#indonesie

berternste2@diasp.nl

‘Nederland, vergeet de bevolking van West-Papoea niet’

Wordt Vervolgd (Amnesty)

In aanloop naar de presidentsverkiezingen van half februari in Indonesië, bezoeken twee activisten Nederland en Brussel om aandacht te vragen voor het vergeten conflict in West-Papoea. ‘Er is gebrek aan alles: aan voedsel, zorg, onderwijs, medicijnen.’

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van arm met Morgenster-vlag
_ De Morgenstervlag (Bintang Kejora) is het symbool voor verzet en onafhankelijkheid van West-Papoea. In 1962 droeg Nederland West-Papoea over aan Indonesië, waarna de vlag direct werd verboden. Wie hem toch uithangt, riskeert een flinke gevangenisstraf. © Getty Images._

Nederland moet druk uitoefenen op de Indonesische overheid, vindt journalist Ataf uit West-Papoea. ‘Zodat de lokale bevolking niet wordt vergeten.’ Tegenover haar in het Utrechtse kantoor van mensenrechtenorganisatie Peace Brigades International zit de Indonesische activist Jup, met muts op en koffie in de hand. Hij geeft een klap op tafel. ‘We hebben meer vrijheid en bescherming nodig. Want er zijn te veel problemen in West-Papoea! We weten soms zelf niet waar te beginnen.’ (...)

In 2022 lieten de VN weten zich daar ernstig zorgen over te maken. Sinds de moord op een Indonesische generaal in 2021 door het West-Papoease Bevrijdingsleger TPNPB (Tentara Pembebasan Nasional Papoea Barat) zijn verdwijningen, moord en marteling, ook van kinderen, aan de orde van de dag. (...)

Volgens de VN zijn er tussen de 60 duizend en 100 duizend mensen op de vlucht geslagen. Journalist Ataf denkt dat het er veel meer zijn. Bovendien, zegt Jup, is er geen vrijheid van meningsuiting. En het onderwijs is slecht, er is veel ontbossing en discriminatie. ‘Er is gebrek aan alles’, gaat Ataf verder, ‘aan voedsel, zorg, onderwijs en medicijnen.’ (...)

Hele artikel

> Nieuws uit West Papua (Op Diaspora*)

> Meer over West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (mijn website)

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #mensenrechten

berternste2@diasp.nl

Hoe het Nederlandse leger zo volledig kon ontsporen

NRC

Geweld - Indonesië stond niet alleen geografisch, maar ook moreel op afstand. Daardoor kon het Nederlandse leger extreem en wijdverbreid geweld toepassen in Indonesië, en in de doofpot stoppen, schrijven historici Raben en Romijn.

Van alle boeken die de afgelopen jaren zijn verschenen over de dekolonisatie van Indonesië probeert Talen van geweld misschien wel de belangrijkste vraag te beantwoorden. De onderzoekers ‘pogen een verklaring te geven voor de Nederlandse tolerantie van het oorlogsgeweld in de oorlog in Indonesië’. Eenvoudiger geformuleerd: hoe kon Nederland, zelf net bevrijd van het nazisme, zich direct na de Tweede Wereldoorlog in zijn kolonie zo te buiten gaan aan bruut geweld? En waarom ging bijna iedereen – militairen, politici, burgers – daar in mee? (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van branded huis
Op 18 december 1946 staken Nederlandse militairen een huis in brand ten noorden van Campa. Foto uit besproken boek.

De oorlog die Nederland van 1945 tot 1949 in Indonesië voerde, kostte het leven aan ruim vijfduizend Nederlandse militairen en een veelvoud daarvan aan Indonesische zijde: tenminste bijna honderdduizend. Er vonden standrechtelijke executies plaats, martelingen, dorpen werden platgebrand, en dat op zo’n grote schaal dat je niet kunt spreken van ‘excessen’, zoals de overheid decennia deed. Het geweld was „extreem” en „wijdverbreid”, luidde vorig jaar de conclusie van het onderzoeksprogramma ‘Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië’ van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV), het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) en het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust en Genocidestudies. (...)

Zo ging het steeds. Rapporten werden bewust vaag gehouden. De politiek kwam pas in actie als zij daar door publiciteit toe werd gedwongen. Het leger stelde vervolgens vragen, maar omstandigheden konden niet precies worden vastgesteld, of vervolging werd niet opportuun geacht. ‘Militairen, voorlichters en bestuurders werkten in de praktijk samen om een geheel ontsmette versie van het militaire optreden op te dissen’, schrijven de onderzoekers. (...)

Een belangrijke verklaring die ze geven, is wat ze noemen ‘koloniale dissociatie’: ‘het Nederlandse onvermogen om zich in de geestesgesteldheid van de gekoloniseerde te verdiepen en deze als gelijkwaardig en gerechtvaardigd te beschouwen’.

Indonesië stond niet alleen geografisch, maar ook moreel op afstand. Racistische denkbeelden waren daar niet vreemd aan: de Aziatische mens was dan misschien niet minderwaardig maar zeker toch minder ontwikkeld, en Nederland had de taak die op te voeden alvorens sprake kon zijn van zelfstandigheid.

Talen van geweld is een belangrijk boek, over een belangrijk onderwerp. Het is daarom jammer dat het waarschijnlijk geen groot publiek zal bereiken. Het is een degelijk historisch onderzoek maar ook tamelijk taaie kost, door de vaak academische taal en het ontbreken van een spanningsboog. Gelukkig zijn er de afgelopen jaren meer toegankelijke boeken geschreven over min of meer dezelfde thematiek: Revolusi van David Van Reybrouck, De wraak van Diponegoro van Martin Bossenbroek, en, niet te vergeten, De Indische doofpot van Maurice Swirc. (...)

Hele artikel

Remco Raben en Peter Romijn: Talen van geweld. Stilte, informatie en misleiding in de Indonesische onafhankelijk-heids-oorlog, 1945-1949. AUP, 592 blz. € 39,99.

> Meer over Nederlands Indië

Tags: #nederlands #nederland #boeken #mensenrechten #indonesie #nederlands_indie #dekolonisatie #kolonie #oorlogsmisdaden #bersiap #onafhankelijkheid #onafhankelijkheidsstrijd #nationalisme #sukarno #soekarno #hueting #excessennota #geschiedenis #koloniale_geschiedenis #revolusi #verjaringswet #politionele_acties #japanse_bezetting #indische_nederlanders #indo #westerling #Diponegoro #van_mook #spoor #revolusi #rawagede #racisme

berternste2@diasp.nl

Lied van indo-rocker Leo Masengi komt eindelijk thuis

NRC

Tv-serie - Vergeten lied van Indonesische tekstdichter duikt na ruim zes decennia weer op door Netflix-serie. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van gezin Masengi
De familie Masengi in het Limburgse Roosteren, in circa 1958. Links voor is Linda Adriaens-Masengi. Foto familiearchief Masengi.

‘Pergi Tanpa Pesan’ (Vertrokken zonder bericht): melancholisch, vol verlangen en verlies (...) speelt zachtjes als achtergrondmuziek in de Indonesische Netflix-serie Gadis Kretek (Cigarette Girl), als de hoofdpersoon op zijn sterfbed wanhopig zoekt naar zijn lang verloren jeugdliefde.

Toen producent Shanty Harmayn dit lied wilde hebben voor haar tv-serie, veronderstelde zij dat het eigendom was van de Jakartaanse band Sore, die het uitbracht in 2006. Maar eerder dit jaar, toen de productie voor de serie vrijwel rond was, kreeg ze te horen van Netflix – die zeer streng is met auteursrechten – dat het lied gecomponeerd is door Leo Masengi, een Indonesiër die in Nederland is overleden. Masengi speelde decennialang in Nederlandse indo-rockbands, onder meer de Tielman Brothers. (...)

Leo en zijn vrouw, de Indisch-Nederlandse Lena van der Water, woonden met hun kinderen in een kampong bij Bandung. Na de onafhankelijkheid van Indonesië werd het leven steeds moeilijker voor het gezin vanwege de gemengde achtergrond van vader en moeder. (...)

Hun plan om het land te verlaten was gecompliceerd, omdat destijds een Nederlandse vrouw haar nationaliteit verloor als ze trouwde met een Indonesische man. Dus namen Lena en Leo een drastische beslissing: zij besloten te scheiden, zodat Lena begin 1958 naar Nederland kon vertrekken samen met hun jonge kinderen. (...) Een aantal maanden later vertrok Leo als verstekeling op een boot naar Nederland. Bij aankomst werd hij prompt gedetineerd.

Het gezin werd uiteindelijk herenigd door een vorstelijke interventie. (...)

Linda vermoedt dat haar vader zijn lied componeerde in de periode dat hij alleen achter was gebleven. Maar de details van het ontstaan van dit lied vol heimwee, zullen nooit helemaal duidelijk worden. (...)

Hele artikel

Documentaire over de indorock:

https://youtu.be/TeOv6izmnfM

Tags: #nederlands #nederland #nederlands_indie #indonesie #indorock #muziek #netflix #gadis_kretek #cigarette_girl #onafhankelijkheid #dekolonisatie

berternste2@diasp.nl

Vergeten kolonie

De vlag van West Papua, waaronder het gebied onafhankelijk had moeten worden

De in 1961 met het oog op onafhankelijkheid ingestelde vlag van Nederlands Nieuw-Guinea (Morgenster)

Vandaag hijsen actievoerders overal in de wereld weer de Morgenster, de vlag van onafhankelijk West Papua.

In 1961 stelde Nederland als de koloniale macht in West Papua (het toenmalige Nederlands Nieuw-Guinea) die vlag, een volkslied en een volksvertegenwoordiging in met de bedoeling het gebied voor te bereiden op onafhankelijkheid. Ik woonde toen als kind in Nederlands Nieuw-Guinea en kreeg een klein beetje mee van de spanningen rond het gebied.

Ansichtkaart met kaart van Nieuw-GuineaNederlands Nieuw-Guinea was Hollands laatste kolonie in ‘de Oost’. In 1828 werd bij proclamatie namens koning Willem I een deel van de westelijke helft van het eiland in bezit genomen. Later werd het namens Nederland opgeëiste gebied nog uitgebreid. Tot 1962 bleef de westelijke helft van Nieuw-Guinea onder Nederlands koloniaal gezag. Toen Nederlands Indië na de tweede wereldoorlog onder de naam Indonesië onafhankelijk werd, bleef Nederlands Nieuw-Guinea buiten de overdracht.

Indonesië bleef het gebied echter opeisen en zette die eis ook militaire kracht bij. Nederland zag na de tweede wereldoorlog, waarin Nieuw-Guinea bezet was door Japan, dat de wereld dekoloniseerde en begon een ambitieus programma om Nederlands Nieuw-Guinea voor te bereiden op onafhankelijkheid. Overigens ook uit opportunisme: om de Nederlandse aanspraken op het gebied nog een tijd te kunnen doen gelden.

Kaart van Nederlands Nieuw-GuineaUit vrees dat Indonesië communistisch zou worden (het is de tijd van de ‘koude oorlog’), wilde de Verenigde Staten Nederland niet steunen in haar aanspraken. In 1962 droeg Nederland onder internationale druk het gezag over aan de Verenigde Naties. In 1963 kreeg Indonesië het bewind over het gebied onder de voorwaarde dat het een volksstemming zou houden waarbij de bevolking zich uit kon spreken voor of tegen die aansluiting.

Die zogenoemde Daad van Vrije Keuze in 1969 was doorgestoken kaart, waarbij een aantal zorgvuldig gekozen kiesmannen onder zware druk van Indonesië vóór aansluiting bij Indonesië stemden. Sindsdien is West Papua in wezen opnieuw gekoloniseerd, nu door Indonesië, dat de oorspronkelijke bevolking zwaar onderdrukt. Het hijsen van de Morgenster is verboden.

Sedertdien horen we maar weinig over het gebied. Door Indonesische censuur, maar ook omdat we deze koloniale geschiedenis liever lijken te vergeten.

> Nieuws over West Papua

> Meer West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (mijn website)

#dekolonisatie #indie #indonesie #koloniale-geschiedenis #kolonie #mensenrechten #morgenster #nederland-2 #nederlands-indie #nederlands-nieuw-guinea #nieuw-guinea #onafhankelijkheid #west-papoea #west-papua

Originally posted at: https://blog.ernste.net/2023/12/01/vergeten-kolonie/

berternste2@diasp.nl

Uit de schaduwen van Paleis Het Loo komt de sabel van Diponegoro tevoorschijn

NRC

Indonesië - In Paleis Het Loo is het persoonlijke wapen van de Javaanse prins Diponegoro (1785-1855) herontdekt. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van sabel
De sabel van de Javaanse prins Diponegoro (1785-1855). Foto Rik Klein Gotink/Museum Bronbeek.

Diponegoro (1785-1855) is een nationale held in Indonesië. Hij ontketende in 1825 een grote opstand tegen de Nederlandse koloniale overheersing. In deze Java-oorlog kwamen misschien wel 200.000 mensen om het leven. Generaal Hendrik Merkus baron de Kock wist na vijf jaar vechten de strijd te beëindigen en Diponegoro gevangen te nemen. De prins overleed 25 jaar later in ballingschap. (...)

Het gevest van de sabel ziet er echter niet inheems uit, zegt Klein Nagelvoort. „Dit is een handvat dat hoort bij een Nederlands marine-sabel. En ook de schede is van Nederlandse makelij. Die is speciaal voor dit sabel gemaakt. We hebben dus te maken met een custom made wapen: half Javaans, half Nederlands.” (...)

„We zijn in de bronnen op zoek gegaan naar momenten waarop Diponegoro spullen is kwijtgeraakt. Dat gebeurde onder meer op 26 juni 1829, tijdens een confrontatie tussen de prins en een Nederlandse strijdmacht onder aanvoering van luitenant-kolonel Joseph Ledel. In het Nationaal Archief in Den Haag bevindt zich een brief die Ledel twee dagen later verstuurde. Daarin staat dat de vaandels, paarden, archieven én de sabel van Diponegoro in Nederlandse handen zijn gevallen. Ledel stuurde zijn adjudant met deze objecten naar De Kock.”

Zo staat het voor de onderzoekers „voor 99 procent vast” dat de kling van de sabel die tijdelijk in het depot van Bronbeek ligt – Paleis Het Loo leende het uit voor onderzoek en een tentoonstelling die volgend jaar opent – afkomstig is van het persoonlijke wapen van Diponegoro. (...)

„De vraag is alleen hoe lang het nog in Nederlands bezit zal zijn. We hebben Paleis Het Loo gewaarschuwd dat we de herkomst van het wapen hebben vastgesteld en dat er waarschijnlijk een claim uit Indonesië komt.”

Maar hoe kansrijk is die claim, gezien het feit dat de kling is buitgemaakt op het slagveld en daarna is vastgemaakt aan een Nederlands gevest en voorzien van een Nederlands foedraal? Is hier dan wel sprake van roofkunst? Verhoeven: „Ik denk dat je persoonlijk als militair je wapen niet zou terugvragen als je het op het slagveld verloren had, maar in dit geval ligt het anders. De claim zal komen van de Indonesische staat en het gaat hier niet om zomaar iemand, maar om een legendarische figuur uit de geschiedenis van dat land. In zijn wapens zit voor veel Indonesiërs de ziel – de pusaka – van Diponegoro.” (...)

Hele artikel

Noot: Generaal De Kock heeft een Nederlands handvat aan de klewang van Diponegoro laten zetten en een Nederlandse schede laten maken. Het artikel meldt het wel, maar is onhelder door te spreken over de sabel van Diponegoro.

> Zie ook: Waar strafbaarheid eindigt (over onder meer het boek De wraak van diponegoro van Martin Bossenbroek.)

Tags: #nederlands #nederland #boeken #indonesie #nederlands_indie #dekolonisatie #kolonie #oorlogsmisdaden #onafhankelijkheid #onafhankelijkheidsstrijd #nationalisme #geschiedenis #koloniale_geschiedenis #bossenbroek #Diponegoro #roofkunst

berternste2@diasp.nl

Excuses aan het volk van West-Papua

NieuwWij

Zo zouden de excuses van de Nederlandse regering eruit kunnen zien.

Nu het Nederlandse kabinet ten opzichte van verschillende partijen excuses heeft aangeboden wegens wangedrag in het verleden, doet Aad Kamsteeg – betrokken bij Stichting Zelfbeschikking aan Molukkers en Papoea’s – een suggestie om dit nu ook aan het volk van de Papoea’s te doen. Zijn tekstvoorstel delen we hieronder [hier: fragmenten]. (...)

(Tekst loopt door onder de kaart.)

Kaart van Indonesië en West Papua

Wij betreuren het dat, anders dan dat met vroegere koninkrijksdelen Suriname en de Antillen gebeurde, Nederlandse kabinetten na de bestuursovername en soevereiniteitsoverdracht in respectievelijk 1962 en 1969 vrijwel nooit publieke aandacht aan de vaak dramatische ontwikkelingen in West Papua hebben besteed. Daardoor werd ons land mede verantwoordelijk voor het trieste feit dat er een schrikbarend gebrek aan kennis is ontstaan over uw volk en de omstandigheden waarmee u te maken hebt gekregen. (...)

In verband met deze in 1952 beloofde ontwikkeling erkennen wij dat de Nederlandse staat sinds haar formeel vastgelegde aanwezigheid eind 19e eeuw in het westelijk Nieuw-Guinea chronisch tekort is geschoten in het economisch ontwikkelen van uw land. (...)

Wij bieden ook onze verontschuldigingen aan voor het feit dat wij u in het onderhandelingsproces met de Republiek Indonesië in 1962 zijn vergeten. Er werd veel over, maar altijd zonder u onderhandeld. Wij erkennen dat dit onlogisch was. Onder Nederlands gezag was in april 1961 immers een Nieuw-Guinea Raad geïnstalleerd. Dit parlement sprak in een motie van 16 februari 1962 uit dat ‘het Nederland voortaan niet vrij zal staan veranderingen aan te brengen in de status van Nieuw-Guinea zonder toesteming van de Raad als vertegenwoordiger van de bevolking’. Indien er dan toch met de Indonesiërs gesproken zou moeten worden, wilde u daar wel bij betrokken worden. Dat laatste is helaas niet gebeurd. (...)

Op 19 november van dat jaar kwamen ‘gedrag en resultaat’ bij de voor u in het Akkoord van New York toegezegde ‘ Daad van vrije keuze’ aan de orde in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Het Nederlandse kabinet liet toen weten dat het resultaat werd ‘erkend en zich Nederland zich eraan zou houden’.

Wij erkennen dat deze mededeling voor uw volk niet alleen beledigend was, maar bovendien politiek schadelijk. Ook toen kon immers al worden vastgesteld dat de wijze waarop de Republiek Indonesië de act of free choice van 14 juli tot 2 augustus 1969 had georganiseerd haaks stond op het door de Algemene Vergadering (15 dec. 1960; art. 73e Handvest) vastgelegde beginsel dat het peilen van de mening van een bevolkingsgroep moet plaatsvinden op basis van een ‘democratisch proces en algemeen kiesrecht voor volwassenen’.

Mede door ons uitblijven van een publiek protest werkte ons land eraan mee dat uw volk tot op de huidige dag een eerlijke uitoefening van het recht op zelfbeschikking is onthouden. (...)

In het verlengde hiervan ligt ons politieke tekortschieten in het reageren op de publicatie uit november 2005 Een daad van vrije keuze, De Papua’s van westelijk Nieuw-Guinea en de grenzen van het zelfbeschikkingsrecht. (...)

Deze voor Indonesië uiterst kritische en vuistdikke studie werd door Nederlandse kabinetten nooit in het parlement aan de orde gesteld. Toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Bernard R. Bot stelde dat hij “geen enkele verplichting voelt ten opzichte van Papoea, niet moreel en ook niet politiek. Papoea is nu van Indonesië”.

Wij bieden onze verontschuldiging aan zowel voor ons politieke doodzwijgen als de moreel laakbare opmerking van minister Bot.

Wij bieden ons excuus eveneens aan voor het feit dat Nederland sinds 1962 nooit meer heeft gedaan dan het achter de schermen, op louter diplomatieke wijze kenbaar maken van onze verontrusting over de door tal van mensenrechtenorganisaties gesignaleerde schending van universeel erkende burgerlijke rechten en vrijheden in West-Papua. (...)

Volledige tekst

> Nieuws uit West Papua (Op Diaspora*)

> Meer over West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (mijn website)

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #mensenrechten

berternste2@diasp.nl

Hoog spel in de Oost

De Groene Amsterdammer

De (sic!) drieluik Hoog spel in de Oost over hoe Nederland bijna betrokken raakte bij het uitbreken van de Derde Wereldoorlog. (...)

Over de pijnlijke periode waarin Nederland in Oost-Azië in twee hoofdstukken tot dekolonisatie werd gedwongen. Het eerste en grootste van 1945 tot ’49 waarin Nederland Poetin voorging in taalvervalsing door oorlog ‘politionele actie’ te noemen. Het kleinere door bij het afstand doen van Insulinde Nieuw-Guinea uit de boedel te lichten, om redenen van grondstoffen en prestige (Luns: ‘een volk zonder koloniën is een half volk’) en met morele verplichting jegens de bevolking als verlichtingsargument. Verplichting die kennelijk pas urgent werd toen het gebied naar een ander dreigde te gaan. Wat resulteerde in toenemende spanning tussen jong Indonesië en oud Nederland, met Boem Soekarno en Joseph Luns als markante aanvoerders. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van militairen in het oerwoud
.

Verstopte Russische onderzeeërs lagen klaar met de officiële opdracht om op moment X het Hollandse fregat voor Nieuw Guinea’s zuidkust te torpederen, de Koude Oorlog in een Reële Derde Wereldoorlog veranderend met ons landje als katalysator. Het scheelde uiteindelijk maar een oogwenk. Directe familie dus van de haast gelijktijdige Cuba-crisis. (...)

Het lachen vergaat je totaal als je je realiseert dat de Papoea’s (geen ‘volk’ maar talloze stammen en talen) eerst slachtoffer werden van Nederlands kolonialisme, net als de Indonesiërs, maar minder object van het ‘beschavingsoffensief’ want minder ‘bruikbaar’. En tussen 1949 en 1962 wel vol in de aandacht als object van opvoeding tot autonomie (met één vlag die stammen moest verbinden, wat tegelijk zowel potsierlijk als tragisch is; met één staat plus verkiezingen), maar eindigend als wingewestbewoners van een genadeloos uitbuitend, onderdrukkend Indonesië. De reeks sluit af met de schatting van tussen honderdduizend en driehonderdduizend vermoorde Papoea’s, resultaat van een ‘stille genocide’. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Docuserie over ‘blinde vlek in ons collectieve geheugen’: de strijd om Nieuw-Guinea (De Volkskrant)

> Nieuws uit West Papua (Op Diaspora*)

> Meer over West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (mijn website)

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #Free_Papua_Movement #Organisasi_Papua_Merdeka #OPM #mensenrechten #morgenster #TNPB

berternste2@diasp.nl

Docuserie over ‘blinde vlek in ons collectieve geheugen’: de strijd om Nieuw-Guinea

De Volkskrant

Ook na de onafhankelijkheid van Indonesië in 1949 weigerde Nederland Nieuw-Guinea op te geven. De docuserie Hoog spel in de Oost toont hoe Nederlandse militairen tot op de dag van vandaag worstelen met de strijd die ze daar voerden – en hoe dichtbij een Derde Wereldoorlog kwam. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van militairen en papua’s
Beeld uit ‘Hoog spel in de Oost’.Beeld BNNVara/De Haaien.

In Hoog spel in de Oost reconstrueert documentairemaker Foeke de Koe () nauwgezet en met krachtige archiefbeelden een opzienbarende episode in de geschiedenis die van Nederland en Nieuw-Guinea kortstondig het centrum van de wereldpolitiek maakte. In de driedelige serie, geproduceerd door De Haaien in opdracht van BNNVara, werkt De Koe soepel en in chronologische volgorde toe naar de climax.

In 1962 dreigde door de halsstarrige houding van de regering, minister van Buitenlandse Zaken Joseph Luns vooral, een gewapend conflict dat had kunnen escaleren tot een nieuwe, Derde Wereldoorlog. De inzet was het westelijk deel van Nieuw-Guinea, het grootste tropische eiland ter wereld met een surplus aan kostbare bodemschatten en strategisch van groot belang.

Ook na de onafhankelijkheid van Indonesië in 1949 had Nederland geweigerd de kolonie op te geven. Ondanks aanhoudende druk van de Amerikanen en een steeds agressievere koers van de Indonesische president Soekarno, gesteund door Rusland, bleef Nederland volharden in wat een ‘beschavingsmissie’ en een ‘beschavingsoffensief’ werd genoemd. (...)

Al rond 1955 was het ‘beschavingsoffensief’ begonnen, ook – of wellicht vooral – vanwege economische motieven. Nieuw-Guinea was een potentiële goud- en kopermijn van enorme omvang, een lucratief wingewest dat de belangstelling had van bedrijven als Philips, KLM en Unilever. (...)

Zo werd Nieuw-Guinea een nieuwe frontlinie in de Koude Oorlog. (...)

De beelden van Nederlandse militairen die patrouilleren in de tropische jungle, op zoek naar Indonesische parachutisten, doen denken aan dat andere, veel grotere en veel langere conflict in Azië [Viet Nam]. ‘Ook dit conflict was echt een oorlog, met honderden Nederlandse jongens die ver weg van huis voortdurend gevaar liepen.’

Zo’n 30 duizend Nederlandse militairen, veelal dienstplichtigen, werden destijds uitgezonden naar Nieuw-Guinea, vaak zonder voorbereiding of training voor guerillaoorlogsvoering. De Koe sprak met een half dozijn veteranen en hoorde schrijnende verhalen. (...)

Met de soevereiniteitsoverdracht van het westelijk deel van Nieuw-Guinea begon voor de Papoea’s, een periode van onderdrukking en geweld die tot op de dag van vandaag voortduurt. De ‘pionnen op het schaakbord van de wereldpolitiek’, zoals De Koe ze noemt, zijn door de wereld in de steek gelaten. (...)

Hoog spel in de Oost, 23 augustus, 30 augustus en 6 september op NPO 2, 22.10 uur, BNNVara.

Hele artikel

> Nieuws uit West Papua (Op Diaspora*)

> Meer over West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (mijn website)

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #Free_Papua_Movement #Organisasi_Papua_Merdeka #OPM #mensenrechten #morgenster #TNPB

berternste2@diasp.nl

Koloniale pijn: Papoeavlag niet gewenst tijdens defilé Veteranendag

Hard//hoofd

24 juni was het Veteranendag, een dag die gemengde gevoelens oproept bij een deel van de Papoea-gemeenschap in Nederland, zo ook bij de jonge Iskandar Bwefar. Tijdens de 10e editie in 2014 werd hij hardhandig door de politie opgepakt toen hij met de Morgenstervlag naar de Nieuw-Guinea veteranen wilde zwaaien. Ordeverstoring zou de reden zijn, maar volgens hem speelde er iets anders. Acht jaar geleden was het de oud-militairen voor het eerst verboden tijdens het veteranendefilé te lopen met de Morgenster, de vlag van de Papoea’s. Waarom gebeurde dat? En wat had Iskandar Bwefar met die veteranen te maken? (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van hardhandige aanhouding
.

Nieuw-Guinea is Nederlands laatste kolonie in de Oost. Na de Indonesische onafhankelijkheid, eind 1949, blijft dit gebied onderdeel van het koninkrijk. Inzet is om de Papoea’s te begeleiden bij de vorming van een onafhankelijke staat. Maar Indonesië heeft zijn zinnen gezet op inlijving van het gebied en het conflict om Nieuw-Guinea escaleert snel. Tussen 1950 en eind 1962 zendt de regering in Den Haag maar liefst 30.000 soldaten naar het gebied. Eind jaren vijftig duiken steeds meer Indonesische infiltranten op. Op 5 april 1961 krijgen de Papoea’s een eigen parlement, de Nieuw-Guinea Raad. Aan de democratische verkiezingen hiervoor doen de Papoea’s met groot enthousiasme mee. In sommige kiesdistricten is de opkomst negentig procent. Op 1 december 1961 wordt de vlag van de Papoea’s voor het eerst officieel gehesen, naast de Nederlandse driekleur. De nieuwe vlag bevat ook de kleuren rood, wit en blauw, een symbolische keuze van ontwerper Nicolaas Jouwe. (...)

Maar Nederland trekt in het conflict om Nieuw-Guinea aan het kortste eind. Op het slagveld van de internationale politiek maakt de Indonesische president Soekarno strategisch gebruik van de Amerikaanse vrees voor de groeiende Sovjetinvloed in dit deel van de wereld. Daarnaast weet hij het nieuwe netwerk van gedekoloniseerde landen in Afrika en Zuidoost-Azië aan zich te binden en voorkomt zo dat Papoeanationalisten hierbij aansluiting vinden. In dit door de grootmachten gedomineerde steekspel kiest Nederland eieren voor zijn geld en laat de beloften aan de Papoea’s voor wat ze zijn. In de zomer van 1962 gaat de Nederlandse regering onder Amerikaanse druk akkoord met een spoedig vertrek en met de overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië. De Papoea’s blijven verdrietig en vol ongeloof achter. Ook voor de militairen is de afloop bitter. Weinigen kunnen zich onttrekken aan het gevoel dat hun vertrek neerkomt op verraad van de Papoea’s. (...)

Indonesië heeft zich in de jaren voorafgaand aan 2014 actief ingespannen om de Morgenster te laten verbieden tijdens Veteranendag. Zo kreeg Hans Hillen tijdens zijn ambtsperiode als minister van Defensie in het kabinet Rutte I, bezoek van de Indonesische ambassadeur Retno Marsudi. ‘Ze vroeg me of ik kon regelen dat de vlag niet meer gevoerd zou worden tijdens het defilé’, herinnert Hillen zich desgevraagd. ‘Ze kon het zich niet voorstellen dat tijdens een officiële parade een revolutionaire vlag langs de koning werd gedragen.’ In de Indonesische provincie Papua, zoals voormalig Nederlands Nieuw-Guinea nu heet, is het verboden de Morgenster te hijsen. Er staan straffen tot vijftien jaar gevangenis op. Hillen: ‘Ik heb de ambassadeur verteld dat de vlag voor ons en voor de veteranen geen revolutionair symbool is. Die vlag symboliseert het verbond dat deze veteranen voelen met de Papoea’s en Nieuw-Guinea. Daarop zei ze dat ze dat niet kon uitleggen in Jakarta. Waarop ik zei: en dat is nou precíes uw taak.’ (...)

Hele artikel

> Meer nieuws uit West Papua (Op Diaspora*)

> Meer over West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (mijn website)

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #indonesie #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #morgenster #veteranendag

berternste2@diasp.nl

We hebben te lang gezwegen over de Papoea’s

Trouw

Er is alle reden voor Nederland om zich te excuseren voor het leed dat de Papoea's is gedaan. Daarvoor is het niet te laat, stelt Maarten van der Schaft.

Op 15 augustus 2023 is het 61 jaar geleden dat de Nederlands–Indonesische overeenkomst over Nieuw-Guinea werd gesloten, met waarborgen voor het lot van de Papoea’s. Papoea-leiders als Frans Kasiepo en Johan Ariks droegen al tijdens de dekolonisatie-onderhandelingen midden vorige eeuw het idee aan van een zelfbeschikkingsrecht voor hun volk. Zij achten zich Melanesiërs, geen Indonesiërs.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van demonstrant met vlag
De Morgenstervlag mag niet meer meegedragen in het défilé op Veteranendag. Papoea's demonstreren er wel mee op het Malieveld. Beeld ANP.

Een stemming onder tribale Papoea-leiders hierover (in 1969) werd door de Indonesiërs gemanipuleerd en het zelfbeschikkingsrecht afgewezen. Sinds die tijd is er geen moment echte vrede geweest in het voormalige gebiedsdeel en heeft Nederland gezwegen of weggekeken.

Door massale migratie naar West-Papoea uit andere delen van Indonesië, wordt het autochtone Papoea-volk vreemdeling in eigen land. Achteraf valt de Nederlandse naïviteit op om zonder voorwaarden te gaan onderhandelen met Soekarno. In 1962 nam Nederland bij monde van minister-president Jan de Quay afscheid van de Papoea’s: “Kijk vooruit met vertrouwen in de rechtvaardigheid van Uw zaak en wees verzekerd dat wij U niet zullen vergeten”. Ook koningin Juliana sprak in soortgelijke bewoordingen.
Morgenster

Maar de Papoea’s kregen na 1969 te maken met repressieve kolonisatie door Indonesië. Dat leidde tot politieke arrestaties, martelingen, zelfs moorden, onderdrukking van vrijheid. (...)

Maar Nederland fixeert zich eenzijdig op verzoening met Indonesië, mede vanuit economische belangen. (...)

Internationaal kan Nederland binnen VN-organen initiatieven van Papoea-buurlanden als Papoea-New- Guinea en Fiji ondersteunen. (...) In november 2022 pleitte hoogleraar oriëntalistiek Henk Schulte Nordholt al voor een Kamercommisie van buitenlandse zaken om het Papoea- vraagstuk op de Europese agenda te zetten. (...)

Werk aan de winkel dus, om gerechtigheid na te jagen voor een geprangd en vrijheidslievend natuurvolk, dat blijft geloven in de Morgenster.

Hele artikel

> Meer nieuws uit West Papua (Op Diaspora*)

> Meer over West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (mijn website)

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #indonesie #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #Free_Papua_Movement #Organisasi_Papua_Merdeka #OPM #mensenrechten #morgenster #TNPB

berternste2@diasp.nl

‘Erken het héle koloniale verleden’

NRC

Excuses slavernij - Ghana, Guyana, Myanmar, Madagaskar: de lijst van gebieden die Nederland ooit koloniseerde is lang. Dus waarom kregen alleen Suriname en de Cariben excuses? (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van herdenking
Herdenking van het koloniale verleden van Nederland op de Dam in Amsterdam op 3 mei. Foto Paco Núñez.

Nederland was gedurende zijn koloniale geschiedenis in zo’n dertig landen aanwezig, in zo’n twintig daarvan ook vond slavenhandel plaats, blijkt uit onderzoek van Atlas of Mutual Heritage, opgezet door onder meer het Nationaal Archief. Het exacte aantal gebieden hangt af van de manier van tellen: niet alle gekoloniseerde gebieden vallen nog onder hetzelfde land.

In Azië was Nederland buiten Indonesië onder meer aanwezig in Taiwan, Myanmar en Sri Lanka. De schattingen van de omvang van de Nederlandse slavenhandel rond de Indische Oceaan tussen de zeventiende en de negentiende eeuw lopen uiteen tussen de 660.000 en 1.000.000 mensen, aldus historicus Markus Vink. Ter vergelijking: in de trans-Atlantische slavenhandel gaat dat om zo’n 600.000 slaafgemaakten, volgens de database van SlaveVoyages.

Op het Afrikaanse continent koloniseerde Nederland langere of kortere tijd (delen van) Ghana, Angola, Mozambique en Madagaskar. In Zuid-Afrika was het lang aanwezig: van 1652 tot de komst van de Britten rond 1800. (...)

In de Amerika’s had Nederland een actieve rol in de slavenhandel in New York, de Guyana’s en Brazilië. (...)

Het oudste en langste koloniale bewind van Nederland was in het huidige Indonesië. In de zeventiende eeuw brachten kolonisten delen van het land onder één regering, uiteindelijk onder de naam Nederlands-Indië. De VOC verscheepte, verhandelde en dwong naar schatting tussen de 600.000 en meer dan een miljoen slaafgemaakten om te werken. In 1945 begon een bloedige onafhankelijkheidsoorlog, waarin het Nederlandse leger extreem geweld gebruikte voordat het land in 1949 onafhankelijk werd. (...)

Ver voordat de Britten er arriveerden, was de toenmalige Goudkust (een deel van het huidige Ghana) een kolonie van Nederland, tussen 1612 en 1872. De West-Indische Compagnie (WIC) bouwde daar een groot aantal forten, die werden gebruikt om slaafgemaakten uit het binnenland gevangen te houden totdat ze werden verscheept naar de Amerika’s en Caribische eilanden. Het slavenfort Elmina in de huidige stad Cape Coast was een van de belangrijkste centra van de slavenhandel van de WIC. (...)

Veel Molukkers vochten tijdens de Nederlandse koloniale overheersing in Indonesië in het Koninklijk Nederlands-Indische Leger (KNIL), ook tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog eind jaren veertig. (...)

Na de onafhankelijkheid van Indonesië werd het KNIL opgeheven en werden 12.500 Molukse militairen met hun gezinnen verscheept naar Nederland. Zij wilden zich eigenlijk aansluiten bij de Republiek der Zuid-Molukken, maar Nederland verbood dat. Veel militairen dachen dat zij tijdelijk naar Nederland moesten. Bij aankomst werden ze ontslagen en verspreid over Nederland. De meesten keerden nooit meer terug naar hun thuisland. (...)

Hele artikel

> Meer koloniale geschiedenis

Tags: #nederlands #nederland #slavernij #slavernijverleden #slavenhandel #kolonie #kolonialisme #koloniale_geschiedenis #suriname #nederlandse_antillen #indie #nederlands_indie #indonesie #kaapkolonie #zuid-afrika #nieuw-amsterdam #guyana #myanmar #taiwan #sri_lanka #madagaskar #tobago #brazilie #angola #mozambique #ghana

berternste2@diasp.nl

Deze verboden vlag staat symbool voor een lange en nog altijd voortdurende strijd voor soevereiniteit

De Volkskrant

In 2014 kwam de Morgenster even landelijk in het nieuws, daarna zakte de vlag weer weg uit het collectieve geheugen. De betekenis ervan mag in Nederland bijna zijn vergeten, voor de Papoea’s staat de Morgenster voor hun ideaal van een onafhankelijke republiek. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding van de vlag.)

Foto van vlag
Vlag van een onafhankelijk West Papua, bijgenaamd Morgenster.

Het is de veteranen die zaterdag door het organiserend comité voor het eerst verboden te defileren met de Morgenster, tot hun verontwaardiging en verdriet. Onder deze vlag streden ze begin jaren zestig voor het behoud van Nederlands Nieuw-Guinea. Hun strijd voor het ideaal van de Papoea’s, een eigen onafhankelijke natie, ging uiteindelijk verloren en Nieuw-Guinea werd een provincie van Indonesië. De episode waarin deze Papoeadroom vermalen raakte door geopolitieke belangen is een bijna vergeten hoofdstuk uit de Nederlandse koloniale geschiedenis. (...)

De Morgenster wordt op 1 december 1961 voor het eerst officieel gehesen in Hollandia, de hoofdstad van Nederlands Nieuw-Guinea. Het is een van de hoogtepunten van de Nederlandse inzet om de Papoea’s naar zelfstandigheid te leiden. Op 5 april van dat jaar is een democratisch verkozen parlement geïnstalleerd: de Nieuw-Guinea Raad. De voorzitter is volgens koloniaal gebruik een Nederlander, maar hij wordt geflankeerd door twee toekomstige Papoealeiders: Markus Kaisiëpo en Nicolaas Jouwe. Zij behoren tot het kader dat Nederland sinds eind jaren veertig opleidt nadat Indonesië onafhankelijk is geworden, maar Nieuw-Guinea Nederlands is gebleven. (...)

Als uiting van hun aspiraties kiezen de Papoea’s een vlag, een volkslied en een wapen met de spreuk ‘One People One Soul’. Op 1 december 1961 wappert de Morgenster naast de Nederlandse vlag voor het parlementsgebouw. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding van de vlag.)

Foto van aanbieden van vlag
Een delegatie van de Nieuw-Guinea Raad biedt in Hollandia een manifest aan aan de Nederlandse gouverneur, waarin de naam, de vlag en het volkslied van de beoogde onafhankelijke republiek West-Papoea staan vastgelegd. Beeld: Nationaal Archief.

Met argusogen kijkt het nieuwe parlement naar de politieke en militaire inspanningen die Indonesië zich getroost om Nieuw-Guinea in handen te krijgen. De strijd escaleert. (...)

Op het slagveld van de internationale politiek maakt de Indonesische president Soekarno handig gebruik van de vrees van de Amerikanen voor verdere Sovjetinvloed in dit deel van de wereld. Daarnaast weet hij het nieuwe netwerk van gedekoloniseerde landen in Afrika en Zuidoost-Azië aan zich te binden en voorkomt zo dat Papoeanationalisten hierbij ook aansluiting vinden. In dit door de grootmachten gedomineerde steekspel kiest Nederland eieren voor zijn geld en laat de beloften aan de Papoea’s voor wat ze zijn. In de zomer van 1962 gaat de Nederlandse regering onder Amerikaanse druk akkoord met een spoedig vertrek en met de overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië. De Papoea’s blijven verdrietig en vol ongeloof achter. (...)

De ‘Nieuw Guinea-kwestie’ sijpelt weg uit het collectieve geheugen, maar voor de Papoea’s in Nederland gaat de strijd door. Op 1 december hijsen zij én tal van veteranen elk jaar de Morgenster.

Hele artikel

> Meer over West_Papua

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #indonesie #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #Free_Papua_Movement #Organisasi_Papua_Merdeka #OPM #mensenrechten #morgenster #TNPB

berternste2@diasp.nl

NZ pilot's kidnappers tell Indonesia to negotiate

BBC News

Separatists in Indonesia's Papua region who took a New Zealand pilot hostage in February have told authorities to stop searching for him, and to start negotiating.

Philip Mehrtens was kidnapped after landing his plane in Papua's remote mountainous province of Nduga.

He is being held by West Papua National Liberation Army (TPNPB) fighters. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van gijzelaar en gijzelnemers
Philip Mehrtens with TPNPB fighters in video footage sent to the BBC in February.

Papuan rebels seeking independence from Indonesia have previously issued threats and even attacked aircraft they believe to be carrying personnel and supplies for Jakarta.

Conflicts between indigenous Papuans and the Indonesian authorities are common, with pro-independence fighters mounting more frequent attacks since 2018.

The region is divided into two provinces, Papua and West Papua. It is separate from Papua New Guinea, which was given independence by Australia in 1975.

Complete article

> More on West Papua

Tags: #nederlands #nederland #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #indonesie #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #Free_Papua_Movement #Organisasi_Papua_Merdeka #OPM #mensenrechten #morgenster #TNPB

berternste2@diasp.nl

Mahjong (Jeugdherinnering)

Foto van kistje met mahjongspel

Foto van voorkant van kistje met mahjongUtrecht 2015

In mijn jeugd was zaterdagavond spelletjesavond. Vaak speelden we dan mahjong. Dan ging het kistje hierboven open en werden de stenen opgesteld.

Dit mahjongspel is waarschijnlijk door mijn grootouders meegenomen uit Nederlands Indië waar ze een aantal jaren woonden. Later kwam de televisie en raakte de klad in onze spelletjesavonden. Best jammer.

De stenen van bot en bamboe waren fraai gegraveerd (hieronder). (Kleine foto’s groter door erop te klikken.)<br clear="all"></br>

Foto van open laatjes met stenen en fiches van mahjong

Utrecht 2015

Nog wat detail:

Foto van twee mahjongstenen: Oost en Noord Foto van mahjongstenen met vogel

#china #foro #fotografie #games #indie #indonesie #jeugdherinnering #mahjong #nederlands-indie #photo #photography #spelletjes

Originally posted at: https://blog.ernste.net/2023/03/22/mahjong-jeugdherinnering/

berternste2@diasp.nl

Ruim voordat de strijd begint, geeft de Indische partij al een stem aan het streven naar onafhankelijkheid

De Volkskrant

Met een embleem dat verwijst naar strijd en geweld lieten de oprichters van de Indische Partij weinig twijfel bestaan over hun intenties. De partij werd al snel verboden, de oprichters werden verbannen. Hun bijdrage aan de Indonesische onafhankelijkheid wordt vaak onderschat. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Afbeelding van het embleem van de Indische Partij
Het embleem van de Indische Partij

Dit is het embleem van de in 1912 opgerichte Indische Partij, de eerste politieke ‘vereniging’ in de kolonie Nederlands-Indië. De personen achter de Indische Partij daagden de autoriteiten uit en namen een groot risico. Het waren dan ook niet de eersten de besten: de Javaanse arts Tjipto Mangoenkoesoemo, de Indo-Europese journalist Ernest Douwes Dekker (inderdaad: de achterneef van Eduard Douwes Dekker, oftewel Multatuli) en de Javaanse aristocraat Soewardi Soerjaningrat, kleinzoon van vorst Pakoe Alam III. (...)

Als politieke vereniging was de partij de eerste formele antikoloniale beweging die al in 1912 openlijk opriep tot onafhankelijkheid. En dat met leuzen die er niet om logen: ‘Indië los van Holland’ en ‘het koloniale juk moet worden afgeworpen’. (...)

Het doel was een eigen onafhankelijke staat voor alle inwoners van de archipel, ongeacht huidskleur, etnische achtergrond en geloofsovertuiging, mits ze zich maar met Indië verbonden voelden. (...)

Het koloniale gezag, in de persoon van gouverneur-generaal A.W.F. Idenburg, bleek zich niet eens af te vragen óf de Indische Partij verboden moest worden, maar slechts hóe. (...)

In de loop van 1913 besloot het koloniale bestuur om voor de feestelijkheden van de ‘honderdjarige vrijheid’ van het moederland (in november 1813 werd Nederland immers na de Franse bezetting een vrij en onafhankelijk koninkrijk) ook een geldelijke bijdrage te verlangen van de Indonesische bevolking. De verontwaardiging onder Indonesiërs was groot. Het verleidde Soewardi Soerjaningrat tot het schrijven van zijn geruchtmakende brochure Als ik eens Nederlander was, met daarin de beroemde zin: ‘Als ik eens Nederlander was, zou ik geen onafhankelijkheidsfeest vieren in een land waar wij het volk zijn onafhankelijkheid onthouden.’ (...)

(Tekst loopt door onder de cartoon.)

Cartoon
Op deze cartoon van Albert Hahn in weekblad De Notenkraker wordt een Indonesische man achter tralies gevraagd om een bijdrage te leveren voor het feest ter ere van 100 jaar vrijheid van Nederland, 13 september 1913.

Voor de onafhankelijkheid van Indonesië zijn Tjipto Mangoenkoesoemo, Ernest Douwes Dekker en Soewardi Soerjaningrat wegbereiders geweest en, minstens zo belangrijk, een inspiratiebron voor de latere leiders van de Republiek. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #indie #nederlands_indie #onafhankelijkheid #kolonie #geschiedenis #koloniale_geschiedenis #indische_partij

berternste2@diasp.nl

Hoe rebellen in West-Papoea piloot Philip Merhtens inzetten voor een mediacampagne

Trouw

Het lijkt een foto uit een andere tijd, maar ze werd vorige maand genomen in de jungle van West-Papoea en dook deze week online op. Twee rebellen van het West-Papoea-bevrijdingsfront (TNPB) houden Philip Mehrtens (37) vast, een piloot uit Nieuw-Zeeland, die zij hebben gegijzeld. Twee anderen poseren op de voorgrond met zware automatische wapens. Alle vier zijn getooid met veren in hun hoofddoeken en kralenkettingen om hun nek.

Op een andere foto is rebellenleider Egianus Kogoya te zien met zijn dreadlocks. Hij steekt zijn vuist op terwijl hij trots onder de vleugel zit van het in beslag genomen eenmotorige vliegtuigje dat normaal gesproken medicijnen en voedsel naar afgelegen gebieden brengt. De foto’s verschenen op sociale media om de lokale bevolking te informeren en druk te zetten op de Indonesische regering.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van rebellenleider bij vliegtuig
Rebellenleider Egianus Kogoya poseert in West-Papoe bij het vliegtuig van de gegijzelde Nieuw-Zeelandse piloot.Beeld via REUTERS.

Het Indonesische leger zegt de rebellengroep in West-Papoea, die de piloot sinds 7 februari heeft ontvoerd, te hebben omsingeld. De veiligheidstroepen zitten met een dilemma: hard ingrijpen of wachten op een diplomatieke oplossing. Het lijkt erop dat voorlopig gekozen is voor het laatste.

Het TNPB streeft naar afscheiding van Indonesië. Het wil Philip Mehrtens pas vrijlaten als de regering in Jakarta de regio autonomie geeft en haar troepen terugtrekt. (...)

Na de Tweede Wereldoorlog werd het oostelijk deel van Papoea zelfstandig, maar West-Papoea kwam in 1969 bij Indonesië, dat een enquête had gehouden onder auspiciën van de Verenigde Naties. Daarbij werd aan slechts 1025 voorgeselecteerde mensen op West-Papoea gevraagd of ze aansluiting bij Indonesië wilden of niet. De uitslag was voorspelbaar en unaniem: aansluiting bij Indonesië.

Sindsdien broeit het. Verschillende onafhankelijkheidsbewegingen met gewapende takken bonden de strijd aan met het centrale gezag in Jakarta en ook onderling waren er schermutselingen. In 2018 kwam daar verandering in. De rebellengroepen gingen samenwerken onder de vlag van de TNPB, die ook een ‘oorlogsverklaring’ deed uitgaan naar Indonesië. Sindsdien is het conflict geëscaleerd en het aantal aanvallen fors opgevoerd. (...)

Hele artikel

> Meer West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (op Diaspora)

> Meer West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (op mijn website)

Tags: #nederlands #nederland #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #indonesie #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #Free_Papua_Movement #Organisasi_Papua_Merdeka #OPM #mensenrechten #morgenster #TNPB

berternste2@diasp.nl

Gijzelingsdrama brengt sluimerend conflict West-Papoea aan het licht

NRC

West-Papoea - De Nieuw-Zeelandse piloot Philip Mark Mehrtens wordt vastgehouden door rebellen van het West-Papoea Nationale Bevrijdingsleger (TPN-PB) in een gebied waar al decennia een vergeten conflict heerst. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van geijzelaar en gijzelnemers
De Nieuw-Zeelandse piloot Philip Mark Mehrtens temidden van zijn gijzelnemers van het West-Papoea Nationaal Bevrijdingsleger. Die eisen in ruil voor zijn vrijlating erkenning van de onafhankelijkheid van Papoea. Foto West-Papoea Nationaal Bevrijdingsleger via Reuters.

„Het is een geval van op het verkeerde moment op de verkeerde plaats”, zegt West-Papoea-onderzoeker Cammi Webb-Gannon over Mehrtens’ gijzeling. Ze leidt het West-Papoea-project aan de universiteit van Wollongong in Australië en zet zich in voor een vreedzame oplossing van het conflict. „Dit was een opportunistische actie. Het geeft aan dat de West-Papoea’s de hoop aan het verliezen zijn.” (...)

Aan de andere kant van de grens liggen Papoea en West-Papoea, samen vaak aangeduid als West-Papoea, provincies van Indonesië. De onafhankelijkheidsstrijd in West-Papoea woedt al decennia, maar haalt slechts bij uitzondering de internationale krantenkoppen.

De gewapende groep TPN-PB, door Indonesië beschouwd als terroristische beweging, ontstond in de jaren zestig. West-Papoea was onderdeel van de voormalige Nederlandse kolonie Nederlands-Nieuw-Guinea, en bleef na de onafhankelijkheid van Indonesië in 1949 bij Nederland horen. Onder internationale druk stelde Nederland in 1961 onafhankelijkheid in het vooruitzicht. West-Papoea kreeg een eigen vlag, de Morgenster, en een volkslied. „Men was bezig zich voor te bereiden op onafhankelijkheid”, zegt Webb-Gannon. (...)

In 1962 sloten Nederland en Indonesië het zogeheten New York Agreement in het hoofdkwartier van de Verenigde Naties. Een jaar later werd Papoea ingelijfd door Indonesië, met goedkeuren van de internationale gemeenschap. De belofte was dat de Papoea’s een paar jaar later via een referendum over hun lot mochten beslissen, maar die verkiezingen waren een farce. In plaats van een referendum voor alle inwoners te organiseren, selecteerde Indonesië in 1969 een raad van ruim duizend tribale leiders, die onder grote druk voor aansluiting bij Indonesië kozen. (...)

Papoea en West-Papoea zijn enorm rijk aan grondstoffen zoals goud, koper en hout. Een van de grootste goud- en kopermijnen ter wereld ligt in Papoea. Toch leeft de lokale bevolking in armoede en wordt regelmatig opgejaagd door de Indonesische autoriteiten. Mensenrechtendeskundigen van de Verenigde Naties waarschuwden een jaar geleden voor de situatie in de achtergestelde Indonesische provincies. Er zijn beschuldigingen van grootschalige executies, verdwijningen en martelingen door Indonesische ordetroepen. (...)

[Cannon-Webb] stelt dat het doel, een onafhankelijk West-Papoea, grote steun heeft bij de lokale inheemse bevolking. Maar geweld wordt door de meerderheid afgekeurd. (...)

Hele artikel

> Meer West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea

Tags: #nederlands #nederland #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #indonesie #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #Free_Papua_Movement #Organisasi_Papua_Merdeka #OPM #mensenrechten #morgenster