Het land van Rutte werkt vooral voor wie Nederland toch al werkte

NRC

Gaaf land - In het Nederland van Mark Rutte moeten mensen zo veel mogelijk zelf doen. Wie dat niet kan, wordt gewantrouwd, of loopt vast in een „spaghetti van wetten en regels”. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Zonnepanelen op de daken van Hoonhorst. Foto Dieuwertje Bravenboer.

„Van mijn ouders heb ik geleerd dat je eerst moet proberen om voor jezelf te zorgen, voordat je een beroep doet op de overheid”, zegt Mark Rutte in september 2013. De premier houdt op verzoek van Elsevier de HJ Schoo-lezing in Amsterdam, waarin hij zijn blik op Nederland deelt. Het land verkeert in financiële problemen, de gevolgen van de kredietcrisis een aantal jaar eerder dreunen nog altijd na. De staatskas is leeg, de gezondheidszorg is een bureaucratisch labyrint geworden en betaalbare woningen zijn er amper. Problemen die Rutte met zijn tweede kabinet (2012-2017) – met de ideologische tegenpool PvdA – moet zien te beteugelen. (...)

NRC trok in de week na de aankondiging van zijn vertrek het land in om de balans op te maken. „In zelfredzaamheid zit best iets goeds, maar veel mensen zijn dat niet.” (...)

Veel duidelijker is de tweedeling tussen de groepen die het door Rutte voorgeschreven medicijn van zelfredzaamheid aankonden en zij die er juist (verder) door de in moeilijkheden kwamen. (...)

Sociale werkplaatsen verdwenen en mensen moesten meer in ‘normale’ bedrijven en overheidsorganisaties aan de slag. Dat lukte niet. (...)

Voor de jeugdzorg was 2015 „een rampjaar”, zegt Jason Bhugwandass, die zich na eigen ervaring in de gesloten jeugdzorg nu inzet als adviseur. Het was altijd al „een problematische sector”, zegt hij. „Maar vanaf 2015 moesten gemeenten méér gaan doen met minder middelen, omdat er ook fors werd bezuinigd.” Door aanbestedingen kwamen er „perverse prikkels”, zegt hij. „Met lichtere zorg kun je namelijk meer geld verdienen.”

Het gevolg is dat de jongeren die het kwetsbaarst zijn en de grootste problemen hebben, het moeilijkst aan hulp komen. (...)

Ook het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) concludeerde in 2020 in een vernietigende evaluatie dat de Participatiewet de positie van kwetsbaren niet had verbeterd – integendeel. „Er zijn lange wachttijden voor jongeren met complexe problemen en de baankansen zijn afgenomen voor mensen die aangepast werk nodig hebben.” En: de overheid overschatte de zelfredzaamheid die mensen aankunnen, aldus het planbureau. (...)

Hilhorst voorspelde: wie zijn eigen boontjes kan doppen, redt zich. Maar wie minder geluk heeft, vindt de overheid steeds vaker tegenover zich – ook door nieuwe, politiek breedgesteunde wetgeving, die foutjes met uitkeringen en toeslagen als fraude bestraft.

Anders gezegd: mensen moesten meer zelf gaan doen, maar wie dat niet kon, werd steviger gewantrouwd. Inmiddels loopt een op de vijf burgers vast in een „spaghetti van wetten en regels”, schatte de commissie van Tweede Kamerleden die in 2020 de problemen bij uitvoeringsorganisaties als de Belastingdienst onderzocht. (...)

Vroeger, vertelt ze, was er een boekje van de gemeente waarin burgers precies konden zien waar ze recht op hadden. Dat verdween. Daardoor lopen mensen nu geld mis waar ze wel recht op kunnen hebben. (...)

Burgers zien een opeenstapeling van crises: de wooncrisis, stijgende prijzen, de oorlog, de asielcrisis, de stikstofcrisis en dan speelt klimaat er ook nog doorheen.” Er is, zegt ze, „grote somberheid in de samenleving over de enorme hoeveelheid crises die door de politiek niet wordt opgelost”. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #gaaf_land #rutte #mark_rutte #bureaucratie #participatiemaatschappij #participatiewet #kredietcrisis #gezondheidszorg #woningnood #toeslagenaffaire #aardbevingsschade #tweedeling #studiefinanciering #sociale_werkplaats #bezuinigingen #jeugdzorg #belastingdienst

Wie als laatst lacht…

De Groene Amsterdammer

Opgewekt liet Rutte zijn vierde kabinet vallen. Zijn kompas is afgesteld op macht en hij moet in de afgelopen weken hebben ingeschat dat een val nu het meest opportuun is. Daarmee stranden alle grote ambities van Rutte IV, al wist minister Rob Jetten op de valreep zijn klimaatfonds door de Kamer te loodsen. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Robin Utrecht / ANP

Het principe waar Rutte IV op strandt, is een principiële keuze om het aantal kinderen uit oorlogsgebieden dat naar Nederland wil komen te beperken. Iets waarvan hij zeker wist dat de ChristenUnie en D66 het moreel en partijpolitiek nooit zouden kunnen dragen. Van de aimabele mannetjesmaker die gelooft dat de kunst van politiek bedrijven schuilt in ‘wheelen en dealen’ was niets meer over. Hij zette zijn samenwerkingspartner tegen de muur en liet ze kiezen: my way or the highway.

Het is onmogelijk om daar geen kwade opzet in te zien, dan wíl je vallen. (...)

Al maandenlang had in coalitiekringen de analyse geklonken: als dit kabinet valt, dan moet je het op je eigen thema doen. Voor D66 zou dat klimaat geweest zijn, voor het CDA landbouw en stikstof en voor de VVD asiel en migratie. (...)

Hoe diep zwart die achtergrond eruit zag bleek na vele uren onderhandelen, toen Sigrid Kaag, Carola Schouten en Wopke Hoekstra om half twee ’s nachts het crisisoverleg verlieten. Zonder uitzondering keken ze somber, ze maakten zich zichtbaar zorgen om het voortbestaan van dit landsbestuur. De premier zelf had daar geen last van. (...)

De afzwaaiende toplobbyist en senator Niek Jan van Kesteren vergeleek in een afscheidsinterview Ruud Lubbers en Mark Rutte en merkte daarbij op dat ze een ‘rücksichtslose machtsoriëntatie’ deelden. Maar op een zeer wezenlijk punt leken de twee langstzittende premiers van dit land niet op elkaar: ‘Het verschil tussen de twee is dat Lubbers zich de dingen aantrok, eronder leed. Rutte heeft dat helemaal niet.’

Aan die conclusie kon je op de valreep van dit politieke jaar niet ontkomen. (...)

Dat heeft ook te maken met een interne verandering binnen zijn partij. De VVD lijdt al jarenlang aan ideeënarmoede en sinds een jaar worstelt de partij opzichtig met de vraag of ‘kleur op de wangen’ niet belangrijker is dan het overeind houden van het landsbestuur. (...)

Zo bezien moet je concluderen dat van de grote dossiers die de coalitiepartners de afgelopen maanden plaagden (CDA en landbouw, VVD en asiel, D66 en klimaat), vooral de partij van Kaag tevreden terug mag kijken. Zij hebben inhoudelijk op de valreep een slag gewonnen [klimaatfonds], al zullen ze daar bij een aanstaande stembusgang waarschijnlijk niet voor beloond worden.

Het zinkende schip van Rutte IV kent weinig reddingsbootjes: D66 en vooral het CDA vrezen weg te zinken in een peilloze diepte.

En Rutte? Die blijft maar lachen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #asielzoekers #vvd #kabinet #rutte #migratie #arbeidsmigranten #expats #noodopvang #coa #vluchtelingen #bezuinigingen #ontwikkelingshulp #desinformatie #klimaat #klimaatverandering #klimaatfonds #klimaatcrisis #d66 #jetten #kaag

Rutte, stop met gevaarlijk politiek theater over asielzoekers

NRC

Crisisoverleg - Premier Mark Rutte wakkert de angst voor asielzoekers aan. De VVD belemmert maatregelen die de immigratie in goede banen kunnen leiden. Een fatsoenlijke partij onwaardig, vindt Bas Bijlsma.

Als het over migratie gaat, horen we minister-president Mark Rutte (VVD) alleen over asielzoekers. Maar er zijn 600.000 EU-arbeidsmigranten. 150.000 expats. En jaarlijks 20 miljoen buitenlandse toeristen. Nu dreigt Rutte zelfs zijn kabinet op te blazen omdat het aantal asielzoekers de afgelopen tijd bovengemiddeld uitvalt: 46.460 vorig jaar versus gemiddeld 31.200 de afgelopen tien jaar. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Noodopvang voor asielzoekers in Assen. Foto Siese Veenstra/ANP.

CBS-cijfers laten zien dat de asielinstroom vorig jaar zelfs 20 procent lager was dan de dramatische piek in 2015 als gevolg van de oorlog in Syrië. Een piek die we overigens als samenleving ook snel te boven kwamen. Bovendien is de instroom dit jaar tot en met mei zelfs iets lager dan vorig jaar in dezelfde periode. (...)

De Algemene Rekenkamer concludeerde begin dit jaar dat vooral de jarenlange bezuinigingen op asielopvang en de snelle afbouw van opvangcapaciteiten de oorzaak is van de huidige opvangtekorten. (...)

Met andere woorden: door te weigeren voldoende standaard goedkope opvangcapaciteit op peil te houden, creëerden opeenvolgende regeringen een structurele opvangcrisis. (...)

Kortom, als we al te maken hebben met een crisis, dan is het vooral een bestuurlijke en politieke crisis. Eentje waarbij problemen worden gecreëerd en opgeblazen als het politiek uitkomt. En eentje waarbij de illusie van crisis wordt gebruikt om te bezuinigen op die zaken waarmee het probleem daadwerkelijk kan worden aangepakt. Dat is cynisch en gevaarlijk. (...)

Pak de oorzaken van armoede en ongelijkheid aan die ertoe leiden dat mensen huis en haard verlaten om naar Europa te vluchten. Investeer in diplomatie; niet om kortzichtige migratiedeals met dictators te sluiten, maar om vooruitgang, vrede en veiligheid te bevorderen waardoor mensen ervoor kiezen in eigen land een toekomst op te bouwen. En breng thuis de zaak op orde, zodat we meer en betere opvang beschikbaar hebben voor minder geld. Dat is wat een fatsoenlijke partij zou doen. (...)

Hele artikel

> Zie ook: De asielbelofte van Rutte is vals

Tags: #nederlands #nederland #asielzoekers #vvd #kabinet #rutte #migratie #arbeidsmigranten #expats #noodopvang #coa #vluchtelingen #bezuinigingen #ontwikkelingshulp #desinformatie

Verloren decennium

De Groene Amsterdammer

Had ik maar een paar jaar extra gehad om Nederland voor te bereiden op deze gascrisis, zal Mark Rutte deze zomer denken. Dan waren de grote bergingen in Norg, Grijpskerk en Bergermeer nu voor de volle honderd procent gevuld, tegen een fractie van de huidige prijs. Geen angst voor Poetins chantage. (...)

Hadden we maar iets meer speelruimte gehad om de boeren perspectief te bieden, schiet het door het hoofd van stikstofminister Christianne van der Wal, terwijl boze veehouders wegen blokkeren ter verdediging van hun vermeende recht op intensieve dierhouderij. Eerlijk is eerlijk: voor de grootste stikstofuitstoters is hoe dan ook geen plaats in Nederland. (...) Maar wie weet had Van der Wal met wat extra tijd de angel uit de protesten kunnen halen. Op zachte doch besliste toon had zij de boeren voorbereid op een nieuw, houdbaarder verdienmodel.

Hadden we de arbeiders maar om onze fraaie plannen uit te voeren, verzucht de ministerraad in koor. Met stip boven aan het wensenlijstje: de klimaatmaatregelen. Zonder personeelsschaarste was het isoleren van tochtige woningen (zie opnieuw de gascrisis) een fluitje van een cent. (...)

Was geld maar gratis, droomt Sigrid Kaag van Financiën ’s nachts. De hoogste inflatie sinds een halve eeuw brengt 1,2 miljoen huishoudens in de financiële problemen, berekende het Centraal Planbureau. Het Nibud waarschuwt dat behalve de lagere inkomens ook de middenklasse moeite heeft de dure boodschappen en torenhoge energierekening te betalen. (...)

Natuurlijk: met weemoedig terugblikken lossen de steeds talrijkere crises zich niet op. Maar dit is anders. Die wat-als-wereld bestond namelijk. We hebben er allemaal in geleefd. Tien jaar geleden geleden, in 2012, telde Nederland ruim een half miljoen werklozen. Mensen die met alle plezier – en tegen een aanzienlijk lagere vergoeding dan nu – hadden willen meewerken aan de energietransitie. Het melkquotum was nog niet afgeschaft. In de jaren daarop was gas ruim tien keer zo goedkoop als nu. En het allerbelangrijkste: de rente daalde tot onder het nulpunt. De Nederlandse overheid kreeg, met andere woorden, miljoenen euro’s cadeau als zij geld leende.

Het liep anders. Den Haag verzuimde het lot uit de loterij te verzilveren.De historisch unieke mogelijkheid om Nederland voor een zacht prijsje de fossielvrije, stikstofarme en sociaal rechtvaardige toekomst in te loodsen, onafhankelijk van Poetin, bleef onbenut. Beter gezegd: de regerende partijen zagen de kans niet eens. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #kabinet #regering #rutte #vvd #energie #energiecrisis #gascrisis #rusland #oekraine #putin #gasvoorraad #boeren #boerenprotest #stikstof #stikstofcrisis #veeteelt #intensieve_veeteelt #intensieve_dierhouderij #melkquotum #arbeidsmarkt #personeelsgebrek #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #klimaatmaatregelen #energietransitie #inflatie #armoede #ongelijkheid #toeslagenschandaal #energierekening #nibud #bezuinigingen #begrotngsdiscipline