Oorlogseconomie

De Groene Amsterdammer

Het woord oorlogseconomie valt steeds vaker. De generaals Bauer en Eichelsheim moesten eraan te pas komen om onze politici erop te attenderen dat bij een oorlog ook een oorlogseconomie hoort (waar waren de economen?). Het volstaat niet om Zelensky te knuffelen, geel-blauw te dragen en plechtig ‘as long as it takes’ te zeggen. Er moet ook geleverd worden, een miljoen granaten bijvoorbeeld. (...)

Essentiële zaken moeten dan voorrang krijgen, van bovenaf geregeld, want spontaan en van onderop gebeurt zoiets niet. (...)

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

Maar zijn onze middelen eigenlijk wel schaars? (...)

Die schaarste zit hem niet in de middelen; die zijn misschien wel overvloedig. Kijk even mee.

Te weinig mensen in zorg, onderwijs en techniek? In de horeca werken nu 65 procent meer mensen dan in 1995, in de vastgoedhandel 34 procent meer. Maar in de bouw 18 procent, in het openbaar bestuur 17 procent en in de energievoorziening 13 procent meer mensen dan in 1995. Nogal een scheefgroei tussen essentiële sectoren en andere bezigheden. Er werken evenveel mensen, zo’n dertigduizend, in persoonlijke dienstverlening voor rijke huishoudens (koks, dienstmeisjes, butlers, tuinlieden en babysitters) als in de hele sector energievoorziening. Overvloed of schaarste?

Te weinig stikstofruimte? Er zijn in Nederland twaalf miljoen varkens, vier miljoen koeien, honderd miljoen kippen, een miljoen schapen, nog wat geiten. Te weinig geld voor woningen? Tussen 2013 en 2021 investeerden institutionele beleggers 15 miljard in onze woningmarkt, Nederlandse huishoudens staken er nog eens 100 miljard via hypotheken in. Het geld is er wel, maar hoe wordt het gebruikt? Te weinig huizen dan? Misschien voor starters, maar het aantal tweede huizen en huizen aangekocht door private equity en andere beleggers nam ongeveer even snel toe als de officiële woningschaarste. Er is dus schaarste en overvloed tegelijk. De woningen zijn er wel, maar niet in de juiste handen – althans, als we met ‘juist’ bedoelen: de juiste verdeling om de schaarste op te lossen. (...)

Het kan, want we hebben genoeg middelen: genoeg mensen, materialen, ruimte, talent, kennis, zeker genoeg geld.

Slechts op één gebied hebben we misschien echt een tekort. In staatsmanschap en wijs beleid zijn we dezer dagen niet ruim bemeten.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #economie #oorlogseconomie #schaarste #personeel #woningbouw #woningmarkt #zorg #onderwijs #techniek #stikstof #stikstofruimte #energie #energievoorziening

Niemand in Europa kan nu nog achterover leunen

Caroline de Gruyter (NRC)

(...) Als de poging van Vladimir Poetin om Oekraïne in te lijven in een herrezen Russisch rijk inderdaad een test is van de Amerikaanse wil om zijn invloedssfeer te verdedigen, wordt het signaal nu duidelijk: Washington wil niet vechten. Het stuurt zijn bondgenoten aan de frontlinie, die voor het Westen vechten en doodgaan, niet eens genoeg wapens. Voeg daarbij het feit dat de VS elke controle heeft verloren over zijn bondgenoot langs die àndere frontlinie – Israël – en de trend wordt duidelijker. Driemaal raden welke les China, lonkend naar Taiwan, hieruit trekt.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Caroline de Gruyter

Daarom bewapent Polen zich nu tot de tanden – 4 procent van het bbp gaat naar defensie. Daarom geeft de Litouwse minister van Buitenlandse Zaken, Gabrielius Landsbergis, keiharde, deprimerende tv-interviews over geopolitiek. Geen oeverloze discussies over zaken- of extraparlementaire kabinetten, maar hard talk over de existentiële dreiging, het „verblindende optimisme” en strategische onbenul van West-Europeanen en hoe een landje tussen Rusland en Wit-Rusland dit kan overleven. (...)

Het is niet verloren. Maar dan moeten Amerikanen en West-Europeanen uit hun luie stoel komen en, net als Litouwers en Polen en de andere frontstaten, erkennen dat dit gemeenschappelijke buitengrenzen zijn, die verdedigd moeten worden. Het is dáár dat het naderende onheil moet worden gestopt.

Hele artikel

Tags: #nederlands #oorlog #poetin #putin #rusland #oekraine #ukraine #europa #eu #europese_unie #wapens #zware_wapens #trump #internationale_rechtsorde #oorlogseconomie #@eurocaro@mastodon.social #israel #china #taiwan #gaza

Het angstige, afwachtende Westen moet zich de precaire situatie van Oekraïne zwaar aanrekenen

NRC

Dit weekeinde staat Europa stil bij de Russische invasie in Oekraïne, ‘twee jaar geleden’. (...)

[D]e Russische invasie in Oekraïne begon tien jaar geleden al, met een grondoorlog in de Donbas en de bezetting van de Krim. Over drie weken ‘herdenkt’ Kyiv dat het Oekraïense schiereiland al een decennium lang illegaal is geannexeerd.

Hoewel de westerse bondgenoten van Oekraïne het belegerde land twee jaar geleden wél militair te hulp schoten, zij het schoorvoetend, begint het de Europese regeringsleiders feitelijk nu pas te dagen hoe diep zij zich in de nesten hebben gewerkt met hun aarzelende, angstige reactie op de Russische agressie. (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

Poetins strategie van ‘niet verliezen’ dreigt zich in klinkende munt uit te betalen: het Russische leger is letterlijk op alle fronten in de aanval en de Oekraïense strijdkrachten kampen met een schreeuwend tekort aan mankracht, materieel en vooral munitie. (...)

De oorzaak daarvan ligt bij de westerse bondgenoten van Oekraïne. In Washington dat – lamgelegd door een handvol Republikeinse Trump-aanhangers – geen nieuwe militaire steun meer kan leveren. Maar ook in Europa, waar maandenlang een schrikbarend gebrek aan urgentie heerste over de ernst van de Russische bedreiging. (...)

Dankzij de diepe westerse angst voor Poetins dreigementen tot escalatie – de zogenaamde ‘rode lijnen’ van het Kremlin – heeft Oekraïne nog steeds geen F-16’s of langeafstandsraketten. (...)

Maar aan het begin van het ‘derde’ oorlogsjaar heeft Moskou militair de overhand, ondanks alle blunders op het slagveld. En de Europese landen moeten zich de precaire positie van Oekraïne zwaar aanrekenen. (...)

Hele artikel

> Zie ook: U onderschat de fatale gevolgen van een Russische overwinning

Tags: #nederlands #oorlog #poetin #putin #rusland #oekraine #ukraine #europa #eu #europese_unie #wapens #zware_wapens #trump #internationale_rechtsorde #oorlogseconomie

U onderschat de fatale gevolgen van een Russische overwinning

NRC

Oorlog - Belanden we straks in de Derde Wereldoorlog omdat de Tweede te lang geleden en daardoor ‘vergeten’ is? Europa is niet voorbereid op het feit dat Poetin zich niet laat tegenhouden door gebaren van onze goede wil, en de burger gedraagt zich als een passieve consument, aldus Thomas von der Dunk.

(Tekst loopt door onder de foto.)

De Russische president Vladimir Poetin begin dit jaar, gezien door het licht van een tv-camera. Foto Maxim Shemetov/Reuters.

Nooit eerder in de afgelopen halve eeuw is het gevaar van een nieuwe wereldoorlog zo groot geweest. En nooit eerder heeft het Westen er zo beroerd voor gestaan. Het huidige Rusland vormt een veel grotere bedreiging dan de Sovjet-Unie tijdens Chroestjov of Brezjnev ooit is geweest. (...)

Daarbij heeft [Poetin] zijn kaarten op de interne verdeeldheid van het Westen gezet. Ook in dat opzicht staat het er beroerder voor dan ooit. De Verenigde Staten zijn inmiddels een verscheurde natie; een herverkiezing van Trump zal Amerika een isolationistische koers doen inslaan. Europa is intern eveneens ernstig verzwakt, nu in veel landen een kwart van het electoraat op semi-fascistische partijen stemt die begrip of zelfs sympathie voor Poetin tonen, ook in Nederland. (...)

En dan het derde rampzalige grote verschil. Nikolaos van Dam heeft in NRC (23/1) terecht met de misdadige stupiditeit van het Nederlandse Israëlbeleid de vloer aangeveegd. Met het wegkijken bij de massale schending van het oorlogsrecht door Netanyahu ondermijnt het Westen zelf de internationale rechtsorde die het tegenover Rusland beweert te verdedigen. (...)

Dat betekent: intern en extern sterk verzwakt, staat Europa er alleen voor. De urgentie is groot –- niet toevallig luidde een reeks van hoge Europese militairen recent de noodklok -–maar die urgentie wordt onvoldoende beseft. (...)

In de Europese samenleving is nog veel te weinig het besef ingedaald dat Poetins oorlog ook de ‘onze’ is, reeds omdat Poetin zelf die als zodanig beschouwt. Daarvoor kijkt men weg. Het is daarbij symptomatisch dat tijdens de verkiezingscampagne het buitenland totaal niet aan bod kwam. (...)

Vandaar de aarzeling om zware wapens te leveren, uit angst voor escalatie – in de hoop hiermee Poetin ook tot matiging te bewegen. Dit werkt alleen averechts. (...)

Europa blijkt vervolgens niet voorbereid op het feit dat Poetin zich niet laat tegenhouden door gebaren van onze goede wil. (...) Daarin schuilt de parallel met de Tweede Wereldoorlog, waarop men niet meer alert is: een zelfde aarzeling, om maar vooral niet Poetin te provoceren, die toen bij Hitler bestond. (...)

Daarbij heeft dertig jaar neoliberalisme de kiezer van een actieve burger in een passieve consument veranderd, wiens collectieve verantwoordelijkheidsbesef is afgenomen, omdat voor de strontverwende middenklasse de onmiddellijke bevrediging van elke behoefte aan luxeproducten een grondrecht geworden is. (...) Een politicus die dan de productie van tanks ten koste van tv’s durft te laten gaan, krijgt het electoraal moeilijk. Een consument brengt pas offers als het echt onontkoombaar is, en in een oorlogssituatie is het dan te laat.

Dat twee jaar na 24 februari 2022 Europese regeringen nog steeds niet fabrieken gewoon tot omschakeling op militaire productie kunnen en durven dwingen, hangt daarmee rechtstreeks samen. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Poetins lange oorlog

Tags: #nederlands #oorlog #poetin #putin #rusland #oekraine #ukraine #europa #eu #europese_unie #wapens #zware_wapens #trump #internationale_rechtsorde #oorlogseconomie #asml

Overschakelen naar oorlogseconomie is nodig om Rusland te verslaan

NRC

Oorlog in Oekraïne - Rusland kan de oorlog verliezen. Maar dan moet nu wel snel de wapenproductie omhoog, betoogt Thomas von der Dunk.

Een beetje oorlog voeren gaat niet. Dat betekent dat als het Westen – terecht – meent dat Poetins agressieoorlog zich impliciet tegen de naoorlogse Europese orde richt, dat consequenties moet hebben die verder reiken dan de maatregelen die tot dusver genomen zijn. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

President Vladimir Poetin sprak eind februari in zijn jaarlijkse toespraak de Russische bevolking toe. Foto EPA.

Wie capitulatie onacceptabel acht, moet beter op escalatie anticiperen. Dat betekent: van het huidige just-in-time-beleid inzake militaire steun afstappen, omdat dit Poetin in de verwachting sterkt uiteindelijk te kunnen winnen. Hij gokt op een uitputtingsslag, waarbij hij dan de wapenstilstandsvoorwaarden kan dicteren, en bouwt daartoe de Russische samenleving om tot een oorlogseconomie.

Rusland is niet onverslaanbaar. Dat is de eerste mythe die de wereld uit moet. Het heeft in het verleden menige oorlog verloren. (...) Evenmin als de Amerikanen in Vietnam iets aan kernwapens hadden, helpen die de Russen nu. Poetins geblaas valt amper serieus te nemen, omdat dat Russische zelfmoord betekenen zou.

Daarnaast heeft Peking, ongelukkig met Poetins opereren, maar tegelijk bang een bondgenoot en nuttige satellietstaat in de toekomst te verliezen, duidelijk aangegeven waar hier de grens ligt. (...)

Rusland kan dus ook deze oorlog uiteindelijk verliezen. (...)

Om druk op die ketel te zetten is het belangrijk dat het Westen de wapenproductie in snel tempo opvoert, om Moskou de illusie te ontnemen dat het door pure massa – aan munitie en mankracht – kan winnen. Dat betekent ook voor ons de omschakeling naar een soort oorlogseconomie. Het is verbijsterend dat dat niet allang is gebeurd, zodra de eigen voorraadmagazijnen leeg begonnen te raken. Dat impliceert dat ook bij ons sommige fabrieken van civiele op militaire productie moeten overgaan, desnoods onder dwang van de staat, net als in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk na 1939. (...)

Daarnaast dient veel harder opgetreden te worden tegen bedrijven die via slinkse wegen sancties pogen te ontduiken. (...) Wie de Zeitenwende van de Duitse bondskanselier Olaf Scholz serieus neemt, kan dus evenmin gewoon met Beijing elke handel blijven drijven.

Want het Stalinistisch tirannieke Rusland is de storm, het Orwelliaans totalitaire China de dreigende klimaatverandering.

Hele artikel

Tags: #nederlands #oorlog #rusland #oekraine #wapens #wapenleveranties #wapenproductie #oorlogseconomie #china #kernwapens #sancties