#nieuwsmedia

berternste2@diasp.nl

Kennen we de naam van elk Palestijns slachtoffer?

NRC

Israël-Gaza Israëlische slachtoffers krijgen van de media ieder een naam en een verhaal. Terecht, schrijft Ramsey Nasr. Maar waarom krijgt niet iedere Palestijn dat? „Zij zijn slechts nummers.”

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van zakken met lijken
Lijkenzakken met lichamen van Palestijnen die omgekomen zijn bij de explosie in het het Ahli Arab-ziekenhuis in Gaza-Stad op 17 oktober, geborgen in het Al-Shifa-ziekenhuis.

Elf dagen na de eerste aanslagen. Alle gegijzelden, alle doden, Israëlisch en Europees, hebben inmiddels hun namen gekregen. Hun familie en vrienden zijn gehoord op tv, in de krant. Hun levens, dromen, idealen zijn ons bekend, voor altijd. Ik vind dat terecht.

Wel heb ik een vraag. Hebben Palestijnse levens eenzelfde waarde voor ons, in een gruwel die voor hen al 75 jaar voortduurt? (...)

Palestijnse levens worden doorgaans per aantal genoemd: 2.600 doden, 900.000 ontheemden, 2,2 miljoen inwoners. Geen namen maar nummers.

Dit is een indicatie van hoe wij ons mededogen verdelen. Want ja, ook Palestijnen worden levend verbrand, ook Palestijnse dorpen kennen pogroms, uitgevoerd door kolonisten. En ook Palestijnse kinderen **worden gemarteld en zitten soms*8 jaren gevangen zonder aanklacht of hulp.

Dit gebeurt generatie op generatie. En misschien zijn we daardoor immuun geworden. Het zijn voor ons geen mensen, het is verzameld leed: ‘Houdt het dan nooit op?’ (...)

Premier Rutte illustreerde zijn vooringenomenheid toen hij direct na de aanslagen op tv zei: „We hebben niet zo heel vaak meegemaakt dat dit conflict zich richt op gewone mensen.” Kennelijk ziet hij Palestijnen niet als gewone mensen. Met onze steun en ons stilzwijgen. Alleen al in de afgelopen maanden (vóór de aanslag van 7 oktober) werden er in Palestina honderden burgers vermoord door Israël. (...)

Neem Gaza. Het is een van de dichtst bevolkte plekken ter wereld, afgesloten van de rest van die wereld: 2,2 miljoen inwoners. Bijna de helft van hen is nog een kind. Van alle kinderen in Gaza is 80 procent gediagnosticeerd als depressief. Vragen wij ons ooit af wat zij dromen?

Palestijnen in Gaza kunnen nergens naartoe. Sinds enkele dagen kan ook niets naar hen: geen water, geen brandstof, geen elektriciteit, geen hulpgoederen, geen medicijnen. (...)

Voor Israëliërs gelden kennelijk andere wetten. Israëliërs kennen we bij naam. Daarom mogen ze met Palestijnen doen wat ze willen. En omdat niemand Israël tot de orde roept, wil Israël steeds meer. (...)

Voor ontmenselijking moet je werkelijk moeite doen. Je moet het willen, het is iets van lange adem. Legerleiders en politici, in Israël en daarbuiten, hebben decennialang Palestijnse burgers vergeleken met – en ik citeer – ‘ongedierte’, kakkerlakken, ‘beesten op twee benen’, ja zelfs met kanker waarop chemotherapie moet worden toegepast. Vergeleken daarbij is een leven als getal nog een geste. (...)

Ik heb een vuistregel voor humaan gedrag: waar hele woonwijken worden weggevaagd en dit ‘het maaien van het gras’ wordt genoemd, waar duizenden vrouwen en kinderen worden gedood én terroristen genoemd worden, daar is iets mis met de menselijkheid. Die van onszelf en van eenieder die niet ingrijpt. Dus grijp in. Nu. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #israel #palestina #palestijnen #gaza #gaza_strook #bezette_gebieden #sociale_media #media #nieuws #nieuwsmedia #journalist #journalistiek #mensenrechten #menselijkheid #demonisering

berternste2@diasp.nl

De persvrijheidslezing van Step Vaessen: ‘Not at war’

Villamedia

In Den Haag sprak Step Vaessen op het jaarlijkse EFJ-congres de persvrijheidslezing uit, met de titel 'Not at war'. Vaessen is internationaal correspondent voor Al Jazeera. Ze werkt sinds drie jaar vanuit Europa, daarvoor vanuit Rusland en Azië. Dit is de tekst van de hele toespraak van Vaessen. (...)

Van de ene dag op de andere veranderden vredelievende politici in oorlogszuchtige mensen, die in Brussel, Londen of Berlijn om het hardst ferme taal uitsloegen. Nieuwsbulletins werden plotseling gedomineerd door militaire experts die propageerden dat we allen samen Oekraïne moeten steunen en wapens moeten sturen.

Zij die dit verhaal openlijk in twijfel trokken, of zich afvroegen wat de gevolgen zouden kunnen zijn, werden vaak afgeschilderd als pro-Russisch of beticht van het leveren aan de vijand van nuttige propaganda over een verdeeld westen of een zwakke NAVO.

Ik wil deze gelegenheid gebruiken om te betogen dat niet alleen politici of burgers in Europa de gelederen hebben gesloten - een natuurlijke reactie in tijden van crisis - maar ook sommige media. En ik wil nadenken over hoe deze vorm van zelfcensuur onze persvrijheid ondermijnt. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van Step Vaessen
Step Vaessen

Dit is volgens mij precies het tegenovergestelde van wat journalisten zouden moeten doen. Onze rol is niet om de eenheid te bewaken, maar om meerdere gezichtspunten te laten zien. Vooral in tijden van oorlog en conflict is het cruciaal dat het publiek kan vertrouwen op professionals als het gaat om onafhankelijke, feitelijke en evenwichtige informatie. (...)

Maar we hadden onze ogen niet altijd open en soms hielden we onze mond als er belangrijke vragen gesteld moesten worden. Wat is het einddoel van deze oorlog?

Wat gebeurt er met alle wapens nadat er een vredesakkoord is getekend? Wat zijn de risico’s als ze in gevaarlijke handen vallen? Waarom reageert het Westen anders toen Rusland Oekraïne binnenviel dan toen de VS Irak binnenvielen? Waarom worden de smeekbedes van landen die economisch lijden onder deze oorlog genegeerd? Waar blijft de westerse hulp voor Soedan? Wie blies de Nord Stream-pijpleidingen op en waarom duurt het zo lang voordat we meer details krijgen? (...)

Toen ik later voor mijn werk buiten Europa reisde, werd het me nog duidelijker dat sommige westerse media zijn meegezogen in dit ene verhaal en als gevolg daarvan hun onafhankelijkheid hebben opgeofferd terwijl die zo hard nodig is. (...)

France 24 werd onlangs overgehaald om een reportage te verwijderen over de training van Russische soldaten voor de frontlinie in Oekraïne. (...)

Russische soldaten zie of hoor je sporadisch op westerse zenders en hoewel je kunt twisten over de kwaliteit van de reportage kun je je afvragen wat de rechtvaardiging is om deze te verbieden? (...)

Vorig jaar verbood de Europese Raad de door het Kremlin gesteunde media Russia Today en Sputnik als instrumenten van de desinformatiecampagne van Rusland. Beide kanalen verspreiden duidelijk propaganda en kunnen daarom worden beschouwd als potentieel gevaarlijk voor de veiligheid.

Maar ook een Europese instelling die een mediaverbod oplegt, kan een gevaarlijk precedent scheppen en de persvrijheid op een hellend vlak brengen. De NVJ heeft formeel een klacht ingediend. (...)

Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn er volgens het Committee to Protect Journalists minstens 14 journalisten tijdens hun werk omgekomen. (...)

De Oekraïense geheime dienst hield ons nauwlettend in de gaten en we moesten voortdurend verslag uitbrengen aan de commandanten over onze verblijfplaats en plannen.

Het tonen van de naweeën van zinloze bombardementen op woonwijken, scholen, ziekenhuizen was geen probleem, het interviewen van slachtoffers of overlevenden die een emotioneel pleidooi hielden voor een no-fly-zone was gemakkelijk. Al het andere: zeer moeilijk of onmogelijk.

Als journalist weet je dat je onderdeel bent van de oorlogspropaganda. De strenge controle van Oekraïne op zowel de nationale als de internationale media wordt beschouwd als een zaak van nationale veiligheid en journalisten stellen nauwelijks vragen. We beseffen allen dat elk stukje informatie dat we uitzenden mogelijk mensenlevens in gevaar brengt. Maar de omvang van deze controle zou een punt van discussie moeten zijn. (...)

Rusland is een van de ergste landen ter wereld als het gaat om persvrijheid. Het simpelweg melden van feiten kan je in de gevangenis doen belanden. (...)

We moeten blijven strijden voor gerechtigheid voor journalisten die ten onrechte worden vastgehouden, zoals Evan Gershkovich, die voor de Wall Street Journal in Moskou werkt, en Han Thar, een journalist met wie ik in Myanmar heb samengewerkt en die op grond van dezelfde valse beschuldigingen tot zeven jaar gevangenisstraf en dwangarbeid is veroordeeld. Dit zijn slechts twee namen. (...)

Zoals ik al eerder zei zijn wij niet in oorlog met iemand en onze grootste nederlaag zou zijn dat we zoveel vertrouwen van het publiek verliezen dat we er niet meer toe doen. Dat zou niet alleen een nederlaag zijn voor de pers en de persvrijheid, maar vooral voor onze democratische systemen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #journalist #journalistiek #nieuws #media #nieuwsmedia #oekraine #rusland #oorlog #wapenleveranties #navo #nato #covid-19 #pandemie #censuur #russia_today #sputnik #nvj #Shireen_Abu_Akleh #Committee_to_Protect_Journalists #han_thar #Evan_Gershkovich #Gershkovich

berternste@pod.orkz.net

Gebruik ‘Eid al-Fitr’ is knieval voor oprukkend conservatisme

Aylin Bilic (NRC)

(...) Gelukkig blijft een groot deel van de Turkse samenleving het begrip Suikerfeest gewoon gebruiken. Die term gaat al eeuwen mee, en is bovendien inclusiever. Mijn grootouders en hun families kenden ruim een eeuw geleden, nog in de Ottomaanse tijd (in Thessaloniki), zowel joodse feesten als het Suikerfeest; in het huidige Turkije vieren ook seculieren Suikerfeest.

Ook in Nederland was er dit jaar discussie over het woord Suikerfeest. Ook hier proberen orthodoxe moslims op sociale media iedereen te corrigeren die het woord Suikerfeest gebruikt. En ze proberen media en overheid ervan te overtuigen dat het woord een belediging zou zijn voor de islam. (...)

[D]e trend rond Nederlandse feestdagen is momenteel precies de andere kant op. De termen Kerst en Pasen worden steeds meer vervangen door winterfeest en lentefeest, juist om ze van iedere religieuze connotatie te ontdoen. (...)

Sinds wanneer betekent diversiteit en inclusiviteit dat je klakkeloos woorden of normen overneemt van conservatieve orthodoxen?

Beste overheid en media: laat je niet van de wijs brengen. Tientallen miljoenen moslims en niet-moslims vieren wereldwijd Suikerfeest zonder daarvoor Arabische koranterminologie te gebruiken. Terminologie waarvan ze tot voor kort meestal nog nooit gehoord hadden. Het gedram hierover door conservatieve clubs valt ergens nog te begrijpen; zij geloven dat er maar één zuivere waarheid is waarmee niet valt te marchanderen. Het bezwijken hiervoor door redacties en overheidsorganen is ronduit teleurstellend.

Hele artikel

Foto van Aylin Bilic
Aylin Bilic

Tags: #nederlands #nederland #conservatisme #eid_al-fitr #suikerfeest #islam #moslims #orthodoxe_moslims #inclusiviteit #abortus #recht_op_abortus #homorechten #rusland #afghanistan #boerka #turkije #Contactorgaan_voor_Moslims_en_Overheid #CMO #ministerie_van_Sociale_Zaken #Karien_van_Gennip #CDA #Turkse_Federatie_Nederland #TFN #Grijze_Wolven #MHP #overheid #media #nieuwsmedia #journalist #journalistiek #koran #koranterminologie #taal #religie #fundamentalisme