Zo complex is het niet om de koning een blauwe brief te sturen

NRC

Monarchie - Als de koning inkomstenbelasting moet betalen, zal zijn bruto uitkering verdubbelen. Slecht voor zijn imago, meent Gerard Aalders.

Een Kamermeerderheid wil de Koning inkomstenbelasting laten betalen zo bleek 18 januari. Het vergt veel tijd de noodzakelijk veranderingen in de Grondwet aan te passen. Er kunnen discussies uit voortvloeien die het Koninklijk Huis kunnen schaden. Wat als de Koning wel wil betalen, maar toch hetzelfde bedrag per jaar wil overhouden als hij nu heeft. Zijn ‘uitkering’ zou dan grofweg moeten worden verdubbeld en dat valt niet te verdedigen. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

De koninklijke familie bij paleis Huis ten Bosch. Foto Robin Utrecht ANP/Hollandse Hoogte.

Het kabinet liet in 2015 weten dat het belasten van de koninklijke ‘uitkeringen’ om twee redenen niet aan de orde was. Het unieke karakter van het ambt van Koning zou er niet mee verenigbaar zijn. Waarom eigenlijk niet? De vorstenhuizen van het Verenigd Koninkrijk, België, Spanje en Zweden betalen wél belasting.

De tweede reden is dat ‘bruteren’ uitzonderlijk lastig zou zijn. Bruteren wil zeggen dat de huidige netto-uitkering moet worden omgerekend naar een brutobedrag. (...)

Je zou denken dat de Belastingdienst voor hetere vuren heeft gestaan. Maar volgens de RVD is het gewoon té ingewikkeld om er zelfs maar aan te beginnen. (...)

Vermoedelijk was de grootste angst van Rutte en de RVD dat ‘bruteren’ uit zou draaien op ruwweg een verdubbeling van de huidige uitkering. (...)

Het is nu al moeilijk de hoogte van de koninklijke ‘uitkeringen’ te verdedigen. Een verdubbeling zou de reputatie van de Oranjes, die toch al als ‘inhalig’ bekend staan, schaden. (...)

Die moeilijkheidsgraad bij het taxeren geldt in Nederland uitsluitend voor de Koning en zijn naasten. Dat is opmerkelijk want bij alle miljoenen belastingplichtigen heeft de Belastingdienst dat probleem opgelost. Zelf iets betalen voor ‘kleding en persoonlijke verzorging’ vindt het Koninklijk Huis te ver gaan. (...)

Het geklaag van de RVD dat het „in dienst hebben van huispersoneel” niet aftrekbaar zou zijn, was eveneens onzin. Het is geregeld in artikel 41 van de Grondwet: „De Koning richt, met inachtneming van het openbaar belang, zijn Huis in.” Hoewel: van een regeling is nauwelijks sprake. De Koning kan heel ver gaan dankzij de volstrekte wazigheid van het artikel. Artikel 41 komt erop neer dat hij zelf mag beslissen over het personeel van zijn hofhouding en hoe hij die inricht. Zelf kost de hofhouding hem geen cent, die kosten zijn voor de staat. Wel moet hij rekening houden met het ‘openbaar belang’, maar die bepaling is eveneens zo diffuus dat het geen struikelblok zal zijn.

Het is de vraag of deze discussie de positie van de monarchie niet verder zal ondermijnen. Als republikein hoop ik dat wel.

Hele artikel

Tags: #nederlands #koningshuis #belasting #bruteren #belastingdienst #vorstenhuis #republikein #republiek #huispersoneel #kleding

Dit boek over de gespannen verhouding tussen pers en paleis neemt plotseling een radicale wending

De Volkskrant

Journalist Jan Hoedeman schetst de stille strijd tussen journalisten en koninklijk huis in een boeiend maar wat kabbelend boek. ­ (...)

Verslag te moeten doen van het wel en wee van het koninklijk huis valt niet mee. Jan Hoedeman doet het al 25 jaar, eerst voor de Volkskrant, tegenwoordig voor het AD. Het is journalistiek met de pet in de hand, nederig beoefend, karig beloond.

In De achilleshiel van de koning legt Hoedeman verantwoording af. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Helder is dat Willem-Alexander beter wil worden van een deal met de Vereniging Verslaggevers Koninklijk Huis. Hij wil geregeld hebben dat de pers hem en zijn gezin met rust laat. Als het niet op zijn voorwaarden kan, is hij niet geïnteresseerd. (...)

Hoedeman behandelt de incidenten rondom het koningspaar, zoals de vakantievilla aan de kust van het straatarme Mozambique en de villa op de Peloponnesos, met de steiger voor de speedboot van twee miljoen, het tuinfeest van Amalia voor twintig mensen in het hoogtij van corona, toen de regering samenkomsten van maximaal vier personen toestond.

Illustraties van verveeldheid en vervreemding zijn het. Hoedeman: ‘Daar verbindt Willem-Alexander niet, maar verdeelt hij het volk.’ Hij ontwaart een patroon: de koning ‘eigent zich privéruimte toe’ die botst met zijn ‘dienende functie voor het volk’. De kwesties hadden voorkomen kunnen worden, door de koning zelf, door zijn ring van adviseurs en door de minister-president. De adviseurs en de premier hebben het laten afweten en de koning vraagt zich af waar iedereen zich mee bemoeit. Hoedeman: ‘De kwesties tonen op geen enkele manier verbetering of lerend vermogen.’

Wat hij in feite vaststelt is: Willem-Alexander wil desnoods dan wel koning zijn van het volk, maar hij wil er vooral geen last van hebben, niet van dat koningschap en evenmin van dat volk. In de woorden van Hoedeman: ‘Het is niet langer onvoorstelbaar dat een eeuwenoud instituut als de monarchie het loodje legt, omdat het boegbeeld zich te zeer gehinderd voelt door de ketenen van het koninklijke keurslijf.’ Het staat er nog net niet, maar het was een logische laatste zin geweest: op naar de republiek!

Hele artikel

> Meer redenen voor een republiek

Tags: #nederlands #republiek #republikein #monarchie #koningshuis #koningsdag #republiek #republikein #oranje #democratie #staatsrecht #democratie #pluimstrijken #knipmessen #sociaal_republikanisme #geschiedenis #koloniale_geschiedenis #gouden_koets #amalia #maxima #willem-alexander #biografie #boeken #zorreguieta #argentinie #dictatuur #prinses_amalia

Oranje heerst tot over het graf

De Republikein

De uitbreiding van de koninklijke grafkelder in Delft druist in tegen Artikel 1 van de Grondwet en tegen het sinds 1829 geldende verbod om mensen in kerken te begraven. Toch trekt het kabinet hier vier miljoen euro voor uit. (...)

De [grafkelder der Oranjes in de Nieuwe Kerk te Delft] raakte overvol, reden dat het vorstenhuis recent een nieuwe ondergrondse vleugel toegewezen kreeg, zodat alle toekomstige koningskinderen en hun koude kant postuum verzekerd zijn van een prominente plek op de Dag des Oordeels. Om ruimte te scheppen voor de uitbouw van de Oranje-grafkelder (kosten voor ’s lands schatkist 4,1 miljoen euro, de Oranjes passen 4 ton uit eigen zak bij, nog niet eens goed voor 50 procent van de btw) moesten eerst wel de graven worden geruimd van 581 onderdanen die zich ooit blauw hadden betaald voor zo’n ereplek onder de kerk. Eerder werden al 237 burgers met niet blauw-bloed worden uitgegraven om ruim baan te maken voor de bijgezette royals. En dit terwijl het begraven in en onder kerken al sinds 1829 verboden is. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

De miljoeneninvestering van het Rijk in de grafkelder staat in schril contrast met het besluit van het kabinet Rutte om het zoeken naar de resten van Johan van Oldenbarnevelt om financiële redenen te staken. De raadspensionaris werd op last van zijn gewezen protégé stadhouder Maurits op 13 mei 1619 onthoofd op het Binnenhof en in de kelder van de Hofkapel om de hoek bijgezet in zijn familiegraf. De resten van ’s lands eerste premier moesten nu ergens onder het gebouw van de Eerste Kamer liggen. Op voorstel van SP-Kamerlid Van Raak begon een zoektocht naar de overblijfselen, die aanvankelijk werd gesteund door premier Rutte, die dat later weer introk, want toen was het opeens te duur. Bijkomend motief voor het stopzetten van de speurtocht was wellicht dat de Oranjes nog altijd in de maag zitten met de moord op Van Oldenbarnevelt. (...)

‘Het blijft onbevredigend dat een Oranje-stadhouder als Willem V, die zelfs door zijn eigen familie als een sufferd wordt beschouwd, royaal rust in de koninklijke kelder, terwijl de eerste premier werd weggestopt achter een muur in een archiefruimte vol stalen voorraadkasten’, schrijft De Republikein-hoofdredacteur Paul Damen. ‘ Zo is de stichter van onze staat vakkundig op een zijspoor gezet.’

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #koningshuis #republiek #republikein #monarchie #grondwet #grafkelder #grafrechten #nieuwe_kerk #delft

De Koning gaat niet over zijn eigen verleden

NRC

Koninklijk Huis De historische verbondenheid van de Oranje-Nassau’s met het koloniale verleden is groot. Waarom heeft het kabinet niet zelf het initiatief genomen dat verder te onderzoeken, vraagt Roel Janssen zich af. (...)

„Er is geen twijfel mogelijk, de Oranjes waren door en door betrokken bij de koloniale geschiedenis”, zei historicus Gert Oostindie onlangs in een interview met de NOS. (...)

(Tekst loopt door onder de tekening.)

[Z]owel de ‘vader des vaderlands’ als zijn zonen Maurits en Frederik Hendrik verdienden grof geld aan de kaperbrieven die ze verstrekten. (...)

Graaf Johan Maurits van Nassau-Siegen, achterneef van Maurits en Frederik Hendrik, was van 1637-1644 gouverneur namens de West-Indische Compagnie van de kortstondige Nederlandse kolonie in Noordoost-Brazilië. (...)

De Braziliaanse kolonie draaide op suikerriet en slavernij. Vanuit zijn paleis Vrijburg in ‘Mauritsstad’ (tegenwoordig Recife) gaf Johan Maurits opdracht voor de verovering van handelsposten langs de Afrikaanse kust om de trans-Atlantische slavenhandel van de WIC te bevorderen. (...)

In de achttiende eeuw waren de erfstadhouders Willem IV en V ‘opperbewindhebbers’ van de Verenigde Oost-Indische Compagnie en van de WIC. Ze verdienden hier goed aan. (...)

Koning Willem I (...) richtte hij de Nederlandsche Handel-Maatschappij op met zichzelf als grootaandeelhouder. De NHM, die op gezag van de koning een jaarlijks dividend van 4,5 procent uitkeerde, kreeg het monopolie op de Aziatische opiumhandel en introduceerde het ‘cultuurstelsel’ in Indië. (...)

Eind vorig jaar kondigde koning Willem-Alexander aan dat hij opdracht had gegeven tot onderzoek naar de rol van het huis Oranje-Nassau in de koloniale geschiedenis. (...) [H]oe welkom dit onderzoek ook is, het initiatief had niet door het Koninklijk Huis, maar door het kabinet moeten worden genomen. Nu laat de koning op eigen kosten zijn koloniale familieverleden onderzoeken, terwijl de ministers voor de uitkomsten verantwoordelijk zijn.

Het Koninklijk Huis kan wel andere stappen ondernemen. Om te beginnen openheid over het aandeel van koloniale inkomsten in de opbouw van het vermogen van de Oranjes sinds prins Willem Frederik in 1813 berooid aan land kwam op het strand van Scheveningen. En daarnaast over de koloniale herkomst van kunstschatten in de diverse paleizen. (...)

Hele artikel

Tags: #mederlands #nederland #kolonie #kolonialsime #slavernij #salvenhandel #koloniale_geschiedenis #geschiedenis #koningshuis #willem_de_zwijger #maurits #frederik-hendrik #johan_maurits_van_nassau-siegen #brazilie #willem_IV #willem_V #suriname #wic #voc #nederlandse_handel-maatschappij #nhm #willem_I #indie #nederlands_indie #opiumhandel #cultuurstelsel #West-Indische_Maatschappij #wim

Free Amalia! Een exit-strategie voor prinses Amalia. Zie hieronder.

Bedreigde prinses Amalia niet verhuisd naar Amsterdam en kan ‘eigenlijk’ niet naar buiten

NRC

Bedreigingen - Koning Willem-Alexander en koningin Máxima vertelden donderdag dat Amalia thuis woont in Den Haag en alleen naar buiten gaat om naar de universiteit te gaan. (...)

Half september meldde De Telegraaf dat de politie vermoedt dat er plannen worden beraamd door Ridouan Taghi, verdachte in verschillende moordzaken, voor de ontvoering van premier Mark Rutte of Amalia. De beveiliging van beiden zou om die reden zijn aangescherpt. (...)

(Tekst loopt door onder de foto)

Donderdag vertelden koning Willem-Alexander en koningin Máxima dat Amalia thuis woont in Den Haag en alleen naar buiten gaat om naar de universiteit te gaan. (...)

Hele artikel

---

Interview Ulli Jessurun d’Oliveira: Exit-strategie voor Amalia

De Republikein

(...) Nu de net meerderjarig geworden kroonprinses Amalia. U heeft een exit-strategie voor haar ontwikkeld om zich van het koningschap los te weken. Hoe steekt die in elkaar?

‘Allereerst: tot koning maken is een moderne vorm van slavernij, die je niemand mag aandoen in een beschaafd land. De voorbereiding daartoe is au fond geestelijke kindermishandeling en in strijd met het internationale Kinderrechtenverdrag waar ook Nederland aan gehouden is. Dus eigenlijk zou de rechter de ouders uit de ouderlijke macht hebben moeten ontzetten en Amalia en haar zusjes, de zogeheten Triple A, onder haar hoede moeten nemen. Maar er is nog een andere ontsnappingsroute. Zoals bekend heeft moeder Máxima een dubbele nationaliteit: de Argentijnse door geboorte en de Nederlandse via een speciale procedure die ook voor topsporters wordt gebruikt. Kinderen van Argentijnen die buiten Argentinië geboren worden kunnen door optie de Argentijnse nationaliteit krijgen. Dat staat in de Argentijnse nationaliteitswet. Bij mijn beste weten bezitten de drie koningskinderen nu alleen de Nederlandse nationaliteit. Maar nu ze meerderjarig is, kan Amalia ook zelf deze stap zetten. Als ze daarvoor kiest, is het onvermijdelijke gevolg dat zij haar Nederlanderschap verliest. En het effect daarvan is verstoting uit de troonsopvolging. Dat staat niet in de Grondwet, maar in de Wet op het lidmaatschap van het Koninklijk Huis. Dat zegt dat het lidmaatschap van het Koninklijk Huis niet wordt verkregen bij gemis van het Nederlanderschap en dat het eindigt bij verlies van het Nederlanderschap. Wie uit het Koninklijk Huis valt, verliest zijn of haar aanspraken op de troon. Een sierlijke ontsnapping, lijkt mij zo, die ik de gehele Triple A graag in overweging geef.’ (…)

Hele artikel

> Zie ook: Overwegingen voor een republiek

Tags: #nederlands #republiek #republikein #monarchie #koningshuis #koningsdag #republiek #republikein #oranje #democratie #staatsrecht #democratie #pluimstrijken #knipmessen #sociaal_republikanisme #geschiedenis #koloniale_geschiedenis #gouden_koets #amalia #maxima #willem-alexander #biografie #boeken #zorreguieta #argentinie #dictatuur #prinses_amalia

Valt u ook op hoe kritiek op ‘onze’ koningshuizen meestal vermeden wordt in de media? En hoe, áls er kritiek is, die meestal erg omfloerst wordt? Gelukkig zijn er soms nog kritische journalisten:

Een mensenrechtenschender luncht bij de Britse koningin

NRC

Jaar in, jaar uit gaat koning Hamad van Bahrein langs bij koningin Elizabeth. Voor de paarden en de warme relaties. Er is wel protest, ziet Carolien Roelants.

Wist u hoe dik de Britse koningin is met koning Hamad van Bahrein? Nou heel dik, googelt u ze maar. (...)

Maar dat verhinderde [koning Hamad] niet om zaterdag gezellig bij Elizabeth op de lunch te gaan in Windsor Castle. „Hunne Majesteiten”, zo meldde het officiële Bahreinse persbureau, „bespraken de sterke, langdurige Bahreins-Britse betrekkingen die gestaag groeien op elk gebied”.

Dat blijkt onder andere uit ruime Britse wapenleveranties. Bahrein herbergt ook een Britse marinebasis, in 2016 geopend door prins Charles, en in 2018 nog een keer door prins Andrew, ten bewijze van de warme koninklijke-familiebanden. (...)

Maar Bahrein was er ook zonder Hamad zeer zichtbaar: samen met de Canadese bereden politie escorteerden leden van de Bahreinse koninklijke garde de koningin zondag van het speelterrein naar Windsor Castle. (...)

Het toeval wil dat afgelopen week juist een prominente Bahreinse mensenrechtenactivist, Abdulhadi al-Khawaja, samen met twee anderen die er voor dit verhaal niet toe doen, de Martin Ennals Award kreeg, een soort Nobelprijs voor mensenrechten. Khawaja (61) zelf ontbrak bij de prijsuitreiking, in Genève, want hij zit gevangen. (...) Khawaja was een van de leiders van de geweldloze democratiseringsbeweging. Hij werd opgepakt, gefolterd en tot een levenslange gevangenisstraf veroordeeld. Evenals andere politieke gevangenen wordt hij nog steeds gefolterd. (...) Bahrein is volgens de rapportcijfers van Freedom House een van de meest repressieve landen in het Midden-Oosten. Wat heel wat wil zeggen, omdat alle Midden-Oosterse landen erg repressief zijn. (...)

Hamad kan het trouwens ook goed vinden met Poetin, die hij de week voor zijn reis naar Windsor Castle nog had gefeliciteerd met de Russische Dag van de Overwinning. (...)

Hele artikel

> Zie ook: 'Voorkeursbehandeling voor leden koninklijke familie bij Defensie' (NOS Nieuws)

> Meer over koningshuis en republiek

Carolien Roelants

Foto van paneel van Gouden Koets

Tags: #nederlands #republiek #republikein #monarchie #koningshuis #koningsdag #republiek #republikein #oranje #democratie #staatsrecht #democratie #pluimstrijken #knipmessen #sociaal_republikanisme #geschiedenis #elizabeth #groot-brittannie #bahrein #mensenrechten #wapenhandel #hamad #koning_hamad