Rutte zwijgt terwijl Europa wegzakt in de energiecrisis

NRC

Energiecrisis - Terwijl de andere EU-landen zich voorbereiden op maatregelen tegen de energiecrisis houdt premier Rutte zich ten onrechte stil, schrijft Christopher Christiaanse.

Europa zakt weg in een ongekende energiecrisis. De gasprijs is afgelopen maand verdubbeld en staat nu tien keer hoger dan een jaar geleden. Zolang het mooi weer is zijn de gevolgen beperkt voelbaar. Maar zodra het stookseizoen begint zullen de economische klappen steeds harder worden. Dat vraagt om leiderschap en een duidelijk plan. Helaas blijkt het kabinet niet voorbereid en in tegenstelling tot andere regeringsleiders zwijgt Rutte in alle toonaarden. Dat versterkt de positie van Poetin om Europa uit elkaar te spelen. (...)

De energieprijzen zijn zo hoog omdat Rusland nog maar een fractie van het gecontracteerde gas levert. (...) In werkelijkheid is het gastekort een politieke strategie om Europese eensgezindheid over de sancties op te breken.

De gevolgen van de hoge energieprijzen rollen nu al als een sneeuwbal door de samenleving. (...)

De voorspelbaarheid van deze crisis geeft regeringen tijd om hun bevolking voor te bereiden: de Belgische premier De Croo en Franse president Macron waarschuwen hun landgenoten voor „vijf tot tien moeilijke winters”, waarin offers gebracht moeten worden. De Duitse vicepremier Habeck waarschuwt zelfs voor het stilleggen van de industrie, met ongekende economische schade tot gevolg. In vrijwel alle lidstaten zijn regelmatig persconferenties met de laatste ontwikkelingen en maatregelen. Waar blijft de persconferentie van Rutte? (...)

De invasie en het barbaarse optreden van de Russische krijgsmacht hebben geleid tot ongekende sancties vanuit de EU. De roep om sancties is vaak publiek, maar de uitwerking en het bepalen van uitzonderingen gebeurt achter gesloten deuren. (...) Als EU-leiders niet openlijk eensgezind blijven en voorbereidingen treffen zal Poetin deze winter meer landen kunnen verleiden met zijn aardgas.

Daarom moet Rutte zich snel en duidelijk uitspreken: het tijdperk van goedkoop aardgas is voorgoed ten einde en er moeten met spoed pijnlijke beslissingen genomen worden. Voor de korte termijn hebben experts al talloze maatregelen voorgesteld, bijvoorbeeld een spoedwet energiebesparing en de versnelde uitvoering van het nationaal isolatieprogramma. Het belangrijkste is echter dat Rutte laat zien dat er tijdens deze crisis een kabinet staat dat de leiding durft te nemen. Zo wordt ook duidelijk dat hij samen met de andere EU-landen een vuist maakt tegen de afhankelijkheid van Rusland.

Hele artikel

Olietankers in de buurt van de Russische Nachodka Baai. Foto Tatiana Meel/Reuters.

Tags: #nederlands #nederland #rutte #kabinet #regering #energie #energieprijzen #energiecrisis #energietransitie #rusland #oekraine #sancties

Er is genoeg geld in Nederland, zegt econoom Dirk Bezemer. ‘Het is jarenlang de verkeerde kant op gerold’

Trouw

(...) ‘Dit rijke land moet zich schamen voor de werkende armen.’ (...)

“De overheid heeft veel invloed op de lonen, vergis je niet. Er ís geen vrije markt waar de overheid niets kan doen, al is dat lange tijd het verhaal geweest.” (...)

“Een voorbeeld daarvan is flexibilisering. Zo’n dertig jaar geleden is de overheid de arbeidsmarkt gaan flexibiliseren en opeenvolgende kabinetten hebben dat actief gepromoot. Van de 9 miljoen werkende Nederlanders zijn er 2,5 à 3 miljoen flexwerker of zzp’er. Deels zijn dat mensen die goed voor zichzelf kunnen zorgen, zeker, maar een groot deel heeft een te laag en onzeker inkomen.” (...)

“Noem het verblinding, overtuiging, of noem het ideologie, maar in Nederland heerst het idee dat de Amsterdamse Zuidas, met zijn banken, accountants en vermogensbeheerders, het vlaggenschip van de Nederlandse economie is. De financiële sector krijgt in dit land enorme subsidies.

“Neem de hypotheekrenteaftrek. Die geeft de overheid aan huizenkopers, zodat ze lagere maandlasten hebben. Maar in wezen is het een subsidie aan de bank, want die zegt: als jij lagere lasten hebt, dan kun je best meer lenen. En wie meer leent, betaalt meer rente. Voor banken, voor makelaars, voor dat hele financiële complex is die aftrek fantastisch.” (...)

“Alle ongeveer drie miljoen gepensioneerden in Nederland ontvangen AOW. De overheid registreert wie wat krijgt en voert de regeling uit en dat kost ongeveer 100 miljoen euro per jaar.

“Daarnaast heb je de pensioenfondsen, waarin werkgevers en werknemers premies inleggen die worden belegd. Dat kost zo’n 9 miljard per jaar. Dat is negentig keer zoveel, terwijl er hetzelfde aantal gepensioneerden mee wordt bediend. Waar gaat al dat geld naartoe? Dat kun je je afvragen.” (...)

“Die vermogensbeheerders, de money managers, romen stevig af op de inleg van pensioenspaarders. Het is een wereld van exorbitante winsten en weinig toegevoegde waarde.” (...)

“De eerste stap is dat er een consensus ontstaat: dit kan beter. Maar ons enorme pensioenstelsel met zijn vele partijen en ingewikkelde regels is heel lastig te veranderen. En voor ons belastingstelsel geldt dat niet anders.” (...)

“Zo liet Keynes zien dat de financiële structuur van een land bepaalt wat het kan doen. Voor ons land geldt: pakken we ons pensioen- en belastingstelsel niet aan, dan blijven de kwetsbaarheden, flexwerk en de werkende armen. Dan sukkelen we door. Dat hoeft niet in een rijk land als het onze.” (...)

“De geschiedenis van het kapitalisme laat zien dat groei en verdeling van welvaart op hun best zijn wanneer de markt en de overheid de economie samen vormgeven en de dynamiek sturen.” (...)

“De overheid heeft een mening en stuurt daarop. En dat is niet het idee dat daarna postvatte: dat van de bv Nederland. Ofwel: alles wat goed is voor bedrijven is goed voor Nederland. Maar aanpak van stikstof en ­natuurbescherming zijn niet het eerste belang van ­bedrijven, maar wel van groot belang voor het land.

“Nu zie je dat de overheid probeert om de problemen af te kopen met een fondsje hier en een fondsje daar. Er is een stikstoffonds, een groeifonds, maar ideeën zitten er niet achter. Dat past bij een premier die visie een vies woord vindt. Economen zeggen: als je geld uitgeeft, moet je over het doel nagedacht hebben.” (...)

“Geld is geen beperking. Wel als je een arm land bent. Maar Nederland is rijk.”

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #economie #armoede #energieprijzen #inflatie #flexwerk #zzp #pensioen #pensioenfonds #vermogenbeheer #aow #lonen #werkende_armen #hypotheek #hypotheekrente #hypotheekrenteaftrek #flexibilisering #arbeidsmarkt #zuidas #banken #accountants #makelaars #huizenmarkt #belasting #keynes #bv_nederland #stikstoffonds #groeifonds #bedrijfsleven #stikstof #natuurbescherming #luchtvervuiling #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikasgas #uitstoot #markt #marktfundamentalisme #kapitalisme #bedrijfsleven