Olie-, gas- en agro-lobby’s saboteren klimaatbeleid: dat maakt mij echt kwaad

Irene van Staveren (Trouw)

(...) Waar ik echt boos om word, is de enorme bedrijvenlobby tegen milieu- en klimaatbeleid. Dat gebeurt veelal achter de schermen en gaat gepaard met diverse vormen van misleiding (greenwashing), chantage (dreigen naar het buitenland te verhuizen) en omkoping (sponsoring van de jaarlijkse VN-klimaatconferenties).

De net afgesloten klimaatconferentie in Egypte heeft helemaal geen enkele stap vooruit gezet. (...) De bedrijvenlobby is erin geslaagd om heel wat zand in de raderen van het wereldwijde klimaatbeleid te strooien.

Helaas is dat hier bij ons niet anders. Tata Steel in IJmuiden heeft succesvol gelobbyd bij de provincie Noord-Holland. Hoe kan het anders dat het nieuwe stikstofplafond voor het bedrijf weliswaar 8 procent lager ligt dan het vorige, maar nog steeds zo ruim is dat het bedrijf geen enkele moeite hoeft te doen om zich eraan te houden? Dat is geen plafond, maar een open dak. (...)

Al decennia heeft [LTO, de lobbyorganisatie van agrarisch Nederland] heel effectief de omslag naar duurzame landbouw tegengehouden. Zodat we nu met een opeenstapeling van urgente problemen zitten. Stikstof, CO2, biodiversiteit en drinkwaterschaarste om er een paar te noemen. De LTO reageert verbaasd en vraagt om verder uitstel.

Die jarenlange lobby is eigenlijk helemaal niet in het belang geweest van de boeren die LTO zegt te vertegenwoordigen. Boeren gaan juist voor de lange termijn. (...) Het zou zomaar kunnen dat LTO zelf onderwerp is van de lobby door de agro-industrie, met de kortetermijnbelangen van hun slachterijketens en veevoergiganten. (...)

Hele artikel

Irene van Staveren

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging #extreem_weer #cop27 #saoedi-arabie #china #methaan #co2 #brazilie #lula #lula_da_silva #amazone #ngo #lobby #lto #landbouw #boeren #tata_steel #veeteelt #vleesindustrie #veevoer #slachthuizen

Laten we stoppen veevoer uit Brazilië te importeren

Patrick Jansen (Trouw)

De presidentsverkiezingen die nu in Brazilië plaatsvinden zijn de belangrijkste ooit voor de Amazone. De strijd gaat tussen Luiz Lula, de voormalige president die zegt het gebied beter te willen beschermen, en Jair Bolsonaro, de zittende president die ruim baan geeft aan ontbossing, vooral voor veeteelt en sojateelt.

Volgens wetenschappers is verdere ontbossing spelen met vuur, omdat de Amazone een kantelpunt nadert. (...)

Inheemse volkeren die de Amazone bewonen zitten nu al in de verdrukking. Waar ontbossing plaatsvindt worden zij met geweld verdreven. “Weten jullie in Nederland wel dat we voor ons leven moeten vrezen omdat jullie koeien soja krijgen?”, zei de inheemse activiste Alessandra Munduruku in NRC.

Het is waar dat Nederland grote hoeveelheden soja uit Brazilië importeert. Het valt in het niet bij wat China doet, maar het gaat nog altijd om 3 miljard kilogram per jaar, exclusief de doorvoer via Rotterdam. Ook financierde Nederland de aanleg van een gigantische soja-exporthaven. (...)

Maar is Nederland daarmee ook verantwoordelijk voor ontbossing in Brazilië? Volgens Milieudefensie wel. (...)

Dat lijkt in tegenspraak met de claim van de Nederlandse veevoerfabrikanten dat ze uitsluitend ‘ontbossingsvrije soja’ gebruiken, met duurzaamheidscertificaten zoals RTRS (Round Table of Responsible Soy), maar dat is het niet. (...)

Het is en blijft, ook met certificaten, absurd om veevoer uit Zuid-Amerika te halen omdat we veel meer vee willen houden dan ons eigen land kan voeden. Import die bovendien bijdraagt aan ons stikstofoverschot.

Nederland zou pas echt voorloper zijn als het de import van Braziliaanse soja zou afbouwen. Dan zouden we minder vlees en zuivel kunnen produceren. Geen enkel probleem als we wat plantaardiger eten zoals gezondheidswetenschappers sowieso al aanbevelen. ‘Wie ontbossing wil aanpakken, kan niet voorbij aan ons menu’, schreef de hoofdredactie van Trouw vorig jaar. Een waarheid als een koe.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #brazilie #verkiezingen #lula #bolsonaro #amazone #regenwoud #ontbossing #kantelpunt #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #veeteelt #veevoer #droogte #regenmotor #inheemse_bevolking #oorspronkelijke_bevolking #soja #sojateelt #RTRS #Round_Table_of_Responsible_Soy #certificaten

‘Weten Nederlanders dat wij vrezen voor ons leven omdat jullie koeien soja krijgen?’

NRC

Amazone - Zondag is ronde één van de presidentsverkiezingen in Brazilië. Het beleid van president Bolsonaro drijft inheemse volkeren in het nauw. „Vier jaar erbij en de Amazone is vernietigd.” (...)

Bij de eerste ronde van de Braziliaanse verkiezingen, deze zondag, staat er hier in het hart van de Amazone veel op het spel. De ultrarechtse president Jair Bolsonaro (67) mikt op een tweede termijn, maar heeft stevige concurrentie van zijn aartsrivaal, ex-president Luiz Inácio ‘Lula’ da Silva (76), die na zijn eerdere regeerperiode (2003-2010) hoopt terug te keren in het machtscentrum. Lula gaat aan kop in de peilingen, maar waarschijnlijk is er een tweede kiesronde (op 30 oktober) nodig om te bepalen wie de komende vier jaar het grootste en economisch sterkste land van Zuid-Amerika leidt.

De afgelopen vier jaar volgde Bolsonaro een anti-milieu-agenda door enthousiast de belangen van de grootgrondbezitters en agrosector te behartigen en de Amazone verder open te stellen voor exploitatie. Het leidde tot nog meer houtkap, drugshandel, visserij, landjepik en ontbossing in het grootste oerbos van de planeet. Milieuagentschappen werden uitgehold, hun kantoren gesloten.

De strijd om land leidde tot hevige conflicten tussen inheemse bewoners en veelal bewapende, illegale indringers. Met meer moorden op activisten, inheemse leiders en journalisten veranderde de Amazone de afgelopen jaren in een strijdtoneel. (...)

Vorig jaar werden rond de dertig activisten en een onbekend aantal inheemse leiders vermoord in Brazilië. Internationale aandacht was er eerder dit jaar voor de moord op een Britse journalist van The Guardian, Dom Phillips, en de Braziliaanse onderzoeker Bruno Pereira, die tijdens een reportagereis in de Amazone werden doodgeschoten door illegale vissers. In september nog werden twee jonge inheemse activisten vermoord in Mato Grosso. (...)

„De verkiezingsuitslag is cruciaal voor de Amazone en voor de wereld”, zegt Alessandra Munduruku, die zich net als cacique Manoel grote zorgen maakt. Ze laat zich van de boot het water in glijden. „Nog eens vier jaar Bolsonaro en alles is hier vernietigd. De belangen van de sojaboeren, vleeshandelaren en goudzoekers gaan iedere keer voor. En wie aan hun belangen komt, kan een kogel verwachten. Weten jullie in Nederland wel dat we voor ons leven moeten vrezen omdat jullie koeien soja krijgen?”

[M]ilieu-organisaties slaan al jaren alarm dat het ecosysteem snel een kantelpunt bereikt als de ontbossing doorgaat. De Amazone is dan niet meer te redden. (...)

Hele artikel

Alessandra Munduruku, die strijdt tegen de excessen van goudwinning en sojateelt. Foto Ian Cheibub.

Tags: #nederlands #brazilie #verkiezingen #lula #bolsonaro #inheemse_bevolking #oorsponkelijke_bevolking #landbouw #veeteelt #amazone #regenwoud #ontossing #soja #veevoer #agroindustrie #lobby #houtkap #mijnbouw #illegale_mijnbouw #garimpeiro #goudzoekers #vervuiling #quilombos #evangelische_kerken #pinkstergemeente #wapenwet

Stikstof en vier andere plagen voor de boeren

Vervuilde vennen en boerende koeien

De Groene Amsterdammer

De stikstofcrisis is een symptoom van een dieperliggende disbalans. De Nederlandse landbouw wordt door meer ‘milieuplagen’ geteisterd. De tijd dringt.

Laat er geen misverstand over bestaan: het inkrimpen van de veestapel is géén doel op zich. Vlijtig wordt er gezocht naar alternatieve manieren om uit de stikstofcrisis te komen. (...)

Sinds de Raad van State drie jaar geleden een streep zette door de boekhoudkundige schijnoplossingen van het Programma Aanpak Stikstof, domineert stikstof het landbouwdebat. (...) Wat in de verhitte discussies over depositiewaarden en reductiedoelen onderbelicht blijft, is dat deze stikstofcrisis slechts een symptoom is van een dieperliggende disbalans. Het model van intensieve veehouderij botst op allerlei manieren tegen ecologische grenzen op. De 11,4 miljoen varkens, 3,8 miljoen koeien en bijna honderd miljoen kippen in Nederland verstikken niet alleen de kwetsbare natuur, ze zorgen ook voor de uitstoot van broeikasgassen, de verontreiniging van het grondwater en voor een hoop overtollige mest. Zelfs als er morgen een briljante uitvinding bedacht wordt om de stikstofuitstoot te verminderen, dan nog wordt de Nederlandse landbouw geteisterd door allerlei andere ‘milieuplagen’.

Plaag 1: vervuilde vennetjes
In het najaar komt het kabinet met een brief over de waterkwaliteit en deskundigen vrezen een scenario dat vergelijkbaar is met de stikstofproblematiek. (...)

In Europa is al in 2000 afgesproken dat de lidstaten uiterlijk in 2027 voldoen aan de Kaderrichtlijn Water. Hierin zijn duidelijke grenzen vastgelegd op het gebied van chemicaliën, ecologie en de beschikbaarheid van geschikt drinkwater. (...)

Maar deskundigen zijn het er ook over eens dat de emissies van fosfaat, nitraat en chemische bestrijdingsmiddelen sterk omlaag moeten om over vijf jaar in de buurt van de afgesproken waarden te komen. (...)

Plaag 2: overtollige uitwerpselen
Mestoverschotten, een potentiële bron van milieuverontreiniging. Het is de titel van een rapport uit 1970. Meer dan vijftig jaar geleden zagen onderzoekers en ambtenaren op het ministerie van Landbouw de problemen al opdoemen. Dankzij de import van voer kon de veestapel bijna onbelemmerd groeien. (...)

Doordat de gedroomde technologische doorbraak voorlopig uitblijft, exporteren Nederlandse veehouders elk jaar meer dan drie miljoen ton dierlijke mest, vooral naar akkerbouwers in Duitsland, België en Frankrijk. Aangezien het aanbod steevast groter is dan de vraag, moeten de boeren betalen om de overtollige uitwerpselen kwijt te kunnen. (...)

Het lijkt erop dat de Europese Commissie haar geduld begint te verliezen. Telkens weer probeert de Nederlandse landbouwlobby creatieve uitvluchten te verzinnen, en ondertussen blijven de natuur- en milieudoelen buiten bereik. (...)

Plaag 3: boerende koeien
Het was vorig jaar een van de weinige grote successen op de milieuconferentie in Glasgow: honderd landen spraken af om voor 2030 de uitstoot van methaan met dertig procent te verminderen ten opzichte van 2020. Ook Nederland tekende, enigszins schoorvoetend, het verdrag dat op korte termijn grote consequenties heeft.

Methaan is als broeikasgas meer dan 27 keer sterker dan CO2 en is voor ongeveer twintig procent verantwoordelijk voor het broeikaseffect. (...)

Notoire uitstoters zijn olie- en gasbedrijven, staalverwerking, afvalbedrijven, rioolzuiveringsinstallaties en… veeboeren. In Nederland zorgen koeien en varkens voor twee derde van de methaanuitstoot. Alleen al de vier grootste veehouderijen stoten méér methaan uit dan alle Nederlandse industriereuzen gezamenlijk. (...)

Niet alle boeren dragen echter evenveel bij aan de klimaatcrisis. Een handjevol bedrijven (zeven procent van het totaal) is verantwoordelijk voor dertig procent van de methaanemissies, zo bleek uit het onderzoek van De Groene. (...)

Plaag 4: zieke dieren (en mensen)
Nog nooit greep de vogelgriep in Europa zo erg om zich heen als dit jaar. De duinen lagen bezaaid met dode meeuwen en sinds afgelopen oktober zijn er alleen al in Nederland meer dan vier miljoen kuikens, kippen, eenden, kalkoenen en siervogels geruimd. (...)

Met aangescherpte hygiëneprotocollen, vaccinaties en strenge monitoring proberen veehouders hun dieren te beschermen tegen de verschillende virussen, maar hoe dichter het land bevolkt is met mensen en dieren, hoe groter het risico op grootschalige uitbraken. Megastallen kunnen fungeren als broedplaatsen voor ziektekiemen. Dat maakt de intensieve veehouderij volgens sommige virologen tot een gevaar voor de volksgezondheid.

Dat dit gevaar niet denkbeeldig is, bleek wel tijdens de Q-koortsepidemie, waarbij een bacterie die was overgesprongen van geiten op mensen minstens vijftigduizend Nederlanders besmette. (...)

Ook de veehouderijen in de buurt van de natuurgebieden verdienen volgens experts extra aandacht. Daar is de kans op interacties tussen wilde en gehouden dieren namelijk groter, wat de kwetsbaarheid voor virusmutaties vergroot. (...)

Wie de milieuplagen in samenhang bekijkt, ziet dat de Nederlandse landbouw op allerlei ecologische grenzen botst. Met de enorme uitstoot van broeikasgassen en stikstof, de lozing van nitraat, fosfaat en chemische bestrijdingsmiddelen en de toegenomen kans op zoönosen die op mensen overslaan, is de huidige manier van produceren niet meer te handhaven.

We importeren nu miljoenen tonnen aan veevoer om vervolgens zestig procent van het vlees te exporteren. Ons land blijft met de schadelijke gevolgen achter. De akkerbouw produceert veevoer op plekken waar mensenvoedsel verbouwd kan worden en vernietigt de grond met zware machines en chemische bestrijdingsmiddelen. Het platteland is op veel plekken een groene woestijn geworden met nauwelijks insecten en steeds minder vogels. (...)

Over de hele linie is een systeemverandering nodig, waarbij onder meer de intensieve, niet grondgebonden veehouderij grotendeels verdwijnt, voedsel voor mensen daar verbouwd wordt waar de bodem van nature geschikt is en veel grond aan de natuur wordt teruggegeven. (...)

Maar de tijd dringt. Zowel de klimaatdoelen van de Nederlandse staat als de Europese milieurichtlijnen vragen om snelle actie. Het is te hopen dat het komende rapport van Johan Remkes een aanzet geeft voor zo’n integrale aanpak.

Hele artikel

Mest wordt geïnjecteerd in een grasland, Anjum, Friesland, 22 juni © Sijmen Hendriks / ANP.

Tags: #nederlands #nederland #boeren #landbouw #milieu #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #waterkwaliteit #mest #mestoverschot #veeteelt #veestapel #zoonosen #q-koorts #co2 #methaan #broeikasgas #natuur #natuurbescherming #eu #europese_unie #europese_regels #akkerbouw #pesticiden #veevoer

Onze overheid is zo bang dat ze niet durft op te roepen minder vlees te eten

Teun van de Keuken (De Volkskrant)

Het is geen fraai gezicht als de overheid bang is voor haar burgers. Nu weer die campagne ‘Iedereen doet wat’. (...) Gek genoeg komt één van de belangrijkste en eenvoudigste gedragsveranderingen niet in de campagne voor: minder vlees eten.

Terwijl het inmiddels wel vaststaat dat de enorme hoeveelheden karbonades, kipfilet en boterhammenworst die we naar binnenwerken niet gezond zijn voor onszelf en zeker niet voor onze planeet. (...) Het Voedingscentrum heeft minder vlees eten daarom bovenaan de lijst van maatregelen staan om het eetpatroon te verduurzamen. Het stelde voor om dit ook op te nemen in ‘Iedereen doet wat.’ Toch gebeurde dit niet, omdat, zo stond afgelopen week in deze krant te lezen, het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) er niet aan wilde. Het zou ‘te politiek gevoelig zijn’ en ‘een maatregel die controverse oproept.’ (...)

[H]et is intens treurig dat een overheid zo bang is voor controverse, dat ze de belangrijkste aanbeveling voor gedragsverandering uit haar publieke voorlichting schrapt. (...)

Dit is ook de reden voor de eerder genoemde kriebels. ‘Iedereen doet wat’ klinkt gezellig. Allemaal een schoudertje eronder, iedereen een klein stapje en het komt goed. Wij (eenvoudige burgers en consumenten) moeten het zelf oplossen. Dat is de neoliberale truc die inmiddels op alle (ethische) thema’s wordt toegepast: doe het lekker zelf! (...) Dat is makkelijk voor bedrijven en overheden en bezorgt ons een permanent schuldgevoel, want helemaal goed doen we het natuurlijk nooit. Maar vooral is het niet effectief. (...)

[A]ls een oproep om minder vlees te eten al te controversieel wordt gevonden, dan is werkelijk beleid, zoals een vleestaks, nog heel ver weg.

Hele artikel

Teun van de Keuken

Tags: #nederlands #nederland #regering #kabinet #vlees #vlees_eten #vegetarisme #vegetarier #veeteelt #voedingsindustrie #landbouw #zuivel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #uitstoot #co2 #methaan #luchtvervuiling #ontbossing #veevoer #vleestaks #voedingscentrum