilste stem het uitschreeuwt. Dan kan de vlag weer uit. Halfstok.

Hele artikel

Tags: #nederlands #eu #europese_unie #landbouw #green_deal #natuur #natuurbescherming #vergroening #bestrijdingsmiddelen #pesticiden #agro-industrie #biodiversiteit #boeren #landbouwlobby #lobby

Europarlement schrapt terugdringen pesticiden en torpedeert vergroeningsplan landbouw

NRC

Green deal - Een voorstel voor het terugdringen van chemische pesticiden werd afgewezen. Die stap is uniek en toont hoe zwaar de vergroening van de landbouw onder druk staat.

(Tekst loopt door onder de foto.)

.

De vergroeningsplannen voor de Europese landbouw dreigen volledig van de rails te lopen. Woensdag verwierp het Europees Parlement een ambitieuze wet die het gebruik van pesticiden terug moest dringen. De afwijzing is zeer uitzonderlijk en betekent dat het wetsvoorstel vrijwel zeker een vroege dood sterft. Daarmee verdwijnt ook het doel om het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen in de EU per 2030 te halveren vrijwel zeker uit zicht.

Het is de eerste keer dat een voorstel uit de zogeheten Green Deal afgewezen wordt, maar die treft direct een cruciale bouwsteen voor de vergroening van de landbouw. (...)

Sarah Wiener, de Duitse Groene Europarlementariër die de onderhandelingen over de wet leidde, sprak van een „zwarte dag voor de samenleving en het milieu – en ook voor boeren die bevrijd willen zijn van de agro-industrie”. (...)

Aanleiding voor de nieuwe wetgeving was de dramatische staat van biodiversiteit in Europa, die, zo blijkt uit talloze onderzoeken, direct samenhangt met het grootschalige gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Pesticiden zoals de omstreden onkruidverdelger glyfosaat worden bovendien in toenemende mate in verband gebracht met gezondheidsschade. Onomstotelijk bewijs voor de samenhang met ziektes als Parkinson is er nog altijd niet, waardoor het middel toegestaan blijft. Juist vorige week verlengde de Europese Commissie de toelating van glyfosaat op de Europese markt met nog eens tien jaar. (...)

Nu de pesticidewet door het Europarlement is afgewezen, lijken de reductiedoelen vrijwel zeker onhaalbaar. (...)

Ook andere groene voorstellen staan onder druk. Dit najaar werd al duidelijk dat de normen voor uitlaatgassen van auto’s niet verder aangescherpt gaan worden. Een voorstel om de voedingsketen vergaand te verduurzamen is helemaal geschrapt, net als een herziening van de lijst verboden chemicaliën. Tenslotte is een plan om de leefomstandigheden van dieren in de bioindustrie te verbeteren flink vertraagd en dreigt dat volgens critici ook verzwakt te worden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #eu #europese_unie #landbouw #green_deal #natuur #natuurbescherming #vergroening #glyfosaat #bestrijdingsmiddelen #pesticiden #agro-industrie #biodiversiteit #boeren #landbouwlobby #lobby

Stikstof en vier andere plagen voor de boeren

Vervuilde vennen en boerende koeien

De Groene Amsterdammer

De stikstofcrisis is een symptoom van een dieperliggende disbalans. De Nederlandse landbouw wordt door meer ‘milieuplagen’ geteisterd. De tijd dringt.

Laat er geen misverstand over bestaan: het inkrimpen van de veestapel is géén doel op zich. Vlijtig wordt er gezocht naar alternatieve manieren om uit de stikstofcrisis te komen. (...)

Sinds de Raad van State drie jaar geleden een streep zette door de boekhoudkundige schijnoplossingen van het Programma Aanpak Stikstof, domineert stikstof het landbouwdebat. (...) Wat in de verhitte discussies over depositiewaarden en reductiedoelen onderbelicht blijft, is dat deze stikstofcrisis slechts een symptoom is van een dieperliggende disbalans. Het model van intensieve veehouderij botst op allerlei manieren tegen ecologische grenzen op. De 11,4 miljoen varkens, 3,8 miljoen koeien en bijna honderd miljoen kippen in Nederland verstikken niet alleen de kwetsbare natuur, ze zorgen ook voor de uitstoot van broeikasgassen, de verontreiniging van het grondwater en voor een hoop overtollige mest. Zelfs als er morgen een briljante uitvinding bedacht wordt om de stikstofuitstoot te verminderen, dan nog wordt de Nederlandse landbouw geteisterd door allerlei andere ‘milieuplagen’.

Plaag 1: vervuilde vennetjes
In het najaar komt het kabinet met een brief over de waterkwaliteit en deskundigen vrezen een scenario dat vergelijkbaar is met de stikstofproblematiek. (...)

In Europa is al in 2000 afgesproken dat de lidstaten uiterlijk in 2027 voldoen aan de Kaderrichtlijn Water. Hierin zijn duidelijke grenzen vastgelegd op het gebied van chemicaliën, ecologie en de beschikbaarheid van geschikt drinkwater. (...)

Maar deskundigen zijn het er ook over eens dat de emissies van fosfaat, nitraat en chemische bestrijdingsmiddelen sterk omlaag moeten om over vijf jaar in de buurt van de afgesproken waarden te komen. (...)

Plaag 2: overtollige uitwerpselen
Mestoverschotten, een potentiële bron van milieuverontreiniging. Het is de titel van een rapport uit 1970. Meer dan vijftig jaar geleden zagen onderzoekers en ambtenaren op het ministerie van Landbouw de problemen al opdoemen. Dankzij de import van voer kon de veestapel bijna onbelemmerd groeien. (...)

Doordat de gedroomde technologische doorbraak voorlopig uitblijft, exporteren Nederlandse veehouders elk jaar meer dan drie miljoen ton dierlijke mest, vooral naar akkerbouwers in Duitsland, België en Frankrijk. Aangezien het aanbod steevast groter is dan de vraag, moeten de boeren betalen om de overtollige uitwerpselen kwijt te kunnen. (...)

Het lijkt erop dat de Europese Commissie haar geduld begint te verliezen. Telkens weer probeert de Nederlandse landbouwlobby creatieve uitvluchten te verzinnen, en ondertussen blijven de natuur- en milieudoelen buiten bereik. (...)

Plaag 3: boerende koeien
Het was vorig jaar een van de weinige grote successen op de milieuconferentie in Glasgow: honderd landen spraken af om voor 2030 de uitstoot van methaan met dertig procent te verminderen ten opzichte van 2020. Ook Nederland tekende, enigszins schoorvoetend, het verdrag dat op korte termijn grote consequenties heeft.

Methaan is als broeikasgas meer dan 27 keer sterker dan CO2 en is voor ongeveer twintig procent verantwoordelijk voor het broeikaseffect. (...)

Notoire uitstoters zijn olie- en gasbedrijven, staalverwerking, afvalbedrijven, rioolzuiveringsinstallaties en… veeboeren. In Nederland zorgen koeien en varkens voor twee derde van de methaanuitstoot. Alleen al de vier grootste veehouderijen stoten méér methaan uit dan alle Nederlandse industriereuzen gezamenlijk. (...)

Niet alle boeren dragen echter evenveel bij aan de klimaatcrisis. Een handjevol bedrijven (zeven procent van het totaal) is verantwoordelijk voor dertig procent van de methaanemissies, zo bleek uit het onderzoek van De Groene. (...)

Plaag 4: zieke dieren (en mensen)
Nog nooit greep de vogelgriep in Europa zo erg om zich heen als dit jaar. De duinen lagen bezaaid met dode meeuwen en sinds afgelopen oktober zijn er alleen al in Nederland meer dan vier miljoen kuikens, kippen, eenden, kalkoenen en siervogels geruimd. (...)

Met aangescherpte hygiëneprotocollen, vaccinaties en strenge monitoring proberen veehouders hun dieren te beschermen tegen de verschillende virussen, maar hoe dichter het land bevolkt is met mensen en dieren, hoe groter het risico op grootschalige uitbraken. Megastallen kunnen fungeren als broedplaatsen voor ziektekiemen. Dat maakt de intensieve veehouderij volgens sommige virologen tot een gevaar voor de volksgezondheid.

Dat dit gevaar niet denkbeeldig is, bleek wel tijdens de Q-koortsepidemie, waarbij een bacterie die was overgesprongen van geiten op mensen minstens vijftigduizend Nederlanders besmette. (...)

Ook de veehouderijen in de buurt van de natuurgebieden verdienen volgens experts extra aandacht. Daar is de kans op interacties tussen wilde en gehouden dieren namelijk groter, wat de kwetsbaarheid voor virusmutaties vergroot. (...)

Wie de milieuplagen in samenhang bekijkt, ziet dat de Nederlandse landbouw op allerlei ecologische grenzen botst. Met de enorme uitstoot van broeikasgassen en stikstof, de lozing van nitraat, fosfaat en chemische bestrijdingsmiddelen en de toegenomen kans op zoönosen die op mensen overslaan, is de huidige manier van produceren niet meer te handhaven.

We importeren nu miljoenen tonnen aan veevoer om vervolgens zestig procent van het vlees te exporteren. Ons land blijft met de schadelijke gevolgen achter. De akkerbouw produceert veevoer op plekken waar mensenvoedsel verbouwd kan worden en vernietigt de grond met zware machines en chemische bestrijdingsmiddelen. Het platteland is op veel plekken een groene woestijn geworden met nauwelijks insecten en steeds minder vogels. (...)

Over de hele linie is een systeemverandering nodig, waarbij onder meer de intensieve, niet grondgebonden veehouderij grotendeels verdwijnt, voedsel voor mensen daar verbouwd wordt waar de bodem van nature geschikt is en veel grond aan de natuur wordt teruggegeven. (...)

Maar de tijd dringt. Zowel de klimaatdoelen van de Nederlandse staat als de Europese milieurichtlijnen vragen om snelle actie. Het is te hopen dat het komende rapport van Johan Remkes een aanzet geeft voor zo’n integrale aanpak.

Hele artikel

Mest wordt geïnjecteerd in een grasland, Anjum, Friesland, 22 juni © Sijmen Hendriks / ANP.

Tags: #nederlands #nederland #boeren #landbouw #milieu #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #waterkwaliteit #mest #mestoverschot #veeteelt #veestapel #zoonosen #q-koorts #co2 #methaan #broeikasgas #natuur #natuurbescherming #eu #europese_unie #europese_regels #akkerbouw #pesticiden #veevoer