Oxfam Novib: ‘Suprematie van miljardairs zorgt voor steeds meer politieke macht’

NRC

Ongelijkheidsrapport - De toenemende macht van superrijken en hun bedrijven heeft de ongelijkheid in de wereld weer verder vergroot. Hoe sleets de boodschap van Oxfam Novib ook mag klinken, de cijfers blijven verbazen. (...)

Bij de start deze maandag van het World Economic Forum, de politiek-economische hoogmis in het Zwitserse Davos, constateert Oxfam wederom dat de rijken de afgelopen jaren nog rijker werden, en de armen nog armer. „Aan de start van het jaar 2024, is het zeer reële gevaar dat deze buitengewone extremen het nieuwe normaal worden”, aldus Oxfam. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Klaus Schwab, oprichter van het World Economy Forum in het Zwitserse Davos, luistert naar een presentatie over een vredesplan voor Oekraïne aan de vooravond van het WEF.

De rijkdom van de vijf rijkste miljardairs ter wereld (Elon Musk, Bernard Arnault en familie, Jeff Bezos, Larry Ellison en Warren Buffett) is sinds 2020 meer dan verdubbeld: van 405 miljard dollar naar 869 miljard dollar (794 miljard euro). En dat terwijl 60 procent van de mensheid, een kleine vijf miljard mensen, in dezelfde periode juist armer is geworden. (...)

In het voorwoord bij het rapport met de titel Inequality Inc. (vrij vertaald: De BV Ongelijkheid) zegt de Amerikaanse senator Bernie Sanders het als volgt: „Nooit eerder in de geschiedenis van de mensheid hebben zo weinig mensen zo veel bezit gehad. Nooit eerder in de geschiedenis van de mensheid is er zo’n ongelijkheid in inkomen en vermogen geweest. [...] Nooit eerder in de geschiedenis hebben we een klasse van miljardairs gezien met zoveel politieke macht.” (...)

Als voorbeeld van de groeiende macht van het bedrijfsleven (en haar eigenaren) schetst Oxfam de concentratie die heeft plaatsgevonden in de afgelopen decennia. Waar eind vorige eeuw nog zestig farmaceuten de wereldtop vormden, zijn dat er nu nog tien. In de techsector is het niet veel beter: driekwart van het geld dat aan online advertenties wordt uitgegeven, loopt via Meta, Alphabet en Amazon. En in de financiële wereld loopt ongeveer eenvijfde van de mondiale geldstroom door drie bedrijven: BlackRock, State Street en Vanguard beheren samen 20.000 miljard dollar.

De toenemende concentratie van bedrijfsmacht is een van de grote aanjagers van méér ongelijkheid, stelt Oxfam. Dat gebeurt op vier manieren. Allereerst gebruiken de superrijken de macht van hun bedrijven om de rijken (veelal de aandeelhouders) te belonen, en niet de werknemers. Ze verzetten zich zelfs tegen wetgeving die de positie van werknemers moet verbeteren. Ten tweede maken de grote bedrijven gebruik van fiscale routes om zo min mogelijk belasting te hoeven betalen. (...)

Ten derde waarschuwt Oxfam voor de aanhoudende golf van privatiseringen van publieke diensten zoals onderwijs, watervoorziening en gezondheidszorg, die de kloof tussen arm en rijk vergroten. En tenslotte dragen de superrijken via hun bedrijven onevenredig veel bij aan klimaatverandering, terwijl ze juist profiteren van de winsten van industrieën die veel bijdragen aan CO2-uitstoot. (...)

En dat terwijl de prijs van klimaatverandering veelal betaald wordt door de minderbedeelden: die wonen vaker in gebieden die getroffen worden door klimaatverandering. (...)

[Het gaat] in essentie om een fundamentele keuze die gemaakt moet worden: kiest de wereld voor een nieuw tijdperk van suprematie van miljardairs, gecontroleerd door monopolisten en financiers, of voor een geleidelijke verschuiving naar publieke macht die gebaseerd is op gelijkheid en waardigheid. Overheden hebben die keuze, stelt de organisatie. Om bedrijven strenger te reguleren, om beleid te maken dat ongelijkheid verkleint, om met andere fiscale stelsels de belastingontwijking tegen te gaan, om te investeren in publieke voorzieningen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #ongelijkheid #superrijken #bedrijfsconcentratie #Meta #Alphabet #Amazon #BlackRock #State_Street #Vanguard #farmaceutische_industrie #aandeelhouders #arbeiders #kapitaal #arbeid #belastingontwijking #vakbonden #overheid #publieke_sector #privatisering #Elon_Musk #Bernard_Arnault #Jeff_Bezos #Larry_Ellison #Warren_Buffett

Dat Pfizer en Moderna de race wonnen bleek niet bevorderlijk voor de vaccingelijkheid in de wereld

NRC

Onderzoeksrapport - Uit een rapport van de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen blijkt dat farmaceutische bedrijven tijdens de coronapandemie weinig bijdroegen aan vaccingelijkheid. Wél maakten die flinke winsten.

Dat Pfizer en Moderna de race voor een coronavaccin wonnen, terwijl AstraZeneca en Johnson & Johnson achterbleven, blijkt vanuit maatschappelijk oogpunt een onfortuinlijk resultaat. Want hoezeer de vaccingiganten ook spraken van eerlijke distributie en prijzen: ze droegen nauwelijks bij aan de gelijkheid in de wereldwijde verdeling van vaccins. Sterker: er werd flink verdiend aan de gezondheid van de samenleving. Gezamenlijk maakten Moderna, Pfizer en diens partner BioNTech 75 miljard dollar winst met de coronavaccins in 2021 en 2022.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Moderna, Pfizer en diens partner BioNTech maakten 75 miljard dollar winst aan de coronavaccins in 2021 en 2022. Foto Paul Sancya via Reuters.

Dat blijkt uit een maandag gepubliceerd rapport van de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO), dat onder meer de jaarverslagen van farmaceuten bekeek. AstraZeneca en Johnson & Johnson zeiden meermaals de vaccins zonder winstoogmerk te gaan verkopen – en daar hielden ze zich ook aan, voor zover de SOMO-onderzoekers konden vaststellen. Pfizer en Moderna daarentegen gingen „puur voor de winst”, zegt onderzoeker Esther de Haan. In de farmaceutische industrie – een van de meest winstgevende industrieën die er zijn – is een winstpercentage van 25 tot 30 procent gebruikelijk. Moderna, Pfizer en BioNTech hanteerden percentages van 49 tot 66 procent. (...)

Welvarende landen zijn „inhalig” geweest, zegt ze, en kochten soms zes of zeven keer méér vaccins in dan nodig. (...)

Vooral in de eerste negen maanden van 2021 werden armere landen genegeerd. (...)

Uit een eerder rapport van de Access to Medicine Foundation bleek al dat farmaceutische bedrijven de allerarmste landen vaak over het hoofd zien. Ook in dat rapport kwam naar voren dat AstraZeneca zich wel solidair opstelde: het deelde kennis over het Covid-vaccin met lokale farmaceuten in India, Mexico en Zuid-Afrika zodat die het zelf konden produceren. (...)

De hoge winsten op coronavaccins zijn vooral kwalijk omdat een deel van de ontwikkeling van de vaccins gefinancierd is met publieke gelden, volgens het SOMO-rapport. Overheden investeerden ongeveer 5,8 miljard dollar aan subsidies in vaccinontwikkeling, berekende SOMO op basis van de jaarverslagen van farmaceuten. Daarnaast werd een groot deel gefinancierd met zogenoemde ‘Advanced Purchase Agreements’ (APAs), overeenkomsten die stellen dat een overheid een bepaald aantal vaccins afneemt en de ontwikkeling daarvan vooraf mede-financiert. Mislukt het vaccin, is het risico voor de overheid. (...)

Ondertussen blijven Pfizer/BioNTech en Moderna de prijzen verhogen. De commerciële prijs van Pfizer gaat naar 110 tot 130 dollar per dosis. Eerder was dat zo’n 20 dollar. Moderna kondigde eerder aan tussen de 64 en 100 dollar per dosis te gaan zitten – maar verhoogde dat vorige maand óók al naar 110 tot 130 dollar. Eerder kostte een dosis van het Modernavaccin 16,50 dollar. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #corona #coromavirus #covid-19 #pandemie #epidemie #vaccin #coronavaccin #farmaceutische_industrie #pfizer #moderna #astrazeneca #johnson_and_johnson #winstoogmerk #vaccinongelijkheid #Advanced_Purchase_Agreements #APA

Commercieel softwarebedrijf schendt jarenlang de privacy van tienduizenden patiënten en het medisch beroepsgeheim van tientallen huisartsen

Follow the Money

Onder het mom ‘handig voor huisartsen’ bouwde Medworq dashboards op basis van echte patiëntendata. Via de software van dit commerciële bedrijf zetten minstens 35 huisartsen de achterdeur open naar hun patiëntengegevens. Van ten minste 72.000 Nederlanders zwierven zo jarenlang alle medische gegevens rond op de servers van Medworq. De huisartsen waren hiervan niet op de hoogte, en wisten dus niet dat zij jaren op rij hun medisch beroepsgeheim schonden.

Dit stuk in 1 minuut

• Medworq verzamelde jarenlang volledige medische dossiers bij huisartsen, zonder dat zij of hun patiënten daarvan op de hoogte waren. Medische gegevens genieten de hoogste graad van wettelijke bescherming. Maar dit bedrijf bewaarde patiëntengegevens op onveilige plekken, tegen de afspraken in.
• Hiermee is de privacy van minimaal 72.000 patiënten en het medisch beroepsgeheim van zeker 35 huisartsen ernstig geschonden.
• Medworq bouwde de software en medische databases waarvoor de data verzameld werden in opdracht van farmaceutische bedrijven. Hiervan waren artsen niet op de hoogte.

Hoe heeft Follow the Money dit onderzocht?

• Voor dit onderzoek kreeg Follow the Money beschikking over zeer gevoelige data, waaronder medische gegevens van zeker 72.000 mensen en interne documenten van Medworq.
• Voordat we hiermee aan de slag gingen, heeft Follow the Money een jurist geconsulteerd en besproken hoe we privacyschending konden minimaliseren. Dat heeft geresulteerd in afspraken over beveiliging en toegang tot de data; in dit kader zetten we ze op een rij.
• Follow the Money heeft de getroffen huisartsen een factsheet en verdere informatie gegeven waarmee ze melding kunnen doen bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Met de huisartsen is afgesproken dat zij zelf hun patiënten informeren.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #medworq #farmaceutische_industrie #oatientendata #patientgegevens #data #data_mining #beroepsgeheim #privacy #gegevens #medische_gegevens #persoonlijke_gegevens #profiel #profilering #GlaxoSmithKline #GSK #magistro #inzo #insider #huisarts-informatiesystemen