Hoe leg je zulk laf klimaatbeleid uit aan mensen die straks de boodschappen niet kunnen betalen?

Irene van Staveren (Trouw) (€)

(...) Nee, stelde mijn gesprekspartner, we moeten naar de toekomst kijken en er gewoon op vertrouwen dat we mogelijke negatieve gevolgen van klimaatverandering met nieuwe technologische vindingen wel kunnen oplossen. Ik was even van mijn stuk gebracht toen het gezicht op mijn scherm triomfantelijk beweerde dat de mensheid tenslotte toch ook de ijstijden heeft overleefd? (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Irene van Staveren

Tijdens het hoogtepunt van de laatste grote ijstijd, zo’n 20.000 jaar geleden, leefden er hooguit 8 miljoen mensen op de hele wereld. Die migreerden naar gebieden waar voldoende voedsel te vinden was zonder gehinderd te worden door landsgrenzen en asielbeleid. Vandaag de dag moet onze planeet duizend keer zoveel mensen voeden.

Er is voldoende bewijs dat de opwarming tot nu toe al de voedselproductie wereldwijd aantast. Elke tiende graad verdere opwarming maakt dat erger. (...)

(V)oedselschaarste heeft effect op gezondheid, migratie, geopolitieke spanningen en ongelijkheid, om maar wat te noemen.\r\n\r\nMaar wat doet onze minister van klimaat en groene groei? Die schuift maatregelen op de lange baan omdat ze politiek ingewikkeld liggen. (...)

Hoe gaat ze zulk laf beleid uitleggen aan degenen die over een paar jaar hun energierekening of boodschappen niet meer kunnen betalen? Of aan klimaatvluchtelingen? Geen beleid voeren, dat is pas achteruitkijken.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatcrisis #voedselvoorziening #landbouw #energie #klimaatvluchtelingen #klimaatbeleid

Een optimistisch klimaatverhaal kunnen we goed gebruiken, maar het moet wel kloppen

NRC

Klimaatverandering - We zijn goed bezig met het aanpakken van de klimaatcrisis: dat geluid horen Fabian Dablander en Guus Dix regelmatig. De optimisten onderbouwen hun verhaal echter zwak. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto Imago stock/ ANP

Graven we wat dieper, dan combineert klimaatoptimisme eenzijdige datawetenschap met geloof in groen kapitalisme, soms aangevuld met steun voor (en van) filantropie van de allerrijksten. Zo wordt Our World In Data, de non-profit organisatie waar Ritchie plaatsvervangend redacteur is, in de lucht gehouden door donaties van techmiljardairs als Bill Gates en Elon Musk, aangevuld met een klein toefje crowdfunding. (...)

Allereerst is hun gebruik van data eenzijdig. Zo vestigen klimaatoptimisten de aandacht op de snelle prijsdaling van zonnepanelen. Die daling is goed nieuws. Maar door onze snel stijgende energievraag blijven we elk jaar óók meer olie, gas en kolen gebruiken. (...)

Ook het vertrouwen in groen kapitalisme is slecht onderbouwd. Klimaatoptimisten wijzen graag naar landen waarin de economie als geheel is gegroeid terwijl de uitstoot daalde. En ja: er is een select clubje rijke landen waarvoor dat geldt. (...) En kijk je op mondiaal niveau, dan gaat economische groei nog altijd gelijk op met meer uitstoot. Het is misleidend om een optimistisch verhaal op te hangen aan een paar voorbeelden die je punt ondersteunen.

Ten derde shoppen klimaatoptimisten selectief in de wetenschap. Zo vieren ze dat we van een pre-Parijs-pad van 5°C opwarming tegen het einde van de eeuw naar een 3°C-scenario zijn gegaan. Terwijl wetenschappelijk onderzoek laat zien dat 3°C eigenlijk het nieuwe 5°C is: ernstige klimaateffecten treden eerder op en zijn erger dan eerder werd aangenomen. (...)

Als laatste doen klimaatoptimisten alsof hun geloof in markt en innovatie iets neutraals is. Alternatieve verduurzamingsstrategieën, zoals gedragsverandering en degrowth, hoeven ze dan ook niet serieus te nemen. Dat laatste wordt door Ritchie als ‘mondiale krimp’ zelfs volstrekt foutief weergegeven. (...)

We kunnen een optimistisch verhaal goed gebruiken. En goedkope zonnepanelen zijn daar een belangrijk onderdeel van. Maar volgens het IPCC hebben we bovenal „fundamentele veranderingen” nodig „in de manier waarop de samenleving functioneert, waaronder veranderingen in onderliggende waarden, wereldbeelden, ideologieën, sociale structuren, politieke en economische systemen en machtsverhoudingen”. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Liever keutelen we het ravijn in, dan dat we ons een mooiere wereld voorstellen

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop #unep #broeikaseffect #broeikasgas

De kansen voor het klimaat worden na de top in Dubai alleen maar slechter

NRC

De geopolitieke voorwaarden voor de klimaattop zijn niet gunstig, ziet Michel Kerres. Maar gunstiger wordt het niet.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Michel Kerres

Klimaatwetenschappers kunnen ijzingwekkend helder uitleggen waarom uitstel van moeilijke beslissingen over fossiele brandstof echt geen optie meer is, anders loopt de opwarming onherroepelijk uit de hand. Er is nóg een reden waarom uitstel gevaarlijk is: de geopolitieke situatie is nu weliswaar ongunstig voor klimaatakkoorden, maar het kan op korte termijn nog beduidend slechter worden. (...)

De geopolitieke omstandigheden waaronder diplomaten en klimaatministers in zonnig Dubai moeten onderhandelen zijn ronduit somber. Rusland is sinds de inval in Oekraïne eigenlijk geen serieuze gesprekspartner meer, in elk geval niet voor het Westen. (...)

Ook de Gaza-oorlog helpt niet. In klimaatoverleg staan rijke en arme landen traditioneel tegen over elkaar. De Oekraïneoorlog maakte al duidelijk dat het mondiale Zuiden niet van plan was het Westen te volgen in de strijd tegen Poetin. Nu kiezen veel Arabische landen de kant van de Palestijnen, en verafschuwen de reactie van het door de VS gesteunde Israël. Polarisatie tussen noord en zuid neemt door Gaza nog verder toe.

En dan is er nog de aanhoudende animositeit tussen de rivalen VS en China. (...)

Maar het kan nog erger. In Europa, onmisbare voortrekker in het mondiale klimaatoverleg, remt rechts klimaatambities liefst af. In een vooraanstaand land als Nederland werd net een radicaal-rechtse klimaatscepticus winnaar van de verkiezingen. Van de PVV mag het klimaatbeleid „door de shredder”.

Uit peilingen bleek deze week dat in heel Europa (radicaal-)rechts in de lift zit en Groenen het moeilijk hebben. (...)

En dan is er nog het schrikbeeld van een tweede termijn voor Donald Trump. (...)

De geopolitieke uitgangspositie van deze COP is verre van gunstig. Maar wachten op gunstigere politieke verhoudingen is geen optie. Die komen voorlopig niet. Een herverkiezing van Trump is natuurlijk niet onvermijdelijk en ook de Europese verkiezingen zijn pas over zes maanden, maar de kans is levensgroot dat ‘groen’ het in 2024 knap moeilijk krijgt.

Hele artikel

> Zie ook: VN: wereld koerst af op 2,5 tot 2,9 graad opwarming, ‘meedogenloos’ ingrijpen nodig

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop #unep #broeikaseffect #broeikasgas

VN: wereld koerst af op 2,5 tot 2,9 graad opwarming, ‘meedogenloos’ ingrijpen nodig

De Volkskrant

Alleen als de internationale gemeenschap ‘meedogenloos’ ingrijpt, kan de opwarming van de aarde beperkt blijven tot de 2 graden die de wereld als uiterste grens heeft gesteld. Om de opwarming te beperken tot 1,5 graden, moeten er vier keer zoveel klimaatmaatregelen komen als tot nu toe afgesproken.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Luchtfoto van Woumen bij Diksmuide in West-Vlaanderen, na dagen van aanhoudende regen.Beeld AFP.

Dat is de wrange boodschap van het jaarlijkse broeikasgassenrapport van Unep, de milieuorganisatie van de Verenigde Naties, dat maandag is verschenen. Al het huidige klimaatbeleid bij elkaar is bij lange na niet genoeg om onder de 2 graden te blijven die internationaal is afgesproken. Het wordt eind deze eeuw eerder 2,5 tot 2,9 graad warmer op aarde, becijferen de VN-experts.

Bij die opwarming worden grote rampen waarschijnlijk, zoals het smelten van delen van de ijskap van Groenland en Antarctica, met meters zeespiegelstijging tot gevolg. Ook zal de Noordpool ‘s zomers geregeld ijsvrij zijn, zullen de Alpen waarschijnlijk hun gletsjers verliezen en kan de moesson in Afrika stilvallen. (...)

Unep gelooft niet dat het Europa en landen als de VS, Australië, Brazilië en Groot-Brittannië zal lukken om in 2050 uit te komen op nul uitstoot, zoals regeringsleiders plechtig hebben beloofd. (...)

De cijfers zijn belangrijk, omdat de internationale gemeenschap in Dubai voor het eerst officieel de stand van zaken van het klimaatbeleid zal opnemen, een rekenkundig ritueel dat de ‘Global Stocktake’ heet. Daarna zullen landen, als het goed is, hun klimaatplannen aanscherpen. Of dat ook lukt in het tempo dat nodig is om de klimaatdoelen van Parijs te halen, is echter de vraag. Daarvoor is volgens Unep een ‘meedogenloze mitigatie en transformatie naar koolstofarm’ nodig.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop #unep #broeikaseffect #broeikasgas

‘In 2019 was de rijkste tien procent van de wereld verantwoordelijk voor de helft van álle CO2-uitstoot, een groep waartoe ook twee op de drie Nederlanders behoren. Gemiddeld is hun CO2-uitstoot negen keer te hoog om de opwarming wereldwijd te beperken tot 1,5 graad.’

‘Met klimaatplannen die nu op tafel liggen, zal de aarde 2,5 tot 2,9 graden opwarmen’

NRC

Rapport VN-milieuprogramma - Zelfs als alle klimaatplannen uitgevoerd worden, stijgt de gemiddelde temperatuur veel meer dan de 1,5 graad uit het akkoord van Parijs.

(Tekst loopt door onder de foto.)

.

Landen maken steeds ingrijpender plannen om klimaatverandering te verzachten, maar zelfs als ze allemaal worden uitgevoerd is dat lang niet genoeg om gevaarlijke opwarming van de aarde te voorkomen. Dat schrijft het UNEP, het milieuprogramma van de Verenigde Naties, in zijn maandag verschenen jaarlijkse Emissions Gap Report. (...)

Onder het Parijsakkoord spraken landen in 2015 af om de opwarming ruim onder de 2 graden Celsius te houden, liever nog onder 1,5 graden Celsius. Om dat te halen, moet de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen met 28 tot 42 procent worden teruggedrongen. Met de plannen die nu op tafel liggen, zal de aarde 2,5 tot 2,9 graden Celsius opwarmen ten opzichte van het pre-industriële niveau. (...)

Nu is de aarde al ongeveer 1,2 graden Celsius opgewarmd. Afgelopen jaar sneuvelde het ene na het andere hitterecord. (...)

Hoe ongelijk de gevolgen van het klimaatprobleem verdeeld zijn over de wereld, wordt weer eens duidelijk uit het nieuwe klimaatrapport van Oxfam Novib, dat ook maandag werd gepubliceerd. De rijkste 1 procent van de wereld, een groep van 77 miljoen mensen onder wie miljonairs en miljardairs, stootte evenveel CO2 uit als de armste 66 procent, een groep van 5 miljard mensen. Dat terwijl ontwikkelingslanden juist kwetsbaarder zijn voor de gevolgen van klimaatverandering: zij hebben minder middelen om zich aan te passen aan een warmer klimaat.

In 2019 was de rijkste tien procent van de wereld verantwoordelijk voor de helft van álle CO2-uitstoot, een groep waartoe ook twee op de drie Nederlanders behoren. Gemiddeld is hun CO2-uitstoot negen keer te hoog om de opwarming wereldwijd te beperken tot 1,5 graad. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop

Pijnlijke maatregelen zijn nu niet langer te vermijden

NRC

Klimaatbeleid - De marges van regeringsleiders in Europa om besluiten te nemen over klimaatbeleid zijn smal. (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

De noodzaak van ‘Parijs’ volgde uit de rapporten van klimaatwetenschappers die in de afgelopen jaren op steeds dwingender toon uitleggen wat de mensheid te wachten staat als de opwarming ongehinderd doorgaat.

Het Parijsakkoord was een geweldige internationale prestatie. Het verdrag luidde een nieuwe wereld in, het begin van een mondiale maatschappelijke verandering die zijn weerga niet kende. (...) Het gaat om een afscheid van de huidige manier van leven.

Voor politici is dat geen prettige boodschap. Jarenlang hebben ze de indruk gewekt dat het wel mee zou vallen met de gevolgen van hun klimaatbeleid. (...)

Met het huidige beleid is het in de verste verte niet haalbaar om de gemiddelde temperatuur op aarde te beperken tot anderhalf à twee graden Celsius, zoals is afgesproken in Parijs. (...)

Pijnlijke maatregelen, die ook individuele burgers treffen, zijn dan ook niet langer te vermijden. Dat politici het daar moeilijk mee hebben, bleek de afgelopen maanden in verschillende Europese landen. (...)

Intussen houden politici – ook Sunak – vol dat het grotere doel, namelijk klimaatneutraliteit in 2050, niet in gevaar komt. Maar zo’n stip op de horizon is voor de huidige generatie regeringsleiders een gratis belofte. Als het zover is, worden zij daarop niet meer afgerekend.

Dat maakt klimaatbeleid politiek zo ingewikkeld: het voordeel betaalt zich uit op de lange termijn, maar de kosten worden nu gemaakt. In zijn bijna 700 pagina’s tellende rapport over The Economics of Climate Change noemde de Britse econoom Nicholas Stern klimaatverandering al in 2006 het omvangrijkste marktfalen dat de wereld ooit heeft gezien. Snel ingrijpen was uiteindelijk de goedkoopste oplossing.

Maar dat vraagt om politici die niet kiezen voor de gemakkelijkste weg en de moed hebben om uit te leggen wat ze doen. Politici die binnen de smalle marges van hun beleidskeuzes burgers meenemen in de besluitvorming. Zonder er omheen te draaien en zonder een moeilijke boodschap te schuwen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie

Nu klimaatbeleid pijn begint te doen, krabbelen politici overal terug

NRC

Uitstel van klimaatbeleid - In het Verenigd Koninkrijk, in Frankrijk, in Duitsland, overal in Europa vertragen politici ambitieuze klimaatplannen uit vrees daarop bij verkiezingen afgerekend te worden. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Een windmolenpark in aanbouw in het zuiden van Frankrijk. Politici in heel Europa krabbelen terug met klimaatbeleid uit vrees voor maatschappelijke weerstand. Foto Raymond Roig/AFP.

Met zijn U-bocht [in het klimaatbeleid], zoals die in de Britse media werd genoemd, baarde Sunak opzien. Het Verenigd Koninkrijk, waar politici van links tot rechts voorstander zijn van een ambitieus klimaatbeleid, heeft al jaren een voortrekkersrol. (...)

Sunak is niet de enige regeringsleider die de afgelopen tijd zo’n U-bocht maakte. In mei riep de Franse president Emmanuel Macron Brussel op om pas op de plaats te maken met nieuwe klimaatplannen. (...)

Hij kreeg bijval van de Belgische premier Alexander de Croo, die bij de Europese Commissie aandrong op het gebruik van „een pauzeknop” voor het klimaatbeleid. (...)

Macron en De Croo echoden een geluid dat al een tijdje in het Europees Parlement klonk, met name bij de centrumrechtse Europese Volkspartij (EVP). Die partij voelde zich bedreigd door de winst van de BBB bij de Provinciale Statenverkiezingen in Nederland en door boerenprotesten in diverse Europese landen. (...)

Ook de Duitse coalitie, waar de Groene minister Robert Habeck verantwoordelijk is voor klimaat, stuit op toenemend verzet nu klimaatbeleid al lang niet meer alleen gaat over windmolens en zonneparken, maar directe gevolgen heeft voor burgers en de eigen industrie. (...)

In Nederland durfde klimaatminister Rob Jetten maatregelen die burgers in de portemonnee zouden raken, niet aan. Ook al zeiden zijn adviseurs dat die veel beter werkten en zeker op termijn goedkoper zouden uitpakken dan het stimuleren van klimaatbeleid met subsidies. (...)

Zelfs klimaatkoploper Zweden stuitte vorige week op de grenzen van zijn ambities. Het plan om al in 2045 klimaatneutraal te zijn, dreigt onbereikbaar te worden. (...)

„De opgave voor 2030 red je misschien nog met geleidelijke verandering; netto nul in 2050 is een opdracht tot transformatie. En die moet decennia van tevoren worden ingezet. Nu dus”, schreven Heleen de Coninck en Gert Jan Kramer twee jaar geleden in een opiniestuk in NRC. (...)

De vertraging komt bovendien op een ongelukkig moment. Op de klimaattop in Dubai moet begin december de eerste formele ‘stocktake’ plaatsvinden, een vijfjaarlijkse inventarisatie en beoordeling van alle mondiale klimaatplannen. (...)

De conclusie is duidelijk. „Een vernietigend rapport voor de mondiale klimaatinspanningen”, schrijft Ani Dasgupta, ceo van het gerenommeerde World Resources Institute. „Koolstofuitstoot? Nog steeds aan het stijgen. Financiële verplichtingen van de rijke landen? Achterstallig. Ondersteuning van arme landen om zich aan te passen? Blijft jammerlijk achter.”

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #biomassa #ondergrondse_opslag #co2-compensatie #energie #energietransitie #zonne-energie #windenergie #overstromingen #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #vk #verenigd_koninkrijk #sunak #frankrijk #macron #nederland #jetten #zweden #duitsland #eu #green_deal #europese_unie #belgie #verkiezingen

‘Mensen blijven zeggen: ik vlieg wel de hele wereld over, maar ik heb thuis wel spaarlampen’, zegt deze hoogleraar

NRC

Marc Davidson | hoogleraar filosofie van duurzaamheid en milieu - Klimaatambities komen steeds meer onder druk te staan. Overheden wijzen naar elkaar en schuiven – veelal uit angst voor electoraal verlies – problemen voor zich uit. Zorgelijk, vindt Marc Davidson: „De enige rigoureuze oplossing is een overheid die verder kijkt dan wijzelf.”

(Tekst looptg door onder de foto.)

Badgasten in de Albanese kustplaats Sarandë en kijken uit op de brand op het Griekse eiland Corfu.

De Franse president Emmanuel Macron pleitte dit voorjaar voor „een pauze” in Europese regelgeving op het gebied van klimaat en milieu. De natuurherstelwet dreigde in het Europees Parlement te sneuvelen omdat de centrum-rechtse EVP vreesde voor de toorn van de kiezer bij de Europese verkiezingen van volgend jaar. En de Nederlandse klimaatminister Rob Jetten (D66) deed er alles aan om in het pakket aan klimaatmaatregelen dat hij in april presenteerde de burger te ontzien. (...)

„Of het nu gaat om klimaat of om biodiversiteit, de problemen worden alleen maar groter en mondialer”, zegt Marc Davidson, hoogleraar filosofie van duurzaamheid en milieu aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. „Intussen heeft iedereen de neiging om ze op elkaar af te schuiven. Daarom heb je een overheid, of laat ik zeggen coördinatie, nodig. En coördinatie vereist dat je soevereiniteit afstaat: als burger aan een nationale overheid, als nationale overheid aan Europa en als Europa aan de wereldgemeenschap. Maar helaas stagneert die bereidheid en gaat ze zelfs de andere kant op.” (...)

[D]e overheid is uitgevonden als medicijn tegen de kortzichtigheid van het individu, zegt Davidson. Aan die kortzichtigheid valt weinig te doen. „De enige rigoureuze oplossing is een overheid die verder kijkt dan wijzelf.”

Dat vergt wel vertrouwen in de instituties, aldus Davidson. In de politiek, maar bijvoorbeeld ook in de wetenschap. (...) „Natuurlijk moet je niet blind vertrouwen op overheid of wetenschap. Maar er moet wel een balans zijn. Zonder vertrouwen kan een samenleving niet functioneren.” (...)

„Landen beloven van alles, maar houden zich er niet aan. En zelfs als ze zich aan hun beloftes houden, is dat niet genoeg voor het uiteindelijke doel, hebben klimaatwetenschappers berekend. Daarvoor heb je mondiale coördinatie nodig. En de bereidheid om een deel van je soevereiniteit uit handen te geven.” (...)

Het IPCC, het wetenschappelijk klimaatpanel van de Verenigde Naties, vat heel precies samen wat er moet gebeuren: snelle, vérreikende, ongeëvenaarde verandering van alle aspecten van de samenleving. Welke politicus is bereid dat te bepleiten?
„Er zijn genoeg voorbeelden in de geschiedenis. Neem de Amerikaanse oorlogseconomie in de Tweede Wereldoorlog. In 1942 zei president Roosevelt: we worden onder de voet gelopen als we nu niet radicaal onze industrie omzetten naar de productie van wapens. Ook de Watersnoodramp van 1953 in Nederland is een goed voorbeeld. Toen hoefden politici niet huis aan huis mensen ervan te overtuigen dat er iets moest gebeuren. De overheid nam gewoon het heft in handen.” (...)

„Als je de mogelijkheid dat iedereen plotseling het licht ziet buiten beschouwing laat – die kans lijkt me niet groot – dan zie ik twee uitwegen. De eerste is dat er een gevoel van noodzaak ontstaat door toenemende klimaatschade. Dat mensen de urgentie erkennen, beseffen dat klimaatontkenning niet langer helpt. En dan maar hopen dat het nog niet te erg is en we nog een goede slag kunnen slaan. De tweede uitweg is geo-engineering, bommenwerpers vol zwaveldioxide en fijnstof in de atmosfeer brengen om de wolken witter te maken en zo te zorgen voor afkoeling. De ecologische impact daarvan is volstrekt onduidelijk. De risico’s zijn immens.” (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #energie #energietransitie #ongelijkheid #hittegolf #extreem_weer #overstromingen #canada #vs #verenigde_staten #bosbranden #india #china #vs #verenigde_staten

Geen goede week voor het vertrouwen in menselijke samenwerking tegen de wereldwijde opwarming

NRC

Klimaatverandering is van iets heel abstracts veranderd in iets tastbaars. (...)

Het lijkt erop dat we tegenwoordig iedere zomer klimaatverandering in het gezicht kijken. Nederland ontspringt, op een paar stikhete dagen in juni na, tot nu toe de dans. Maar in grote delen van het noordelijk halfrond is het extreem warm. (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

Ook elders in de wereld is het weer extreem. In Florida schommelt de temperatuur van het zeewater rond de lichaamstemperatuur van een mens. (...)

In China, waar net als op andere plekken in Azië al sinds april hittegolven en overstromingen elkaar opvolgen, steeg de temperatuur afgelopen zondag eveneens tot boven de 50 graden. (...)

Allereerst zullen samenlevingen zich nog veel beter moeten beschermen tegen de opwarming, want die heeft „grote gevolgen voor volksgezondheid, ecosystemen, economieën, landbouw, energie en watervoorziening”. Met alleen al in Europa in de vorige zomer meer dan 60.000 hittedoden is dat geen overdreven waarschuwing.

De tweede les die de WMO [Wereld Meteorologische Organisatie] hieruit trekt is zeker zo belangrijk: „Dit onderstreept de toenemende urgentie om de uitstoot van broeikasgassen zo snel en zo diep mogelijk terug te dringen.” Zonder de oorzaak van de opwarming weg te nemen, heeft aanpassing weinig zin.

Veel reden voor optimisme was er wat dat betreft deze week niet. De Amerikaanse klimaatgezant John Kerry reisde naar China om de vorig jaar gestrande klimaatdiplomatie tussen de twee economische (en klimaatvervuilende) grootmachten weer op gang te brengen. Maar in vier dagen van intensief overleg gaven beide partijen vooral elkaar de schuld. (...)

De Amerikaanse president Joe Biden heeft dit jaar, onder het mom van inflatiereductie, het grootste klimaatpakket ooit succesvol door het Congres geloodst – maar legt de fossiele industrie geen strobreed in de weg. China bouwt meer installaties voor duurzame energie dan welk ander land ook – maar ook meer kolencentrales. Om de opwarming echt een halt toe te roepen is het allemaal lang niet genoeg. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Extreem weer leidt lang niet overal tot debat over klimaatverandering

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #broeikasgassen #broeikaseffect #energie #energietransitie #ongelijkheid #spanje #italie #china #india #hittegolf #extreem_weer #overstromingen #canada #vs #verenigde_staten

Extreem weer leidt lang niet overal tot debat over klimaatverandering

NRC

Klimaat - Op plekken met extreme hitte is klimaatactie amper een urgent thema. ‘Als China niks doet, dan doe ik ook mijn auto niet weg.’

Het noordelijk halfrond zucht onder ongekend extreem weer: zeewater op badtemperatuur, dagen aaneen nieuwe hitterecords, maar ook verwoestende natuurbranden door droogte, plus overstromingen door intense regens. Waar leidt het toe, behalve tot ongemak en leed voor de kwetsbaren onder mens en dier? Wordt het verband met klimaatverandering gelegd? En zo ja, leidt dat dan tot de roep om radicale maatregelen? Een rondgang. (...)

Een huis dat bij een bosbrand is verwoest, vrijdag in de Griekse plaats Mandra, een voorstad van Athene. Foto Louiza Vradi/Reuters.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #energie #energietransitie #ongelijkheid #spanje #italie #china #india #hittegolf #extreem_weer #overstromingen #canada #vs #verenigde_staten

We zullen het straks nog vaak horen, dat de energietransitie niet lukt zonder het bedrijfsleven. De waarheid is: we kunnen het niet mét.

Asha ten Broeke (De Volkskrant)

Op 6 juli, volgens klimaatwetenschappers de warmste dag op aarde in 125 duizend jaar, kondigde oliegigant TotalEnergies aan dat het bedrijf het leeuwendeel van zijn geld zal blijven investeren in fossiele brandstoffen. Dezelfde dag gaf Shell-ceo Wael Sawan een interview waarin hij het ‘gevaarlijk en onverantwoordelijk’ noemde om de productie van olie en gas terug te dringen. (...)

Asha ten Broeke

Uit wat klasse graaf- en rekenwerk van Investico blijkt dat de chemie- en raffinagesector fiks zal moeten krimpen om aan alle duurzaamheidseisen te voldoen. ‘Rapporten draaien eromheen. De bedrijven die het betreft, zoals DOW, Shell of ExxonMobil, zwijgen er liever over’, schrijft Investico. Maar er is – volgens de cijfers van Kramer zelf – gewoon meer energie nodig dan men kan maken om deze industrieën in de huidige omvang te vergroenen. (...)

We gaan het deze verkiezingstijd vast weer regelmatig horen: dat het bedrijfsleven onmisbaar is in de overgang naar een duurzame samenleving. Dat we het allemaal niet zonder hen kunnen. Maar de waarheid is: we kunnen het niet mét hen.

Grote bedrijven zijn namelijk gemaakt om elke vorm van verantwoordelijkheid te ontlopen. Dat is de aard van het beestje. Ze zijn in de loop der tijd zo gestructureerd dat ze zowel fysiek als legaal als moreel op grote afstand staan van de gevolgen van hun activiteiten, schrijft hoogleraar David Whyte in zijn boek Ecocide.

Zo is, omdat grote bedrijven zelf rechtspersonen zijn, geen enkel individu echt aansprakelijk. En ceo’s voelen dat dan ook niet zo, stelt Whyte. Dus nemen ze alle beslissingen, ook over leven en dood, vanuit economisch oogpunt. Uitbuiting, vernietiging en uitroeiing doen er minder toe dan de vraag wat goed is voor de aandeelhouders. ‘Ze kunnen zich blijven focussen op winst maken zonder dat ze ooit de menselijke gevolgen van hun beslissingen hoeven te zien of kennen’, schrijft Whyte. Hij noemt grote bedrijven ‘de dodelijkste menselijke uitvinding’. De ondertitel van zijn boek is dan ook: Kill the Corporation Before it Kills Us.

Dat is een uitstekend advies. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #klimaattop #biodiversiteitstop #oceanenverdrag #multilateralisme #energie #energietransitie #ongelijkheid #schaarste #voedselsystemen #voedselvoorziening #bedrijfsleven

‘We kunnen niet zonder fossiel’ is klimaatontkenning in een nieuw jasje

Trouw

De energietransitie zal Nederland inderdaad pijn doen, maar dat is nog geen reden om maar door te gaan met fossiel, stelt Jelle de Graaf, campagnestrateeg en klimaatactivist.

Er zijn overstromingen van Valkenburg tot Pakistan, en bosbranden van Canada tot Australië. Klimaatwetenschappers waarschuwen voor steeds extremer weer: zware neerslag, zeespiegelstijgingen, lange droogteperiodes en mislukte oogsten.”

Dit schrijft Roy op het Veld in een essay (Trouw, 22 april). ‘Een apocalyptisch perspectief’, voegt hij er nog aan toe, om vervolgens doodleuk te betogen dat we na decennia van klimaat-inactie nog jarenlang rustig aan moeten doen. Op het Veld gebruikt de taal van de klimaatbeweging om de boodschap van de fossiele industrie uit te dragen. (...)

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

.

Niemand in de klimaatbeweging ontkent echter de sociale gevolgen van de energietransitie. Maar wat die precies zijn – en vooral: wie ze op hun bordje krijgt – is een politieke keuze. (...)

Als er iets onontkoombaar negatieve gevolgen gaat hebben, dan is het niet klimaatactie, maar nog meer klimaat-inactie. Denk aan natuurrampen, honger, schaarste, geweld, conflict, oorlog, ziekte, talloze ontheemde mensen, een verergering van bestaande ongelijkheid, meer autoritaire regimes en nog meer druk op de democratie. Juist uitstel van broodnodig klimaatbeleid stort de maatschappij in een sociale crisis die haar weerga niet kent. (...)

Er bestaat geen twijfel over: Nederland moet zo snel mogelijk van fossiel af. Dit zal grote gevolgen hebben voor de hele maatschappij. Op het Veld beschuldigt de klimaatbeweging ervan de gevolgen niet onder ogen te willen zien, maar juist hij blijkt niet bereid verder te kijken dan de status quo.

Niet alleen is het nodig om snel over te schakelen op hernieuwbare energie, maar ook moeten én kunnen we ons energiegebruik drastisch verminderen. (...)

Politici moeten de (eerlijke) keus durven maken om de kwetsbaren te ontzien en de kosten van de transitie te leggen bij de bedrijven die de crisis hebben veroorzaakt. De als realisme vermomde vertragingstactieken dienen niemand anders dan de fossiele industrie. Drastische klimaatactie is nodig én mogelijk.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #klimaattop #energie #energietransitie #fossiele_brandstof #fossiele_industrie #shell #duurzaamheid #klimaatontkenning #ipcc #extinction_rebellion #energiebesparing

Het klimaat redden? Dit zijn de kansen en gevaren. ‘Klimaatbeleid wordt te vaak afgeschilderd als opoffering’

NRC

Elke tiende graad extra opwarming heeft gevolgen, zegt Ani Dasgupta, directeur van het World Resources Institute. Dat besef dringt, in de politiek en in de samenleving, nog onvoldoende door. (...)

„We hebben leiders nodig die de veranderingen omarmen”, zegt Dasgupta in het WRI-kantoor in Den Haag, leiders met doorzettingsvermogen die laten zien dat ons een betere wereld wacht als we klimaatbeleid serieus nemen. Dat het geen gemakkelijke weg is, zal Dasgupta niet ontkennen. NRC bespreekt met hem zes gevaren en kansen voor het internationale klimaatbeleid.”

(Tekst loopt door onder de foto.)

.

Het grootste risico op de weg naar succesvol klimaatbeleid

„(...) [M]et het vergoeden van de schade, of zelfs met een verdubbeling van geld voor aanpassing aan de gevolgen van de opwarming, kom je er niet als landen niet heel snel hun uitstoot terugdringen.” (...)

De grootste valkuil bij het nemen van klimaatmaatregelen

„[N]atuurlijk is energie een van de belangrijkste emissiebronnen. Maar de transitie gaat niet alleen over emissies. Het gaat ook hoe we leven, over consumptie, over de natuur, over rechtvaardigheid.”

„Door alleen over energie te praten, wordt de aandacht bijvoorbeeld afgeleid van de mondiale voedselsystemen. Terwijl die verantwoordelijk zijn voor 34 procent van de uitstoot. We kunnen beperking van de opwarming tot anderhalve graad wel vergeten als ons voedselsysteem niet verandert. Of als we onze bossen en onze natuur niet beter beschermen. Het gaat om een transitie van de hele samenleving.” (...)

„En daar zit een andere grote fout als het om klimaatactie gaat. Klimaatbeleid wordt te vaak afgeschilderd als een opoffering. We moeten dit, we mogen dat niet, we moeten minder consumeren, het wordt veel te duur. Maar de wetenschap laat juist zien dat klimaatbeleid ons een betere wereld geeft. Een wereld waar de lucht schoner is, waar steden leefbaarder worden, het water schoner, onze kinderen gezonder. Een betere, productievere wereld.”

De grootste barrière om de mondiale klimaatdoelen te halen

„Ach, er zijn zo veel barrières. De grootste? Misschien wel dat mensen nog onvoldoende de gevolgen begrijpen als de opwarming over de anderhalve graad heen gaat. Hoeveel meer dat gaat kosten.” (...)

„Ondanks de waarschuwingen van VN-klimaatpanel IPCC beseffen we onvoldoende dat elke tiende graad extra gevolgen heeft. Ook 1,5 graden is niet superveilig. Omdat mensen dat niet begrijpen, gaat het klimaatbeleid te langzaam. De Europese Green Deal is een stap in de goede richting, Maar het is nog lang niet de dramatische verschuiving die we nodig hebben.”

De grootste winst die geboekt kan worden voor het klimaat

„De snelste klimaatwinst wordt bereikt via het energiebeleid, maar er is geen wondermiddel. Belangrijk is het verhaal dat politici vertellen.”

„Kijk naar de Verenigde Staten. Daar zijn vorig jaar met succes drie grote klimaatwetten ingevoerd. In feite gaat het om een voor de VS ongekende vorm van industriepolitiek, maar dat zal niemand daar hardop zeggen.” (...)

„In een land als India wordt zo’n gesprek veel moeilijker. Met een gemiddeld jaarinkomen van tweeduizend dollar per hoofd van de bevolking is India nog steeds een arm land. Maar het is wel een land met 400 miljoen mensen in de middenklasse. In China telt de middenklasse intussen zelfs al 600 miljoen mensen. Bij elkaar een miljard mensen die allemaal net zo willen consumeren als mensen in het rijke Westen.” (...)

„Hoe leg je aan die mensen uit dat ze, nu ze eenmaal rijk zijn, niet moeten gaan consumeren. Geloof me, dat wordt een moeilijk gesprek.”

De grootste morele kwestie in de klimaatonderhandelingen

„Ongelijkheid, zonder enige twijfel. Klimaatverandering wordt te vaak gezien als iets wetenschappelijks, als iets dat ons overkomt. Maar klimaatbeleid, de impact van klimaatverandering, dat gaat over schaarste. Schaarste aan schone lucht, schaarste aan water, schaarste aan landbouwgrond, schaarste aan voedsel. Elke keer als er schaarste optreedt, lijden de armen het meest.”

„Klimaatverandering zal de wereld ongelijker maken, omdat het dingen schaarser maakt.”

„Dat vraagt dus een gigantische overdracht van middelen van rijke naar armere landen, op een veel grotere schaal dan rijke landen hebben beloofd en dan ze nu geven.” (...)

Het grootste succes van het internationale klimaatoverleg

„De tijd dat er twee gescheiden wegen bestonden – ontwikkeling en klimaatverandering – ligt achter ons. Elk land ter wereld probeert zijn bijdrage te leveren. Veel landen hebben daarbij wel hulp nodig.” (...)

„Maar op de klimaattop vorig jaar in Egypte bleek dat internationaal overleg over het klimaat nog steeds mogelijk is.

„De biodiversiteitstop, een maand daarna, was zelfs een nog groter succes. En ook het oceanenverdrag werd vorige maand, nadat er vele jaren over is onderhandeld, met succes afgerond. De klimaattop eind dit jaar in Abu Dhabi wordt opnieuw een lakmoesproef voor het multilateralisme. De wereld kan het zich niet permitteren om in blokken uiteen te vallen.”

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #world_resources_institute #wri #klimaatbeleid #klimaattop #biodiversiteitstop #oceanenverdrag #multilateralisme #energie #energietransitie #ongelijkheid #schaarste #voedselsystemen #voedselvoorziening

Olie-, gas- en agro-lobby’s saboteren klimaatbeleid: dat maakt mij echt kwaad

Irene van Staveren (Trouw)

(...) Waar ik echt boos om word, is de enorme bedrijvenlobby tegen milieu- en klimaatbeleid. Dat gebeurt veelal achter de schermen en gaat gepaard met diverse vormen van misleiding (greenwashing), chantage (dreigen naar het buitenland te verhuizen) en omkoping (sponsoring van de jaarlijkse VN-klimaatconferenties).

De net afgesloten klimaatconferentie in Egypte heeft helemaal geen enkele stap vooruit gezet. (...) De bedrijvenlobby is erin geslaagd om heel wat zand in de raderen van het wereldwijde klimaatbeleid te strooien.

Helaas is dat hier bij ons niet anders. Tata Steel in IJmuiden heeft succesvol gelobbyd bij de provincie Noord-Holland. Hoe kan het anders dat het nieuwe stikstofplafond voor het bedrijf weliswaar 8 procent lager ligt dan het vorige, maar nog steeds zo ruim is dat het bedrijf geen enkele moeite hoeft te doen om zich eraan te houden? Dat is geen plafond, maar een open dak. (...)

Al decennia heeft [LTO, de lobbyorganisatie van agrarisch Nederland] heel effectief de omslag naar duurzame landbouw tegengehouden. Zodat we nu met een opeenstapeling van urgente problemen zitten. Stikstof, CO2, biodiversiteit en drinkwaterschaarste om er een paar te noemen. De LTO reageert verbaasd en vraagt om verder uitstel.

Die jarenlange lobby is eigenlijk helemaal niet in het belang geweest van de boeren die LTO zegt te vertegenwoordigen. Boeren gaan juist voor de lange termijn. (...) Het zou zomaar kunnen dat LTO zelf onderwerp is van de lobby door de agro-industrie, met de kortetermijnbelangen van hun slachterijketens en veevoergiganten. (...)

Hele artikel

Irene van Staveren

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging #extreem_weer #cop27 #saoedi-arabie #china #methaan #co2 #brazilie #lula #lula_da_silva #amazone #ngo #lobby #lto #landbouw #boeren #tata_steel #veeteelt #vleesindustrie #veevoer #slachthuizen

Na de top ligt de wereld nog steeds op koers naar ‘de klimaathel’

NRC

Klimaattop in Sharm-el-Sheikh - De teleurstelling overheerst na de klimaattop in Sharm-el-Sheikh. De 1,5 graad opwarming raakt verder uit zicht, onder meer doordat fossiele brandstoffen en de landbouw gespaard worden.

„We zitten op een snelweg naar de klimaathel, met onze voet nog steeds op het gaspedaal.” (...)

Nu de top voorbij is, blijkt dat de voet in Egypte maar een klein beetje van het gaspedaal is gegaan. Met uitzondering van een akkoord over een schadefonds voor ontwikkelingslanden die worden getroffen door natuurrampen die worden versterkt door klimaatverandering, is er op geen enkel thema grote vooruitgang geboekt.

Dit zijn de uitkomsten op zeven belangrijke thema’s.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Bomen in een bos in de Taunus-regio nabij Frankfurt, dinsdag 1 november 2022. Foto Michael Probst/AP.

1. Ambitieus klimaatbeleid
Om de opwarming van de aarde tot 1,5 graden Celsius te beperken, moet de uitstoot van broeikasgassen voor 2025 pieken. Daarom pleitte de Europese Unie voor meer ambitie bij sommige landen (lees: China). Daar zijn geen afspraken over gemaakt. (...)

Meer dan 80 procent van de uitstoot van broeikasgassen is het gevolg van fossiele brandstoffen. Toch is het verminderen van olie en gas nooit expliciet als doel geformuleerd in internationale klimaatafspraken. (...)

2. Klimaatfinanciering
Rijke landen voldoen nog steeds niet aan de belofte die ze al in 2009 hebben gedaan om vanaf 2020 jaarlijks 100 miljard dollar beschikbaar te stellen voor financiering van klimaatbeleid in arme landen (niet te verwarren met het nieuwe fonds om klimaatschade te compenseren). Ook na de top in Egypte wordt aan die belofte nog niet voldaan. (...)

3. Methaanreductie
De Amerikaanse president Joe Biden kondigde in Egypte aan dat de Verenigde Staten zich inzetten voor een verdere reductie van de uitstoot van methaan, een veel sterker broeikasgas dan kooldioxide. (...)

Volgens de organisatie InfluenceMap, die bijhoudt of methaanbeloftes worden gehaald, proberen de meeste landen de landbouw, een sector die veel methaan uitstoot, te sparen. (...)

4. Herbebossing
In Egypte werd veel gesproken over het beter beschermen van bossen, die veel CO2 opnemen. (...)

Lula da Silva, de aanstaande president van Brazilië (...) beloofde zich in te zetten voor een ontwikkelingsmodel dat niet gebaseerd is op vernietiging van het Amazone-regenwoud ten gunste van de welvaart van een kleine groep.

5. Groene waterstof
Premier Mark Rutte heeft op de klimaattop in Egypte afspraken gemaakt met Oman over ‘groene’ waterstof. (...)

Groene waterstof is een belofte voor meer duurzaamheid, maar tegelijkertijd een risico, omdat de productie van waterstof veel energie vergt. Energie uit zon en wind die wordt gebruikt om waterstof te maken, kan niet worden ingezet voor bijvoorbeeld elektrische auto’s of warmtepompen.

6. Internationaal gerechtshof
Hebben rijke landen de plicht om mensen uit kwetsbare landen te beschermen tegen klimaatverandering? Die vraag wil de alliantie van kleine eilandstaten voorleggen aan het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. (...)

Een uitspraak van het Hof zal niet bindend zijn, maar kan volgens Vanuatu duidelijkheid verschaffen over de mogelijkheid om het internationaal recht in te zetten voor het versterken van klimaatbeleid. Ruim tachtig landen steunen het initiatief, waaronder ook rijke landen als Nieuw-Zeeland en Duitsland.

7. Biodiversiteit
In de slotverklaring van de klimaattop wordt gewezen op „het vitale belang van bescherming, behoud en herstel van natuur en ecosystemen voor effectieve en duurzame klimaatactie”. Het is een verwijzing naar de grote VN-conferentie over biodiversiteit, die over twee weken begint in Montreal. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging #extreem_weer #cop27 #saoedi-arabie #china #methaan #co2 #brazilie #lula #lula_da_silva #amazone

Weg met de klimaatklif! Het is een glijdende schaal

Peter Kuipers Munneke (NRC)

Het is nooit te laat om klimaatmaatregelen te namen, stelt Peter Kuipers Munneke.

We hebben nog twintig jaar om het klimaat te redden. Of misschien maar acht. Het is nu echt vijf voor twaalf voor het klimaat. In aanloop naar de volgende klimaattop, die zondag begint in Sharm el-Sheikh, zie je dit beeld van een steeds sneller naderende deadline op veel plaatsen opduiken. Maar dit is onjuist en contraproductief. (...) We hebben nog twintig jaar om het klimaat te redden. Of misschien maar acht. Het is nu echt vijf voor twaalf voor het klimaat. In aanloop naar de volgende klimaattop, die zondag begint in Sharm el-Sheikh, zie je dit beeld van een steeds sneller naderende deadline op veel plaatsen opduiken. Maar dit is onjuist en contraproductief. (...)

(Tekst loopt door onder de foto)

Peter Kuipers Munneke

Kantelpunten in het klimaat lijken wél een abrupte grens waarboven een proces onherroepelijk op hol slaat. (...) Maar dan nog is er geen reden om de handdoek maar in de ring te gooien als je het kantelpunt voorbij bent. Bij een kantelpunt hoort namelijk altijd een tijdschaal. Als je een kantelpunt maar een heel klein beetje overschrijdt, duurt het kantelen voor bijvoorbeeld het smelten van West-Antarctica of het dooien van de permafrost nog eeuwen. Maar als je een kantelpunt heel fors overschrijdt, kan het veel sneller gaan. (...)

Volgens de klimaatwetenschap rennen we van een berg af, eerst over een flauwe helling maar later steeds steiler. Hoe steiler we naar beneden rennen, hoe groter de kans op een struikelpartij met steeds grotere gevolgen. Maar zo lang je nog rent is het nooit te laat om af te remmen en te stoppen.

De helling is beter dan de klif. Maar nog steeds niet perfect. Het blijft een negatief beeld, dat uitgaat van het probleem dat moet worden voorkomen. In plaats daarvan zouden wij veel vaker het hoopvolle alternatief moeten presenteren. Niet alleen wij wetenschappers, maar ook wij nieuwsorganisaties. Vergelijk het persbericht of de nieuwskop Als we de uitstoot snel terugbrengen, blijft zeker de helft van het gletsjerijs in de Alpen behouden versus Als we de uitstoot niet snel terugbrengen, verdwijnt 90 procent van al het gletsjerijs in de Alpen. (...) Laten we vaker proberen zo levendig mogelijk te verbeelden hoe de wereld eruit gaat zien als we de opwarming stoppen en onze verhouding tot de aarde duurzaam maken.

Het mooiste voorbeeld dat ik de afgelopen jaren ben tegengekomen is Een natuurlijkere toekomst voor Nederland in 2120, een toekomstvisie van een groep onderzoekers aan de Wageningen Universiteit. (...)

Niet de klif, niet de helling, maar het weidse uitzicht.

Hele artikel

> Zie ook: VN: Huidige klimaatmaatregelen ontoereikend, grootschalige transformatie noodzakelijk (NRC)

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging

VN: Huidige klimaatmaatregelen ontoereikend, grootschalige transformatie noodzakelijk

NRC

Unep - Met de huidige maatregelen komt de wereld aan het eind van deze eeuw uit op een gemiddelde opwarming van zo’n 2,8 graden. Unep pleit voor een grootschalige transformatie van economieën en samenlevingen.

Sinds de klimaattop COP26 van vorig jaar in Glasgow hebben regeringen wereldwijd veel te weinig vooruitgang geboekt in het nemen van maatregelen om klimaatverandering te beperken. Dat stelt het milieubureau van de Verenigde Naties, Unep, donderdag in diens jaarlijkse Emissions Gap-rapport. Het rapport stelt dat de in Glasgow genomen maatregelen samen leiden tot minder dan 1 procent extra vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Met de huidige maatregelen komt de wereld aan het eind van deze eeuw uit op een gemiddelde opwarming van zo’n 2,8 graden.

De doelen uit het Klimaatakkoord van Parijs uit 2015 om de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden, of beter nog 1,5 graad, raken uit zicht. (...)

Hele artikel

Een hydroelektrische centrale in het noorden van Canada. Foto Andy Clark/Reuters.

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging

Klimaatequivalent van een oorlogsmisdaad

Marijn Kruk (NRC)

Tipping points noemen klimaatwetenschapper ze. Het zijn de kritieke momenten waarop iets onomkeerbaar wordt. Een angstaanjagend, maar ook fascinerend concept. Ineens, haast onopgemerkt, ben je een grens over en blijkt er geen weg meer terug.

Een bekend voorbeeld is het Amazoneregenwoud. (...)

Een ander – nog veel vreeswekkender – voorbeeld is de permafrost. (...)

Ook de West-Antarctische en de Groenlandse ijskappen hebben tipping points, net als koraalriffen en bepaalde zeestromen. (...)

Kent het menselijke bewustzijn ook tipping points, vroeg ik me af, bijvoorbeeld in het denken over klimaatverandering, en de ernst daarvan? Over klimaatverandering wordt vaak gezegd: het gaat zo geleidelijk, het is niet waarneembaar, en voor mensen bestaat het dan niet, want die moeten iets ervaren eer ze het geloven.

Deze zomer had je het dan: een afbrekende gletsjer in Italië, bosbranden van ongekende omvang in Frankrijk, droogvallende rivieren in Duitsland, recordtemperaturen in Engeland. En dat was alleen Europa nog maar. China kende een hittegolf van zeventig dagen achtereen, de langste én heetste ooit gemeten. (...)

Eerder deze zomer bracht de krant een uitvoerige reconstructie van decennia Duits gasbeleid ten opzichte van Rusland. Diep vanbinnen wisten de verantwoordelijke Duitse politici natuurlijk heus wel dat het niet verstandig, ja zelfs risicovol was om zich op die manier van een tiranniek – en naar ten slotte bleek, oorlogszuchtig – regime afhankelijk te maken. Maar de Duitse economie draaide er zo lekker op. (...)

Bij klimaatverandering speelt iets vergelijkbaars. We weten al decennia wat daar de risico’s van onze fossiele levensstijl zijn. Maar wegkijken bleek aldoor aantrekkelijker dan onze levensstijl aanpassen, dat wil zeggen: de prijs betalen. Het wachten was op het klimaatequivalent van een Russische oorlogsmisdaad om het maar even luguber te zeggen. Zullen dat de hitterecords van afgelopen zomer zijn? Of is er meer voor nodig, en zo ja, hoeveel dan? Zelf vrees ik dat ons tipping point voorlopig nog niet in zicht is.

Hele artikel

Marijn Kruk

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging

Verloren decennium

De Groene Amsterdammer

Had ik maar een paar jaar extra gehad om Nederland voor te bereiden op deze gascrisis, zal Mark Rutte deze zomer denken. Dan waren de grote bergingen in Norg, Grijpskerk en Bergermeer nu voor de volle honderd procent gevuld, tegen een fractie van de huidige prijs. Geen angst voor Poetins chantage. (...)

Hadden we maar iets meer speelruimte gehad om de boeren perspectief te bieden, schiet het door het hoofd van stikstofminister Christianne van der Wal, terwijl boze veehouders wegen blokkeren ter verdediging van hun vermeende recht op intensieve dierhouderij. Eerlijk is eerlijk: voor de grootste stikstofuitstoters is hoe dan ook geen plaats in Nederland. (...) Maar wie weet had Van der Wal met wat extra tijd de angel uit de protesten kunnen halen. Op zachte doch besliste toon had zij de boeren voorbereid op een nieuw, houdbaarder verdienmodel.

Hadden we de arbeiders maar om onze fraaie plannen uit te voeren, verzucht de ministerraad in koor. Met stip boven aan het wensenlijstje: de klimaatmaatregelen. Zonder personeelsschaarste was het isoleren van tochtige woningen (zie opnieuw de gascrisis) een fluitje van een cent. (...)

Was geld maar gratis, droomt Sigrid Kaag van Financiën ’s nachts. De hoogste inflatie sinds een halve eeuw brengt 1,2 miljoen huishoudens in de financiële problemen, berekende het Centraal Planbureau. Het Nibud waarschuwt dat behalve de lagere inkomens ook de middenklasse moeite heeft de dure boodschappen en torenhoge energierekening te betalen. (...)

Natuurlijk: met weemoedig terugblikken lossen de steeds talrijkere crises zich niet op. Maar dit is anders. Die wat-als-wereld bestond namelijk. We hebben er allemaal in geleefd. Tien jaar geleden geleden, in 2012, telde Nederland ruim een half miljoen werklozen. Mensen die met alle plezier – en tegen een aanzienlijk lagere vergoeding dan nu – hadden willen meewerken aan de energietransitie. Het melkquotum was nog niet afgeschaft. In de jaren daarop was gas ruim tien keer zo goedkoop als nu. En het allerbelangrijkste: de rente daalde tot onder het nulpunt. De Nederlandse overheid kreeg, met andere woorden, miljoenen euro’s cadeau als zij geld leende.

Het liep anders. Den Haag verzuimde het lot uit de loterij te verzilveren.De historisch unieke mogelijkheid om Nederland voor een zacht prijsje de fossielvrije, stikstofarme en sociaal rechtvaardige toekomst in te loodsen, onafhankelijk van Poetin, bleef onbenut. Beter gezegd: de regerende partijen zagen de kans niet eens. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #kabinet #regering #rutte #vvd #energie #energiecrisis #gascrisis #rusland #oekraine #putin #gasvoorraad #boeren #boerenprotest #stikstof #stikstofcrisis #veeteelt #intensieve_veeteelt #intensieve_dierhouderij #melkquotum #arbeidsmarkt #personeelsgebrek #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #klimaatmaatregelen #energietransitie #inflatie #armoede #ongelijkheid #toeslagenschandaal #energierekening #nibud #bezuinigingen #begrotngsdiscipline

Klimaatmaatregelen zijn meer dan een links thema

Aylin Bilic (NRC)

Een nationaal hitteplan en een smogwaarschuwing, de afgelopen dagen ging het over weinig anders. (...)

En het wordt alleen maar erger, waarschuwen weermannen en wetenschappers. (...)

Sommige Nederlanders zeuren op sociale media niet over de hitte, maar over vermeende verdienmodellen achter alle aandacht voor de hitte. Ze zien de machtige hand van lobby’s van windmolenfabrikanten, zonnepaneelfetisjisten, elektrische-autodealers, banken die vergroeningshypotheken verstrekken, waterstofgelovigen en weet ik wie nog meer. Hoewel je een ongelofelijk bord voor je kop moet hebben om klimaatverandering nog steeds te ontkennen, is gek genoeg nog lang niet iedereen ervan overtuigd dat we behoorlijke maatregelen moeten treffen en deze niet op de lange baan moeten schuiven.

Tegenwoordig zien tegenstanders van oplossingen voor urgente problemen (lees: geen zin in verantwoordelijkheid nemen) op veel meer terreinen een verborgen ‘verdienmodel’. Belanghebbenden – ‘de lobby’ – zouden verdienen aan overdreven ‘niet-haalbare’ doelen, verkondigen ze. Dat geldt voor uiteenlopende terreinen als coronamaatregelen, stikstofreductie, plasticsoepvisserij, het ‘vermeende’ woningtekort. (...)

Dat twintig jaar geleden vrijwel nog niemand koeling in de auto had, kunnen we ons bijna niet meer voorstellen. (...)

Steeds vaker denk ik dat we een lethargisch volkje worden. De onverschilligheid bij urgente problemen baart me serieus zorgen. Het rijke Westen kan uit eten, op vakantie naar andere landen, heeft spaartegoeden met dank aan goede pensioenregelingen als zekerheid voor de oude dag. Maar door ons aanhoudende vooruitgangsdenken accepteren we niet dat we misschien gewoon wat moeten inleveren om ernstige problemen op te lossen voor de aankomende decennia: een extra belasting voor klimaatmaatregelen bijvoorbeeld. (...)

Klimaatmaatregelen verdienen een hogere prioriteit dan het te zien als links thema. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Deze hitte is nog maar een voorproefje van de komende extremen

Aylin Bilic

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #broeikaseffect #oceaan #opwarming_aarde #onderwaterleven #zeeleven #koraal #koraalrif #co2 #uitstoot #luchtvervuiling #fossiele_brandstof #olie #gas #steenkool #zuurgraad #ph #ipcc #algen #biodiversiteit #dead_zones #broeikasgas #visvangst #visserij #energie #energietransitie #uitstoot #luchtvervuiling #fijnstof #stroomnet #investico #tennet #duurzame_energie #zonnepanelen #windmolens #netbeheerder #woningbouw #alliander #enexis #nuon #essent #privatisering #decentralisatie #groei #consumentisme #economishe_groei #internationale_ongelijkheid