Een optimistisch klimaatverhaal kunnen we goed gebruiken, maar het moet wel kloppen

NRC

Klimaatverandering - We zijn goed bezig met het aanpakken van de klimaatcrisis: dat geluid horen Fabian Dablander en Guus Dix regelmatig. De optimisten onderbouwen hun verhaal echter zwak. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto Imago stock/ ANP

Graven we wat dieper, dan combineert klimaatoptimisme eenzijdige datawetenschap met geloof in groen kapitalisme, soms aangevuld met steun voor (en van) filantropie van de allerrijksten. Zo wordt Our World In Data, de non-profit organisatie waar Ritchie plaatsvervangend redacteur is, in de lucht gehouden door donaties van techmiljardairs als Bill Gates en Elon Musk, aangevuld met een klein toefje crowdfunding. (...)

Allereerst is hun gebruik van data eenzijdig. Zo vestigen klimaatoptimisten de aandacht op de snelle prijsdaling van zonnepanelen. Die daling is goed nieuws. Maar door onze snel stijgende energievraag blijven we elk jaar óók meer olie, gas en kolen gebruiken. (...)

Ook het vertrouwen in groen kapitalisme is slecht onderbouwd. Klimaatoptimisten wijzen graag naar landen waarin de economie als geheel is gegroeid terwijl de uitstoot daalde. En ja: er is een select clubje rijke landen waarvoor dat geldt. (...) En kijk je op mondiaal niveau, dan gaat economische groei nog altijd gelijk op met meer uitstoot. Het is misleidend om een optimistisch verhaal op te hangen aan een paar voorbeelden die je punt ondersteunen.

Ten derde shoppen klimaatoptimisten selectief in de wetenschap. Zo vieren ze dat we van een pre-Parijs-pad van 5°C opwarming tegen het einde van de eeuw naar een 3°C-scenario zijn gegaan. Terwijl wetenschappelijk onderzoek laat zien dat 3°C eigenlijk het nieuwe 5°C is: ernstige klimaateffecten treden eerder op en zijn erger dan eerder werd aangenomen. (...)

Als laatste doen klimaatoptimisten alsof hun geloof in markt en innovatie iets neutraals is. Alternatieve verduurzamingsstrategieën, zoals gedragsverandering en degrowth, hoeven ze dan ook niet serieus te nemen. Dat laatste wordt door Ritchie als ‘mondiale krimp’ zelfs volstrekt foutief weergegeven. (...)

We kunnen een optimistisch verhaal goed gebruiken. En goedkope zonnepanelen zijn daar een belangrijk onderdeel van. Maar volgens het IPCC hebben we bovenal „fundamentele veranderingen” nodig „in de manier waarop de samenleving functioneert, waaronder veranderingen in onderliggende waarden, wereldbeelden, ideologieën, sociale structuren, politieke en economische systemen en machtsverhoudingen”. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Liever keutelen we het ravijn in, dan dat we ons een mooiere wereld voorstellen

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop #unep #broeikaseffect #broeikasgas

De kansen voor het klimaat worden na de top in Dubai alleen maar slechter

NRC

De geopolitieke voorwaarden voor de klimaattop zijn niet gunstig, ziet Michel Kerres. Maar gunstiger wordt het niet.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Michel Kerres

Klimaatwetenschappers kunnen ijzingwekkend helder uitleggen waarom uitstel van moeilijke beslissingen over fossiele brandstof echt geen optie meer is, anders loopt de opwarming onherroepelijk uit de hand. Er is nóg een reden waarom uitstel gevaarlijk is: de geopolitieke situatie is nu weliswaar ongunstig voor klimaatakkoorden, maar het kan op korte termijn nog beduidend slechter worden. (...)

De geopolitieke omstandigheden waaronder diplomaten en klimaatministers in zonnig Dubai moeten onderhandelen zijn ronduit somber. Rusland is sinds de inval in Oekraïne eigenlijk geen serieuze gesprekspartner meer, in elk geval niet voor het Westen. (...)

Ook de Gaza-oorlog helpt niet. In klimaatoverleg staan rijke en arme landen traditioneel tegen over elkaar. De Oekraïneoorlog maakte al duidelijk dat het mondiale Zuiden niet van plan was het Westen te volgen in de strijd tegen Poetin. Nu kiezen veel Arabische landen de kant van de Palestijnen, en verafschuwen de reactie van het door de VS gesteunde Israël. Polarisatie tussen noord en zuid neemt door Gaza nog verder toe.

En dan is er nog de aanhoudende animositeit tussen de rivalen VS en China. (...)

Maar het kan nog erger. In Europa, onmisbare voortrekker in het mondiale klimaatoverleg, remt rechts klimaatambities liefst af. In een vooraanstaand land als Nederland werd net een radicaal-rechtse klimaatscepticus winnaar van de verkiezingen. Van de PVV mag het klimaatbeleid „door de shredder”.

Uit peilingen bleek deze week dat in heel Europa (radicaal-)rechts in de lift zit en Groenen het moeilijk hebben. (...)

En dan is er nog het schrikbeeld van een tweede termijn voor Donald Trump. (...)

De geopolitieke uitgangspositie van deze COP is verre van gunstig. Maar wachten op gunstigere politieke verhoudingen is geen optie. Die komen voorlopig niet. Een herverkiezing van Trump is natuurlijk niet onvermijdelijk en ook de Europese verkiezingen zijn pas over zes maanden, maar de kans is levensgroot dat ‘groen’ het in 2024 knap moeilijk krijgt.

Hele artikel

> Zie ook: VN: wereld koerst af op 2,5 tot 2,9 graad opwarming, ‘meedogenloos’ ingrijpen nodig

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop #unep #broeikaseffect #broeikasgas

VN: wereld koerst af op 2,5 tot 2,9 graad opwarming, ‘meedogenloos’ ingrijpen nodig

De Volkskrant

Alleen als de internationale gemeenschap ‘meedogenloos’ ingrijpt, kan de opwarming van de aarde beperkt blijven tot de 2 graden die de wereld als uiterste grens heeft gesteld. Om de opwarming te beperken tot 1,5 graden, moeten er vier keer zoveel klimaatmaatregelen komen als tot nu toe afgesproken.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Luchtfoto van Woumen bij Diksmuide in West-Vlaanderen, na dagen van aanhoudende regen.Beeld AFP.

Dat is de wrange boodschap van het jaarlijkse broeikasgassenrapport van Unep, de milieuorganisatie van de Verenigde Naties, dat maandag is verschenen. Al het huidige klimaatbeleid bij elkaar is bij lange na niet genoeg om onder de 2 graden te blijven die internationaal is afgesproken. Het wordt eind deze eeuw eerder 2,5 tot 2,9 graad warmer op aarde, becijferen de VN-experts.

Bij die opwarming worden grote rampen waarschijnlijk, zoals het smelten van delen van de ijskap van Groenland en Antarctica, met meters zeespiegelstijging tot gevolg. Ook zal de Noordpool ‘s zomers geregeld ijsvrij zijn, zullen de Alpen waarschijnlijk hun gletsjers verliezen en kan de moesson in Afrika stilvallen. (...)

Unep gelooft niet dat het Europa en landen als de VS, Australië, Brazilië en Groot-Brittannië zal lukken om in 2050 uit te komen op nul uitstoot, zoals regeringsleiders plechtig hebben beloofd. (...)

De cijfers zijn belangrijk, omdat de internationale gemeenschap in Dubai voor het eerst officieel de stand van zaken van het klimaatbeleid zal opnemen, een rekenkundig ritueel dat de ‘Global Stocktake’ heet. Daarna zullen landen, als het goed is, hun klimaatplannen aanscherpen. Of dat ook lukt in het tempo dat nodig is om de klimaatdoelen van Parijs te halen, is echter de vraag. Daarvoor is volgens Unep een ‘meedogenloze mitigatie en transformatie naar koolstofarm’ nodig.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop #unep #broeikaseffect #broeikasgas

‘In 2019 was de rijkste tien procent van de wereld verantwoordelijk voor de helft van álle CO2-uitstoot, een groep waartoe ook twee op de drie Nederlanders behoren. Gemiddeld is hun CO2-uitstoot negen keer te hoog om de opwarming wereldwijd te beperken tot 1,5 graad.’

‘Met klimaatplannen die nu op tafel liggen, zal de aarde 2,5 tot 2,9 graden opwarmen’

NRC

Rapport VN-milieuprogramma - Zelfs als alle klimaatplannen uitgevoerd worden, stijgt de gemiddelde temperatuur veel meer dan de 1,5 graad uit het akkoord van Parijs.

(Tekst loopt door onder de foto.)

.

Landen maken steeds ingrijpender plannen om klimaatverandering te verzachten, maar zelfs als ze allemaal worden uitgevoerd is dat lang niet genoeg om gevaarlijke opwarming van de aarde te voorkomen. Dat schrijft het UNEP, het milieuprogramma van de Verenigde Naties, in zijn maandag verschenen jaarlijkse Emissions Gap Report. (...)

Onder het Parijsakkoord spraken landen in 2015 af om de opwarming ruim onder de 2 graden Celsius te houden, liever nog onder 1,5 graden Celsius. Om dat te halen, moet de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen met 28 tot 42 procent worden teruggedrongen. Met de plannen die nu op tafel liggen, zal de aarde 2,5 tot 2,9 graden Celsius opwarmen ten opzichte van het pre-industriële niveau. (...)

Nu is de aarde al ongeveer 1,2 graden Celsius opgewarmd. Afgelopen jaar sneuvelde het ene na het andere hitterecord. (...)

Hoe ongelijk de gevolgen van het klimaatprobleem verdeeld zijn over de wereld, wordt weer eens duidelijk uit het nieuwe klimaatrapport van Oxfam Novib, dat ook maandag werd gepubliceerd. De rijkste 1 procent van de wereld, een groep van 77 miljoen mensen onder wie miljonairs en miljardairs, stootte evenveel CO2 uit als de armste 66 procent, een groep van 5 miljard mensen. Dat terwijl ontwikkelingslanden juist kwetsbaarder zijn voor de gevolgen van klimaatverandering: zij hebben minder middelen om zich aan te passen aan een warmer klimaat.

In 2019 was de rijkste tien procent van de wereld verantwoordelijk voor de helft van álle CO2-uitstoot, een groep waartoe ook twee op de drie Nederlanders behoren. Gemiddeld is hun CO2-uitstoot negen keer te hoog om de opwarming wereldwijd te beperken tot 1,5 graad. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop

Pijnlijke maatregelen zijn nu niet langer te vermijden

NRC

Klimaatbeleid - De marges van regeringsleiders in Europa om besluiten te nemen over klimaatbeleid zijn smal. (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

De noodzaak van ‘Parijs’ volgde uit de rapporten van klimaatwetenschappers die in de afgelopen jaren op steeds dwingender toon uitleggen wat de mensheid te wachten staat als de opwarming ongehinderd doorgaat.

Het Parijsakkoord was een geweldige internationale prestatie. Het verdrag luidde een nieuwe wereld in, het begin van een mondiale maatschappelijke verandering die zijn weerga niet kende. (...) Het gaat om een afscheid van de huidige manier van leven.

Voor politici is dat geen prettige boodschap. Jarenlang hebben ze de indruk gewekt dat het wel mee zou vallen met de gevolgen van hun klimaatbeleid. (...)

Met het huidige beleid is het in de verste verte niet haalbaar om de gemiddelde temperatuur op aarde te beperken tot anderhalf à twee graden Celsius, zoals is afgesproken in Parijs. (...)

Pijnlijke maatregelen, die ook individuele burgers treffen, zijn dan ook niet langer te vermijden. Dat politici het daar moeilijk mee hebben, bleek de afgelopen maanden in verschillende Europese landen. (...)

Intussen houden politici – ook Sunak – vol dat het grotere doel, namelijk klimaatneutraliteit in 2050, niet in gevaar komt. Maar zo’n stip op de horizon is voor de huidige generatie regeringsleiders een gratis belofte. Als het zover is, worden zij daarop niet meer afgerekend.

Dat maakt klimaatbeleid politiek zo ingewikkeld: het voordeel betaalt zich uit op de lange termijn, maar de kosten worden nu gemaakt. In zijn bijna 700 pagina’s tellende rapport over The Economics of Climate Change noemde de Britse econoom Nicholas Stern klimaatverandering al in 2006 het omvangrijkste marktfalen dat de wereld ooit heeft gezien. Snel ingrijpen was uiteindelijk de goedkoopste oplossing.

Maar dat vraagt om politici die niet kiezen voor de gemakkelijkste weg en de moed hebben om uit te leggen wat ze doen. Politici die binnen de smalle marges van hun beleidskeuzes burgers meenemen in de besluitvorming. Zonder er omheen te draaien en zonder een moeilijke boodschap te schuwen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie

Nu klimaatbeleid pijn begint te doen, krabbelen politici overal terug

NRC

Uitstel van klimaatbeleid - In het Verenigd Koninkrijk, in Frankrijk, in Duitsland, overal in Europa vertragen politici ambitieuze klimaatplannen uit vrees daarop bij verkiezingen afgerekend te worden. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Een windmolenpark in aanbouw in het zuiden van Frankrijk. Politici in heel Europa krabbelen terug met klimaatbeleid uit vrees voor maatschappelijke weerstand. Foto Raymond Roig/AFP.

Met zijn U-bocht [in het klimaatbeleid], zoals die in de Britse media werd genoemd, baarde Sunak opzien. Het Verenigd Koninkrijk, waar politici van links tot rechts voorstander zijn van een ambitieus klimaatbeleid, heeft al jaren een voortrekkersrol. (...)

Sunak is niet de enige regeringsleider die de afgelopen tijd zo’n U-bocht maakte. In mei riep de Franse president Emmanuel Macron Brussel op om pas op de plaats te maken met nieuwe klimaatplannen. (...)

Hij kreeg bijval van de Belgische premier Alexander de Croo, die bij de Europese Commissie aandrong op het gebruik van „een pauzeknop” voor het klimaatbeleid. (...)

Macron en De Croo echoden een geluid dat al een tijdje in het Europees Parlement klonk, met name bij de centrumrechtse Europese Volkspartij (EVP). Die partij voelde zich bedreigd door de winst van de BBB bij de Provinciale Statenverkiezingen in Nederland en door boerenprotesten in diverse Europese landen. (...)

Ook de Duitse coalitie, waar de Groene minister Robert Habeck verantwoordelijk is voor klimaat, stuit op toenemend verzet nu klimaatbeleid al lang niet meer alleen gaat over windmolens en zonneparken, maar directe gevolgen heeft voor burgers en de eigen industrie. (...)

In Nederland durfde klimaatminister Rob Jetten maatregelen die burgers in de portemonnee zouden raken, niet aan. Ook al zeiden zijn adviseurs dat die veel beter werkten en zeker op termijn goedkoper zouden uitpakken dan het stimuleren van klimaatbeleid met subsidies. (...)

Zelfs klimaatkoploper Zweden stuitte vorige week op de grenzen van zijn ambities. Het plan om al in 2045 klimaatneutraal te zijn, dreigt onbereikbaar te worden. (...)

„De opgave voor 2030 red je misschien nog met geleidelijke verandering; netto nul in 2050 is een opdracht tot transformatie. En die moet decennia van tevoren worden ingezet. Nu dus”, schreven Heleen de Coninck en Gert Jan Kramer twee jaar geleden in een opiniestuk in NRC. (...)

De vertraging komt bovendien op een ongelukkig moment. Op de klimaattop in Dubai moet begin december de eerste formele ‘stocktake’ plaatsvinden, een vijfjaarlijkse inventarisatie en beoordeling van alle mondiale klimaatplannen. (...)

De conclusie is duidelijk. „Een vernietigend rapport voor de mondiale klimaatinspanningen”, schrijft Ani Dasgupta, ceo van het gerenommeerde World Resources Institute. „Koolstofuitstoot? Nog steeds aan het stijgen. Financiële verplichtingen van de rijke landen? Achterstallig. Ondersteuning van arme landen om zich aan te passen? Blijft jammerlijk achter.”

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #biomassa #ondergrondse_opslag #co2-compensatie #energie #energietransitie #zonne-energie #windenergie #overstromingen #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #vk #verenigd_koninkrijk #sunak #frankrijk #macron #nederland #jetten #zweden #duitsland #eu #green_deal #europese_unie #belgie #verkiezingen

CBS: Nederland levert als grootste EU-importeur van soja, palmolie en cacao forse bijdrage aan ontbossing

NRC

Ontbossing - In mei kwam de EU met strengere regels rond producten die bijdragen aan ontbossing en verdere aantasting van ecosystemen. Het CBS concludeert nu dat Nederland zich daar niet aan houdt. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

De voornaamste producten die verband houden met ontbossing zijn soja, rundvlees, palmolie, hout, cacao en koffie.

Nederland is de grootste importeur van soja, palmolie en cacao in de Europese Unie. Dat blijkt uit de Internationaliseringsmonitor die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) donderdag publiceert. (...) Afgelopen mei kwam de Europese Raad met nieuwe regels die moeten tegengaan dat de consumptie en handel in de EU niet bijdragen aan ontbossing en verdere aantasting van ecosystemen. Het CBS concludeert nu dat Nederland tegen die nieuwe regels ingaat. (...)

Het merendeel van die schadelijke goederen die Nederland buiten de EU haalt, komt uit Brazilië. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #eu #europese_unie #ontbossing #ecosystemen #soja #rundvlees #palmolie #hout #cacao #koffie #brazilie #ivoorkust #vs

De vervloekte erfenis van Bolsonaro

De Groene Amsterdammer

Brazilië kent een black-out van de staat. De nieuwe president Lula staat voor het probleem dat hij het land opnieuw moet inrichten. ‘De openbare diensten staan op instorten. Dit is de perverse nalatenschap waarop we moeten herbouwen.’ (...)

In het eindrapport van de overgangsploeg wordt de ramp van de ‘bewuste strategie van verwoesting van het openbaar bestuur’ beschreven. Budgetten voor bijvoorbeeld blijf-van-m’n-lijf-huizen en hulptelefoons zijn met 96 procent gekort. Door de nieuwe wapenwetten van Bolsonaro zijn er drie miljoen wapens, waaronder machinegeweren, in handen van burgers gekomen. Meer dan 95 procent daarvan is man. Nog nooit vonden er zo veel vrouwenmoorden plaats.

(Tekst loopt door onder de foto)

Het hoofd van een standbeeld van Vrouwe Justitia na de antidemocratische rellen in het gebouw van het Hooggerechtshof in Brasilia, Brazilië, 10 januari © Amanda Perobelli / Reuters.

De haat van Bolsonaro tegen de wetenschap vertaalde zich in de sabotage van de aankoop van vaccins en valse voorlichting, met als gevolg meer dan 650.000 coronadoden. Ook honderdduizenden studiebeurzen werden niet uitbetaald, quota voor zwarte studenten niet gecontroleerd en de financiering van universiteiten stopgezet. (...) Het lager onderwijs werd afgebroken met ‘strijd tegen cultureel marxisme’ als argument. Het gevolg is dat kinderen nu analfabeet van school komen. Schoolboeken zijn niet gedrukt. Het budget voor schoolmaaltijden, als belangrijk instrument van hongerbestrijding, is teruggeschroefd tot 46 eurocent per maaltijd per kind. Voedselbanken en gaarkeukens zijn opgeheven en de voedselvoorraden om de prijs in bedwang te houden zijn ontmanteld. Zo gaat het maar verder. Bladzijde na bladzijde. (...)

Maar intussen krijgt het complot vorm. Rechtse media roepen op tot een grote demonstratie voor het aanstaande weekend in de hoofdstad: ‘Het feest van Selma’, in codetaal. Rechtse ondernemers huren bussen waarmee ze duizenden mensen naar het kampement in de hoofdstad Brasilia brengen. Tegelijkertijd schaalt de militaire leiding voor dat weekend de paleiswacht af. De bolsonaristische gouverneur van Brasilia doet hetzelfde met de politie. (...) Later wordt in het huis van de ex-minister een illegaal wetsdecreet gevonden waarin de verkiezingen ongeldig worden verklaard en het leger zal beslissen wie tot president wordt uitgeroepen – lees Bolsonaro. (...)

En dit is nu precies de tweede vloek van Bolsonaro. De erfenis van veiligheidsdiensten, politiekorpsen en een leger waarin de meesten nog steeds de coupfantasieën koesteren van hun oude baas. (...) ‘Maar waar vindt de coalitie van Lula de kracht, de steun en de energie om én de overheid opnieuw op te bouwen én de veiligheidsapparaten uit te mesten?’ vraagt Harvard-politicoloog Fernando Bizarro zich af. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #brazilie #lula #bolsonaro #verkiezingen #presidentsverkiezingen #staatsgreep #brasilia #rechtsstaat #democratie #hooggrecehtshof #leger #armoede #armoedebestrijding #onderwijs #amazone #regenwoud #ontbossing #inheemse_bevolking #oorspronkelijke_bevolking #wapens #wapenwet #corona #coronavirus #vaccinatie #vaccin #ongelijkheid

Olie-, gas- en agro-lobby’s saboteren klimaatbeleid: dat maakt mij echt kwaad

Irene van Staveren (Trouw)

(...) Waar ik echt boos om word, is de enorme bedrijvenlobby tegen milieu- en klimaatbeleid. Dat gebeurt veelal achter de schermen en gaat gepaard met diverse vormen van misleiding (greenwashing), chantage (dreigen naar het buitenland te verhuizen) en omkoping (sponsoring van de jaarlijkse VN-klimaatconferenties).

De net afgesloten klimaatconferentie in Egypte heeft helemaal geen enkele stap vooruit gezet. (...) De bedrijvenlobby is erin geslaagd om heel wat zand in de raderen van het wereldwijde klimaatbeleid te strooien.

Helaas is dat hier bij ons niet anders. Tata Steel in IJmuiden heeft succesvol gelobbyd bij de provincie Noord-Holland. Hoe kan het anders dat het nieuwe stikstofplafond voor het bedrijf weliswaar 8 procent lager ligt dan het vorige, maar nog steeds zo ruim is dat het bedrijf geen enkele moeite hoeft te doen om zich eraan te houden? Dat is geen plafond, maar een open dak. (...)

Al decennia heeft [LTO, de lobbyorganisatie van agrarisch Nederland] heel effectief de omslag naar duurzame landbouw tegengehouden. Zodat we nu met een opeenstapeling van urgente problemen zitten. Stikstof, CO2, biodiversiteit en drinkwaterschaarste om er een paar te noemen. De LTO reageert verbaasd en vraagt om verder uitstel.

Die jarenlange lobby is eigenlijk helemaal niet in het belang geweest van de boeren die LTO zegt te vertegenwoordigen. Boeren gaan juist voor de lange termijn. (...) Het zou zomaar kunnen dat LTO zelf onderwerp is van de lobby door de agro-industrie, met de kortetermijnbelangen van hun slachterijketens en veevoergiganten. (...)

Hele artikel

Irene van Staveren

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging #extreem_weer #cop27 #saoedi-arabie #china #methaan #co2 #brazilie #lula #lula_da_silva #amazone #ngo #lobby #lto #landbouw #boeren #tata_steel #veeteelt #vleesindustrie #veevoer #slachthuizen

Dat we een excuus nodig zouden hebben om te kijken, begrijp ik niet

Carolina Trujillo (NRC)

(...) Dat we een excuus nodig zouden hebben om te kijken, begrijp ik niet. De armen van de wereld worden dag in dag uit door de rijken kapotgemaakt voor zaken als mode, soja of kobalt. Nooit hebben westerlingen daar een excuus voor nodig gehad. Pechvogels uit arme delen van de wereld offeren hun gezondheid, leven en kinderen voor mazzelaars die willen funshoppen en vakantievliegen. Waarom zou de Europeaan de grens trekken bij het WK? Misschien werd de uitwisseling van hun welzijn voor ons plezier nu iets te direct en te zichtbaar. Misschien werd de cocktail van rijke, corrupte oude mannen en arme, uitgeknepen, jonge kerels iets te giftig voor de sociaal betrokken voetbalfan. (...)

Niet kijken zal de arbeiders of hun nabestaanden niet helpen, geld wel. De FIFA en Qatar weigeren arbeiders naar behoren te compenseren, maar voor de supporters bestaat daarvoor een groeiend aantal mogelijkheden. De Cruyff Foundation verkoopt een T-shirt waarvan de opbrengst naar een organisatie gaat die banen creëert in Nepal. Rechtstreeks bij deze Pro2 foundation storten kan misschien ook. Amnesty International ontvangt graag handtekeningen bij een petitie, met het verwerken van eenmalige donaties hebben zij zeker geen probleem. Ook FNV helpt de WK-arbeiders met donorgeld. (...)

Hele artikel

Carolina Trujillo

Tags: #nederlands #mensenrechten #wk #wk_voetbal #gastarbeiders #moderne_slavernij #uitbuiting #stadions #sportswashing #sport #democratie #voetbal #onderdrukking #fifa #infantino #knvb #qatar #voetbal #kledingindustrie #mobiele_telefoon #landbouw #soja #ontbossing #kobalt #accu #kleding #mode #cruyff_foundation #pro2_foundation #amnesty #amnesty_international #fnv

Na de top ligt de wereld nog steeds op koers naar ‘de klimaathel’

NRC

Klimaattop in Sharm-el-Sheikh - De teleurstelling overheerst na de klimaattop in Sharm-el-Sheikh. De 1,5 graad opwarming raakt verder uit zicht, onder meer doordat fossiele brandstoffen en de landbouw gespaard worden.

„We zitten op een snelweg naar de klimaathel, met onze voet nog steeds op het gaspedaal.” (...)

Nu de top voorbij is, blijkt dat de voet in Egypte maar een klein beetje van het gaspedaal is gegaan. Met uitzondering van een akkoord over een schadefonds voor ontwikkelingslanden die worden getroffen door natuurrampen die worden versterkt door klimaatverandering, is er op geen enkel thema grote vooruitgang geboekt.

Dit zijn de uitkomsten op zeven belangrijke thema’s.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Bomen in een bos in de Taunus-regio nabij Frankfurt, dinsdag 1 november 2022. Foto Michael Probst/AP.

1. Ambitieus klimaatbeleid
Om de opwarming van de aarde tot 1,5 graden Celsius te beperken, moet de uitstoot van broeikasgassen voor 2025 pieken. Daarom pleitte de Europese Unie voor meer ambitie bij sommige landen (lees: China). Daar zijn geen afspraken over gemaakt. (...)

Meer dan 80 procent van de uitstoot van broeikasgassen is het gevolg van fossiele brandstoffen. Toch is het verminderen van olie en gas nooit expliciet als doel geformuleerd in internationale klimaatafspraken. (...)

2. Klimaatfinanciering
Rijke landen voldoen nog steeds niet aan de belofte die ze al in 2009 hebben gedaan om vanaf 2020 jaarlijks 100 miljard dollar beschikbaar te stellen voor financiering van klimaatbeleid in arme landen (niet te verwarren met het nieuwe fonds om klimaatschade te compenseren). Ook na de top in Egypte wordt aan die belofte nog niet voldaan. (...)

3. Methaanreductie
De Amerikaanse president Joe Biden kondigde in Egypte aan dat de Verenigde Staten zich inzetten voor een verdere reductie van de uitstoot van methaan, een veel sterker broeikasgas dan kooldioxide. (...)

Volgens de organisatie InfluenceMap, die bijhoudt of methaanbeloftes worden gehaald, proberen de meeste landen de landbouw, een sector die veel methaan uitstoot, te sparen. (...)

4. Herbebossing
In Egypte werd veel gesproken over het beter beschermen van bossen, die veel CO2 opnemen. (...)

Lula da Silva, de aanstaande president van Brazilië (...) beloofde zich in te zetten voor een ontwikkelingsmodel dat niet gebaseerd is op vernietiging van het Amazone-regenwoud ten gunste van de welvaart van een kleine groep.

5. Groene waterstof
Premier Mark Rutte heeft op de klimaattop in Egypte afspraken gemaakt met Oman over ‘groene’ waterstof. (...)

Groene waterstof is een belofte voor meer duurzaamheid, maar tegelijkertijd een risico, omdat de productie van waterstof veel energie vergt. Energie uit zon en wind die wordt gebruikt om waterstof te maken, kan niet worden ingezet voor bijvoorbeeld elektrische auto’s of warmtepompen.

6. Internationaal gerechtshof
Hebben rijke landen de plicht om mensen uit kwetsbare landen te beschermen tegen klimaatverandering? Die vraag wil de alliantie van kleine eilandstaten voorleggen aan het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. (...)

Een uitspraak van het Hof zal niet bindend zijn, maar kan volgens Vanuatu duidelijkheid verschaffen over de mogelijkheid om het internationaal recht in te zetten voor het versterken van klimaatbeleid. Ruim tachtig landen steunen het initiatief, waaronder ook rijke landen als Nieuw-Zeeland en Duitsland.

7. Biodiversiteit
In de slotverklaring van de klimaattop wordt gewezen op „het vitale belang van bescherming, behoud en herstel van natuur en ecosystemen voor effectieve en duurzame klimaatactie”. Het is een verwijzing naar de grote VN-conferentie over biodiversiteit, die over twee weken begint in Montreal. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging #extreem_weer #cop27 #saoedi-arabie #china #methaan #co2 #brazilie #lula #lula_da_silva #amazone

De fossiele industrie is een logge tanker, niet in staat om echt te veranderen

Esther Bijlo (Trouw)

Ze zijn er weer: de prachtige reclames van grote olie- en gasbedrijven die zeggen dat ze heel hard bezig zijn met groene energie. Er is immers een klimaattop. Een goed moment voor een bedrijf om te laten zien wat het doet. Met waterstof voor bussen bijvoorbeeld of het opslaan van CO2. Voor een schone toekomst. Met de nadruk op toekomst. Want hoe mooi die plannen ook zijn en hoe indrukwekkend groot soms – een windpark van een oliegigant is meteen een megawindpark – het groene gehalte is nog steeds een saus en betreft niet het hoofdgerecht.

Dat hoofdgerecht ziet er nog altijd donkerbruin uit. Sterker, het neigt naar zwart. Vrijwel alle olie- en gasbedrijven hebben ‘beangstigende’ plannen voor het opdiepen van juist meer fossiele brandstoffen. Die voornemens tellen op tot 115 miljard ton CO2, vergelijkbaar met 24 jaar de emissies van de VS. Maar liefst 160 miljard dollar is er sinds 2020 in de zoektocht naar nieuw fossiel gestoken. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Esther Bijlo

Het onderzoek houdt de 35 grootste beursgenoteerde olie- en gasbedrijven tegen het licht. Veel daarvan hebben de financiële prikkels voor de leidinggevenden om op meer productie te sturen, zelfs verhoogd. Bij Eni, Total Energies en Repsol bepalen ze respectievelijk 18, 15 en 12 procent van de beloning. ExxonMobil en Shell hebben dit soort bonussen iets verlaagd. Maar voor ExxonMobil gaat het nog altijd om 41 procent van het totale salaris, bij Shell om 20 procent, volgens Carbon Tracker. (...)

Tijd voor een ‘klimaatbelasting’ voor de sector, betoogt een hoofdredactioneel commentaar, deze week gepubliceerd in dertig kranten over de hele wereld. De tijd raakt op, betogen onder andere The Guardian, Libération, het Indiase The Hindu en Indonesische Tempo. Er zijn veel te veel investeringen in fossiele energie, ‘de mensheid moet af van de verslaving aan fossiele brandstoffen’. Minstens 100 miljard dollar winst hebben de grootste olie- en gasbedrijven opgestreken in de eerste drie kwartalen, constateren de kranten. Room dat af en kom beloftes na om de armsten op de wereld te helpen zich te wapenen tegen nu al ontwrichtende klimaatverandering, geven de kranten de klimaattop mee.

Hele artikel

> Meer over de fossiele verslaving

Tags: #nederlands #multinational #transnantional #grootbedrijf #bedrijfsleven #earth_summit #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #cop26 #cop27 #broeikaseffect #earth_charter #shell #exxonmobil #oliebedrijven #global_climate_coalition #exxonmobile #lobby #chevron #saudi_aramco #zeespiegelstijging #droogte #ontbossing #co2 #uitstoot #broeikasgas #fossiele_brandstof #carbon_tracker #lobby

Weg met de klimaatklif! Het is een glijdende schaal

Peter Kuipers Munneke (NRC)

Het is nooit te laat om klimaatmaatregelen te namen, stelt Peter Kuipers Munneke.

We hebben nog twintig jaar om het klimaat te redden. Of misschien maar acht. Het is nu echt vijf voor twaalf voor het klimaat. In aanloop naar de volgende klimaattop, die zondag begint in Sharm el-Sheikh, zie je dit beeld van een steeds sneller naderende deadline op veel plaatsen opduiken. Maar dit is onjuist en contraproductief. (...) We hebben nog twintig jaar om het klimaat te redden. Of misschien maar acht. Het is nu echt vijf voor twaalf voor het klimaat. In aanloop naar de volgende klimaattop, die zondag begint in Sharm el-Sheikh, zie je dit beeld van een steeds sneller naderende deadline op veel plaatsen opduiken. Maar dit is onjuist en contraproductief. (...)

(Tekst loopt door onder de foto)

Peter Kuipers Munneke

Kantelpunten in het klimaat lijken wél een abrupte grens waarboven een proces onherroepelijk op hol slaat. (...) Maar dan nog is er geen reden om de handdoek maar in de ring te gooien als je het kantelpunt voorbij bent. Bij een kantelpunt hoort namelijk altijd een tijdschaal. Als je een kantelpunt maar een heel klein beetje overschrijdt, duurt het kantelen voor bijvoorbeeld het smelten van West-Antarctica of het dooien van de permafrost nog eeuwen. Maar als je een kantelpunt heel fors overschrijdt, kan het veel sneller gaan. (...)

Volgens de klimaatwetenschap rennen we van een berg af, eerst over een flauwe helling maar later steeds steiler. Hoe steiler we naar beneden rennen, hoe groter de kans op een struikelpartij met steeds grotere gevolgen. Maar zo lang je nog rent is het nooit te laat om af te remmen en te stoppen.

De helling is beter dan de klif. Maar nog steeds niet perfect. Het blijft een negatief beeld, dat uitgaat van het probleem dat moet worden voorkomen. In plaats daarvan zouden wij veel vaker het hoopvolle alternatief moeten presenteren. Niet alleen wij wetenschappers, maar ook wij nieuwsorganisaties. Vergelijk het persbericht of de nieuwskop Als we de uitstoot snel terugbrengen, blijft zeker de helft van het gletsjerijs in de Alpen behouden versus Als we de uitstoot niet snel terugbrengen, verdwijnt 90 procent van al het gletsjerijs in de Alpen. (...) Laten we vaker proberen zo levendig mogelijk te verbeelden hoe de wereld eruit gaat zien als we de opwarming stoppen en onze verhouding tot de aarde duurzaam maken.

Het mooiste voorbeeld dat ik de afgelopen jaren ben tegengekomen is Een natuurlijkere toekomst voor Nederland in 2120, een toekomstvisie van een groep onderzoekers aan de Wageningen Universiteit. (...)

Niet de klif, niet de helling, maar het weidse uitzicht.

Hele artikel

> Zie ook: VN: Huidige klimaatmaatregelen ontoereikend, grootschalige transformatie noodzakelijk (NRC)

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging

VN: Huidige klimaatmaatregelen ontoereikend, grootschalige transformatie noodzakelijk

NRC

Unep - Met de huidige maatregelen komt de wereld aan het eind van deze eeuw uit op een gemiddelde opwarming van zo’n 2,8 graden. Unep pleit voor een grootschalige transformatie van economieën en samenlevingen.

Sinds de klimaattop COP26 van vorig jaar in Glasgow hebben regeringen wereldwijd veel te weinig vooruitgang geboekt in het nemen van maatregelen om klimaatverandering te beperken. Dat stelt het milieubureau van de Verenigde Naties, Unep, donderdag in diens jaarlijkse Emissions Gap-rapport. Het rapport stelt dat de in Glasgow genomen maatregelen samen leiden tot minder dan 1 procent extra vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Met de huidige maatregelen komt de wereld aan het eind van deze eeuw uit op een gemiddelde opwarming van zo’n 2,8 graden.

De doelen uit het Klimaatakkoord van Parijs uit 2015 om de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden, of beter nog 1,5 graad, raken uit zicht. (...)

Hele artikel

Een hydroelektrische centrale in het noorden van Canada. Foto Andy Clark/Reuters.

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging

De digitale dictator van Brazilië

Mondiaal Nieuws

De Braziliaanse president Jair Bolsonaro presteerde begin oktober onverwachts goed bij de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. Een van Bolsonaro’s cruciale wapens daarbij is zijn wijdverbreide digitale netwerk, waarin een hoofdrol weggelegd is voor nepnieuws en propaganda. WhatsApp-spraakberichtjes, onechte filmpjes, miljoenen volgers op sociale media: ‘Het is heel geraffineerd wat Bolsonaro doet.’ (...)

Maar zelfs als Lula wint, heeft hij al bij voorbaat verloren. In de eerste ronde hebben de Brazilianen ook voor alle 513 parlementszetels en 27 van de 81 senaatzetels gestemd. En daarbij won Bolsonaro flink. Als Lula verkozen zou worden, zal hij voor elk besluit moeten vechten met een oerconservatieve volksvertegenwoordiging in het parlement en de senaat. (...)

(Tekst loopt door onder de foto. Maar lees vooral het originele artikel.)

‘Ik ben sprakeloos’, zei Carole. ‘Een half miljoen mensen zijn overleden aan covid. De Amazone staat in brand. Hoe kan iemand in godsnaam nog op Bolsonaro stemmen?’ Carole is kunstenares en geeft les. Die twee sectoren, kunst en onderwijs, hebben het onder president Bolsonaro zwaar te verduren. (...)

‘De ware reden dat mijn ouders voor Bolsonaro stemmen is “fake news”’, zei Carole. ‘Zij krijgen via WhatsApp dagelijks een ongelooflijke stroom van nepnieuws en propaganda binnen. Het is echt heel geraffineerd wat Bolsonaro doet.’ (...)

[Bolsonaro] beschikt over een zeer professioneel, deels illegaal netwerk om kiezers te beïnvloeden, zo onthulde de Braziliaanse journaliste Patricia Campos Mello op 18 oktober 2018. Braziliaanse bedrijven sponsorden Bolsonaro door WhatsApp-pakketten met duizenden boodschappen gericht tegen de PT te kopen. Kostprijs: zo’n 2,5 miljoen euro per pakket.

De berichten werden verstuurd via de miljoenen volgers van Bolsonaro en zijn zonen Carlos, Eduardo en Flavio, maar ook rechtstreeks naar stemgerechtigden. Mello ontdekte dat daarvoor persoonlijke gegevens zoals sociaal verzekeringsnummers, geboortedata en telefoonnummers gekocht werden van reclamebureaus. Het voornaamste doelwit waren oudere, tussen 1932 en 1953 geboren kiezers. (...)

‘In 2018 werd duidelijk dat Bolsonaro over een uitgebreid digitaal netwerk beschikte, terwijl de PT nog heel traditioneel campagne voerde’, zegt Heloisa Massaro, directeur van InternetLab, een wetenschappelijke denktank op het gebied van recht en technologie. ‘Het was de voornaamste reden voor de verrassende winst van Bolsonaro. Dat is nu wel veranderd, maar de PT loop nog steeds ver achter.’ (...)

‘Ik denk niet dat enkel sociale media schuld hebben aan de verdeeldheid’, zei Massaro. ‘Het gaat dieper dan dat. Sommige verhaallijnen bestaan al heel lang. Die van de “communistische dreiging”, bijvoorbeeld, en van de christelijke moraal. Bolsonaro tapt in dat soort oude angsten en overtuigingen en presenteert zich als een ouderwetse held in de strijd van goed tegen kwaad.’ (...)

Hoewel Bolsonaro zeker fascistische trekjes heeft, is het te makkelijk om zijn aanhang in zijn geheel als fascistisch af te doen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #brazilie #brazilië #bolsonaro #lula #verkiezingen #presidentsverkiezingen #propaganda #nepnieuws #politiek #verdeeldheid #amzone #ontbossing #christelijke_waarden #pt #arbeiderspartij #parlement

Laten we stoppen veevoer uit Brazilië te importeren

Patrick Jansen (Trouw)

De presidentsverkiezingen die nu in Brazilië plaatsvinden zijn de belangrijkste ooit voor de Amazone. De strijd gaat tussen Luiz Lula, de voormalige president die zegt het gebied beter te willen beschermen, en Jair Bolsonaro, de zittende president die ruim baan geeft aan ontbossing, vooral voor veeteelt en sojateelt.

Volgens wetenschappers is verdere ontbossing spelen met vuur, omdat de Amazone een kantelpunt nadert. (...)

Inheemse volkeren die de Amazone bewonen zitten nu al in de verdrukking. Waar ontbossing plaatsvindt worden zij met geweld verdreven. “Weten jullie in Nederland wel dat we voor ons leven moeten vrezen omdat jullie koeien soja krijgen?”, zei de inheemse activiste Alessandra Munduruku in NRC.

Het is waar dat Nederland grote hoeveelheden soja uit Brazilië importeert. Het valt in het niet bij wat China doet, maar het gaat nog altijd om 3 miljard kilogram per jaar, exclusief de doorvoer via Rotterdam. Ook financierde Nederland de aanleg van een gigantische soja-exporthaven. (...)

Maar is Nederland daarmee ook verantwoordelijk voor ontbossing in Brazilië? Volgens Milieudefensie wel. (...)

Dat lijkt in tegenspraak met de claim van de Nederlandse veevoerfabrikanten dat ze uitsluitend ‘ontbossingsvrije soja’ gebruiken, met duurzaamheidscertificaten zoals RTRS (Round Table of Responsible Soy), maar dat is het niet. (...)

Het is en blijft, ook met certificaten, absurd om veevoer uit Zuid-Amerika te halen omdat we veel meer vee willen houden dan ons eigen land kan voeden. Import die bovendien bijdraagt aan ons stikstofoverschot.

Nederland zou pas echt voorloper zijn als het de import van Braziliaanse soja zou afbouwen. Dan zouden we minder vlees en zuivel kunnen produceren. Geen enkel probleem als we wat plantaardiger eten zoals gezondheidswetenschappers sowieso al aanbevelen. ‘Wie ontbossing wil aanpakken, kan niet voorbij aan ons menu’, schreef de hoofdredactie van Trouw vorig jaar. Een waarheid als een koe.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #brazilie #verkiezingen #lula #bolsonaro #amazone #regenwoud #ontbossing #kantelpunt #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #veeteelt #veevoer #droogte #regenmotor #inheemse_bevolking #oorspronkelijke_bevolking #soja #sojateelt #RTRS #Round_Table_of_Responsible_Soy #certificaten

Klimaatequivalent van een oorlogsmisdaad

Marijn Kruk (NRC)

Tipping points noemen klimaatwetenschapper ze. Het zijn de kritieke momenten waarop iets onomkeerbaar wordt. Een angstaanjagend, maar ook fascinerend concept. Ineens, haast onopgemerkt, ben je een grens over en blijkt er geen weg meer terug.

Een bekend voorbeeld is het Amazoneregenwoud. (...)

Een ander – nog veel vreeswekkender – voorbeeld is de permafrost. (...)

Ook de West-Antarctische en de Groenlandse ijskappen hebben tipping points, net als koraalriffen en bepaalde zeestromen. (...)

Kent het menselijke bewustzijn ook tipping points, vroeg ik me af, bijvoorbeeld in het denken over klimaatverandering, en de ernst daarvan? Over klimaatverandering wordt vaak gezegd: het gaat zo geleidelijk, het is niet waarneembaar, en voor mensen bestaat het dan niet, want die moeten iets ervaren eer ze het geloven.

Deze zomer had je het dan: een afbrekende gletsjer in Italië, bosbranden van ongekende omvang in Frankrijk, droogvallende rivieren in Duitsland, recordtemperaturen in Engeland. En dat was alleen Europa nog maar. China kende een hittegolf van zeventig dagen achtereen, de langste én heetste ooit gemeten. (...)

Eerder deze zomer bracht de krant een uitvoerige reconstructie van decennia Duits gasbeleid ten opzichte van Rusland. Diep vanbinnen wisten de verantwoordelijke Duitse politici natuurlijk heus wel dat het niet verstandig, ja zelfs risicovol was om zich op die manier van een tiranniek – en naar ten slotte bleek, oorlogszuchtig – regime afhankelijk te maken. Maar de Duitse economie draaide er zo lekker op. (...)

Bij klimaatverandering speelt iets vergelijkbaars. We weten al decennia wat daar de risico’s van onze fossiele levensstijl zijn. Maar wegkijken bleek aldoor aantrekkelijker dan onze levensstijl aanpassen, dat wil zeggen: de prijs betalen. Het wachten was op het klimaatequivalent van een Russische oorlogsmisdaad om het maar even luguber te zeggen. Zullen dat de hitterecords van afgelopen zomer zijn? Of is er meer voor nodig, en zo ja, hoeveel dan? Zelf vrees ik dat ons tipping point voorlopig nog niet in zicht is.

Hele artikel

Marijn Kruk

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging

Onze leiders moeten stoppen grote bedrijven uit de wind te houden en doen wat ze dertig jaar geleden al beloofden

Asha ten Broeke (De Volkskrant)

‘Samenkomen om de aarde te redden’. Dat stond er 30 jaar geleden op de cover van het Amerikaanse tijdschrift Time. Op dat moment kwamen leiders uit de hele wereld samen in Rio de Janeiro voor de Earth Summit: een grootse conferentie die het begin van een nieuw tijdperk moest inluiden. Een einde zou er komen aan wat toen nog het broeikaseffect heette, aan het uitsterven van diersoorten, aan ontbossing. (...)

Het liep anders. Nog voordat de wereldleiders bijeenkwamen, ging de Earth Charter van tafel en werd het vervangen door, aldus Time, ‘een houterig geschreven verklaring vol met het soort vrome beloften die wereldleiders vaak maken maar nooit nakomen’, aangevuld met slappe compromissen en vooral geen bindende afspraken, bijvoorbeeld over het terugdringen van de CO2-uitstoot.

Wat was er veranderd? De politieke daadkracht in Stockholm over de ozonlaag had de industrie overrompeld, stelt journalist Amy Westervelt. (...) [I]n 1992 had de industrie inmiddels een dikke lobbyvinger in de milieupap gestoken.

Voorafgaand aan de Earth Summit kwamen het fossiele-energie-minnend grootkapitaal alvast met een eigen handvest. (...) [D]oor het alvast naar voren te schuiven, verhinderden de bedrijven dat er strenge wetten kwamen die hun winsten in gevaar zouden brengen.

En dat was precies de bedoeling. In 1989 hadden auto- en oliebedrijven, waaronder Shell en Exxonmobil, de Global Climate Coalition opgericht. (...) En ze zaaide twijfel over klimaatwetenschap, hoewel een Exxon-memo in 1981 al repte over de ‘catastrofale effecten’ van de langetermijnplannen van het bedrijf, en een intern Shell-rapport in 1986 besprak hoe de opwarming van de aarde tot ‘verwoestende overstromingen’ en onbewoonbare landen zou leiden.

De coalitie bestaat niet meer, maar grote fossiele bedrijven hebben nog steeds veel invloed. (...)

Dertig jaar na Rio is dit de tussenstand: de fossiele industrie maakt gigawinsten, ze blijven nieuwe olie- en gasvelden aanboren en de CO2-uitstoot stijgt nog steeds. Elke maand is er weer slecht klimaatnieuws, waren de oceanen nog warmer, smolten de ijskappen nog verder, steeg de zeespiegel nog sneller. Het is echt de hoogste tijd dat onze leiders stoppen met bedrijven uit de wind houden en gaan doen wat ze in 1992 al beloofden: samenkomen om de aarde te redden.

Hele artikel

Asha ten Broeke

Tags: #nederlands #nederland #grootbedrijf #bedrijfsleven #regering #kabinet #earth_summit #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #cop26 #broeikaseffect #earth_charter #shell #exxonmobil #oliebedrijven #global_climate_coalition #exxonmobile #lobby #chevron #saudi_aramco #zeespiegelstijging #droogte #ontbossing #co2 #uitstoot #broeikasgas #fossiele_brandstof

Recordaantal van 227 milieuactivisten vermoord in 2020; Colombia en Mexico koplopers

De Volkskrant

De agressie tegen milieuactivisten en mensenrechtenactivisten is in 2020 sterk toegenomen. Wereldwijd werden het afgelopen jaar 227 milieuactivisten vermoord terwijl ze probeerden bossen, rivieren en andere ecosystemen te beschermen. Volgens de Britse mensenrechtenorganisatie Global Witness is dat een record.

Het werkelijke aantal ligt waarschijnlijk nog hoger als gevolg van niet-gemelde of verkeerd weergegeven gevallen, vooral in Afrika. In 2019 werden wereldwijd zeker 212 milieuactivisten vermoord. Sinds 2013 is het aantal verdubbeld. (...)

Hele artikel

Milieuactivisten van Greenpeace beschilderen een toestel van Air France met groene verf. (archiefbeeld)Beeld AP.

Tags: #nederlands #milieu #natuur #milieubeschermers #ecologie #natuurbescherming #natuurbeschermers #mensenrechten #activisten #ontbossing #vervuiling #milieuvervuiling #ecosystemen #mexico #brazilie #peru #filipijnen #afrika

Onze overheid is zo bang dat ze niet durft op te roepen minder vlees te eten

Teun van de Keuken (De Volkskrant)

Het is geen fraai gezicht als de overheid bang is voor haar burgers. Nu weer die campagne ‘Iedereen doet wat’. (...) Gek genoeg komt één van de belangrijkste en eenvoudigste gedragsveranderingen niet in de campagne voor: minder vlees eten.

Terwijl het inmiddels wel vaststaat dat de enorme hoeveelheden karbonades, kipfilet en boterhammenworst die we naar binnenwerken niet gezond zijn voor onszelf en zeker niet voor onze planeet. (...) Het Voedingscentrum heeft minder vlees eten daarom bovenaan de lijst van maatregelen staan om het eetpatroon te verduurzamen. Het stelde voor om dit ook op te nemen in ‘Iedereen doet wat.’ Toch gebeurde dit niet, omdat, zo stond afgelopen week in deze krant te lezen, het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) er niet aan wilde. Het zou ‘te politiek gevoelig zijn’ en ‘een maatregel die controverse oproept.’ (...)

[H]et is intens treurig dat een overheid zo bang is voor controverse, dat ze de belangrijkste aanbeveling voor gedragsverandering uit haar publieke voorlichting schrapt. (...)

Dit is ook de reden voor de eerder genoemde kriebels. ‘Iedereen doet wat’ klinkt gezellig. Allemaal een schoudertje eronder, iedereen een klein stapje en het komt goed. Wij (eenvoudige burgers en consumenten) moeten het zelf oplossen. Dat is de neoliberale truc die inmiddels op alle (ethische) thema’s wordt toegepast: doe het lekker zelf! (...) Dat is makkelijk voor bedrijven en overheden en bezorgt ons een permanent schuldgevoel, want helemaal goed doen we het natuurlijk nooit. Maar vooral is het niet effectief. (...)

[A]ls een oproep om minder vlees te eten al te controversieel wordt gevonden, dan is werkelijk beleid, zoals een vleestaks, nog heel ver weg.

Hele artikel

Teun van de Keuken

Tags: #nederlands #nederland #regering #kabinet #vlees #vlees_eten #vegetarisme #vegetarier #veeteelt #voedingsindustrie #landbouw #zuivel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #uitstoot #co2 #methaan #luchtvervuiling #ontbossing #veevoer #vleestaks #voedingscentrum