#lto

berternste2@diasp.nl

Onbegrijpelijk, de kritiek op Adema’s mestplan

Trouw

Om de mestcrisis te bedwingen, trekt landbouwminister Adema royaal de portemonnee. Liefst vier miljard heeft hij ervoor over om orde op zaken te stellen in de veehouderij. Dat Adema vooral kritiek uit die hoek oogst, is een gotspe na alle respijt die de boeren decennialang is gegund. (...)

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

Illustratie met woord Commentaar
.

Jaar in jaar uit liet Brussel toe [meer mest op het land uit te rijden], daartoe overgehaald door de plechtige Haagse belofte dat de kwaliteit van het oppervlaktewater in sloten en plassen ondertussen stevig zou verbeteren.

Achteraf bezien is het verbazingwekkend hoeveel respijt de boer is gegund, want van herstel was nimmer sprake. Eerder het tegendeel, zoveel mestresten en bestrijdingsmiddelen spoelden jaar in jaar uit weg, met alle gevolgen voor natuur en milieu. Verwonderlijk ook, hoe braaf de burger jaar in jaar uit de rekening daarvan betaalde, via een almaar hogere zuiveringsheffing bijvoorbeeld.

Daarom is het ook volstrekt ongeloofwaardig hoe boerenorganisaties, maar ook hun stem in het parlement, de BBB, het nieuwste voorstel van Adema onder vuur nemen en zand in de machine pogen te strooien. (...)

Het boerenbedrijfsleven moet in feite de handjes dichtknijpen, zo royaal komt de overheid de sector ook dit keer weer tegemoet. (...)

In feite herstelt Adema het evenwicht op het platteland, wat kansen biedt voor de natuur en de biodiversiteit. Na vijftig jaar intensieve veehouderij wordt het daarvoor de hoogste tijd.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #landbouw #natuur #veeteelt #intensieve_veehouderij #lto #bbb #adema #mest #mestoverschot

berternste@pod.orkz.net

Olie-, gas- en agro-lobby’s saboteren klimaatbeleid: dat maakt mij echt kwaad

Irene van Staveren (Trouw)

(...) Waar ik echt boos om word, is de enorme bedrijvenlobby tegen milieu- en klimaatbeleid. Dat gebeurt veelal achter de schermen en gaat gepaard met diverse vormen van misleiding (greenwashing), chantage (dreigen naar het buitenland te verhuizen) en omkoping (sponsoring van de jaarlijkse VN-klimaatconferenties).

De net afgesloten klimaatconferentie in Egypte heeft helemaal geen enkele stap vooruit gezet. (...) De bedrijvenlobby is erin geslaagd om heel wat zand in de raderen van het wereldwijde klimaatbeleid te strooien.

Helaas is dat hier bij ons niet anders. Tata Steel in IJmuiden heeft succesvol gelobbyd bij de provincie Noord-Holland. Hoe kan het anders dat het nieuwe stikstofplafond voor het bedrijf weliswaar 8 procent lager ligt dan het vorige, maar nog steeds zo ruim is dat het bedrijf geen enkele moeite hoeft te doen om zich eraan te houden? Dat is geen plafond, maar een open dak. (...)

Al decennia heeft [LTO, de lobbyorganisatie van agrarisch Nederland] heel effectief de omslag naar duurzame landbouw tegengehouden. Zodat we nu met een opeenstapeling van urgente problemen zitten. Stikstof, CO2, biodiversiteit en drinkwaterschaarste om er een paar te noemen. De LTO reageert verbaasd en vraagt om verder uitstel.

Die jarenlange lobby is eigenlijk helemaal niet in het belang geweest van de boeren die LTO zegt te vertegenwoordigen. Boeren gaan juist voor de lange termijn. (...) Het zou zomaar kunnen dat LTO zelf onderwerp is van de lobby door de agro-industrie, met de kortetermijnbelangen van hun slachterijketens en veevoergiganten. (...)

Hele artikel

Foto van Irene van Staveren
Irene van Staveren

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging #extreem_weer #cop27 #saoedi-arabie #china #methaan #co2 #brazilie #lula #lula_da_silva #amazone #ngo #lobby #lto #landbouw #boeren #tata_steel #veeteelt #vleesindustrie #veevoer #slachthuizen

berternste@pod.orkz.net

Elke omgekeerde vlag is een uiting van gebrek aan boerenverstand

De Groene Amsterdammer

De industriële machine die bekend staat als ‘intensieve landbouw’ heeft het land uitgewoond. De permanente overbelasting van grond en water heeft het leven gedecimeerd dat de boer economisch niet kan exploiteren: vogels, insecten, kruiden, planten. Het Nederlandse platteland is ‘bioarm, biosaai, bioschraal’. (...)

Ook economisch bevindt deze sector zich op een doodlopende weg: met het uitwonen van het land put de bio-industrie haar eigen productiemiddelen uit, tot er niets meer uit te peuren valt.

Deze industrietak vormt bovendien een bedreiging voor de volksgezondheid. Onder de fijnstofdeken die de varkenshouderij over Brabant legt komt bij kinderen opvallend vaak astma voor, stoflongen zijn een aandoening die je in de nabijheid van de intensieve veeteeltbedrijven in verhoogde mate bij mensen kunt aantreffen, in de bollenteelt is parkinson een officieuze beroepsziekte, na de Q-koorts, de vogelgriep en Covid-19 is het wachten op de volgende zoönose die toeslaat en een pandemie van nu nog onvermoede ziektes veroorzaakt. (...)

Zonder de erkenning van de samenhang tussen het ecologische drama van de bio-industrie, de economische kortzichtigheid en de bedreiging voor de volksgezondheid zal iedere opvolger van de afgetreden Henk Staghouwer mislukken als minister van Landbouw. (...)

Verwonderlijk is dat niet zolang noch bij de boeren zelf, noch in de politiek, bij de banken en andere financieel belanghebbenden voldoende draagvlak is voor een perspectief dat werkelijk een belofte voor de toekomst inhoudt: een bevrijding van de boeren uit een landbouwsysteem waarin de dwang tot groei is ingebouwd, gericht op grootschalig, intensief gebruik van het land en een zo groot mogelijke opbrengst van bulkproducten.

Zo bezien is elke omgekeerde vlag een uiting van gebrek aan boerenverstand. (...)

Een symptoom van dat hardnekkige oogkleppengedrag is de destructieve actie van regeringspartij cda, dat onder leiding van windvaan Wopke Hoekstra onverhoeds terugkwam op afspraken met de coalitiegenoten om de stikstofvervuiling te beteugelen. Tekenend voorbeeld van de hardleersheid van de belangenorganisaties is de aangekondigde campagne Nederland Vleesland, waarmee de vleesindustrie doet alsof de schade die zij aanricht aan het milieu en de gezondheid niet bestaat. In de Groene Amsterdammer wordt de rol van de Rabobank belicht in het ontstaan van de noodsituatie op het platteland. Een ontluisterend verhaal over de dubbele moraal die de bank erop nahoudt. (...)

En zo vermijdt het bio-industriële complex nog altijd de conclusie die niettemin onontkoombaar zal zijn: de landbouw zal van groei naar krimp moeten om te voorkomen dat het land nog verder uitgewoond raakt.

Hele artikel

Illustratie

Tags: #nederlands #nederland #stikstof #stikstofprobleem #uitstoot #landbouw #boeren #veeteelt #veestapel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #natuur #natuurgebied #natuurbehoud #natuurbescherming #rivm #lto #lobby #protest #farmers_defence_force #rabobank #landbouwuniversiteit #ministerie_van_landbouw #veevoerinsutrie #cda #vvd #populisme #schaalvergroting #intensieve_landbouw #intensieve_veeteelt #Royal_A-ware #Royal_De_Heus #VanDrie_Group #zuivel #zuivelindustrie #agroindustrie #agractie #stichting_agri_facts #pvv #fvd #bvnl #ja21 #sgp #vvd #cda #cu #bbb #co2 #water #waterkwaliteit #vion #frieslandcampina #agrifirm #gezondheid #volksgezondheid #zoonose #q-koorts

berternste@pod.orkz.net

Wetenschappers reageren op stikstofdiscussie: uitstel kan niet

NRC

Stikstof - In een opiniebijdrage in Trouw schrijven 36 wetenschappers dat het kabinet door moet pakken bij de stikstofaanpak. Ze reageren op de discussie, waarin boerenbelangenbehartigers en politici de stikstofdoelen van het kabinet in twijfel trekken.

Er bestaat „meer dan genoeg wetenschappelijke consensus” die de noodzaak van de stikstofaanpak van het kabinet onderschrijft. Dat schrijven 36 wetenschappers van acht Nederlandse universiteiten maandag in Trouw in een opiniestuk getiteld ‘Ga niet wéér twijfel zaaien: aan die stikstofdoelen valt echt niet te ontkomen’. De wetenschappers reageren daarmee op de stikstofdiscussie, waarin steeds vaker wordt gesuggereerd dat technologische innovaties ook tot de benodigde stikstofreductie kunnen leiden.

De wetenschappers noemen de huidige situatie een gelegenheid om verschillende problemen, zoals droogte, klimaat en natuurherstel, tegelijkertijd aan te pakken. (...)

Aanleiding voor de oproep vormt een plan van wetenschapper Han Lindeboom, die eerder deze maand in De Telegraaf opperde dat krimp van de veestapel niet nodig is als het kabinet investeert in een aantal technologische innovaties. Ook CDA-leider en vicepremier Wopke Hoekstra zaaide twijfel bij de stikstofaanpak van het kabinet, toen hij afgelopen vrijdag in een interview met het AD zei dat de in het regeerakkoord voorgenomen halvering van de stikstofuitstoot „niet ter discussie staat”, maar dat het doel van 2030 voor het CDA „niet heilig” is.

Hele artikel

Foto van koeien
Nieuwsgierige koeien in een weiland nabij natuurpark de Groote Peel. Foto Rob Engelaar/ANP.

Tags: #nederlands #nederland #stikstof #stikstofprobleem #uitstoot #landbouw #boeren #veeteelt #veestapel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #natuur #natuurgebied #natuurbehoud #natuurbescherming #rivm #lto #lobby #protest #farmers_defence_force #rabobank #landbouwuniversiteit #ministerie_van_landbouw #veevoerinsutrie #cda #vvd #populisme #schaalvergroting #intensieve_landbouw #intensieve_veeteelt #Royal_A-ware #Royal_De_Heus #VanDrie_Group #zuivel #zuivelindustrie #agroindustrie #agractie #stichting_agri_facts #pvv #fvd #bvnl #ja21 #sgp #vvd #cda #cu #bbb #co2 #water #waterkwaliteit #vion #frieslandcampina #agrifirm

berternste@pod.orkz.net

Quote 500-families zijn de drijvende kracht achter het boerenprotest

Marcia Luyten (De Volkskrant)

(...) … ‘Weet je wat dat is, verantwoordelijkheid…?’

Misschien is dat ongeveer wat de Amerikaanse kleuterjuf Mrs. Frazzled zou zeggen tegen De Heus, Royal A-Ware, Vion, FrieslandCampina, Agrifirm en de andere grote bedrijven die donderdag niet naar Johan Remkes gaan. (...)

Als donderdag stikstofbemiddelaar Johan Remkes praat met de grote commerciële partijen die aan de boeren miljarden verdienen, dan ontbreken uit de agro-industrie de belangrijkste bedrijven. Ook brancheorganisatie van veevoerfabrikanten Nevedi kondigde aan thuis te blijven, net als de koepelorganisatie van supermarkten CBL.

In de stikstofcrisis zijn de boeren de vooruitgeschoven post. De boer als symbool waar de natie zich graag omheen vouwt. (...)

Volgens CBS-cijfers was in 2017 van de Nederlandse melkveehouders 63 procent miljonair (een vijfde van alle Nederlandse miljonairs). Sindsdien is de melkproductie flink gestegen, hun kapitaal waarschijnlijk navenant. (...)

In NRC Handelsblad ging Tom-Jan Meeus na wat zij doen om het stikstofdebat te beïnvloeden en ontdekte: alles om grootschalige, industriële landbouw intact te laten. Ze hebben directe lijntjes met Den Haag. Ze sponsoren tv-programma’s die het imago van de boer opkrikken. Ze betalen de stichting Agri Facts die met alternatieve feiten twijfelt zaait over het stikstofbeleid. Ze steunen Agractie dat boerenprotesten organiseert.

De grote commerciële bedrijven zijn daarmee de drijvende kracht achter het boerenprotest. (...)

Het is een pijnlijk geval van privatising gains, socializing losses. De winst is privé, de kosten zijn voor de samenleving. Niemand zet miljoenen reclamegeld in voor de oude eiken op de Veluwe die omvallen. Geen bedrijf betaalt actiegroepen om de rechten van kinderen te beschermen tegen de vernietiging van hun leefomgeving. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Ongestoord kunnen boeren de rechtsorde ondermijnen (NRC)

Foto van Marcia Luyten
Marcia Luyten

Tags: #nederlands #nederland #stikstof #stikstofprobleem #uitstoot #landbouw #boeren #veeteelt #veestapel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #natuur #natuurgebied #natuurbehoud #natuurbescherming #rivm #lto #lobby #protest #farmers_defence_force #rabobank #landbouwuniversiteit #ministerie_van_landbouw #veevoerinsutrie #cda #vvd #populisme #schaalvergroting #intensieve_landbouw #intensieve_veeteelt #Royal_A-ware #Royal_De_Heus #VanDrie_Group #zuivel #zuivelindustrie #agroindustrie #agractie #stichting_agri_facts #pvv #fvd #bvnl #ja21 #sgp #vvd #cda #cu #bbb #co2 #water #waterkwaliteit #vion #frieslandcampina #agrifirm

berternste@pod.orkz.net

Ongestoord kunnen boeren de rechtsorde ondermijnen

Hubert Smeets (NRC)

De stoottroepen van het agro-industrieel complex zijn deze week weer een Rubicon overgestoken. Vorige maand intimideerden ze met hun trekkers een provinciebestuur, minister en parlementariër. Woensdag dumpten ze boomstronken, mest en hooibalen langs snelwegen rond de Veluwe en staken die soms in de fik. De activisten poetsten snel de plaat.

Die heimelijke aftocht bleek onnodig. De politie kwam niet. Het is nu eenmaal „lastig” om de aanstichters te vinden, liet het korps Midden-Nederland woensdagmorgen weten. (...)

Net als de boerenblokkades van afgelopen tijd had ook deze demonstratie kwantitatief weinig om het lijf: een paar duizend mensen. De betogingen tegen de Sovjetinvasie in Tsjechoslowakije (1968) of de militaire staatsgreep in Chili (1973) waren massaler. Maar dat zegt anno 2022 niet veel. De informele falanxen van Agractie en Farmers Defence Force – informeel, omdat de voorlieden Bart Kemp en vooral Mark van den Oever listig stommetje spelen als acties de grenzen van burgerlijke ongehoorzaamheid overschrijden – beschikken over wapens. Tegen stenen kan de ME zich beschermen met schilden en helmen; tegen trekkers van drieduizend kilo of meer helpen alleen Spaanse ruiters of kraaienpoten.

Het boerenkamp ontplooit meer macht dan het volgens het principe one man, one vote zou kunnen hebben. (...)

Geen misverstand. De regering treft blaam. Jarenlang heeft ze het boerenvraagstuk vooruit geschoven of technocratisch verpakt. Depolitiseren is, zoals bekend, een kerncompetentie van premier Rutte. (...)

De krakersleuze ‘jullie rechtsorde is onze rechtsorde niet’ is werkelijkheid geworden. Talrijke burgemeesters durven het bijvoorbeeld niet aan om de publieke ruimte te vrijwaren van omgekeerde driekleuren. (...)

Het illustreert hoe defaitistisch de overheid is geworden als de rechtsorde willens en weten wordt ondermijnd.

Hele artikel

> Zie ook: Wat het effect is als de boerenlobby dit wint (NRC)

Foto van Hubert Smeets
Hubert Smeets

Tags: #nederlands #nederland #stikstof #stikstofprobleem #uitstoot #landbouw #boeren #veeteelt #veestapel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #natuur #natuurgebied #natuurbehoud #natuurbescherming #rivm #lto #lobby #protest #farmers_defence_force #rabobank #landbouwuniversiteit #ministerie_van_landbouw #veevoerinsutrie #cda #vvd #populisme #schaalvergroting #intensieve_landbouw #intensieve_veeteelt #Royal_A-ware #Royal_De_Heus #VanDrie_Group #zuivel #zuivelindustrie #agroindustrie #agractie #stichting_agri_facts #pvv #fvd #bvnl #ja21 #sgp #vvd #cda #cu #bbb #co2 #water #waterkwaliteit

berternste@pod.orkz.net

Dankzij de scheldboeren is voor mij nepvlees het nieuwe normaal

Harriët Duurvoort (De Volkskrant)

Brandende hooibalen, gedumpte mest, trekkertirades op sociale media. De bepaald onsympathieke manier waarop de boeren actievoeren heeft als onbedoeld positief effect dat het veganisme de wind in de zeilen krijgt. Met redelijke boeren wil ik best in gesprek. Maar hoe meer je op sociale media de huid wordt volgescholden, hoe meer zin je hebt eindelijk serieus op zoek te gaan naar een alternatieve leefstijl waarbij je als consument bijdraagt aan een beter milieu en je handen voorgoed aftrekt van structurele dierenmishandeling. Weg met de megastallen, weg met de intensieve veehouderij. En stiekem weg met de intimiderende steeds extreemrechtsere scheldboeren.

Een scheldkanonnade, nadat ik iets had gezegd over het onwelvoeglijk gebruik van de term holocaust in verband met het lot van de boeren op Twitter, was voor mij vorig jaar het laatste zetje om veganisme een kans te geven. (...)

De opmars van nepvlees is gelukkig niet meer te stuiten sinds de smaak is geperfectioneerd. Vleesvervangers zijn daarbij inmiddels, ondanks de asociale winst die er op de producten wordt gemaakt (tussen de 35 en 50 procent tegenover 8 procent op vlees), door de inflatie voordeliger dan vlees. (...)

De Oostenrijkse Burger King vraagt haar gasten inmiddels: ‘Der Whopper Normal oder mit Fleisch?’ (...)

Als nieuwbakken veganist kan ik mij goed heugen hoe ik mijn eerste plantaardige Whopper uitprobeerde. Ik zette mijn tanden in het vlees en dacht: Ja, dit heb ik lang gemist. Maar och dat arme dier, want ze moeten een foutje hebben gemaakt. Schuldbewust liep terug ik naar de kassa. Jullie hebben mij een echte Whopper gegeven, zei ik. ‘Nee hoor, mevrouw. Dit was een vegan.’ (...)

Dan is het maar soja met een miljoenmiljard e- nummers, het smaakt en er is tenminste geen met hormonen en antibiotica volgespoten verdrietig rund voor geslacht. (...)

Als we alleen nog plantaardig eten, hebben we 75 procent minder landbouwgrond nodig. (...)

Ik kan als betaalbaar en gezond plantaardig proteïne-alternatief voor vlees of vleesvervangers aanbevelen: een potje kikkererwten van 0,89 euro afspoelen in een zeef; olijfolie, knoflook, gember, hete paprikapoeder en ras el hanout erop strooien, 10 minuten in de oven, klaar. Heerlijk.

Hele artikel

> Zie ook: Wat het effect is als de boerenlobby dit wint (NRC)

> Zie ook: De bedrijven van Quote 500-families die het boerenprotest aanwakkeren (NRC)

Foto van Harriët Duurvoort
Harriët Duurvoort

Tags: #nederlands #nederland #stikstof #stikstofprobleem #uitstoot #landbouw #boeren #veeteelt #veestapel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #natuur #natuurgebied #natuurbehoud #natuurbescherming #rivm #lto #lobby #protest #farmers_defence_force #rabobank #landbouwuniversiteit #ministerie_van_landbouw #veevoerinsutrie #cda #vvd #populisme #schaalvergroting #intensieve_landbouw #intensieve_veeteelt #Royal_A-ware #Royal_De_Heus #VanDrie_Group #zuivel #zuivelindustrie #agroindustrie #agractie #stichting_agri_facts #pvv #fvd #bvnl #ja21 #sgp #vvd #cda #cu #bbb #co2 #water #waterkwaliteit" #burger_king #kentucky_fried_chicken #veganisme #veggie_burger

berternste@pod.orkz.net

Wat het effect is als de boerenlobby dit wint

Tom-Jan Meeus (NRC)

Boeren blokkeren. Het is nieuws, maar ook weer niet: bij het mest- en stikstofbeleid doen ze het al een jaar of vijftig.

De partijen op de rechterflank – PVV, FVD, BVNL, JA21, SGP – steunen hun compromisloosheid. Daarom is het wel bijzonder dat mensen in VVD, CDA en CU nu denken dat ze moeten ‘luisteren naar boeren’ (in de praktijk vaak agrolobbyisten), waarbij ze ook hun eigen politieke leiders bekritiseren. Maar hun partijen hebben deze slag allang verloren. (...)

Hoofdredacteur Esther de Snoo van Nieuwe Oogst schetste vorige week dat de uitzonderingsbepaling (‘derogatie’) waardoor de landbouw niet hoeft te voldoen aan Europese normen voor waterkwaliteit, binnenkort dreigt te vervallen. Alleen „harde garanties”, lees: krimp van de veestapel, kunnen dit voorkomen.

De ophef over stikstof in Den Haag draait om natuurbeleid, aangezwengeld door een uitspraak van de Raad van State in 2019. Maar je hebt ook nog klimaatbeleid. De veehouderij stoot naast stikstof óók relatief veel kooldioxide uit, schadelijk voor het klimaat. (...)

Maar de afstand die vooral coalitiepartijen CDA en CU nu van het stikstofbeleid suggereren, stimuleert deze lobby alleen maar. Elke aarzeling van een politicus leert boeren en agrogrootbedrijven: blokkeren loont. (...)

Maar zwichten voor een veehouderij die na decennia blokkeren een drievoudig probleem veroorzaakt – klimaat, natuur, water – zou voor de politiek niet zomaar een nederlaag zijn. Dan doet deze generatie politici afstand van de politiek: afstand van het idee dat politici het land besturen. (...)

Hele artikel

Foto van Tom-Jan Meeus
Tom-Jan Meeus

Tags: #nederlands #nederland #stikstof #stikstofprobleem #uitstoot #landbouw #boeren #veeteelt #veestapel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #natuur #natuurgebied #natuurbehoud #natuurbescherming #rivm #lto #lobby #protest #farmers_defence_force #rabobank #landbouwuniversiteit #ministerie_van_landbouw #veevoerinsutrie #cda #vvd #populisme #schaalvergroting #intensieve_landbouw #intensieve_veeteelt #Royal_A-ware #Royal_De_Heus #VanDrie_Group #zuivel #zuivelindustrie #agroindustrie #agractie #stichting_agri_facts #pvv #fvd #bvnl #ja21 #sgp #vvd #cda #cu #bbb #co2 #water #waterkwaliteit"

berternste@pod.orkz.net

Terwijl wij in Nederland zitten te navelstaren op stikstof, speelt op de achtergrond een veel groter probleem

De Volkskrant

Een minister van Natuur die boeren harde stikstofdoelstellingen oplegt en een minister van Landbouw die boeren geen enkel perspectief biedt op hoe ze dan wel verder moeten: is het gek dat boeren massaal in opstand komen tegen wat zij – terecht – zien als een aanslag op hun bestaan? Dit is een probleem dat niet alleen boeren aangaat: de hervorming van de landbouw is een maatschappelijke opgave. Boeren zijn als ondernemers verantwoordelijk voor hun eigen keuzes. Maar ze zijn jarenlang om de tuin geleid door politici die om de hete brij heen draaiden. Daarin geruggesteund door de agro-industrie die het meest te verliezen heeft bij een hervorming van het huidige systeem. (...)

Nergens is de uitstoot zo hoog als in Nederland, en dit loopt een op een met de kaart van de veedichtheid. (...)

In de discussie over stikstof in Nederland wordt steeds gefocust op de schade voor de natuur. Die is ontegenzeggelijk groot. Maar wat vergeten wordt is dat stikstof nog meer kapot maakt wat ons lief is. Stikstof levert een forse bijdrage aan de vorming van fijnstof in de lucht, wat leidt tot gezondheidsschade: sterfte onder pasgeboren baby’s, luchtwegziektes zoals astma en longkanker. (...)

Daarnaast bedreigt stikstof de veiligheid van ons drinkwater door de uitspoeling van nitraat naar het grondwater. Stikstof is een lokaal probleem: het vernielt ónze natuur, schaadt ónze gezondheid en bedreigt óns drinkwater. Het moet daarom ook lokaal worden opgelost. (...)

Ons voedselsysteem is verantwoordelijk voor eenderde van de uitstoot van broeikasgassen in de wereld; het merendeel daarvan is afkomstig van de vee- en vleesindustrie.

Dan helpt het inderdaad niet als onze koeien, varkens en kippen worden verplaatst naar andere landen. Daartegen helpt maar één ding: dat we minder dierlijke eiwitten zoals vlees en zuivel gaan consumeren.

Bij stikstof en broeikasgassen is sprake van marktfalen: de maatschappelijke schade staat niet in verhouding tot de winst die individuele partijen daaruit halen. Waar de markt faalt, moet de overheid ingrijpen. (...)

[B]elast gedrag en producten die ongezond en niet duurzaam zijn. Zoals vliegen, vlees eten, (benzine-)autorijden. Gebruik de opbrengst daarvan om gezond en duurzaam gedrag te stimuleren: maak groenten, fruit en vleesvervangers goedkoper, subsidieer het gebruik van het openbaar vervoer. Help boeren over te schakelen naar plantaardige productie. (...)

Dat vraagt wel om een kabinet met visie en ministers met ballen. Opmerkelijk in dat verband is dat de enige minister die tot nu toe ballen heeft getoond een vrouw is.

Hele artikel

Dronefoto van koeien
Dronefoto van koeien in de Gelderse Vallei, een van de gebieden waar de stikstofuitstoot drastisch naar beneden moet. Beeld Sem van der Wal / ANP.

Tags: #nederlands #nederland #stikstof #stikstofprobleem #uitstoot #landbouw #boeren #veeteelt #veestapel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #natuur #natuurgebied #natuurbehoud #natuurbescherming #rivm #lto #lobby #protest #farmers_defence_force #rabobank #landbouwuniversiteit #ministerie_van_landbouw #veevoerindustrie #cda #vvd #populisme #schaalvergroting #intensieve_landbouw #intensieve_veeteelt #Royal_A-ware #Royal_De_Heus #VanDrie_Group #zuivel #zuivelindustrie #agroindustrie #agractie #stichting_agri_facts #fijnstof #astma #longkanker #gezondheid #gezondheidsschade

berternste@pod.orkz.net

De ambtenaar die 40 jaar terug al de locaties met stikstofoverlast aanwees

NRC

Deze week: Lies Rookhuizen, de ambtenaar die veertig jaar terug al stikstofoverschotten in gemeenten vaststelde.
Ofwel: verdeeldheid over stikstof en het belang van waarheid en verzoening.

Het was de week waarin je zag dat de oorlog in Oekraïne is gedegradeerd tot Haags B-thema. Logisch leek het niet – maar het was niet te missen. (...)

Politici van alle gezindten toonden begrip voor boeren die geen afscheid willen nemen van het familiebedrijf dat hun ouders of grootouders vaak al runden.

Het klonk logisch, menselijk, maar het liet ook zien hoe gevoelig politici voor protest zijn. Want in debatten over andere mensen bepleit dezelfde Kamer al jaren dat burgers na baanverlies van beroep wisselen (‘van werk naar werk’) en zich daarvoor tot op late leeftijd bijscholen (‘een leven lang leren’). (...)

Het nam niet weg dat alle recente ophef over stikstofbeleid vooral politiek toneel was, of anders ondermaatse politiek. Want wie in Den Haag ‘overvallen’ werd, had zijn werk niet gedaan. (...)

Er verschenen [vorig jaar] twee studies geleid door oud-directeur-generaal Peter Heij van Landbouw. In het stuk uit mei stond dat landelijk stikstofbeleid „moet worden ondersteund met het gebiedsgericht terugdringen van relatief grote overschrijdingen”. In het stuk uit oktober werd deze aanpak verbreed naar „(Europese) normen en opgaven voor waterkwaliteit, bodem, klimaat en biodiversiteit”. (...)

En wat ook opviel: het verlangen bij landbouwvriendelijke Kamerleden om het stikstofvraagstuk te relativeren en de beleidsgeschiedenis te negeren. (...)

En zoals Kamerleden nu hopen op innovatie als uitweg voor hard ingrijpen, zo stuurden ze daar ook destijds op aan. Elke veehouder een mestboekhouding – het bleek „niet uitvoerbaar”. Een Landelijke Mestbank waarin mest werd verwerkt tot korrels. Ook mislukt. „Water uit mest halen is héél duur.”

Intussen werden de stikstofnormen opgerekt, met instemming van Brussel. (...)

„De sector vond altijd een nieuw geitenpaadje”, vertelde Henri Kruithof, in de periode 1993-2001 directeur voorlichting van Landbouw, later VVD-spindokter.

Politici van alle partijen deden eraan mee. (...)

Tegenstanders van ingrijpen vinden elkaar sindsdien in halve feiten. Ze zeggen: we hebben al zoveel stikstofuitstoot verminderd – en verzwijgen dat Nederland als Europees koploper nog ver boven de norm zit. Ze zeggen: het rekenmodel deugt niet – en verzwijgen dat het model veelvuldig met metingen is gevalideerd. Ze zeggen: boeren moeten weg voor woningen van migranten – en verzwijgen dat de bouw van een miljoen nieuwe woningen maximaal 1 procent van de bestaande landbouwgrond vergt, aldus Kamerlid Pieter Grinwis (CU) donderdag tegen zijn collega Van der Plas (BBB). (...)

Lies Rookhuizen zei: maar hou oog voor de boer. De innovaties die de politiek zo vaak als uitweg omarmde, zei ze, verrijkten de Rabobank en verarmde veehouders: meer schuld, hogere productiedruk, lagere prijzen.

En als we willen dat deze groep toch meewerkt aan de transitie „zou het goed zijn als mensen op hoog politiek en ambtelijk niveau openlijk erkennen wat er fout is gegaan”. (...)

Dit drama heeft mensen nodig die hun keuzes uitleggen, niet voor een heksenjacht of politiek gewin, maar als verklaring voor boeren, als markering van een nieuw begin. Om mythes te ontkrachten en een gezicht aan een ongemakkelijk verleden te geven.

Hele artikel

> Zie ook: Wat verdedigen de boeren van de Farmers Defence Force nu eigenlijk? (De Volkskrant)

Illustratie

Tags: #nederlands #nederland #stikstof #stikstofprobleem #uitstoot #landbouw #boeren #veeteelt #veestapel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #natuur #natuurgebied #natuurbehoud #natuurbescherming #rivm #lto #lobby #protest #farmers_defence_force #rabobank #landbouwuniversiteit #ministerie_van_landbouw #veevoerinsutrie #cda #vvd #populisme #schaalvergroting #intensieve_landbouw #intensieve_veeteelt #Royal_A-ware #Royal_De_Heus #VanDrie_Group #zuivel #zuivelindustrie #agroindustrie #agractie #stichting_agri_facts

berternste@pod.orkz.net

Wat verdedigen de boeren van de Farmers Defence Force nu eigenlijk?

Asha ten Broeke (De Volkskrant)

(...) Deze boeren voelen zich gediscrimineerd door de aangekondigde stikstofmaatregelen, maak ik op uit een interview met Mark van den Oever, leider van de Farmers Defence Force. Hun standpunt: we zijn in de steek gelaten, we zijn vastberaden en we gaan niet meegeven. Maar, vraag ik me af, wat verdedigen de vooral-veehouders van deze Defence Force eigenlijk? (...)

Te bos en hei kunnen onderzoekers, en eigenlijk iedereen met werkende oogbollen, gewoon zien hoe de natuur lijdt. (...)

Het AD schetst op basis van gesprekken met wetenschappers een apocalyptisch toekomstbeeld. (...)

Verdedigen ze onze voedselvoorziening? Het is natuurlijk waar: boeren zorgen voor ons eten. Maar de manier waarop ze dat nu doen, is onhoudbaar. Om iets te noemen: in ons kleine landje, waar natuur en landbouw noodgedwongen bij elkaar op de lip zitten, produceren boeren voor zo’n 80 procent voor de export. Zo zijn we de grootste vleesexporteur van de EU. De veehouderij importeert het voer, exporteert de karbonaadjes, en de mest, plas en milieuschade – à 5,5 miljard euro per jaar – blijven hier. (...)

Journalist George Monbiot beschrijft hoe de internationale voedselmarkt in handen is van enkele grote, machtige spelers. (...)

Boeren worden ‘in de bankschroef gehouden’, vertelt boer Poppe Braam. ‘Producenten van kunstmest, bestrijdingsmiddelen en veevoeders houden een systeem in stand waarin boeren zoveel mogelijk voedsel voor weinig geld maken.’ Supermarkten idem. (...)

Terwijl zeker de kleinere boeren worstelen, zetten zuivel- en veevoergiganten als Royal A-ware en Royal de Heus miljarden om, lees ik in de NRC. (...)

Hoewel verder uitstel van stikstofmaatregelen eigenlijk niet in het belang is van de boer – het probleem verdwijnt niet, dus moet er dan later alleen maar drastischer worden ingegrepen – feliciteert ook Van den Oever zijn Farmers Defence Force met de ‘tijdswinst die we geboekt hebben’.

Wat deze boeren verdedigen? De status quo. Maar die is onverdedigbaar.

Hele artikel

Foto van Asha ten Broeke
Asha ten Broeke

Tags: #nederlands #nederland #stikstof #stikstofprobleem #uitstoot #landbouw #boeren #veeteelt #veestapel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #natuur #natuurgebied #natuurbehoud #natuurbescherming #rivm #lto #lobby #protest #farmers_defence_force #rabobank #landbouwuniversiteit #ministerie_van_landbouw #veevoerinsutrie #cda #vvd #populisme #schaalvergroting #intensieve_landbouw #intensieve_veeteelt #Royal_A-ware #Royal_De_Heus #VanDrie_Group #zuivel #zuivelindustrie #agroindustrie #agractie #stichting_agri_facts

berternste@pod.orkz.net

Toen het eerder deze maand over FDF ging

Tom-Jan Meeus (NRC)

(...) [D]rie weken terug, 2 juni, hadden deze twee een heel ander debat over FDF [Farmers Defence Force]. In de Kamer wees Van der Plas op een schikking die Justitie met FDF had gesloten. In een NCTV-dreigingsbeeld van mei 2020 was FDF genoemd („excessen boerenprotest voeden polarisatie”) en de boerenclub voelde zich onterecht als „extremistisch” neergezet. Na een terechtzitting kwamen partijen tot een schikking: volgens de NCTV is FDF niet extremistisch maar „activistisch”. In de Kamer waren Yesilgöz en Van der Plas het er volledig mee eens.

Pardon? Het jaar voorafgaande aan dat dreigingsbeeld deed FDF nogal van zich spreken. Na een compromis over stikstof in Brabant schreef de FDF-voorman najaar 2019: „Moeten we CDA-Statenleden in Brabant persoonlijk aanpakken na het verraad van 25 oktober?” December 2019 vergeleek hij de behandeling van boeren met de holocaust. Februari 2020 schortten premier Rutte en minister Schouten overleg met de landbouwsector op na een bedreigend bericht: „FDF zal niet toestaan dat we (-) door onze eigen mensen verraden worden.” (...)

Niet voor het eerst bleken politici blind voor de ware aard van FDF. Dus je wist eigenlijk al dat de minister en het Kamerlid na hun debat vanzelf te maken zouden krijgen met FDF-gedrag dat ze sinds 2019 konden kennen. Regeren is vooruitzien. Maar terugkijken wil ook wel eens helpen.

Hele artikel

> Zie ook: De bedrijven van Quote 500-families die het boerenprotest aanwakkeren (NRC)

Foto van Tom-Jan Meeus
Tom-Jan Meeus

Tags: #nederlands #nederland #stikstof #stikstofprobleem #uitstoot #landbouw #boeren #veeteelt #veestapel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #natuur #natuurgebied #natuurbehoud #natuurbescherming #rivm #lto #lobby #protest #farmers_defence_force #fdf #rabobank #landbouwuniversiteit #ministerie_van_landbouw #veevoerinsutrie #cda #vvd #populisme #schaalvergroting #intensieve_landbouw #intensieve_veeteelt #zuivel #zuivelindustrie #agroindustrie #agractie #stichting_agri_facts

berternste@pod.orkz.net

De bedrijven van Quote 500-families die het boerenprotest aanwakkeren

NRC

Haagse Invloeden - Deze week: agrobedrijven van vermogende families die meedelen in rijkssubsidies en het boerenprotest voeden. Ofwel: politieke moed versus minipolitiek, particulier eigenbelang versus nationaal natuurbelang. (...)

Het maakt het stikstofdossier een bepalend vraagstuk van deze tijd: politieke hoogspanning, nieuwe ordening van de openbare ruimte, en – het wordt vaak vergeten – een confrontatie tussen particulier grootkapitaal en de overheid.

Want hier spelen niet alleen belangen van boeren en hun trekkers, maar ook van relatief onbekende Quote 500-bedrijven die bereid zijn, gesteund door sommige Kamerleden, het gevecht tegen dreigend omzetverlies aan te gaan.

En er overigens nooit moeite mee hadden bij diezelfde overheid subsidie op te halen. (...)

Met twee andere landbouwreuzen annex familiebedrijven is [Royal] A-ware ook actief in het stikstofdebat: zacht op de Haagse relaties, hard op de inhoud. Het zijn de veevoedergigant Royal De Heus (omzet in 2020: 3,2 miljard, winst 125 miljoen), waarvan de eigenaar, de familie De Heus, volgens Quote de vijfde rijkste familie van het land is, met een eigen vermogen van 1,4 miljard euro. En de VanDrie Group (2020: omzet 2,3 miljard; winst 75 miljoen), een wereldspeler in mestkalveren. Het eigen vermogen van de familie Van Drie wordt geschat op 1,2 miljard euro.

Voor deze agrogiganten betekent een kleinere veestapel vrijwel zeker krimp van de omzet. (...)

Ook willen de drie het imago van de boer verzachten. Dit voorjaar zond RTL4 de reeks Wie de boer niet kent uit, waarin BN’ers „ontdekken” dat „boeren, dieren en duurzaamheid” samengaan. De reeks werd gesponsord door A-ware, De Heus en VanDrie. Actiegroep Agractie, die het boerenprotest van volgende week organiseert, reageerde enthousiast.

Maar eerder lanceerden de drie ook een andere ambitie: kort nadat het coalitieakkoord met de stikstofplannen uitkwam, werd bekend dat ze de Stichting Agri Facts financieel gaan steunen.

Agri Facts wordt door Haagse opponenten wel deel van ‘De Twijfelbrigade’ genoemd. (...)

A-ware, De Heus en VanDrie keerden zich deze week met eigen verklaringen frontaal tegen de stikstofplannen. (...)

En de vraag is nu: moet de politiek zich laten leiden door dit complex van megabedrijven en landbouwvriendelijke politici?

Voor iedereen, zeker coalitiepartijen, zou het een bijzondere uitkomst van de nieuwe bestuurscultuur zijn. Dan vertonen coalitiepartijen exact het onberekenbare gedrag waardoor eerder gelaakte gewoontes als strakke regeerakkoorden, coalitieoverleg en sensibilisering van Kamerleden ontstonden. (...)

Zo plaatst het stikstofbeleid Den Haag voor elementaire keuzes. Tussen algemeen belang en dat van megavermogens. Tussen moed en minipolitiek. Tussen regeerbaarheid en iets dat gevaarlijk veel op de grote kladderadatsch begint te lijken.

Hele artikel

> Zie ook: In Nederland zijn boeren een beetje heilig (Trouw)

Illustratie

Tags: #nederlands #nederland #stikstof #stikstofprobleem #uitstoot #landbouw #boeren #veeteelt #veestapel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #natuur #natuurgebied #natuurbehoud #natuurbescherming #rivm #lto #lobby #protest #farmers_defence_force #rabobank #landbouwuniversiteit #ministerie_van_landbouw #veevoerinsutrie #cda #vvd #populisme #schaalvergroting #intensieve_landbouw #intensieve_veeteelt #zuivel #zuivelindustrie #agroindustrie #agractie #stichting_agri_facts
#Royal_A-ware #Royal_De_Heus #VanDrie_Group

berternste@pod.orkz.net

De protesterende boeren leven in een bubbel van onredelijkheid, daar moeten we niet aan toegeven

De Volkskrant

Door de overheid gepropageerde schaalvergroting speelt boeren parten in de stikstofcrisis, maar de actievoerders hanteren de bekende methode van de omkering om zich als slachtoffers te presenteren, meent Jan Douwe van der Ploeg. (...)

Hoewel er geen scherpe grenzen zijn, is de harde kern van de huidige protestbeweging wel degelijk te duiden. Het zijn, ironisch genoeg, de agrarische ondernemers die het meest zijn meegegaan in het landbouwpolitieke vertoog van de afgelopen decennia. Ze hebben hun bedrijven, meer dan anderen, gemodelleerd naar het beeld dat het ministerie van landbouw, de universiteit van Wageningen, de agrarische industrie en de Rabobank als ideaal naar voren brachten.

Dat is terug te zien in hun bedrijven: het gaat om grootschalige, sterk gespecialiseerde en hoogproductieve bedrijven, die voortdurend expanderen en forse schulden meetorsen. Deze bedrijven onderscheiden zich ook door een hoog gebruik van fossiele energie en industriële hulpmiddelen (als kunstmest, krachtvoer, medicijnen) en daarmee ook door een relatief hoge milieudruk. (...)

Bij een deel van deze boeren heeft dit geleid tot een verharding: tot een halsstarrige verdediging van de gekozen route en de daarmee samenhangende deelbelangen. (...)

De harde kern is sterk geradicaliseerd toen dierenactivisten stallen gingen bezetten. Toen ontstonden de eerste ‘netwerken voor zelfverdediging’. Ook het huidige overheidsbeleid heeft bijgedragen aan de radicalisering. De actievoerders hebben geleerd dat het opzoeken en overschrijden van grenzen loont. (...) Wat daarbij zeker ook helpt is de steun van de veevoerindustrie, de populistische partijen en het gezwalk van VVD en CDA.

Zoals Zuid-Afrikaanse boeren eertijds hun ossenwagens in een cirkel plaatsten en vandaar uit vuurden op alles wat een bedreiging leek, zo hebben de radicale boeren van nu een eigen bubbel waarin enkel nog het eigen gelijk geldt. De mening en het spreekrecht van anderen, resultaten van wetenschappelijk onderzoek, het wordt allemaal genegeerd. (...)

De geschetste miskenning, frustratie, woede en zelfgecreëerde schijnwereld vormen een extreem gevaarlijke mix. (...)

De strijdwijze van de Farmers Defence Force is mede gestoeld op de vroegere beweging van boze varkenshouders. (...)

Het consequent opteren voor een doorgaande schaalvergroting in de landbouw (en het gelijktijdig negeren van mogelijke alternatieven) heeft een protestbeweging gecreëerd waarin de redelijkheid zoek is – een beweging waarin men meent anderen te mogen dwingen tot acceptatie van het eigen deelbelang. (...)

Gelukkig laat zich in de Nederlandse landbouw wel degelijk een tegenpool onderscheiden: een breed scala van boerenbedrijven die opereren in harmonie met natuur en samenleving. Het probleem is dat deze tegenpool geen stem heeft en evenmin wordt vertegenwoordigd. (...)

Tegelijkertijd mag en kan van toegeven aan de redeloosheid geen sprake zijn.

Hele artikel

> Zie ook: De stikstofstrijd (De Groene Amsterdammer)

Foto van boerenprotest
Achterhoekse boeren hebben het treinverkeer stilgelegd op de spoorlijn tussen Winterswijk en Zutphen. Beeld Vincent Jannink / ANP.

Tags: #nederlands #nederland #stikstof #stikstofprobleem #uitstoot #landbouw #boeren #veeteelt #veestapel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #natuur #natuurgebied #natuurbehoud #natuurbescherming #rivm #lto #lobby #protest #farmers_defence_force #rabobank #landbouwuniversiteit #ministerie_van_landbouw #veevoerinsutrie #cda #vvd #populisme #schaalvergroting #intensieve_landbouw #intensieve_veeteelt

berternste@pod.orkz.net

De stikstofstrijd

Varens overwoekeren de kleine veenbes

De plannen van het kabinet om de stikstofcrisis op te lossen stuitten vorige week op grote weerstand van de agrarische lobby. Dat boeren boos zijn, is goed voorstelbaar. Maar er zit niets anders op dan het inkrimpen van de veestapel. (...)

Op 25 april 2019 haalde de werkgroep de grootste overwinning in haar bestaan. In een beroep bij de Raad van State werd het verlenen van Pas-vergunningen naar de prullenbak verwezen omdat ze niet voldeden aan de Europese Habitatrichtlijn. Deze vergunningen maakten het onder meer mogelijk om zelfs in gebieden waar alle stikstofnormen werden overschreden toch nog nieuwe megastallen te bouwen omdat natuurbeschermende maatregelen – zoals het afsteken van de verzuurde bovenlaag – in het vooruitzicht werden gesteld. De rechter oordeelde dat dit alleen mocht als het effect van die maatregelen al vaststaat en ze daadwerkelijk tot vermindering van uitstoot leiden. (...)

Maar ruim drie jaar later is er dan eindelijk de Startnotitie Nationaal Programma Landelijk Gebied die invulling geeft aan ‘nationaal wettelijk verplichte doelstellingen op het gebied van stikstof, klimaat en water’.

Landelijk moet er in 2030 veertig procent minder NH3 (39.023 ton) uitgestoten worden en de notitie rekent dat toe aan de verschillende provincies. De grootste opdrachten liggen er voor Limburg (3039 ton), Overijssel (5738), Noord-Brabant (6967) en Gelderland (7511). (...)

[D]e provincies krijgen een jaar lang de tijd om samen met alle belanghebbenden ‘brede gebiedsprogramma’s’ te ontwikkelen die aan de opgelegde doelen voldoen. Dus het bestuursorgaan waar de macht van boeren en hun door radicale actiegroepen gegijzelde belangenorganisaties het grootst is, moet met uitgewerkte plannen komen die voor een groot deel van de veehouders het einde van de huidige bedrijfsvoering zal betekenen. (...)

Dat boeren boos zijn, is heel goed voor te stellen. De impact van de maatregelen moet niet worden onderschat. (...)

Eén advies slaat [het kabinet] echter in de wind. Het [Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)] raadt ten zeerste aan om ook de stringente klimaatdoelen in het stikstofbeleid te integreren. Zo moet de Nederlandse methaanuitstoot voor 2030 met dertig procent verminderd zijn. In De Groene berekenden we dat dit tot een vermindering van de veestapel zal leiden van minstens dertig procent. Nu loopt de veeteelt de kans in korte tijd twéé saneringsoperaties voor de kiezen te krijgen. (...)

De veeboeren komen nu in verzet en dat recht hebben ze, als ze zich aan de geldende normen en wetten houden. Teleurstellend is alleen dat het verweer van hun belangenorganisaties klinkt als een doorgedraaide plaat met een groot aantal krassen erop. Het is steeds hetzelfde verhaal, met steeds dezelfde foute aannames.

Zo stellen de veeboeren dat ze het slachtoffer zijn van wispelturig overheidsbeleid. Dat is hooguit gedeeltelijk waar. Gestimuleerd door overheid en Rabobank hebben ze ingezet op enorme schaalvergroting, waarbij ze waarschuwingen in de wind sloegen. (...)

Dat er al snel fosfaat-, methaan- en stikstofgrenzen zouden opdoemen bij al die expansie werd door alle partijen moedwillig genegeerd.

Ze voelen zich overvallen door de opgelegde doelen, zei onlangs boerenleider Sjaak van der Tak. Hij kan dat niet serieus bedoeld hebben. Al in juni 2020 presenteerde de commissie-Remkes haar eindrapport met daarin de conclusie dat de veestapel rond natuurgebieden sterk ingekrompen moet worden. (...)

‘We hebben al heel veel aan stikstofreductie gedaan’, zeggen de boeren ook regelmatig, en dat is tot 2010 zeker waar. Daarna groeit de uitstoot door de veeteelt echter weer. (...)

Een ander argument, dat ook terugkomt in de aangenomen motie op het vvd-congres van afgelopen zaterdag, is dat de voorgestelde reducties zijn gebaseerd op berekeningen en niet op metingen. Het gebruikte Aerius-model is echter steeds meer onderbouwd met daadwerkelijke metingen, en daar waar gemeten wordt, zijn de waarden vaak hóger dan de berekeningen. (...)

[A]lle innovaties in de veeteelt hebben de afgelopen jaren nooit de beloofde uitstootvermindering gehaald. Dat geldt bijvoorbeeld voor de luchtwassers, ontdekte de universiteit van Wageningen onlangs. Die voldeden sowieso niet, of de boeren zetten ze uit omdat ze de stroomkosten te hoog vonden. Ook de hypermoderne stallen halen bij lange na niet de beoogde resultaten. (...)

De conclusie is dan ook onvermijdelijk:de veestapel moet voor een groot deel ingekrompen worden, waarbij het een goed idee is om snel te beginnen met de piekbelasters: grote veebedrijven binnen een kilometer van een Natura 2000-gebied. (...)

Eigenlijk heeft minister Van der Wal een halve notitie geschreven. De doelen zijn duidelijk, de financiële middelen ook. De concrete invulling dreigt echter op een heftige strijd uit te lopen. Dan is het wel goed om te weten dat de overheid nog één troefkaart in de achterzak heeft. De Raad van State oordeelde in januari 2021 dat de overheid de verplichting heeft om vergunningen in te trekken in het geval dat bedrijven een aanzienlijke stikstofdepositie veroorzaken op sterk overbelaste Natura 2000-gebieden. De wortel is er in de vorm van miljardensubsidies, de stok uiteindelijk ook.

Hele artikel

Foto van springende koe
Voor een groot deel van de veehouders betekenen de plannen het einde van de bedrijfsvoering © Marcel van den Bergh / ANP.

Tags: #nederlands #nederland #stikstof #stikstofprobleem #uitstoot #landbouw #boeren #veeteelt #veestapel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #natuur #natuurgebied #natuurbehoud #natuurbescherming #rivm #lto #lobby

berternste@pod.orkz.net

De boeren en hun vertegenwoordigers kunnen sputteren en lobbyen wat ze willen, maar de landbouw moet echt helemaal op de schop. Lastig en pijnlijk, maar absoluut noodzakelijk. Hopelijk nu wel met goede compensatie, want daar is onze overheid ook niet goed in. Denk aan de Groningse bevingsschade en moeizame compensatie van de toeslagenouders.

RIVM: Duurzame innovaties ter vermindering van stikstof uit veestallen werken veel slechter dan aangenomen

De vergunningverlening voor ‘duurzame’ veestallen is voor een groot deel gebaseerd op fictie, stelt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Provincies gebruiken verouderde cijfers waarin de werkelijke stikstofuitstoot tot wel 380 procent wordt onderschat. Hierdoor is de uitstoot van innovatieve stalsystemen op papier veel lager dan in werkelijkheid.

Boeren die hun veestapel willen uitbreiden, krijgen daardoor gemakkelijker een vergunning voor bedrijfsuitbreiding. Dat dure stalinnovaties in de praktijk niet goed werken, ziet politiek Den Haag liever niet onder ogen. (...)

Vast staat dat beide ministers zwaar zullen inzetten op het populaire middel ‘technische innovatie’. Onder grote druk van de landbouwlobby trekt het kabinet minstens 1,2 miljard euro subsidie uit voor het verduurzamen van veestallen. (...)

Critici noemen dat een heilloze weg. De bestaande technieken zijn gemiddeld veel minder effectief dan leveranciers en veehouders claimen. (...)

In werkelijkheid daalt die uitstoot per koe, varken of kip niet, of veel minder dan aangenomen. Meerdere onderzoeken hebben dit inmiddels aangetoond. Zo zijn er sterke aanwijzingen dat door emissiearme stalvloeren gemiddeld evenveel ammoniak in het milieu wordt verspreid als door reguliere stallen. Luchtwassers zijn in de praktijk tientallen procenten minder effectief dan op papier. (...)

Emissiearme stalvloeren in rundveehouderijen emitteren volgens het RIVM 55 procent meer stikstof dan de provincies aannemen bij de vergunningverlening. (...)

Dat stalinnovaties in de praktijk niet goed werken lijkt deels, net als in het dieselschandaal, het gevolg van bewuste manipulatie. Onderzoekers van de Wageningen Universiteit merken op dat het aantal combi-luchtwassers op onverklaarbare wijze halveerde toen de Rav-factor van dit type luchtwasser naar beneden werd bijgesteld. Van de ene op de andere dag beweerde een groot aantal varkenshouders over een ander type luchtwasser met een hogere Rav-factor te beschikken. (...)

Ondertussen lobbyen de boeren zich een slag in de rondte om het kabinetsbeleid te beïnvloeden ten gunste van méér technische innovatie en minder krimp van de veestapel. (...)

Hele artikel

Foto van koeienstal
Een veestal met een vloer die stikstofemissie reduceert. De bestaande technieken zijn gemiddeld veel minder effectief dan leveranciers en veehouders claimen. Beeld Ronald Hissink.

Tags: #nederlands #nederland #stikstof #stikstofprobleem #uitstoot #landbouw #boeren #veeteelt #veestapel #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #natuur #natuurgebied #natuurbehoud #natuurbescherming #rivm #lto #lobby