Nederland als bakermat van het huidige kapitalisme

Follow the money

Nederland heeft een rijke financiële traditie, die behalve van successen ook bol staat van speculaties en schurken. Roel Janssen tekende die op in een schitterend boek, dat vorige maand bij Follow the Money verscheen. Per hoofdstuk staat iemand centraal die iets nieuws deed – soms iets goeds, maar vaker iets dat fout uitpakte.‘Gokkers & Graaiers’ vertelt het verhaal van Nederland als bakermat van het moderne kapitalisme, vol onderbelichte schandalen en schaamteloze streken. (...)

In de afgelopen dertig jaar is Nederland uitgegroeid tot de een na grootste ontvanger van Russische investeringen in de Europese Unie, na Cyprus. Verspreid over het land bevinden zich honderden vestigingen van Russische bedrijven en banken. In voorname buurten van Amsterdam stuwt Russisch kapitaal de huizenprijzen omhoog. Achter brievenbusfirma’s die belastingontwijking faciliteren, verschuilen zich Russische eigenaren. Nederlandse jachtwerven vervullen orders voor de bouw van superjachten voor Russische miljardairs, waarbij de betalingen via schimmige belastingparadijzen lopen. Vitaminewinkels en een voetbalclub zijn eigendom van Russische oligarchen. (...)

(Tekst loopt door onder de foto)

Twee eeuwen lang, vanaf het begin van de zeventiende eeuw, was Nederland het rijkste land en Amsterdam de belangrijkste financiële marktplaats van Europa. De Republiek had een chronisch kapitaaloverschot, de gulden was een stabiele munt en de rente was laag. Amsterdam was de kapitaalmarkt van Europa, Amsterdamse bankiershuizen verstrekten leningen aan Europese vorsten en aan plantagehouders in het Caribische gebied en de ‘Wilde Kust’ van Zuid-Amerika. Nederland fungeerde als de rijke oom Dagobert Duck van de wereld. 

Na de klap van de bankencrisis van 2008-2009 zijn Nederlandse banken gekortwiekt. Internationaal spelen ze nog slechts een bescheiden rol. Ondertussen bloeit de financiële dienstverlening op de Zuidas, de Amsterdamse zakenwijk waar professionals zich een slag in de rondte werken in de fiscale, juridische en financiële dienstverlening. (...)

Het Joost-complex van fiscaal-juridische dienstverlening komt voort uit het beleid van de Nederlandse overheid: de bevordering van het vestigingsklimaat voor buitenlandse investeerders. 

Dat gebeurde vooral via gunstige fiscale regelingen. Door de jaren heen is een kerstboom aan faciliteiten opgetuigd om via Nederland belastingen te ontwijken. Dat trekt multinationale ondernemingen aan die de belastingdruk in hun thuisland willen verlagen, en witwassers en criminelen die Nederland als fiscaal vergiet gebruiken.

Een sleutelrol spelen zogenoemde doorstroomvennootschappen, beter bekend als brievenbusfirma’s, waarvan Nederland er meer dan twaalfduizend telt en waar jaarlijks honderden miljarden doorheen stromen. (...)

Nederland is het grootste doorstroomland ter wereld, Amsterdam een van de belangrijkste internationale kapitaaltransfercentra. Op grond van de fiscale regelgeving, brievenbusfirma’s en trustkantoren concludeerde de ngo Tax Justice Network in 2021 dat Nederland het vierde belastingparadijs voor ondernemingen ter wereld is, na de Britse Maagdeneilanden, de Kaaimaneilanden en Bermuda. Na drie ex-Britse koloniën, tropische eilanden met palmstranden, is Nederland nummer 1. (...)

Dit boek gaat over financiële schandalen, zwendel, crises en crashes in Nederland vanaf de zeventiende eeuw tot heden, beschreven aan de hand van historische personages. De kroniek bevat bekende verhalen, zoals de tulpenbollengekte, maar ook vergeten episodes uit de nationale financiële geschiedenis.

Deze kroniek bevat geen conclusies, geen moralistische vermaningen, geen beleggingstips en ook geen voorspellingen van toekomstige financiële ontsporingen. Het zijn verhalen over Nederland als de Dagobert Duck van de wereld en als de trouwe bediende Joost van de Zuidas.

Hele artikel

> Zie ook: Schrijver en journalist Roel Janssen: ‘Rol Nederland in internationale belastingontwijking is beschamend’ (FTM)

Tags: #nederlands #nederland #conomie #financiele_wereld #financiele_sector #boeken #kapitalisme #brievenbusfirma #belastingontwijking #belastingontduiking #amstelgrad #zuidas #rusland #banken #bankencrisis #fiscale_regelingen #doorstroomvennotschap #witwassen #belastingdruk #belastingparadijs #trustkantoren #ing #abn_amro #McKinsey #Pels_Rijcken #ahold #havenbedrijf #Rotterdamse_Havenbedrijf #pcm #van_der_hoop #Novacap_Floralis #Palm_Invest #Easy_Life #Koopsompolis #woekerpolis #beleggingsconstructie #Legio_Lease #winstverdriedubbelaar #Bouwfonds #Icesave #fortis #Aegon #SNS_Reaal #staatssteun #DSB #Nederlandsche_Bank #valutacrisis #pensioenfondsen #valutacrisis #huizenmarkt #onroerendgoedprojecten #Vereenigde_Oostindische_Compagnie #VOC #aandelenmarkt #aandelen #Wisselbank #beurs #aandelenbeurs #slavernij #boekhoudfraude #marktmanipulatie #tulpenbollenmanie #beurscrash #rampjaar #mortgage-backed_securities #collateralized_debt_obligations #Amortisatiesyndicaat #willem_I #Nederlandsche_Handel-Maatschappij #nhm #Marx_en_Co #Amsterdamse_Bank-Associatie #Rotterdamsche_Bank

Bancair sleepnet is geen goed idee

Privacy First

Transactie Monitoring Nederland hoort er niet te komen

Sinds 2020 lopen de Nederlandse banken zich warm voor een gezamenlijke database waarmee alle financiële transacties van alle Nederlanders geanalyseerd zullen gaan worden. Doel van de analyse is om financiële criminaliteit op te sporen. Op 7 oktober jl. heeft het kabinet besloten dat er een wet zal komen die deze gezamenlijke misdaadopsporing van banken mogelijk moet maken. (...)

Nu al gaat er het nodige mis met de uitvoering van deze taken door banken: mensen krijgen indringende vragen over betalingen en begrijpen niet waar de banken mee bezig zijn. In toenemende mate weigeren banken bankrekeningen te openen, met als argument dat het klantenonderzoek inzake de desbetreffende klant te duur zou zijn.

Dit alles was reden voor de banken om te pleiten voor gezamenlijke misdaadbestrijding via een eigen BV. (...)

Aanvankelijk werd er aan gedacht om de activiteiten van TMNL te legaliseren via het wetsvoorstel Gegevensverwerking door Samenwerkingsverbanden (WGS). De burgerrechtencoalitie die eerder met succes heeft gestreden tegen het Systeem Risico Indicatie (SyRI) heeft zich kritisch over WGS uitgelaten, zie het artikel Burgerrechtencoalitie: Eerste Kamer moet datasurveillancewet ‘Super SyRI’ afwijzen. Privacy First is tegen grootschalige financiële surveillance van alle burgers.

Ook officiële overheidsadviseurs hebben zich gekant tegen het voorstel dat banken samen transacties gaan analyseren. De Autoriteit Persoonsgegevens was kritisch over de WGS. In januari 2021 bracht de Raad van State een kritisch advies uit waarin ze zich keren tegen de bancaire samenwerking en schrijven:

De massale schaal waarop banktransacties gezamenlijk zullen worden gemonitord is ongekend en betekent een vergaande inbreuk op de vertrouwelijkheid van gegevens van burgers en bedrijven. Daarbij gaat het niet alleen om het recht op privacy. Deze monitoring kan ook leiden tot uitsluiting en discriminatie. De Afdeling advisering is van oordeel dat het niet is aangetoond dat deze gezamenlijke transactiemonitoring noodzakelijk en proportioneel is. Daarbij komt dat het wetsvoorstel geen passende rechtsbescherming biedt; ook deze wordt als het ware uitbesteed aan de banken. Het advies is dan ook de grondslag voor de gezamenlijke transactiemonitoring uit het wetsvoorstel te schrappen. (...)

Ondanks de kritiek van de Raad van State wil het kabinet toch doorgaan met TMNL. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #banken #witwassen #fraudebestrijding #bancair_sleepnet #privacy #surveillance #massasurveillance #Transactie_Monitoring_Nederland #witwasbestrijding #ap #autiriteit_persoonsgegevens #rvs #raad_van_state #SyRI #systeem_risico_indicatie #wgs #wet_gegevensverwerking_door_samenwerkingsverbanden #uitsluiting #discriminatie

Anti-witwasbeleid kost miljarden en levert weinig op

Follow the Money

Op ‘ongebruikelijk uitgesproken’ wijze maakte de Raad van State recent gehakt van een nieuw voorstel om de wet ter bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering aan te scherpen. De witwasbestrijding ligt al jaren onder vuur: het kost enorm veel en lijkt weinig op te leveren. Waarom is iedereen ontevreden, behalve de overheid zelf?

Dit stuk in 1 minuut

• De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) is een belangrijk instrument in het tegengaan van witwassen. In deze wet is vastgelegd dat banken en een aantal andere instellingen een poortwachtersfunctie hebben. Dit houdt in dat ze verplicht zijn om zogenaamde ‘onregelmatige transacties’ te melden bij de Financial Intelligence Unit (FIU)
• Deze meldplicht heeft geleid tot een explosieve groei aan Know Your Customer (KYC) afdelingen bij banken en andere (financiële) instellingen. Jaarlijks worden er meer dan een miljoen transacties gemeld door bijna 2000 verschillende instellingen.
• De huidige witwasaanpak gaat gepaard met de nodige problemen, waaronder discriminatie.
• In 2019 gaan de vijf grootste Nederlandse banken een samenwerkingsverband aan om witwassen effectiever tegen te gaan: Transactiemonitoring Nederland (TMNL). Vooralsnog functioneert TMNL nog niet, omdat het delen van informatie tussen instanties onder de Wwft wettelijk niet mogelijk is. Maar het kabinet is positief over het idee.
• De Raad van State is zeer kritisch op TMNL. Zij maakt zich zorgen over de veiligheid, de privacy van burgers en bedrijven en over hoe een overheidstaak met dit initiatief wordt uitbesteed aan private partijen.
• Overheden en experts zijn het er wel over eens dat er íéts moet gebeuren. Nederland is op dit moment te aantrekkelijk voor witwassen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #witwassen #zwart_geld #raad_van_state #terrorisme #terrorismebestrijding #Wet_ter_voorkoming_van_witwassen_en_financieren_van_terrorisme #Wwft #terrorismefinanciering #Financial_Intelligence_Unit #FIU #banken #Know_Your_Customer #KYC #Transactiemonitoring_Nederland #TMNL #privacy #onrgegelmatige_transacties

Het witwassen bleef bij Rabobank jarenlang onder de radar

NRC

Antiwitwasbeleid - De Rabobank liet potentiële witwasklanten jarenlang ongemoeid, blijkt uit onderzoek van NRC. En ondanks grote investeringen lopen de achterstanden in controles nog altijd op. „Bij vrijwel elk filiaal was wel wat mis.”

Het nieuws in het kort:

• De top van de Rabobank weet al sinds acht jaar dat de witwasaanpak van de bank tekortschiet. Maar pas begin 2019 erkende Rabobank publiekelijk dat het enkele maanden eerder een boete had gekregen vanwege gebrekkig toezicht op witwassen.
• Al in 2014 gaf een interne accountant bijna alle lokale kantoren een onvoldoende vanwege ontoereikend toezicht op klanten, blijkt uit onderzoek van NRC. Het leidde tot felle discussies tussen de top van de bank en toezichthouder De Nederlandse Bank (DNB).
• Inmiddels is DNB een straftraject tegen de Rabobank gestart vanwege de tekortschietende controles. De achterstanden in het screenen van klanten en mogelijke witwassignalen is volgens betrokkenen echter verder opgelopen sinds DNB het straftraject aankondigde.

(...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #banken #witwassen #rabobank #dnb #de_nederlandse_bank #toezichthouder