Kabinet moet stoppen Schiphol buiten de wet te plaatsen

NRC (€)

(...) Des te teleurstellender was het om vorige week te lezen dat diezelfde Van der Wal achter het besluit staat om met een rammelende juridische constructie luchthaven Schiphol te helpen de milieuregels nog een jaartje langer te omzeilen. Want daar komt het gerommel met natuurvergunningen gebaseerd op stikstofrechten van opgekochte boerderijen de facto op neer. (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

Milieuorganisaties als Greenpeace en Milieudefensie hebben de vergunning inmiddels aangevochten. Maar voordat een rechter zich hierover heeft uitgesproken, zijn we maanden zo niet jaren verder. En dat is precies onderdeel van de tactiek van de overheid als het gaat over Schiphol: tijd rekken, om maar geen vluchten te hoeven schrappen.

Het is van een ongekend cynisme om als Rijksoverheid een besluit te nemen waarvan ze wéét dat het bij de rechter onderuit gehaald zal worden. (...) Wie legt het de boer uit die zijn bedrijf wél moet verkopen vanwege de stikstofregels? Wie vertelt het andere bedrijven die niet op deze manier aan een natuurvergunning kunnen komen en dus noodgedwongen moeten stoppen? (...)

Bedrijven als Schiphol komen– zelfs met actieve hulp van de staat – overal mee weg. Gewone ondernemers krijgen te maken met een steeds strengere overheid die klimaatmaatregelen uitrolt en afdwingt. (...)

Het laat zien dat Nederland helemaal niet hoeft te wachten op de PVV als het gaat om de uitholling van de rechtsstaat. Het gebeurt nu al, zonder Wilders.

Terecht heeft de Kamer ernstige bezwaren tegen de hele gang van zaken. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #schiphol #klm #luchtvaart #hubfunctie #stop4deroute #overlast #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #uitstoot #luchtvervuiling #geluidshinder #lobby #schiphollen

Dat schiet lekker op ...

CO2-uitstoot van auto’s daalt vooral in de folder: op de weg is de emissie nog net zo hoog

De Volkskrant

Ondanks torenhoge ambities en steeds strengere eisen stoten Europese auto’s nog net zo veel CO2 uit als twaalf jaar geleden. Hoewel op papier verbeteringen zijn bereikt, zijn de emissies in de praktijk nauwelijks gedaald, constateert de Europese Rekenkamer.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Meer dan de helft van de verkochte auto’s is een SUV, die zwaarder en krachtiger zijn dan andere personenauto’s en dus ook meer uitstoten. Beeld Harry Cock / de Volkskrant.

Dat de uitstoot maar niet afneemt, komt onder meer doordat auto’s steeds zwaarder en krachtiger zijn geworden. Ook de voorliefde voor SUV’s speelt een rol: sinds vorig jaar is meer dan de helft van alle nieuwe auto’s van dit type. Efficiencyverbeteringen aan de verbrandingsmotoren zijn hierdoor tenietgedaan.

Daarnaast gaapt er een gat tussen de uitstoot die in het laboratorium wordt vastgesteld en die bij dagelijks gebruik de uitlaat verlaat. Die emissies liggen veel hoger.

De kloof tussen de belofte in de folder en de praktijk van alledag is ook nog eens gegroeid: van 17 procent in 2009 tot maar liefst 38 procent in 2018. (...)

In het onderzoek krijgt de Nederlandse toezichthouder RDW een veeg uit de pan. De RDW moet na goedkeuring van nieuwe automodellen ook steekproefsgewijs testen of ze tijdens het gebruik niet te veel afwijken van de limiet. Maar de overheidsorganisatie heeft dit gedurende twee jaar nagelaten. (...)

Het is van belang de uitstoot van personenwagens snel te verlagen. Bijna een kwart van de CO2-emissies in de EU wordt veroorzaakt door transport op de weg – dus nog zonder lucht- en scheepvaart. Transport is de enige sector die sinds 1990 meer CO2 uitstoot (plus 16 procent). Meer dan de helft van die kooldioxide komt uit de uitlaat van personenwagens.

Hele artikel

Tags: #nederlands #milieu #milieuvervuiling #luchtvervuiling #co2 #kooldioxide #auto #suv #transport #wegtransport #kimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #fossiele_brandstof #uitstoot

Aanvliegroute vier: hoe Schiphol een onhoudbare status quo verdedigt

Bert Wagendorp (De Volkskrant)

Liegen en bedriegen zit de luchthaven Schiphol in het bloed, net als manipuleren, schofferen en traineren: Schiphol is een meester in misleiding. Dus het is niet zo raar dat er onrust is ontstaan na de bekendmaking van de plannen voor een vierde aanvliegroute, die over delen van Gelderland en Utrecht voert. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Bert Wagendorp

De omwonenden laten Schiphol al jarenlang volslagen koud, hoewel het bedrijf er, geheel in de hierboven beschreven traditie van voortdurende misleiding, alles aan doet een indruk van betrokkenheid te wekken.

Schiphol is voor bijna 70 procent eigendom van de Nederlandse staat en voor 20 procent van de gemeente Amsterdam. Dat maakt het gedrag van het bedrijf des te onverklaarbaarder. (...)

De vierde aanvliegroute – die 20 procent van de dalende vluchten naar Schiphol moet accomoderen – trekt straks een spoor van lawaai en vervuiling over midden-Nederland. Na 2027, als Schiphols obsessieve groeidrang weer vrij baan krijgt dankzij de heilige mythe van ‘schonere en stillere vliegtuigen’ en Schiphols bedrevenheid in manipulatie van de overlastcijfers, kan de groei op vier in plaats van drie routes plaatsvinden. (Schiphols: ‘We hebben meer vluchten met minder vervuilende vliegtuigen nodig en om die te kunnen betalen is groei noodzakelijk’).

Uiteindelijk zal, net als in het geval van de boeren, het inzicht doorbreken dat Schiphol een volstrekt onhoudbare status quo verdedigt. Maar tot die tijd is het allemaal om gek van te worden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #schiphol #klm #luchtvaart #hubfunctie #stop4deroute #overlast #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #uitstoot #luchtvervuiling #geluidshinder #lobby #schiphollen

Het enige wat helpt tegen de problemen in de luchtvaart: veel minder vluchten

Trouw

De voorgestelde herindeling van het luchtruim voldoet niet. Verlaag het aantal vluchten flink en laat Schiphol zijn hubfunctie opgeven, betoogt Peter van Thienen van kerngroep Stop4deroute. (...)

Het plan dat KLM op 15 juni presenteerde om de geluidshinder op kortere termijn aan te pakken is onvoldoende: mogelijk enkele tientallen procenten minder ernstig gehinderden. KLM gaat uit van nieuwe vliegtuigen die stiller zouden zijn (wat wordt betwist door Brits bur­geronderzoek), ‘slimmer’ vliegen (ook onderdeel van de luchtruimherindeling) en meer woningisolatie.

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

](https://www.trouw.nl/opinie/het-enige-wat-helpt-tegen-de-problemen-in-de-luchtvaart-veel-minder-vluchten~b6989061/)
.

Het enige wat op de korte en middellange termijn helpt, is een flinke reductie van het aantal vluchten, met honderdduizenden. Maar de nu beoogde krimp van Schiphol is tijdelijk – de Luchtvaartnota gaat uit van groei, minister Harbers wil dit vanaf 2027, KLM wil dit en de herindeling biedt extra capaciteit hiervoor. (...)

Het opgeven van de hubfunctie ligt voor de hand. Meerdere rapporten laten zien dat dit kan zonder noemenswaardige schade aan de Nederlandse economie. Naast geluidshinder vormen klimaat, stikstof, zeer zorgwekkende stoffen en ultrafijnstof elk al zeer goede redenen om de vluchten flink te beperken, ook omdat er voorlopig geen betere technische oplossingen zijn.

Volharden in een beleid dat zich richt op een grote luchtvaartsector is niet uit te leggen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #schiphol #klm #luchtvaart #hubfunctie #stop4deroute #overlast #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #uitstoot #luchtvervuiling #geluidshinder

Het slechte huwelijk tussen universiteit en fossiele industrie

NRC

Universiteiten moeten niet meer samenwerken met de fossiele industrie. De morele bezwaren zijn te groot, schrijft Peter Kuipers Munneke. (...)

Moreel is het doen en laten van fossiele bedrijven niet langer aanvaardbaar. Van zo’n partner kun je beter scheiden. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Peter Kuipers Munneke.

Financiële samenwerking tussen wetenschap en bedrijfsleven wordt ook sterk aangemoedigd, met het topsectorenbeleid(https://www.topsectoren.nl/innovatie) van de overheid. Vooral in de chemische hoek zijn de banden met fossiele bedrijven sterk. (...)

Het staat vast dat fossiele brandstoffen de belangrijkste oorzaak zijn van de klimaatcrisis. Klimaatwetenschappers schreven het vorige maand nog maar eens op. (...)

Waar het fout is gegaan bij de fossiele bedrijven is dat ze ruim veertig jaar geleden zelf inzagen dat hun producten de aarde in groot gevaar brachten en niets met die kennis hebben gedaan. Sterker nog, door twijfel te zaaien en nep-experts in te zetten, tactieken geleend uit de tabaksindustrie, hebben fossiele bedrijven grootschalig desinformatie verspreid om hun winsten veilig te stellen. Deze klimaatontkenning leeft tot op de dag van vandaag voort, tot in de Tweede Kamer aan toe. (...)

De bedrijfsvoering van fossiele bedrijven staat haaks op wat nodig is voor een duurzame samenleving en een gezonde planeet. Als een sprinkhanenplaag komen olie- en gasbedrijven overal ter wereld de grondstoffen uit de bodem halen. Wat na afloop voor de samenleving achterblijft is de milieuschade, de aardbevingen, de corrupte politiek. De obscene winsten in de huidige energiecrisis, ruim 200 miljard dollar in 2022, worden massaal uitgekeerd aan grootaandeelhouders. Dat is modern kolonialisme. (...) Ondertussen hoor je de groene ambities vooral in radioreclames, want in de jaarcijfers vind je groene investeringen met een vergrootglas terug. Fossiele bedrijven zijn het toonbeeld geworden van maatschappelijk onverantwoord ondernemen. (...)

Niets doen is voor universiteiten geen optie meer. Samenwerking met fossiele bedrijven is niet langer te verdedigen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #milieu #milieuvervuiling #natuur #fossiele_brandstoffen #overstromingen #bosbranden #rampen #extreem_weer #luchtvervuiling #giftige_stoffen #fossiele_brandstof #co2 #fossiele_industrie #wetenschap #universiteit

Beloon bedrijven als Tata niet langer voor vieze en ziekmakende werkwijze

Teun van de Keuken (De Volkskrant)

Jarenlang hebben vieze, ziekmakende bedrijven met volkomen minachting voor hun omgeving ongestoord hun gang kunnen gaan. Het leed dat de gaswinning in Groningen heeft aangericht kennen we inmiddels allemaal. (...) Bij Tata Steel gaat het er minstens zo schrijnend aan toe. Dit bedrijf is waarschijnlijk het smerigste dat we in ons land hebben. Het is de grootste CO2- uitstoter van ons land en stoot ook de meeste stikstof uit van alle bedrijven in Nederland. Twee keer zoveel als goede tweede Schiphol. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Teun van de Keuken

Minstens zo erg is hoe ziek Tata Steel zijn omgeving maakt. Dit komt door de uitstoot van PAK’s, een groep kankerverwekkende stoffen die vrijkomt bij onvolledige verbranding. (...)

Het is vreemd dat bedrijven het normaal vinden om winst te maken door regels aan de laars te lappen, giftige stoffen in het oppervlaktewater te lozen, kankerverwekkend spul de lucht in te blazen en mensen ziek te maken. Het is vreemd dat dit verdienmodel jarenlang gewoon is gevonden. Het is vreemd dat al deze schade zelden op de bedrijven drukt en het is vreemd dat bedrijven die het schoner en netter proberen te doen hogere kosten en een slechtere concurrentiepositie hebben. En het is helemaal vreemd om bij tegenslag als een jengelende kleuter aan te kloppen bij de staat voor steun. Je wilde toch markteconomie? (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #tata_steel #vervuiling #luchtvervuiling #groningen #bevingsschade #gaswinning #co2 #stikstof #schiphol #pak #kanker #kankerverwekkende_stoffen #gezondheid #longkanker #hart-_en_vaatziektes #markteconomie #vrije_markt #staatssteun #subsidie

De kloof tussen stad en platteland is de valse romantiek over het boerenleven

Teun van de Keuken (De Volkskrant)

Er schijnt een kloof te bestaan tussen stad en platteland. Enige tijd terug hoorde ik hierover een merkwaardig gesprek op de radio tussen een wetenschapper die het had onderzocht en een politicus. De wetenschapper kon aan de hand van zijn onderzoeksresultaten aantonen dat het met die kloof wel meeviel.

Einde debat, zou je zeggen, maar daar was de politicus het niet mee eens. (...)

Nu zou ik de geleerde van de radio moeten volgen en er verder het zwijgen toe doen, maar ik wil toch een piepklein kloofje aanwijzen dat niet in het onderzoek is meegenomen: veel stadse lui hebben een te romantisch beeld van het platteland. Ze geloven misschien nog net dat God Jorwerd heeft verlaten, maar het wil er niet in dat ook Ot en Sien van het erf zijn vertrokken.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Teun van de Keuken

Als je aan het platteland denkt, denk je aan de plaatjes op eierdozen. Een kerktoren, een paar koeien in de wei en een handvol kippen die vrolijk rondscharrelen. Net buiten het kader van de eierdoos wentelen een paar knorrende varkens zich met kwispelende krulstaarten vrolijk door de modder. (...)

Terwijl landbouw allang niet meer gezellig en romantisch is. Het is een miljardenbusiness waarin door schaalvergroting met heel veel dieren geld moet worden verdiend. Varkensboeren zijn aannemers. Ze gooien ergens een gigantische dichte stal neer, proppen er tienduizenden varkens in, berekenen hoe veel voer ze erin moeten pompen en wanneer de beesten rijp voor de slacht zijn. Lopendebandwerk. Kippenstallen? Net zoiets. Bent u weleens in zo’n ruimte geweest? Ik wel. Niks romantisch aan.

In de gemeente Venray wonen 40 duizend mensen, 650 duizend varkens en 4,2 miljoen kippen. Wat dacht u dat zoiets met de luchtkwaliteit doet? Dankzij ons vee (100 miljoen kippen!) zijn wij de grootste poepproducent van de wereld. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #stad #platteland #kloof #landbouw #veeteelt #boeren #pluimvee #varkens #megastallen #luchtvervuiling #mest #mestoverschot

Reserveer de term ‘klimaatgekkies’ voor de grote vervuilers en hun politieke beschermers

Stevo Akkerman (Trouw)

(...) “De giganten op het gebied van fossiele brandstoffen pakken het probleem van plastic niet aan – integendeel, ze produceren nog meer van een product dat onze mensen en onze planeet bedreigt”, concludeerde het onderzoek. Wie zijn dan de klimaatgekkies? (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Stevo Akkerman

Maar ‘biologisch’ wordt gezien als elitair en luxe, dan kun je er meer voor vragen, constateren de bioboeren. Waarbij een onderzoeker van de Universiteit Wageningen aantekent dat de prijzen anders zouden liggen als alle schade voor het milieu zou worden doorberekend in de consumentenprijs – nu wordt die doorgeschoven naar alle belastingbetalers of naar volgende generaties. Wie zijn dan de klimaatgekkies? (...)

Veel grote bedrijven, zo berichtte Trouw, reppen van bio en groen en duurzaam door te wijzen op hun CO2-compensatie; door te investeren in bossen. (...) Dit is zo populair dat er nu al meer bos is beloofd dan de wereld kan bergen, bovendien is de opbrengst van al dat bos onvoldoende om ‘klimaatneutraal vliegen’ (American Airlines) of ‘klimaatneutraal tanken’ (Shell) te kunnen waarmaken. Wie zijn dan de klimaatgekkies?

Ook las ik dat het kabinet nog geen één keer de eigen klimaatdoelen heeft gehaald, alleen in 2020, maar dat was ‘dankzij’ corona. (...)

En als we het stoken van kolen per 2025 zouden staken, (...) zou dat 33 megaton aan CO2-uitstoot schelen, waarmee de achterstand in het halen van de klimaatdoelen grotendeels zou kunnen worden ingehaald. Wie zijn dan de klimaatgekkies?

Mijn voorstel is – u voelde het aankomen – dat we de term ‘klimaatgekkies’ voortaan reserveren voor de grote vervuilers en hun politieke beschermers. En wel met onmiddellijke ingang.

Hele artikel

> Zie ook: Advocaat Bénédicte Ficq (65) is nu lid van Extinction Rebellion: ‘Ik vind het debiel als mensen niet in actie komen’ (Trouw)

Tags: #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #exitinction_rebellion #ficq #consumptie #overconsumptie #milieu #milieuvervuiling #natuur #fossiele_brandstoffen #overstromingen #bosbranden #rampen #extreem_weer #luchtvervuiling #giftige_stoffen #kankerverwekkende_stoffen #DSM #Ruhrgebied #industrie #Tata_Steel #plastic #plastic_soep #shell #american_airlines

Advocaat Bénédicte Ficq (65) is nu lid van Extinction Rebellion: ‘Ik vind het debiel als mensen niet in actie komen’

Trouw

Topadvocaat Bénédicte Ficq, bekend van haar strijd tegen de tabaksindustrie en Tata Steel, is lid geworden van Extinction Rebellion. ‘Het is de hoogste tijd om ons uit te spreken tegen alle vervuiling.’

Ze liep laatst rond in een Albert Heijn XL. Advocaat Bénédicte Ficq (65) zag daar, tussen de gevulde schappen, scherper dan ooit hoe overconsumptie, luxe en uitputting van bronnen er in een alledaags tafereel uitziet. “De overdaad die je daar tegemoet treedt is duizelingwekkend. Het aanbod is zo groot. Absurd. We zijn volkomen losgeslagen van de natuur. Wij zijn de oorzaak dat milieu en klimaat nu in versneld tempo kapotgaan.”

(Tekst loopt door onder de foto.)

Bénédicte Ficq

Nee, ze wil beslist geen heilig boontje uithangen. Ze rekent zichzelf ook voor een zeer belangrijk deel tot de ‘wij’ die het verkeerd deden, het overgrote deel van de maatschappij dat erop los consumeert. “Mijn generatie heeft gedacht: de wereld is oneindig. We zijn onnadenkend omgesprongen met de bronnen die de natuur ons te bieden heeft. Allemaal omdat vertier en consumptie voorop stonden. Zo zijn wij als mens.” Zelf vliegt ze al enkele jaren nauwelijks meer. Maar het bleef aan haar knagen: iedereen leeft zijn leven, terwijl bekend is dat de klimaatcrisis zich aandient. (...)

Was ze bang om als ‘klimaatgekkie’ weggezet te worden, dat haar reputatie eraan zou gaan? Ze lacht, zittend aan een lange houten vergadertafel in haar advocatenkantoor, in hartje Amsterdam. “Nee, dat interesseert me geen bal. In het ergste geval zullen sommigen zeggen: wat debiel, wat die Ficq doet. Maar ik vind het juist debiel als mensen niet in actie komen. Als ze geen stelling nemen om een klimaatramp tegen te gaan.” (...)

Vol overtuiging liet ze zich daarom arresteren bij de A12-blokkade. Een poosje hield de politie haar vast, in een sporthal. Ficq zegt aanwijzingen te hebben dat ze geen boete of straf krijgt, maar alleen een aantekening in haar dossier. Dat klinkt mild. Maar vergelijk het even met de aanpak van boeren, die de snelweg blokkeerden. “Dat gebeurde met verkeer op de weg. Er gingen hooibalen in de fik. Er werden betonnen blokken gestort. Zo bezien vind ik de aanpak van Extinction Rebellion scheef, want het optreden bij de gevaarlijke acties van sommige boeren tegen het stikstofbeleid was vaak uiterst voorzichtig. Zo van: anders breekt de hel los.” (...)

Op stellige toon: “Ik vind dat de klimaatcrisis een noodtoestand is. En als die zich voordoet dan moet je daarnaar handelen. Ook als advocaat.” (...)

De politiek is volgens haar niet bij machte gebleken om de vervuiling van Tata afdoende in te perken. “Toezicht en handhaving schieten enorm tekort. Ondertussen is de lobby van Tata effectief. (...)

Ficq denkt dat er genoeg juridische munitie is om Tata veroordeeld te krijgen. “Er is al veel bewijs van milieudelicten. De grafietregens, de zwarte sneeuw, elk jaar tweeduizend calamiteiten.” (...)

“We zijn grootverbruikers, terwijl de aarde ondertussen kraakt en piept. We zullen er vanaf gegooid worden als we onszelf niet veranderen. En dat hebben we dan geheel aan onszelf te danken.”

Hele artikel

Tags: #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #exitinction_rebellion #ficq #consumptie #overconsumptie #milieu #milieuvervuiling #natuur #fossiele_brandstoffen #overstromingen #bosbranden #rampen #extreem_weer #luchtvervuiling #giftige_stoffen #kankerverwekkende_stoffen #DSM #Ruhrgebied #industrie #Tata_Steel

Ik doe normaal niet aan complottheorieën, maar nu ben ik toch echt iets op het spoor

Jamal Ouariachi (Trouw)

(...) De Amerikanen slaan nogal eens de plank mis met hun buitenlandpolitiek, maar nu niet: Nederlandse chipfabrikanten stinken een beetje. NOS en Nieuwsuur onthulden vorige week dat er miljoenen Nederlandse chips in Rusland belanden, via China. Zo werden recentelijk op het slagveld in Oekraïne microchips van het Eindhovense NXP aangetroffen in een uit elkaar gehaalde Russische pantserhouwitser, een kruisraket en een gevechtshelikopter. In Russische drones zijn chips van het Nijmeegse Nexperia gevonden. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Jamal Ouariachi

Gelukkig hebben we de Russen niet nodig voor een gifwolk boven Nederland. Met dank aan Schiphol. Voor 99,9 procent van de uitstoot van schadelijke stoffen op de luchthaven gelden geen regels. (...)

Toch is volgens Rutte hét grote gevaar voor Nederland de ‘linkse wolk’. Dat beweerde de premier althans in een interview met De Telegraaf, samen met Eerste Kamer-lijsttrekker voor de VVD Edith Schippers. Wie? Edith Schippers, die in haar tijd als minister van volksgezondheid nauwe banden onderhield met de tabaksindustrie en een Big Brother Award kreeg uitgereikt. Edith Schippers, wier man grof geld verdiende met het adviseren van zorginstellingen over de wetgeving van zijn vrouw. Edith Schippers, onder wier bestuursvoorzitterschap van pensioenfonds DSM 900 miljoen euro bedoeld voor pensioengerechtigden in rook – ik bedoel: een VVD-wolk – opging. (...)

Ik doe normaal niet aan complottheorieën, maar nu ben ik toch echt iets op het spoor. Nederlandse microchips in Russisch wapentuig, gifgassen van Schiphol, een pensioensloper als Eerste Kamer-lijsttrekker: een suïcidale VVD-wolk is erop uit Nederland kapot te maken.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #rutte #mark_rutte #vvd #chipfabrikanten #nxp #nexperia #asml #rusland #oekraine #wapenexport #schiphol #luchtvervuiling #schadelijke_stoffen #lobby #tabakslobby #schippers #edith_schippers #pensioenfonds #dsm #zorg #volksgezondheid #zorginstelling

De mensheid is geen hondenlul

Arjen van Veelen (NRC)

(...) De mensheid krijgt de laatste jaren wel vaker de schuld van de puinzooi op de aardbol. „We zijn een plaag op de aarde”, zei de beroemde natuurdocumentairemaker David Attenborough jaren geleden al. De mensheid is het échte virus, hoorde je tijdens de pandemie. Ook het inmiddels ingeburgerde woord ‘Antropoceen’ geeft de schuld aan de antropos: Grieks voor de mens. (...)

Het klinkt best schuldbewust, maar dat is het juist niet. Want niet ‘de mensheid’ op zich heeft er een zooitje van gemaakt. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Arjen van Veelen

Zelfs in die recente tijd is niet ‘de mens’ de grote boosdoener, maar een specifieke groep mensen met specifieke ideëen. Een ideologie waar winst en groei heilig zijn. Daarom stelde de antropoloog Jason Hickel voor om het misleidende woord ‘antropoceen’ te vervangen door een concretere term: het ‘kapitaloceen’. Kapitalisten zijn de hondenlul.

Het kan nog preciezer. Want lang niet álle mensen in de kapitalistische wereld maken er een zooitje van. Bijna negentig procent van de wereldbewoners vliegt zelden of nooit. Ook binnen rijke landen heb je arme mensen die nooit vliegen. (...)

De rijkeren zijn inderdaad filthy rich: een vervuilende minderheid. (...) En als wij over ‘de mensheid’ spreken, smeren we onze voetafdruk uit over miljarden onschuldigen. Spreek voor jezelf, zeggen zij terecht. (...)

Nee, niet de mens is een virus, wel die ideologie van groei die zich in onze hoofden heeft genesteld. (...)

Hele artikel

Arjen van Veelen

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #natuur #natuurbehoud #antropoceen #kapitaloceen #kapitalisme #groei #vliegen #luchtvaart #uitstoot #co2 #luchtvervuiling

Het is belangrijk om in het snotje te houden dat dit keuzen zijn, de RWE-belangen dienen

Asha ten Broeke (De Volkskrant)

Een groepje politiemannen stond zaterdag in de modder bij Lützerath te schreeuwen, de wapenstok boven hun hoofd geheven, om vervolgens op de demonstranten af te rennen. Anderen hadden politiehonden bij zich, of tasers. Ze duwden en sloegen er op los; soms hard genoeg om botten te breken.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Asha ten Broeke

Iets verderop ging de ontruiming door van het dorpje dat klimaatactivisten bezet hielden. Duitse politici hadden immers besloten dat ze plaats moesten maken voor de Garzweiliger-II-Schaufelradbagger – een 100 meter hoog gravend monster dat eerst het landschap zal vernietigen en daarna de aarde zoals we die kennen zal helpen bedreigen door de winning van 240 duizend dagelijkse ton smerige bruinkool.

Een paar dagen later protesteerden studenten tegen de warme banden van hun Universiteit van Amsterdam met Shell. Het bestuur verbrak die samenwerking niet, maar deed wel aangifte tegen haar eigen studenten en liet de ME een bezet gebouw ontruimen en de straat ervoor schoonvegen. Ook dat ging niet zachtzinnig: een politiebusje reed met opzet enkele demonstranten aan.

Wat hier gebeurt, is dat mensen met wapenstokken de belangen van het fossiele grootkapitaal verdedigen. In Amsterdam indirect, in Lützerath in een buitengewoon knus een-tweetje: zo werden gearresteerden afgevoerd in busjes van bruinkoolwinner RWE en toen er na het leegvegen van het dorp nog twee activisten in een tunnel bleken te zitten, vertrok de Duitse politie en mocht de RWE ze ‘redden’.

Het is belangrijk om in het snotje te houden dat dit keuzen zijn. Het is een keuze om geweld te gebruiken tegen vreedzame demonstranten. Het is een keuze om de belangen van de RWE te stellen boven die van toekomstige generaties. Het is een keuze om liever met Shell in zee te gaan dan met studenten die strijden voor een leefbare planeet. (...)

Er bestaat geen groter respect voor de wet, zei Martin Luther King, dan om een wet te breken waarvan je geweten zegt dat die onrechtvaardig is, zolang je dat in alle openheid doet, opgewekt, liefdevol, beschaafd en met de bereidheid de gevolgen van je daden te accepteren.

Dat is precies hoe vreedzame klimaatactivisten protesteren, in Lützerath, in Amsterdam, volgende week op de A12 in Den Haag. De vraag is nu: wat zegt het geweten van onze bestuurders? Welke keuzen zullen ze voortaan maken? Zullen ze het aandurven om bij de volgende bezetting de demonstranten gewoon te laten zitten? Aan welke kant van de geschiedenis willen zij staan?

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #fossiele_brandstof #bruinkool #shell #uva #universiteit_van_amsterdam #Lützerath #rwe #energie #energietransitie #uitstoot #luchtvervuiling #co2 #fijnstof

Groen valsspelen

Marike Stellinga (NRC)

Bedrijven die veinzen dat ze groen zaken doen, terwijl ze als vanouds blijven uitstoten. (...)

Nu meer mensen zich zorgen maken over klimaatverandering, valt er geld te verdienen met groene beloftes. Groen beleggen wordt populairder. En kijk eens om je heen, overal zie je bedrijven die in reclames zeggen ‘groen’ te zijn: duurzame kleding, duurzame energie, duurzame verpakkingen, duurzame banken en duurzame beleggingsfondsen. (...)

[M]et regelmaat blijken de groene claims van bedrijven niet waar of niet te bewijzen. En om het nog erger te maken: bedrijven die veel beloven scoren goed bij keurmerken voor ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’, maar in de praktijk voerden deze bedrijven hun sociale en groene beloften „vaak niet of juist minder vaak uit,” concludeerden twee economen onlangs in economisch vakblad ESB, die 7.000 bedrijven onderzochten tussen 2003 en 2020. (...)

Maar ook als het oerwoud aan keurmerken verdwijnt, blijft groene reclame een valkuil. Het kan consumenten ten onrechte een goed gevoel geven. Zo is de allergroenste oplossing niet duurzame kleding, maar minder kleding kopen. (...)

Maak bedrijven en hun aandeelhouders aansprakelijk voor de toekomstige klimaatschade die ze veroorzaken. Pas dan verandert er (...) echt wat. (...) [S]tel harde normen voor producten zoals auto’s en belast uitstoot. Dan verandert er echt wat.

Hele artikel

Marike Stellinga

Tags: #nederlands #milieu #milieuvervuiling #uitstoot #luchtvervuiling #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #biodiversiteit #reclame #marketing #greenwashing #shell #fosssiele_brandstof #greenpeace #reclame_fossielvrij #desmog #reclame_code_commissie #groenwassen #fossiele_reclame #consument #consumentisme #materialisme #fast_fashion #influencer #tiktok #sociale_media #HSBC #Vattenfall #Greenchoice #ACM #Sustainable_Brand_Index #HenM #Decathlon #keurmerk #groen_keurmerk

Klimaatmaatregelen zijn meer dan een links thema

Aylin Bilic (NRC)

Een nationaal hitteplan en een smogwaarschuwing, de afgelopen dagen ging het over weinig anders. (...)

En het wordt alleen maar erger, waarschuwen weermannen en wetenschappers. (...)

Sommige Nederlanders zeuren op sociale media niet over de hitte, maar over vermeende verdienmodellen achter alle aandacht voor de hitte. Ze zien de machtige hand van lobby’s van windmolenfabrikanten, zonnepaneelfetisjisten, elektrische-autodealers, banken die vergroeningshypotheken verstrekken, waterstofgelovigen en weet ik wie nog meer. Hoewel je een ongelofelijk bord voor je kop moet hebben om klimaatverandering nog steeds te ontkennen, is gek genoeg nog lang niet iedereen ervan overtuigd dat we behoorlijke maatregelen moeten treffen en deze niet op de lange baan moeten schuiven.

Tegenwoordig zien tegenstanders van oplossingen voor urgente problemen (lees: geen zin in verantwoordelijkheid nemen) op veel meer terreinen een verborgen ‘verdienmodel’. Belanghebbenden – ‘de lobby’ – zouden verdienen aan overdreven ‘niet-haalbare’ doelen, verkondigen ze. Dat geldt voor uiteenlopende terreinen als coronamaatregelen, stikstofreductie, plasticsoepvisserij, het ‘vermeende’ woningtekort. (...)

Dat twintig jaar geleden vrijwel nog niemand koeling in de auto had, kunnen we ons bijna niet meer voorstellen. (...)

Steeds vaker denk ik dat we een lethargisch volkje worden. De onverschilligheid bij urgente problemen baart me serieus zorgen. Het rijke Westen kan uit eten, op vakantie naar andere landen, heeft spaartegoeden met dank aan goede pensioenregelingen als zekerheid voor de oude dag. Maar door ons aanhoudende vooruitgangsdenken accepteren we niet dat we misschien gewoon wat moeten inleveren om ernstige problemen op te lossen voor de aankomende decennia: een extra belasting voor klimaatmaatregelen bijvoorbeeld. (...)

Klimaatmaatregelen verdienen een hogere prioriteit dan het te zien als links thema. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Deze hitte is nog maar een voorproefje van de komende extremen

Aylin Bilic

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #broeikaseffect #oceaan #opwarming_aarde #onderwaterleven #zeeleven #koraal #koraalrif #co2 #uitstoot #luchtvervuiling #fossiele_brandstof #olie #gas #steenkool #zuurgraad #ph #ipcc #algen #biodiversiteit #dead_zones #broeikasgas #visvangst #visserij #energie #energietransitie #uitstoot #luchtvervuiling #fijnstof #stroomnet #investico #tennet #duurzame_energie #zonnepanelen #windmolens #netbeheerder #woningbouw #alliander #enexis #nuon #essent #privatisering #decentralisatie #groei #consumentisme #economishe_groei #internationale_ongelijkheid

Deze hitte is nog maar een voorproefje van de komende extremen

NRC

Klimaatverandering - Door klimaatverandering zal het vaker zo warm worden als dinsdag. De tijd om ontwrichtende opwarming nog te voorkomen wordt steeds krapper. „Het is now or never.” (...)

De extreme hitte van dinsdag confronteerde Nederland met de realiteit van een zeer snel opwarmende aarde. En dit wierp een blik vooruit naar een toekomst die zich steeds sneller aandient: van ontwrichtende klimaatverandering, waarin steeds hogere temperaturen steeds vaker voorkomen.

Klimaatverandering, zegt KNMI-klimaatwetenschapper Karin van der Wiel, „is hier en nu”. (...)

En Nederland ís al twee graden opgewarmd ten opzichte van het pre-industriële tijdperk, bijna dubbel zoveel als het wereldwijde gemiddelde. (...)

Dat is de nieuwe klimaatwerkelijkheid: overal warmer. Daarin verschilt deze hitte met die van 1976, toen de hittegolf vooral geconcentreerd was in West-Europa. Dit jaar wordt de hele wereld geconfronteerd met extreme hitte. In India en Pakistan was het in mei op veel plekken rond de 45 graden. Op sommige weerstations op Antarctica was het in juni veertig graden warmer dan normaal. (...)

En dan te bedenken dat de huidige problemen plaatsvinden in een omgeving die ‘slechts’ 1,2 graden is opgewarmd ten opzichte van 1850. De wereld koerst af naar mogelijk een verdubbeling daarvan en staat pas aan het begin van wat een langdurig tijdperk van ontwrichtende opwarming kan worden. Als het niet lukt om in 2050 de CO2-uitstoot naar nul te brengen, dan kan de opwarming drie of vier graden bereiken aan het einde van deze eeuw. (...)

Om de kans op opwarming van anderhalve graad op 50 procent te houden zouden rijke landen in 2034 volledig gestopt moeten zijn met het winnen van fossiele brandstoffen .

Zelfs die ‘beperkte’ opwarming blijkt ontwrichtender dan in 2015 werd gedacht, zegt Van Aalst. (...)

Al decennia is duidelijk dat de aarde opwarmt door het gebruik van fossiele brandstoffen. Al decennia is duidelijk dat dit drastisch beperkt moet worden om desastreuze opwarming eerst te keren, en inmiddels te beperken. En al decennia gebeurt dat te weinig: in 2021 werd wereldwijd een recordhoeveelheid energiegerelateerde CO2 uitgestoten.

Door de energiecrisis die de oorlog in Oekraïne veroorzaakt, vallen landen terug op soms nog vervuilendere fossiele brandstoffen. (...)

„Deze crisis zou kunnen aanzetten om sneller méér te investeren in duurzame energie”, zegt Van Aalst. „Maar die urgentie zie ik eigenlijk niet.” (...)

Hele artikel

> Zie ook: Het moet met minder. De aarde vraagt er om. (NRC)

Mensen op het strand in Brighton, Verenigd Koninkrijk, 19 juli 2022 Foto Peter Cziborra/Reuters.

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #broeikaseffect #oceaan #opwarming_aarde #onderwaterleven #zeeleven #koraal #koraalrif #co2 #uitstoot #luchtvervuiling #fossiele_brandstof #olie #gas #steenkool #zuurgraad #ph #ipcc #algen #biodiversiteit #dead_zones #broeikasgas #visvangst #visserij #energie #energietransitie #uitstoot #luchtvervuiling #fijnstof #stroomnet #investico #tennet #duurzame_energie #zonnepanelen #windmolens #netbeheerder #woningbouw #alliander #enexis #nuon #essent #privatisering #decentralisatie #groei #consumentisme #economishe_groei #internationale_ongelijkheid

Het moet met minder. De aarde vraagt er om.

NRC

Minder groei - In de klimaatrapporten van de Verenigde Naties staat het tegenwoordig al bijna als een gegeven: we moeten af van het huidige beperkte paradigma van economische groei. Alleen zo zijn diersoorten te behouden, kan voorkomen worden dat de aarde uitgeput raakt. Zolang groei het paradigma blijft, zal de mens in sneltreinvaart de bestaanszekerheid van alles en iedereen op aarde ondermijnen.

Dit is het dagelijkse commentaar van NRC. Het bevat meningen, interpretaties en keuzes. Ze worden geschreven door een groep redacteuren, geselecteerd door de hoofdredacteur. In de commentaren laat NRC zien waar het voor staat. Commentaren bieden de lezer een handvat, een invalshoek, het is ‘eerste hulp’ bij het nieuws van de dag.

De kennis over de effecten van de overconsumptie is inmiddels ruimschoots voorhanden. (...)

Waarom lukt het dan niet om het gedrag van mensen daadwerkelijk aan te passen? Dat thema stond centraal in de briljante film _Don’t Look Up-. (...) De boodschap is even helder als zorgelijk: de mens kijkt liever weg dan dat hij het onheil aangaat.

In een van de artikelen die de serie ‘Minder’ die NRC deze weken publiceert, wordt ingegaan op dat onvermogen. (...)

Toch zal er iets drastisch moeten gebeuren. Tech-optimisme lijkt een pijnloze uitweg. (...)

Maar het zou naïef zijn daar volledig op te gokken, om twee redenen. Stel dat het niet lukt om op tijd een oplossing te vinden, dan is het hoe dan ook te laat om nog daadwerkelijk het tij te keren als we daarachter komen. En twee: ook al lukt het om bijvoorbeeld geen fossiele brandstoffen meer te gebruiken, de CO2-uitstoot omlaag te brengen en alternatieve energiebronnen aan te boren, dan nog consumeren we te veel. Zo lang de mensheid meer weghaalt van de aardbol dan die aardbol kan regenereren, zijn we gedoemd om uiteindelijk te verliezen. (...)

Het zal dus hoe dan ook minder moeten, althans, voor de landen die nu meer dan hun eerlijke deel verbruiken. Matiging in het rijke westen kan en moet ruimte opleveren voor landen die tot nu toe achterblijven in welvaart. (...)

Beleid is nodig. En niet alleen voor 2030, 2040 of 2050, maar ook acuut. Van de burger kan uit eigen beweging geen volledige gedragsverandering worden verwacht. Een overheid kan de problemen niet overlaten aan de krachten van de vrije markt alleen. En een herverdeling van de pijn kan alleen via een democratische weg. (...)

Afscheid nemen van het paradigma van economische groei kan een route zijn die daarbij helpt. Opmerkelijk is dat al in 2019 132 landen hun handtekening zetten onder een VN-rapport over biodiversiteit dat exact dat bepleitte. De kennis is er, de wil is er. Nu de maatregelen nog om daadwerkelijk de draai te maken.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #broeikaseffect #oceaan #opwarming_aarde #onderwaterleven #zeeleven #koraal #koraalrif #co2 #uitstoot #luchtvervuiling #fossiele_brandstof #olie #gas #steenkool #zuurgraad #ph #ipcc #algen #biodiversiteit #dead_zones #broeikasgas #visvangst #visserij #energie #energietransitie #uitstoot #luchtvervuiling #fijnstof #stroomnet #investico #tennet #duurzame_energie #zonnepanelen #windmolens #netbeheerder #woningbouw #alliander #enexis #nuon #essent #privatisering #decentralisatie #groei #consumentisme #economishe_groei #internationale_ongelijkheid

Reclame voedt ongebreidelde koopzucht: een onderschat maatschappelijk probleem

Trouw

Fast fashion en steeds een nieuwere telefoon, daar moeten we vanaf. Maar waarom doen we dan niets aan reclame, die ons aanmoedigt tot onnodige aankopen, vraagt filosoof Gustaaf Haan zich af. (...)

Regulering van reclame is goed nieuws, maar het is een misvatting dat die vooral nodig is om consumenten te beschermen. Die misvatting wordt breed gedeeld: ook in Nederland ziet de Reclame Code Commissie het als haar enige taak om ‘de betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van reclame te waarborgen’. (...)

Niet consumenten, maar de maatschappij in het algemeen verdient bescherming tegen ten minste twee bewezen effecten van reclame. (...)

Ten eerste: ook reclame die ‘betrouwbaar en geloofwaardig’ is, beïnvloedt sterk onze persoonlijke en culturele waarden. (...)

Een paar honderd keer per dag de boodschap: ‘je leven kan beter’; dat doet iets met ons wereldbeeld. En ook al is dat niemands bedoeling, het is een onvermijdelijk effect van wat reclame wél teweeg wil brengen. Want tevreden mensen, die hebben niks nodig.

Ten tweede: zelfs een denkbeeldig persoon die immuun is voor dit effect of die advertenties blokkeert en vermijdt, zelfs zo iemand deelt de wereld nog altijd met mensen die dat niet doen. (...)

In veel gevallen laat reclame mensen zelfs meer kopen dan waar ze behoefte aan hebben. En al die extra spullen zorgen voor extra uitstoot, extra afval en extra uitputting van bronnen.

Een groep Britse reclamebureaus liet onlangs uitrekenen dat ruim een vijfde van de CO2-uitstoot in het Verenigd Koninkrijk ontstaat doordat reclame mensen overhaalt om spullen te kopen die ze anders niet hadden gekocht. Spullen die ze waarschijnlijk ook niet hadden gemist. (...)

Het wordt tijd om regulering van reclame onder een ander hoofdstuk te plaatsen; niet onder bescherming van consumenten maar onder bescherming van de maatschappij. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #milieu #milieuvervuiling #uitstoot #luchtvervuiling #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #biodiversiteit #reclame #greenwashing #shell #fosssiele_brandstof #greenpeace #reclame_fossielvrij #desmog #reclame_code_commissie #groenwassen #fossiele_reclame #consument #consumentisme #materialisme #fast_fashion #influencer #tiktok #sociale_media

Verbouwen zonder gereedschap

De Groene Amsterdammer

Al jaren ontbreekt een plan om het Nederlandse stroomnet toekomstbestendig te maken. Den Haag weigert regie te nemen. De klimaatdoelen lijken daarmee verder weg dan ooit. (...)

Afgelopen maand bleek dat in heel Limburg en Noord-Brabant geen nieuwe bedrijven meer aangesloten kunnen worden, het net zit simpelweg vol.

En niet alleen in Limburg en Brabant zien bedrijven hun duurzaamheidsplannen stranden vanwege de problemen op het net. In de Amsterdamse haven kan een producent van duurzame brandstoffen zich niet vestigen en ook een bedrijf uit de windindustrie wordt nee verkocht. (...)

‘Bedrijven zijn al jaren bezig met het maken van verduurzamingsplannen. Nu komen ze ermee naar buiten, en dan horen ze dat het niet kan.’

De problemen op het stroomnet zijn niet langer incidenten. Niemand zegt het nog hardop, maar Nederland staat aan het begin van een landelijke kettingbotsing op het stroomnet met verstrekkende gevolgen. Dat blijkt uit een inventarisatie van Investico voor De Groene Amsterdammer en Trouw. (...)

[B]ijna nergens in het land kunnen nieuwe plannen voor windmolenparken en zonneweides nog gerealiseerd worden. In de helft van de Nederlandse provincies kunnen bedrijven en woningbouwprojecten geen nieuwe aansluiting op het stroomnet meer krijgen, in nog eens drie provincies zal binnenkort vrijwel zeker hetzelfde gebeuren. (...)

In vier jaar tijd vervijfvoudigde het aandeel van elektriciteit uit zonnepanelen. In Europa liep Nederland op dat vlak altijd achter, maar nu zijn we een van de koplopers. (...)

Dat is een stille ramp. Want verduurzaming betekent in de regel elektrificatie. Gasboilers worden elektrisch, benzinetanks worden accu’s, aluminium smelten we niet meer met cokes of stookolie, maar dankzij elektrolyse. (...)

In een brief aan de regering van afgelopen april waarschuwden de netbeheerders: ‘Het doel van minimaal 55% CO2-emissiereductie in 2030, samen met de ambitie voor de versnelling van de woningbouw én de groeiende economie, vallen buiten de bandbreedte van wat haalbaar is.’ Twee weken geleden leidde de publicatie van de brief, ongetwijfeld vanwege de oorlog in Oekraïne, nauwelijks tot beroering in de Tweede Kamer. (...)

In de helft van de provincies moeten nieuwe plannen voor woonwijken door netbeheerders geweigerd worden. (...)

Dat juist de netbedrijven nu obstakels zijn voor de energietransitie in plaats van faciliteerders van onze groene ambities, vindt Nijpels onbegrijpelijk. Twee jaar geleden wees hij minister Wiebes op dit probleem. Daar werd niets mee gedaan. (...)

Terwijl de afgelopen tien jaar de bedrijven in ongekend tempo elektriciteitsstations, transformatoren en dikkere stroomkabels hadden moeten aanleggen, bleven ze functioneren als cash cows. (...)

Het uitbreiden van het net is bovendien handwerk, terwijl technisch personeel nauwelijks te vinden is. (...)

Alle problemen waar we nu tegenaan lopen zijn kenmerkend voor de kabinetsaanpak van de energietransitie in de afgelopen vijftien jaar. Expertise werd afgestoten en verantwoordelijkheid geprivatiseerd door Nederlandse energiebedrijven als Nuon en Essent te verkopen aan grote, buitenlandse partijen. De oplossing voor het klimaatprobleem werd gedecentraliseerd naar overlegtafels bij de Sociaal-Economische Raad met bijna vijftig onderhandelende partijen, die het op hun beurt weer doorschoven naar dertig energieregio’s die mogen bepalen waar in de polder een windmolen komt te staan. (...)

Nederland liep decennia achteraan bij verduurzaming en moet nu een inhaalslag van jewelste maken terwijl de netten er niet op zijn voorbereid. De klimaatdoelen lijken daarmee verder weg dan ooit. (...)

Hele artikel

Hoogspanningsmasten bij Rotterdam, 18 april 2021 © Lex van Lieshout / ANP.

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #broeikaseffect #oceaan #opwarming_aarde #onderwaterleven #zeeleven #koraal #koraalrif #co2 #uitstoot #luchtvervuiling #fossiele_brandstof #olie #gas #steenkool #zuurgraad #ph #ipcc #algen #biodiversiteit #dead_zones #broeikasgas #visvangst #visserij #energie #energietransitie #uitstoot #luchtvervuiling #fijnstof #stroomnet #investico #tennet #duurzame_energie #zonnepanelen #windmolens #netbeheerder #woningbouw #alliander #enexis #nuon #essent #privatisering #decentralisatie

Warm, zuur en zuurstofloos water: het leven in de oceaan krijgt het moeilijk

NRC

Klimaatverandering - Niet alleen de atmosfeer warmt op. Ook in de oceanen stijgt de temperatuur. Het water bevat ook steeds minder zuurstof, en het verzuurt. „Het grote klimaatsterven in de zeeën is begonnen.”

Het deadly trio worden ze wel genoemd, het dodelijke drietal. Verzuring, opwarming en een afnemende zuurstofgraad. Het zijn drie trends in ’s werelds oceanen, met grote gevolgen voor het zeeleven. In 2021 bereikten verzuring en opwarming nieuwe records, zo meldde de World Meteorological Organization vorige week in het rapport _State of the Global Climate 202_1. Over de eveneens afnemende zuurstofgraad zei het rapport, vreemd genoeg, niks.

Samen zorgt dit dodelijke trio voor zoveel veranderingen in de oceanen, dat niet alle planten en dieren zich eraan kunnen aanpassen. „Het grote klimaatsterven in de zeeën is begonnen”. (...)

De oceanen warmen op omdat ze bijna alle extra warmte (meer dan 95 procent) opnemen die zich onder het dikker wordende ‘deken’ van broeikasgassen aan het aardoppervlak opstapelt. (...)

De opwarming leidt ook tot zeespiegelstijging. Als water warmer wordt, zet het uit. Deze zogenoemde thermische expansie heeft een aandeel van 38 procent op de totale, gemiddelde zeespiegelstijging van 20 centimeter (1901-2018). (...)

Dat de zuurstofgraad afneemt, komt onder meer door de toenemende gelaagdheid van het water. De bovenste, zuurstofrijke laag wordt zoeter, door de toenemende instroom van smeltwater van het land, en door de toenemende neerslag. Het contrast met het diepere, zuurstofarme, zoute water wordt sterker. „De menging van die lagen neemt af, waardoor zuurstof minder makkelijk in diepere wateren doordringt”. (...)

„De soorten die kunnen, proberen mee te bewegen”, zegt Bindoff. Maar voor veel sessiele – vastzittende – organismen, zoals koralen, is dat lastig. Pörtner voegt eraan toe dat rond de evenaar soorten wegtrekken, maar er komt niet overal iets voor in de plaats, juist omdat het er zo warm is geworden. „We zien er een afname van de biodiversiteit.”

Bindoff wijst op nog een andere trend: door de opwarming van het water worden organismen kleiner. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #ocean #opwarming_aarde #onderwaterleven #zeeleven #koraal #koraalrif #co2 #uitstoot #luchtvervuiling #fossiele_brandstof #olie #gas #steenkool #zuurgraad #ph #ipcc #algen #biodiversiteit #dead_zones #broeikasgas #visvangst #visserij

Er is genoeg geld in Nederland, zegt econoom Dirk Bezemer. ‘Het is jarenlang de verkeerde kant op gerold’

Trouw

(...) ‘Dit rijke land moet zich schamen voor de werkende armen.’ (...)

“De overheid heeft veel invloed op de lonen, vergis je niet. Er ís geen vrije markt waar de overheid niets kan doen, al is dat lange tijd het verhaal geweest.” (...)

“Een voorbeeld daarvan is flexibilisering. Zo’n dertig jaar geleden is de overheid de arbeidsmarkt gaan flexibiliseren en opeenvolgende kabinetten hebben dat actief gepromoot. Van de 9 miljoen werkende Nederlanders zijn er 2,5 à 3 miljoen flexwerker of zzp’er. Deels zijn dat mensen die goed voor zichzelf kunnen zorgen, zeker, maar een groot deel heeft een te laag en onzeker inkomen.” (...)

“Noem het verblinding, overtuiging, of noem het ideologie, maar in Nederland heerst het idee dat de Amsterdamse Zuidas, met zijn banken, accountants en vermogensbeheerders, het vlaggenschip van de Nederlandse economie is. De financiële sector krijgt in dit land enorme subsidies.

“Neem de hypotheekrenteaftrek. Die geeft de overheid aan huizenkopers, zodat ze lagere maandlasten hebben. Maar in wezen is het een subsidie aan de bank, want die zegt: als jij lagere lasten hebt, dan kun je best meer lenen. En wie meer leent, betaalt meer rente. Voor banken, voor makelaars, voor dat hele financiële complex is die aftrek fantastisch.” (...)

“Alle ongeveer drie miljoen gepensioneerden in Nederland ontvangen AOW. De overheid registreert wie wat krijgt en voert de regeling uit en dat kost ongeveer 100 miljoen euro per jaar.

“Daarnaast heb je de pensioenfondsen, waarin werkgevers en werknemers premies inleggen die worden belegd. Dat kost zo’n 9 miljard per jaar. Dat is negentig keer zoveel, terwijl er hetzelfde aantal gepensioneerden mee wordt bediend. Waar gaat al dat geld naartoe? Dat kun je je afvragen.” (...)

“Die vermogensbeheerders, de money managers, romen stevig af op de inleg van pensioenspaarders. Het is een wereld van exorbitante winsten en weinig toegevoegde waarde.” (...)

“De eerste stap is dat er een consensus ontstaat: dit kan beter. Maar ons enorme pensioenstelsel met zijn vele partijen en ingewikkelde regels is heel lastig te veranderen. En voor ons belastingstelsel geldt dat niet anders.” (...)

“Zo liet Keynes zien dat de financiële structuur van een land bepaalt wat het kan doen. Voor ons land geldt: pakken we ons pensioen- en belastingstelsel niet aan, dan blijven de kwetsbaarheden, flexwerk en de werkende armen. Dan sukkelen we door. Dat hoeft niet in een rijk land als het onze.” (...)

“De geschiedenis van het kapitalisme laat zien dat groei en verdeling van welvaart op hun best zijn wanneer de markt en de overheid de economie samen vormgeven en de dynamiek sturen.” (...)

“De overheid heeft een mening en stuurt daarop. En dat is niet het idee dat daarna postvatte: dat van de bv Nederland. Ofwel: alles wat goed is voor bedrijven is goed voor Nederland. Maar aanpak van stikstof en ­natuurbescherming zijn niet het eerste belang van ­bedrijven, maar wel van groot belang voor het land.

“Nu zie je dat de overheid probeert om de problemen af te kopen met een fondsje hier en een fondsje daar. Er is een stikstoffonds, een groeifonds, maar ideeën zitten er niet achter. Dat past bij een premier die visie een vies woord vindt. Economen zeggen: als je geld uitgeeft, moet je over het doel nagedacht hebben.” (...)

“Geld is geen beperking. Wel als je een arm land bent. Maar Nederland is rijk.”

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #economie #armoede #energieprijzen #inflatie #flexwerk #zzp #pensioen #pensioenfonds #vermogenbeheer #aow #lonen #werkende_armen #hypotheek #hypotheekrente #hypotheekrenteaftrek #flexibilisering #arbeidsmarkt #zuidas #banken #accountants #makelaars #huizenmarkt #belasting #keynes #bv_nederland #stikstoffonds #groeifonds #bedrijfsleven #stikstof #natuurbescherming #luchtvervuiling #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikasgas #uitstoot #markt #marktfundamentalisme #kapitalisme #bedrijfsleven