Formerende partijen kijken weg als het om Wilders gaat, en normaliseren zo zijn ideeën

NRC (€)

Een opmerkelijke stilte daalde neer over Den Haag, nadat PVV-leider Geert Wilders vorige week vrijdag in Boedapest had gesproken op CPAC Hungary. (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

De stilte zette door ná zijn toespraak, en dat is nog ernstiger. Hij sprak in Boedapest een klassiek Wilders-verhaal uit, zonder direct hard nieuws, maar het was een opeenstapeling van apocalyptische denkbeelden. Hij had het over „bedreigingen van binnenuit en van buitenaf”, „no go-zones waar onze vrouwen en dochters niet langer veilig zijn”, en schilderde immigratie af als een project van duistere elites, die ook nog eens, onder meer, „het onderwijs aan kinderen perverteerden”. (...)

De andere drie partijen [in de regeringsformatie] reageerden niet, in de vermoedelijke hoop dat alles weer voorbij zou gaan – op naar de volgende toespraak, tweet of uitspraak. Wilders weet wat hij al vermoedde: zijn speelruimte is immens. Een duidelijk signaal aan Wilders – afkeuring, een correctie, een waarschuwing – was het allerminste dat ze hadden kunnen geven. Maar zelfs dat kwam niet. (...)

De PVV staat niet buiten de orde, maar ís de orde. Andere partijen kijken weg als Wilders extreme uitspraken doet, of imiteren hem zelfs. Dat was overigens al een tijd gaande, onder meer bij de VVD. Maar sinds november vorig jaar is dit proces versterkt. De drie formerende partijen, die over ruim een week verder gaan onderhandelen met de PVV, behandelen Wilders’ standpunten als volstrekt redelijk. (...)

Normalisering is niet alleen zwijgen op momenten dat dat beter uitkomt, maar ook het overnemen van Wilders’ ideeën, en zijn harde, op de persoon gerichte politieke stijl. Dat proces is het gevolg van een tragisch gebrek aan tegenspraak.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #politiek #formatie #pvv #wilders #nsc #bbb #vvd #populisme #extreemrechts

Regierungsmodell für die Niederlande

Geert Wilders geht leer aus

Von Tobias Müller

Nach vier Monaten einigt sich eine Rechtskoalition auf ein Regierungsmodell. Aber ohne den rechtspopulistischen Wahlsieger als Premier.

#taz #tageszeitung #Geert #Wilders #Niederlande #Mark #Rutte #Wahlen #NIederlande

Regierungsbildung in den Niederlanden

Keine Zeit zu verlieren

Von Tobias Müller

Geert Wilders wird nicht Premierminister, das ist die gute Nachricht. Die schlechte: Die Mitte-Rechts-Regierung wird kommen.

#taz #tageszeitung #Mark #Rutte #Geert #Wilders #Niederlande

Duitsland demonstreert, Nederland praat over een kabinet met radicaal-rechts

Toine Heijmans (De Volkskrant)

Achternagezeten door echo’s uit de Tweede Kamer rij ik naar Duitsland, waar ze wel betogen tegen de opmars van radicaal-rechts, met miljoenen mensen, al wekenlang. Het is een druilerige, doordeweekse dag in Emden en toch staan onder het stadhuis driehonderd demonstranten, en als ik me bekendmaak als Nederlander zeggen ze: dat hadden we niet van de Nederlanders verwacht. Dat ze het zo laten gebeuren.

Daniël Zempel, een van de organisatoren, zo netjes mogelijk: ‘We zijn wel wat verwonderd. Voor veel Duitsers zijn jullie het lichtende voorbeeld van een liberaal land.’ (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Demonstratie voor de democratie op woensdag in de noordelijke havenstad Emden, Duitsland. Beeld Toine Heijmans.

Geert Wilders wordt in Duitsland gezien als ‘prototype voor andere populisten’, zegt Daniël Zempel. Dat niemand tegen hem demonstreert valt op. (...)

‘De partij van Wilders lijkt ons nog wat extremer dan de AfD,’ zegt Wolfgang Henkelmann, ‘hier durft niemand te zeggen: moskeeën moeten dicht.’ Radicaal-rechtse politici versterken het ‘Alltagsrassismus’, zegt hij ook: ze maken het abnormale normaal.

En: ‘Hebben jullie in Nederland geen verzetscultuur?’ (...)

In Duitsland noemen ze ons ‘Gutmenschen’, zegt Daniël, ‘dat is wat radicaal-rechts altijd doet: een etiket plakken. Het is een effectieve manier om een groep het zwijgen op te leggen.’ De Afd eigent zich ‘het volk’ toe, zegt hij ook, ‘alsof ze de enige vertegenwoordiger zijn. Maar dat zijn ze niet.’

En daarom staan ze vanavond hier, en zijn er dit weekend in Duitsland opnieuw grote demonstraties. ‘Het helpt, je ziet de toon in de maatschappij veranderen. We verliezen iets van waarde, dan is het belangrijk sterk te blijven.’

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #duitsland #pvv #wilders #afd #extreemrechts #demonstratie #populisme #politiek #discriminatie #racisme

Antonio Scurati onderzocht fascisme en populisme: ‘Ik maak me oprecht zorgen over Nederland’

De Volkskrant

Antonio Scurati schreef een gevierde romanreeks over Mussolini. Over het heden wil hij niet schrijven, maar lezers bleven hem wijzen op parallellen. Zo ontstond Fascisme en populisme, dat onlangs werd vertaald. ‘Het geloof dat democratie de beste regeringsvorm is, verliest snel terrein.’ (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Antonio Scurati

In dat boek, Fascisme en populisme, dat vorige maand in Nederlandse vertaling verscheen bij uitgeverij Podium, stelt Scurati dat Mussolini niet alleen de aartsvader was van het fascisme, maar ook van het populisme. Het populisme gebruikte hij om Italië te verleiden, het fascisme om het te verkrachten. (...)

‘Die kleine groepjes extremisten zijn niet mijn grootste zorg. Ik maak me meer zorgen over de populisten die de paleizen van de macht via de voordeur binnenwandelen na een goede verkiezingsuitslag. (...) Kijk naar Nederland. De kans dat een gewelddadige groep extremisten jullie overheidsgebouwen bezet, lijkt me kleiner dan dat iemand met veel anti-rechtsstatelijke standpunten – ik noem een Geert Wilders – gewoon legitiem aan de macht komt.’

Op het moment dat u de toespraak in Genève hield, was de bezorgdheid over de verkiezingswinst van Giorgia Meloni in Italië groot. Een jaar later klinkt er vooral opluchting, omdat het minder erg is dan werd gevreesd. Is dat een terechte reactie?
‘Nee, absoluut niet. Die opluchting komt doordat de geschiedenis zich niet letterlijk herhaalt. (...) Maar dat het zich nu anders ontwikkelt, betekent niet dat het ongevaarlijk is. In Italië is gewoon een partij aan de macht die aan elkaar hangt van autoritaire, anti-liberale impulsen. Het alarm van een jaar geleden was misschien misleidend, maar de geruststelling van nu is dat ook.’ (...)

‘Antiparlementarisme is een van de fundamentele kenmerken van het populisme. Dat gold honderd jaar geleden voor Mussolini en het geldt nu voor de populisten van zowel rechts als links. Een van de belangrijkste kenmerken van het populisme is dat de leider zegt: ik vertegenwoordig het volk en het volk, dat ben ik. Die identificatie met de gewone burger vertaalt zich in een ingebakken minachting voor ieder pluriform parlement. Daar zitten namelijk partijen in die het oneens zijn met de leider en dus met de burger.’ (...)

‘Populisten zien één volk, dat één wil heeft. Diversiteit van het electoraat wordt niet geaccepteerd.’ (...)

‘Zodra de liberalen met Wilders in zee gaan, begint een proces van normalisatie. Dat heb ik zien gebeuren in Italië: iets wat tot een dag voor de winst van Meloni ondenkbaar was, was een dag later opeens zo normaal dat zelfs serieuze kranten als de Corriere della Sera stukken plaatsten waaruit begrip voor de winst sprak.’ (...)

‘Een liberaal die samenwerkt met een antirechtsstatelijke partij die de vrijheid juist wil inperken, verraadt zijn eigen identiteit.’ (...)

‘Het is inderdaad niet democratisch om die 25 procent [PVV-kiezers] te negeren. Alleen zegt toch niemand dat je die 25 procent moet negeren? (...) Vooralsnog is er bij jullie een situatie waarbij 75 procent van de Nederlanders niet op Wilders heeft gestemd. Dat is de echte meerderheid en die meerderheid wil waarschijnlijk geen regering met daarin sterke antirechtsstatelijke elementen.’ (...)

‘Als Trump herkozen wordt en de Verenigde Staten besluiten hun troepen terug te trekken uit Europa, kunnen er daarom twee dingen gebeuren. Of Europa wordt een nog hechtere gemeenschap en het proces van eenwording versnelt, inclusief een gemeenschappelijk leger. Of het vervalt weer in een staat van versnippering, waarbij veel kleine staten verzwakt raken en bedreigd worden door een externe agressor die niets wil hebben van onze vrijheden, onze autonomie en onze democratie.’

‘Omdat ik vrees voor het tweede scenario, maak ik mij grote zorgen wanneer ik lees over de sterke anti-Europese bewegingen in landen als Nederland, een land dat ik enorm bewonder. Dankzij jullie sterke democratische en libertaire tradities vertegenwoordigen jullie de top van de Europese beschaving. Dus dat er juist uit Nederland nu een walm opstijgt van isolationisme en anti-Europees sentiment, maakt mij oprecht verdrietig.’ (...)

‘Vooral het geloof dat democratie de beste regeringsvorm is, verliest snel terrein. En als ik het over democratie heb, bedoel ik trouwens een liberale democratie. Een autoritaire democratie is een contradictio in terminis, die bestaat niet. Toch zijn er steeds meer burgers in vrije landen die worden verleid door juist dat soort autoritaire en populistische ideeën. Ze denken dat het goed is een aantal vrijheden op te geven in ruil voor de belofte van bescherming en meer veiligheid.’ (...)

‘Mijn generatie groeide op met de blik naar de Verenigde Staten. Amerika was de leider van de vrije wereld en een tijdlang is dat ook zo geweest. Maar die tijd is voorbij. Nu zijn wij, West-Europeanen, de hoeders van de liberale democratie. En dat geldt dus ook, of misschien wel vooral, voor vrije en vooruitstrevende landen als Nederland.’

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #boeken #scurati #fascisme #democratie #populisme #wilders #pvv #meloni #autocratie #liberalen #liberale_democratie #europa #poetin #rusland

Leidse hoogleraar: ‘Er is geen enkel vaccin tegen de verspreiding van fascistische neigingen’

Trouw

Geen land is immuun voor fascisten met hun verleidelijke taal, stelt de Leidse hoogleraar Nidesh Lawtoo in zijn boek [Nieuw] fascisme. Hij wijst Wilders aan als zo’n nieuwe fascist. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Nidesh Lawtoo

[Lawtoo] zag overeenkomsten tussen Trumps optreden en de manier waarop fascistische leiders in het verleden volksmassa’s opzweepten. Lawtoo schreef een reeks essays om te waarschuwen voor wat hij zag als neofascistische aanvallen op de democratie.

“Een waarschuwing die nog steeds nodig is, en niet alleen in de VS helaas”, concludeert hij mismoedig. Ook in Europa winnen extreemrechtse bewegingen aan populariteit: Rassemblement National (Frankrijk), Lega (Italië), de AfD, en de PVV in eigen land. In [Nieuw] fascisme ontrafelt Lawtoo de ‘verleiding en besmettelijkheid’ van deze politieke stroming. (...)

“Het ‘nieuwe’ slaat vooral op de nieuwe media. Hadden fascistische leiders alleen traditionele nieuwsbronnen als kranten, radio en televisie om hun gewelddadige retoriek te verspreiden, nu vormen internet, sociale media (Facebook, X) en AI een onuitputtelijke bron voor massamanipulatie.” (...)

Plato schreef al over de menselijke neiging om gedrag na te bootsen. Zo vormen we onze gedachten, gedrag en verlangens. De mens is een Homo mimeticus. Deze eeuwenoude intuïtie wordt ondersteund door de ontdekking van spiegelneuronen – de hersencellen die ervoor zorgen dat je mensen in je omgeving imiteert. Het gevolg is dat we als mensen, en zeker als menigte, fundamenteel kneedbaar en vatbaar zijn voor irrationele psychische besmetting.” (...)

“Fascistische leiders zijn bijzonder bedreven in het bespelen van ons mimetisch gemoed. Dat doen ze met retorische strategieën zoals herhalingen, gebruik van beelden, van agressieve emoties en spectaculaire leugens. (...)

“Daar komt bij dat in tijden van crisis en onzekerheid – denk aan de klimaatcrisis, de economische en de woningcrisis – mensen gemakkelijk ten prooi vallen aan de betovering van schadelijke mimetische emoties. (...)

Dat zie je ook in Nederland. De overlast, de woningnood, ineens krijgen migranten de schuld van veel ellende waar mensen onder lijden. Dat zijn gevaarlijke mythes.” (...)

“Gewelddadige en ontmenselijkende taal is ongelooflijk gevaarlijk, omdat het gemakkelijk leidt tot gewelddadige acties. Dat had het historisch fascisme ons moeten leren.” (...)

“Ik wil niet beweren dat onze kritische vermogens helemaal in slaap gesust zijn. Maar nu is wel de tijd om alert te zijn. Extreemrechts wint aan macht in heel Europa. Daar komt bij dat de milieucrisis zal verslechteren met destabiliserende effecten tot gevolg.” (...)

“Er is geen enkel vaccin tegen de verspreiding van fascistische neigingen. Zodra mensen lijden, het moeilijk hebben, is onze rationaliteit simpelweg niet opgewassen tegen de besmettelijkheid van de mythe. Of we het nu willen of niet: we praten elkaar na.

“Toch is er hoop, mits we ons bewust worden van ons nabootsingsgedrag.” (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #fascisme #democratie #Rassemblement_National #Frankrijk #Lega #Italië #AfD #duitsland #nederland #PVV #wilders #le_pen #orban #hongarije #europa #racisme #discriminatie

Trump Allies Plot to Take Over the European Union

The Far Right, the War in Ukraine, and the Future of the Green Deal

Tom Dispatch

It would be funny if it weren’t so potentially tragic — and consequential. No, I’m not thinking about Donald Trump’s 2024 presidential campaign but a related development: the latest decisions from the European Union (EU) about Ukraine.

(Text continues underneath the logo.)

As 2023 ended, European nations failed to agree on a $54-billion package of assistance for Ukraine at a time when that country was desperately trying to stay afloat and continue its fight against Russian occupation forces. Bizarrely, the failure of that proposal coincided with a surprising EU decision to open membership talks with that beleaguered country. (...)

One person, right-wing Hungarian Prime Minister Viktor Orbán, is largely responsible for that contradictory combo. (...) [H]e expects [European Parliamentary elections in early June of this year] to signal a political sea change, with conservative and far-right forces — think of them as Donald Trump’s allies in Europe — replacing the parliament’s current centrist consensus. (...)

Orbán allowed consensus [on EU-membership for Ukraine] to prevail, but only because he knew he still had plenty of time to pull the plug on Ukraine’s bid. (...)

But even if Orbán’s resistance were to be overcome, a larger challenge looms: the European Union that will make the final determination on Ukraine’s membership may not prove to be the same regional body as at present. (...)

In retrospect, the departure of the United Kingdom from the EU in 2020 may prove to have been just a minor speedbump compared to what Europe faces with the war in Ukraine, the recent success of far-right parties in Italy and the Netherlands, and the prospect that, after the next election, a significantly more conservative European Parliament could at the very least slow the roll-out of the European Green Deal. (...)

Although mainstream European parties had historically been reluctant to form governments with the far right, some have now opportunistically chosen to do so. Far-right parties now serve in governments in Sweden and Finland, while leading coalitions in Italy and Slovakia. (...)

Such gestures toward the center have also characterized the strategy of Giorgia Meloni, the head of the far-right Brothers of Italy party, who downplayed its fascist roots and pledged to support both NATO and the EU to win enough centrist backing to become Italy’s current prime minister.

But what happens if there’s no longer a political center that must be wooed?

That’s been the case in Hungary since Viktor Orbán took over as prime minister in 2010. He has systematically dismantled judicial, legislative, and constitutional checks on his power, while simultaneously marginalizing his political opposition. Nor does he have to compromise with the center, since it’s effectively dropped out of Hungarian politics. and he and his allies are eager to export their Hungarian model to the rest of Europe. Worse yet, they’ve got a strong tailwind. In 2024, the far-right is on track to win elections in both Austria and Belgium, while Marine Le Pen’s far-right party leads the polls in France and the equally intemperate, anti-immigrant Alternative fur Deutschland is running a strong second to the center-right in Germany.

No less ominously, the Identity and Democracy bloc, which includes the major French and German far-right parties, is projected to gain more than two dozen seats in the European parliamentary elections this June. (...)

Russian President Vladimir Putin has long wanted to undercut European unity as part of an effort to divide the West. With that in mind, he forged alliances with far-right political parties like Italy’s Lega and Austria’s Freedom Party to sow havoc in European politics. His careful cultivation of Orbán has made Hungary functionally his country’s European proxy. (...)

[O]n one key issue [Europe’s right wing parties are] now converging. They used to disagree on whether to support leaving the EU, Brexit-style, or staying to fight. Now, they largely favor a take-over-from-within strategy. And to make that happen, they’ve coalesced around two key issues: the strengthening of “Fortress Europe” to keep out those fleeing the Global South and frontally assaulting that cornerstone of recent EU policy, the Green energy transition. (...)

A report from the Center for American Progress concludes that European far-right groups “frame environmental policies as elitist while stoking economic anxiety and nationalism, which erodes trust in democratic institutions and further distracts from genuine environmental concerns.” Researchers from the University of Bergen in Norway are even more pointed: “Populist far-right parties portray fossil fuel phase-out as a threat to traditional family values, regional identity, and national sovereignty.” (...)

Worse yet, the backlash against Europe’s Green turn has expanded to efforts in the European Parliament to block pesticide reduction and weaken legislation on the reduction of packaging. (...)

From Vladimir Putin in the Kremlin to Marine Le Pen at the reactionary barricades in Paris, the far right is fighting over the very future of European ideals. (...)

But Orbán and his allies have a far more radical mission in mind: to transform European identity. (...)

In other words, the EU is still a beacon for progressives around the world (notwithstanding the neoliberal reforms that are regressively remaking its economic space). (...)

Even as the EU contemplates expansion eastward, a revolt from within threatens to bring about the end of Europe itself — the end, that is, of the liberal and tolerant social welfare state, of a collective commitment to economic solidarity, and of its leading role in addressing climate change. The battle between a democratic Ukraine and the autocratic Russian petrostate is, in other words, intimately connected to the conflicts being waged in Brussels. (...)

Without a powerful left defending Europe’s gold-standard social safety nets, libertarians are likely to advance their attempts to eat away at or eliminate the regulatory state. Without Europe’s lead, global efforts to address climate change will grow dangerously more diffuse.

Sound familiar? That’s also the agenda of the far-right in the United States, led by Donald Trump. (...)

Complete article

Tags: #eu #european_union #ukraine #russia #far_right #green_deal #hungary #orban #poland #italy #meloni #germany #france #lepen #netherlands #wilders

Stop het slaapwandelen richting autocratie. Houd Wilders en de PVV buiten de macht

De Volkskrant

Je moet altijd serieus nemen wat anti-rechtsstatelijke politici zeggen, stelt Bas Bijlsma, expert in het vroegtijdig signaleren van democratisch verval. ‘Juist wanneer ze vrijuit kunnen spreken in de oppositie. Ze doen namelijk meestal ook wat ze zeggen.’ (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Dilan Yesilgoz (VVD), Pieter Omtzigt (NSC), Geert Wilders (PVV) en Caroline van der Plas (BBB) tijdens een gesprek met informateur Ronald Plasterk.Beeld David van Dam / de Volkskrant.

Alle seinen staan op rood voor onze democratie. Nu partijen onderhandelen met Geert Wilders over regeringsdeelname, dreigt Nederland richting een autocratie te slaapwandelen. De geschiedenis leert dat uitgesproken antidemocraten zoals Wilders direct beginnen de democratie te ontmantelen zodra ze aan de macht komen. Of ze nou veinsden milder te zijn of niet. (...)

Al twintig jaar laat Wilders zien dat hij een overtuigd antidemocraat is. (...)

Zodra ze macht krijgen, brengen ze hun antidemocratische idealen in de praktijk. Daarvoor hoef je alleen maar naar de politieke vrienden van Wilders te kijken, zoals Victor Orbán in Hongarije of Vladimir Poetin in Rusland. Tekenend is de blijvende weigering van Wilders om ook maar één controversiële uitspraak terug te nemen, ondanks grote druk van medeparlementariërs. (...)

Vrijwel elk democratisch verval verloopt namelijk via democratische weg. Zelfs Hitler hoefde nooit de Weimarconstitutie buitenspel te zetten en haalde op zijn hoogtepunt slechts 37 procent van de stemmen. Ook nu gebruiken de Poetins en Orbáns van deze wereld juist de democratische procedures om vrijheden in te perken.

Onze democratie is dus kwetsbaar. Zeker als democraten gelegenheidsallianties sluiten met antidemocraten. (...) Denk aan de PiS-regering in Polen die via het parlement ‘lhbtqi-vrije zones’ instelde.

Als daar weerstand tegen komt, gebruiken ze vervolgens de rechtsstaat om die te bestrijden. (...) Denk aan Wilders’ wens ngo’s te verbieden die volgens internationaal recht drenkelingen redden op de Middellandse Zee. De volgende stap is onwelgevallige rechters, die bijvoorbeeld het ongrondwettelijke moskee-verbod zullen tegenhouden, te kleineren of ontslaan. Iets waartoe Wilders ook al meermaals toe opriep en wat we ook zagen gebeuren in Hongarije en Polen. Kritische media worden wegbezuinigd en geïntimideerd, in lijn met een lange reeks uitspraken van Wilders en andere PVV’ers.

Kortom, Wilders volgt het draaiboek van de autocraat in spé. (...)

Dit kan daarom maar op één manier stoppen: democraten op links én rechts moeten antidemocraten buiten de macht houden. Dit is volstrekt democratisch en zelfs hun democratische plicht. Of antidemocraten nou twee of twee miljoen stemmen krijgen; ze horen niet thuis in het centrum van de macht. (...)

Stop het slaapwandelen richting autocratie. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Franse Nederlandkenner Christophe de Voogd: ‘Wilders is radicaler dan Le Pen’

> Zie ook: ‘Doe niet alsof het in Nederland niet zo’n vaart zal lopen of dat Wilders zoveel milder is geworden’

Tags: #nederlands #nederland #democratie #extreem_rechts #wilders #pvv #verkiezingen #parlement #rechtsstaat #immigratie #islam #rechterlijke_macht #censuur #persvrijheid #minderheden

Franse Nederlandkenner Christophe de Voogd: ‘Wilders is radicaler dan Le Pen’

NRC

Geert Wilders heeft lessen getrokken uit de presidentscampagne van Marine Le Pen, zegt historicus en Nederlandkenner Christophe de Voogd.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto Martin Divisek/EPA

(...) Hoe denkt u dat Wilders’ Franse evenknie Marine Le Pen naar de uitslag kijkt?
„Zij is dolblij. De PVV en Rassemblement National (RN) van Le Pen lijken erg op elkaar, vooral als het gaat om hun belangrijkste thema: immigratie. Het frappante is dat het programma van Wilders nog radicaler is dan dat van Le Pen: hij wil [anders dan Marine Le Pen] een volledige asielstop, islamitische scholen sluiten en uit de EU stappen. Zijn programma doet me meer denken aan dat van het Front National (FN)” – de door Le Pens vader opgerichte voorloper van het RN die onder meer wél voor ‘Frexit’ pleitte.” (...)

„Het is duidelijk dat Baudet en Zemmour het imago van Wilders en Le Pen hebben verzacht: ze verplaatsten automatisch meer naar het midden en daarmee konden ze een nieuw electoraat aanboren. Voor zowel Wilders als Le Pen zijn dat vooral inwoners van het platteland.

„Maar het speelt ook mee dat het de traditionele centrum- en linkse partijen niet lukt om een politiek narratief te vinden op het gebied van immigratie. (...)

In andere landen zie je ook dat radicaal-rechts pas instort, als traditionele partijen het thema immigratie durven op te pakken. Kijk maar naar de sociaal-democratische premier Mette Frederiksen van Denemarken [die al jaren een zeer streng immigratiebeleid voert red.]. In Frankrijk gebeurde hetzelfde toen oud-president Nicolas Sarkozy zich [begin deze eeuw] hard ging opstellen op het thema immigratie.” (...)

Stel dat Wilders premier wordt, wat betekent dat voor radicaal-rechts in Frankrijk?
„Het zou een enorm signaal van aanmoediging zijn voor Le Pen. Nederland is geen klein land, economisch en diplomatiek gezien, het is een van de oprichters van de Europese Unie – het land heeft een hele andere positie dan bijvoorbeeld Hongarije. (...)

Hele artikel

Zie ook: ‘Doe niet alsof het in Nederland niet zo’n vaart zal lopen of dat Wilders zoveel milder is geworden’

Tags: #nederlands #nederland #frankrijk #le_pen #extreem_rechts #wilders #pvv #verkiezingen #parlement #rechtsstaat #democratie #Rassemblement_National #RN #immigratie #islam

‘Niet Geert Wilders en de PVV, maar vooral de Nederlandse pers is milder geworden’

Villamedia

Na de verkiezingsoverwinning van de PVV lijken Nederlandse journalisten moeite te hebben met het omschrijven van het gedachtengoed van de partij en haar leider Geert Wilders, betoogt Jonathan Maas (cultuurredacteur, VPRO). 'Wat is er gebeurd? Zijn we zo ver afgegleden dat we radicaal en extreem niet meer als zodanig herkennen terwijl het zich voor onze neus presenteert?' (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Geert Wilders tijdens het NOS-slotdebat met de partijleiders van de negen grootste partijen, een dag voor de Tweede Kamerverkiezingen. - © ANP / Robin Utrecht.

‘Aanstootgevend, vijandig en onberouwvol’, kopte The Guardian daags na de Nederlandse verkiezingsuitslag. (...)

‘Far-right’, wordt de PVV consequent genoemd, dat zich het best laat vertalen als ‘extreemrechts’ - en waarom niet?

‘De held van extreemrechts.’ Zo duidt de BBC Wilders als ‘de held van extreemrechts, die naam heeft gemaakt door religieuze onverdraagzaamheid te prediken, al probeert hij zijn naam te veranderen’. (...)

Iets verder van huis analyseert de Washington Post hoe onze verkiezingen aantonen dat ‘extreemrechts mainstream aan het worden is in Europa’. (...)

Ondertussen bij ons in de polder. Daags na de verkiezingsuitslag laat de VVD weten niet in een coalitie met de PVV te stappen. (...) ‘De VVD zal een centrumrechts kabinet mogelijk maken’, zegt VVD-leider Yeşilgöz met droge ogen voor de NOS-camera – en ze komt daarmee weg. Geen verslaggever die haar vraagt: ‘Centrumrechts? Met de PVV? Hoe bedoelt u?’

De weekendkranten duidden lekker mee hoe de formatie ‘over rechts en centrumrechts’ het meeste kans (/enige kans) van slagen heeft. Alsof alles doodnormaal en business as usual is. (...)

En media tikken dit vrolijk op, zonder kritische kanttekening. Over rechts? Gewoon rechts? Met de PVV? Really? (...)

De Duitse ZDF en Tagesspiegel omschrijven Wilders als een ‘rechtspopulist’, de Franse krant Le Monde noemt de PVV een ‘extreemrechtse anti-islampartij’.

Thomas Kirchner van de Süddeutsche Zeitung schrijft over Wilders als ‘een van de meest onverbiddelijke islamcritici van het continent, een keiharde nationalist die uit de EU en de NAVO wil stappen, een uitgesproken xenofoob die het aantal asielzoekers “direct naar nul” wil terugbrengen’. (...)

Maar de NOS kopt: ‘Rechts kabinet met PVV lijkt ondanks flinke hordes in het verschiet te liggen’.

Sheila Sitalsing rept zo’n beetje als enige in haar Volkskrant-column over hoe Nederland is gezwicht voor ‘rechts-extremisme’. (...)

Wat is er gebeurd? Zijn we zo ver afgegleden dat we radicaal en extreem niet meer als zodanig herkennen terwijl het zich voor onze neus presenteert? Bestaat er geen verschil meer tussen rechts, centrumrechts en extreemrechts? (...)

[L]aten we vooral niet vergeten wat Wilders met zijn PVV en ‘rechtse coalitie’ in de maak wenst en wil. ‘Geen islamitische scholen, korans en moskeeën’ staat er écht in zijn verkiezingsprogramma - ook al beweert hij nu dat hij dit punt niet mee gaat nemen in de onderhandelingen. (...)

‘De uitstroom van migranten moet worden vergroot.’ (...)

De publieke omroep kan het ook volledig schudden met Wilders aan de macht, en de VVD aan zijn zijde. (...)

Op X, voorheen Twitter, schreef hij niet lang geleden dat journalisten ‘tuig van de richel’ zijn. Hij is er niet op terug gekomen. Zover ik weet heeft Nederland niet eerder een premier gehad (of gedreigd te hebben) die de vrije pers op deze manier in de hoek dreef en aan gort probeerde te helpen. (...)

Mijn vraag aan mijn collega-journalisten: wat is hier redelijk rechts of centrumrechts aan? Wanneer we dergelijke wensenlijstjes van een toekomstige premier niet meer radicaal of extreem vinden en noemen, wat is dan in godsnaam nog wel extreem?

Eufemistisch zijn helpt niet in deze bizarre tijd, noem het gewoon wat het is: radicaal en extreemrechts.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #extreem_rechts #wilders #pvv #verkiezingen #parlement #rechtsstaat #democratie #media #journalistiek #journalist #talkshow #immigranten #xenofobie #islamofobie

‘Doe niet alsof het in Nederland niet zo’n vaart zal lopen of dat Wilders zoveel milder is geworden’

NRC

John Morijn | hoogleraar recht en politiek in internationale betrekkingen - Ternauwernood ontkwam Polen aan een autocratisch bewind, in Hongarije is „de democratie echt wel zo’n beetje dood”. De vraag is wat Nederland kan leren van deze landen.

Hoogleraar John Morijn (...) tikte een aantal berichten (‘draadje’) op X over de verkiezingsuitslag in Nederland. Strekking: onderschat het risico niet, democratie en rechtsstaat kunnen snel afbrokkelen. Dat had hij gezien in Hongarije en Polen. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Kiezers wachten tot ze mogen stemmen in de Poolse parlementsverkiezingen van 15 oktober.

„Ik was niet eens zozeer verrast door de uitslag, die geeft een trend weer die je ziet in heel Europa, eerder al in Italië en straks waarschijnlijk in Frankrijk. Maar wat me verbaasde, waren de luchtige reacties. Het ging vrijwel meteen weer over het spel, over de campagne en wie nu met wie kan gaan regeren, etcetera. Terwijl je zou moeten laten zien welk draaiboek hier speelt en welke gevolgen dat kan hebben als je het niet serieus neemt.” (...)

„[W]e moeten niet denken dat Nederland zo bijzonder is dat er niets kan gebeuren. Wilders had het al over ‘D66-rechters’ en heeft journalisten ‘tuig’ genoemd.” (...)

Wat moeten politici en media volgens u doen?
„Allereerst: onderschat het risico niet. Ga niet vertellen dat het in Nederland niet zo’n vaart zal lopen of dat Wilders zoveel milder is geworden. Dat is de belangrijkste les die ik in Polen heb geleerd: het kan heel snel gaan.” (...)

Wat kunnen burgers doen?
„Ga niet anderen de schuld geven, maar begin bij jezelf. Betaal voor je nieuws in plaats van Facebook af te scrollen. Word lid van een partij, zodat daar niet alleen politieke carrièristen rondlopen. Laat in talkshows eens andere mensen aan het woord. Voer een gesprek met een PVV-stemmer. Laat kenners zakelijk uitleggen wat er op het spel staat.” (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #extreem_rechts #wilders #pvv #verkieizingen #parlement #rechtsstaat #democratie #media #journalistiek #journalist #talkshow

Rechtspopulismus in Europa

Rechtsruck in Europa - Rechtsaußen-Parteien gewinnen an Einfluss

Überraschungssieg in den Niederlanden, Regierungsmacht in Italien, Stimmengewinne bei Wahlen: Europas Rechtspopulisten sind in vielen Ländern erfolgreich.#Rechtsextremismus #Rechtspopulimus #Rechtsaußen #Europa #Meloni #Orban #Wilders
Rechtspopulismus in Europa

Rechter Wahlerfolg in den Niederlanden

„Geert Milders“ nur zum Schein

Von Tobias Müller

Nach ihrem Wahlsieg wirbt die niederländische PVV um Koalitionspartner. Dafür müsste sie von heiklen Punkten in ihrem Wahlprogramm Abstand nehmen.

#taz #tageszeitung #Wahlen #NIederlande #Niederlande #Geert #Wilders #Parlamentswahlen #Rechtspopulisten

Wahlsieg von Geert Wilders

Der Druck wächst

Von Tobias Müller

Die rechtspopulistische PVV hat die Wahlen in den Niederlanden gewonnen. Es ist das Resultat einer jahrelangen rechten Diskursverschiebung im Land.

#taz #tageszeitung #Wahlen #NIederlande #Geert #Wilders

#Rechtsruck in #Niederlande -n : Geert #Wilders klarer Wahlsieger

#Rechtsaußen Geert Wilders ist mit seiner islamfeindlichen Partei der große #Wahlsieger in den Niederlanden. Andere #Rechtspopulisten in Europa jubeln schon.

#taz

https://taz.de/Rechtsruck-in-Niederlanden/!5974954/

"In seinem Parteiprogramm fordert der 60-Jährige, Moscheen und den Koran zu verbieten und spricht sich für den Nexit aus – den Austritt der Niederlande aus der EU. Auch will er die Grenzen schließen, Flüchtlinge und Arbeitsmigranten nicht mehr ins Land lassen und Klimaschutz als politisches Ziel abschaffen."

es ist so deprimierend

https://threadreaderapp.com/thread/1727367474893508616

Le parti néerlandais de Geert #Wilders a remporté les élections législatives mercredi 22 novembre.

#pays-bas #immigration

Vluchtelingen worden steeds ongewenster

Carolien Roelants (NRC)

Ik sta er toch van te kijken dat acht op de tien kiezers vinden dat er te veel asielzoekers naar Nederland komen. En dat hun aantal ingeperkt moet worden. (...) [N]aast PVV, VVD, de usual suspects, deelt kennelijk 95 procent van Omtzigts aanhang die mening, 58 procent van de ChristenUnie en 48 procent van D66. En dan gaat het echt over asielzoekers, die 11 procent van alle migranten (403.000 in 2022), niet over de schilders die ik in mijn straat zie en de tomatenplukkers in het Westland. Hoewel ik me wel afvraag of alle bevraagden dat weten. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Carolien Roelants

Veel politici hier vinden dat vluchtelingen beter kunnen worden opgevangen in de buurlanden van de vluchtelingenproducenten. En dat doen die buurlanden ook allang. Ik neem de almaar stijgende cijfers van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR erbij: eind 2022 zo’n 35 miljoen vluchtelingen, inclusief de 5 miljoen Palestijnen onder de hoede van UNRWA. Van hen wordt 70 procent opgevangen in buurlanden. (...)

Maar ook in die buurlanden raken vluchtelingen, al dan niet geregistreerd, steeds ongewenster. Omdat ze maar niet terug kunnen en de economie verslechtert. (...)

Of omdat het gastland een rekening heeft te vereffenen met de vluchtelingenproducent. (...)

UNHCR-chef Filippo Grandi zei drie weken geleden voor het eind van het jaar 600 miljoen dollar nodig te hebben voor zijn vluchtelingen en ontheemden. Voor volgend jaar zien zijn financiën er helemáál slecht uit, zei hij, omdat grote donors hun hulp terugschroeven. Human Rights Watch riep andere landen op vluchtelingen op te nemen en zo de druk op de buurlanden te verlichten. Hier hoeven ze in elk geval niet aan te kloppen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #vluchtelingen #asielzoekers #arbeidsmigranten #migranten #unhcr #pvv #vvd #omtzigt #wilders #nsc #cu #d66 #unrwa #pakistan #afghanistan #turkije #syrie #palestijnen #gaza #oekraine #soedan #iran

Protestbewegung in den Niederlanden

Von den Füßen auf den Kopf

Von Tobias Müller

Mit umgedrehter Nationalflagge demonstrieren niederländische Bäuer*innen. Die Fahne ist auch Symbol einer zunehmend rechten Protestbewegung.

Schwerpunkt: Lesestück Recherche und Reportage

#taz #tageszeitung #Niederlande #Bauern #Geert #Wilders #Rechtspopulismus

“Het belangrijkste taboe van na 1945, dat bevolkingsgroepen (lees: minderheden) niet deel mogen uitmaken van een politiek steekspel noch collectief in staat van beschuldiging moeten worden gesteld, brokkelde vooral in West-Europa snel af.”

9/11 en Afghanistan: we wilden het niet weten

NRC

Terrorisme - De aanslagen van 9/11 waren gruwelijk, de reactie van het Westen daarop was mogelijk nog destructiever, schrijft Arnon Grunberg. Die heeft niet alleen geleid tot burgeroorlogen in Afghanistan en Irak, maar heeft ook de sociale vrede in het Westen ondermijnd. (...)

De schok in het Westen dat men niet immuun was voor aanslagen was immens. Lang hadden de meeste westerlingen geloofd dat sneuvelen bij aanslagen iets was voor inwoners van Sri Lanka, Peru, Israël of Pakistan, heel misschien voor een Europeaan die zo dom was in Belfast te wonen of in het Baskenland, maar niet voor de waarlijk verlichte Europeaan of Amerikaan in New York, Berlijn en Parijs. (...)

Het is goed te onthouden dat van mensenrechten, scholen voor meisjes en ‘nation building’ op dat moment geen sprake was. Al die nobele doelen en vrome wensen kwamen er pas bij toen Amerika, George W. Bush en zijn neocons, hun interesse in Afghanistan hadden verloren en zich obsessief bezig waren gaan houden met Irak, maar een ruime Amerikaanse troepenmacht in Afghanistan wensten te behouden om strategische redenen, die vooral met Iran en Rusland te maken hadden. (...)

Het belangrijkste taboe van na 1945, dat bevolkingsgroepen (lees: minderheden) niet deel mogen uitmaken van een politiek steekspel noch collectief in staat van beschuldiging moeten worden gesteld, brokkelde vooral in West-Europa snel af. De moslim moest bewijzen dat hij geen moslim was om een goede burger te zijn, maar als hij er werkelijk in slaagde zo goed als onzichtbaar te zijn kreeg hij het verwijt een ‘sleeper’ te zijn; uiteindelijk lag zijn loyaliteit niet bij het land waar hij woonde. Om niet helemaal als een ouderwetse kruisridder over te komen spraken zij die zich bekommerden om hun reputatie liever over de politieke islam om ten minste de theoretische mogelijkheid open te laten dat men moslim én fatsoenlijk kon zijn. Bush had weliswaar gezegd dat Amerika niet in oorlog was met de islam, maar zeker in Europa zagen velen dat anders. (...)

De gevolgen van de strijd tegen de ‘as van het kwaad’, althans sommige leden ervan, werden zichtbaar met de opkomst van Islamitische Staat. Mede dankzij de desastreuze beslissing om na de Amerikaanse inval in Irak in 2003 het leger van Saddam te ontmantelen kon IS ontstaan. Onder Saddam was de soennitische minderheid bevoordeeld; nogal wat officieren uit Saddams leger zagen hun privileges verdampen en besloten hun heil bij IS te zoeken. (...)

Net zo’n grote fout als de ontmanteling van Saddams leger was de beslissing om tijdens de Bonn-conferentie, eind 2001, waar het Westen Karzai in het zadel hielp, de Taliban geen zetel te geven. De les van Versailles, die in 1945 nog in het geheugen stond gegrift, was vergeten. (...)

Dat de vijanden van de Taliban, bijvoorbeeld de Noordelijke Alliantie die in 2001 samen met de VS streed en bestond uit Tadzjieken, Oezbeken en de Hazara-minderheid, wezenlijk andere ideeën erop nahouden over vrouwen en mensenrechten dan de Taliban is overigens kortzichtig.

Toen Trump in 2020 in Doha een ‘vredesakkoord’ met de Taliban tekende, was alle deemoed uit de Taliban verdwenen, het was Amerika dat in het zand moest bijten. (...)

Het kan niet genoeg worden benadrukt dat er nooit oorlog is gevoerd voor mensenrechten, scholen voor meisjes en dergelijke. Zelfs de Tweede Wereldoorlog is niet gevoerd omdat het Derde Rijk zich schuldig maakte aan massamoord; was dat wel zo geweest dan had het Westen wel strijd gevoerd tegen Stalin. (...)

Vergeleken met de Vietnamoorlog lijkt de twintigjarige oorlog in Afghanistan minder bloederig, maar een uitstekend stuk van Anand Gopal in The New Yorker stelt dat in de provincie Helmand vrijwel elke familie tien tot twaalf burgerdoden te betreuren had. De Amerikanen en hun westerse bondgenoten werkten samen met voormalige vijanden van de Taliban die vaak nog gewelddadiger en extremer waren dan de Taliban zelf en wier voornaamste interesse het veilig stellen van winstgevende projecten was, tolheffing en beveiliging. (...)

Biden zal Obama’s strategie in de eeuwige strijd tegen terrorisme volgen: drones. Met programma’s als Pegasus, van het Israëlische bedrijf NSO Group, die de smartphone van een individu doorlicht en daarmee dieper in zijn wereld en die van zijn omgeving binnendringt dan welke psycholoog ook zou kunnen, kom je een eind. (...)

Tot slot: natuurlijk heeft het Westen verplichtingen ten aanzien van Afghanen die voor westerse organisaties hebben gewerkt, maar toen op Twitter een journalist schreef dat ‘zijn’ tolk was gered moest ik denken aan een opmerking van Hannah Arendt in Eichmann in Jeruzalem. Himmler schijnt te hebben gezegd dat iedere Duitser wel één goede Jood kende, de rest waren natuurlijk varkens. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Overwinning noch vrede

De Amerikaanse president George W. Bush spreekt reddingswerkers en andere hulpverleners toe op Ground Zero in New York, 14 september 2001. Foto Eric Draper / White House / Getty Images.

Tags: #nederlands #guantanamo #war_on_terror #rechtsstaat #rechtsorde #martelingen #eerlijk_proces #mensenrechten #terrorisme #terrorismebestdrijding #privacy #vrijheid_van_meningsuiting #radicalisering #burgerslachtoffers #droneaanval #dronebombardement #vs #verenigde_staten #europa #eu #europese_unie #obama #bush #9-11 #trump #boeken #populisme #fortuyn #wilders #pvv #fvd #baudet

Twintig jaar na 9/11: Amerika en de wereld

Overwinning noch vrede

De Groene Amsterdammer

Na 9/11 begon de jacht op de buitenlandse vijanden van Amerika. Maar ook vermeende interne vijanden hielden het land in de greep. Uiteindelijk vrat dat vijanddenken het land van binnen op.

Op donderdag 13 september 2001, kort nadat met twee gekaapte vliegtuigen de torens van het World Trade Center in New York waren verwoest, kwam in Washington het Congres bijeen om te stemmen over een wetsvoorstel dat het fundament zou leggen onder een nieuw tijdperk. (...)

[President George W. Bush:] ‘Deze aanvallen moeten beantwoord worden en de wereld moet bevrijd worden van het kwaad.’ Het wetsvoorstel waarmee dit messianistische doel gediend werd, was in elkaar gezet met dezelfde haast waarmee Amerika na 9/11 haar conclusies trok.

De ‘Authorization for the use of Military Force’ noemde geen specifieke doelwitten en schreef geen specifieke maatregelen voor. Hij gaf het Witte Huis toestemming om naar eigen inzicht geweld toe te passen tegen ‘landen, individuen en organisaties’ om zo ‘toekomstige terroristische aanvallen op de VS te voorkomen’. Deze autorisatie was niet aan tijd gebonden. (...)

Toen de steun van het Congres binnen was, verruimde de regering-Bush de interpretatie van haar bevoegdheden nog verder. Het ministerie van Justitie oordeelde dat de wet ook preventief kon worden toegepast, ongeacht of de doelwitten ‘direct verbonden kunnen worden aan de terroristische incidenten van 11 september’. (...)

Hoe Amerika een land werd waar iedere tegenstelling wordt uitvergroot tot een conflict tussen vriend en vijand is een geschiedenis die wordt verteld in Reign of Terror: How the 9/11 Era Destabilized America and Led to Donald Trump. In dat boek laat journalist Spencer Ackerman zien hoe de strijd tegen een vaag gedefinieerd doel – ‘terreur’ – destructieve impulsen in Amerika zelf naar boven haalde. De niet-witte buitenwereld werd een gebied van vijandige primitieve beschavingen die, zoals Bush het formuleerde en menige conservatief het herhaalde, ‘onze vrijheden haten’. Wie binnen Amerika vanwege achternaam of aangezicht met die buitenwereld in verband kon worden gebracht, was bij voorbaat verdacht en liep het risico te worden opgeslokt door Amerika’s uitdijende veiligheids- en surveillance-apparaat. (...)

Obama’s grote doel was de strijd meer ‘humaan’ maken, zo laat historicus en rechtswetenschapper Samuel Moyn zien in Humane: How the United States Abandoned Peace and Reinvented War. Dat kwam neer op het verplaatsen van het zwaartepunt van ‘boots on the ground’ naar aanvallen die op afstand werden uitgevoerd met vliegtuigen en drones. De wens was de oorlog preciezer en daarmee op een of andere manier netter te maken, voor partijen aan beide kanten van het vizier.

Moyn, een bekend scepticus over de nobele doelen waarmee het Westen zijn buitenlandse interventies omkleedde, komt tot de conclusie dat Obama de oorlog tegen Amerika’s vijanden juist nog een niet weg te denken onderdeel van de samenleving maakte. (...)

Trump breidde het strijdtoneel ook uit. Op voorspraak van hoge militairen die hij had benoemd – overwegend veteranen uit de beginfase van de war on terror – wees hij Jemen en Somalië aan als gebieden van ‘actieve vijandige dreiging’. (...)

Op het gebied van de buitenlandse oorlogen verschilde Trump kortom niet veel van zijn voorgangers. De grote politieke innovatie van het trumpisme was het uitbuiten van de angst dat Amerika’s vijanden zich binnen de landsgrenzen bevonden. (...)

Toen hij eenmaal president was, bleek dat het aanwakkeren van het vijandbeeld een uitgekiende strategie was om kiezers bij de les te houden. Vier jaar lang presenteerde Trump zichzelf als een leider die Amerika niet alleen behoedde voor buitenlands gevaar maar die ook vocht tegen een ‘deep state’ die hem het werk onmogelijk probeerde te maken. (...)

Oppositie, maatschappelijke tegenbewegingen en Republikeinen die onvoldoende klapten voor Trumps maga-retoriek werden ook direct als vijand aangemerkt. De Black Lives Matter-beweging was volgens de Trump-coterie een ‘terroristische organisatie’. (...)

Oppositie, maatschappelijke tegenbewegingen en Republikeinen die onvoldoende klapten voor Trumps maga-retoriek werden ook direct als vijand aangemerkt. De Black Lives Matter-beweging was volgens de Trump-coterie een ‘terroristische organisatie’. (...)

De volgende generatie uiterst rechts klom naar boven op basis van dezelfde agenda: het Westen wordt bedreigd, door buitenlanders van kleur, en van binnen door elites die de grenzen te weinig gesloten houden. (...)

Het vernuft en tegelijk de tragiek van het vijanddenken waaraan Amerika, en in haar kielzog andere democratieën, zich na 11 september 2001 overgaf is dat er geen definitief einde bestaat. De vijand is ‘terreur’, een amorf verschijnsel waarvan overal nieuwe kiemen kunnen worden ontwaard en dat permanente waakzaamheid vereist. (...)

Wie strijdt tegen een eeuwige vijand kan nooit winnen. (...)

In het Congres in Washington geeft Barbara Lee, twintig jaar geleden de enige die voorzag dat de war on terror eindeloos zou duren, momenteel leiding aan een moeizame poging de geweldsautorisaties die het Witte Huis de afgelopen decennia verworven heeft weer in te trekken. De kans op een politieke meerderheid hiervoor is klein. De missie in Afghanistan mag dan zijn opgedoekt, de airstrikes gaan door, afgelopen zomer tegen militanten van Al-Shabaab in Somalië, na de aanslag op het vliegveld in Kabul tegen isis-k in Afghanistan. Bidens regering is gevuld met veel van dezelfde adviseurs die Obama dienden. ‘We moeten onze focus op counterterrorisme behouden’, schreef Biden in een artikel in het tijdschrift Foreign Affairs, waarin hij zijn kijk op de internationale politiek uit de doeken deed.

Nog veel lastiger is een ontsnapping aan het interne vijanddenken dat de VS in de greep houdt. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Reactie op 9/11 bracht geen veiligheid maar angst (NRC)

> Zie ook: Guantanamo Bay: twintig jaar buiten de rechtsorde (NRC)

Op de ferry tussen Staten Island en Manhattan, 18 september 2001 © Mario Tama / Getty Images

Tags: #nederlands #guantanamo #war_on_terror #rechtsstaat #rechtsorde #martelingen #eerlijk_proces #mensenrechten #terrorisme #terrorismebestdrijding #privacy #vrijheid_van_meningsuiting #radicalisering #burgerslachtoffers #droneaanval #dronebombardement #vs #verenigde_staten #europa #eu #europese_unie #obama #bush #9-11 #trump #boeken #populisme #fortuyn #wilders #pvv #fvd #baudet