Geen excuses aan Indonesië, terwijl ook daar grootschalige slavenhandel plaatsvond

Trouw

Nederland maakt geen excuses aan Indonesië voor het slavernijverleden. Terwijl de slavenhandel daar omvangrijker was dan in de Atlantische koloniën, en even bruut. (...)

“Het is vergelijkbaar met de Atlantische route naar Suriname en de Caribische eilanden”, zegt Matthias van Rossum, onderzoeker van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, die zich met de slavernij in de Indonesische archipel bezighoudt. Hij schat dat er door de eeuwen heen tussen de 660.000 en 1,1 miljoen slaven zijn gemaakt in Nederlands-Indië, een aantal dat een stuk hoger ligt dan het aantal slaafgemaakten in de voormalige koloniën in het westen.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Koelies werkten op suikerplantages in Indonesië als de moderne slaven

De VOC haalde slaven uit India, en het koninkrijk Arakan, het huidige Myanmar, later kwamen slaafgemaakten ook uit Taiwan, Madagaskar en Mozambique. In Indonesië werden onder meer op Bali en Sulawesi mensen gevangengenomen en als slaaf tewerkgesteld op suikerplantages rond Batavia en in goud- en zilvermijnen in Noord-Sumatra. (...)

Pas in 1860 werd de slavernij in Indonesië formeel afgeschaft. Maar voor die tijd werd heel ingenieus het cultuurstelsel geïntroduceerd, waarbij Indonesiërs die onder meer peper, suiker of tabak produceerden verplicht waren die tegen een vaste prijs te verkopen aan de Nederlandse staat.

In combinatie met het cultuurstelsel ontstond er een contractstelsel. Zo werden vele Chinese arbeiders geronseld. Zij tekenden als analfabeet een arbeidsovereenkomst. De omstandigheden waaronder zij moesten werken vertoonden veel gelijkenis met slavernij. De koelies werden de moderne slaven van de negentiende en begin twintigste eeuw. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Ons slavernijverleden is niet alleen trans-Atlantisch. Maar van slavernij in de Oost hebben we geen idee (NRC)

> Zie ook: Nederlandse slavernijexcuses moeten ook gaan over genocide op indianen (De Volkskrant)

Tags: #nederlands #nederland #boeken #nederlands_indie #indie #indonesie #de_oost #slavernij #slaven #slaafgemaakten #suriname #antillen #transatlantische-slavernij #plantages #dwangarbeid

Nederlandse slavernijexcuses moeten ook gaan over genocide op indianen

De Volkskrant

De transatlantische slavernij begon van west naar oost, maar dat deel wordt vaak vergeten. De rol van Nederland bij de kolonisatie en genocide op indianen moeten we daarom ook ruiterlijk erkennen, betoogt Serv Wiemers. (...)

[W]einigen zijn zich ervan bewust dat de eerste transatlantische slavenhandel niet van oost naar west (van Afrika naar Amerika), maar van west naar oost (van Amerika naar Europa) plaatsvond.

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Schilderij van Jean Leon Gerome Ferris (1863-1930): De ondergang van Nieuw-Amsterdam. De prent toont Peter Stuyvesant, in 1664, staande aan de wal tussen de inwoners van Nieuw-Amsterdam. Beeld Jean Leon Gerome Ferris / US Library of Congress.

In de huidige rapporten over slavernij is vreemd genoeg weinig te vinden over de oorspronkelijke bewoners van Amerika. De Europese ‘ontdekking’ van hun wereld vormde het begin van de slavenhandel. Velen zien Christoffel Columbus, die in 1492 contact maakte met het Westelijk halfrond, als een held of in ieder geval een ontdekkingsreiziger. Indianen (de term waar ze zelf over het algemeen de voorkeur aan geven) kennen Columbus helemaal niet als held, maar als veroveraar, verkrachter, moordenaar, en, jawel, als slavenhandelaar. (...)

Columbus en zijn mannen begonnen al snel een handel in indiaanse meisjes als seksslaven. Volwassenen en kinderen werden voor de kolonisten aan het werk gezet of aan hun honden gevoerd. En Columbus bracht op zijn reizen honderden slaven mee uit Amerika naar Europa: transatlantische slavernij.

De onmetelijke grofheid van Columbus en de zijnen – binnen twee jaar vonden naar schatting 250.000 indianen op Hispanolia (het huidige Haïti en de Dominicaanse Republiek) de dood – maakte hem rijk, maar keerde zich ook tegen hem. Er was snel weinig slavenkracht meer over. En ook toen al kreeg Columbus kritiek op zijn barbaarsheid.

Sommigen in Nederland zullen zich afvragen wat wij te maken hebben met de Spaanse grofheden. Maar er is ook direct of indirect onder Nederlands gezag genocide gepleegd op inheemse Amerikanen. Nederland was een van de koloniale mogendheden. Onder leiding van Willem Kieft, gouverneur van Nieuw Nederland (het gebied rond het huidige New York), vielen onze troepen in de 17de eeuw willekeurige dorpen aan en vermoordden honderden mannen, vrouwen en kinderen.

Die kolonie groeide uit tot de Verenigde Staten; het Nederlandse stempel bleef. Twee Amerikaanse presidenten van Nederlandse komaf spanden de kroon wat betreft de indiaanse genocide. Martin van Buren (1837-1841) liet indianen deporteren via de beruchte Trail of Tears; zeker tienduizend kwamen daarbij om het leven. Theodoor Roosevelt (1901-1909) stelde dat de enige goede indiaan een dode indiaan is. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Onderzoekers verbaasd dat kabinet omvangrijke slavernij in de Oost negeert (NOS Nieuws)

Tags: #nederlands #nederland #boeken #nederlands_indie #indie #indonesie #de_oost #slavernij #slaven #slaafgemaakten #suriname #antillen #transatlantische-slavernij #plantages #dwangarbeid #transatlantische_slavenhandel #afrika #amerika #latijns_amerika #indianen #columbus

Onderzoekers verbaasd dat kabinet omvangrijke slavernij in de Oost negeert

NOS Nieuws

De slavernij en slavenhandel waren in de Nederlandse gebieden in voormalig Oost-Indië groter van omvang dan in de Nederlandse koloniën in de West, zeggen historici en onderzoekers. Toch zijn de geplande erkenning en excuses vooral gericht op het slavernijverleden in Suriname en het Caribisch gebied.

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

"Dat de Surinaamse en de Caribische-Nederlandse gemeenschap meer uitgesproken is, betekent niet dat de omvang van slavernij in de Oost verbloemd moet worden", zegt Reggie Baay, een schrijver en onderzoeker van Indische afkomst, die veel heeft geschreven over het voormalige Nederlands-Indië. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Ons slavernijverleden is niet alleen trans-Atlantisch. Maar van slavernij in de Oost hebben we geen idee (NRC)

Tags: #nederlands #nederland #boeken #nederlands_indie #indie #indonesie #de_oost #slavernij #slaven #slaafgemaakten #suriname #antillen #transatlantische-slavernij #plantages #dwangarbeid

Gaan we excuses maken, terwijl we de moderne slavernij handhaven?

Trouw

Mooi, excuses voor het slavernijverleden. Maar dan moeten we ook ophouden met moderne slavernij, die ook in Nederland nog bestaat, aldus Luuk Miedema. (...)

De volgorde is in het dagelijks leven eenvoudig. Soms gedraag je je op een manier die niet deugt. Je ziet in dat dat echt niet meer kan. En daarna maak je excuses. O ja, voordat je excuses maakt is er nog één belangrijke tussenstap: je stopt met dat foute gedrag. Want als je doorgaat, zijn je excuses niet veel waard. (...)

Dicht bij huis kunnen we al slavernij tegenkomen. Volgens een onderzoek van de Universiteit van Tilburg uit 2019 leven er nu zo’n 5000 mensen in moderne slavernij in Nederland. De slachtoffers zijn te vinden in de landbouw, horeca, huishoudens en prostitutie.

De echt massale slavernij hebben wij Nederlanders tegenwoordig uitbesteed. We hebben onze goedkope telefoons en kleding te danken aan slavenarbeid ver weg. Denk aan de kinderen die de mijnen ingaan voor waardevolle metalen of aan de kinderen en volwassenen die in Pakistan en Bangladesh kleding in elkaar naaien. Het werk van de Aziatische arbeiders, die het WK in Qatar mogelijk maakten, was niks meer of minder dan moderne slavernij.

Het belangrijkste argument tegen de afschaffing van die slavernij is geld. (...)

Maar nu is er besloten dat we een slavernijmuseum gaan bouwen. Wellicht kunnen we in dat museum alvast een zaaltje reserveren waarin we onze verantwoordelijkheid voor de slavernij van 2022 in beeld brengen. Ons nageslacht wil te zijner tijd vast wel excuses aanbieden voor die slavernij. Tenminste, als die excuses niet te veel geld gaan kosten.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #koloniale_geschiedenis #kolonialisme #slaven #slavernij #slaafgemaakten #plantages #slavernijverleden #Fairphone #moderne_slavernij #landbouw #horeca #huishoudens #prostitutie #mijnbouw #wk #qatar #pakistan #bangladesh #kledingindustrie #bouwvakkers #stadions #mobiele_telefoon

Van de tambúdrum ging een gevaarlijke kracht uit, vonden slavendrijvers

De Volkskrant

De muziek van de tambúdrum was nog tot 1952 verboden op Curaçao. Een overblijfsel van de tijd dat de koloniale machthebbers bang waren voor de kracht van muzikale rituelen.

Wie naar Suri-jazz, Curaçaose salsa of hiphop luistert, zal zich er zelden van bewust zijn dat er ritmes in verwerkt zijn die nog niet zo heel lang geleden verboden waren. Dat wil zeggen: in de voormalige koloniën Suriname en Curaçao. Het gaat om ritmes die in de tijd van de slavernij zijn ontstaan. Op Curaçao was alles wat met de tambúmuziek te maken had tot 1952 bij wet strafbaar; pas in 2012 werden de laatste beperkingen opgeheven. In Suriname verdween het verbod op wintimuziek en -dans pas in 1971. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

In Suriname werd in de 18de eeuw alles wat nu winti (de Afro-Surinaamse religie, de bijbehorende geesten en dansen) wordt genoemd, samengevoegd onder de naam watramamadansen. Die werden verboden vanwege ‘de dangereuze gevolgen’.

Op Curaçao, waar veel slaafgemaakten rooms-ka­tho­liek waren gedoopt, gold hetzelfde voor de tambú-, Sint Jans- en andere dansen. Hoewel die eigenlijk bedoeld waren om katholieke heiligen te eren, maakten de dansers van de gelegenheid gebruik om onderling te communiceren en de geesten en goden aan te spreken die uit Afrika waren meegekomen. (...)

Veel rijke slaveneigenaren hadden hun eigen orkestje gevormd met soms wel tientallen slaafgemaakten. Zij moesten Europese muziek leren spelen, met Europese muziekinstrumenten, en speelden walsen op de bals en soirées van de rijken. Toch ontbrak ook daar de Afro-percussie meestal niet.

Eigenlijk was er altijd en overal wel muziek te horen. Iedere werkzaamheid waarbij ritme van pas kwam, zoals suikerriet kappen, koffiebonen omscheppen, boten roeien, zout ophopen of scheepstouw oprollen, nodigde uit tot zang in het Sranan of Papiaments. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #koloniale_geschiedenis #kolonialisme #slaven #slavernij #slaafgemaakten #muziek #drum #tambudrum #tambúdrum #tambumuziek #tambúmuziek #curaçao #suriname #plantages #Suri-jazz #Curaçaose_salsa #hiphop #winti #wintimuziek #wintidans #John_Gabriël_Stedman #stedman #Sra­nan­ton­go #papiaments #watramamadansen