Ik ben er niet gerust op. De waarschuwing van Hitler-expert Weber spookt door mijn hoofd

Merel van Vroonhoven (De Volkskrant) (€)

(...) ‘Die noodwet is gewoon de eerste stap richting het slopen van onze democratie’, zegt ze fel. ‘Kijk naar de geschiedenis en je ziet het: een crisis fingeren, zondebokpolitiek, een volksmenner en zijn katvangers. Plus natuurlijk allemaal gewillige wegkijkers.’ (...)

[Historicus en Hitler-expert Thomas Weber:] ‘In Weimar waren er, voor 1933, ook noodwetten die het parlement uitschakelden. Veel Duitsers dachten: dat is maar tijdelijk, dat loopt wel weer met een sisser af. Het normaliseren van een uitzondering kan leiden tot afstomping van waakzaamheid. Zo worden afweerkrachten in een politiek systeem afgebroken.’

(Tekst loopt door onder de foto.)

Merel van Vroonhoven

Bezorgdheid laten wegvloeien in onverschilligheid. Het sluipt er zo in, ongemerkt en bijna altijd onder valse voorwendselen. (...)

Leendert van der Valk – in De Groene Amsterdammer (€) op zoek naar het antwoord op de vraag: wat kun je doen om de democratie te beschermen? – laat via Yale-professor Tymothy Snyder, auteur van het boek Over Tirannie, zien dat je als individu twintig concrete acties kunt ondernemen om de democratie te beschermen. Alle op basis van lessen uit het verleden.

‘Niet normaliseren is cruciaal’, zegt Snyder. (...) [V]erdedig democratische instituties, zoals vrije pers, onderwijs en rechtspraak. Betaal voor nieuws, doneer aan goede doelen die de democratie beschermen.

Zijn oproep is duidelijk: wees waakzaam, kritisch en verdedig de feiten. Spreek je uit tegen haatdragend taalgebruik, onethisch gedrag en onrechtvaardigheid, ook als dat wrijving geeft of de stemming bederft. Op het werk, bij vrienden, in de koffietent op de hoek. Kortom, wees dapper, is zijn devies. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #extreemrechts #hitler #pvv #nsc #vvd #bbb #democratie #zondebokpolitiek #volksmenner #wegkijken #noodwet #asielzoekers #asielbeleid #xenofobie #racsime #discriminatie

X is onder Musk een gevaar voor de democratie geworden. Ga weg bij X!

Teun van de Keuken (Trouw) (€)

(...) Helaas is dat aangename [van Twitter] in de loop der jaren steeds meer vervangen door haat en gif. Al jaren wordt het cliché ‘afvoerputje’ gebruikt. (...)

Sinds Twitter in handen is van de machtswellustige narcist Musk is het probleem groter geworden dan een onprettige toon. X is een gevaarlijk platform geworden dat, zoals de Braziliaanse opperrechter goed begrijpt, een gevaar is voor democratie. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Teun van de Keuken

Het sociale medium is inmiddels een instrument geworden om de democratie te ondermijnen en duistere krachten aan de macht te helpen. Als weldenkend mens wil je daar niet aan bijdragen. Hoe meer mensen het verlaten, hoe minder succesvol het kan zijn. Ga weg bij X!

Hele artikel

Tags: #nederlands #sociale_media #social_media #media #twitter #x #musk #democratie #fake_news #deepfake #discriminatie #racisme #maga #trump #censuur #propaganda

‘Een dag uit het leven van Abed Salama’ is een overtuigende aanklacht tegen onrecht jegens de Palestijnen

De Volkskrant (€)

(...) Ruim twaalf jaar geleden, op een regenachtige dag in februari, kwam een schoolbus vol Palestijnse kinderen en leraren vlak buiten Jeruzalem in botsing met een vrachtwagen en vloog in brand. Hulp bleef lange tijd uit, het waren omstanders die er alles aan deden om de kinderen te redden. De oorzaak, achtergrond, directe gevolgen, nasleep en betekenis van de ramp zijn het onderwerp van Een dag uit het leven van Abed Salama, dat in 2023 een bestseller was in de VS en nu in het Nederlands is vertaald. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Nathan Thrall - Beeld ANP / EPA

De Amerikaanse journalist en essayist Nathan Thrall, die in Jeruzalem woont en voor The New York Times en The New York Review of Books schrijft, past een gouden journalistieke formule toe. In plaats van een overzicht en liever dan een omvattende geschiedenis neemt hij één gebeurtenis – en legt op die manier het onrecht bloot. (...)

Abed Salama, die wanhopig op zoek is naar zijn 5-jarige zoon Milad, is een gelaagde persoonlijkheid. We leren zijn ouders, zijn geheime liefde, zijn echtgenotes en familie kennen. We zien een jonge, ambitieuze Palestijn wiens mogelijkheden steeds beperkter worden. Zo is hij een activist en komt hij in de gevangenis, een paar decennia later werkt hij voor een Israëlisch bedrijf en legt hij telefoonlijnen aan in Joodse nederzettingen.

Amerikaanse factcheckers zijn rigoureus; je weet als lezer dat iedere opmerking, iedere observatie dubbel en dwars klopt. Dat zie je niet alleen aan de literatuurlijst van bijna dertig pagina’s, maar vooral aan de details van het boek. (...)

Nergens is Een dag uit het leven van Abed Salama activistisch, en toch is het een keiharde aanklacht tegen systematische ongelijkheid. Zelfs op momenten waar het boek verzoenend is, bijvoorbeeld wanneer de inwoners van een Joodse nederzetting een plakkaat ophangen om hun medeleven met de slachtoffers van het busongeluk te tonen, is duidelijk dat het niet meer is dan een tijdelijke opleving. (...)

Nathan Thrall: Een dag uit het leven van Abed Salama – Een Palestijnse tragedie. Uit het Engels vertaald door Ineke van den Elskamp. Cossee; 240 pagina’s; € 24,99.

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #israel #palestina #palestijnen #apartheid #discriminatie #bezetting

Banken bespieden samen je betalingen – illegaal, maar niemand grijpt in

Follow the Money

Vijf grote banken monitoren sinds 2021 gezamenlijk banktransacties in een speciaal daarvoor opgezet bedrijf. De ABN Amro, ING, Rabobank, Volksbank en Triodos Bank zeggen zo beter signalen van witwassen te kunnen opvangen. Deze vorm van massasurveillance is volgens deskundigen in strijd met de wet, maar de toezichthouder – De Nederlandsche Bank – steunt het initiatief met enthousiasme.

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

© Andrew Tseng

Dit stuk in 1 minuut

• Banken zijn wettelijk verplicht om betalingen te screenen, op zoek naar signalen van witwassen en financiering van terrorisme. Vijf grote banken gaan daarbij verder dan de wet vereist.
• Sinds 2021 monitoren de ABN Amro, ING, Rabobank, Volksbank en Triodos Bank gezamenlijk zakelijke transacties – dus ook betalingen tussen bedrijven en particulieren – in het speciaal daarvoor opgerichte bedrijf Transactie Monitoring Nederland (TMNL).
• Het uitbesteden van screening is in strijd met de wet, stellen deskundigen. De toezichthouder – De Nederlandsche Bank – grijpt desondanks niet in, maar ondersteunt het project.
• Het monitoren van banktransacties is niet zonder risico. Volgens de Autoriteit Persoonsgegevens kan het leiden tot discriminatie en het uitsluiten van klanten op basis van vage vermoedens. Uit recente onderzoeken van onder meer het consultancybedrijf KPMG blijkt dit inderdaad een probleem te zijn. Demissionair minister van Financiën Steven van Weyenberg (D66) noemde de onderzoeksresultaten ‘zeer ernstig’ en ‘heftig’.
• Transactie Monitoring Nederland heeft in drie jaar tijd drieduizend signalen naar de banken gestuurd, waarvan er tweehonderd als ‘ongebruikelijk’ aan de autoriteiten zijn gemeld. Daarvan is naar schatting hoogstens een vijfde aangemerkt als ‘verdacht’. Harde cijfers ontbreken, maar vermoedelijk heeft slechts een klein deel van die verdachte transacties geleid tot een strafrechtelijk onderzoek.

Hele artikel

> Zie ook: Discrimineert ING moslims? ‘Dit moet nu echt stoppen’, zegt een van de gedupeerden (De Volkskrant) (€)

Tags: #nederlands #banken #dnb #privacy #persoonlijke_gegevens #betalingsverkeer #banktransacties #Transactie_Monitoring_Nederland #TMNL #Autoriteit_Persoonsgegevens #ap #discriminatie #ABN_Amro #ING #Rabobank #Volksbank #Triodos_Bank

Nederland schendt de wet door burgers stiekem te profileren, blijkt uit uitspraak Europees hof

Follow the Money

Met geheime algoritmen controleren overheidsinstellingen als de Belastingdienst op grote schaal burgers. Door deze profilering kan iemand extra controle krijgen, terwijl aan de aanpak grote risico’s verbonden zijn: denk aan discriminatie of foute aannames. Daarom moeten er wettelijke waarborgen zijn voor het gebruik van zulke systemen. Dat blijkt uit een recente uitspraak van het Europese Hof, die mogelijk verstrekkende gevolgen heeft. ‘Regels worden al 20 jaar aan de laars gelapt.’ (...)

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

_© Follow the Money _

Door een baanbrekende uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie eind vorig jaar staat profilering juridisch op losse schroeven. Er is zodoende grote kans dat het huidige gebruik van risicomodellen in veel gevallen illegaal is, vanwege het ontbreken van een wettelijke basis met waarborgen voor rechtsbescherming. Dat zeggen meerdere deskundigen op gebied van privacyrecht die Follow the Money heeft geraadpleegd. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #digital_services_act #eu #europese_unie #privacy #internet #profilering #algoritme #overheid #belastingdienst #discriminatie

Duitsland demonstreert, Nederland praat over een kabinet met radicaal-rechts

Toine Heijmans (De Volkskrant)

Achternagezeten door echo’s uit de Tweede Kamer rij ik naar Duitsland, waar ze wel betogen tegen de opmars van radicaal-rechts, met miljoenen mensen, al wekenlang. Het is een druilerige, doordeweekse dag in Emden en toch staan onder het stadhuis driehonderd demonstranten, en als ik me bekendmaak als Nederlander zeggen ze: dat hadden we niet van de Nederlanders verwacht. Dat ze het zo laten gebeuren.

Daniël Zempel, een van de organisatoren, zo netjes mogelijk: ‘We zijn wel wat verwonderd. Voor veel Duitsers zijn jullie het lichtende voorbeeld van een liberaal land.’ (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Demonstratie voor de democratie op woensdag in de noordelijke havenstad Emden, Duitsland. Beeld Toine Heijmans.

Geert Wilders wordt in Duitsland gezien als ‘prototype voor andere populisten’, zegt Daniël Zempel. Dat niemand tegen hem demonstreert valt op. (...)

‘De partij van Wilders lijkt ons nog wat extremer dan de AfD,’ zegt Wolfgang Henkelmann, ‘hier durft niemand te zeggen: moskeeën moeten dicht.’ Radicaal-rechtse politici versterken het ‘Alltagsrassismus’, zegt hij ook: ze maken het abnormale normaal.

En: ‘Hebben jullie in Nederland geen verzetscultuur?’ (...)

In Duitsland noemen ze ons ‘Gutmenschen’, zegt Daniël, ‘dat is wat radicaal-rechts altijd doet: een etiket plakken. Het is een effectieve manier om een groep het zwijgen op te leggen.’ De Afd eigent zich ‘het volk’ toe, zegt hij ook, ‘alsof ze de enige vertegenwoordiger zijn. Maar dat zijn ze niet.’

En daarom staan ze vanavond hier, en zijn er dit weekend in Duitsland opnieuw grote demonstraties. ‘Het helpt, je ziet de toon in de maatschappij veranderen. We verliezen iets van waarde, dan is het belangrijk sterk te blijven.’

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #duitsland #pvv #wilders #afd #extreemrechts #demonstratie #populisme #politiek #discriminatie #racisme

Hoe een schaduwteam van Yesilgöz een omstreden asielaanpak doorvoerde

NRC

Asielbeleid - Demissionair minister van justitie Dilan Yesilgöz (VVD) heeft vorig jaar een controversiële aanpak van asielzoekers doorgevoerd via een vertrouweling – buiten haar ministerie om. Hierdoor worden asielzoekers nu op onduidelijke gronden in een soort gevangenis geplaatst.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Hoge stalen hekken omgeven de speciale ‘procesbeschikbaarheidslocatie’ op het terrein van het aanmeldcentrum in Ter Apel. Hier moeten ‘overlastgevende asielzoekers’ 22 uur per dag verblijven. Foto Kees van de Veen

Wat is het nieuws?

Een vertrouweling van minister Yesilgöz zette ambtenaren onder druk mee te werken aan een aanpak voor overlastgevers. Daarin werd bewust vaag gelaten wat overlast is, zodat zoveel mogelijk asielzoekers kunnen worden aangepakt. De politietop weigerde medewerking vanwege risico’s op ‘etnisch profileren’, blijkt uit onderzoek van NRC.

Officieren van justitie beklagen zich ook over politieke druk bij de aanpak van overlastgevers. Officieren zijn vorig jaar geïnstrueerd asielzoekers zoveel mogelijk te vervolgen bij lichte vergrijpen. Volgens deskundigen komt de aanpak neer op discriminatie.

---

(...) Asielzoekers kunnen nu naar een omheinde opvanglocatie worden gestuurd die volgens onderzoekers neerkomt op detentie. Criteria om daarin te belanden zijn met opzet niet precies gedefinieerd, blijkt uit interne documenten, opdat zo veel mogelijk asielzoekers kunnen worden aangepakt. Het Openbaar Ministerie kreeg instructies om asielzoekers – anders dan bij Nederlandse burgers – voor ieder gering misdrijf te vervolgen, waardoor hun asielverzoek gemakkelijker is af te wijzen. (...)

Het plan beschrijft hoe potentiële overlastgevers meteen bij aankomst in Nederland naar een sobere opvang moeten worden gestuurd, met slechts ‘bed, bad, brood’. Waar andere asielzoekers vaak meer dan een jaar op een inwilliging van een asielverzoek wachten, moet deze groep binnen een paar dagen worden afgewezen. Als ze daartegen in beroep gaan, moeten ze naar een nóg strengere locatie, zo staat in het document dat in bezit is van NRC.

De vreemdelingenpolitie, die de asielzoekers volgens dit plan aan de poort zou moeten gaan selecteren, reageert woedend. „Hoe bepaal je de criteria van een overlastgevende vreemdeling aan de voorkant?”, schrijft de politiedienst in een intern document uit de herfst van 2022. „Is dat op afkomst of uiterlijk? Ligt etnisch profileren hier niet op de loer?” Een politiemedewerker noemt het „gewoon discriminatie”. In het document staat: „Je kunt niet iemand vastzetten omdat hij uit Tunesië komt.” De baas van de vreemdelingenpolitie weigert aan het plan mee te werken. (...)

Waar in het eerste plan ‘potentiële overlastgevers’ al aan de poort zouden worden geselecteerd, richt het nieuwe plan zich op asielzoekers met ‘kansarme’ aanvragen die al daadwerkelijk voor overlast hebben gezorgd. (...)

Intussen wordt in opdracht van het ministerie een metershoog hek gebouwd om een woonblok op het asielzoekerscentrum van Ter Apel. Het woonblok krijgt een nieuwe naam: ‘procesbeschikbaarheidslocatie’ – kortweg ‘PBL’. Daar worden de asielzoekers uit de pilot naartoe gestuurd, bevestigt de IND. (...)

Mag je asielzoekers die niets strafbaars hebben gedaan, vastzetten op een locatie onder de dreiging van het intrekken van hun asielaanvraag? Nee, zegt hoogleraar migratierecht aan de Vrije Universiteit Lieneke Slingenberg. „Dit komt de facto neer op detentie. Daar moet een heldere grondslag voor zijn. Die ontbreekt hier.”

Daar heeft het ministerie een omweg voor gezocht. De asielzoekers in de PBL krijgen een ‘beschikbaarheidsverplichting’ opgelegd. Ze moeten zich meerdere malen per dag melden bij het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en de politie. En ze moeten verplicht deelnemen aan dagvullende programma’s, zoals lessen over terugkeer naar het land van herkomst. (...)

Maar hoe komen asielzoekers nu eigenlijk in deze aanpak terecht?

„Op basis van overlast”, zegt de coördinator van de IND. Wat ‘overlast’ inhoudt, kan ze niet precies zeggen. (...)

Wat blijkt: in de aanpak is bewust niet gedefinieerd op basis van welk gedrag een asielzoeker in de pilot terechtkomt. In een intern pilot-document in handen van NRC staat dat dit vaag is gelaten, zodat er zo veel mogelijk ‘kansarme’ asielzoekers in de aanpak kunnen worden geplaatst. (...)

Ook het Openbaar Ministerie moet meer doen tegen overlastgevende asielzoekers, rapporteert Loef begin 2023 aan Yesilgöz en Van der Burg. Officieren van justitie laten asielzoekers volgens Loef te vaak wegkomen met kleine strafbare feiten. (...)

In de instructie, in handen van NRC, staat dat asielzoekers voor alle kleine strafbare feiten een ‘strafbeschikking’ moeten krijgen: een OM-boete. Omdat asielzoekers vaak amper geld hebben, is een nieuwe constructie bedacht: ze betalen de boete met de tijd die ze vastzitten. Wie bijvoorbeeld na een winkeldiefstal één dag in de cel zit, ‘verdient’ als het ware 50 euro, die weer van de boete wordt afgetrokken. Zo blijft er geen geldbedrag meer over en kan de beschikking direct worden afgevinkt. Daarmee krijgt de asielzoeker een strafblad, waarmee hij in Loefs overlastaanpak kan worden gestopt. (...)

Een dergelijke instructie is er niet voor winkeldieven met de Nederlandse nationaliteit. Die krijgen juist mínder prioriteit. (...)

Ook Joep Lindeman, universitair hoofddocent strafrecht aan de Universiteit Utrecht, is kritisch. „Het OM mag sommige vormen van diefstal prioriteren. Maar deze aanpak is niet gericht op een delict, maar op een groep: mensen die niet uit Nederland komen. Dan komt discriminatie snel dichtbij.” De richtlijn is ook „rechtsstatelijk dubieus”, zegt Lindeman. „Je zou de strafrechtpleging niet moeten gebruiken om de migratie-agenda van de regering te faciliteren.” (...)

Als het aan staatssecretaris Eric van der Burg ligt, is dit pas het begin. Hij wil „zo snel mogelijk, zo veel mogelijk” PBL-locaties in Nederland hebben. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #asielzoekers #vluchtelingen #ind #procesbeschikbaarheidslocatie #pbl #Yesilgöz #etnisch_profileren #overlastgevers #COA #justitie #discriminatie #migratie

Leidse hoogleraar: ‘Er is geen enkel vaccin tegen de verspreiding van fascistische neigingen’

Trouw

Geen land is immuun voor fascisten met hun verleidelijke taal, stelt de Leidse hoogleraar Nidesh Lawtoo in zijn boek [Nieuw] fascisme. Hij wijst Wilders aan als zo’n nieuwe fascist. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Nidesh Lawtoo

[Lawtoo] zag overeenkomsten tussen Trumps optreden en de manier waarop fascistische leiders in het verleden volksmassa’s opzweepten. Lawtoo schreef een reeks essays om te waarschuwen voor wat hij zag als neofascistische aanvallen op de democratie.

“Een waarschuwing die nog steeds nodig is, en niet alleen in de VS helaas”, concludeert hij mismoedig. Ook in Europa winnen extreemrechtse bewegingen aan populariteit: Rassemblement National (Frankrijk), Lega (Italië), de AfD, en de PVV in eigen land. In [Nieuw] fascisme ontrafelt Lawtoo de ‘verleiding en besmettelijkheid’ van deze politieke stroming. (...)

“Het ‘nieuwe’ slaat vooral op de nieuwe media. Hadden fascistische leiders alleen traditionele nieuwsbronnen als kranten, radio en televisie om hun gewelddadige retoriek te verspreiden, nu vormen internet, sociale media (Facebook, X) en AI een onuitputtelijke bron voor massamanipulatie.” (...)

Plato schreef al over de menselijke neiging om gedrag na te bootsen. Zo vormen we onze gedachten, gedrag en verlangens. De mens is een Homo mimeticus. Deze eeuwenoude intuïtie wordt ondersteund door de ontdekking van spiegelneuronen – de hersencellen die ervoor zorgen dat je mensen in je omgeving imiteert. Het gevolg is dat we als mensen, en zeker als menigte, fundamenteel kneedbaar en vatbaar zijn voor irrationele psychische besmetting.” (...)

“Fascistische leiders zijn bijzonder bedreven in het bespelen van ons mimetisch gemoed. Dat doen ze met retorische strategieën zoals herhalingen, gebruik van beelden, van agressieve emoties en spectaculaire leugens. (...)

“Daar komt bij dat in tijden van crisis en onzekerheid – denk aan de klimaatcrisis, de economische en de woningcrisis – mensen gemakkelijk ten prooi vallen aan de betovering van schadelijke mimetische emoties. (...)

Dat zie je ook in Nederland. De overlast, de woningnood, ineens krijgen migranten de schuld van veel ellende waar mensen onder lijden. Dat zijn gevaarlijke mythes.” (...)

“Gewelddadige en ontmenselijkende taal is ongelooflijk gevaarlijk, omdat het gemakkelijk leidt tot gewelddadige acties. Dat had het historisch fascisme ons moeten leren.” (...)

“Ik wil niet beweren dat onze kritische vermogens helemaal in slaap gesust zijn. Maar nu is wel de tijd om alert te zijn. Extreemrechts wint aan macht in heel Europa. Daar komt bij dat de milieucrisis zal verslechteren met destabiliserende effecten tot gevolg.” (...)

“Er is geen enkel vaccin tegen de verspreiding van fascistische neigingen. Zodra mensen lijden, het moeilijk hebben, is onze rationaliteit simpelweg niet opgewassen tegen de besmettelijkheid van de mythe. Of we het nu willen of niet: we praten elkaar na.

“Toch is er hoop, mits we ons bewust worden van ons nabootsingsgedrag.” (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #fascisme #democratie #Rassemblement_National #Frankrijk #Lega #Italië #AfD #duitsland #nederland #PVV #wilders #le_pen #orban #hongarije #europa #racisme #discriminatie

‘Vergeet de controlestaat, we leven in een controlemaatschappij’

Follow the Money

Volgens bijzonder hoogleraar digitale surveillance Marc Schuilenburg hebben wij geen geheimen meer. Bij alles wat we doen kijkt er wel iets of iemand mee die onze gangen registreert. We weten het, maar doen er gewoon aan mee. Zo diep zit digitale surveillance in de haarvaten van onze samenleving: ‘We herkennen het vaak niet eens meer.’ (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Marc Schuilenburg

Na zijn aanstelling als hoogleraar digitale surveillance aan de Erasmus Universiteit besloot hij zich op de beantwoording van die vraag te storten. Daarbij gaat zijn bijzondere aandacht uit naar de impact van digitale surveillance-middelen, zoals intelligente camera’s, algoritmes en artificial intelligence (AI) op onze samenleving.

Deze week verscheen zijn boek: Making Surveillance Public. Daarin stelt hij dat door de opkomst van deze technologieën, overheden en opsporingsdiensten onze levens op ongekende schaal kunnen monitoren, terwijl er nauwelijks iets bekend is over de manieren waarop dit gebeurt en welke gevolgen dit heeft voor de rechten en vrijheden van burgers. (...)

Hij beperkt zich daarbij overigens niet tot de publieke sector. Techreuzen als Tesla, Amazon en Apple weten dankzij onze auto's, deurbellen en horloges zo mogelijk namelijk nog meer over ons.

De grenzen tussen publiek en privaat vervagen bovendien, stelt Schuilenburg, doordat dergelijke bedrijven zich met hun producten steeds vaker in het (publieke) veiligheidsdomein begeven. Ook de politie maakt gretig gebruik van de data die zij verzamelen. (...)

Er ontstaat een vernetwerking van data, zegt Schuilenburg. De samenleving verandert in een digitaal ‘superpanopticon’, waarbij we van alle kanten bekeken worden zonder dat we nog weten door wie en hoe: ‘Vergeet de surveillance-staat, we leven in een surveillance-maatschappij’. (...)

‘De gevaren van particuliere surveillance worden schromelijk onderschat. De data die wordt verzameld via intelligente koelkasten, slimme deurbellen en activiteitstrackers en dergelijke maakt je privéleven inzichtelijk voor derden die met die informatie doen wat ze willen. Doorverkopen aan adverteerders, gebruiken om profielen op te bouwen van jou en je omgeving: het gebeurt, zonder enige vorm van controle.

Dat gebruik van die data leidt tot stigmatisering. Dat zie je bij de route-navigatie-app Waze. In sommige landen geeft die aan of hij een bepaalde buurt veilig vindt of niet. (...)

Uiteindelijk zie je bij private surveillance zo dezelfde problemen ontstaan als we kennen van surveillance door de overheid en de politie. Ook in Nederland. Op basis van ondoorzichtige datasets en algoritmes worden bepaalde groepen mensen zonder het te weten benadeeld, uitgesloten of gediscrimineerd.’ (...)

‘Amazon verkoopt sinds 2018 de Ring-videodeurbel, waarmee je op je telefoon kunt zien wie er bij je op de stoep staat. Wereldwijd zijn miljoenen exemplaren verkocht. Tegelijkertijd werkt Amazon in de VS aan een eigen watchlist. Dat is een database met profielen van personen waarvan Amazon zelf denkt dat die mogelijk een bedreiging zijn. Als zo iemand vervolgens bij jou voor de deur staat en door de gezichtsherkenningssoftware in je Ring-deurbel wordt geïdentificeerd, gaat er automatisch een alarm af.

Amazon maakt dus zelfstandig een inschatting of iemand zich mogelijk schuldig zou kunnen maken aan een strafbaar feit, terwijl niet duidelijk is waar dat op is gebaseerd en hoe die technologie werkt. Dan ga je op de stoel van de politie zitten. En Amazon is niet het enige bedrijf dat dit doet. Tesla is inmiddels ook bezig met zo’n lijst.’ (...)

De data die particuliere partijen verzamelen, vindt namelijk ook op allerlei manieren zijn weg naar opsporingsdiensten. In Nederland heeft de politie inmiddels toegang tot tienduizenden videodeurbellen. Dat is een heel nieuw surveillancenetwerk van ongekende schaal dat de politie ineens ter beschikking heeft. (...)

Uw boek toont aan dat de natuurlijke volgorde voor surveillance is omgedraaid. Vroeger was er eerst een verdenking, waarna er werd gesurveilleerd. Nu is er alom surveillance en wordt vervolgens met AI-tools gezocht naar verdachte feiten. (...)

Wat zijn daar de risico’s van?
‘Dat de mens achter de data verloren gaat. Terwijl het behouden van die menselijkheid van ongekend belang is, juist voor overheden en grote bedrijven. Veel unieke eigenschappen die ons mens maken, zoals je ervaringen, emoties en intuïtie, kunnen bijna niet in data worden omgezet. Dat zal altijd een blind spot van AI blijven, terwijl die eigenschappen heel veel kunnen zeggen over wat het betekent om mens te zijn. (...)

Het gevaar is dat er een AI-mateloosheid is ontstaan, waarbij steeds meer surveillancemiddelen worden gebruikt, zonder dat goed wordt gekeken hoe effectief die zijn en wat het effect is op de rechten van burgers, of de rechtsstaat in het algemeen.

Daarbij gaat het gebruik van AI en zelflerende algoritmes vaak ten koste van de transparantie en de mate waarin politie en overheden in staat zijn verantwoording af te leggen over hun handelen. Instanties begrijpen de tools die ze gebruiken vaak zelf ook niet helemaal. Maar als een overheid niet kan uitleggen hoe zij tot beslissingen of een verdenking komt, heb je als samenleving een groot probleem.’ (...)

Als u de balans opmaakt tussen wat het gebruik van AI-gedreven en algoritmische surveillance-middelen door de politie ons opleveren en ons kosten, in de zin van rechten en waarden. Is die uitruil het dan waard?
‘Nee. Dat komt ook omdat Nederland echt al behoorlijk veilig is. Dus de winst die we behalen, als die er al is, weegt voor mij niet op tegen de nadelen.

Maar belangrijker is dat er onvoldoende democratische controle op deze middelen is, terwijl fundamentele rechten en rechtsstatelijke waarden als het recht op privacy en gelijke behandeling niet goed zijn geborgd.’ (...)

We zijn allemaal gevoelig voor de veiligheidsparadox: hoe minder criminaliteit er is, hoe hysterischer we het resterende stukje onveiligheid willen aanpakken. Dat is precies wat hier speelt en wat je ook terugziet in die behoefte aan luxury surveillance.

We hebben er als maatschappij meer aan als we inzetten op de zorgende kant van AI. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #surveillance #massasurveilance #surveillancekapitalisme #tesla #amazon #ring #apple #controlemaatschappij #veiligheid #schijnveiligheid #algoritme #profilering #discriminatie #misdaad #criminaliteit

X heeft nog steeds een duivelse aantrekkingskracht

NRC

Sociale media - Er is geen excuus om nog op X te blijven. Men komt er niet voor nieuws, maar voor een mening, schrijft Ginny Mooy.

Sinds Elon Musk het roer overnam, is X, ofwel Twitter, een broeinest van haat. Racisme, antisemitisme, lhbtqi-haat, klimaatontkenning en antivax-propaganda krijgen er vrij spel. Extreem-rechtse politici floreren er als nooit tevoren. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

_ X is het platform van de macht. Hier klonteren politici, journalisten en opiniemakers samen. Foto Nick den Engelsman._

Deze week verliet omroep KRO-NCRV het platform vanwege de overweldigende hoeveelheid haat en racisme. Een confronterend besluit, vooral onder gebruikers die zichzelf als ‘de welwillenden’ beschouwen. Het redelijke midden van X, zou je kunnen zeggen. Het veroorzaakte een bijna eindeloze stroom aan ‘ik blijf’-verklaringen, waarin een overheersende trend opviel: ‘Ik zie nauwelijks racisme’, ‘je kan dat soort content gewoon blokkeren’, ‘ík heb nergens last van’, en anders ‘moet je zelf wat meer ‘verbindende’ tweets plaatsen’. (...)

X is het platform van de macht. Hier klonteren politici, journalisten en opiniemakers samen, omringd door allerhande influencers en zelfverklaarde ‘welwillenden’ – de hoeders van de moraal. Op X beïnvloeden zij wat mainstream is of mag zijn. Wanneer activisten en critici online worden belaagd, kijken de ‘welwillenden’ de andere kant op. Ze scrollen angstvallig verder, want waarom vuile handen maken als je ook kunt doen alsof je het niet ziet?

Journalisten vormen de lijm die X bij elkaar houdt. Om hun aanwezigheid draait het
Ze lijken te zweven boven de alledaagse strubbelingen. Ze prediken deugdzaamheid, maar hun moraal is slechts zo hoog als het aantal likes op hun laatste post. Het draait allemaal om hun reputatie. En ze worden ervoor beloond. Duizenden volgers en vele likes. Zij zíjn de moraal. De bittere realiteit is echter dat zij met hun content niet alleen bewondering trekken, maar ook extremisten en hun gedachtegoed in de schijnwerpers zetten. Zij maken X belangrijk. Erkennen durven ze dat niet. Hun verslaving aan X is hun blinde vlek. (...)

Musk zei het zelf treffend: „Het is als crack van de hoogste kwaliteit.” Het is sterker dan de roep van het geweten. (...)

Op X gaat het om ‘actualiteit’. Hier zit ‘m het venijn. Van de 1.001 smoesjes om op X te blijven, is dit het grootste zwaktebod. X is niet de snelste manier om aan nieuws te komen, maar aan een mening. Het gaat er niet om actualiteit, maar om actueel zijn. Het is een snelweg naar invloed en bekendheid. Politici blijven, gedreven door de drang om in het oog van de media te springen, terwijl gewone gebruikers blijven omdat hun tweets invloed hebben op de media. Journalisten vormen de lijm die X bij elkaar houdt. Om hun aanwezigheid draait het allemaal. (...)

[D]eze schijnbaar onschuldige verslaving ondermijnt de fundamenten van onze samenleving. (...)

hele artikel

Tags: #nederlands #media #omroep #nieuwsuur #journalist #journalistiek #twitter #musk #sociale_media #racisme #discriminatie #KRO-NCRV

De eXit van KRO-NCRV is allesbehalve laf

Villamedia

Laf. En een vreemde reactie, zéker voor een omroep. De woorden van socialmedia-expert Joey Scheufler in Nieuwsuur van 9 januari logen er niet om. Want dat KRO-NCRV afgelopen maandag de beslissing nam te stoppen met X vanwege de racistische drek die daar rijkelijk stroomt, dat kón niet. ‘Een omroep zou moeten signaleren wat er op X speelt. En daar iets mee moeten doen.’

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

.

Dat laatste doen de media al jaren: (nieuws)gebeurtenis leidt tot ophef op X, reguliere media zien ophef, en de ophef wordt een verhaal in de krant of op televisie. (...) X wordt allerminst genegeerd, ook al wordt het door relatief weinig Nederlanders gebruikt als nieuwsbron. Sterker nog: het platform wordt al jaren veel te belangrijk gemaakt door de journalistiek. (...)

Toch is Scheufler lang niet de enige die de eXit van KRO-NCRV niet ziet zitten. Door de deur van het sociale medium achter je dicht te trekken, laat je de schreeuwers regeren, aldus ‘X-icoon’ Emine Uğur in dezelfde Nieuwsuur-uitzending. Anderen, waaronder ook journalisten die ik sprak: een publieke omroep moet het publiek op zoveel mogelijk podia informeren. Weggaan vanwege drek in reacties overtuigd volgens hen van weinig moed. (...)

Maar sinds de overname door Elon Musk, is er van toezicht op het microblog nog amper sprake. (...)

Dat KRO-NCRV niet meer op dat schoolplein wil staan en ook andere media zich afvragen of ze nog wel op X willen blijven, is niet meer dan logisch. Zeker omdat een deel van de haat, het racisme en het pestgedrag dat wordt geuit, wordt geplaatst als reactie op video’s of artikelen die de omroep zélf deelt. Is het laf om weg te lopen van pestkoppen, als veel van wat je zegt wordt gebruikt om jou of anderen aan te vallen?

Moediger zou het zijn om te blijven en weerwoord te bieden aan de racistische uitingen, vertelde een gerenommeerd journalist me in een privégesprek. Dat zou zo zijn, als er een kans zou zijn dat dat wat uithaalt. Weerspraak leidt op X juist vaak niet tot een gesprek, maar tot nog meer scheldpartijen. (...)

Nieuwsmedia die daar niet aan willen bijdragen en vertrekken zijn niet laf, maar verstandig.

Hele artikel

> Zie ook: De Twitter eXit van KRO-NCRV en de opmerkelijke expert keuze van de Nederlandse media

Tags: #nederlands #media #omroep #nieuwsuur #journalist #journalistiek #twitter #musk #sociale_media #racisme #discriminatie #KRO-NCRV

Risico’s van algoritmes? Kijk naar Nederland

NRC

Privacy- Er zijn te veel slechte ervaringen met algoritmen bij overheidsinstanties, schrijft Nadia Benaissa. Veranker mensenrechten in de AI-verordening.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Mark Rutte tijdens de parlementaire enquête Toeslagenaffaire in 2020. Foto Werry Crone.

Als er in Europa wordt gezocht naar voorbeelden waarmee de risico’s van AI zichtbaar worden, wordt er steevast naar Nederland gekeken. Zo mag DUO, de uitvoerder van de studielening, een fraudeopsporingsalgoritme niet meer gebruiken, omdat het er ernstig op lijkt dat dat discrimineert. Daarnaast hebben verschillende gemeenten fraudeopsporingsalgoritmen ingezet die discrimineren. Bovendien zette het ministerie van Buitenlandse Zaken een algoritme racistisch in bij visumaanvragen, ondanks waarschuwingen van de functionaris gegevensbescherming. En als klap op de vuurpijl: het Toeslagenschandaal. (...)

Maar in de onderhandelingen over de AI-verordening dringt Nederland erop aan dat er geen strikt verbod moet komen op biometrische identificatie. Die technologie kunnen opsporingsdiensten namelijk goed gebruiken. Alleen blijkt de politie nu al geen grip te hebben op een gezichtsherkenningsdatabase waarin tienduizenden mensen onterecht staan opgenomen. (...)

Uit onderzoek van Follow The Money bleek onlangs dat Nederlanders onterecht op ‘terreurlijsten’ terechtkomen, zonder dat ze daadwerkelijk verdacht worden van een strafbaar feit. (...)

Mensenrechten zijn er om mensen te beschermen, ook – of misschien vooral – tegen de overheid. En Nederland laat uitstekend zien waarom het geen overbodige luxe is om ervoor te zorgen dat die rechten beschermd worden in de AI-verordening. (...)

Hele artikel

> Zie ook: De Europese AI-wet dreigt te worden afgezwakt, onder druk van de techlobby (NRC)

Tags: #nederlands #eu #europese_unie #ai #kunstmatige_intelligentie #algoritme #toeslagenaffaire #duo #belastingdienst #overheid #democratie #rechtsstaat #fraude #fraudebestrijding #uitkeringen #kinderopvangtoeslag #discriminatie #racisme #fsv #Fraudesignaleringsvoorziening #gezichtsherkenning

Goed nieuws: ook asielzoekers zijn gewone mensen

NRC
Toch gek dat Beau van Erven Dorens als producent zo kritisch werd ondervraagd over de documentaireserie Bij ons op het AZC.

(Tekst loopt door onder de foto.)

De Syrische vluchtelingen Zain en Christian in Bij ons op het AZC. Beeld Human.

Eigenlijk is er niets bijzonders te zien in het asielzoekerscentrum van Zutphen. De documentaireserie Bij ons op het AZC (NPO 2) toont doodgewone mensen die voetballen, een muur witten, hun kinderen knuffelen. We zien een gezin dat herenigd wordt. Een Syrische verpleegkundige die een blinde man helpt. (...)

Bijzonder is dat een flink deel van de Nederlanders deze vluchtelingen het liefst het land uit wil zetten omdat ze bang zijn dat het criminelen zijn die hun banen en huizen inpikken. Dat er racistische rellen uitbreken wanneer ergens een azc wordt geopend. Dat politici pogen om vluchtelingen het leven zuur te maken en tegen te werken.

Kenmerkend voor deze vijandige, harteloze houding is de kritische manier waarop producent Beau van Erven Dorens donderdag in Khalid & Sophie (NPO 1) werd ondervraagd over de documentaire. Hij wilde het goede doen: het leven van kansarme mensen laten zien in de hoop dat kijkers hun vooroordeel aanpassen. Maar hij werd door Sophie Hilbrand ondervraagd alsof hij iets schandelijks had gedaan. Ze speelde de hypocrisie-kaart: zou Van Erven Dorens een azc in zijn rijke villadorp Bloemendaal tolereren? Zelfs nadat de producent dat idee voluit omarmde, bleef ze hem hierover jennen.

Maar eigenlijk is het dus goed nieuws: in azc’s blijken doodgewone mensen te wonen. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Extra grenscontroles helpen vooral mensensmokkelaars

Tags: #nederlands #nederland #migratie #migranten #vluchtelingen #asielzoekers #politici #populisme #grenscontrole #azc #asielzoekerscentrum #media #journalist #journalistiek #nieuws #goed_nieuws #racisme #discriminatie

.

Tags: #nederlands #kunst #metoo #grensoverschrijdend_gedrag #discriminatie #racisme #mysogynie #vrouwenhaat

De ‘cowboys’ van de Belastingdienst kregen opdracht bij opsporing ‘grenzen op te zoeken’

Trouw

Het management van Belastingdienst wist al in 2014 dat ook onschuldige toeslagenouders tot fraudeur werden bestempeld.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Staatssecretaris Marnix van Rij (belastingen) staat de pers te woord na afloop van de wekelijkse ministerraad. Beeld ANP.

Het speciale fraudeopsporingsteam CAF kreeg bij de oprichting in 2013 nadrukkelijk opdracht ‘de grenzen op te zoeken’ bij het opsporen van fraude. Al in 2014 was bij het management van de Belastingdienst bekend dat het CAF ‘veelvuldig’ de wettelijke grenzen opzocht.

Ook was toen bekend dat zeker 20 procent van de ouders van onderzochte gastouderbureau’s hierdoor ten onrechte beschuldigd zouden worden van fraude. Er werd met die informatie niets gedaan.

Het zogeheten CAF-team van de Belastingdienst kreeg bij zijn oprichting in 2013 zelfs nadrukkelijk de opdracht zo creatief mogelijk te werk te gaan bij de fraudeopsporing. Ze mochten daarbij methodes gebruiken waarvan ‘de juridische kaders nog niet helemaal zijn uitgekristalliseerd’. In het plan van aanpak staat hoever het CAF-team mocht gaan: ‘Als niet op voorhand duidelijk is dat iets niet mogelijk is binnen de huidige regelgeving, doen we het.’

Opvallend is dat al in 2014 wordt besproken dat bij de jacht op foute gastouderbureaus er rekening mee moet worden gehouden dat 20 procent van de ouders te goeder trouw is. Toch kunnen deze ouders door de aanpak van het CAF-team wel als fraudeur te boek komen te staan, waarschuwt een manager.

Er wordt echter geen voorstel of actie ondernomen om deze ‘te goedertrouw’-ouders daadwerkelijk te beschermen tegen de onconventionele aanpak. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #toeslagen #toeslagenaffaire #toeslagen #belastingdienst #overheid #democratie #rechtsstaat #fraude #fraudebestrijding #uitkeringen #Kinderopvangtoeslag #discriminatie #racisme #fsv #Fraudesignaleringsvoorziening

Spiegelen aan nazi’s binnen eigen rangen Defensie is rode vlag

*NRC

Rechtsstaat - Wanneer is er precies sprake van ‘affiniteit met het nationaalsocialistische gedachtegoed’? Het is maar net hoe moeilijk je het jezelf wil maken bij zo’n vraag. Ofwel: hoe zelfkritisch een organisatie, in dit geval Defensie, durft te worden. (...)

Dat militairen, in opleiding in dit geval, in appgroepen putten uit de verkeerde symbolen van de Tweede Wereldoorlog kan in hetzelfde frame worden weg gerelativeerd. (...)

Niet voor niets maakte de MIVD zich zorgen over Defensie als werkgever van rechts-radicalen die een opleiding bij hun opvatting zoeken. Mogelijk met het oog op gebruik voor eigen politieke doelen. Dergelijke appgroepen vormen dan een ‘rode vlag’. Maar dan moet je die wel willen zien.

(Tekst loopt door onder het logo.)

Uit een NRC-onderzoek bleek dat de behoefte van Defensie om zich tegen dergelijk gedrag te beschermen schokkend bescheiden is. Sinds 2018 zijn er twee interne onderzoeken naar extreem-rechts gedrag vastgelopen, op interne tegenwerking of doordat de klager zich geïntimideerd terugtrok. De krijgsmacht liet het daarna bij de conclusie van individueel wangedrag. (...)

Onder deze jonge militairen waren ras, etniciteit, hakenkruizen, nazi-liederen een bron waaruit onderling vrij geput kon worden. Overigens in het collectieve besef dat daarmee grenzen werden overschreden, getuige het georganiseerd wissen van de bestanden. De norm is in ieder geval niet onbekend.

Voor de duidelijkheid: militairen in een democratische rechtsstaat verdedigen exáct die waarden die in WO II dus bíjna het onderspit dolven. Gelijkheid, vrijheid en democratie – wie zich als militair in opleiding in uniform spiegelt aan de nazi’s is ernstig in de war. Of heeft inderdaad andere plannen. Zo iemand dient zéér tijdig tot de orde te worden geroepen. Dat vraagt om een krijgsmacht die dat besef in de haarvaten heeft. Daar lijkt het nu helaas nog niet op.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #nazi #extreem_rechts #rechtsstaat #discriminatie #racisme #hakenkruis #defensie #politie #strijdkrachten #militairen

Betuttelend? Het is juist liberaal elkaar op ‘slecht’ gedrag aan te spreken

NRC

Essay | Liberalisme - De globetrottende, kiloknaller-verorberende, vooroordeel-spuwende burger is té vrij geweest, en heeft zijn verantwoordelijkheid verwaarloosd. Zo holt onze vrijheid uit, aldus Jurriën Hamer. (...)

Een klimaatneutrale wereld vereist nu eenmaal dat we stoppen met al die vervuilende gewoontes, van vliegvakanties tot vlees eten en van prullen kopen tot tv-series streamen. En dan hebben we het alleen nog maar over duurzaamheid.

Ook waar het gaat om de strijd tegen racisme, misogynie, dierenmishandeling, grensoverschrijdend gedrag en de discriminatie van lhbti’ers zullen mensen zich behoorlijk aan moeten passen. Er zijn een boel woorden die eigenlijk niet meer kunnen, een hoop grapjes, stereotypes en kleine vergissingen – ‘micro-agressies’ – die vooroordelen bestendigen, en allerhande gedrag op de werkvloer dat vroeger misschien normaal was, maar nu toch echt niet meer. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

.

In een vrije samenleving moet je immers de bewegingsruimte van sommigen begrenzen, als de schade voor anderen te groot wordt. (...)

De afgelopen veertig jaar is het schadebeginsel namelijk te eenzijdig begrepen: het werd gebruikt als uitdager van gezag, maar te weinig als uitdager van elkaar. Ons land kent een traditie van ‘vrijheid blijheid’ en van ‘ik doe ik en jij doet jij’. (...)

Dit eendimensionale liberalisme is niet verrassend, maar een natuurlijk gevolg van twee naoorlogse maatschappelijke ontwikkelingen: de secularisatie en de neoliberale markteconomie. De secularisatie brak het gezag van de kerk af, en het neoliberalisme dat van de staat. De belofte van de jaren zeventig en tachtig was simpel: als kerk en staat iedereen nou maar met rust laten worden we allemaal verdraagzamer en rijker. (...)

De strijd tegen betuttelend gezag heeft mensen blind gemaakt voor de schade die ze zelf berokkenen. Er is stevig bewijs dat ons consumptiepatroon de leefbaarheid van de aarde bedreigt, en dat met bewuste en onbewuste grappen, stereotypes en gewoontes de vrijheid van minderheden wordt ingeperkt. Je kan een lijn trekken van het n-woord naar racistisch geweld, van fatshaming naar eetstoornissen, van een slokje melk naar mishandelde kalfjes en van een retourtje Bali naar de aantasting van ecosystemen. Gedrag in de soevereine privésfeer heeft tal van publieke consequenties. En daarom moet, veel meer dan we gewend zijn, privégedrag ter verantwoording worden geroepen. (...)

Als mensen hun verantwoordelijkheid niet nemen, holt vrijheid vanzelf uit: dat is de les van onze tijd.

Met religieuze onderdrukking hebben de moderne mores al helemaal niks te maken. (...) De ‘klimaatpaus’ en de ‘linkse kerk’ spreken daarentegen niet in ondoorgrondelijke leerstukken, maar presenteren argumenten die in een liberale samenleving volstrekt legitiem zijn.

Want welke schade is reëler dan de dreiging van klimaatverandering voor de Nederlandse rivierdelta? Welke schade is concreter dan de onleefbare hitte die landen rond de evenaar treft? Welke schade is echter dan transgenders die gepest worden, vrouwen die zich moeten weren tegen seksuele intimidatie en mensen van kleur die voor Zwarte Piet worden uitgemaakt? Het is bij uitstek liberaal om de samenleving op deze schade te wijzen, en uit te leggen hoe ernstige vergrijpen en catastrofes samenhangen met ogenschijnlijk onschuldige gewoontes. (...)

In onze tijd komt de vrijheid niet ten einde, maar moet hij fundamenteel anders worden verdeeld. De kwaliteit van het leven van toekomstige generaties neemt toe, als wij nu bereid zijn ons consumptiepatroon aan banden te leggen. De levens van miljoenen medemensen knappen aanzienlijk op, als we in onze taal en cultuur diversiteit omarmen. En wie stopt met het nuttigen van vlees en zuivel, bevrijdt hulpeloze dieren uit een ellendig lot. (...)

De globetrottende, kiloknaller-verorberende, vooroordeel-spuwende burger is té vrij geweest, en heeft zijn verantwoordelijkheid verwaarloosd. Hij vergat dat het goede niet vanzelf komt, terwijl we allemaal vrolijk, argeloos en onbeschaamd ons eigen ding doen. Het goede kost moeite. Het goede heeft een prijs. En die zal in een liberale samenleving gewoon betaald moeten worden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #liberalisme #vrijheid #secularisatie #ontkerkelijking #neoliberalisme #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #discriminatie #racisme #betutteling #consumptie #stereotype #minderheden #fatshaming #eetstoornis #bio-industrie #veeteelt #luchhtvaart #vliegvakantie #woke #kiloknaller

De Taliban, Matiullah Wesa en zijn brommer-bibliotheek

NRC

De Afghaanse vrouwen worden uitgewist. Carolien Roelants denkt dat het de wereld niets kan schelen.

Om maar met de deur in huis te vallen, de wereld interesseert het geen ene zier dat de Afghaanse vrouwen gewoon worden uitgewist. Een stuk of twintig miljoen. Weggegumd. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Carolien Roelants

De tweede internationale Top over Democratie sloot zojuist af vastbesloten democratie te bevorderen en de mensenrechten veilig te stellen. De Amerikaanse minister Blinken toonde zich solidair met de vrouwen in Afghanistan en Iran. Maar hebt u van enige regeringszijde gehoord van actie tegen de Taliban en hun inspanning om vrouwen thuis op te sluiten? (...)

De belangrijkste reden voor dit stukje is de arrestatie van Matiullah Wesa (30), die met zijn NGO Pen Path onvermoeibaar actie voert voor het recht op onderwijs van vrouwen. Ik zag zo’n aardige foto van hem, met zijn mobiele brommer-bibliotheek voor een groep vrouwen en meisjes die ergens buiten op de grond aandachtig naar hem zitten te luisteren. Twee weken geleden werd hij opgepakt. Vlak voor zijn arrestatie twitterde hij: „Mannen, vrouwen, bejaarden, jongeren, in elke hoek van het land vraagt iedereen om het islamitisch recht op onderwijs voor hun dochters.” (...)

Een door vrouwen gerund radiostation werd uit de lucht gehaald omdat het muziek zou hebben uitgezonden tijdens de ramadan. De VN kregen te horen dat ze hun Afghaanse werkneemsters naar huis moesten sturen. Omdat ze ongehoofddoekt zouden rondlopen. (...) VN-organisaties hebben in alle vormen geprotesteerd, niet alleen omdat opnieuw vrouwen worden aangevallen maar ook omdat het steeds onmogelijker wordt de noodlijdende bevolking van hulp te voorzien. Van de 40 miljoen Afghanen hebben meer dan 28 miljoen die hulp nodig.

Nog even terug naar de interesse van de wereld. Tot dusverre heeft hij 5 procent van de benodigde 4,6 miljard dollar toegezegd.

Hele artikel

Tags: #nederlands #taliban #afghanistan #onderwijs #vrouwen #top_over_democratie #blinken #matiullah_wesa #pen_path #discriminatie #seksisme

‘Vooral de middenklasse, wit én zwart, profiteert van identiteitspolitiek’

Trouw

We moeten het hebben over klasse als we over racisme praten, stelt de Britse schrijver en columnist Kenan Malik. In zijn nieuwe boek Not so black and white pleit hij voor meer aandacht voor de geschiedenis van klasse en racisme. (...)

Links is te veel bezig met identiteit en te weinig met klassenstrijd, stelt hij nu. “Van het meeste door identiteitspolitiek afgedwongen diversiteitsbeleid profiteert alleen de middenklasse.” (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

En terwijl linkse politici en intellectuelen praten over de emancipatie van mensen van kleur, scheren ze die onterecht over één kam: ook in zwarte, Aziatische, en islamitische gemeenschappen is immers klassenverschil. Het wordt daarom tijd, vindt Malik, om identiteitspolitiek los te laten. “We plaatsen mensen in etnische hokjes. Daarmee definiëren we wie ze zijn en wat ze nodig hebben. Hoe meer we racisme verachten, hoe meer we ons aan raciaal denken vast lijken te klampen.” (...)

“Politiek zou een middel moeten zijn om je voorbij de beperkingen van identiteit te brengen. Identiteitspolitiek doet het omgekeerde en reduceert politiek tot je identiteit.” (...)

“Die geschiedenis is belangrijk, want die laat zien dat de ideeën over ras die wij nu hebben, redelijk nieuw zijn. Tegenwoordig denken we over ras voornamelijk in termen van huidskleur: iemand is zwart, wit, Aziatisch enzovoort. Maar dat was niet hoe 19de-eeuwse denkers zich ras voorstelden. In de VS werden immigranten uit Ierland, Zuid- en Oost-Europa ook niet als wit gezien.

“In de negentiende eeuw was ras een natuurlijke oorzaak, en dus een rechtvaardiging, van sociale ongelijkheid. Zwarte mensen werden gezien als inferieur, maar de witte arbeidersklasse werd op eenzelfde manier gezien. Armen waren een apart ras. En doordat ze wezenlijk verschilden van de bovenklasse, was het ook logisch dat ze bijvoorbeeld niet mochten stemmen, en dat ze niet geëmancipeerd hoefden te worden.” (...)

“Veel mensen in de werkende klasse lijken te denken dat hun achterstand te maken heeft met culturele problemen in plaats van economische en sociale problemen. Anders gezegd: de belangen van een witte fabrieksarbeider liggen dichter bij die van een zwarte fabrieksarbeider dan die van een witte bankier. Maar door een identiteitspolitiek op basis van kleur lijkt het alsof dat niet zo is.” (...)

“De Frans-Martinikaanse intellectueel Frantz Fanon zei ooit dat een zwarte arbeider in Chicago niet dezelfde culturele identiteit of belangen heeft als iemand in Tanzania. Je kunt zwarte mensen niet op een hoop gooien.” (...)

“Universalisme – het idee dat er normen en waarden zijn die universeel gelden – is een concept dat in Europa in de Verlichting ontstaat. De Verlichting is een veelbesproken tijd – voor de één is het een Europese bloeiperiode, voor de ander een tijd van kolonialisme en onderdrukking. Ik denk echter dat we terug moeten naar de universalistische ideeën van toen in hun meest radicale vorm: het geloof dat er iets bestaat als universele menselijkheid en mensenrechten. Zo’n soort universalisme verschilt van de liberaal-universalistische traditie, waarbinnen een geloof in gelijkheid kan samengaan met racisme en kolonialisme.” (...)

“Het probleem met intersectionaliteit is dat het slechts een beschrijving van de wereld is en geen formule om deze te veranderen. Met intersectionaliteit wordt bedoeld: mensen hebben verschillende soorten identiteiten en worden dus op verschillende manieren onderdrukt. Maar het zegt niet hoe je daar uit kunt komen.” (...)

“Omdat de hoop op sociale verandering is uitgehold, verbergen mensen zich in hun eigen hokjes. Hoe meer we dat doen, hoe meer die hokjes de enige manier worden om de wereld te waar te nemen. Door het radicaal universalisme te omarmen, kunnen we weer over onze hokjes heen kijken.”

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #identiteitspolitiek #links #klasse #arbeidersklasse #racisme #discriminatie #humanisme #universalisme #intersectionalisme #intersectionaliteit #onderdrukking #emancipatie #mensenrechten

In Papoea vechten de vrouwen voor het bos, de mannen verkopen het liever

De Volkskrant

Afgelopen jaren werd er ongeveer 1 miljoen hectare oerwoud omgehakt in Papoea, en bedrijven maken van de lokale cocktail van corruptie, conflict en militarisatie gebruik om nog veel meer te kappen. ‘Ze doen alsof Papoea een leeg land is waar niemand woont.’ (...)

In Papoea is de afgelopen jaren ongeveer 1 miljoen hectare oerwoud omgehakt voor plantages, en volgens ngo’s zijn er plannen voor vele miljoenen hectares meer. Het voormalige Nederlands Nieuw Guinea bestaat voor 83 procent – 33,8 miljoen hectare – uit ontoegankelijke jungle. Het is daarmee, na het Amazonegebied en Congo, het derde regenwoud van de wereld. (...)

Samen komen [Feronika Manimbu en Rosita Tecuari] in Europa steun zoeken voor hun ongelijke gevecht – tegen palmoliereuzen, houtdieven, immigranten, militairen en politiechefs. Soms zelfs tegen hun eigen mannen.

Hoe dat in zijn werk gaat is vastgelegd in een rapport met de titel: Er zijn geen vogels meer (Burung Tidak Ada Lagi), van de Indonesische ngo AJAR. (...)

(De tekst loopt door onder de foto.)

Papoea-vrouwen Rosita (links) en Veronika in het Haagse bos in de stromende regen. Beeld Daniël Rosenthal / de Volkskrant.

Papoea is een gebied dat sinds de jaren ’60 geldt als ‘roerig’. Nederland had het achtergelaten met de belofte van onafhankelijkheid, en om die onafhankelijkheidsdrang te smoren, heeft Indonesië het gebied tot op de dag van vandaag zwaar gemilitariseerd.

Een cocktail van corruptie, conflict en ongebreideld militair gezag heeft geleid tot een officieuze noodtoestand waarin buitenlandse journalisten en ngo’s niet welkom zijn. (...)

Bedrijven maken van de situatie gebruik door in Papoea de spelletjes te spelen waarmee ze elders niet meer wegkomen; geknoei met vergunningen, intimidatie van de lokale bevolking, of omkoperij. (...)

Voor de vrouwen is het bos ‘het hart en de stem’ van hun cultuur. Het bos is hun hartslag. Daarom staan de vrouwen nu vooraan bij demonstraties, zij dienen petities in, vechten vergunningen aan, dwingen bedrijven te stoppen met het kappen van bomen – en worden daarvoor bedreigd door het aparat, zoals leger en politie in Indonesië in één woord worden samengevat.

Hele artikel

> Meer West_Papua

Tags: #nederlands #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #west_papua #west_papoea #papoea #papua #kolonie #zelfbeschikking #recht_op_zelfbeschikking #act_of_free_choice #daad_van_vrije_keuze #dekolonisatie #mensenrechten #transmigratie #racisme #discriminatie #autonomie #Verenigde_Bevrijdingsbeweging_voor_West-Papua #ULMWP #politieke_gevangenen #referendum #volksstemming #National_Commission_on_Human_Rights #Komnas_HAM #Humanitarian_Team_for_Intan_Jaya #boeken #opm #Organisasi_Papua_Merdeka #Organisatie_Vrij_Papoea #biak #melanesie #mijnbouw #g20 #energie #energietransitie #biodiversiteit #ajar