Onderzoek: stikstofplannen overheid onvoldoende om doelen 2030 of 2035 te halen

NRC

Stikstofbeleid - Na het bestuderen van de plannen die de provincies hebben ingediend bij het Rijk concluderen het PBL en het RIVM dat het halen van de stikstofdoelen binnen de gestelde termijnen „niet plausibel” is. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Demissionair minister Christianne van der Wal van Natuur en Stikstof (VVD). Foto Robin Utrecht / ANP.

Om de gestelde doelen wel te halen zou de veestapel nog verder moeten inkrimpen, zouden natuurgebieden moeten worden uitgebreid en moet de wijze waarop landbouwgrond wordt gebruikt veranderen. Maar volgens de kennisinstellingen is het „niet plausibel” dat dit allemaal binnen tien jaar gaat lukken „gezien de omvang van de opgave”. (...)

Ook vinden ze dat de voorgestelde stikstofaanpak van de provincies te veel stoelt op „onrealistische theoretische aannames”, omdat veel technische maatregelen zich nog in de experimentele fase bevinden en nog maar moet blijken of die in de praktijk werken. (...)

En het is sowieso nog maar de vraag hoeveel er over blijft van alle plannen van Van der Wal, omdat verkiezingswinnaars PVV, NSC en BBB weinig zien in haar stikstofbeleid.

Hele artikel

> Zie ook: Een natuurminister die tegen natuurbescherming lobbyt, in Nederland kan het

Tags: #nederlands #nederland #natuur #natuurbescherming #milieubescherming #leefomgeving #vergunningen #Europese_natuurherstelwet #natuurherstel #stikstof #stikstofbeleid #klimaat #klimaatcrisis #lobby #van_der_wal #landbouw #veeteelt

Relschoppen en een grote bek is de snelste route naar macht, weet de boze boer

Merel van Vroonhoven (De Volkskrant)

(...) Want de boer is boos. Dit keer zijn de groene plannen uit Brussel de lont in het boerenkruitvat. De onvermijdelijke overgang naar meer duurzame landbouw. (...)

(Tekst loopt door onder de tekening.)

Merel van Vroonhoven

‘Bloemetjes en bijtjes gaan vóór gevulde buiken van bevolking en boer’, roepen de boeren getergd. Een grotendeels fictief, maar uiterst doeltreffend narratief, zeker wanneer het gepaard gaat met de beproefde boerenprotesttactiek van trekkerblokkades en strontstortpraktijken. Voor de schermen veroordeeld, achter de schermen gretig ondersteund door agro-organisaties en multinationals uit de voedselverwerkings- en pesticidenindustrie, die hun lucratieve winsten niet graag zien verdampen en dus geen enkel belang hebben bij verandering. Het grootste deel van de Europese landbouwsubsidies belandt immers in de portemonnee van deze hele grote bedrijven, becijferde de The New York Times. (...)

‘Boeren zoeken hun toevlucht tot extreem geweld omdat ze weten dat politici daar gevoelig voor zijn’, zegt Yves Segers, hoogleraar aan de KU Leuven in Knack. Volgens Segers zijn tractoren ‘de tanks van het platteland, waardoor mensen zich laten intimideren en bang worden.’ (...)

Dat er boeren zijn die de gewelddadige acties verafschuwen, bleek deze week gelukkig ook. Helaas worden zij, net als de boeren die best openstaan voor een natuurinclusiever bedrijfsmodel, overstemd door schreeuwende herriemakers. Tekenend voor de huidige tijdgeest waarin relschoppen en een grote bek, versterkt door (sociale) media, de snelste routes naar macht en invloed zijn. Hierdoor wint het kortetermijnbelang van enkelen het steeds vaker van het langetermijnbelang van velen. Schreeuwers zijn verworden tot superhelden in onze extraversie-minnende samenleving. Voor fluisterstemmen van empathie, bedachtzaamheid en nuance is geen plek.

‘Ons einde zal uw honger zijn!’ schreeuwen de boeren in Brussel. ‘Mijn einde de uwe’, fluistert de Natuur. Tot op een dag de stilste stem het uitschreeuwt. Dan kan de vlag weer uit. Halfstok.

Hele artikel

Tags: #nederlands #eu #europese_unie #landbouw #green_deal #natuur #natuurbescherming #vergroening #bestrijdingsmiddelen #pesticiden #agro-industrie #biodiversiteit #boeren #landbouwlobby #lobby

Europarlement schrapt terugdringen pesticiden en torpedeert vergroeningsplan landbouw

NRC

Green deal - Een voorstel voor het terugdringen van chemische pesticiden werd afgewezen. Die stap is uniek en toont hoe zwaar de vergroening van de landbouw onder druk staat.

(Tekst loopt door onder de foto.)

.

De vergroeningsplannen voor de Europese landbouw dreigen volledig van de rails te lopen. Woensdag verwierp het Europees Parlement een ambitieuze wet die het gebruik van pesticiden terug moest dringen. De afwijzing is zeer uitzonderlijk en betekent dat het wetsvoorstel vrijwel zeker een vroege dood sterft. Daarmee verdwijnt ook het doel om het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen in de EU per 2030 te halveren vrijwel zeker uit zicht.

Het is de eerste keer dat een voorstel uit de zogeheten Green Deal afgewezen wordt, maar die treft direct een cruciale bouwsteen voor de vergroening van de landbouw. (...)

Sarah Wiener, de Duitse Groene Europarlementariër die de onderhandelingen over de wet leidde, sprak van een „zwarte dag voor de samenleving en het milieu – en ook voor boeren die bevrijd willen zijn van de agro-industrie”. (...)

Aanleiding voor de nieuwe wetgeving was de dramatische staat van biodiversiteit in Europa, die, zo blijkt uit talloze onderzoeken, direct samenhangt met het grootschalige gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Pesticiden zoals de omstreden onkruidverdelger glyfosaat worden bovendien in toenemende mate in verband gebracht met gezondheidsschade. Onomstotelijk bewijs voor de samenhang met ziektes als Parkinson is er nog altijd niet, waardoor het middel toegestaan blijft. Juist vorige week verlengde de Europese Commissie de toelating van glyfosaat op de Europese markt met nog eens tien jaar. (...)

Nu de pesticidewet door het Europarlement is afgewezen, lijken de reductiedoelen vrijwel zeker onhaalbaar. (...)

Ook andere groene voorstellen staan onder druk. Dit najaar werd al duidelijk dat de normen voor uitlaatgassen van auto’s niet verder aangescherpt gaan worden. Een voorstel om de voedingsketen vergaand te verduurzamen is helemaal geschrapt, net als een herziening van de lijst verboden chemicaliën. Tenslotte is een plan om de leefomstandigheden van dieren in de bioindustrie te verbeteren flink vertraagd en dreigt dat volgens critici ook verzwakt te worden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #eu #europese_unie #landbouw #green_deal #natuur #natuurbescherming #vergroening #glyfosaat #bestrijdingsmiddelen #pesticiden #agro-industrie #biodiversiteit #boeren #landbouwlobby #lobby

Verdrogings-expert Flip Witte: 'Politici moeten lef hebben om maatregelen te nemen die pijn doen'

Follow the Money

‘Droogteprofessor’ Flip Witte luidt de noodklok. Door klimaatverandering en menselijk watergebruik hebben we het ene droge jaar na het andere. Gevolg: bomen en dieren gaan dood, huizen verzakken. Het is tijd dat de politiek ingrijpende maatregelen neemt, vindt Witte. Bijvoorbeeld een vergunningsplicht voor boeren die grondwater oppompen om hun land te beregenen. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

.

Deze zomer is hard op weg om opnieuw een heel droge te worden. Vorig jaar was het droogste jaar in een eeuw. De droogte komt deels door klimaatverandering, maar ook in belangrijke mate door menselijk watergebruik. Het gevolg is de dood van bomen en heide, vissen, padden, salamanders, libellen en andere insecten. Ook voor de mens zijn de gevolgen groot. Door inklinkende grond verzakken huizen en dat leidt tot miljardenschade. (...)

Niemand weet precies hoeveel grondwater er in Nederland wordt opgepompt – of door wie. Dat het veel is, en dat boeren er een belangrijk aandeel in hebben, daar twijfelen wetenschappers en milieuactivisten niet aan. Al in 1980 stelde de overheid vast dat de intensivering en waterhuishouding van de landbouw de natuur verdroogt. Er volgden allerlei plannen om de droogte tegen te gaan, maar in de praktijk gebeurde er weinig. (...)

‘We moeten af van politici die bang zijn dat het land wordt platgelegd door boze boeren. We hebben bestuurders nodig die het lef hebben om maatregelen te nemen die pijn doen.’

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #droogte #hittegolf #extreem_weer #water #grondwater #drinkwater #watervoorzieining #natuur #natuurbescherming #boeren #beregenen #irrigatie #huizen

Nederlandse boeren gebruikten uitzonderingspositie om bodem nog meer te vervuilen

Trouw

De Europese Rekenkamer is kritisch op de uitzondering die Nederlandse boeren kregen op de Europese regels. De ‘derogatie’ van Nederland was voor boeren jarenlang een uitnodiging om nóg meer dieren te houden.

De Nederlandse uitzondering op de Europese nitraatrichtlijn, de zogenoemde ‘derogatie’, heeft de bodem geen goed gedaan. Bedrijven die gebruik konden maken van de uitzonderingspositie, gebruikten die om de bodem nog meer te vervuilen. Dat zegt de Europese Rekenkamer in een maandag gepubliceerd rapport over de maatregelen in de EU-landen over bodemkwaliteit. Dat is bijzonder kritisch op Nederland, maar ook op de Europese Commissie. De laatste zegt van plan te zijn om alle aanbevelingen van de Rekenkamer over te nemen.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Henk Smith, boer, bij zijn administratie. Beeld Werry Crone.

De Rekenkamer constateert dat de Europese bodem de komende tijd nog verder zal verslechteren, ook al bestaat er al lang op papier beleid om dat te voorkomen. In het Europese landbouwbeleid kwam er in de praktijk weinig van terecht. Het land dat er het meest een potje van heeft gemaakt is Nederland, dat zes keer een uitzondering vroeg op het beleid maar de extra tijd niet benutte om verbeteringen aan te brengen.

De Nederlandse bodem is de meest vervuilde van de EU. Het stikstofoverschot wordt er al lang gemeten en te hoog bevonden, maar toch nam het ook in de laatst gemeten periode, tussen 2016 en 2019, nog met 10 procent toe. In die periode gebruikte de Nederlandse overheid het Europese landbouwgeld dat ook bedoeld was om dat probleem aan te pakken, niet daarvoor. (...)

De overheid treft vooral blaam. Nederland had geld moeten uittrekken voor gebieden met acute bodemproblemen. Dat gebeurde niet. Ook de huidige regeringsplannen zijn nogal eenzijdig, zo zegt de Rekenkamer. (...)

Nederland staat ook vooraan bij het verzet van landen en aan landbouw gerelateerde politieke groepen tegen de Natuurherstelwet, die ervoor moet zorgen dat de biodiversiteit in Europa weer toeneemt. Deze week stemt het Europees Parlement in Straatsburg over die wet.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #boeren #veeteelt #veestapel #mest #mestoverschot #eu #europese_unie #europese_commissie #bodemvervuiling #bodemkwaliteit #derogatie #nitraat #nitraatrichtlijn #natuur #natuurbescherming #natuurherstelwet

> Zie ook: Een natuurminister die tegen natuurbescherming lobbyt, in Nederland kan het

Tags: #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #stikstof #ammoniak #mest #veeteelt #boeren #landbouwakkoord #natuur #natuurbescherming #habitatrichtlijn #milieubescherming #leefomgeving #vergunningen #Europese_natuurherstelwet #natuurherstel #lobby #van_der_wal

Een natuurminister die tegen natuurbescherming lobbyt, in Nederland kan het

Patrick Jansen (Trouw)

Nederland is te dichtbevolkt voor strengere natuureisen, zei minister Van der Wal in Het Financieele Dagblad. Namens Nederland lobbyt zij daarom tegen de nieuwe Europese natuurherstelwet, gesteund door een motie van de Tweede Kamer waar ik eerder over schreef.

Haar vrees is dat de natuurherstelwet het moeilijker maakt om vergunningen te verlenen voor activiteiten die ten koste gaan van de natuur en het milieu. De wet verplicht de overheid namelijk daadwerkelijk te zorgen voor natuurherstel, in plaats van dat – zoals in dit land gebruikelijk is – slechts plechtig te beloven.

(Tekst loopt door oder de foto.)

Patrick Jansen

Aan haar zijde vindt onze minister de Europese christendemocraten en de landbouwindustrie. Die zijn druk doende allerlei mythes te verspreiden. Zo zou de natuurherstelwet de voedselzekerheid bedreigen en de economie schaden. Een gotspe, want volgens de leidende wetenschap is natuurherstel juist noodzakelijk om de landbouw en de economie toekomstbestendig te maken.
Weinig vlinders, zweefvliegen en andere bloembestuivers

Ik maak me grote zorgen over deze lobby. Herstel van natuur en milieu is namelijk keihard nodig, omdat veel van onze ecosystemen op dit moment harde klappen krijgen terwijl ze vaak zeer kwetsbaar zijn. Die combinatie is gevaarlijk. Als natuur niet genoeg veerkracht meer heeft om van klappen te herstellen, kunnen ecosystemen onherstelbaar beschadigd raken. Dat kan zomaar ten koste gaan van onze soortenrijkdom. (...)

Daarom vind ik het Nederlandse verzet tegen de natuurherstelwet buitengewoon kortzichtig en zelfs pijnlijk. Het laat zien dat onze overheid gevestigde kortetermijnbelangen boven het algemeen langetermijnbelang van de bevolking als geheel stelt.

En dus blijkt zelfs onze minister voor natuur in de allereerste plaats een minister die moet zorgen dat het bedrijfsleven niet al te veel last heeft van natuur- en milieubescherming. Een natuurminister die tegen natuurbescherming lobbyt, in Nederland kan het.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #natuur #natuurbescherming #milieubescherming #leefomgeving #vergunningen #Europese_natuurherstelwet #natuurherstel #stikstof #klimaat #klimaatcrisis #lobby #van_der_wal

'Gaat Nederland nog verder op slot?' en zes andere vragen over de omstreden Europese natuurherstelwet

NRC

Natuurherstelwet - Er zitten veel haken en ogen aan de veelbesproken plannen van Brussel om verdere achteruitgang van de natuur te voorkomen. Zeven vragen over een wetsvoorstel dat, in de woorden van een deskundige, in Nederland dertig jaar te weinig doen moet corrigeren. (...)

(Teskt loopt door nder de foto.)

De Deurnse Peel, hier in juli vorig jaar, is een van de gebieden waar veel discussie is over de mogelijkheden voor natuurherstel en beter waterbeheer.

Waar Nederland de afgelopen jaren voortrekker was van Europese klimaatwetgeving, is het op dit moment juist een van de aanvoerders van het verzet tegen de natuurwet. (...)

1 De Green Deal ging toch over klimaatverandering, waarom richt Brussel zich nu dan op natuur?
Omdat deze twee zaken met elkaar samenhangen. Talloze rapporten tonen aan dat het verlies aan biodiversiteit en de achteruitgang van ecosystemen in Europa minstens zo alarmerend zijn als klimaatverandering – met grote impact op bestuiving en daarmee voedselvoorziening en ook gezondheid. Bovendien komen de gevolgen van klimaatverandering harder aan als de natuur in slechte staat verkeert. (...)

2 Maar Europa had toch al wetgeving die natuur beschermt?
Inderdaad: met de Vogel- en Habitatrichtlijnen uit begin jaren negentig werd Europees al serieus werk gemaakt van natuurbescherming. (...)

Probleem: heel succesvol is dat niet geweest. Bij de recentste meting, in 2019, was in heel de EU 81 procent van de habitats [het leefgebied van een organisme] in slechte staat. In Nederland was dat met 90 procent nog iets slechter. (...)

3 Wat stelt Brussel precies voor?
De Commissie wil dat in 2030 op 20 procent van het Europese land- en zeegebied herstelmaatregelen plaatsvinden. Dat kan de aanplant van bomen of heggen betekenen, maar ook het wegnemen van vervuiling. (...)

4 Betekent dat dat Nederland nog veel meer natuur moet gaan beschermen en nog meer problemen met stikstofuitstoot kan verwachten?
Ja en nee. Op dit moment zijn er in Nederland 162 Natura 2000-gebieden die niet alleen beschermd zijn, maar officieel ook in goede staat moeten worden gebracht – dus ‘hersteld’. Daarin slaagde Nederland de afgelopen decennia ronduit belabberd, vooral door overmatige stikstofuitstoot. Komt de nieuwe wet er, dan moet men ook buiten de beschermde Natura 2000-gebieden aan de bak. (...)

nieuw is de eis niet. „Ook nu zijn er al flink wat verplichtingen die buiten de Natura 2000 gelden. (...)

Zonder de precieze uitwerking van de wet te kennen, kun je daarmee al wel zeggen: meer natuurherstel betekent voor Nederland nog meer urgentie de landbouw te hervormen.

„Deze wet operationaliseert voor het grootste deel bestaande verplichtingen.” (...)

5 Hoe zit het met het verbod op verslechtering en gaat Nederland daarmee verder ‘op slot’?
Dat is het meest omstreden onderdeel uit het wetsvoorstel: de verplichting erop toe te zien „dat gebieden waar habitattypen voorkomen, niet verslechteren”. Zo’n verslechteringsverbod is er nu al voor Natura 2000-gebieden; dat wordt dus uitgebreid naar méér natuur. Uit de analyse van Arcadis blijkt dat de consequenties hiervan voor Nederland groot zijn: het zal, „belemmerend [werken] op de mogelijkheid om ruimtelijke ingrepen te doen” en leiden tot een „forse toename in de uitvoeringslasten voor vergunningverlening”. (...)

Het is, zegt Backes, „typisch Nederlands” – altijd uitgaan van de strengste interpretatie. Ook volgens milieujurist Niels Hoek interpreteert Nederland de wettekst scherper dan nodig. Hij wijst erop dat het verslechteringsverbod buiten de beschermde gebieden uitzonderingen toestaat, bijvoorbeeld bij projecten van „hoger algemeen belang”. (...)

6 Weten we eigenlijk wel wat de consequenties kunnen zijn en dreigen er door deze wet niet nog veel meer rechtszaken?
Dat is een van de belangrijkste kritiekpunten van tegenstanders. Hun argument: ook bij de bestaande natuurwetgeving werd pas in de loop der tijd duidelijk hoe die in de praktijk uitpakte en tot rechtszaken leidde. Nu is de onzekerheid volgens hen nog groter. (...)

De vrees voor nieuwe rechtszaken, zegt Hoek, „impliceert dat de Nederlandse overheid weer van plan is om dertig jaar geitenpaadjes op te zoeken. Die vrees lijkt me geen inhoudelijk bezwaar, maar eerder een vroegtijdige bekentenis.”

Dat zegt ook Verschuuren: „Alles hangt af van hoe je het uitvoert. Als je het, zoals Nederland eerder deed, gewoon laat zitten, dan krijg je grote problemen. Maar als je een robuust herstelplan maakt en daaraan uitvoering geeft, dan zal de rechter zeggen: de overheid doet alles wat in haar vermogen ligt.” (...)

7 Is deze wet niet gewoon slecht en kunnen we biodiversiteitsverlies niet beter op een andere manier aanpakken?
Dat zeggen critici inderdaad. Vrijwel iedereen die zich de afgelopen periode tegen de wet heeft gekeerd, zegt tegelijk de doelen en ambities wél te steunen. Het gaat hen louter om het ‘hoe’ – hoewel een alternatief nog niet is aangedragen.

Ook binnen de Europese Commissie wordt inmiddels erkend dat het wetsvoorstel soms te vaag is en in de huidige vorm tot onrust leidt. (...)

Desondanks concludeert Cliquet: „Met wat kleine aanpassingen kan deze wet echt schitterend worden: juist door de combinatie van bindende normen met flexibiliteit per land. Dat is ook hoe een internationale juridische werkgroep ecologisch herstel ernaar kijkt.” (...)

De opgave wordt voor Nederland niettemin „waanzinnig”, zegt Backes. En toch benadrukt hij: „Dit moet gebeuren. Er is dertig jaar te weinig gedaan en we kunnen het ons niet veroorloven nog langer zo door te gaan. Ik zie geen andere weg dan deze wet.” (...)

Hele artikel

Zie ook: De Europese Natuurherstelwet verdient warme steun

Tags: #nederlands #nederland #vvd #natuur #natuurherstelwet #eu #europese_unie #europese_commissie #Natuurbescherming #natuurherstel #ipbes #nederland_natuurpositief #programma_natuur #agenda_natuurinclusief #systeemdegradatie #nationaal_programma_landelijk_gebied #van_der_wal #tweede_kamer #biodiversiteitsverlies #biodiversiteit

Arme landen ontvangen hooguit een kwart van het klimaatgeld dat hun is beloofd

NRC

Klimaathulp - Al in 2009 beloofden rijke landen arme landen miljarden aan klimaatsteun te geven. Daar is nog niet veel van terechtgekomen. (...)

(Tekt loopt door onder de foto.)

Sehwan, Pakistan, tijdens de grote overstromingen van september vorig jaar. Foto Akhtar Soomro/Reuters.

Het bedrag van 100 miljard dollar voor arme landen was het enige tastbare resultaat van de mislukte klimaattop in Kopenhagen van 2009. Het geld zou vanaf 2020 beschikbaar komen om arme landen te helpen met klimaatbeleid. Arme landen hebben nauwelijks bijgedragen aan het ontstaan van klimaatverandering, maar worden harder dan de meeste rijke landen getroffen door de gevolgen.

Volgens Oxfam blijkt uit de cijfers dat de meeste landen het niet zo nauw nemen met de definitie van klimaathulp. Zo hebben ze beloofd dat het zou gaan om ‘additioneel’ geld. Maar in de praktijk blijken veel landen reguliere ontwikkelingshulp mee te rekenen als die hulp het klimaat ten goede komt. Daarnaast tellen veel landen ook leningen mee – zelfs leningen met marktconforme rentes – en investeringen door bedrijven. Terwijl het om schenkingen moest gaan. (...)

Sinds de top in Kopenhagen wordt gesteggeld over het beloofde geld. Rijke landen willen dat het zoveel mogelijk wordt gebruikt voor het terugdringen van broeikasgassen (mitigatie). Arme landen zeggen dat ze het vooral nodig hebben om hun bevolking beter te beschermen tegen zeespiegelstijging, langdurige droogte, overstromingen, bosbranden en andere gevolgen van klimaatverandering (adaptatie). (...)

Oxfam wijst erop dat de 100 miljard dollar inmiddels al lang niet meer genoeg is. Er wordt nu onderhandeld over de hoogte van het bedrag na 2025. De VN-milieu-organisatie UNEP schat dat in 2030 tussen de 160 en 340 miljard dollar per jaar nodig is voor klimaatadaptatie.

In november vorig jaar, op de klimaattop in Egypte, werd een doorbraak bereikt over ‘loss and damage’, schadevergoeding voor arme landen die worden getroffen door een klimaatramp. Over de hoogte van dat bedrag moeten de onderhandelingen nog beginnen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #extinctionrebellion #bosbranden #droogtes #overstromingen #orkanen #honger #dood #green_deal #stikstofprobleem #natuur #natuurbescherming #natuurherstel #biodiversiteit

Het klimaat trekt zich niets aan van weerstand tegen de Europese Green Deal

NRC

Gezocht: politici die bereid zijn om risico’s te nemen. Die de kiezer niet te veel naar de mond praten. Die grote stappen durven te zetten op het gebied van klimaat- en natuurbeleid. Want dat is keihard nodig. (...)

Maar hoewel ambitieus Nederlands en Europees beleid noodzakelijk is, zijn de voortekenen ongunstig: terwijl de Europese Commissie een ambitieuze Green Deal heeft opgetuigd, neemt het verzet hiertegen met rasse schreden toe. De verkiezingswinst van de BoerBurgerBeweging (BBB) is niet onopgemerkt gebleven in de rest van Europa. Europese zusterpartijen van het verschrompelde CDA zijn geschrokken van de ongekende maatschappelijke krachten die boerenorganisaties weten los te maken. Boeren die oprecht willen meedenken, en die zijn er genoeg, leggen het af tegen de boeren met de grootste financiële belangen, de grootste mond en de grootste tractoren – wie durft daar nog tegenin te gaan? (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

Macron haalt er op zichzelf een sterk argument bij: als de EU een geopolitieke speler wil worden en wil blijven concurreren met de VS en China, dan is een sterke industrie nodig. Maar dit is precies het probleem. Er zijn altijd redenen te verzinnen waarom het klimaat maar even moet wachten. De ene keer zijn het boeren die tijd nodig hebben om zich aan te passen, dan wordt de oorlog in Oekraïne erbij gehaald of de (economische) krachtmeting in de wereld. En oh ja: volgend jaar zijn er Europese verkiezingen. Allemaal goed en wel, maar het klimaat trekt zich daar weinig van aan. (...)

De Green Deal is ongetwijfeld niet perfect, maar het zou wel een goed begin zijn. Behalve maatregelen om in 2050 een klimaatneutraal Europa te verwezenlijken (zoals het verbod op benzineauto’s of het beprijzen van transport) bevat het plan ook maatregelen voor natuurherstel en het behoud van biodiversiteit. De kritiek richt zich vooral daarop, en dan met name op het ‘verslechteringsverbod’: de eis dat natuurgebieden niet alleen moeten worden hersteld, maar ook niet verder mogen verslechteren. (...)

Voor wie klimaatbeleid niet omarmt uit overtuiging, geldt ook het welbegrepen eigenbelang. Wie wil dat kinderen opgroeien in een leefbare wereld, zal zich tot de toekomst moeten verhouden. Waar de kern van ieder politiek vergezicht de afgelopen decennia was gericht op economische groei en het verbeteren van ieders leefomstandigheden, begint het steeds meer te draaien om het eerlijk verdelen van de pijn. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #extinctionrebellion #activisme #activisten #bosbranden #droogtes #overstromingen #orkanen #honger #dood #green_deal #bbb #stikstofprobleem #natuur #natuurbescherming #natuurherstel #biodiversiteit #energie #energietransitie #eu #europese_unie #boeren #boerenprotest #cda

Mensen zijn zelf de natuur, stupid

Marijn Kruk (NRC)

We weten wat er aan de hand is met het klimaat, maar toch doen we te weinig. (...)

Maar als er én draagvlak is én er gebeurt te weinig, lijkt het me vooral dat er iets mis is met onze politieke organisatie. En er is, denk ik, nog een fundamenteler probleem, van filosofische aard. Lastig te bevatten in een pragmatisch ingesteld land als Nederland, maar we kunnen er niet omheen: de mens heeft de band met zijn leefomgeving doorgesneden. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Marijn Kruk

Op enig moment is er een scheiding aangebracht tussen ‘de mens’ en wat bekend zou komen te staan als ‘de natuur’. (...)

Die toe-eigening klinkt nog steeds door in goedbedoelende zinnetjes als ‘we moeten het klimaat redden’. Maar het klimaat heeft niets te vrezen; wij zijn het die gered moet worden van het klimaat. We spreken onze zorgen uit over ‘de biodiversiteit’, maar zonder onszelf daarin als een van de soorten te beschouwen.

Deze manier van denken rechtvaardigde eerder tal van moreel dubieuze situaties (van kolonisatie tot onverantwoorde exploitatie tot de bio-industrie), maar blijkt inmiddels ronduit gevaarlijk. (...) Hoog tijd dus om af te rekenen met de tweedeling mens-natuur. Maar hoe? (...)

Laat ons beter spreken over le vivant stelt Morizot voor, het levende. Dat verbindt ons met al het andere leven op aarde dat bedreigd wordt, en met de evolutie, dus waar we vandaan komen. „Het is geen slogan, maar een routekaart”, benadrukte Morizot in interviews.

Ik volg hem wel: weg met de natuur; leve het levende!

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #politiek #Bruno_Latour #Philippe_Descola #Baptiste_Morizot #latour #descola #morizot #natuur #natuurbescherming

Als natuurbescherming door burgers moet worden afgedwongen, is er iets mis

Patrick Jansen (Trouw)

Onlangs werd er op de Wageningse Campus een interessant symposium gehouden over de vraag waarom burgers voor natuur- en milieubescherming steeds vaker naar de rechter stappen. (...)

Op papier is het nog best goed geregeld. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Patrick Jansen

Maar dan, zodra het op concrete besluiten aankomt, verliest het belang van een gezonde en schone leefomgeving – sinds 2021 een internationaal erkend mensenrecht – het vaak van particuliere en economische belangen. Dan komt er toch weer een vergunning voor een lozing, een evenement, een vakantiepark, een stal, een weg, een woningbouwproject of vul maar in, ook al worden natuur en milieu geschaad. (...)

Voor overheden zouden blauwtjes bij de rechtbank reden moeten zijn zich te bezinnen. Maar vaak zet men door, zien de burgers, soms via geitenpaadjes. Als ook die uiteindelijk doodlopen, zijn de gevolgen soms kolossaal, zoals acute vergunningsproblemen rond stikstof, klimaat en lawaai illustreren. (...)

Al met al mogen we die lastige burgers dankbaar zijn. Zij houden de overheid bij de les. Zonder hen houdt de overheid zich niet aan de eigen wetten en verdragen die ons allemaal beschermen. Dat is pas echt iets waar de Tweede Kamer zich zorgen over zou moeten maken.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #natuur #natuurbescherming #milieubescherming #rechter #leefomgeving #vergunningen #Europese_natuurherstelwet #natuurherstel #stikstof #klimaat #klimaatcrisis #lawaai #geluidsoverlast

Het eerlijke verhaal: BBB wil dat Nederland het slachthuis van Europa blijft

De Correspondent

Nu de BoerBurgerBeweging zich opmaakt voor haar entree in de provinciebesturen, dringt de onvermijdelijke vraag zich op: hoe zien al die grote plannen van BBB er in de praktijk uit? Hoe ziet ons land er over dertig jaar uit, als we het aan Caroline van der Plas vragen?

(Tekst loopt door onder de tekening.)

Simon van Teutem

Tijdens het verkennen van de BBB-website springt één zin meteen in het oog: ‘Centraal in het BBB-programma staat een eerlijk verhaal over voedselproductie in Nederland.’ (...)

Als er één ding is waarmee Nederlanders opgroeien, dan is het wel een flinke portie leugens over de voedselindustrie. (...)

Tot dusver de luchtspiegelingen van de vee-industrie. Dan nu, speciaal voor Caroline van der Plas, het ‘eerlijke verhaal’. (...)

We doden 1,5 miljoen kippen, 45.000 varkens en 5.000 koeien per dag.

Boeren kweken kuikens in luttele weken tot plofkippen, branden onverdoofd de staarten van biggen af in hermetisch afgesloten stallen,

Je hoeft geen bomenknuffelaar te zijn om in te zien dat dit barbaars is.

De schijn van een beschaafde veehouderij is de grootste leugen van onze tijd. Zes op de tien Nederlanders zouden willen dat intensieve veehouderij verboden wordt.

En Nederland is, gemeten per vierkante kilometer, het grootste slachthuis van Europa. (...)

We hebben dat titanische leger aan vee niet nodig om onszelf mee te voeden – twee van de drie geslachte varkens eindigen in het buitenland. Geen land in de Europese Unie exporteert meer rund- en kalfsvlees dan Nederland. En ook de rest van de wereld zal niet verhongeren als we hiermee stoppen, want de dieren verbruiken nog meer voedsel dan ze opleveren.

Maar: dat is niet het ‘eerlijke verhaal’ waar BBB op doelt.

Volgens haar verkiezingsprogramma is de partij het ‘geheel oneens’ met de stelling dat de overheid moet streven naar een kleinere veestapel. (...)

Maar wat wil ze hiermee bereiken? Binnen enkele decennia zal het merendeel van ons vlees afkomstig zijn van plantaardige bronnen of laboratoria. (...)

Het is onmogelijk om, tegen de stroom van technologische vooruitgang in, krampachtig aan een grote veestapel vast te houden. Momenteel slurpen landbouwsubsidies 31 procent van het totale EU-budget op. (...)

Die grote zakken geld kunnen boeren ook helpen hun nieuwe weg te vinden terwijl we de veestapel verminderen, zoals de Partij voor de Dieren voorstelt. (...)

Hoewel de partij verstandige ideeën heeft over het behoud van publieke voorzieningen op het platteland (die vaak te gemakkelijk verdwijnen) en de onevenredige verdeling van cultuursubsidies (waarbij bijna 80 procent naar de Randstad gaat),
is haar visie op de relatie tussen mens en dier niet alleen wreed, maar ook hopeloos achterhaald. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #platteland #stikstof #stikstofprobleem #bbb #veehouderij #veeteelt #veestapel #uitstoot #natuur #natuurbescherming #voorzieningen #randstad-platteland #kloof_randstad-platteland #plattelandsgemeenten #lobby #boerenlobby #woningnood #intensieve_veeteelt #bio-industrie

Nu moeten wíj ons huiswerk een keer doen

Caroline de Gruyter (NRC)

De heisa over de brief van eurocommissaris Sinkevicius aan minister Van der Wal, vorige week, toont weer eens wat een liefdeloze verhouding wij eigenlijk met Europa hebben. Liefdeloos en, erger, gespeend van inzicht en verantwoordelijkheidsgevoel.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Caroline de Gruyter

[Sinkevicius] (...) herinnerde haar er ook aan dat de enorme zak geld waarmee Nederland een aantal boeren wil uitkopen, 24,3 miljard euro, een vorm van staatssteun is. Wat als die boeren met dat geld opnieuw beginnen in een ander land, en daar stikstof uitstoten? Daarom moeten die uitkoopplannen eerst aan Europese staatssteunregels getoetst worden – een procedure waar Nederland in Europa meestal erg tuk op is als het, bijvoorbeeld, om Frans geld voor Franse bedrijven gaat. (...)

Al in de jaren vijftig hebben de lidstaten, waaronder Nederland, besloten dat zij zélf de belangrijke besluiten nemen in Europa, maar dat een onafhankelijk orgaan – de Europese Commissie – die afspraken moet bewaken. (...) Veel Nederlanders vinden het goed dat de Commissie Griekenland tot economische hervormingen dwong toen het de Europese begrotingsregels had geschonden, of dat het subsidies voor Hongarije inhoudt als straf omdat het Europese rechtsstaatregels schendt. Nu diezelfde Commissie óns er voorzichtig aan herinnert dat ook wij ons huiswerk moeten doen, beginnen ze te piepen.

En guess what: zelfs dat huiswerk is geen dictaat van Brussel. We hebben het onszelf, in veel etappes, opgelegd.

Het waren allereerst Nederlandse ambtenaren die, met collega’s uit andere lidstaten, begin jaren negentig enthousiast met rolkoffertjes op en neer treinden naar Brussel om te onderhandelen over – onder meer – de Habitat-richtlijn. (...)

Behalve de lidstaten besliste het Europees parlement, met diverse Nederlanders erin, mee over de richtlijn.

Het waren, ten slotte, Nederlandse politici en ambtenaren die zorgden dat die richtlijn in een Nederlandse wet gegoten werd. (...)

„Brussel, dat zijn wij zelf”, zeggen ze wel eens. Dat klopt, en de stikstofsaga is daar een mooi voorbeeld van. Je zou willen dat Nederlandse politici, met zo’n grote verantwoordelijkheid voor wat er in Europa gebeurt, daar eens wat duidelijker over zijn. Helaas, als dingen fout lopen is het makkelijker om ervoor weg te duiken en mensen op Brussel te laten schieten.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #eu #europese_unie #europese_commissie #stikstof #stikstofuitstoot #veehouderij #veeteelt #boeren #Habitat-richtlijn #stikstofprobleem #natuur #natuurbescherming

De zaadjes voor de BBB-revolte zijn lang geleden geplant

Vrij Nederland

Nu het kabinet steeds verder wegzakt in het stikstofmoeras, rijst de vraag hoe het in godsnaam zo ver kon komen. Sleutelmomenten zijn te vinden in Rutte-II, toen het CDA een SER-rapport over de duurzame veehouderij blokkeerde en Stef Blok het platteland in de kou liet staan. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Stef Blok

Maar een van de sleutelmomenten is al veel eerder te vinden. In 2016. (...) Het rapport [over de duurzame veehouderij] kwam er, onder de vlag van de SER, compleet met praktische aanbevelingen. (...) Maar in 2017 liep Rutte-II op zijn einde, en mede door ijverig duw- en trekwerk van CDA-Kamerlid Jaco Geurts, tevens varkensboer, werd de uitwerking van het rapport controversieel verklaard. Zo werd de hete aardappel weer vooruitgeschoven.

In hetzelfde jaar vond er nog een voorval plaats dat inmiddels in de nevelen van de tijd is verdwenen. (...)

[H]et platteland heeft ten opzichte van de Randstad stelselmatig aan het kortste eind getrokken. Dat was ook in 2016 al bekend, tijdens hetzelfde tweede kabinet-Rutte. Zoals Pieter Omtzigt laatst fijntjes opmerkte via Twitter was het VVD’er Stef Blok, toenmalig vervanger van Ronald Plasterk als minister van Binnenlandse Zaken, die in dat jaar het platteland nul op het rekest gaf, toen de kleinere plattelandsgemeenten dringend verzochten om herverdeling van het Gemeentefonds nadat uit een aantal onderzoeken was gebleken dat ze door het Rijk systematisch onderbedeeld waren. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #platteland #stikstof #stikstofprobleem #bbb #veehouderij #veeteelt #uitstoot #natuur #natuurbescherming #voorzieningen #randstad-platteland #kloof_randstad-platteland #plattelandsgemeenten #lobby #boerenlobby #woningnood

Kom de boeren tegemoet en er zullen duizend bloemen bloeien? Het had waar kunnen zijn

Stevo Akkerman (Trouw)

Als de werkelijkheid je tot de orde roept, heb je geen andere keuze dan te luisteren. Dat is ook, zo zei hij zelf, wat CDA-leider Wopke Hoekstra is overkomen. De stikstof-afspraken blijken ‘te veel vanaf de tekentafel te zijn gedicteerd’, verklaarde hij zaterdag, ‘terwijl de werkelijkheid weerbarstiger is en wat anders vraagt dan wij aanvankelijk dachten’.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Stevo Akkerman

Vanwege dit voortschrijdend inzicht heeft hij de coalitiepartners laten weten dat het regeerakkoord opengebroken moet worden. Zij het niet nu meteen, maar nadat er nieuwe provinciebesturen zijn aangetreden. (...)

Er zullen inderdaad nieuwe coalities gevormd worden in de provincies, maar daarmee zijn de oude problemen nog niet verdwenen. Ze zijn ook niet zozeer oud, als wel hardnekkig. En dringend. Wat er ook verandert, te veel stikstof blijft rampzalig voor de natuur, de normen voor overschrijding gelden nog steeds, de veeteelt is onverminderd de grootste factor, de ruimte voor andere activiteiten – met name woningbouw – raakt gewoon op. (...)

[Hoekstra] stelt dat zijn manoeuvre – weg met de deadline van 2030 – de gezondmaking van de natuur zal versnellen. Omdat het de huidige impasse zal doorbreken. Kom de boeren tegemoet en er zullen duizend bloemen bloeien.

Het had waar kunnen zijn, als veel meer boeren zouden durven kiezen – met hulp van de overheid – om anders te gaan werken. Op de landbouwsite Nieuwe Oogst zei Wim de Vries, hoogleraar milieusysteemanalyse in Wageningen, daarover vorig jaar het volgende: “Wanneer je boeren voorstelt dat ze met 20 procent minder dieren 25 procent meer gaan verdienen, dan zijn de protesten morgen over. Dan halen we een extensivering van de veestapel in een jaar en in combinatie met innovaties lukt de volledige emissiereductie dan ook wel in acht jaar.” (...)

Dit is niet de kant die BBB op wil, dat weet Hoekstra ook. (...)

Nu alleen nog hopen dat die andere werkelijkheid, van natuur en klimaat, zich zal voegen naar onze wensen. Moet lukken, toch?

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #verkiezingen #provinciale_staten #bbb #boerburgerbeweging #caroline_van-der_plas #democratie #boeren #boerenprotest #democratie #agrifacts #hoekstra #cda #stikstof #veeteelt #intensieve_veeteelt #natuur #natuurbescherming

‘Drinkwatertekort is geen fictief probleem’

NRC

Drinkwaterwinning - Het is niet zeker of er in 2030 genoeg water is om drinkwater te produceren, waarschuwt het RIVM. „Dit is geen fictief probleem.”

Wat is het nieuws?

• Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) waarschuwt maandag in een rapport dat er in 2030 mogelijk niet genoeg water meer is voor de productie van drinkwater.
• Door een groeiende bevolking en economie is er meer vraag, terwijl door droogte het aanbod juist afneemt.
• Drinkwaterbedrijven trokken in september al aan de bel, maar merkten weinig gevoel van urgentie bij overheden.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Waterwingebied bij de duinen van Meijendel, een natuurreservaat ten noorden van Scheveningen en ten zuidwesten van Wassenaar. Foto Siebe Swart/ANP.

(...) Deze maandag publiceert het RIVM een rapport met een alarmerende boodschap: het is niet zeker of er in 2030 genoeg water is voor de productie van drinkwater. In vier provincies – Gelderland, Overijssel, Groningen en het westelijke deel van Zuid-Holland – zijn nu al onvoldoende reserves beschikbaar om op piekmomenten in de zomermaanden drinkwater te kunnen garanderen. Het instituut waarschuwt dat zonder onmiddellijke actie van Rijk, provincies, waterschappen én consumenten de extra 102 miljoen kubieke meter water die in 2030 nodig is, er simpelweg niet is.

De knelpunten zijn volgens het RIVM veelvoudig. Door een groeiende bevolking en economie is er meer vraag naar drinkwater, door droogte is er juist waterschaarste. Het oppervlaktewater dat kan worden gewonnen is vaker verzilt of vervuild, waardoor drinkwaterbedrijven „steeds meer moeite” moeten doen het te zuiveren met „steeds geavanceerdere methoden”. Dat is niet alleen duur, er gaat daarbij ook water verloren. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #drinkwater #drinkwatertekort #drinkwatervoorziening #rivm #droogte #natuurbescherming #watervervuiling #verzilting

De Nederlandse politiek probeert natuurbescherming en -herstel tegen te houden. ‘Over de gigantische tijdbom die systeemdegradatie en biodiversiteitsverlies vormen repte [de tweede kamer] niet.’ Hoe kortzichtig.

De Europese Natuurherstelwet verdient warme steun

Patrick Jansen (Trouw)

Soms gebeuren er mooie dingen. Zo presenteerde de Europese Commissie afgelopen zomer een ambitieus voorstel voor een Natuurherstelwet. Het is een antwoord op het ernstige verlies van biodiversiteit wereldwijd.

Ecosystemen en biodiversiteit gaan wereldwijd keihard achteruit, door toedoen van de mens, wees onderzoek door het wetenschappelijke panel IPBES uit. Ze schatte dat een miljoen planten- en diersoorten met uitsterven wordt bedreigd. Dit gaat gepaard met levensgrote risico’s voor de mensheid.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Patrick Jansen

De Europese Commissie neemt deze waarschuwingen bloedserieus. Ze wil de neergang van de Europese natuur de komende 30 jaar geheel ombuigen. Bending the curve of biodiversity loss noemen wetenschappers dat. De economie en de samenleving moeten geleidelijk ‘natuurpositief’ worden. De roofbouw op natuur en milieu moet stoppen. (...)

Nederland kan dik tevreden zijn. De wet concretiseert namelijk allerlei ambities en beleidsdoelen die onze overheid de afgelopen jaren zelf al formuleerde. Bijvoorbeeld in de ambitie ‘Nederland natuurpositief’, in het ‘Programma Natuur’, in de ‘Agenda Natuurinclusief’, en in het ‘Nationaal Programma Landelijk Gebied’.

Rijk en provincies stellen zich daarin ten doel ‘het herstel van de natuur en haar biodiversiteit, niet alleen binnen het Natuurnetwerk, maar overal: in de steden, op het platteland buiten de natuurgebieden en in de grote wateren’. Voilà. (...)

Je zou dus verwachten dat onze politici de Natuurherstelwet dankbaar omarmen, maar nee. Minister Van der Wal schreef de Tweede Kamer dat ze zich met name tegen het verslechteringsverbod zal verzetten, omdat dit belemmeringen kan opleveren voor ontwikkelingen zoals bouwen, bóvenop de huidige problemen vanwege stikstof en waterkwaliteit .

En de Kamer steunde een motie om het verbod uit de wet te krijgen. BBB sprak van “een torpedo die op Nederland wordt afgevuurd (…) met mogelijk desastreuze gevolgen”. Over de gigantische tijdbom die systeemdegradatie en biodiversiteitsverlies vormen repte ze niet.

Het is typerend. Onze overheid spreekt mooie woorden over natuurherstel en een natuurpositieve economie. Maar als puntje bij paaltje komt, kiest ze de kant van bouwers en vervuilers. (...)

Nederland, qua natuurbescherming het slechtste jongetje van de Europese klas, doet loze beloften.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #vvd #natuur #natuurherstelwet #eu #europese_unie #europese_commissie #Natuurbescherming #natuurherstel #ipbes #nederland_natuurpositief #programma_natuur #agenda_natuurinclusief #systeemdegradatie #nationaal_programma_landelijk_gebied #van_der_wal #tweede_kamer #biodiversiteitsverlies #biodiversiteit

Elke omgekeerde vlag is een uiting van gebrek aan boerenverstand

De Groene Amsterdammer

De industriële machine die bekend staat als ‘intensieve landbouw’ heeft het land uitgewoond. De permanente overbelasting van grond en water heeft het leven gedecimeerd dat de boer economisch niet kan exploiteren: vogels, insecten, kruiden, planten. Het Nederlandse platteland is ‘bioarm, biosaai, bioschraal’. (...)

Ook economisch bevindt deze sector zich op een doodlopende weg: met het uitwonen van het land put de bio-industrie haar eigen productiemiddelen uit, tot er niets meer uit te peuren valt.

Deze industrietak vormt bovendien een bedreiging voor de volksgezondheid. Onder de fijnstofdeken die de varkenshouderij over Brabant legt komt bij kinderen opvallend vaak astma voor, stoflongen zijn een aandoening die je in de nabijheid van de intensieve veeteeltbedrijven in verhoogde mate bij mensen kunt aantreffen, in de bollenteelt is parkinson een officieuze beroepsziekte, na de Q-koorts, de vogelgriep en Covid-19 is het wachten op de volgende zoönose die toeslaat en een pandemie van nu nog onvermoede ziektes veroorzaakt. (...)

Zonder de erkenning van de samenhang tussen het ecologische drama van de bio-industrie, de economische kortzichtigheid en de bedreiging voor de volksgezondheid zal iedere opvolger van de afgetreden Henk Staghouwer mislukken als minister van Landbouw. (...)

Verwonderlijk is dat niet zolang noch bij de boeren zelf, noch in de politiek, bij de banken en andere financieel belanghebbenden voldoende draagvlak is voor een perspectief dat werkelijk een belofte voor de toekomst inhoudt: een bevrijding van de boeren uit een landbouwsysteem waarin de dwang tot groei is ingebouwd, gericht op grootschalig, intensief gebruik van het land en een zo groot mogelijke opbrengst van bulkproducten.

Zo bezien is elke omgekeerde vlag een uiting van gebrek aan boerenverstand. (...)

Een symptoom van dat hardnekkige oogkleppengedrag is de destructieve actie van regeringspartij cda, dat onder leiding van windvaan Wopke Hoekstra onverhoeds terugkwam op afspraken met de coalitiegenoten om de stikstofvervuiling te beteugelen. Tekenend voorbeeld van de hardleersheid van de belangenorganisaties is de aangekondigde campagne Nederland Vleesland, waarmee de vleesindustrie doet alsof de schade die zij aanricht aan het milieu en de gezondheid niet bestaat. In de Groene Amsterdammer wordt de rol van de Rabobank belicht in het ontstaan van de noodsituatie op het platteland. Een ontluisterend verhaal over de dubbele moraal die de bank erop nahoudt. (...)

En zo vermijdt het bio-industriële complex nog altijd de conclusie die niettemin onontkoombaar zal zijn: de landbouw zal van groei naar krimp moeten om te voorkomen dat het land nog verder uitgewoond raakt.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #stikstof #stikstofprobleem #uitstoot #landbouw #boeren #veeteelt #veestapel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #natuur #natuurgebied #natuurbehoud #natuurbescherming #rivm #lto #lobby #protest #farmers_defence_force #rabobank #landbouwuniversiteit #ministerie_van_landbouw #veevoerinsutrie #cda #vvd #populisme #schaalvergroting #intensieve_landbouw #intensieve_veeteelt #Royal_A-ware #Royal_De_Heus #VanDrie_Group #zuivel #zuivelindustrie #agroindustrie #agractie #stichting_agri_facts #pvv #fvd #bvnl #ja21 #sgp #vvd #cda #cu #bbb #co2 #water #waterkwaliteit #vion #frieslandcampina #agrifirm #gezondheid #volksgezondheid #zoonose #q-koorts

Stikstof en vier andere plagen voor de boeren

Vervuilde vennen en boerende koeien

De Groene Amsterdammer

De stikstofcrisis is een symptoom van een dieperliggende disbalans. De Nederlandse landbouw wordt door meer ‘milieuplagen’ geteisterd. De tijd dringt.

Laat er geen misverstand over bestaan: het inkrimpen van de veestapel is géén doel op zich. Vlijtig wordt er gezocht naar alternatieve manieren om uit de stikstofcrisis te komen. (...)

Sinds de Raad van State drie jaar geleden een streep zette door de boekhoudkundige schijnoplossingen van het Programma Aanpak Stikstof, domineert stikstof het landbouwdebat. (...) Wat in de verhitte discussies over depositiewaarden en reductiedoelen onderbelicht blijft, is dat deze stikstofcrisis slechts een symptoom is van een dieperliggende disbalans. Het model van intensieve veehouderij botst op allerlei manieren tegen ecologische grenzen op. De 11,4 miljoen varkens, 3,8 miljoen koeien en bijna honderd miljoen kippen in Nederland verstikken niet alleen de kwetsbare natuur, ze zorgen ook voor de uitstoot van broeikasgassen, de verontreiniging van het grondwater en voor een hoop overtollige mest. Zelfs als er morgen een briljante uitvinding bedacht wordt om de stikstofuitstoot te verminderen, dan nog wordt de Nederlandse landbouw geteisterd door allerlei andere ‘milieuplagen’.

Plaag 1: vervuilde vennetjes
In het najaar komt het kabinet met een brief over de waterkwaliteit en deskundigen vrezen een scenario dat vergelijkbaar is met de stikstofproblematiek. (...)

In Europa is al in 2000 afgesproken dat de lidstaten uiterlijk in 2027 voldoen aan de Kaderrichtlijn Water. Hierin zijn duidelijke grenzen vastgelegd op het gebied van chemicaliën, ecologie en de beschikbaarheid van geschikt drinkwater. (...)

Maar deskundigen zijn het er ook over eens dat de emissies van fosfaat, nitraat en chemische bestrijdingsmiddelen sterk omlaag moeten om over vijf jaar in de buurt van de afgesproken waarden te komen. (...)

Plaag 2: overtollige uitwerpselen
Mestoverschotten, een potentiële bron van milieuverontreiniging. Het is de titel van een rapport uit 1970. Meer dan vijftig jaar geleden zagen onderzoekers en ambtenaren op het ministerie van Landbouw de problemen al opdoemen. Dankzij de import van voer kon de veestapel bijna onbelemmerd groeien. (...)

Doordat de gedroomde technologische doorbraak voorlopig uitblijft, exporteren Nederlandse veehouders elk jaar meer dan drie miljoen ton dierlijke mest, vooral naar akkerbouwers in Duitsland, België en Frankrijk. Aangezien het aanbod steevast groter is dan de vraag, moeten de boeren betalen om de overtollige uitwerpselen kwijt te kunnen. (...)

Het lijkt erop dat de Europese Commissie haar geduld begint te verliezen. Telkens weer probeert de Nederlandse landbouwlobby creatieve uitvluchten te verzinnen, en ondertussen blijven de natuur- en milieudoelen buiten bereik. (...)

Plaag 3: boerende koeien
Het was vorig jaar een van de weinige grote successen op de milieuconferentie in Glasgow: honderd landen spraken af om voor 2030 de uitstoot van methaan met dertig procent te verminderen ten opzichte van 2020. Ook Nederland tekende, enigszins schoorvoetend, het verdrag dat op korte termijn grote consequenties heeft.

Methaan is als broeikasgas meer dan 27 keer sterker dan CO2 en is voor ongeveer twintig procent verantwoordelijk voor het broeikaseffect. (...)

Notoire uitstoters zijn olie- en gasbedrijven, staalverwerking, afvalbedrijven, rioolzuiveringsinstallaties en… veeboeren. In Nederland zorgen koeien en varkens voor twee derde van de methaanuitstoot. Alleen al de vier grootste veehouderijen stoten méér methaan uit dan alle Nederlandse industriereuzen gezamenlijk. (...)

Niet alle boeren dragen echter evenveel bij aan de klimaatcrisis. Een handjevol bedrijven (zeven procent van het totaal) is verantwoordelijk voor dertig procent van de methaanemissies, zo bleek uit het onderzoek van De Groene. (...)

Plaag 4: zieke dieren (en mensen)
Nog nooit greep de vogelgriep in Europa zo erg om zich heen als dit jaar. De duinen lagen bezaaid met dode meeuwen en sinds afgelopen oktober zijn er alleen al in Nederland meer dan vier miljoen kuikens, kippen, eenden, kalkoenen en siervogels geruimd. (...)

Met aangescherpte hygiëneprotocollen, vaccinaties en strenge monitoring proberen veehouders hun dieren te beschermen tegen de verschillende virussen, maar hoe dichter het land bevolkt is met mensen en dieren, hoe groter het risico op grootschalige uitbraken. Megastallen kunnen fungeren als broedplaatsen voor ziektekiemen. Dat maakt de intensieve veehouderij volgens sommige virologen tot een gevaar voor de volksgezondheid.

Dat dit gevaar niet denkbeeldig is, bleek wel tijdens de Q-koortsepidemie, waarbij een bacterie die was overgesprongen van geiten op mensen minstens vijftigduizend Nederlanders besmette. (...)

Ook de veehouderijen in de buurt van de natuurgebieden verdienen volgens experts extra aandacht. Daar is de kans op interacties tussen wilde en gehouden dieren namelijk groter, wat de kwetsbaarheid voor virusmutaties vergroot. (...)

Wie de milieuplagen in samenhang bekijkt, ziet dat de Nederlandse landbouw op allerlei ecologische grenzen botst. Met de enorme uitstoot van broeikasgassen en stikstof, de lozing van nitraat, fosfaat en chemische bestrijdingsmiddelen en de toegenomen kans op zoönosen die op mensen overslaan, is de huidige manier van produceren niet meer te handhaven.

We importeren nu miljoenen tonnen aan veevoer om vervolgens zestig procent van het vlees te exporteren. Ons land blijft met de schadelijke gevolgen achter. De akkerbouw produceert veevoer op plekken waar mensenvoedsel verbouwd kan worden en vernietigt de grond met zware machines en chemische bestrijdingsmiddelen. Het platteland is op veel plekken een groene woestijn geworden met nauwelijks insecten en steeds minder vogels. (...)

Over de hele linie is een systeemverandering nodig, waarbij onder meer de intensieve, niet grondgebonden veehouderij grotendeels verdwijnt, voedsel voor mensen daar verbouwd wordt waar de bodem van nature geschikt is en veel grond aan de natuur wordt teruggegeven. (...)

Maar de tijd dringt. Zowel de klimaatdoelen van de Nederlandse staat als de Europese milieurichtlijnen vragen om snelle actie. Het is te hopen dat het komende rapport van Johan Remkes een aanzet geeft voor zo’n integrale aanpak.

Hele artikel

Mest wordt geïnjecteerd in een grasland, Anjum, Friesland, 22 juni © Sijmen Hendriks / ANP.

Tags: #nederlands #nederland #boeren #landbouw #milieu #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #waterkwaliteit #mest #mestoverschot #veeteelt #veestapel #zoonosen #q-koorts #co2 #methaan #broeikasgas #natuur #natuurbescherming #eu #europese_unie #europese_regels #akkerbouw #pesticiden #veevoer