#dronebombardement

berternste@pod.orkz.net

“Het belangrijkste taboe van na 1945, dat bevolkingsgroepen (lees: minderheden) niet deel mogen uitmaken van een politiek steekspel noch collectief in staat van beschuldiging moeten worden gesteld, brokkelde vooral in West-Europa snel af.”

9/11 en Afghanistan: we wilden het niet weten

NRC

Terrorisme - De aanslagen van 9/11 waren gruwelijk, de reactie van het Westen daarop was mogelijk nog destructiever, schrijft Arnon Grunberg. Die heeft niet alleen geleid tot burgeroorlogen in Afghanistan en Irak, maar heeft ook de sociale vrede in het Westen ondermijnd. (...)

De schok in het Westen dat men niet immuun was voor aanslagen was immens. Lang hadden de meeste westerlingen geloofd dat sneuvelen bij aanslagen iets was voor inwoners van Sri Lanka, Peru, Israël of Pakistan, heel misschien voor een Europeaan die zo dom was in Belfast te wonen of in het Baskenland, maar niet voor de waarlijk verlichte Europeaan of Amerikaan in New York, Berlijn en Parijs. (...)

Het is goed te onthouden dat van mensenrechten, scholen voor meisjes en ‘nation building’ op dat moment geen sprake was. Al die nobele doelen en vrome wensen kwamen er pas bij toen Amerika, George W. Bush en zijn neocons, hun interesse in Afghanistan hadden verloren en zich obsessief bezig waren gaan houden met Irak, maar een ruime Amerikaanse troepenmacht in Afghanistan wensten te behouden om strategische redenen, die vooral met Iran en Rusland te maken hadden. (...)

Het belangrijkste taboe van na 1945, dat bevolkingsgroepen (lees: minderheden) niet deel mogen uitmaken van een politiek steekspel noch collectief in staat van beschuldiging moeten worden gesteld, brokkelde vooral in West-Europa snel af. De moslim moest bewijzen dat hij geen moslim was om een goede burger te zijn, maar als hij er werkelijk in slaagde zo goed als onzichtbaar te zijn kreeg hij het verwijt een ‘sleeper’ te zijn; uiteindelijk lag zijn loyaliteit niet bij het land waar hij woonde. Om niet helemaal als een ouderwetse kruisridder over te komen spraken zij die zich bekommerden om hun reputatie liever over de politieke islam om ten minste de theoretische mogelijkheid open te laten dat men moslim én fatsoenlijk kon zijn. Bush had weliswaar gezegd dat Amerika niet in oorlog was met de islam, maar zeker in Europa zagen velen dat anders. (...)

De gevolgen van de strijd tegen de ‘as van het kwaad’, althans sommige leden ervan, werden zichtbaar met de opkomst van Islamitische Staat. Mede dankzij de desastreuze beslissing om na de Amerikaanse inval in Irak in 2003 het leger van Saddam te ontmantelen kon IS ontstaan. Onder Saddam was de soennitische minderheid bevoordeeld; nogal wat officieren uit Saddams leger zagen hun privileges verdampen en besloten hun heil bij IS te zoeken. (...)

Net zo’n grote fout als de ontmanteling van Saddams leger was de beslissing om tijdens de Bonn-conferentie, eind 2001, waar het Westen Karzai in het zadel hielp, de Taliban geen zetel te geven. De les van Versailles, die in 1945 nog in het geheugen stond gegrift, was vergeten. (...)

Dat de vijanden van de Taliban, bijvoorbeeld de Noordelijke Alliantie die in 2001 samen met de VS streed en bestond uit Tadzjieken, Oezbeken en de Hazara-minderheid, wezenlijk andere ideeën erop nahouden over vrouwen en mensenrechten dan de Taliban is overigens kortzichtig.

Toen Trump in 2020 in Doha een ‘vredesakkoord’ met de Taliban tekende, was alle deemoed uit de Taliban verdwenen, het was Amerika dat in het zand moest bijten. (...)

Het kan niet genoeg worden benadrukt dat er nooit oorlog is gevoerd voor mensenrechten, scholen voor meisjes en dergelijke. Zelfs de Tweede Wereldoorlog is niet gevoerd omdat het Derde Rijk zich schuldig maakte aan massamoord; was dat wel zo geweest dan had het Westen wel strijd gevoerd tegen Stalin. (...)

Vergeleken met de Vietnamoorlog lijkt de twintigjarige oorlog in Afghanistan minder bloederig, maar een uitstekend stuk van Anand Gopal in The New Yorker stelt dat in de provincie Helmand vrijwel elke familie tien tot twaalf burgerdoden te betreuren had. De Amerikanen en hun westerse bondgenoten werkten samen met voormalige vijanden van de Taliban die vaak nog gewelddadiger en extremer waren dan de Taliban zelf en wier voornaamste interesse het veilig stellen van winstgevende projecten was, tolheffing en beveiliging. (...)

Biden zal Obama’s strategie in de eeuwige strijd tegen terrorisme volgen: drones. Met programma’s als Pegasus, van het Israëlische bedrijf NSO Group, die de smartphone van een individu doorlicht en daarmee dieper in zijn wereld en die van zijn omgeving binnendringt dan welke psycholoog ook zou kunnen, kom je een eind. (...)

Tot slot: natuurlijk heeft het Westen verplichtingen ten aanzien van Afghanen die voor westerse organisaties hebben gewerkt, maar toen op Twitter een journalist schreef dat ‘zijn’ tolk was gered moest ik denken aan een opmerking van Hannah Arendt in Eichmann in Jeruzalem. Himmler schijnt te hebben gezegd dat iedere Duitser wel één goede Jood kende, de rest waren natuurlijk varkens. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Overwinning noch vrede

Foto van president Bush op puinhopen van 9/11
De Amerikaanse president George W. Bush spreekt reddingswerkers en andere hulpverleners toe op Ground Zero in New York, 14 september 2001. Foto Eric Draper / White House / Getty Images.

Tags: #nederlands #guantanamo #war_on_terror #rechtsstaat #rechtsorde #martelingen #eerlijk_proces #mensenrechten #terrorisme #terrorismebestdrijding #privacy #vrijheid_van_meningsuiting #radicalisering #burgerslachtoffers #droneaanval #dronebombardement #vs #verenigde_staten #europa #eu #europese_unie #obama #bush #9-11 #trump #boeken #populisme #fortuyn #wilders #pvv #fvd #baudet

berternste@pod.orkz.net

Twintig jaar na 9/11: Amerika en de wereld

Overwinning noch vrede

De Groene Amsterdammer

Na 9/11 begon de jacht op de buitenlandse vijanden van Amerika. Maar ook vermeende interne vijanden hielden het land in de greep. Uiteindelijk vrat dat vijanddenken het land van binnen op.

Op donderdag 13 september 2001, kort nadat met twee gekaapte vliegtuigen de torens van het World Trade Center in New York waren verwoest, kwam in Washington het Congres bijeen om te stemmen over een wetsvoorstel dat het fundament zou leggen onder een nieuw tijdperk. (...)

[President George W. Bush:] ‘Deze aanvallen moeten beantwoord worden en de wereld moet bevrijd worden van het kwaad.’ Het wetsvoorstel waarmee dit messianistische doel gediend werd, was in elkaar gezet met dezelfde haast waarmee Amerika na 9/11 haar conclusies trok.

De ‘Authorization for the use of Military Force’ noemde geen specifieke doelwitten en schreef geen specifieke maatregelen voor. Hij gaf het Witte Huis toestemming om naar eigen inzicht geweld toe te passen tegen ‘landen, individuen en organisaties’ om zo ‘toekomstige terroristische aanvallen op de VS te voorkomen’. Deze autorisatie was niet aan tijd gebonden. (...)

Toen de steun van het Congres binnen was, verruimde de regering-Bush de interpretatie van haar bevoegdheden nog verder. Het ministerie van Justitie oordeelde dat de wet ook preventief kon worden toegepast, ongeacht of de doelwitten ‘direct verbonden kunnen worden aan de terroristische incidenten van 11 september’. (...)

Hoe Amerika een land werd waar iedere tegenstelling wordt uitvergroot tot een conflict tussen vriend en vijand is een geschiedenis die wordt verteld in Reign of Terror: How the 9/11 Era Destabilized America and Led to Donald Trump. In dat boek laat journalist Spencer Ackerman zien hoe de strijd tegen een vaag gedefinieerd doel – ‘terreur’ – destructieve impulsen in Amerika zelf naar boven haalde. De niet-witte buitenwereld werd een gebied van vijandige primitieve beschavingen die, zoals Bush het formuleerde en menige conservatief het herhaalde, ‘onze vrijheden haten’. Wie binnen Amerika vanwege achternaam of aangezicht met die buitenwereld in verband kon worden gebracht, was bij voorbaat verdacht en liep het risico te worden opgeslokt door Amerika’s uitdijende veiligheids- en surveillance-apparaat. (...)

Obama’s grote doel was de strijd meer ‘humaan’ maken, zo laat historicus en rechtswetenschapper Samuel Moyn zien in Humane: How the United States Abandoned Peace and Reinvented War. Dat kwam neer op het verplaatsen van het zwaartepunt van ‘boots on the ground’ naar aanvallen die op afstand werden uitgevoerd met vliegtuigen en drones. De wens was de oorlog preciezer en daarmee op een of andere manier netter te maken, voor partijen aan beide kanten van het vizier.

Moyn, een bekend scepticus over de nobele doelen waarmee het Westen zijn buitenlandse interventies omkleedde, komt tot de conclusie dat Obama de oorlog tegen Amerika’s vijanden juist nog een niet weg te denken onderdeel van de samenleving maakte. (...)

Trump breidde het strijdtoneel ook uit. Op voorspraak van hoge militairen die hij had benoemd – overwegend veteranen uit de beginfase van de war on terror – wees hij Jemen en Somalië aan als gebieden van ‘actieve vijandige dreiging’. (...)

Op het gebied van de buitenlandse oorlogen verschilde Trump kortom niet veel van zijn voorgangers. De grote politieke innovatie van het trumpisme was het uitbuiten van de angst dat Amerika’s vijanden zich binnen de landsgrenzen bevonden. (...)

Toen hij eenmaal president was, bleek dat het aanwakkeren van het vijandbeeld een uitgekiende strategie was om kiezers bij de les te houden. Vier jaar lang presenteerde Trump zichzelf als een leider die Amerika niet alleen behoedde voor buitenlands gevaar maar die ook vocht tegen een ‘deep state’ die hem het werk onmogelijk probeerde te maken. (...)

Oppositie, maatschappelijke tegenbewegingen en Republikeinen die onvoldoende klapten voor Trumps maga-retoriek werden ook direct als vijand aangemerkt. De Black Lives Matter-beweging was volgens de Trump-coterie een ‘terroristische organisatie’. (...)

Oppositie, maatschappelijke tegenbewegingen en Republikeinen die onvoldoende klapten voor Trumps maga-retoriek werden ook direct als vijand aangemerkt. De Black Lives Matter-beweging was volgens de Trump-coterie een ‘terroristische organisatie’. (...)

De volgende generatie uiterst rechts klom naar boven op basis van dezelfde agenda: het Westen wordt bedreigd, door buitenlanders van kleur, en van binnen door elites die de grenzen te weinig gesloten houden. (...)

Het vernuft en tegelijk de tragiek van het vijanddenken waaraan Amerika, en in haar kielzog andere democratieën, zich na 11 september 2001 overgaf is dat er geen definitief einde bestaat. De vijand is ‘terreur’, een amorf verschijnsel waarvan overal nieuwe kiemen kunnen worden ontwaard en dat permanente waakzaamheid vereist. (...)

Wie strijdt tegen een eeuwige vijand kan nooit winnen. (...)

In het Congres in Washington geeft Barbara Lee, twintig jaar geleden de enige die voorzag dat de war on terror eindeloos zou duren, momenteel leiding aan een moeizame poging de geweldsautorisaties die het Witte Huis de afgelopen decennia verworven heeft weer in te trekken. De kans op een politieke meerderheid hiervoor is klein. De missie in Afghanistan mag dan zijn opgedoekt, de airstrikes gaan door, afgelopen zomer tegen militanten van Al-Shabaab in Somalië, na de aanslag op het vliegveld in Kabul tegen isis-k in Afghanistan. Bidens regering is gevuld met veel van dezelfde adviseurs die Obama dienden. ‘We moeten onze focus op counterterrorisme behouden’, schreef Biden in een artikel in het tijdschrift Foreign Affairs, waarin hij zijn kijk op de internationale politiek uit de doeken deed.

Nog veel lastiger is een ontsnapping aan het interne vijanddenken dat de VS in de greep houdt. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Reactie op 9/11 bracht geen veiligheid maar angst (NRC)

> Zie ook: Guantanamo Bay: twintig jaar buiten de rechtsorde (NRC)

Foto van hand die krant met foto van Osama bin Laden vasthoudt
Op de ferry tussen Staten Island en Manhattan, 18 september 2001 © Mario Tama / Getty Images

Tags: #nederlands #guantanamo #war_on_terror #rechtsstaat #rechtsorde #martelingen #eerlijk_proces #mensenrechten #terrorisme #terrorismebestdrijding #privacy #vrijheid_van_meningsuiting #radicalisering #burgerslachtoffers #droneaanval #dronebombardement #vs #verenigde_staten #europa #eu #europese_unie #obama #bush #9-11 #trump #boeken #populisme #fortuyn #wilders #pvv #fvd #baudet

berternste@pod.orkz.net

‘Uit eigen ervaring weet ik nu dat wanneer je de VS tegen je hebt, je de hele wereld tegen je hebt’

NRC

‘The Mauritanian’ Mohamedou Ould Slahi zat veertien jaar in Guantánamo Bay. Het boek dat hij daarover schreef is verfilmd. Hij is nooit aangeklaagd of berecht. „Mijn ondervragers volgden de wetten van de rechtsstaat niet meer.” (...)

Waarom denkt u dat de VS de gedetineerden zijn gaan martelen, terwijl het onbetrouwbare verklaringen oplevert en het bewijs ontoelaatbaar is in de rechtszaal? Dat wisten de Amerikanen toen ook. Was het wraak?

„Ik herinner me dat George W. Bush zei dat Al-Qaida met de aanslagen op het World Trade Center de Amerikaanse leefstijl heeft aangevallen. Een leefstijl die Amerika nooit zal opgeven. En dat is best ironisch, want het eerste wat Amerika deed na 11 september, was de regels van de rechtsstaat negeren. De president van Amerika opende Guantánamo Bay én alle Arabieren en moslims werden buiten de rechtsstaat geplaatst. Beangstigend. De VS veranderden van een vrij, democratisch land in een fascistisch regime. Amerika werd extreem nationalistisch.” (...)

“Hiermee wakkerden ze het extremisme in mijn deel van de wereld alleen maar aan. Die fundamentalisten konden zeggen: we zeiden toch al dat die VS de vijand zijn. Door niet te zeggen dat de VS in een extreem bewind veranderden, verraadden Europeanen uiteindelijk ook de Amerikaanse bevolking. Terwijl de VS de Europeanen wel van de nazi’s redden.” (...)

Hele artikel

> Zie ook: Reactie op 9/11 bracht geen veiligheid maar angst (NRC)

> Zie ook: Guantanamo Bay: twintig jaar buiten de rechtsorde (NRC)

Foto van Mohamedou Ould Slahi

Tags: #nederlands #guantanamo #war_on_terror #rechtsstaat #rechtsorde #martelingen #eerlijk_proces #mensenrechten #terrorisme #terrorismebestdrijding #privacy #vrijheid_van_meningsuiting #radicalisering #burgerslachtoffers #droneaanval #dronebombardement #vs #verenigde_staten #europa #eu #europese_unie