Onderzoek: stikstofplannen overheid onvoldoende om doelen 2030 of 2035 te halen

NRC

Stikstofbeleid - Na het bestuderen van de plannen die de provincies hebben ingediend bij het Rijk concluderen het PBL en het RIVM dat het halen van de stikstofdoelen binnen de gestelde termijnen „niet plausibel” is. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Demissionair minister Christianne van der Wal van Natuur en Stikstof (VVD). Foto Robin Utrecht / ANP.

Om de gestelde doelen wel te halen zou de veestapel nog verder moeten inkrimpen, zouden natuurgebieden moeten worden uitgebreid en moet de wijze waarop landbouwgrond wordt gebruikt veranderen. Maar volgens de kennisinstellingen is het „niet plausibel” dat dit allemaal binnen tien jaar gaat lukken „gezien de omvang van de opgave”. (...)

Ook vinden ze dat de voorgestelde stikstofaanpak van de provincies te veel stoelt op „onrealistische theoretische aannames”, omdat veel technische maatregelen zich nog in de experimentele fase bevinden en nog maar moet blijken of die in de praktijk werken. (...)

En het is sowieso nog maar de vraag hoeveel er over blijft van alle plannen van Van der Wal, omdat verkiezingswinnaars PVV, NSC en BBB weinig zien in haar stikstofbeleid.

Hele artikel

> Zie ook: Een natuurminister die tegen natuurbescherming lobbyt, in Nederland kan het

Tags: #nederlands #nederland #natuur #natuurbescherming #milieubescherming #leefomgeving #vergunningen #Europese_natuurherstelwet #natuurherstel #stikstof #stikstofbeleid #klimaat #klimaatcrisis #lobby #van_der_wal #landbouw #veeteelt

> Zie ook: Een natuurminister die tegen natuurbescherming lobbyt, in Nederland kan het

Tags: #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #stikstof #ammoniak #mest #veeteelt #boeren #landbouwakkoord #natuur #natuurbescherming #habitatrichtlijn #milieubescherming #leefomgeving #vergunningen #Europese_natuurherstelwet #natuurherstel #lobby #van_der_wal

Een natuurminister die tegen natuurbescherming lobbyt, in Nederland kan het

Patrick Jansen (Trouw)

Nederland is te dichtbevolkt voor strengere natuureisen, zei minister Van der Wal in Het Financieele Dagblad. Namens Nederland lobbyt zij daarom tegen de nieuwe Europese natuurherstelwet, gesteund door een motie van de Tweede Kamer waar ik eerder over schreef.

Haar vrees is dat de natuurherstelwet het moeilijker maakt om vergunningen te verlenen voor activiteiten die ten koste gaan van de natuur en het milieu. De wet verplicht de overheid namelijk daadwerkelijk te zorgen voor natuurherstel, in plaats van dat – zoals in dit land gebruikelijk is – slechts plechtig te beloven.

(Tekst loopt door oder de foto.)

Patrick Jansen

Aan haar zijde vindt onze minister de Europese christendemocraten en de landbouwindustrie. Die zijn druk doende allerlei mythes te verspreiden. Zo zou de natuurherstelwet de voedselzekerheid bedreigen en de economie schaden. Een gotspe, want volgens de leidende wetenschap is natuurherstel juist noodzakelijk om de landbouw en de economie toekomstbestendig te maken.
Weinig vlinders, zweefvliegen en andere bloembestuivers

Ik maak me grote zorgen over deze lobby. Herstel van natuur en milieu is namelijk keihard nodig, omdat veel van onze ecosystemen op dit moment harde klappen krijgen terwijl ze vaak zeer kwetsbaar zijn. Die combinatie is gevaarlijk. Als natuur niet genoeg veerkracht meer heeft om van klappen te herstellen, kunnen ecosystemen onherstelbaar beschadigd raken. Dat kan zomaar ten koste gaan van onze soortenrijkdom. (...)

Daarom vind ik het Nederlandse verzet tegen de natuurherstelwet buitengewoon kortzichtig en zelfs pijnlijk. Het laat zien dat onze overheid gevestigde kortetermijnbelangen boven het algemeen langetermijnbelang van de bevolking als geheel stelt.

En dus blijkt zelfs onze minister voor natuur in de allereerste plaats een minister die moet zorgen dat het bedrijfsleven niet al te veel last heeft van natuur- en milieubescherming. Een natuurminister die tegen natuurbescherming lobbyt, in Nederland kan het.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #natuur #natuurbescherming #milieubescherming #leefomgeving #vergunningen #Europese_natuurherstelwet #natuurherstel #stikstof #klimaat #klimaatcrisis #lobby #van_der_wal

'Gaat Nederland nog verder op slot?' en zes andere vragen over de omstreden Europese natuurherstelwet

NRC

Natuurherstelwet - Er zitten veel haken en ogen aan de veelbesproken plannen van Brussel om verdere achteruitgang van de natuur te voorkomen. Zeven vragen over een wetsvoorstel dat, in de woorden van een deskundige, in Nederland dertig jaar te weinig doen moet corrigeren. (...)

(Teskt loopt door nder de foto.)

De Deurnse Peel, hier in juli vorig jaar, is een van de gebieden waar veel discussie is over de mogelijkheden voor natuurherstel en beter waterbeheer.

Waar Nederland de afgelopen jaren voortrekker was van Europese klimaatwetgeving, is het op dit moment juist een van de aanvoerders van het verzet tegen de natuurwet. (...)

1 De Green Deal ging toch over klimaatverandering, waarom richt Brussel zich nu dan op natuur?
Omdat deze twee zaken met elkaar samenhangen. Talloze rapporten tonen aan dat het verlies aan biodiversiteit en de achteruitgang van ecosystemen in Europa minstens zo alarmerend zijn als klimaatverandering – met grote impact op bestuiving en daarmee voedselvoorziening en ook gezondheid. Bovendien komen de gevolgen van klimaatverandering harder aan als de natuur in slechte staat verkeert. (...)

2 Maar Europa had toch al wetgeving die natuur beschermt?
Inderdaad: met de Vogel- en Habitatrichtlijnen uit begin jaren negentig werd Europees al serieus werk gemaakt van natuurbescherming. (...)

Probleem: heel succesvol is dat niet geweest. Bij de recentste meting, in 2019, was in heel de EU 81 procent van de habitats [het leefgebied van een organisme] in slechte staat. In Nederland was dat met 90 procent nog iets slechter. (...)

3 Wat stelt Brussel precies voor?
De Commissie wil dat in 2030 op 20 procent van het Europese land- en zeegebied herstelmaatregelen plaatsvinden. Dat kan de aanplant van bomen of heggen betekenen, maar ook het wegnemen van vervuiling. (...)

4 Betekent dat dat Nederland nog veel meer natuur moet gaan beschermen en nog meer problemen met stikstofuitstoot kan verwachten?
Ja en nee. Op dit moment zijn er in Nederland 162 Natura 2000-gebieden die niet alleen beschermd zijn, maar officieel ook in goede staat moeten worden gebracht – dus ‘hersteld’. Daarin slaagde Nederland de afgelopen decennia ronduit belabberd, vooral door overmatige stikstofuitstoot. Komt de nieuwe wet er, dan moet men ook buiten de beschermde Natura 2000-gebieden aan de bak. (...)

nieuw is de eis niet. „Ook nu zijn er al flink wat verplichtingen die buiten de Natura 2000 gelden. (...)

Zonder de precieze uitwerking van de wet te kennen, kun je daarmee al wel zeggen: meer natuurherstel betekent voor Nederland nog meer urgentie de landbouw te hervormen.

„Deze wet operationaliseert voor het grootste deel bestaande verplichtingen.” (...)

5 Hoe zit het met het verbod op verslechtering en gaat Nederland daarmee verder ‘op slot’?
Dat is het meest omstreden onderdeel uit het wetsvoorstel: de verplichting erop toe te zien „dat gebieden waar habitattypen voorkomen, niet verslechteren”. Zo’n verslechteringsverbod is er nu al voor Natura 2000-gebieden; dat wordt dus uitgebreid naar méér natuur. Uit de analyse van Arcadis blijkt dat de consequenties hiervan voor Nederland groot zijn: het zal, „belemmerend [werken] op de mogelijkheid om ruimtelijke ingrepen te doen” en leiden tot een „forse toename in de uitvoeringslasten voor vergunningverlening”. (...)

Het is, zegt Backes, „typisch Nederlands” – altijd uitgaan van de strengste interpretatie. Ook volgens milieujurist Niels Hoek interpreteert Nederland de wettekst scherper dan nodig. Hij wijst erop dat het verslechteringsverbod buiten de beschermde gebieden uitzonderingen toestaat, bijvoorbeeld bij projecten van „hoger algemeen belang”. (...)

6 Weten we eigenlijk wel wat de consequenties kunnen zijn en dreigen er door deze wet niet nog veel meer rechtszaken?
Dat is een van de belangrijkste kritiekpunten van tegenstanders. Hun argument: ook bij de bestaande natuurwetgeving werd pas in de loop der tijd duidelijk hoe die in de praktijk uitpakte en tot rechtszaken leidde. Nu is de onzekerheid volgens hen nog groter. (...)

De vrees voor nieuwe rechtszaken, zegt Hoek, „impliceert dat de Nederlandse overheid weer van plan is om dertig jaar geitenpaadjes op te zoeken. Die vrees lijkt me geen inhoudelijk bezwaar, maar eerder een vroegtijdige bekentenis.”

Dat zegt ook Verschuuren: „Alles hangt af van hoe je het uitvoert. Als je het, zoals Nederland eerder deed, gewoon laat zitten, dan krijg je grote problemen. Maar als je een robuust herstelplan maakt en daaraan uitvoering geeft, dan zal de rechter zeggen: de overheid doet alles wat in haar vermogen ligt.” (...)

7 Is deze wet niet gewoon slecht en kunnen we biodiversiteitsverlies niet beter op een andere manier aanpakken?
Dat zeggen critici inderdaad. Vrijwel iedereen die zich de afgelopen periode tegen de wet heeft gekeerd, zegt tegelijk de doelen en ambities wél te steunen. Het gaat hen louter om het ‘hoe’ – hoewel een alternatief nog niet is aangedragen.

Ook binnen de Europese Commissie wordt inmiddels erkend dat het wetsvoorstel soms te vaag is en in de huidige vorm tot onrust leidt. (...)

Desondanks concludeert Cliquet: „Met wat kleine aanpassingen kan deze wet echt schitterend worden: juist door de combinatie van bindende normen met flexibiliteit per land. Dat is ook hoe een internationale juridische werkgroep ecologisch herstel ernaar kijkt.” (...)

De opgave wordt voor Nederland niettemin „waanzinnig”, zegt Backes. En toch benadrukt hij: „Dit moet gebeuren. Er is dertig jaar te weinig gedaan en we kunnen het ons niet veroorloven nog langer zo door te gaan. Ik zie geen andere weg dan deze wet.” (...)

Hele artikel

Zie ook: De Europese Natuurherstelwet verdient warme steun

Tags: #nederlands #nederland #vvd #natuur #natuurherstelwet #eu #europese_unie #europese_commissie #Natuurbescherming #natuurherstel #ipbes #nederland_natuurpositief #programma_natuur #agenda_natuurinclusief #systeemdegradatie #nationaal_programma_landelijk_gebied #van_der_wal #tweede_kamer #biodiversiteitsverlies #biodiversiteit

Arme landen ontvangen hooguit een kwart van het klimaatgeld dat hun is beloofd

NRC

Klimaathulp - Al in 2009 beloofden rijke landen arme landen miljarden aan klimaatsteun te geven. Daar is nog niet veel van terechtgekomen. (...)

(Tekt loopt door onder de foto.)

Sehwan, Pakistan, tijdens de grote overstromingen van september vorig jaar. Foto Akhtar Soomro/Reuters.

Het bedrag van 100 miljard dollar voor arme landen was het enige tastbare resultaat van de mislukte klimaattop in Kopenhagen van 2009. Het geld zou vanaf 2020 beschikbaar komen om arme landen te helpen met klimaatbeleid. Arme landen hebben nauwelijks bijgedragen aan het ontstaan van klimaatverandering, maar worden harder dan de meeste rijke landen getroffen door de gevolgen.

Volgens Oxfam blijkt uit de cijfers dat de meeste landen het niet zo nauw nemen met de definitie van klimaathulp. Zo hebben ze beloofd dat het zou gaan om ‘additioneel’ geld. Maar in de praktijk blijken veel landen reguliere ontwikkelingshulp mee te rekenen als die hulp het klimaat ten goede komt. Daarnaast tellen veel landen ook leningen mee – zelfs leningen met marktconforme rentes – en investeringen door bedrijven. Terwijl het om schenkingen moest gaan. (...)

Sinds de top in Kopenhagen wordt gesteggeld over het beloofde geld. Rijke landen willen dat het zoveel mogelijk wordt gebruikt voor het terugdringen van broeikasgassen (mitigatie). Arme landen zeggen dat ze het vooral nodig hebben om hun bevolking beter te beschermen tegen zeespiegelstijging, langdurige droogte, overstromingen, bosbranden en andere gevolgen van klimaatverandering (adaptatie). (...)

Oxfam wijst erop dat de 100 miljard dollar inmiddels al lang niet meer genoeg is. Er wordt nu onderhandeld over de hoogte van het bedrag na 2025. De VN-milieu-organisatie UNEP schat dat in 2030 tussen de 160 en 340 miljard dollar per jaar nodig is voor klimaatadaptatie.

In november vorig jaar, op de klimaattop in Egypte, werd een doorbraak bereikt over ‘loss and damage’, schadevergoeding voor arme landen die worden getroffen door een klimaatramp. Over de hoogte van dat bedrag moeten de onderhandelingen nog beginnen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #extinctionrebellion #bosbranden #droogtes #overstromingen #orkanen #honger #dood #green_deal #stikstofprobleem #natuur #natuurbescherming #natuurherstel #biodiversiteit

Het klimaat trekt zich niets aan van weerstand tegen de Europese Green Deal

NRC

Gezocht: politici die bereid zijn om risico’s te nemen. Die de kiezer niet te veel naar de mond praten. Die grote stappen durven te zetten op het gebied van klimaat- en natuurbeleid. Want dat is keihard nodig. (...)

Maar hoewel ambitieus Nederlands en Europees beleid noodzakelijk is, zijn de voortekenen ongunstig: terwijl de Europese Commissie een ambitieuze Green Deal heeft opgetuigd, neemt het verzet hiertegen met rasse schreden toe. De verkiezingswinst van de BoerBurgerBeweging (BBB) is niet onopgemerkt gebleven in de rest van Europa. Europese zusterpartijen van het verschrompelde CDA zijn geschrokken van de ongekende maatschappelijke krachten die boerenorganisaties weten los te maken. Boeren die oprecht willen meedenken, en die zijn er genoeg, leggen het af tegen de boeren met de grootste financiële belangen, de grootste mond en de grootste tractoren – wie durft daar nog tegenin te gaan? (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

Macron haalt er op zichzelf een sterk argument bij: als de EU een geopolitieke speler wil worden en wil blijven concurreren met de VS en China, dan is een sterke industrie nodig. Maar dit is precies het probleem. Er zijn altijd redenen te verzinnen waarom het klimaat maar even moet wachten. De ene keer zijn het boeren die tijd nodig hebben om zich aan te passen, dan wordt de oorlog in Oekraïne erbij gehaald of de (economische) krachtmeting in de wereld. En oh ja: volgend jaar zijn er Europese verkiezingen. Allemaal goed en wel, maar het klimaat trekt zich daar weinig van aan. (...)

De Green Deal is ongetwijfeld niet perfect, maar het zou wel een goed begin zijn. Behalve maatregelen om in 2050 een klimaatneutraal Europa te verwezenlijken (zoals het verbod op benzineauto’s of het beprijzen van transport) bevat het plan ook maatregelen voor natuurherstel en het behoud van biodiversiteit. De kritiek richt zich vooral daarop, en dan met name op het ‘verslechteringsverbod’: de eis dat natuurgebieden niet alleen moeten worden hersteld, maar ook niet verder mogen verslechteren. (...)

Voor wie klimaatbeleid niet omarmt uit overtuiging, geldt ook het welbegrepen eigenbelang. Wie wil dat kinderen opgroeien in een leefbare wereld, zal zich tot de toekomst moeten verhouden. Waar de kern van ieder politiek vergezicht de afgelopen decennia was gericht op economische groei en het verbeteren van ieders leefomstandigheden, begint het steeds meer te draaien om het eerlijk verdelen van de pijn. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #extinctionrebellion #activisme #activisten #bosbranden #droogtes #overstromingen #orkanen #honger #dood #green_deal #bbb #stikstofprobleem #natuur #natuurbescherming #natuurherstel #biodiversiteit #energie #energietransitie #eu #europese_unie #boeren #boerenprotest #cda

Als natuurbescherming door burgers moet worden afgedwongen, is er iets mis

Patrick Jansen (Trouw)

Onlangs werd er op de Wageningse Campus een interessant symposium gehouden over de vraag waarom burgers voor natuur- en milieubescherming steeds vaker naar de rechter stappen. (...)

Op papier is het nog best goed geregeld. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Patrick Jansen

Maar dan, zodra het op concrete besluiten aankomt, verliest het belang van een gezonde en schone leefomgeving – sinds 2021 een internationaal erkend mensenrecht – het vaak van particuliere en economische belangen. Dan komt er toch weer een vergunning voor een lozing, een evenement, een vakantiepark, een stal, een weg, een woningbouwproject of vul maar in, ook al worden natuur en milieu geschaad. (...)

Voor overheden zouden blauwtjes bij de rechtbank reden moeten zijn zich te bezinnen. Maar vaak zet men door, zien de burgers, soms via geitenpaadjes. Als ook die uiteindelijk doodlopen, zijn de gevolgen soms kolossaal, zoals acute vergunningsproblemen rond stikstof, klimaat en lawaai illustreren. (...)

Al met al mogen we die lastige burgers dankbaar zijn. Zij houden de overheid bij de les. Zonder hen houdt de overheid zich niet aan de eigen wetten en verdragen die ons allemaal beschermen. Dat is pas echt iets waar de Tweede Kamer zich zorgen over zou moeten maken.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #natuur #natuurbescherming #milieubescherming #rechter #leefomgeving #vergunningen #Europese_natuurherstelwet #natuurherstel #stikstof #klimaat #klimaatcrisis #lawaai #geluidsoverlast

De Nederlandse politiek probeert natuurbescherming en -herstel tegen te houden. ‘Over de gigantische tijdbom die systeemdegradatie en biodiversiteitsverlies vormen repte [de tweede kamer] niet.’ Hoe kortzichtig.

De Europese Natuurherstelwet verdient warme steun

Patrick Jansen (Trouw)

Soms gebeuren er mooie dingen. Zo presenteerde de Europese Commissie afgelopen zomer een ambitieus voorstel voor een Natuurherstelwet. Het is een antwoord op het ernstige verlies van biodiversiteit wereldwijd.

Ecosystemen en biodiversiteit gaan wereldwijd keihard achteruit, door toedoen van de mens, wees onderzoek door het wetenschappelijke panel IPBES uit. Ze schatte dat een miljoen planten- en diersoorten met uitsterven wordt bedreigd. Dit gaat gepaard met levensgrote risico’s voor de mensheid.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Patrick Jansen

De Europese Commissie neemt deze waarschuwingen bloedserieus. Ze wil de neergang van de Europese natuur de komende 30 jaar geheel ombuigen. Bending the curve of biodiversity loss noemen wetenschappers dat. De economie en de samenleving moeten geleidelijk ‘natuurpositief’ worden. De roofbouw op natuur en milieu moet stoppen. (...)

Nederland kan dik tevreden zijn. De wet concretiseert namelijk allerlei ambities en beleidsdoelen die onze overheid de afgelopen jaren zelf al formuleerde. Bijvoorbeeld in de ambitie ‘Nederland natuurpositief’, in het ‘Programma Natuur’, in de ‘Agenda Natuurinclusief’, en in het ‘Nationaal Programma Landelijk Gebied’.

Rijk en provincies stellen zich daarin ten doel ‘het herstel van de natuur en haar biodiversiteit, niet alleen binnen het Natuurnetwerk, maar overal: in de steden, op het platteland buiten de natuurgebieden en in de grote wateren’. Voilà. (...)

Je zou dus verwachten dat onze politici de Natuurherstelwet dankbaar omarmen, maar nee. Minister Van der Wal schreef de Tweede Kamer dat ze zich met name tegen het verslechteringsverbod zal verzetten, omdat dit belemmeringen kan opleveren voor ontwikkelingen zoals bouwen, bóvenop de huidige problemen vanwege stikstof en waterkwaliteit .

En de Kamer steunde een motie om het verbod uit de wet te krijgen. BBB sprak van “een torpedo die op Nederland wordt afgevuurd (…) met mogelijk desastreuze gevolgen”. Over de gigantische tijdbom die systeemdegradatie en biodiversiteitsverlies vormen repte ze niet.

Het is typerend. Onze overheid spreekt mooie woorden over natuurherstel en een natuurpositieve economie. Maar als puntje bij paaltje komt, kiest ze de kant van bouwers en vervuilers. (...)

Nederland, qua natuurbescherming het slechtste jongetje van de Europese klas, doet loze beloften.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #vvd #natuur #natuurherstelwet #eu #europese_unie #europese_commissie #Natuurbescherming #natuurherstel #ipbes #nederland_natuurpositief #programma_natuur #agenda_natuurinclusief #systeemdegradatie #nationaal_programma_landelijk_gebied #van_der_wal #tweede_kamer #biodiversiteitsverlies #biodiversiteit