Onbegrijpelijk, de kritiek op Adema’s mestplan

Trouw

Om de mestcrisis te bedwingen, trekt landbouwminister Adema royaal de portemonnee. Liefst vier miljard heeft hij ervoor over om orde op zaken te stellen in de veehouderij. Dat Adema vooral kritiek uit die hoek oogst, is een gotspe na alle respijt die de boeren decennialang is gegund. (...)

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

.

Jaar in jaar uit liet Brussel toe [meer mest op het land uit te rijden], daartoe overgehaald door de plechtige Haagse belofte dat de kwaliteit van het oppervlaktewater in sloten en plassen ondertussen stevig zou verbeteren.

Achteraf bezien is het verbazingwekkend hoeveel respijt de boer is gegund, want van herstel was nimmer sprake. Eerder het tegendeel, zoveel mestresten en bestrijdingsmiddelen spoelden jaar in jaar uit weg, met alle gevolgen voor natuur en milieu. Verwonderlijk ook, hoe braaf de burger jaar in jaar uit de rekening daarvan betaalde, via een almaar hogere zuiveringsheffing bijvoorbeeld.

Daarom is het ook volstrekt ongeloofwaardig hoe boerenorganisaties, maar ook hun stem in het parlement, de BBB, het nieuwste voorstel van Adema onder vuur nemen en zand in de machine pogen te strooien. (...)

Het boerenbedrijfsleven moet in feite de handjes dichtknijpen, zo royaal komt de overheid de sector ook dit keer weer tegemoet. (...)

In feite herstelt Adema het evenwicht op het platteland, wat kansen biedt voor de natuur en de biodiversiteit. Na vijftig jaar intensieve veehouderij wordt het daarvoor de hoogste tijd.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #landbouw #natuur #veeteelt #intensieve_veehouderij #lto #bbb #adema #mest #mestoverschot

Nederlandse boeren gebruikten uitzonderingspositie om bodem nog meer te vervuilen

Trouw

De Europese Rekenkamer is kritisch op de uitzondering die Nederlandse boeren kregen op de Europese regels. De ‘derogatie’ van Nederland was voor boeren jarenlang een uitnodiging om nóg meer dieren te houden.

De Nederlandse uitzondering op de Europese nitraatrichtlijn, de zogenoemde ‘derogatie’, heeft de bodem geen goed gedaan. Bedrijven die gebruik konden maken van de uitzonderingspositie, gebruikten die om de bodem nog meer te vervuilen. Dat zegt de Europese Rekenkamer in een maandag gepubliceerd rapport over de maatregelen in de EU-landen over bodemkwaliteit. Dat is bijzonder kritisch op Nederland, maar ook op de Europese Commissie. De laatste zegt van plan te zijn om alle aanbevelingen van de Rekenkamer over te nemen.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Henk Smith, boer, bij zijn administratie. Beeld Werry Crone.

De Rekenkamer constateert dat de Europese bodem de komende tijd nog verder zal verslechteren, ook al bestaat er al lang op papier beleid om dat te voorkomen. In het Europese landbouwbeleid kwam er in de praktijk weinig van terecht. Het land dat er het meest een potje van heeft gemaakt is Nederland, dat zes keer een uitzondering vroeg op het beleid maar de extra tijd niet benutte om verbeteringen aan te brengen.

De Nederlandse bodem is de meest vervuilde van de EU. Het stikstofoverschot wordt er al lang gemeten en te hoog bevonden, maar toch nam het ook in de laatst gemeten periode, tussen 2016 en 2019, nog met 10 procent toe. In die periode gebruikte de Nederlandse overheid het Europese landbouwgeld dat ook bedoeld was om dat probleem aan te pakken, niet daarvoor. (...)

De overheid treft vooral blaam. Nederland had geld moeten uittrekken voor gebieden met acute bodemproblemen. Dat gebeurde niet. Ook de huidige regeringsplannen zijn nogal eenzijdig, zo zegt de Rekenkamer. (...)

Nederland staat ook vooraan bij het verzet van landen en aan landbouw gerelateerde politieke groepen tegen de Natuurherstelwet, die ervoor moet zorgen dat de biodiversiteit in Europa weer toeneemt. Deze week stemt het Europees Parlement in Straatsburg over die wet.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #boeren #veeteelt #veestapel #mest #mestoverschot #eu #europese_unie #europese_commissie #bodemvervuiling #bodemkwaliteit #derogatie #nitraat #nitraatrichtlijn #natuur #natuurbescherming #natuurherstelwet

De kloof tussen stad en platteland is de valse romantiek over het boerenleven

Teun van de Keuken (De Volkskrant)

Er schijnt een kloof te bestaan tussen stad en platteland. Enige tijd terug hoorde ik hierover een merkwaardig gesprek op de radio tussen een wetenschapper die het had onderzocht en een politicus. De wetenschapper kon aan de hand van zijn onderzoeksresultaten aantonen dat het met die kloof wel meeviel.

Einde debat, zou je zeggen, maar daar was de politicus het niet mee eens. (...)

Nu zou ik de geleerde van de radio moeten volgen en er verder het zwijgen toe doen, maar ik wil toch een piepklein kloofje aanwijzen dat niet in het onderzoek is meegenomen: veel stadse lui hebben een te romantisch beeld van het platteland. Ze geloven misschien nog net dat God Jorwerd heeft verlaten, maar het wil er niet in dat ook Ot en Sien van het erf zijn vertrokken.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Teun van de Keuken

Als je aan het platteland denkt, denk je aan de plaatjes op eierdozen. Een kerktoren, een paar koeien in de wei en een handvol kippen die vrolijk rondscharrelen. Net buiten het kader van de eierdoos wentelen een paar knorrende varkens zich met kwispelende krulstaarten vrolijk door de modder. (...)

Terwijl landbouw allang niet meer gezellig en romantisch is. Het is een miljardenbusiness waarin door schaalvergroting met heel veel dieren geld moet worden verdiend. Varkensboeren zijn aannemers. Ze gooien ergens een gigantische dichte stal neer, proppen er tienduizenden varkens in, berekenen hoe veel voer ze erin moeten pompen en wanneer de beesten rijp voor de slacht zijn. Lopendebandwerk. Kippenstallen? Net zoiets. Bent u weleens in zo’n ruimte geweest? Ik wel. Niks romantisch aan.

In de gemeente Venray wonen 40 duizend mensen, 650 duizend varkens en 4,2 miljoen kippen. Wat dacht u dat zoiets met de luchtkwaliteit doet? Dankzij ons vee (100 miljoen kippen!) zijn wij de grootste poepproducent van de wereld. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #stad #platteland #kloof #landbouw #veeteelt #boeren #pluimvee #varkens #megastallen #luchtvervuiling #mest #mestoverschot

Ik ben helemaal voor een betere relatie tussen boeren en burgers. Maar wel graag op basis van echte feiten.

De Volkskrant

Het interview met partijleider Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging liet heel wat onjuistheden over de landbouw onbesproken, betoogt docent-onderzoeker duurzame ontwikkeling Bauke de Vries.

Caroline van der Plas kreeg in de Volkskrant van afgelopen zaterdag maar liefst vier pagina’s om haar halve waarheden over de betekenis van de landbouw uit te dragen en de ernst van de biodiversiteits- en klimaatcrisis te bagatelliseren (Zaterdag en Opinie, 21/1) De interviewster Yvonne Hofs deed haar best om mijn plaatsgenoot uit Deventer tegen te spreken, maar liet nog heel wat onjuistheden onbesproken. Ik wil graag enkele daarvan alsnog rechtzetten.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Geiten op een met Q-koorts besmette boerderij in 2009.Beeld Marcel van den Bergh/ de Volkskrant.

Van der Plas stelt dat de Nederlandse landbouw ‘zelfvoorzienend’ is. (...) Dat is natuurlijk allerminst waar. De Nederlandse veehouderij is zeer afhankelijk van voer uit Brazilië, de Verenigde Staten, Thailand en tot voorheen Oekraïne. (...)

Vervolgens stelt Van der Plas dat Nederland zoveel voedsel kan produceren omdat we zo veel vruchtbare landbouwgrond hebben. (...) De intensieve veehouderij, die de meeste schade aanricht aan natuur, lucht en grondwater, zit juist op van oudsher arme zandgronden in Noord-Brabant, Gelderland en Overijssel. Niet de vruchtbare grond bepaalde de locatie van die bedrijven, maar de makkelijke aanvoerlijnen van veevoer over het water en de weg, vanuit de haven van Rotterdam. (...)

Een derde uitglijder betreft het bagatelliseren van de negatieve effecten van de intensieve veehouderij. (...)

Jaren geleden werden duizenden mensen ziek door Q-koorts, velen van hen hebben chronische klachten gekregen, een kleine honderd zijn overleden. De oorzaak: intensieve geitenhouderij. (...)

Een gezonde landbouwsector kan bijdragen aan diverse ecosysteemdiensten, zoals een mooier landschap, het binden van koolstof, het bieden van ruimte voor waterberging, enzovoort. (...)

De huidige doorgeslagen intensieve veehouderij schaadt juist al deze ecosysteemdiensten en zet ons land op slot voor allerlei andere noodzakelijke ontwikkelingen. Daar moeten we echt een punt achter zetten.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #boeren #burgers #feiten #nepnieuws #fake_news #bbb #BoerBurgerBeweging #Caroline_van_der_Plas #media #nieuws #journalistiek #journalist #landbouw #veeteelt #mest #mestoverschot #mestfraude #q-koorts #intensieve_geitenhouderij #stankoverlast #varkens #pluimvee #kippen #dierziekten #zoonosen #vogelgriep

Stikstof en vier andere plagen voor de boeren

Vervuilde vennen en boerende koeien

De Groene Amsterdammer

De stikstofcrisis is een symptoom van een dieperliggende disbalans. De Nederlandse landbouw wordt door meer ‘milieuplagen’ geteisterd. De tijd dringt.

Laat er geen misverstand over bestaan: het inkrimpen van de veestapel is géén doel op zich. Vlijtig wordt er gezocht naar alternatieve manieren om uit de stikstofcrisis te komen. (...)

Sinds de Raad van State drie jaar geleden een streep zette door de boekhoudkundige schijnoplossingen van het Programma Aanpak Stikstof, domineert stikstof het landbouwdebat. (...) Wat in de verhitte discussies over depositiewaarden en reductiedoelen onderbelicht blijft, is dat deze stikstofcrisis slechts een symptoom is van een dieperliggende disbalans. Het model van intensieve veehouderij botst op allerlei manieren tegen ecologische grenzen op. De 11,4 miljoen varkens, 3,8 miljoen koeien en bijna honderd miljoen kippen in Nederland verstikken niet alleen de kwetsbare natuur, ze zorgen ook voor de uitstoot van broeikasgassen, de verontreiniging van het grondwater en voor een hoop overtollige mest. Zelfs als er morgen een briljante uitvinding bedacht wordt om de stikstofuitstoot te verminderen, dan nog wordt de Nederlandse landbouw geteisterd door allerlei andere ‘milieuplagen’.

Plaag 1: vervuilde vennetjes
In het najaar komt het kabinet met een brief over de waterkwaliteit en deskundigen vrezen een scenario dat vergelijkbaar is met de stikstofproblematiek. (...)

In Europa is al in 2000 afgesproken dat de lidstaten uiterlijk in 2027 voldoen aan de Kaderrichtlijn Water. Hierin zijn duidelijke grenzen vastgelegd op het gebied van chemicaliën, ecologie en de beschikbaarheid van geschikt drinkwater. (...)

Maar deskundigen zijn het er ook over eens dat de emissies van fosfaat, nitraat en chemische bestrijdingsmiddelen sterk omlaag moeten om over vijf jaar in de buurt van de afgesproken waarden te komen. (...)

Plaag 2: overtollige uitwerpselen
Mestoverschotten, een potentiële bron van milieuverontreiniging. Het is de titel van een rapport uit 1970. Meer dan vijftig jaar geleden zagen onderzoekers en ambtenaren op het ministerie van Landbouw de problemen al opdoemen. Dankzij de import van voer kon de veestapel bijna onbelemmerd groeien. (...)

Doordat de gedroomde technologische doorbraak voorlopig uitblijft, exporteren Nederlandse veehouders elk jaar meer dan drie miljoen ton dierlijke mest, vooral naar akkerbouwers in Duitsland, België en Frankrijk. Aangezien het aanbod steevast groter is dan de vraag, moeten de boeren betalen om de overtollige uitwerpselen kwijt te kunnen. (...)

Het lijkt erop dat de Europese Commissie haar geduld begint te verliezen. Telkens weer probeert de Nederlandse landbouwlobby creatieve uitvluchten te verzinnen, en ondertussen blijven de natuur- en milieudoelen buiten bereik. (...)

Plaag 3: boerende koeien
Het was vorig jaar een van de weinige grote successen op de milieuconferentie in Glasgow: honderd landen spraken af om voor 2030 de uitstoot van methaan met dertig procent te verminderen ten opzichte van 2020. Ook Nederland tekende, enigszins schoorvoetend, het verdrag dat op korte termijn grote consequenties heeft.

Methaan is als broeikasgas meer dan 27 keer sterker dan CO2 en is voor ongeveer twintig procent verantwoordelijk voor het broeikaseffect. (...)

Notoire uitstoters zijn olie- en gasbedrijven, staalverwerking, afvalbedrijven, rioolzuiveringsinstallaties en… veeboeren. In Nederland zorgen koeien en varkens voor twee derde van de methaanuitstoot. Alleen al de vier grootste veehouderijen stoten méér methaan uit dan alle Nederlandse industriereuzen gezamenlijk. (...)

Niet alle boeren dragen echter evenveel bij aan de klimaatcrisis. Een handjevol bedrijven (zeven procent van het totaal) is verantwoordelijk voor dertig procent van de methaanemissies, zo bleek uit het onderzoek van De Groene. (...)

Plaag 4: zieke dieren (en mensen)
Nog nooit greep de vogelgriep in Europa zo erg om zich heen als dit jaar. De duinen lagen bezaaid met dode meeuwen en sinds afgelopen oktober zijn er alleen al in Nederland meer dan vier miljoen kuikens, kippen, eenden, kalkoenen en siervogels geruimd. (...)

Met aangescherpte hygiëneprotocollen, vaccinaties en strenge monitoring proberen veehouders hun dieren te beschermen tegen de verschillende virussen, maar hoe dichter het land bevolkt is met mensen en dieren, hoe groter het risico op grootschalige uitbraken. Megastallen kunnen fungeren als broedplaatsen voor ziektekiemen. Dat maakt de intensieve veehouderij volgens sommige virologen tot een gevaar voor de volksgezondheid.

Dat dit gevaar niet denkbeeldig is, bleek wel tijdens de Q-koortsepidemie, waarbij een bacterie die was overgesprongen van geiten op mensen minstens vijftigduizend Nederlanders besmette. (...)

Ook de veehouderijen in de buurt van de natuurgebieden verdienen volgens experts extra aandacht. Daar is de kans op interacties tussen wilde en gehouden dieren namelijk groter, wat de kwetsbaarheid voor virusmutaties vergroot. (...)

Wie de milieuplagen in samenhang bekijkt, ziet dat de Nederlandse landbouw op allerlei ecologische grenzen botst. Met de enorme uitstoot van broeikasgassen en stikstof, de lozing van nitraat, fosfaat en chemische bestrijdingsmiddelen en de toegenomen kans op zoönosen die op mensen overslaan, is de huidige manier van produceren niet meer te handhaven.

We importeren nu miljoenen tonnen aan veevoer om vervolgens zestig procent van het vlees te exporteren. Ons land blijft met de schadelijke gevolgen achter. De akkerbouw produceert veevoer op plekken waar mensenvoedsel verbouwd kan worden en vernietigt de grond met zware machines en chemische bestrijdingsmiddelen. Het platteland is op veel plekken een groene woestijn geworden met nauwelijks insecten en steeds minder vogels. (...)

Over de hele linie is een systeemverandering nodig, waarbij onder meer de intensieve, niet grondgebonden veehouderij grotendeels verdwijnt, voedsel voor mensen daar verbouwd wordt waar de bodem van nature geschikt is en veel grond aan de natuur wordt teruggegeven. (...)

Maar de tijd dringt. Zowel de klimaatdoelen van de Nederlandse staat als de Europese milieurichtlijnen vragen om snelle actie. Het is te hopen dat het komende rapport van Johan Remkes een aanzet geeft voor zo’n integrale aanpak.

Hele artikel

Mest wordt geïnjecteerd in een grasland, Anjum, Friesland, 22 juni © Sijmen Hendriks / ANP.

Tags: #nederlands #nederland #boeren #landbouw #milieu #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #waterkwaliteit #mest #mestoverschot #veeteelt #veestapel #zoonosen #q-koorts #co2 #methaan #broeikasgas #natuur #natuurbescherming #eu #europese_unie #europese_regels #akkerbouw #pesticiden #veevoer