Nederland schendt de wet door burgers stiekem te profileren, blijkt uit uitspraak Europees hof

Follow the Money

Met geheime algoritmen controleren overheidsinstellingen als de Belastingdienst op grote schaal burgers. Door deze profilering kan iemand extra controle krijgen, terwijl aan de aanpak grote risico’s verbonden zijn: denk aan discriminatie of foute aannames. Daarom moeten er wettelijke waarborgen zijn voor het gebruik van zulke systemen. Dat blijkt uit een recente uitspraak van het Europese Hof, die mogelijk verstrekkende gevolgen heeft. ‘Regels worden al 20 jaar aan de laars gelapt.’ (...)

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

_© Follow the Money _

Door een baanbrekende uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie eind vorig jaar staat profilering juridisch op losse schroeven. Er is zodoende grote kans dat het huidige gebruik van risicomodellen in veel gevallen illegaal is, vanwege het ontbreken van een wettelijke basis met waarborgen voor rechtsbescherming. Dat zeggen meerdere deskundigen op gebied van privacyrecht die Follow the Money heeft geraadpleegd. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #digital_services_act #eu #europese_unie #privacy #internet #profilering #algoritme #overheid #belastingdienst #discriminatie

Zo complex is het niet om de koning een blauwe brief te sturen

NRC

Monarchie - Als de koning inkomstenbelasting moet betalen, zal zijn bruto uitkering verdubbelen. Slecht voor zijn imago, meent Gerard Aalders.

Een Kamermeerderheid wil de Koning inkomstenbelasting laten betalen zo bleek 18 januari. Het vergt veel tijd de noodzakelijk veranderingen in de Grondwet aan te passen. Er kunnen discussies uit voortvloeien die het Koninklijk Huis kunnen schaden. Wat als de Koning wel wil betalen, maar toch hetzelfde bedrag per jaar wil overhouden als hij nu heeft. Zijn ‘uitkering’ zou dan grofweg moeten worden verdubbeld en dat valt niet te verdedigen. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

De koninklijke familie bij paleis Huis ten Bosch. Foto Robin Utrecht ANP/Hollandse Hoogte.

Het kabinet liet in 2015 weten dat het belasten van de koninklijke ‘uitkeringen’ om twee redenen niet aan de orde was. Het unieke karakter van het ambt van Koning zou er niet mee verenigbaar zijn. Waarom eigenlijk niet? De vorstenhuizen van het Verenigd Koninkrijk, België, Spanje en Zweden betalen wél belasting.

De tweede reden is dat ‘bruteren’ uitzonderlijk lastig zou zijn. Bruteren wil zeggen dat de huidige netto-uitkering moet worden omgerekend naar een brutobedrag. (...)

Je zou denken dat de Belastingdienst voor hetere vuren heeft gestaan. Maar volgens de RVD is het gewoon té ingewikkeld om er zelfs maar aan te beginnen. (...)

Vermoedelijk was de grootste angst van Rutte en de RVD dat ‘bruteren’ uit zou draaien op ruwweg een verdubbeling van de huidige uitkering. (...)

Het is nu al moeilijk de hoogte van de koninklijke ‘uitkeringen’ te verdedigen. Een verdubbeling zou de reputatie van de Oranjes, die toch al als ‘inhalig’ bekend staan, schaden. (...)

Die moeilijkheidsgraad bij het taxeren geldt in Nederland uitsluitend voor de Koning en zijn naasten. Dat is opmerkelijk want bij alle miljoenen belastingplichtigen heeft de Belastingdienst dat probleem opgelost. Zelf iets betalen voor ‘kleding en persoonlijke verzorging’ vindt het Koninklijk Huis te ver gaan. (...)

Het geklaag van de RVD dat het „in dienst hebben van huispersoneel” niet aftrekbaar zou zijn, was eveneens onzin. Het is geregeld in artikel 41 van de Grondwet: „De Koning richt, met inachtneming van het openbaar belang, zijn Huis in.” Hoewel: van een regeling is nauwelijks sprake. De Koning kan heel ver gaan dankzij de volstrekte wazigheid van het artikel. Artikel 41 komt erop neer dat hij zelf mag beslissen over het personeel van zijn hofhouding en hoe hij die inricht. Zelf kost de hofhouding hem geen cent, die kosten zijn voor de staat. Wel moet hij rekening houden met het ‘openbaar belang’, maar die bepaling is eveneens zo diffuus dat het geen struikelblok zal zijn.

Het is de vraag of deze discussie de positie van de monarchie niet verder zal ondermijnen. Als republikein hoop ik dat wel.

Hele artikel

Tags: #nederlands #koningshuis #belasting #bruteren #belastingdienst #vorstenhuis #republikein #republiek #huispersoneel #kleding

Risico’s van algoritmes? Kijk naar Nederland

NRC

Privacy- Er zijn te veel slechte ervaringen met algoritmen bij overheidsinstanties, schrijft Nadia Benaissa. Veranker mensenrechten in de AI-verordening.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Mark Rutte tijdens de parlementaire enquête Toeslagenaffaire in 2020. Foto Werry Crone.

Als er in Europa wordt gezocht naar voorbeelden waarmee de risico’s van AI zichtbaar worden, wordt er steevast naar Nederland gekeken. Zo mag DUO, de uitvoerder van de studielening, een fraudeopsporingsalgoritme niet meer gebruiken, omdat het er ernstig op lijkt dat dat discrimineert. Daarnaast hebben verschillende gemeenten fraudeopsporingsalgoritmen ingezet die discrimineren. Bovendien zette het ministerie van Buitenlandse Zaken een algoritme racistisch in bij visumaanvragen, ondanks waarschuwingen van de functionaris gegevensbescherming. En als klap op de vuurpijl: het Toeslagenschandaal. (...)

Maar in de onderhandelingen over de AI-verordening dringt Nederland erop aan dat er geen strikt verbod moet komen op biometrische identificatie. Die technologie kunnen opsporingsdiensten namelijk goed gebruiken. Alleen blijkt de politie nu al geen grip te hebben op een gezichtsherkenningsdatabase waarin tienduizenden mensen onterecht staan opgenomen. (...)

Uit onderzoek van Follow The Money bleek onlangs dat Nederlanders onterecht op ‘terreurlijsten’ terechtkomen, zonder dat ze daadwerkelijk verdacht worden van een strafbaar feit. (...)

Mensenrechten zijn er om mensen te beschermen, ook – of misschien vooral – tegen de overheid. En Nederland laat uitstekend zien waarom het geen overbodige luxe is om ervoor te zorgen dat die rechten beschermd worden in de AI-verordening. (...)

Hele artikel

> Zie ook: De Europese AI-wet dreigt te worden afgezwakt, onder druk van de techlobby (NRC)

Tags: #nederlands #eu #europese_unie #ai #kunstmatige_intelligentie #algoritme #toeslagenaffaire #duo #belastingdienst #overheid #democratie #rechtsstaat #fraude #fraudebestrijding #uitkeringen #kinderopvangtoeslag #discriminatie #racisme #fsv #Fraudesignaleringsvoorziening #gezichtsherkenning

De fiscus ondermijnt zelf het Nederlands belastingstelsel

NRC

Belasting - De fiscale bevoordeling van grote geldstromen door de staat is een bedreiging voor het belastingstelsel.

‘Belastingontwijking is geen natuurwet, maar een beleidskeuze.” Met deze vaststelling in het rapport Global Tax Evasion van het EU Tax Observatory, gevestigd in Parijs, kan Nederland het doen. Want Nederland komt er in dit rapport als het stoute jongetje van de klas beschamend van af. Niet alleen speelt Nederland een sleutelrol als grootste doorstroomland ter wereld van kapitaal op zoek naar belastingontwijking, de allerrijkste Nederlanders kunnen de belastingdruk op hun inkomen en vermogen spectaculair verlagen – meer nog dan miljardairs in Frankrijk en de Verenigde Staten. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

.

Nederlands voorbeeld de 30 procent belastingvrijstelling voor expats (92.000 begunstigden, voordeel 11.950 euro per jaar, gederfde belastinginkomsten voor de schatkist 1,1 miljard euro). (...)

Er zijn andere voorbeelden van particuliere rijkdom die zich onttrekt aan nationale belastingheffing. Zoals Nederlandse telers en exporteurs in de bloemenbranche die de afgelopen jaren op grote schaal gebruik hebben gemaakt van betalingen via een archaïsche Schotse juridische constructie. (...)

Daarnaast zijn er mogelijkheden van juridische acrobatiek door de oprichting van een stichting die kan worden ondergebracht bij een trust naar het recht van een belastingparadijs op een Kanaaleiland, in de Cariben of de Stille Zuidzee.

De Belastingdienst kan het niet alleen makkelijker, maar ook leuker maken. Zoals met Box 2 van het belastingstelsel, die bekend staat als ‘de pretbox van Vermeend’ (naar staatssecretaris Willem Vermeend die het boxenstelsel in 2001 heeft ingevoerd). Via Box 2 kunnen ondernemers (directeuren-grootaandeelhouders) met een ‘aanmerkelijk belang’ (dat wil zeggen minimaal 5 procent van het aandelenkapitaal in een onderneming, dat kan een eigen bedrijf maar ook een particuliere ‘pensioen-bv’ zijn) aanzienlijke belastingbesparingen bereiken. (...)

Geen wonder dat het EU Tax Observatory vaststelt: „Belastingontwijking – inclusief een grijs gebied op de grens van wat wetmatig is – vindt in toenemende mate binnenlands plaats.”

Nederland heeft bovendien de reputatie het grootste doorstroomland van kapitaal ter wereld te zijn. Ruim 15 procent van de belastingontwijking op internationale bedrijfswinsten loopt via Nederland, volgens het Tax Observatory-rapport. (...)

Anders gezien: Nederland is het grootste belastingparadijs ter wereld zonder palmbomen en tropische stranden.

Ook dit is geen uitvloeisel van een natuurwet, maar van bewust nationaal beleid. Tientallen jaren hebben Nederlandse kabinetten prioriteit gegeven aan het vestigingsklimaat. Nederland heeft een kerstboom aan fiscale regelingen opgetuigd waarmee rente, dividend, interne verrekeningen, royalties of intellectueel eigendom niet of nauwelijks belast worden. (...)

In veel gevallen is sprake van geldstromen langs brievenbusfirma’s zonder personeel, die slechts bestaan uit een inschrijving bij de Kamer van Koophandel en die beheerd worden door trustkantoren. Nederland telt zo’n 12.000 brievenbusfirma’s, op één adres in Amsterdam Zuidoost zijn er meer dan 2.000 gevestigd en in een pand aan de Keizersgracht meer dan 200. (...)

Wat levert Doorstroomland op? Behalve een dubieuze reputatie: drie- tot vierduizend lucratieve banen in de professionele dienstverlening en een slordige 650 miljoen euro vennootschapsbelasting. Volgens Tax Justice Netwerk staat daar een belastingderving van 10 miljard dollar tegenover door weglekken van winsten van in Nederland geregistreerde ondernemingen en particuliere vermogens naar belastingparadijzen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #belasting #belastingontwijking #belastingontduiking #belastingparadijs #belastingdienst #lobby #europa #europese_unie #europese_commissie #oecd #EU_Tax_Observatory #oeso #oecd #winstbelasting #vermogensbelasting #brievenbusfirma #trustkantoor

Het is de hoogste tijd om belastingontwijking aan te pakken, om te beginnen aan de Zuidas

De Volkskrant

Veel te lang hebben overheden toegekeken hoe kapitaal werd geschoven tussen landen om belasting te ontwijken.

In het jongste rapport over internationale belastingontwijking speelt Nederland opnieuw een negatieve hoofdrol. Dit land is voor bedrijven wereldwijd de favoriete bestemming voor ontduiking van de winstbelasting, blijkt uit een uitgebreide studie van het EU Tax Observatory, een onafhankelijke Franse onderzoeksinstelling. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Nederland is een centrum van belastingontwijking, met name aan de Amsterdamse Zuidas. Beeld Freek van den Bergh/de Volkskrant.

De gemiddelde Nederlandse rijkaard betaalt inmiddels minder dan 20 procent belasting over zijn inkomen. (...)

Nobelprijswinnaar Joseph Stiglitz beschrijft in het voorwoord bij de studie glashelder hoe dit de samenleving ondermijnt. Niet alleen komen overheden hierdoor geld te kort om de belangrijkste uitdagingen van deze tijd (klimaatverandering, bijvoorbeeld) het hoofd te bieden, ook wordt het draagvlak onder het belastingstelsel ondergraven. Als bedrijven en miljardairs massaal belasting ontwijken, als het betalen van belasting niet meer als morele plicht wordt gezien, dan zullen gewone burgers op den duur ook gaan morren. (...)

Het is de afgelopen decennia heel makkelijk geworden kapitaal over de wereld te schuiven. Daardoor heeft de factor kapitaal beslag gelegd op een steeds groter deel van de winst. De factor arbeid delft het onderspit. Een arbeider kan nooit dreigen dat hij zijn activiteiten naar een ander land verplaatst als de belasting niet omlaaggaat.

Het is de hoogste tijd om deze fundamentele ongelijkheid te lijf te gaan. (...)

De onderzoekers stellen voor om naast de wereldwijde minimum winstbelasting van 15 procent overal dezelfde vermogensbelasting te heffen van 2 procent. Dan heeft het geen zin meer om met geld te schuiven en kunnen fiscale adviseurs, werknemers van brievenbusbv’s en belastingambtenaren wat nuttigers gaan doen. Het zou mooi zijn als Nederland nu eens het goede voorbeeld geeft en binnen de Oeso voor regels pleit die een einde maken aan het belastingparadijs aan de Zuidas.

Hele artikel

> Zie ook: ‘Belastingontwijking kost de wereld jaarlijks 472 miljard dollar, Nederland een van de hoofdverantwoordelijken’

Tags: #nederlands #nederland #belasting #belastingontwijking #belastingontduiking #belastingparadijs #belastingdienst #lobby #europa #europese_unie #europese_commissie #oecd #EU_Tax_Observatory #oeso #oecd #winstbelasting #vermogensbelasting

.
De geruisloze groei van inlichtingenorganen

Privacy of veiligheid?

De Groene Amsterdammer

Terwijl de aandacht uitging naar de bevoegdheden van AIVD en MIVD zijn andere overheidsinstanties in de afgelopen jaren ongecontroleerd en op grote schaal inlichtingen over inwoners gaan verzamelen. Bijvoorbeeld omdat ze die als extremisten beschouwden. En verweer is lastig. (...)

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

.

Opeenvolgende, telkens gedetailleerder en dwingender wetten probeerden de bevoegdheden van de AIVD en de MIVD te beteugelen. Het leek een overwinning voor het streven naar een betrouwbare, voorspelbare en controleerbare overheid. (...)

Vrijwel ongemerkt, terwijl alle belangstelling uitging naar de wettelijke regelingen voor de AIVD en de MIVD, is een aantal andere inlichtingenorganen van de overheid als paddenstoelen opgeschoten. Zij ontberen meestal een wettelijke basis, terwijl hun werk leidt tot overheidsinterventies waar tegenover de burger min of meer machteloos staat.

Sommige van de activiteiten haalden kortstondig de pers, waarna ze werden gestaakt. Dit was het geval met het Land Information Manoeuvre Centre (LIMC) van Defensie. (...) Daarbij was sprake van grove privacy-schendingen. (...)

Een soortgelijk debacle deed zich voor bij de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (nctv). Deze instantie, in 2004 in het leven geroepen om de terrorismebestrijding in Nederland te coördineren, ging zich steeds meer als een inlichtingendienst gedragen. Jarenlang verzamelde ze heimelijk gegevens van burgers en verstuurde die aan gemeenten, politie, aivd en buitenlandse veiligheidsdiensten. (...)

De bij het LIMC en de NCTV geconstateerde gewoonte van de leiding om zich niets aan te trekken van twijfels over de rechtmatigheid van het eigen handelen valt ook op andere plaatsen bij de overheid waar te nemen. Maar terwijl de politiek bij het limc en de NCTV de inlichtingenactiviteiten stopzette na commotie in de media, gaan dergelijke werkwijzen elders vaak ongestoord verder.

Zo had de NCTV zich ook doen gelden in relatie tot de gemeenten. Met zijn instemming en steun zetten onder meer de gemeenten Rotterdam en Den Haag honderden sleutelpersonen in om informatie te verzamelen over mogelijk radicaliserende jongeren. (...) De kracht van aldus vergaarde informatie is volstrekt onduidelijk; het is niet uitgesloten dat het soms om louter roddels gaat. (...)

Eerder al had de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), de waakhond in Nederland als het gaat om gegevensverwerking door de overheid, grote vraagtekens geplaatst bij een soortgelijke aanpak van de gemeente Den Haag. Daar bestond het voornemen ook het online-gedrag van vermoede extremisten te monitoren. (...)

Bij de bestrijding van criminaliteit is sprake van een verschuiving van bestraffing naar preventie en verstoring. Dit impliceert een verschuiving van het strafrecht naar het bestuursrecht. Het bestuursrecht kent echter veel minder waarborgen dan het strafrecht voor de ‘verdachte’. (...)

Ook bij de politie heeft zich een ongekende intelligence-macht ontwikkeld. Na de Tweede Wereldoorlog waren in Nederland inlichtingen- en politieactiviteiten strikt gescheiden. Vooral door de bestrijding van terrorisme en radicalisering, cybercriminaliteit en de georganiseerde misdaad is inlichtingenwerk steeds meer usance geworden bij de politie. (...)

Recent ontstond er in de media deining over het tooi, het Team Openbare Orde Inlichtingen van de politie, dat jarenlang zonder wettelijke grondslag en ongecontroleerd op grote schaal inlichtingen verzamelde en de privacy schond van mensen die het als extremisten beschouwde. Het team maakte onder meer gebruik van infiltratie, heimelijk volgen en internetsurveillance. Strafrechthoogleraar Sven Brinkhoff kwalificeerde het in Trouw als ‘praktijken van een politiestaat’.

De politie opereert ook inlichtingenmatig binnen zogeheten samenwerkingsverbanden. (...) Deze samenwerkingsverbanden bestaan, behalve uit de politie, uit onder meer gemeenten, het Openbaar Ministerie, de Belastingdienst en de Fiod. Ook hier ontbreekt al vijftien jaar een wettelijke basis en ook hier zijn preventie en verstoring geëigende methodes.

Samenwerking tussen de politie en andere overheidsinstanties creëert vanuit privacy-perspectief een extra probleem, omdat de gegevensverwerking bij de politie geschiedt op basis van de Wet politiegegevens, terwijl de rest van de overheid moet handelen volgens de avg. Het maakt het voor de deelnemers mogelijk om te kiezen welk van de twee regimes voor hen het beste uitkomt. (...)

Behalve ondermijning lokt vooral bestrijding van (vermeende) fraude inlichtingenactiviteiten uit, zowel op het niveau van de rijks- als van de gemeentelijke overheid. (...)

Tot slot van dit verre van volledige overzicht : het Inlichtingenbureau. Het is in 2001 door het ministerie van Sociale Zaken ingesteld als een informatieknooppunt voor gemeenten en verwerkt gegevens over burgers die gebruikmaken van uitkeringsregelingen en sociale voorzieningen. Het bureau is wel omschreven als een ‘allesweter’, die zijn kennis vergaart door onder meer de koppeling van data van UWV, SVB, de Belastingdienst, de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) en gemeenten. (...)

Door publiek-private samenwerking van dergelijke samenwerkingsverbanden zijn publieke verantwoording, controle en normering vaag. (...)

Onduidelijk is bijvoorbeeld hoe de gegevensverwerking van het Inlichtingenbureau zich verhoudt tot het Bureau Keteninformatisering Werk en Inkomen (BKWI), een door Sociale Zaken in 2002 ingesteld zelfstandig onderdeel van het UWV, dat zichzelf aanprijst als ‘onmisbare pijler in het Nederlandse sociale-zekerheidsstelsel op het gebied van digitale gegevenslevering en keteninformatisering waar het de gegevensuitwisseling over burgers en bedrijven betreft’. Of zoals de Volkskrant dit bureau aanduidde: Big Brother, ‘de natte droom van de controlerende overheid’.

Juist doordat zo weinig is vastgelegd omtrent dit soort activiteiten is ook onhelder wie ervoor verantwoordelijk is. Er ontbreekt bovendien regie. (...)

Het Inlichtingenbureau was ook medeontwerper en uitvoerder van het omstreden Systeem Risico Indicatie (SyRi), dat aan de hand van een algoritme een lijst leverde met adressen waarvoor een verhoogd risico op fraude en misbruik bestond. Nadat privacy-beschermingsclubs een proces tegen dit stelsel hadden aangespannen, verbood de rechtbank Den Haag dit begin 2020, omdat het in strijd was met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Maar in feite zette het Inlichtingenbureau zijn werkwijze voort, waarbij een combinatie van gegevens kan leiden tot een aanwijzing van fraude, die dadelijk resulteert in stopzetting van de uitkering, zonder dat de betrokken burger weet hoe hij of zij zich kan verweren. (...)

Opdrachtgevers en medewerkers hebben vaak overtrokken verwachtingen van de kwaliteit van ‘signalen’ en data. Het wemelt van de ongefundeerde aannames dat bepaalde data ook tot specifiek gedrag zullen leiden. Daarnaast sneuvelt het opschonen van data alvorens deze te gebruiken geregeld onder tijdsdruk en door gevoelens van urgentie bij opdrachtgevers. Ook bij de veilige opslag van de gegevens kunnen veelal vraagtekens worden geplaatst. (...)

Voorzover er toezicht is gecreëerd, heeft dit veelal een hoog de-slager-keurt-zijn-eigen-vlees-gehalte. Ethische normering ontbreekt meestal en als ambtenaren al eens uit gewetenswroeging aan de bel trekken, is het effect gering, zodat schimmig blijft wat er nu eigenlijk wel en niet mag. (...)

Al geruime tijd is er een Wet gegevens samenwerkingsverbanden in voorbereiding, die zou moeten zorgen voor de nog steeds ontbrekende wettelijke grondslag. (...)

Diverse mensenrechten- en privacy-organisaties hebben evenwel ernstige bezwaren geuit tegen het wetsontwerp. Ze spreken van een ‘Super SyRI’ of van een dreigende herhaling van de toeslagenaffaire. Krachtens het wetsontwerp kunnen samenwerkingsverbanden al bij ‘een eerste vermoeden van onrechtmatige activiteiten’ gegevens delen met ‘andere partijen’, waarbij onduidelijk is om welke ‘andere partijen’ het gaat. Niet alleen burgerservicenummers, woonsituatie, verblijfstatus, financiële gegevens en politiegegevens mogen worden gedeeld, maar ook gegevens over seksueel gedrag en seksuele geaardheid, zowel van het individu zelf als van zijn familie en vrienden.

De beoogde wet laat het aan de partijen van een samenwerkingsverband over of wordt voldaan aan de informatieplicht, die verweer mogelijk maakt. Een klachtenregeling kent zij niet. De in het wetsontwerp voorgestelde rechtmatigheidsadviescommissies zijn niet onafhankelijk en hebben slechts een niet-bindende adviserende rol bij nieuwe verwerkingswijzen. De conclusie moet zijn dat het wetsvoorstel vooralsnog niet de oplossing biedt voor de eerder geschetste problemen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #data #gegevens #persoonlijke_gegevens #surveillance #massa_surveillance #algoritme #AIVD #MIVD #inlichtingen #inlichtingendiensten #inlichtingen_verzamelen #autoriteit_persoonsgegevens #ap #Land_Information_Manoeuvre_Centre #LIMC #NCTV #gemeente #politie #radicalisering #politie #cybercriminaliteit #radicalisering #Team_Openbare_Orde_Inlichtingen #internetsurveillance #infiltratie #Openbaar_Ministerie #OM #Belastingdienst #Fiod #avg #Wet_politiegegevens #Inlichtingenbureau #UWV #SVB #Dienst_Uitvoering_Onderwijs #DUO #Rijksdienst_voor_het_Wegverkeer #RDW #keteninformatisering #Bureau_Keteninformatisering_Werk_en_Inkomen #BKWI #Systeem_Risico_Indicatie #SyRi #Wet_gegevens_samenwerkingsverbanden

‘Belastingontwijking kost de wereld jaarlijks 472 miljard dollar, Nederland een van de hoofdverantwoordelijken’

Het is de afgelopen jaren moeilijker geworden om via Nederland belasting te ontwijken, maar desondanks lijkt het alsof het aandeel van Nederland in de wereldwijde belastingontwijking is gegroeid.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Nederland heeft afgelopen jaren maatregelen genomen tegen belastingontwijking. Foto Sem van der Wal/ANP.

Overheden lopen wereldwijd jaarlijks 472 miljard dollar (427 miljard euro) mis door belastingontwijking, heeft het Tax Justice Network berekend. Volgens de organisatie, die de ontwijking bestrijdt, zorgen rijke individuen voor 171 miljard belastingverlies door hun geld weg te sluizen en bedrijven voor 301 miljard schade door winst elders op te geven. En in die 301 miljard is Nederland met een aandeel van 17 procent een van de hoofdverantwoordelijken. (...)

Het Tax Justice Network ziet één grote boosdoener, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OECD). De landen die daarbij zijn aangesloten, zouden voor buitenproportioneel veel belastingontwijking zorgen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #belasting #belastingontwijking #belastingontduiking #belastingparadijs #belastingdienst #lobby #europa #europese_unie #europese_commissie #oecd #tax_justice_network

Het land van Rutte werkt vooral voor wie Nederland toch al werkte

NRC

Gaaf land - In het Nederland van Mark Rutte moeten mensen zo veel mogelijk zelf doen. Wie dat niet kan, wordt gewantrouwd, of loopt vast in een „spaghetti van wetten en regels”. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Zonnepanelen op de daken van Hoonhorst. Foto Dieuwertje Bravenboer.

„Van mijn ouders heb ik geleerd dat je eerst moet proberen om voor jezelf te zorgen, voordat je een beroep doet op de overheid”, zegt Mark Rutte in september 2013. De premier houdt op verzoek van Elsevier de HJ Schoo-lezing in Amsterdam, waarin hij zijn blik op Nederland deelt. Het land verkeert in financiële problemen, de gevolgen van de kredietcrisis een aantal jaar eerder dreunen nog altijd na. De staatskas is leeg, de gezondheidszorg is een bureaucratisch labyrint geworden en betaalbare woningen zijn er amper. Problemen die Rutte met zijn tweede kabinet (2012-2017) – met de ideologische tegenpool PvdA – moet zien te beteugelen. (...)

NRC trok in de week na de aankondiging van zijn vertrek het land in om de balans op te maken. „In zelfredzaamheid zit best iets goeds, maar veel mensen zijn dat niet.” (...)

Veel duidelijker is de tweedeling tussen de groepen die het door Rutte voorgeschreven medicijn van zelfredzaamheid aankonden en zij die er juist (verder) door de in moeilijkheden kwamen. (...)

Sociale werkplaatsen verdwenen en mensen moesten meer in ‘normale’ bedrijven en overheidsorganisaties aan de slag. Dat lukte niet. (...)

Voor de jeugdzorg was 2015 „een rampjaar”, zegt Jason Bhugwandass, die zich na eigen ervaring in de gesloten jeugdzorg nu inzet als adviseur. Het was altijd al „een problematische sector”, zegt hij. „Maar vanaf 2015 moesten gemeenten méér gaan doen met minder middelen, omdat er ook fors werd bezuinigd.” Door aanbestedingen kwamen er „perverse prikkels”, zegt hij. „Met lichtere zorg kun je namelijk meer geld verdienen.”

Het gevolg is dat de jongeren die het kwetsbaarst zijn en de grootste problemen hebben, het moeilijkst aan hulp komen. (...)

Ook het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) concludeerde in 2020 in een vernietigende evaluatie dat de Participatiewet de positie van kwetsbaren niet had verbeterd – integendeel. „Er zijn lange wachttijden voor jongeren met complexe problemen en de baankansen zijn afgenomen voor mensen die aangepast werk nodig hebben.” En: de overheid overschatte de zelfredzaamheid die mensen aankunnen, aldus het planbureau. (...)

Hilhorst voorspelde: wie zijn eigen boontjes kan doppen, redt zich. Maar wie minder geluk heeft, vindt de overheid steeds vaker tegenover zich – ook door nieuwe, politiek breedgesteunde wetgeving, die foutjes met uitkeringen en toeslagen als fraude bestraft.

Anders gezegd: mensen moesten meer zelf gaan doen, maar wie dat niet kon, werd steviger gewantrouwd. Inmiddels loopt een op de vijf burgers vast in een „spaghetti van wetten en regels”, schatte de commissie van Tweede Kamerleden die in 2020 de problemen bij uitvoeringsorganisaties als de Belastingdienst onderzocht. (...)

Vroeger, vertelt ze, was er een boekje van de gemeente waarin burgers precies konden zien waar ze recht op hadden. Dat verdween. Daardoor lopen mensen nu geld mis waar ze wel recht op kunnen hebben. (...)

Burgers zien een opeenstapeling van crises: de wooncrisis, stijgende prijzen, de oorlog, de asielcrisis, de stikstofcrisis en dan speelt klimaat er ook nog doorheen.” Er is, zegt ze, „grote somberheid in de samenleving over de enorme hoeveelheid crises die door de politiek niet wordt opgelost”. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #gaaf_land #rutte #mark_rutte #bureaucratie #participatiemaatschappij #participatiewet #kredietcrisis #gezondheidszorg #woningnood #toeslagenaffaire #aardbevingsschade #tweedeling #studiefinanciering #sociale_werkplaats #bezuinigingen #jeugdzorg #belastingdienst

De ‘cowboys’ van de Belastingdienst kregen opdracht bij opsporing ‘grenzen op te zoeken’

Trouw

Het management van Belastingdienst wist al in 2014 dat ook onschuldige toeslagenouders tot fraudeur werden bestempeld.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Staatssecretaris Marnix van Rij (belastingen) staat de pers te woord na afloop van de wekelijkse ministerraad. Beeld ANP.

Het speciale fraudeopsporingsteam CAF kreeg bij de oprichting in 2013 nadrukkelijk opdracht ‘de grenzen op te zoeken’ bij het opsporen van fraude. Al in 2014 was bij het management van de Belastingdienst bekend dat het CAF ‘veelvuldig’ de wettelijke grenzen opzocht.

Ook was toen bekend dat zeker 20 procent van de ouders van onderzochte gastouderbureau’s hierdoor ten onrechte beschuldigd zouden worden van fraude. Er werd met die informatie niets gedaan.

Het zogeheten CAF-team van de Belastingdienst kreeg bij zijn oprichting in 2013 zelfs nadrukkelijk de opdracht zo creatief mogelijk te werk te gaan bij de fraudeopsporing. Ze mochten daarbij methodes gebruiken waarvan ‘de juridische kaders nog niet helemaal zijn uitgekristalliseerd’. In het plan van aanpak staat hoever het CAF-team mocht gaan: ‘Als niet op voorhand duidelijk is dat iets niet mogelijk is binnen de huidige regelgeving, doen we het.’

Opvallend is dat al in 2014 wordt besproken dat bij de jacht op foute gastouderbureaus er rekening mee moet worden gehouden dat 20 procent van de ouders te goeder trouw is. Toch kunnen deze ouders door de aanpak van het CAF-team wel als fraudeur te boek komen te staan, waarschuwt een manager.

Er wordt echter geen voorstel of actie ondernomen om deze ‘te goedertrouw’-ouders daadwerkelijk te beschermen tegen de onconventionele aanpak. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #toeslagen #toeslagenaffaire #toeslagen #belastingdienst #overheid #democratie #rechtsstaat #fraude #fraudebestrijding #uitkeringen #Kinderopvangtoeslag #discriminatie #racisme #fsv #Fraudesignaleringsvoorziening

Belastingparadijs Nederland ondergraaft de democratie

Hubert Smeets (NRC)

(...) Deze Uber files [zie: Financieele Dagblad, Trouw en De Groene Amsterdammer] stinken. Ze ruiken misschien niet naar regelrechte corruptie, maar toch zeker naar hypocrisie en rechtsstatelijk bederf. Om met de huichelarij te beginnen. Jarenlang heeft de Nederlandse regering corruptie opgevoerd als reden waarom Oekraïne geen lid zou kunnen worden van de EU. Op de index van Transparancy International staat Nederland qua smeergeldreinheid immers op de achtste plaats terwijl Oekraïne onderaan op 122 bungelt. Maar wat blijkt? Juist eigen vaderlanders en zelfs de Staat der Nederlanden die ‘ons’ Europa van vreemde smetten vrij wil houden, bezondigen zich aan subversief gedrag binnen de EU. (...)

Dat de Nederlandse fiscus tegelijkertijd vertrouwelijke informatie van fiscale collega’s in Zweden en Groot-Brittannië aan Uber doorspeelde om het bedrijf zo lang mogelijk uit de wind te houden, is echter meer dan pijnlijk. (...)

Hier gaat het niet meer om hypocrisie, hier is sprake van bederf. Mogelijk willens en wetens heeft de Belastingdienst geopereerd als dubbelagent door waardevolle geheime kennis te delen met een ‘disruptieve innovatieve’ onderneming uit het buitenland. Belastingparadijs Nederland heeft zich daarmee als onbetrouwbare bondgenoot binnen de EU ontmaskerd. (...)

De Belastingdienst is een bij uitstek rechtsstatelijke instelling. Als er één staatsmonopolie is dat alle burgers in gelijke omstandigheden gelijk moet behandelen, dan is het de fiscus. (...) Als de Belastingdienst zich verbindt met een buitenlands concern (Uber) en zich tegelijkertijd keert tegen gewone burgers (Toeslagenaffaire) – om slechts twee dossiers te noemen – dan ondergraaft ze niets minder dan een hoeksteen van de democratie: het onderlinge vertrouwen in de samenleving. (...)

Nog even en Nederland convergeert met het ‘corrupte’ Oosten, dat het zelf met zoveel ponteneur en eigendunk kritiseert. Tien tegen één dat ook Rutte zich hierin niet herkent. Dat zou een vergissing zijn. (...)

Hele artikel

Hubert Smeets

Tags: #nederlands #nederland #uber #taxi #uber_files #corruptie #democratie #belasting #belastingontwijking #belastingontduiking #belastingparadijs #belastingdienst #lobby #neelie_smit-kroes #europa #europese_unie #europese_commissie #toeslagenaffaire

Lekken van data is géén incident

Maxim Februari (NRC)

(...) De gemeente heeft al mijn gegevens laten stelen door een ransomewaregroep en die heeft ze op het dark web gegooid, waar de bankrover ze kennelijk heeft gevonden. (...)

Nog maar net had ik de brief over de diefstal gelezen en het bericht van de boef beluisterd of ik kreeg opdracht van tijdschrift De Gids om een kopie van mijn paspoort toe te sturen. De overheid had erom gevraagd. (...)

Deze rare optelsom van gebeurtenissen, die ik niet had durven verzinnen, is een schoolvoorbeeld van iets dat je een veiligheidsparadox zou kunnen noemen. Om misdaad te voorkomen, tuig je systemen op die de boel niet veilig maken maar juist onveilig op een andere manier. Om terrorisme te voorkomen, eis je persoonsgegevens van die aardige meneer van De Gids en vervolgens laat je zijn gegevens stelen door een misdaadsyndicaat. (...)

[I]k heb een stapeltje sorry-brieven in huis. „We doen er alles aan.” Nee, jullie doen er niet alles aan, anders zou je erkennen dat het probleem voortkomt uit je oplossing. Dat het ronddwalen van gegevens geen incident is, maar een uitvloeisel van het online verzamelen.

Als je serieus bent, snap je dat burgers het niet leuk vinden nog meer gegevens af te staan als ze die gegevens vervolgens op de gekste plekken tegenkomen. „We hechten veel waarden aan privacy”, schrijft de eerbiedwaardige organisatie X in haar excuusbrief. Wat betekent dat? Dat je het datalek aangrijpt om de noodzaak van online gegevensverzameling te heroverwegen? Nee? (...)

Geef liever toe dat het geen incidenten zijn, maar kenmerken van het systeem. Het rondzingen van gegevens draagt bij aan de moderne moeilijkheid dat je niet weet welke instantie je nog kunt vertrouwen. (...)

Hele artikel

Maxim Februari

Tags: #nederlands #data #dataverzameling #gegevens #gegevensverzameling #datalek #persoonlijke_gegevens #privacy #digitalisering #surveillancekapitalisme #data_mining #gevangenis #gevangenisstraf #crimonaliteit #ransomware #dark_web #jeugdinstelling #jeugdzorg #misbruik #geweld #belastingdienst #fraudebestrijding #toeslagenaffaire #veiligheidsparadox

Belastingdienst ging vooral achter lage inkomens aan

Trouw

Om toeslagen te controleren op fouten en fraude gebruikte de Belastingdienst een zelflerend algoritme. Dat selecteerde vooral lage inkomens voor controle.

De Belastingdienst heeft jarenlang specifiek burgers met een laag inkomen geselecteerd voor extra controle op fraude met de kinderopvangtoeslag. Hogere inkomens werden juist bewust ontzien. Dat erkent de Belastingdienst in antwoorden op vragen van Trouw en RTL Nieuws over het zogeheten risicoclassificatiemodel van Toeslagen. (...)

Het gaat om een zelflerend algoritme, dat zelfstandig bepaalt welke indicatoren erop zouden kunnen wijzen dat bepaalde aanvragen voor toeslagen een verhoogde kans op fouten of fraude kennen. (...)

In de praktijk betekent dit dat lage inkomens een hogere risicoscore kregen, hogere inkomens kregen juist een lagere risicoscore. (...)

Volgens Liem wijst de enorme oververtegenwoordiging van lage inkomens op zogeheten selectiebias in het model. Kort gezegd: als het model vermoedt dat bij lagere inkomens meer kans is op fraude, worden vooral die aanvragen gecontroleerd. Dat leidt ertoe dat vooral aanvragen van lage inkomens worden gecorrigeerd. Omdat het model weer getraind wordt met die uitkomsten, wordt er steeds verder ingezoomd op lage inkomens.

“Iedereen die iets weet van risicoselectie weet dat je alert moet zijn op selectiebias”, zegt Liem. Bijvoorbeeld door ook aselect aanvragen te controleren. Maar dat gebeurde niet bij Toeslagen. (...)

Eerder bleek al uit onderzoek van Trouw en RTL Nieuws dat de Belastingdienst ook een indicator gebruikte om te selecteren op het al dan niet hebben van de Nederlandse nationaliteit. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Rekenkamer: te weinig aandacht voor discriminatie bij gebruik algoritmes door overheid (Trouw)

Tags: #nederlands #nederland #toeslagenaffaire #toeslagen #belastingdienst #overheid #democratie #rechtsstaat #fraude #fraudebestrijding #uitkeringen #tweede_kamer #politici #rechtspraak #bestuursrecht #grondwet #trias_politica #scheiding_der_machten #Kinderopvangtoeslag #raad_van_state #discriminatie #racisme #kabinet #aftreden #rutte

Desinteresse in technologie kan zomaar leiden tot staatssurveillance

Laurens Verhagen (De Volkskrant)

‘Het wetsvoorstel zet de deur wagenwijd open voor een onbegrensde surveillance door een onbegrensde hoeveelheid partijen, publiek en privaat.’ Nee, deze woorden gaan niet over China. Noch over Rusland. Het wetsvoorstel in kwestie is afkomstig van onze eigen minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid. (...)

De aangehaalde woorden zijn afkomstig van de Autoriteit Persoonsgegevens. (...)

‘Dit wetsvoorstel maakt het mogelijk dat nog veel meer instanties persoonsgegevens met elkaar delen, zonder dat er duidelijk iets aan de hand is. En niet alleen overheidsinstanties, ook private partijen. Hier ligt het risico van massasurveillance op de loer’, stelt AP-voorzitter Aleid Wolfsen.

Niet voor niets wordt de WGS een Super-SyRI genoemd: de wet gaat nog veel verder dan deze ook al sterk bekritiseerde Systeem Risico Indicatie. (...) De rechter oordeelde over SyRI vorig jaar dat dit systeem verboden moet worden. (...)

Klaar dus, zou je zeggen. Maar nee hoor, ondertussen werkte de minister al aan een super-SyRI. De AP vreest dat exact dezelfde fouten zullen worden gemaakt: burgers die zomaar op het verkeerde lijstje terechtkomen en zo in de verdrukking komen. Ook stelt de toezichthouder dat de wet te vaag is. Al bij ‘een eerste vermoeden van onrechtmatige activiteiten’ kunnen samenwerkingsverbanden gegevens delen met ‘andere partijen’ als dat noodzakelijk is. Wie die ‘andere partijen’ precies zijn? De AP heeft geen flauw idee en wij ook niet. (...)

In een deze week gepubliceerd rapport over kunstmatige intelligentie constateert de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid een schrijnend gebrek aan interesse voor digitale zaken bij de overheid. (...) ‘We shape our tools, and thereafter our tools shape us’, luidt het terecht beroemde citaat dat aan mediawetenschapper Marshall McLuhan wordt toegeschreven.

Hele artikel

> Zie ook: De zorgen over de nieuwe Big Brother-wet zijn terecht

Demissionair minister Ferdinand Grapperhaus van Justitie en Veiligheid (CDA) stelde een wet voor die het delen van persoonsgegevens van burgers makkelijker maakt. Beeld ANP.

Tags: #nederlands #nederland #surveillance #massasurveillance #autoriteit_persoonsgegevens #ap #wet_wgs #wgs #Wet_gegevensverwerking_samenwerkingsverbanden #gegevens #gegevensverwerking #fraude #fraudebestrijding #Financieel_Expertise_Centrum #FEC) #Infobox_Crimineel_en_Onverklaarbaar_Vermogen #iCOV #Regionale_Informatie--en_Expertise_Centra #RIEC #Zorg-_en_Veiligheidshuizen #ZVH’s #banken #Fraude_Signalering_Voorziening #FSV #belastingdienst