Schokkend!

Google heeft de publieke sector in zijn greep

Joran van Apeldoorn (Bits of Freedom)

Je komt niet meer om het internet heen. Een afspraak maken bij de dokter, een wijziging van je woonsituatie doorgeven aan de gemeente, het schoolrapport van je kinderen bekijken: het gebeurt allemaal online. Maar wie kijkt er - naast jijzelf - mee op al deze websites? We onderzochten 32.843 websites van de overheid, de zorg en het onderwijs. Hieruit blijkt dat Google op ontzettend veel websites van de Nederlandse publieke sector persoonsgegevens in handen krijgt. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Joran van Apeldoorn

Bij de overheid hebben bijna de helft, 48%, van de onderzochte websites Google diensten in gebruik. De situatie is nog veel slechter in de zorg, waar meer dan 4 op de 5 websites Google gebruikt. In het onderwijs is dit zelfs 9 op de 10 websites.

Als we alleen kijken naar gevallen waarbij sprake is van expliciete tracking (het contact dat met Google wordt gelegd is speciaal gericht op het verzamelen van jouw gegevens), dan zien we dit terug bij 1 op de 3 onderzochte overheidswebsites. In de zorg en het onderwijs is dit op meer dan de helft van de websites het geval. (...)

Hele artikel

> Volledige onderzoeksrapport

Tags: #nederlands #google #alphabet #tracking #profilering #overheid #publieke_diensten #publieke_sector #youtube #digitalisering#google_analytics

Oxfam Novib: ‘Suprematie van miljardairs zorgt voor steeds meer politieke macht’

NRC

Ongelijkheidsrapport - De toenemende macht van superrijken en hun bedrijven heeft de ongelijkheid in de wereld weer verder vergroot. Hoe sleets de boodschap van Oxfam Novib ook mag klinken, de cijfers blijven verbazen. (...)

Bij de start deze maandag van het World Economic Forum, de politiek-economische hoogmis in het Zwitserse Davos, constateert Oxfam wederom dat de rijken de afgelopen jaren nog rijker werden, en de armen nog armer. „Aan de start van het jaar 2024, is het zeer reële gevaar dat deze buitengewone extremen het nieuwe normaal worden”, aldus Oxfam. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Klaus Schwab, oprichter van het World Economy Forum in het Zwitserse Davos, luistert naar een presentatie over een vredesplan voor Oekraïne aan de vooravond van het WEF.

De rijkdom van de vijf rijkste miljardairs ter wereld (Elon Musk, Bernard Arnault en familie, Jeff Bezos, Larry Ellison en Warren Buffett) is sinds 2020 meer dan verdubbeld: van 405 miljard dollar naar 869 miljard dollar (794 miljard euro). En dat terwijl 60 procent van de mensheid, een kleine vijf miljard mensen, in dezelfde periode juist armer is geworden. (...)

In het voorwoord bij het rapport met de titel Inequality Inc. (vrij vertaald: De BV Ongelijkheid) zegt de Amerikaanse senator Bernie Sanders het als volgt: „Nooit eerder in de geschiedenis van de mensheid hebben zo weinig mensen zo veel bezit gehad. Nooit eerder in de geschiedenis van de mensheid is er zo’n ongelijkheid in inkomen en vermogen geweest. [...] Nooit eerder in de geschiedenis hebben we een klasse van miljardairs gezien met zoveel politieke macht.” (...)

Als voorbeeld van de groeiende macht van het bedrijfsleven (en haar eigenaren) schetst Oxfam de concentratie die heeft plaatsgevonden in de afgelopen decennia. Waar eind vorige eeuw nog zestig farmaceuten de wereldtop vormden, zijn dat er nu nog tien. In de techsector is het niet veel beter: driekwart van het geld dat aan online advertenties wordt uitgegeven, loopt via Meta, Alphabet en Amazon. En in de financiële wereld loopt ongeveer eenvijfde van de mondiale geldstroom door drie bedrijven: BlackRock, State Street en Vanguard beheren samen 20.000 miljard dollar.

De toenemende concentratie van bedrijfsmacht is een van de grote aanjagers van méér ongelijkheid, stelt Oxfam. Dat gebeurt op vier manieren. Allereerst gebruiken de superrijken de macht van hun bedrijven om de rijken (veelal de aandeelhouders) te belonen, en niet de werknemers. Ze verzetten zich zelfs tegen wetgeving die de positie van werknemers moet verbeteren. Ten tweede maken de grote bedrijven gebruik van fiscale routes om zo min mogelijk belasting te hoeven betalen. (...)

Ten derde waarschuwt Oxfam voor de aanhoudende golf van privatiseringen van publieke diensten zoals onderwijs, watervoorziening en gezondheidszorg, die de kloof tussen arm en rijk vergroten. En tenslotte dragen de superrijken via hun bedrijven onevenredig veel bij aan klimaatverandering, terwijl ze juist profiteren van de winsten van industrieën die veel bijdragen aan CO2-uitstoot. (...)

En dat terwijl de prijs van klimaatverandering veelal betaald wordt door de minderbedeelden: die wonen vaker in gebieden die getroffen worden door klimaatverandering. (...)

[Het gaat] in essentie om een fundamentele keuze die gemaakt moet worden: kiest de wereld voor een nieuw tijdperk van suprematie van miljardairs, gecontroleerd door monopolisten en financiers, of voor een geleidelijke verschuiving naar publieke macht die gebaseerd is op gelijkheid en waardigheid. Overheden hebben die keuze, stelt de organisatie. Om bedrijven strenger te reguleren, om beleid te maken dat ongelijkheid verkleint, om met andere fiscale stelsels de belastingontwijking tegen te gaan, om te investeren in publieke voorzieningen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #ongelijkheid #superrijken #bedrijfsconcentratie #Meta #Alphabet #Amazon #BlackRock #State_Street #Vanguard #farmaceutische_industrie #aandeelhouders #arbeiders #kapitaal #arbeid #belastingontwijking #vakbonden #overheid #publieke_sector #privatisering #Elon_Musk #Bernard_Arnault #Jeff_Bezos #Larry_Ellison #Warren_Buffett

Een bikkelhard boek over de rol van consultancy in de publieke sector: ‘De overheid infantiliseert’

De Volkskrant

Ministeries in Nederland geven jaarlijks miljarden uit aan extern personeel zoals consultants. Rosie Collington (30) deed onderzoek naar de consultancy-industrie. Ze waarschuwt ervoor dat de publieke sector wordt uitgehold door een bedrijfstak vol belangenverstrengeling.

Politici en publiek hebben het geloof in publieke diensten verloren, zegt Rosie Collington. En mensen die in de publieke sector werken, hebben het vertrouwen in zichzelf verloren. Dat is volgens haar, in de kern, de reden dat complete overheidstaken zijn overgenomen door consultants. ‘Ze bedenken beleid én voeren het uit.’ Welke dramatische gevolgen dat heeft, zet Collington (30) uiteen in het net verschenen boek De Consultancy Industrie. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Politiek econoom en schrijver Rosie Collington. Beeld Carlotta Cardana / de Volkskrant.

Ook de Nederlandse overheid besteedt veel uit. Vorig jaar gaven ministeries een recordbedrag van 2,7 miljard uit aan extern personeel, zoals ict’ers, interim managers én consultants. Dat is ruim 14 procent van het personeelsbudget, ook al is in 2010 afgesproken dat 10 procent het maximum zou moeten zijn. (...)

‘Dat komt niet alleen door de verkooptechnieken van consultants, die hun cliënten ervan overtuigen dat zij neutrale handelaren in expertise zijn, en werkelijk waarde toevoegen. De diepere oorzaak ligt in de geschiedenis, in de manier waarop we binnen het kapitalisme tegen de rol van de overheid aan zijn gaan kijken.’

‘Het is geen toeval dat de uitgaven aan consultants in de jaren ’80, onder Reagan in de Verenigde Staten en onder Thatcher in het Verenigd Koninkrijk, spectaculair zijn gaan stijgen.’ (...)

‘Het voor langere tijd uitbesteden van overheidstaken, dat kwam daarna pas echt goed op gang onder de linkse leiders van de zogenoemde Derde Weg: Clinton in de VS, Blair in het VK en bij jullie Wim Kok.’ (...)

‘De filosofie van de Derde Weg was dat de overheid moest sturen en niet moest roeien. Maar dat is onlogisch. Overheden weten niet hoe ze moeten sturen als ze al zo lang niet zelf meer hebben geroeid. Je hebt eigen, praktische ervaring nodig om te kunnen bepalen wat er moet gebeuren.’ (...)

‘Inkopen kan veel meer kosten dan wanneer je een taak zelf had verricht. Die kosten zijn vooral hoog op de lange termijn. Want we willen als burgers een overheid die zich kan aanpassen als wij nieuwe behoeften hebben. Zoals nu bijvoorbeeld de klimaatcrisis te lijf gaan. Of het reguleren van big tech. Maar doordat de overheid allerlei competenties niet zelf ontwikkelt, verliest zij het vermogen om zich aan te passen aan nieuwe situaties. Daarom schrijven wij dat het uitbesteden van werk aan consultants de overheid infantiliseert.

‘Die theorie van de slanke organisatie gaat uit van een idee over kennis dat volstrekt irreëel is. Alsof je die in een presentatie kan zetten en kan overdragen. Maar met de meeste kennis kan dat niet. Zeker niet in de publieke sector, waar je je hoort te baseren op wat je van dag tot dag leert over je beleidsterrein, je team en vooral de gemeenschap voor wie je beleid is bedoeld. Dat is niet te standaardiseren.

‘Neem klimaatverandering. We weten dat de overheid daar nog heel lang mee bezig zal zijn. Dat maakt het nog logischer om kennis in huis te ontwikkelen. Toch is de klimaatconsultancy geëxplodeerd. En wij zeggen niet dat de overheid nooit met anderen moet samenwerken, uiteraard niet. Dit is geen pleidooi om overheden alles zelf te laten doen. Maar ook om goed samen te werken heb je kennis nodig.’ (...)

‘We vergelijken consultants met een slechte therapeut die zijn cliënten eeuwig in therapie houdt, in plaats van hen te helpen instrumenten te ontwikkelen waarmee zij op eigen benen kunnen staan.’ (...)

De oorspronkelijke, Engelse titel van het boek is The Big Con, de grote zwendel. De schade van het outsourcen, beschrijven Collington en Mazzucato daarin, is vaak pas na jaren te zien. Zo is met het outsourcen van ict al in de jaren ’90 begonnen en pas de laatste jaren worden de gevolgen duidelijk. (...)

Collington wijst er fijntjes op dat buitenproportioneel veel werknemers van de grote consultancyfirma’s werken in belastingparadijzen zoals de Kaaimaneilanden. Het is dus aannemelijk dat zij bedrijven helpen om zo min mogelijk belasting te betalen aan de overheden die ze intussen adviseren. Zo helpen ze dus actief om die overheden te verzwakken. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #overheid #ambtenaren #publieke_sector #consultants #consultancy #belangenverstrengeling #McKinsey #Bain_en_Boston_Consultancy_Group #Deloitte #Ernst_&_Young #KPMG #PwC #kapitalisme #kleine_overheid #reagan #thatcher #derde_weg #blair #tony_blair #wim_kok #bill_clinton #clinton #outsourcen

De banken gijzelen de publieke sector – nog steeds

NRC
Banken - We hebben een publiek verankerd betaal- en spaarsysteem nodig, los van banken die kredieten verlenen aan bedrijven, stellen Dirk Bezemer, Arnoud Boot en Mark Sanders. (...)

We hadden met nieuwe regelgeving banken toch veiliger gemaakt? Ja, er kwamen heel veel regels, maar wat de insiders al lang wisten: het fundament blijft fragiel.

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

Wat ook nog steeds geldt: (hoge) winsten worden op veel plaatsen privaat geïncasseerd, maar verliezen worden naar de schatkist doorgeschoven. Garanties houden het systeem overeind. Daarmee is de gijzeling van de publieke sector door banken, ondanks plechtige beloften na de financiële crisis van 2008, nog onverminderd van kracht. Toezichthouders en beleidsmakers durven falende instellingen niet failliet te laten gaan uit angst voor de repercussies.

In 2008 hadden we ook geleerd dat het niet verstandig is om voor essentiële publieke infrastructuur, zoals het betalingsverkeer, afhankelijk te zijn van de financiële gezondheid van commerciële partijen. De parlementaire enquête financieel stelsel – de commissie-De Wit – had het nog wel zo mooi opgeschreven. (...)

We zouden moeten toewerken naar een publiek verankerd betaal- en spaarsysteem. Het kunnen aanhouden van een betaalrekening bij de centrale bank (DNB en de ECB) biedt hiertoe een voor de hand liggende mogelijkheid. (...)

[B]anken komen dan in de gezonde positie dat ze niet op steun en garanties kunnen vertrouwen. Ze zullen zich robuuster moeten gaan financieren om serieus genomen te worden (met dus veel minder direct opvraagbaar geld en met meer lang lopende obligaties en eigen vermogen).

Een publieke verankering van het systeem doet niets af aan de dynamiek in de private financiële sector. Integendeel, ze laat die juist weer opbloeien. De private banken, nu dichtgereguleerd uit angst voor calamiteiten die het systeem platleggen, kunnen weer met meer vrijheid gaan ondernemen. (...)

Er blijft altijd toezicht en sturing nodig. Maar dat is er in energie- en voedselmarkten ook. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #betaalsysteem #betalen #sparen #banken #financiele_sector #publieke_sector #financiele_crisis #bankencrisis