#religie

berternste2@diasp.nl

De brave soldaat Švejk laat na honderd jaar nog altijd zien dat oorlog iets absurds is

NRC

Anti-oorlogsliteratuur Honderd jaar geleden overleed de Tsjechische schrijver Jaroslav Hašek (1883-1923). Zijn onvoltooide en nog altijd actuele anti-oorlogssatire over de geniaal naïeve soldaat Švejk laat zien dat oorlog totaal absurd is. (...)

Omslag boek

Jaroslav Hašek: De lotgevallen van de brave soldaat Švejk. Illustraties van Josef Lada. Vert. Roel Pieters. Nawoord Kees Mercks. Pegasus, 876 blz. € 29,90.

Hele artikel

Foto van restaurant genoemd naar soldaat Švejk
Praag (Tsjechië) 2016 (Foto Bert Ernste)

Tags: #nederlands #boeken #oorlog #oologsroman #anti-oorlogsroman #Jaroslav_Hašek #soldaat_Švejk #svejk #hasek #anti-oorlogssatire #habsburg #religie #oorlogsretoriek #kanonnenvoer

berternste@pod.orkz.net

Ik dacht dat ik met The Handmaid’s Tale fictie had geschreven. Het Amerikaanse Hooggerechtshof maakt er werkelijkheid van.

De Volkskrant

De wereldberoemde schrijver Margaret Atwood spreekt zich uit tegen de dreigende abortuswetswijziging in de VS. ‘Dan kunnen we toch ook het kiesrecht voor vrouwen wel afschaffen?’ (...)

Uiteindelijk heb ik die roman afgemaakt en The Handmaid’s Tale genoemd, maar ik heb het schrijven eraan diverse malen onderbroken, omdat ik het verhaal te vergezocht vond. Dom van me. Theocratische dictaturen zijn niet iets van het verre verleden. Vandaag de dag hebben we er ook een paar. Dus waarom zou de VS er niet ook een kunnen worden?

Bijvoorbeeld: het is nu medio 2022 en er is net een ontwerpadvies van het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten uitgelekt, die een al vijftig jaar bestaande wet onderuithaalt op grond van het feit dat abortus niet wordt genoemd in de grondwet en niet ‘diepgeworteld’ is in de Amerikaanse ‘geschiedenis en traditie’. Dat klopt. De Amerikaanse grondwet zegt niets over de reproductieve gezondheid van vrouwen. Maar het oorspronkelijke document heeft het überhaupt niet over vrouwen. (...)

In het Amerikaanse recht zijn vrouwen veel langer non-personen dan personen geweest. Als we dan toch gevestigde wetten onderuit gaan halen met de motiveringen van rechter Samuel Alito, kunnen we toch ook het kiesrecht voor vrouwen wel afschaffen?

Reproductieve rechten staan centraal in de recente ophef, maar slechts één kant van de medaille wordt belicht: het recht om af te zien van het baren van een kind. De andere kant van de medaille is de macht van de staat om jou te verhinderen een kind te baren. De uitspraak van het Hooggerechtshof uit 1927 in de zaak Buck vs. Bell stelde dat de staat mensen zonder hun toestemming mocht steriliseren.

Hoewel dat besluit door daaropvolgende zaken teniet werd gedaan en wetten die grootschalige sterilisatie door staten toestonden zijn afgeschaft, staat Buck vs. Bell nog steeds in de boeken. (...) Het is dus een ‘diepgewortelde’ traditie dat de voortplantingsorganen van vrouwen niet van de vrouwen zijn die ze hebben. Ze zijn uitsluitend van de staat.

Ho even, zult u zeggen. Het gaat niet over organen, maar over baby’s. Dat roept vragen op. Is een eikel een eikenboom? Is een ei een kip? Wanneer wordt een bevruchte menselijke eicel een volledige mens of persoon? ‘Onze’ tradities – laten we zeggen die van de oude Grieken, de Romeinen, de eerste christenen – wisten ook al niet goed raad met dit onderwerp. Bij ‘bevruchting’? Bij ‘hartslag’? Bij het ‘voelen van leven’? De harde lijn van de tegenwoordige anti-abortusactivisten is ‘bij bevruchting’, wat het moment zou moeten zijn waarop een klompje cellen ‘bezield’ raakt. Maar een dergelijk oordeel berust op een religieuze overtuiging, namelijk het geloof in een ziel. (...)

Het zou eenvoudig moeten zijn: als je gelooft in ‘bezieling’ bij bevruchting, moet je geen abortus laten plegen, want als je dat doet, bega je een zonde, binnen jouw geloof. Als je dat niet gelooft, moet je niet – volgens de grondwet – gebonden worden door de religieuze overtuiging van anderen. Als echter de motivering van rechter Alito de nieuwe gevestigde wet zou worden, ziet het ernaar uit dat de Verenigde Staten aardig op weg zijn naar het vestigen van een staatsreligie. (...)

De motiveringen van rechter Alito lijken te zijn gebaseerd op de Amerikaanse grondwet. In werkelijkheid steunt hij op Engelse jurisprudentie uit de 17de eeuw, een tijd waarin het geloof in hekserij vele onschuldige mensen het leven heeft gekost. (...)

Zo zal het ook heel moeilijk worden om een valse beschuldiging van abortus te ontzenuwen. Alleen al het feit van een miskraam, of een beschuldiging door een afgewezen partner, kan je tot moordenaar bestempelen. Beschuldigingen uit wraak en kwaadaardigheid zullen aan de orde van de dag zijn, net als de voorgeleidingen wegens hekserij van vijfhonderd jaar geleden.

Als rechter Alito wil dat u wordt geregeerd door de wetten van de 17de eeuw, zou ik nog maar eens goed naar die eeuw kijken. Is dat de tijd waarin u wilt leven?

Hele artikel

> Engelse versie: I Invented Gilead. The Supreme Court Is Making It Real. (The Atlantic)

Foto van protest
Een vrouwenrechtenactivist betoogt voor het huis van opperrechter Brett Kavanaugh , een van de magistraten van het Amerikaanse Hooggerechtshof, in Chevy Chase (Maryland). Beeld Getty Images.

Tags: #abortus #recht_op_abortus #abortuswet #vrijheid #dicatatuur #boeken #atwood #voortplanting #vrouwenrechten #grondwet #sterilisatie #gedwongen_sterilisatie #mensenrechten #religie #godsdienst #reproductieve_rechten

berternste@pod.orkz.net

Gebruik ‘Eid al-Fitr’ is knieval voor oprukkend conservatisme

Aylin Bilic (NRC)

(...) Gelukkig blijft een groot deel van de Turkse samenleving het begrip Suikerfeest gewoon gebruiken. Die term gaat al eeuwen mee, en is bovendien inclusiever. Mijn grootouders en hun families kenden ruim een eeuw geleden, nog in de Ottomaanse tijd (in Thessaloniki), zowel joodse feesten als het Suikerfeest; in het huidige Turkije vieren ook seculieren Suikerfeest.

Ook in Nederland was er dit jaar discussie over het woord Suikerfeest. Ook hier proberen orthodoxe moslims op sociale media iedereen te corrigeren die het woord Suikerfeest gebruikt. En ze proberen media en overheid ervan te overtuigen dat het woord een belediging zou zijn voor de islam. (...)

[D]e trend rond Nederlandse feestdagen is momenteel precies de andere kant op. De termen Kerst en Pasen worden steeds meer vervangen door winterfeest en lentefeest, juist om ze van iedere religieuze connotatie te ontdoen. (...)

Sinds wanneer betekent diversiteit en inclusiviteit dat je klakkeloos woorden of normen overneemt van conservatieve orthodoxen?

Beste overheid en media: laat je niet van de wijs brengen. Tientallen miljoenen moslims en niet-moslims vieren wereldwijd Suikerfeest zonder daarvoor Arabische koranterminologie te gebruiken. Terminologie waarvan ze tot voor kort meestal nog nooit gehoord hadden. Het gedram hierover door conservatieve clubs valt ergens nog te begrijpen; zij geloven dat er maar één zuivere waarheid is waarmee niet valt te marchanderen. Het bezwijken hiervoor door redacties en overheidsorganen is ronduit teleurstellend.

Hele artikel

Foto van Aylin Bilic
Aylin Bilic

Tags: #nederlands #nederland #conservatisme #eid_al-fitr #suikerfeest #islam #moslims #orthodoxe_moslims #inclusiviteit #abortus #recht_op_abortus #homorechten #rusland #afghanistan #boerka #turkije #Contactorgaan_voor_Moslims_en_Overheid #CMO #ministerie_van_Sociale_Zaken #Karien_van_Gennip #CDA #Turkse_Federatie_Nederland #TFN #Grijze_Wolven #MHP #overheid #media #nieuwsmedia #journalist #journalistiek #koran #koranterminologie #taal #religie #fundamentalisme

zemoo@diasp.org