#winnetou

mikhailmuzakmen@pod.geraspora.de

#politik #gesellschaft #kultur #wirtschaft #winnetou #karl-may #first-nations #identitätspolitik #energiepolitik #wertewesten #frackinggas #eu #kanada #usa #kapitalismus #umweltzerstörung #land #klimakatastrohe

Was würde Winnetou dazu sagen?

Alle sind heute "Indianerfreunde". Ob nun jene, die sich für die Rechte und Identität der First Nations einsetzen, oder jene Karl May-Jünger:innen, die sich ihren Jugendtraum vom "Indianersein" nicht nehmen lassen wollen.

Wenig verwunderlich aber bestürzend bei all dem ist, dass diese riesig aufgeblähte Diskussion zu einem Zeitpunkt stattfindet in der die Herrschenden hier vehement darauf drängen gegen die Proteste der indigenen Bevölkerung in Kanada, den USA und Lateinamerika Fracking-Gas und Öl einzukaufen. Dabei werden die letzten Lebensräume der Menschen dort zerstört, vergiftet und unbewohnbar gemacht.

Aber wen stört das schon. Während hier darüber diskutiert wird, ob Karl May Rassist war, oder auch nicht. Fragt die Menschen, die heute um ihr Land und ihre Zukunft kämpfen. Nicht nur für sich selbst, sondern auch gegen die Klimakatastrophe, die uns alle betrifft.
- https://grist.org/climate-energy/native-american-groups-increasingly-at-the-center-of-fights-over-oil-and-gas/
- https://www.klimareporter.de/deutschland/kanzler-zum-gas-shopping-in-kanada-erwartet
- https://www.pressenza.com/de/2022/09/die-fluessiggas-nato/
- https://www.theguardian.com/us-news/2020/jun/10/new-mexico-fracking-navajo-indian-country
- ....

Amerikanische Ureinwohner stehen zunehmend im Mittelpunkt der Kämpfe um Öl und Gas

Im 17., 18. und frühen 19. Jahrhundert raubten die europäischen Siedler den amerikanischen Ureinwohnern viel Land. Sie töteten sie, betrogen sie und raubten ihnen den größten Teil des Kontinents. Aber sie machten einen Fehler. Damals war gutes Land fruchtbares Land für den Anbau von Feldfrüchten. Die Great Plains und der innere Westen - trocken, staubig, im Winter eiskalt und im Sommer brütend heiß - hatten wenig zu bieten.

Jetzt aber gieren die Europäer und ihre Nachfahren nach Öl und Gas, um Strom, Wärme und Treibstoff für Verbrennungsmotoren zu gewinnen. Und raten Sie mal, wo viel davon zu finden ist? Auf Stammesland oder in dessen Nähe, so dass Leitungen, Schienen oder Straßen durch dieses Land verlegt werden müssen.

Sie sehen, wohin das führt. Konzerne und willfährige lokale Beamte - das heutige Äquivalent zu Konquistadoren und europäischen Kronen - versuchen, die Kontrolle über das zu erlangen, was von dem Land der indigenen Völker übrig geblieben ist.

"Im Westen Kanadas sind in den nächsten zehn Jahren mehr als 600 große Rohstoffprojekte im Wert von 650 Milliarden Dollar geplant, aber die Beziehungen zu den Ureinwohnern könnten ein großes Hindernis für diese Entwicklungen darstellen", berichtet die Toronto Globe and Mail.

berternste@pod.orkz.net

Virtuele boekverbranding

NRC

Tot Joyce Roodnats stomme verbazing hebben de uitgevers de Winnetou-boeken uit de schappen gehaald. Nu Salman Rushdie moet herstellen van een aanslag op zijn leven, is slappe knieën hebben het laatste wat boekuitgevers moeten doen. (...)

De romanserie over hem en zijn medeheld Old Shatterhand is uit de handel genomen door de Duitse uitgever, de Nederlandse uitgever Meulenhoff volgde ijlings. En ik ben het spoor bijster. Hoe kunnen uitgevers dat doen in de maand dat het boekenvak zich sterk maakt voor Salman Rushdie, zwaar verwond door een hater van zijn Duivelsverzen?

Het argument is: die boeken zijn niet meer van deze tijd. Dat klopt. Deel 1 is van 1893. (...)

En nu is de hele serie veroordeeld tot virtuele boekverbranding. De reden? Het borrelt in de onderbuik van ondernemers en deze maatregel is de scheet die ze laten vliegen. (...)

Ik denk dat die gevoeligheden niet zijn geraakt door die boeken, maar door sauerkraut westerns en Wild-West-rommel à la John Wayne. In die films loopt het racisme tegen Native Americans de spuigaten uit. De Winnetou-reeks kun je zulke verwijten niet maken. Afgelopen zaterdag analyseerde filosoof Ger Groot in NRC al dat juist deze romans gebaseerd zijn op een strikte gelijkheidsgedachte. De nazi’s hadden dat door. Zij wilden de boeken verbieden omdat auteur Karl May etaleerde dat hij niets ophad met het onderscheid tussen ‘hogere’ en ‘lagere’ rassen. De nazi’s durfden een verbod niet aan, Winnetou was te populair. (...)

Als uitgevers niet voor hun fonds opkomen maar zwichten bij een zuchtje tegenwind, dan zijn schrijvers vogelvrij. Wanted, dead or alive.

Hele artikel

Tekening van Hans Kresse
Illustratie uit Karl Mays ‘Winnetou. Het opperhoofd der Apachen’. Illustratie Hans Kresse.

Tags: #nederlands #boeken #literatuur #karl_may #may #winnetou #ravensburger_verlag #meulenhoff #meulenhoff_boekerij #diversiteit #culturele_toe-eigening #old_shatterhand #cancelcultuur #censuur #boekverbranding #uitgever

mme_de_faune@nerdpol.ch

[...] Die Vorstellung, die distanzlose kindliche Versenkung in eine geliebte fiktionale Welt könnte von #Rassismus kontaminiert sein, erscheint [...] unerträglich. Denn dann müsste man sich eingestehen, dass die Spannung, der Stolz, die Trauer oder der Hass, die man als Kind in fiktive Figuren investiert hat, eingefärbt war von ideologischen Ressentiments. [...]

Mit der Unschuld kindlicher #Kulturrezeption verteidigen Erwachsene auch die eigene politische Unschuld. Anders lässt sich nicht erklären, dass auf eine dermaßen unreflektierte Art die Tatsache beiseitegeschoben wird, wie politisch #Kinderliteratur tatsächlich ist. Die kindliche Lektüre selbst mag unschuldig sein, aber was schließlich zum Kanon gehört, war schon immer extrem umstritten. Man kann dieses Konfliktpotential auch als produktiv ansehen, als eine Herausforderung für die ständige Revision dessen, was uns an Fiktionen begeistert. Aber dafür müsste man aus einer erwachsenen Perspektive argumentieren und nicht aus der Perspektive der verletzten kindlichen Unschuld.

https://www.54books.de/verlorene-unschuld-ueber-wut-und-winnetou/

#Winnetou #Literatur #KarlMay

berternste@pod.orkz.net

Winnetou is de ideale mens

Literatuur - Nu zijn Duitse en Nederlandse uitgever Karl May cancellen, betoogt Ger Groot dat zij diens werk verkeerd lezen. May had een hardnekkig geloof in menselijke gelijkheid.

Uitgeverij Meulenhoff Boekerij heeft met onmiddellijke ingang de boeken van Karl May met de indiaanse held Winnetou uit de handel genomen. Ze volgt daarin de Duitse uitgeverij Ravensburger Verlag die, na kritiek van activisten op het ‘geromantiseerde’ en ‘clichématige’ beeld van de inwoners van Noord-Amerika, Mays Winnetou-boeken onverenigbaar achtte met haar strijd voor diversiteit en tegen culturele toe-eigening. „Het was nooit onze bedoeling met deze titels de gevoelens van anderen te kwetsen.”

Over gekwetstheid valt moeilijk te twisten, want gevoelens zijn nu eenmaal alleen toegankelijk voor wie hen zelf koestert. Of ze terecht zijn, is een andere zaak – en daarover zou het moeten gaan. (...)

Wat waren [de vooroordelen] in het derde kwart van de 19de eeuw, toen May zijn boeken schreef? Racisme en de overtuiging dat er tussen verschillend gekleurde mensen moreel en cultureel een duidelijk ‘hoger’ en ‘lager’ was, waren nog pasmunt. May keerde zich daar met niet aflatende ijver tegen. Bij monde van zijn alter-ego Old Shatterhand verklaart hij onomwonden „dat ik geen ras voor beter dan een ander houd, want er zijn bij alle volken en in alle landen goede en ook slechte mensen”. (...)

Mays verhalen bevestigen dat. (...)

Aan de zijde der blanken is dat niet anders, maar als May érgens zijn vitriool laat vloeien dan is het hier. „Wat een verschil tussen mijn witte metgezellen en deze door hen verachte indianen!” schrijft hij. Vrijwel onvoorwaardelijk neemt hij het voor de laatsten op. „Het land dat ze bewoonden was ontegenzeglijk van hen, het werd hun afgenomen. [...] Als de roodhuiden opkwamen voor hun rechten, werd dat beantwoord met kruit en kogels...”

Fel keert May zich tegen het Amerikaans racisme en de Klu Klux Klan en (in zijn verhalen in de Arabische wereld) de daar nog altijd welig tierende slavenhandel. Even onbarmhartig geselt hij de natuurvernietiging die de Europeanen in Amerika aanrichten. „Als de buffalo nu uitgestorven is, dan is dat alleen de schuld van de blanke.” Op al deze gebieden was Karl May zijn tijd ver vooruit. (...)

Winnetou is uiteindelijk Mays grootste held: de mens zoals hij bedoeld is te zijn. Een cliché, ja misschien, maar dat zijn nu eenmaal alle helden: stempelfiguren (dat betekent ‘cliché’) die de lezer ter navolging worden voorgehouden.

Is dat ‘culturele toe-eigening’? Eerder is het een hardnekkig geloof in de menselijke gelijkheid. Dat betekent géén pleidooi voor culturele gelijkschakeling, maar betekent wel dat alleen op grond dáárvan een vreedzaam bestaan tussen alle volkeren mogelijk is. (...)

Terwijl Salman Rushdie nog in het ziekenhuis ligt omdat ook over zijn werk mensen ‘gekwetst’ zijn, laten Meulenhoff en Ravensburger Verlag zien dat hun ontzetting daarover weinig zoden aan de dijk zet. Wat is erger, hun morele wankelmoedigheid of hun kennelijke onbegrip van wat literatuur eigenlijk is en wil?

Hele artikel

Afbeelding van indiaan te paard

Tags: #nederlands #boeken #literatuur #karl_may #may #winnetou #ravensburger_verlag #meulenhoff #meulenhoff_boekerij #diversiteit #culturele_toe-eigening #old_shatterhand #cancelcultuur