De vervloekte erfenis van Bolsonaro

De Groene Amsterdammer

Brazilië kent een black-out van de staat. De nieuwe president Lula staat voor het probleem dat hij het land opnieuw moet inrichten. ‘De openbare diensten staan op instorten. Dit is de perverse nalatenschap waarop we moeten herbouwen.’ (...)

In het eindrapport van de overgangsploeg wordt de ramp van de ‘bewuste strategie van verwoesting van het openbaar bestuur’ beschreven. Budgetten voor bijvoorbeeld blijf-van-m’n-lijf-huizen en hulptelefoons zijn met 96 procent gekort. Door de nieuwe wapenwetten van Bolsonaro zijn er drie miljoen wapens, waaronder machinegeweren, in handen van burgers gekomen. Meer dan 95 procent daarvan is man. Nog nooit vonden er zo veel vrouwenmoorden plaats.

(Tekst loopt door onder de foto)

Het hoofd van een standbeeld van Vrouwe Justitia na de antidemocratische rellen in het gebouw van het Hooggerechtshof in Brasilia, Brazilië, 10 januari © Amanda Perobelli / Reuters.

De haat van Bolsonaro tegen de wetenschap vertaalde zich in de sabotage van de aankoop van vaccins en valse voorlichting, met als gevolg meer dan 650.000 coronadoden. Ook honderdduizenden studiebeurzen werden niet uitbetaald, quota voor zwarte studenten niet gecontroleerd en de financiering van universiteiten stopgezet. (...) Het lager onderwijs werd afgebroken met ‘strijd tegen cultureel marxisme’ als argument. Het gevolg is dat kinderen nu analfabeet van school komen. Schoolboeken zijn niet gedrukt. Het budget voor schoolmaaltijden, als belangrijk instrument van hongerbestrijding, is teruggeschroefd tot 46 eurocent per maaltijd per kind. Voedselbanken en gaarkeukens zijn opgeheven en de voedselvoorraden om de prijs in bedwang te houden zijn ontmanteld. Zo gaat het maar verder. Bladzijde na bladzijde. (...)

Maar intussen krijgt het complot vorm. Rechtse media roepen op tot een grote demonstratie voor het aanstaande weekend in de hoofdstad: ‘Het feest van Selma’, in codetaal. Rechtse ondernemers huren bussen waarmee ze duizenden mensen naar het kampement in de hoofdstad Brasilia brengen. Tegelijkertijd schaalt de militaire leiding voor dat weekend de paleiswacht af. De bolsonaristische gouverneur van Brasilia doet hetzelfde met de politie. (...) Later wordt in het huis van de ex-minister een illegaal wetsdecreet gevonden waarin de verkiezingen ongeldig worden verklaard en het leger zal beslissen wie tot president wordt uitgeroepen – lees Bolsonaro. (...)

En dit is nu precies de tweede vloek van Bolsonaro. De erfenis van veiligheidsdiensten, politiekorpsen en een leger waarin de meesten nog steeds de coupfantasieën koesteren van hun oude baas. (...) ‘Maar waar vindt de coalitie van Lula de kracht, de steun en de energie om én de overheid opnieuw op te bouwen én de veiligheidsapparaten uit te mesten?’ vraagt Harvard-politicoloog Fernando Bizarro zich af. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #brazilie #lula #bolsonaro #verkiezingen #presidentsverkiezingen #staatsgreep #brasilia #rechtsstaat #democratie #hooggrecehtshof #leger #armoede #armoedebestrijding #onderwijs #amazone #regenwoud #ontbossing #inheemse_bevolking #oorspronkelijke_bevolking #wapens #wapenwet #corona #coronavirus #vaccinatie #vaccin #ongelijkheid

‘Weten Nederlanders dat wij vrezen voor ons leven omdat jullie koeien soja krijgen?’

NRC

Amazone - Zondag is ronde één van de presidentsverkiezingen in Brazilië. Het beleid van president Bolsonaro drijft inheemse volkeren in het nauw. „Vier jaar erbij en de Amazone is vernietigd.” (...)

Bij de eerste ronde van de Braziliaanse verkiezingen, deze zondag, staat er hier in het hart van de Amazone veel op het spel. De ultrarechtse president Jair Bolsonaro (67) mikt op een tweede termijn, maar heeft stevige concurrentie van zijn aartsrivaal, ex-president Luiz Inácio ‘Lula’ da Silva (76), die na zijn eerdere regeerperiode (2003-2010) hoopt terug te keren in het machtscentrum. Lula gaat aan kop in de peilingen, maar waarschijnlijk is er een tweede kiesronde (op 30 oktober) nodig om te bepalen wie de komende vier jaar het grootste en economisch sterkste land van Zuid-Amerika leidt.

De afgelopen vier jaar volgde Bolsonaro een anti-milieu-agenda door enthousiast de belangen van de grootgrondbezitters en agrosector te behartigen en de Amazone verder open te stellen voor exploitatie. Het leidde tot nog meer houtkap, drugshandel, visserij, landjepik en ontbossing in het grootste oerbos van de planeet. Milieuagentschappen werden uitgehold, hun kantoren gesloten.

De strijd om land leidde tot hevige conflicten tussen inheemse bewoners en veelal bewapende, illegale indringers. Met meer moorden op activisten, inheemse leiders en journalisten veranderde de Amazone de afgelopen jaren in een strijdtoneel. (...)

Vorig jaar werden rond de dertig activisten en een onbekend aantal inheemse leiders vermoord in Brazilië. Internationale aandacht was er eerder dit jaar voor de moord op een Britse journalist van The Guardian, Dom Phillips, en de Braziliaanse onderzoeker Bruno Pereira, die tijdens een reportagereis in de Amazone werden doodgeschoten door illegale vissers. In september nog werden twee jonge inheemse activisten vermoord in Mato Grosso. (...)

„De verkiezingsuitslag is cruciaal voor de Amazone en voor de wereld”, zegt Alessandra Munduruku, die zich net als cacique Manoel grote zorgen maakt. Ze laat zich van de boot het water in glijden. „Nog eens vier jaar Bolsonaro en alles is hier vernietigd. De belangen van de sojaboeren, vleeshandelaren en goudzoekers gaan iedere keer voor. En wie aan hun belangen komt, kan een kogel verwachten. Weten jullie in Nederland wel dat we voor ons leven moeten vrezen omdat jullie koeien soja krijgen?”

[M]ilieu-organisaties slaan al jaren alarm dat het ecosysteem snel een kantelpunt bereikt als de ontbossing doorgaat. De Amazone is dan niet meer te redden. (...)

Hele artikel

Alessandra Munduruku, die strijdt tegen de excessen van goudwinning en sojateelt. Foto Ian Cheibub.

Tags: #nederlands #brazilie #verkiezingen #lula #bolsonaro #inheemse_bevolking #oorsponkelijke_bevolking #landbouw #veeteelt #amazone #regenwoud #ontossing #soja #veevoer #agroindustrie #lobby #houtkap #mijnbouw #illegale_mijnbouw #garimpeiro #goudzoekers #vervuiling #quilombos #evangelische_kerken #pinkstergemeente #wapenwet