‘Honger is een verbijsterende ramp, maar er is nauwelijks aandacht voor’

NRC (€)

Hongersnood - Als de wereld niet ingrijpt zal het aantal mensen dat honger lijdt nog verder toenemen, door oorlogen en klimaatverandering, aldus Hans Hoogeveen, topadviseur van de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties. „Waar ik boos om word, is dat we in Europa de oplossing voorhanden hebben.”

(Tekst loopt door onder de foto.)

Hans Hoogeveen

‘Verbijsterend” en „huiveringwekkend” noemt Hans Hoogeveen het. Dat bijna dertig jaar na de eerste mondiale afspraken over de bestrijding van honger nog bijna 800 miljoen mensen honger lijden door oorlogen, andere conflicten en klimaatverandering – en dat dit aantal zonder ingrijpen over twee jaar is gestegen tot een miljard mensen. (...)

Voor deze ramp hebben de media „niet of nauwelijks” belangstelling, want „zij concentreren zich alleen maar op klimaatverandering.” (...)

„Je ziet dat gebrek aan aandacht niet alleen bij kranten, maar ook bij politici.” (...)

„Als we niet handelen, zal het aantal conflicten in de wereld nog verder toenemen. (...) Wat je vrijwel nergens hoort, is dat er in Soedan en Zuid-Soedan op dit moment meer mensen sterven dan in andere oorlogen bij elkaar. Ongeveer twee miljoen mensen zijn er al gestorven ten gevolge van de oorlog, hongersnood en ziektes, veroorzaakt door een conflict dat niet alleen ideologisch is, maar ook gevolg is van voedseltekorten, gevechten om land.” (...)

„Ik ben in vluchtelingenkampen in onder meer Ethiopië geweest, en daar schrik je vreselijk van de ellende. Wat jongeren daar tegen mij zeggen, is dit: denkt u nu echt dat wij niet weten dat van de tien mensen die migreren er misschien maar twee in Europa aankomen? Dat de rest onderweg sterft? En dat van de overgebleven twee er maar één asiel krijgt of een baan waarmee hij geld naar hier kan sturen? Wij willen natuurlijk niet weg van onze familie. Maar we hebben geen andere keus, want we hebben hier geen voedsel, geen uitzicht op banen.” (...)

„Europa besteedt miljarden aan het tegenhouden van migranten. Wat ik niet zie en hoor, is hoe Europa en andere delen van de wereld op duurzame wijze zouden kunnen investeren in economische ontwikkeling van die landen. Dus niet investeren in muren en hekken, maar in landbouw. Daar hebben we de mogelijkheden voor.”

Er zijn toch al mondiale afspraken over duurzaamheidsdoelen?
„Nou, als er iets binnen de VN moet veranderen, is het dat die zich gaan richten op de implementatie van gemaakte afspraken, ook om voedselcrisis daadwerkelijk aan te pakken. Want dat is natuurlijk het grote manco van de VN: dat landen te vaak bezig zijn met commitments en het recyclen van die commitments, en plechtig beloven dat ze in 2030 de duurzaamheidsdoelen gaan halen, maar zonder die doelen te implementeren. Als ik aan die landen vraag hoe ze de doelen gaan halen, blijft het te vaak stil. Er is een implementation gap.” (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #honger #hongersnood #media #nieuws #journalist #journalistiek #landbouw #voedselproductie #eu #europese_unie #duurzaamheid #duurzaamheidsdoelen #soedan

In Soedan gaat de grootste humanitaire crisis ter wereld ongemerkt verder. ‘Alle cijfers zijn een onderschatting’

Trouw (€)

Het klinkt veel: tienduizenden doden door geweld in Soedan en elke dag honderd doden door honger. Maar het is een zware onderschatting, zeggen experts. ‘De nood elders staat in geen verhouding tot wat daar gebeurt.’ (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Gevluchte Soedanezen in de buurt van de oostelijke stad Gedaref. Beeld AFP.

Soedan verkeert sinds april vorig jaar in oorlog. Na grootschalige protesten werd de lang zittende leider Omar al-Bashir in 2019 door het leger afgezet. De burgerregering die het daarop overnam, werd in 2021 door een militaire staatsgreep beëindigd. Onderlinge concurrentie leidde tot een oorlog tussen het regeringsleger SAF en de paramilitaire RSF, een strijdgroep met wortels in de Janjaweed-militie, die verantwoordelijk was voor de genocide in Darfur in 2003. (...)

Drie miljoen mensen zijn sindsdien het land ontvlucht en elf miljoen inwoners zijn thuisloos geworden. Die hebben gebrek aan alles, zag Zantema in Gedaref. In het provisorische kamp dat hij bezocht, zijn er acht toiletten voor vijfduizend ontheemden. Ziektes als cholera verspreiden zich snel. (...)

Instituut Clingendael waarschuwde eerder dit jaar dat 2,5 miljoen inwoners nog voor de herfst zouden omkomen van de honger als de situatie niet zou verbeteren. Volgens een nieuwe berekening is een half miljoen mensen gestorven. (...)

Als de voedselhulp niet wordt opgeschaald, zullen volgens een nieuwe schatting bijna 6 miljoen mensen aan honger doodgaan voor het einde van het zogenoemde ‘hongerseizoen’ – van juni tot september, vlak voor de oogst – volgend jaar. (...)

“Bijna niemand in Soedan gelooft dat één partij het hele land kan veroveren. Zowel de RSF als SAF heeft militaire kracht, eigen financieringsnetwerken, externe steun en lokale bolwerken.”

De onderhandelingen vlotten niet, zegt Lanfranchi. “Beide partijen lijken vast te houden aan een militaire oplossing. Ze zien de strijd als existentieel en vrezen dat ze van de kaart worden geveegd als de andere partij wint.”

Dat de grootste humanitaire crisis ter wereld ondertussen blijft voortduren, krijgt weinig aandacht. Dat merken de Soedanezen ook, zegt Zantema. “Ze voelen zich vergeten. Iedereen wilde me de hand schudden en zijn verhaal vertellen.”

Hele artikel

Tags: #nederlands #soedan #darfur #saf #rsf #janjaweed #media #journalist #journalistiek #afrika #burgeroorlog #vluchtelingen #honger #hongersnood

Het verwegconflict in Soedan komt hier

Carolien Roelants (NRC)

Omdat alle, in elk geval bijna alle, aandacht is gevestigd op Israëls vele-fronten-oorlog wil ik het vandaag hebben over het verwegconflict in Soedan. Met stilletjes het grootste aantal ontheemden en vluchtelingen, bij elkaar elf miljoen, in de wereld, weer een paar miljoen meer dan toen ik er zes maanden geleden over schreef. Met de ergste hongercrisis in de wereld; de helft van de bevolking, 25 miljoen mensen, heeft hulp nodig. Het aantal doden door oorlogsgeweld is er in vergelijking nog relatief laag – zo’n 15.000 in anderhalf jaar tegen de 41.000 in één jaar in Gaza – maar hulporganisaties verwachten dat zich daarbij nog talloze hongerdoden zullen voegen. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Carolien Roelants

Het conflict in Soedan in een beukenotendopje: twee generaals die elkaar het licht in de ogen niet gunnen, Burhan van het reguliere leger en Hemedti van de RSF (Rapid Support Forces), ex-Janjaweed, berucht van Darfur.

Hun oorlog wordt mede in stand gehouden door wapenleveranties van buitenaf, van een gemengd gezelschap waaronder China, Rusland, Iran en Servië. De belangrijkste leverancier aan de zijde van de RSF zijn de Verenigde Arabische Emiraten. (...)

Met de oorlogen in Gaza en Libanon heeft de oorlog in Soedan dit gemeen: de machteloze oproepen om het vuren te staken van de kant van president Biden. In dit geval in zijn toespraak tot de VN-Assemblee op 24 september. (...) [H]et leidde allemaal tot niks.

Behalve tot verder geweld – op dit moment een bloedig legeroffensief in Khartoum – en tot verdere uithongering doordat beide partijen op grote schaal voedsel als wapen blijven inzetten. (...)

[A]ls er niet meer hulp komt, dan komt Soedan hier, zo heeft de chef van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR Europa al een paar maal gewaarschuwd. Enkele aanwijzingen. In Libië zijn sinds april vorig jaar honderdduizend Soedanese vluchtelingen gearriveerd, op weg naar Italië en verder. (...) [D]e oorlog in Soedan laat zich niet meer verstoppen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #soedan #vn #gaza #israel #conflicht #honger #vluchtelingen #asielzoekers #wapens #wapenhandel #servie #china #rusland #iran #vae

Gaza is erg, maar Soedan niet minder

Carolien Roelants (NRC)

Vandaag eigenlijk niet meer voor te stellen: in 2015 publiceerden de Verenigde Naties een plan dat als doel had honger te elimineren tegen het jaar 2030. Toch was dat plan niet een soort wanhoopsoffensief in crisissfeer, zo van: je moet toch iets, dus laten we een stevige deadline stellen. Nee, het was een serieus plan, gebaseerd op de gestage vooruitgang in de wereld na de rampen van de Tweede Wereldoorlog, Stalin en Mao’s Grote Stap Voorwaarts. (...)

Oorlog en honger zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden, het kan weer snel weer de verkeerde kant opgaan, en dat is ook gebeurd. Neem Gaza, haast dagelijks in de krant: heerst daar al hongersnood of dreigt die alleen nog maar? (...)

Carolien Roelants

Gaza is erg, maar Soedan ook. Het land kampt met „een van de ergste crises die de wereld in tientallen jaren heeft gezien”, aldus Artsen zonder Grenzen. Nog maar vijf jaar geleden ontstond daar goede hoop op democratische vernieuwing. Massaprotest van ontevreden burgers bracht generaal Bashirs autoritaire bewind ten val en een coalitie van burgers en militairen droomde van een niet-repressief, niet-corrupt civiel bestuur. In plaats daarvan gingen de militairen een jaar geleden op elkaar los, het officiële leger van generaal Burhan en het onofficiële van generaal Hemedti. Met Egypte en Iran aan Burhans kant, en de Emiraten en het Africa Corps – voormalig Wagner, dus Rusland – aan Hemedti’s kant. (...)

Achttien miljoen van in totaal bijna vijftig miljoen zitten in acute voedselnood terwijl beide vechtende partijen het hulporganisaties moeilijk tot onmogelijk maken hulp te bieden waar die nodig is. Dat is een trend tegenwoordig. (...)

Ander probleem: de VN denken voor hulp aan Soedanezen zo’n 4 miljard dollar nodig te hebben, maar twee weken geleden was daarvan pas 5 procent binnengekomen. Dat is in het algemeen een groeiend probleem voor hulporganisaties. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #vn #verenigde_naties #oorlog #honger #hongersnood #humanitaire_hulp #israel #palestijnen #palestina #gaza #soedan #darfur

Arme landen ontvangen hooguit een kwart van het klimaatgeld dat hun is beloofd

NRC

Klimaathulp - Al in 2009 beloofden rijke landen arme landen miljarden aan klimaatsteun te geven. Daar is nog niet veel van terechtgekomen. (...)

(Tekt loopt door onder de foto.)

Sehwan, Pakistan, tijdens de grote overstromingen van september vorig jaar. Foto Akhtar Soomro/Reuters.

Het bedrag van 100 miljard dollar voor arme landen was het enige tastbare resultaat van de mislukte klimaattop in Kopenhagen van 2009. Het geld zou vanaf 2020 beschikbaar komen om arme landen te helpen met klimaatbeleid. Arme landen hebben nauwelijks bijgedragen aan het ontstaan van klimaatverandering, maar worden harder dan de meeste rijke landen getroffen door de gevolgen.

Volgens Oxfam blijkt uit de cijfers dat de meeste landen het niet zo nauw nemen met de definitie van klimaathulp. Zo hebben ze beloofd dat het zou gaan om ‘additioneel’ geld. Maar in de praktijk blijken veel landen reguliere ontwikkelingshulp mee te rekenen als die hulp het klimaat ten goede komt. Daarnaast tellen veel landen ook leningen mee – zelfs leningen met marktconforme rentes – en investeringen door bedrijven. Terwijl het om schenkingen moest gaan. (...)

Sinds de top in Kopenhagen wordt gesteggeld over het beloofde geld. Rijke landen willen dat het zoveel mogelijk wordt gebruikt voor het terugdringen van broeikasgassen (mitigatie). Arme landen zeggen dat ze het vooral nodig hebben om hun bevolking beter te beschermen tegen zeespiegelstijging, langdurige droogte, overstromingen, bosbranden en andere gevolgen van klimaatverandering (adaptatie). (...)

Oxfam wijst erop dat de 100 miljard dollar inmiddels al lang niet meer genoeg is. Er wordt nu onderhandeld over de hoogte van het bedrag na 2025. De VN-milieu-organisatie UNEP schat dat in 2030 tussen de 160 en 340 miljard dollar per jaar nodig is voor klimaatadaptatie.

In november vorig jaar, op de klimaattop in Egypte, werd een doorbraak bereikt over ‘loss and damage’, schadevergoeding voor arme landen die worden getroffen door een klimaatramp. Over de hoogte van dat bedrag moeten de onderhandelingen nog beginnen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #extinctionrebellion #bosbranden #droogtes #overstromingen #orkanen #honger #dood #green_deal #stikstofprobleem #natuur #natuurbescherming #natuurherstel #biodiversiteit

Het klimaat trekt zich niets aan van weerstand tegen de Europese Green Deal

NRC

Gezocht: politici die bereid zijn om risico’s te nemen. Die de kiezer niet te veel naar de mond praten. Die grote stappen durven te zetten op het gebied van klimaat- en natuurbeleid. Want dat is keihard nodig. (...)

Maar hoewel ambitieus Nederlands en Europees beleid noodzakelijk is, zijn de voortekenen ongunstig: terwijl de Europese Commissie een ambitieuze Green Deal heeft opgetuigd, neemt het verzet hiertegen met rasse schreden toe. De verkiezingswinst van de BoerBurgerBeweging (BBB) is niet onopgemerkt gebleven in de rest van Europa. Europese zusterpartijen van het verschrompelde CDA zijn geschrokken van de ongekende maatschappelijke krachten die boerenorganisaties weten los te maken. Boeren die oprecht willen meedenken, en die zijn er genoeg, leggen het af tegen de boeren met de grootste financiële belangen, de grootste mond en de grootste tractoren – wie durft daar nog tegenin te gaan? (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

Macron haalt er op zichzelf een sterk argument bij: als de EU een geopolitieke speler wil worden en wil blijven concurreren met de VS en China, dan is een sterke industrie nodig. Maar dit is precies het probleem. Er zijn altijd redenen te verzinnen waarom het klimaat maar even moet wachten. De ene keer zijn het boeren die tijd nodig hebben om zich aan te passen, dan wordt de oorlog in Oekraïne erbij gehaald of de (economische) krachtmeting in de wereld. En oh ja: volgend jaar zijn er Europese verkiezingen. Allemaal goed en wel, maar het klimaat trekt zich daar weinig van aan. (...)

De Green Deal is ongetwijfeld niet perfect, maar het zou wel een goed begin zijn. Behalve maatregelen om in 2050 een klimaatneutraal Europa te verwezenlijken (zoals het verbod op benzineauto’s of het beprijzen van transport) bevat het plan ook maatregelen voor natuurherstel en het behoud van biodiversiteit. De kritiek richt zich vooral daarop, en dan met name op het ‘verslechteringsverbod’: de eis dat natuurgebieden niet alleen moeten worden hersteld, maar ook niet verder mogen verslechteren. (...)

Voor wie klimaatbeleid niet omarmt uit overtuiging, geldt ook het welbegrepen eigenbelang. Wie wil dat kinderen opgroeien in een leefbare wereld, zal zich tot de toekomst moeten verhouden. Waar de kern van ieder politiek vergezicht de afgelopen decennia was gericht op economische groei en het verbeteren van ieders leefomstandigheden, begint het steeds meer te draaien om het eerlijk verdelen van de pijn. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #extinctionrebellion #activisme #activisten #bosbranden #droogtes #overstromingen #orkanen #honger #dood #green_deal #bbb #stikstofprobleem #natuur #natuurbescherming #natuurherstel #biodiversiteit #energie #energietransitie #eu #europese_unie #boeren #boerenprotest #cda

Onze kinderen hebben ons nodig, de toekomst heeft ons nodig. Dus demonstreer, bezet, blokkeer

Asha ten Broeke (De Volkkrant)

(...) Klimaatrampen en -ellende waren ooit zelden nieuws, toen af en toe, en inmiddels elke dag; bosbranden, droogtes, overstromingen, orkanen, honger, dood. Maar wanneer vrienden of lezers me vragen waarom ik het doe – lobby’s bezetten, de A12 blokkeren – dan is mijn antwoord altijd: omdat ik nog hoop heb.

Om te beginnen: een kleine kans is ook een kans. En activisme is altijd een gok. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Asha ten Broeke

Burgers hebben superkrachten, stelt Solnit, en keer op keer zijn hun geweldloze acties krachtiger gebleken dan de onwil van overheden of grote bedrijven. Keer op keer hebben vastberadenheid, eenheid, opoffering, vindingrijkheid, geduld en moed het gewonnen van de staat en het grote geld.

Boven mijn bureau hangt een briefje met een citaat van schrijver Alice Walker: ‘De meest gebruikelijke manier waarop mensen hun macht weggeven is door te denken dat ze geen macht hebben.’ (...)

Verzet wordt meestal pas populair wanneer het ver weg is, of lang geleden, of idealiter allebei. Maar rebelleren is geen populariteitswedstrijd. Het is iets dat je doet uit noodzaak en liefde voor het leven. (...)

Alice Walker zei: ‘Activisme is de huur die ik betaal voor leven op de planeet.’ En die planeet heeft ons nodig. Onze kinderen hebben ons nodig. De toekomst heeft ons nodig. Dus demonstreer. Bezet. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #extinctionrebellion #activisme #activisten #bosbranden #droogtes #overstromingen #orkanen #honger #dood