EU-Raad onder vuur wegens controversiële en privacyschendende anti-kinderpornowet

De Volkskrant

Dat kinderen beschermd moeten worden op het internet, staat buiten kijf voor de EU. Desondanks stuit een wetsvoorstel van de Raad van de Europese Unie op felle kritiek, omdat hiermee surveillance-software geïnstalleerd kan worden op de telefoons van alle Europeanen.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Een overheidscampagne om aandacht te vragen voor de (online) verspreiding van kinderporno. Beeld Harold Versteeg/ ANP.

In 2023 stuurden de wetenschappers al een open brief met kritiek over het voorstel naar de Raad, maar deze heeft hun waarschuwingen over surveillance en privacyschendingen op grote schaal niet ter harte genomen, schrijven meer dan 250 ondertekenaars donderdag in een tweede brief. Nog altijd wil de Raad AI-toepassingen installeren op de telefoons van Europeanen om te detecteren of iemand bijvoorbeeld op WhatsApp ongepast contact legt met minderjarigen of schadelijk materiaal deelt.

Deze technologie, client-side scanning geheten, doet een inbreuk op de privacy en kan onschuldige EU-burgers onterecht bestempelen als crimineel, vinden wetenschappers, het Meldpunt Kinderporno en de Tweede Kamer. Daar is het Europees Parlement het mee eens, waarna het een tegenvoorstel opstelde, dat gericht is op het voorkomen in plaats van het detecteren van kindermisbruik. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Yesilgöz, koningin van de onderbuik Citaat:
“Het belangrijkste bezwaar van een hele reeks is echter dat er geen enkele garantie is dat client-side scanning alleen gebruikt zal worden voor de detectie van kinderporno. Niet voor niets nam de Tweede Kamer een motie aan die het kabinet opriep om tegen alle client-side scanning voorstellen van de Europese Commissie te stemmen. Maar Yesilgöz, koningin van de onderbuik, vertrouwt meer op haar gevoel dan op de experts, en legde de motie naast zich neer.”

Tags: #nederlands #nederland #kinderporno #client_side_scanning #censuur #privacy #kinderporno #europese_commissie #eu #europese_unie #vvd #tweede_kamer #massasurveillance

Bij de universiteit hoort vanzelfsprekend een vrije pers

NRC

Het was een fors dreigement dat vorige week in de mailbox van Saskia Bonger belandde. Bonger is hoofdredacteur van Delta, het journalistieke platform van de Technische Universiteit Delft, en ze had zojuist een artikel gepubliceerd over de sociale onveiligheid op een universiteitsafdeling. De mail was afkomstig van de afdeling juridische zaken van de TU Delft. Bonger zou „persoonlijk aansprakelijk” worden gesteld voor „eventuele schade die de TU zou lijden” als het artikel niet onmiddellijk offline zou worden gehaald.

(Tekst loopt door onder het logo.)

De hoofdredacteur koos „onder protest” eieren voor haar geld en verwijderde het gewraakte stuk. Nadat er ophef over de kwestie was ontstaan, zette de universiteit een mededeling op haar website met excuses voor het blokkeren van de publicatie. Het artikel is echter nog steeds niet te lezen op de site van Delta, omdat Bonger geen garantie heeft gehad dat zij niet persoonlijk hoeft op te draaien voor een eventuele schadeclaim.

Deze kwestie is geen geïsoleerd incident.

Redactiestatuten bieden vaak te weinig bescherming tegen voorlichters en bestuurders die uit angst voor ‘slechte publiciteit’ onprettig nieuws binnenskamers willen houden. Universiteiten zijn immers elkaars concurrent als het gaat om het aantrekken van wetenschappers en studenten. Dus is alleen goede publiciteit gewenst: het product moet zo glimmend mogelijk in de etalage staan. (...)

Allicht, maar universiteiten (en hogescholen) zijn nadrukkelijk géén bedrijven. (...)

Bestuurders in het hoger onderwijs moeten een beetje moed tonen. Ze verkeren in een bevoorrechte positie: ze mogen leidinggeven aan instellingen vol slimme en kritische mensen die iedere dag bezig zijn kennis te verwerven en door te geven. Die praktijk is gebaat bij een cultuur waarbinnen de uitingsvrijheid zo groot mogelijk is. Vanzelfsprekend hoort daar een vrije universitaire pers bij. Het is treurig dat dit betoogd moet worden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #universiteit #universiteitspers #tu_delft #pers #persvrijheid #journalist #journalistiek #censuur

De mogelijke uitlevering van Julian Assange aan de VS, vormt ook een bedreiging voor de journalistiek

De Volkskrant

De meer dan honderd jaar oude wet waarmee de omstreden klokkenluider Julian Assange aan de Verenigde Staten kan worden uitgeleverd, kan volgens critici een gevaarlijk precedent scheppen. ‘Dit zal haast zeker de doodsteek zijn voor onderzoeksjournalistiek gebaseerd op geheime informatie.’ (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Julian Assange komt op 11 april 2019 aan in de rechtbank in Londen. Beeld Getty Images.

Vanaf 2006 begint WikiLeaks via een eigen website met het publiceren van vertrouwelijke documenten die regeringen – vooral de Amerikaanse – in verlegenheid brengen. Journalistiek relevante onthullingen, bijvoorbeeld over Amerikaanse voorschriften om sommige gedetineerden in Guantánamo Bay doktersbezoek te onthouden. Of interne stukken die laten zien dat velen er destijds onterecht en zonder aanklacht worden vastgehouden. Een Arabische journalist die toen al acht jaar gevangen zat, zodat de Amerikanen meer over de nieuwsorganisatie waar hij werkt, Al-Jazeera, te weten kunnen komen.

Later volgen vele honderdduizenden interne documenten over de oorlogen in Afghanistan en Irak, die aantonen dat de strijd veel minder voorspoedig verloopt dan de internationale coalitie publiekelijk verkondigt. Met bovendien veel meer onschuldige burgerslachtoffers. (...) Getuigenissen over oorlogsmisdaden. In Irak waren er Amerikaanse militairen die vanuit helikopters lachend burgers – waaronder twee journalisten van Reuters – doodschoten. Er was sprake van martelingen en executies van gevangenen. Het private Amerikaanse bedrijf Blackwater schoot op willekeurige burgers en bijna zevenhonderd Irakese personen werden vermoord omdat ze te dichtbij checkpoints kwamen – onder wie zwangere vrouwen.

Daarna verschenen honderdduizenden diplomatieke stukken die onder meer aantonen dat Shell diep geïnfiltreerd was in de Nigeriaanse politiek. Eerder werd al bekend dat het Nederlandse bedrijf Trafigura de giftige lading van een schip in de Ivoriaanse hoofdstad Abidjan dumpte, met gigantische gezondheidsschade bij de meeste arme bevolkingsgroepen tot gevolg.

Het waren, kortom, journalistiek relevante onthullingen – veelal gebracht in samenwerking met internationale media als The New York Times, The Guardian en Der Spiegel. (...)

Voor de uiteindelijke aanklacht grijpen de Verenigde Staten terug op de meer dan honderd jaar oude Espionage Act. Opgesteld tijdens de Eerste Wereldoorlog om ondermijning tegen het Amerikaanse leger te voorkomen, maar nog nooit eerder gebruikt om een mediaorganisatie te vervolgen. Aangeklaagden hebben minder rechten: ze kunnen zich er niet op beroepen dat publicatie in het maatschappelijk belang was. (...)

De Verenigde Staten noemen het contact tussen de Australiër en de bron – Chelsea Manning – die hem de stukken gaf, ‘samenzwering’ tegen de staat. ‘Met die redenering kan iedereen in de wereld die informatie publiceert die de VS geheim achten, vervolgd worden voor spionage’, legde Joel Simon, toenmalig directeur van persvrijheidsorganisatie CPJ uit. ‘Lekken is geen spionage’, schreef NRC eerder in een commentaar. (...)

‘Als de aanklager slaagt’, verklaarde James Goodale, die de The New York Times bijstond bij de publicatie van de geheime Pentagon Pagers over de verschrikkingen van de Vietnam Oorlog, ‘zal dat haast zeker de doodsteek zijn voor onderzoeksjournalistiek gebaseerd op geheime informatie.’ (...)

Dat internationale media desondanks relatief stil zijn over zijn mogelijke uitlevering en de consequenties, valt ook Alan Rusbridger, oud-hoofdredacteur van de Britse krant The Guardian op. Hij kende, net als velen, een ingewikkelde samenwerking met de koppige en eigenzinnige Assange. Ze waren, kortgezegd, bepaald geen vrienden. Toch is hij tot op de dag van vandaag één van zijn felste verdedigers. Zijn zaak is een ‘wake-up call’ voor media wereldwijd. ‘Je vindt Assange misschien niet leuk’, waarschuwt hij journalisten, ‘maar jij kunt de volgende zijn.’

Hele artikel

> Zie ook: Don’t Extradite Assange

Tags: #nederlands #pers #persvrijheid #media #nieuws #journalist #journalistiek #censuur #assange #julian_assange #wiki_leaks #FreeAssange #JournalistsSpeakUpForAssange

Stop het slaapwandelen richting autocratie. Houd Wilders en de PVV buiten de macht

De Volkskrant

Je moet altijd serieus nemen wat anti-rechtsstatelijke politici zeggen, stelt Bas Bijlsma, expert in het vroegtijdig signaleren van democratisch verval. ‘Juist wanneer ze vrijuit kunnen spreken in de oppositie. Ze doen namelijk meestal ook wat ze zeggen.’ (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Dilan Yesilgoz (VVD), Pieter Omtzigt (NSC), Geert Wilders (PVV) en Caroline van der Plas (BBB) tijdens een gesprek met informateur Ronald Plasterk.Beeld David van Dam / de Volkskrant.

Alle seinen staan op rood voor onze democratie. Nu partijen onderhandelen met Geert Wilders over regeringsdeelname, dreigt Nederland richting een autocratie te slaapwandelen. De geschiedenis leert dat uitgesproken antidemocraten zoals Wilders direct beginnen de democratie te ontmantelen zodra ze aan de macht komen. Of ze nou veinsden milder te zijn of niet. (...)

Al twintig jaar laat Wilders zien dat hij een overtuigd antidemocraat is. (...)

Zodra ze macht krijgen, brengen ze hun antidemocratische idealen in de praktijk. Daarvoor hoef je alleen maar naar de politieke vrienden van Wilders te kijken, zoals Victor Orbán in Hongarije of Vladimir Poetin in Rusland. Tekenend is de blijvende weigering van Wilders om ook maar één controversiële uitspraak terug te nemen, ondanks grote druk van medeparlementariërs. (...)

Vrijwel elk democratisch verval verloopt namelijk via democratische weg. Zelfs Hitler hoefde nooit de Weimarconstitutie buitenspel te zetten en haalde op zijn hoogtepunt slechts 37 procent van de stemmen. Ook nu gebruiken de Poetins en Orbáns van deze wereld juist de democratische procedures om vrijheden in te perken.

Onze democratie is dus kwetsbaar. Zeker als democraten gelegenheidsallianties sluiten met antidemocraten. (...) Denk aan de PiS-regering in Polen die via het parlement ‘lhbtqi-vrije zones’ instelde.

Als daar weerstand tegen komt, gebruiken ze vervolgens de rechtsstaat om die te bestrijden. (...) Denk aan Wilders’ wens ngo’s te verbieden die volgens internationaal recht drenkelingen redden op de Middellandse Zee. De volgende stap is onwelgevallige rechters, die bijvoorbeeld het ongrondwettelijke moskee-verbod zullen tegenhouden, te kleineren of ontslaan. Iets waartoe Wilders ook al meermaals toe opriep en wat we ook zagen gebeuren in Hongarije en Polen. Kritische media worden wegbezuinigd en geïntimideerd, in lijn met een lange reeks uitspraken van Wilders en andere PVV’ers.

Kortom, Wilders volgt het draaiboek van de autocraat in spé. (...)

Dit kan daarom maar op één manier stoppen: democraten op links én rechts moeten antidemocraten buiten de macht houden. Dit is volstrekt democratisch en zelfs hun democratische plicht. Of antidemocraten nou twee of twee miljoen stemmen krijgen; ze horen niet thuis in het centrum van de macht. (...)

Stop het slaapwandelen richting autocratie. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Franse Nederlandkenner Christophe de Voogd: ‘Wilders is radicaler dan Le Pen’

> Zie ook: ‘Doe niet alsof het in Nederland niet zo’n vaart zal lopen of dat Wilders zoveel milder is geworden’

Tags: #nederlands #nederland #democratie #extreem_rechts #wilders #pvv #verkiezingen #parlement #rechtsstaat #immigratie #islam #rechterlijke_macht #censuur #persvrijheid #minderheden

Zeven EU-lidstaten willen blanco cheque om surveillance van journalisten toe te staan

Follow the Money

De Europese Media Freedom Act (EMFA) moet de pers beschermen tegen overheidsbemoeienis. Maar achter gesloten deuren dreigt een groep van zeven EU-lidstaten de nieuwe wet te blokkeren, omdat ze een blanco cheque eisen om spyware te gebruiken ten behoeve van de ‘nationale veiligheid’. Het Europees Parlement verzet zich: ‘Regeringen hebben niets te zoeken in de telefoons van journalisten.’ (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

.

Uit interne documenten die zijn verkregen door Investigate Europe, Disclose en Follow the Money blijkt dat een aantal lidstaten – Cyprus, Frankrijk, Finland, Griekenland, Italië, Malta en Zweden – hebben gedreigd de besprekingen met het Europees Parlement te blokkeren. Zij vinden de inzet van spyware op computers en telefoons te rechtvaardigen indien hun veiligheidsdiensten verklaren dat daarmee ‘de nationale veiligheid wordt gewaarborgd’. (...)

Na 15 maanden van onderhandelingen tussen de lidstaten in de Raad van de EU, de Europese Commissie en het Parlement, moeten de instellingen het nu eens worden over een gezamenlijke tekst in de zogeheten trialoog-onderhandelingen. (...)

Achter gesloten deuren hebben leden van het Parlement en de Raad twee diametraal tegenovergestelde standpunten vertolkt ten aanzien van een centrale voorwaarde voor onafhankelijke journalistiek: de bescherming van klokkenluiders en vertrouwelijke bronnen. Dit ‘is een van de basisvoorwaarden voor persvrijheid’, verklaarde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in 2022. Zonder deze bescherming kan ‘de vitale rol van de pers als waakhond van de publieke sfeer worden ondermijnd’.

Afgelopen oktober heeft een grote meerderheid in het Europees Parlement een tekst aangenomen die strikte grenzen stelt aan het afluisteren van journalisten. (...)

Maar sommige EU-landen vinden deze voorwaarden te beperkend en willen journalisten kunnen blijven bespioneren als ze vinden dat hun nationale veiligheid wordt bedreigd. (...)

Volgens de EU-wetgeving is het waarborgen van de nationale veiligheid de exclusieve verantwoordelijkheid van de lidstaten en mag een land onder voorwaarden van bepaalde regels afwijken. Zo mogen lidstaten hun inlichtingendiensten bijvoorbeeld gebruiken om verregaande surveillance van verdachten in te zetten, wanneer ze menen dat hun nationale veiligheid in het geding is.

Het hoogste gerechtshof van de EU, het Hof van Justitie van de Europese Unie, heeft echter herhaaldelijk uitgesproken dat een beroep op dit principe de overtreding van EU-wetten niet kan rechtvaardigen. (...)

Renate Schroeder, directeur van de Europese Federatie van Journalisten, hekelt de plannen. ‘Deze vage formulering kan niet alleen een afschrikkend effect op journalisten en media hebben, maar draagt ook het risico in zich dat de goedbedoelde harmonisatie van de wetgeving om – via artikel 4 van de EMFA – de bronnen van journalisten beter te beschermen, wordt omzeild.’ (...)

Hoewel deze zeven landen slechts 34 procent van de Europese bevolking vertegenwoordigen, zouden ze elk compromis met een zogeheten blokkerende minderheid in de Raad kunnen tegenhouden, omdat Hongarije zich tegen de wet als geheel verzet en heeft aangekondigd tegen te zullen stemmen. Om de wet goed te keuren, moeten de voorstemmers ten minste 65 procent van de EU-bevolking vertegenwoordigen. (...)

De zeven hardliners in de Raad zijn bereid enkele concessies te doen. (...) Dat omvat de verplichting om ‘toestemming van een onafhankelijke rechterlijke autoriteit’ te verkrijgen voordat de bescherming van bronnen mag worden geschonden. (...)

Maar hoe bezwaarlijk de surveillance van journalisten kan zijn, zelfs indien dat onder gerechtelijk toezicht gebeurt, blijkt uit een recent onderzoek naar de journalisten van het Franse onderzoeksplatform Disclose. Het enkele feit dat hun verslaggevers citeerden uit geheime documenten – in dit geval: over de betrokkenheid van Franse geheime agenten bij de moord op burgers door veiligheidsautoriteiten in Egypte – volstond voor de rechter om de politie toestemming te verlenen hun huizen binnen te vallen en hun computers en telefoons in beslag te nemen. (...)

‘Regeringen hebben niets te zoeken in de telefoons van journalisten. [..] Het is onaanvaardbaar dat lidstaten nu proberen om deze afluisterparagraaf via de achterdeur opnieuw in te voeren.’

Hele artikel

Tags: #nederlands #eu #eurpopese_unie #emfa #european_media_freedom_act #pers #media #journalist #journalistiek #persvrijheid #censuur #spionagesoftware #spyware #pegasus #bronbescherming

Yesilgöz, koningin van de onderbuik

Trouw (Ilyaz Nasrullah)

“Voor mij is Nederland het land van vrijheid en zuurstof”, zei VVD-lijsttrekker Dilan Yesilgöz vorige week in een interview met Trouw. Wat ze handig vergat te vermelden, is dat zij het tot haar missie heeft gemaakt om de vrijheid in ons land aan banden te leggen. Als het aan de haar ligt, gluurt zij binnenkort mee op uw telefoon. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Ilyaz Nasrullah

De Europese Commissie wil makers van berichten­apps verplichten om tegen kinderporno op te treden. Eén voorstel om dat te doen, het verzwakken van de punt-tot-punt versleuteling, is al naar de prullenbak verwezen. (...)

Europees en nationaal woedt er nu een heftige strijd over het alternatief dat de Europese Commissie aan de berichtenapps wil opleggen, het zogeheten client-side scanning. In Nederland is een Kamermeerderheid tegen. Maar als demissionair minister van justitie en veiligheid verdedigt Yesilgöz het met hand en tand.

Buitenproportioneel
In dit voorstel worden alle berichten op iedere telefoon gescand – dus ook die van u en mij – nog voor ze versleuteld en verzonden worden. Wordt vermoed dat zo’n bericht ongewenst materiaal bevat, wordt het naar een nieuw in Den Haag te vestigen Europees anti-kinderpornocentrum verzonden voor verder onderzoek.

Een buitenproportionele maatregel waar je u tegen zegt, hoe vreselijk kinderporno ook is. Het verbaast dan ook niet dat experts uit allerlei vakgebieden het voorstel met de grond gelijk maken. (...)

Het belangrijkste bezwaar van een hele reeks is echter dat er geen enkele garantie is dat client-side scanning alleen gebruikt zal worden voor de detectie van kinderporno. Niet voor niets nam de Tweede Kamer een motie aan die het kabinet opriep om tegen alle client-side scanning voorstellen van de Europese Commissie te stemmen. Maar Yesilgöz, koningin van de onderbuik, vertrouwt meer op haar gevoel dan op de experts, en legde de motie naast zich neer.

Vorige week nam de Tweede Kamer daarom een nieuwe motie aan, waarin de demissionair minister werd opgeroepen de eerdere motie tóch uit te voeren. U raadt het al: weer schoffeerde zij de Kamer door ook deze motie naast zich neer te leggen. De nieuwe VVD-koers die Yesilgöz belooft? Die komt neer op nog meer onderbuik! Dat belooft wat.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #vvd #kinderporno #client_side_scanning #Yesilgöz #censuur #privacy #kinderporno #europese_commissie #eu #europese_unie #vvd #tweede_kamer

Shadow banning: de schimmige manier waarop sociale media het bereik van vooral pro-Palestijnse berichten beperken

NRC

(...) De afgelopen dagen beschuldigde een groeiende groep Instagram-gebruikers het platform ervan de zichtbaarheid van pro-Palestijnse content te beperken. Vaak gebruikers met een moslimachtergrond. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Pro-Palestina-mars op 15 oktober in Amsterdam. Afgelopen dagen beschuldigde een groeiende groep Instagram-gebruikers het platform ervan de zichtbaarheid van pro-Palestijnse content te beperken.

Oumaima Abalhaj, NRC-correspondent in Spanje en Marokko, had een soortgelijke ervaring nadat ze een video op Instagram deelde die de gevolgen toonde van de Israëlische bombardementen op Gaza. „Geen bloedige beelden, maar luchtshots van verwoeste gebouwen”, zegt Abalhaj aan de telefoon vanuit Madrid. „Nadat ik die had gedeeld, begon mijn profiel raar te doen. De video had niet alleen minder views dan normaal. Maar als je op mijn naam zocht, verscheen mijn profiel niet meer. Nu ik mijn naam heb aangepast, ben ik gelukkig weer te vinden. Maar ik kreeg wel een tegenstrijdig bericht dat ik de toegang tot mijn profiel dreigde kwijt te raken, ook al volg ik de richtlijnen.” (...)

Toch is het moeilijk om vast te stellen wat er precies aan de hand is. Want er kunnen tal van redenen zijn waarom een story op Instagram minder zichtbaar is. Algoritmes blinken niet uit in transparantie, net zo min als de techbedrijven die ze gebruiken. Een Nederlandse woordvoerder van Meta, het bedrijf achter Instagram, reageerde niet op vragen van NRC. Meta heeft verwijten van shadow banning in het verleden altijd ontkend. (...)

Maar er is meer aan de hand. Het is niet de eerste keer dat Amerikaanse techbedrijven ervan worden beschuldigd pro-Palestijnse stemmen te smoren. Iedere keer als het Israëlisch-Palestijnse conflict oplaait en het internationale nieuws domineert, neemt de online censuur op platformen als Instragram, Facebook en TikTok toe, zegt Jalal Abukhater van 7amleh, een Palestijnse organisatie die opkomt voor digitale mensenrechten. 7amleh spoort mensen aan meldingen van vermeende censuur te melden in een online database. Sinds de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober kreeg 7amleh 500 meldingen binnen van mensen die te horen hadden gekregen dat ze de zogenoemde richtlijnen van de community van de platforms hadden overtreden. (...)\r

Mark Zuckerberg, de CEO van Meta, betuigde eerder zijn steun aan Israël en liet weten dat inhoud die lijkt op Hamas-verheerlijking gevlagd zal worden. Abukhater zegt dat bepaalde Arabische hashtags verboden zijn op Meta, terwijl hun Israëlische equivalenten wel zijn toegestaan omdat ze gepusht worden door een staat. (...)

De besluiten van platformen zijn vaak moeilijk te doorgronden, en hun moederbedrijven zijn gesloten bolwerken. Dat is volgens Patel het probleem. Enkele jaren geleden werden de video’s en berichten van MondoWeiss op Facebook tienduizenden keren bekeken. „Nu zijn we blij als we enkele tientallen views hebben. Hoe dit heeft kunnen gebeuren, is altijd een raadsel gebleven. De besluitvorming bij Facebook is erg ondoorzichtig. We hebben in al die jaren nooit een bevredigend antwoord gekregen op onze vragen. Shadow banning is met dezelfde geheimzinnigheid omgeven. Maar afgaande op verhalen van collega’s en vrienden gebeurt het vaak, vooral met Instagramstories.” (...)

Ondertussen delen mensen die op Instagram zijn gebleven tips met elkaar om een shadow ban te voorkomen. Sommige hashtags worden vermeden. #FreePalestine wordt door sommigen vervangen door #VisitIsrael. Woorden als ‘Palestina’ en ‘Gaza’ worden bewust fout geschreven. En om het algoritme te foppen worden eerst foto’s van feestelijke taarten of schattige dieren gedeeld voordat de berichten over het conflict langskomen. Maar onduidelijk is of dergelijke trucs het algoritme daadwerkelijk zand in de ogen strooien en zo shadow banning voorkomen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #israel #palestina #palestijnen #gaza #gaza_strook #bezette_gebieden #sociale_media #media #meta #facebook #instagram #linkedin #twitter #x #censuur #algoritme #shadow_banning

De persvrijheidslezing van Step Vaessen: ‘Not at war’

Villamedia

In Den Haag sprak Step Vaessen op het jaarlijkse EFJ-congres de persvrijheidslezing uit, met de titel 'Not at war'. Vaessen is internationaal correspondent voor Al Jazeera. Ze werkt sinds drie jaar vanuit Europa, daarvoor vanuit Rusland en Azië. Dit is de tekst van de hele toespraak van Vaessen. (...)

Van de ene dag op de andere veranderden vredelievende politici in oorlogszuchtige mensen, die in Brussel, Londen of Berlijn om het hardst ferme taal uitsloegen. Nieuwsbulletins werden plotseling gedomineerd door militaire experts die propageerden dat we allen samen Oekraïne moeten steunen en wapens moeten sturen.

Zij die dit verhaal openlijk in twijfel trokken, of zich afvroegen wat de gevolgen zouden kunnen zijn, werden vaak afgeschilderd als pro-Russisch of beticht van het leveren aan de vijand van nuttige propaganda over een verdeeld westen of een zwakke NAVO.

Ik wil deze gelegenheid gebruiken om te betogen dat niet alleen politici of burgers in Europa de gelederen hebben gesloten - een natuurlijke reactie in tijden van crisis - maar ook sommige media. En ik wil nadenken over hoe deze vorm van zelfcensuur onze persvrijheid ondermijnt. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Step Vaessen

Dit is volgens mij precies het tegenovergestelde van wat journalisten zouden moeten doen. Onze rol is niet om de eenheid te bewaken, maar om meerdere gezichtspunten te laten zien. Vooral in tijden van oorlog en conflict is het cruciaal dat het publiek kan vertrouwen op professionals als het gaat om onafhankelijke, feitelijke en evenwichtige informatie. (...)

Maar we hadden onze ogen niet altijd open en soms hielden we onze mond als er belangrijke vragen gesteld moesten worden. Wat is het einddoel van deze oorlog?

Wat gebeurt er met alle wapens nadat er een vredesakkoord is getekend? Wat zijn de risico’s als ze in gevaarlijke handen vallen? Waarom reageert het Westen anders toen Rusland Oekraïne binnenviel dan toen de VS Irak binnenvielen? Waarom worden de smeekbedes van landen die economisch lijden onder deze oorlog genegeerd? Waar blijft de westerse hulp voor Soedan? Wie blies de Nord Stream-pijpleidingen op en waarom duurt het zo lang voordat we meer details krijgen? (...)

Toen ik later voor mijn werk buiten Europa reisde, werd het me nog duidelijker dat sommige westerse media zijn meegezogen in dit ene verhaal en als gevolg daarvan hun onafhankelijkheid hebben opgeofferd terwijl die zo hard nodig is. (...)

France 24 werd onlangs overgehaald om een reportage te verwijderen over de training van Russische soldaten voor de frontlinie in Oekraïne. (...)

Russische soldaten zie of hoor je sporadisch op westerse zenders en hoewel je kunt twisten over de kwaliteit van de reportage kun je je afvragen wat de rechtvaardiging is om deze te verbieden? (...)

Vorig jaar verbood de Europese Raad de door het Kremlin gesteunde media Russia Today en Sputnik als instrumenten van de desinformatiecampagne van Rusland. Beide kanalen verspreiden duidelijk propaganda en kunnen daarom worden beschouwd als potentieel gevaarlijk voor de veiligheid.

Maar ook een Europese instelling die een mediaverbod oplegt, kan een gevaarlijk precedent scheppen en de persvrijheid op een hellend vlak brengen. De NVJ heeft formeel een klacht ingediend. (...)

Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn er volgens het Committee to Protect Journalists minstens 14 journalisten tijdens hun werk omgekomen. (...)

De Oekraïense geheime dienst hield ons nauwlettend in de gaten en we moesten voortdurend verslag uitbrengen aan de commandanten over onze verblijfplaats en plannen.

Het tonen van de naweeën van zinloze bombardementen op woonwijken, scholen, ziekenhuizen was geen probleem, het interviewen van slachtoffers of overlevenden die een emotioneel pleidooi hielden voor een no-fly-zone was gemakkelijk. Al het andere: zeer moeilijk of onmogelijk.

Als journalist weet je dat je onderdeel bent van de oorlogspropaganda. De strenge controle van Oekraïne op zowel de nationale als de internationale media wordt beschouwd als een zaak van nationale veiligheid en journalisten stellen nauwelijks vragen. We beseffen allen dat elk stukje informatie dat we uitzenden mogelijk mensenlevens in gevaar brengt. Maar de omvang van deze controle zou een punt van discussie moeten zijn. (...)

Rusland is een van de ergste landen ter wereld als het gaat om persvrijheid. Het simpelweg melden van feiten kan je in de gevangenis doen belanden. (...)

We moeten blijven strijden voor gerechtigheid voor journalisten die ten onrechte worden vastgehouden, zoals Evan Gershkovich, die voor de Wall Street Journal in Moskou werkt, en Han Thar, een journalist met wie ik in Myanmar heb samengewerkt en die op grond van dezelfde valse beschuldigingen tot zeven jaar gevangenisstraf en dwangarbeid is veroordeeld. Dit zijn slechts twee namen. (...)

Zoals ik al eerder zei zijn wij niet in oorlog met iemand en onze grootste nederlaag zou zijn dat we zoveel vertrouwen van het publiek verliezen dat we er niet meer toe doen. Dat zou niet alleen een nederlaag zijn voor de pers en de persvrijheid, maar vooral voor onze democratische systemen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #journalist #journalistiek #nieuws #media #nieuwsmedia #oekraine #rusland #oorlog #wapenleveranties #navo #nato #covid-19 #pandemie #censuur #russia_today #sputnik #nvj #Shireen_Abu_Akleh #Committee_to_Protect_Journalists #han_thar #Evan_Gershkovich #Gershkovich

Nog één keer Roald Dahl, omdat het allemaal nét iets anders zit dan werd voorgespiegeld

De Volkskrant

Er werden grote woorden gebruikt in de discussie rond de aanpassingen in het werk van Roald Dahl. Maar is er werkelijk sprake van ‘castratie’, of heeft niemand de nieuwe edities goed gelezen? Loes Reijmer ontrafelt de mediadynamiek en komt tot een opzienbarende ontdekking.

Ugh nee, niet weer over Roald Dahl. We weten het nu wel. De Britse uitgeverij Puffin heeft het oeuvre van de kinderboekenschrijver deels herschreven. (...) Wat valt er nog meer over te zeggen?

Nou, dit bijvoorbeeld: er klopt weinig van het beeld dat in de media is ontstaan. De alarmerende krantenkoppen, het gejammer in talkshows, de verhitte tweetjes van niet-de-minsten: allemaal erg overdreven.

Inmiddels denk ik dat de mediadynamiek die dit onderwerp heeft gekregen meer zegt over de tijd waarin we leven dan het genderneutraliseren van de Oempa Loempa’s. De drang om grote woorden te gebruiken was opzienbarend, het gebrek aan nieuwsgierigheid en zorgvuldigheid óók. (...)

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

Lastig is dat niemand de volledige lijst met wijzigingen heeft. (...)

De wereld van Dahl was getransformeerd tot rubberentegelparadijs, zoveel was duidelijk. In de boeken zou voortaan tergend naïef idealisme de toon zetten, niet meer het misantropische, soms wrede realisme dat ze zo bijzonder en aantrekkelijk maakt. (...)

In de Nederlandse reacties bleef onderbelicht dat The Daily Telegraph een conservatieve, rechtse krant is. De site heeft zelfs een apart kopje ‘Woke’, waaronder afgelopen week onder meer een opiniestuk van Jordan Peterson werd gepubliceerd (‘Justin Trudeau, Canada’s clown prince, is the future of the woke-West’). Ook verscheen er een enthousiast artikel over zuivelboeren die op sociale media ‘vegan-mythes’ te lijf gaan. Ook het nieuws over de aanpassingen in het werk van Dahl en de onthutste reacties erop werden bij dit kopje ondergebracht. (...)

Toch zijn veel van de wijzigingen begrijpelijk of niet zo erg, zeker als je de verleiding weerstaat ze in het overzichtelijke, versimpelde frame van ‘woke-censuur’ te zien.

Contextloos en kort na elkaar opgesomd leken ze absoluut potsierlijk. De heksen die niet meer werkzaam zijn als caissière ‘of brieven tikken op een kantoor’, maar die wetenschapper of zakenvrouw zijn. Het kamermeisje dat veranderd is in schoonmaker. Matilda die geen Rudyard Kipling leest, maar Jane Austen. Graafmachines die niet eens meer zwart van kleur mogen zijn, hoe overspannen wil je het hebben?

Maar sommige elementen in de tijdloos geachte verhalen zijn ook gewoon gedateerd. (...)

Is daarmee het hele boek ‘gereduceerd’, ‘tandeloos gemaakt’, ja zelfs ‘gecastreerd’?

Eerder waren er ook al dingen aangepast, vertelde de Nederlandse uitgever. Eigenlijk gebeurde dat bij elke nieuwe editie. In een vorige herziening, hij wist niet meer precies om welk boek het ging, sprak een Chinees personage niet langer de ‘r’ als ‘l’ uit. Een stereotiep grapje van het niveau Gordon, dat kunnen we missen. Niemand zei er iets over. (...)

‘de boeken lagen al acht maanden in de winkel, maar niemand had de aanpassingen opgemerkt.’

Kennelijk waren de wijzigingen zo subtiel dat niemand er acht op sloeg, maandenlang. Tot een krant ze bij elkaar veegde, en ze in grote chocoladeletters in de etalage zette.

Hele artikel

Tags: #nederlands #literatuur #jeugdliteratuur #boeken #kinderboeken #roald_dahl #sensitivity_reader #sensitiviteitslezer #uitgever #verbeelding #censuur #pim_lammers #woke #anti-woke #dekolonisatie #diversiteit #markt #marktdenken #censuur #media #hype #mediahype

Roald Dahl postuum gecastreerd

Frits Abrahams (NRC)

Roald Dahl gecensureerd? Het lijkt er eerder op dat hij postuum gecastreerd is – door zijn Britse uitgever Puffin en zijn erfgenamen. Er zijn om commerciële redenen honderden passages uit zijn kinderboeken aangepast of geschrapt door een team van sensitivity readers van de Britse organisatie Inclusive Minds. (...)

Als we deze trend in Nederland volgen, staat ook tegendraadse Annie M.G. Schmidt nog het een en ander te wachten. Zij dichtte in ‘Leeszaal’: ‘Ik lever geestrijk voedsel aan mevrouwen/ die binnenkomen en alleen maar van/ de allernieuwste liefdesboeken houen.’ Mag je nog wel zo schamper over vrouwen schrijven, of zullen we maar ‘mensen’ van die vele ‘mevrouwen’ bij Schmidt maken? – dan zijn we van alle problemen af.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Frits Abrahams

En wat te denken van E. du Perron die in Het land van herkomst schreef: „Een inlandse vrouw kan afstotend zijn om twee redenen: haar sirihmond en de klapperolie in haar haar; het eerste viel te verbieden of te vermijden, maar het tweede scheen onontbeerlijk en het terugvinden van die lucht op een hoofdkussen kon een Europeaan doen beseffen hoe diep hij was gezonken.”

Een kwalijke passage, jawel, maar er zijn wel meer meesterwerken met kwalijke passages. Toch maar verbieden omdat er genoeg meesterwerken zijn zonder kwalijke passages?

Zo komen we vanzelf bij Gerard Reve terecht en het beruchte citaat uit een brief aan Simon Carmiggelt: „Ik ben er erg voor, dat die prachtvolken zo gauw mogelijk geheel onafhankelijk worden, en ons niks meer kosten, zodat we ze allemaal met een zak vol spiegeltjes en kralen op de tjoekie tjoekie stoomboot kunnen zetten, enkele reis Takki Takki Oerwoud, mijnheer!” (...)

Wat al die ingrepen, zoals bij Dahl, gemeen hebben, is een volstrekt gebrek aan respect voor het werk van de schrijver. Die mag alleen maar kreukvrije, risicoloze teksten schrijven. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Bewerking van Roald Dahls werk is onderdeel van slappe tijdgeest (NRC)

Tags: #nederlands #literatuur #jeugdliteratuur #boeken #kinderboeken #roald_dahl #sensitivity_reader #sensitiviteitslezer #uitgever #verbeelding #censuur #pim_lammers #woke #anti-woke #dekolonisatie #diversiteit #markt #marktdenken #censuur #reve #gerard_reve #du_perron #annie_mg_schmidt #becket

> Zie ook: Bewerking van Roald Dahls werk is onderdeel van slappe tijdgeest (NRC)

Tags: #nederlands #literatuur #jeugdliteratuur #boeken #kinderboeken #roald_dahl #sensitivity_reader #sensitiviteitslezer #uitgever #verbeelding #censuur #pim_lammers #woke #anti-woke #dekolonisatie #diversiteit #markt #marktdenken #censuur

Bewerking van Roald Dahls werk is onderdeel van slappe tijdgeest

NRC

Censuur - Dat de boeken van Roald Dahl herschreven worden is geen verrassing te noemen, schrijft Daniela Hooghiemstra. Marketeers draaien de verbeelding de nek om.

‘Sensitiviteitslezers’ van de Britse uitgeverij Puffin hebben de boeken van Roald Dahl herschreven. In de plaats van bijvoeglijke naamwoorden die beledigend kunnen zijn, hebben ze zachtere termen verzonnen en ook hebben ze uitleg toegevoegd, zoals dat een vrouw geen heks hoeft te zijn om een kaal hoofd te hebben. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Dahl nam kinderen over een glibberig paadje mee naar een wereld die, hoe vreemd en genadeloos ook, behaaglijk was. Immoraliteit vormt de essentie van zijn werk, en opent voor kinderen die van volwassenen gewend zijn te horen wat wel of niet juist is, luikjes. Het verzachten van zijn taal is dan ook wel de meest belachelijke interventie die strijders voor inclusie tot nu toe gepleegd hebben, en het is jammer dat Dahl zelf niet meer in leven is om de daders met een bevroren lamsbout literair de hersens in te slaan en die, eenmaal ontdooid, op te eten met de politiemannen die komen om de moord op te lossen.

Kort hiervoor woei de wind in Nederland nog uit andere hoek: Pim Lammers, uitgekozen om het Kinderboekenweekgedicht te schrijven, werd ‘gecanceld’ door reactionairen, die op hun manier ‘ontwaakt’ reageerden op het feit dat hij in 2016 een erotisch verhaal schreef over de relatie tussen een voetbaltrainer en zijn minderjarige pupil. (...)

In het moraliserende vuur dat van twee kanten komt, sterft de verbeelding en het intellectuele debat daarover valt tegen. Alleen Salman Rushdie, een half leven bedreigd en na een aanslag nog maar met één oog, verdedigde tot nu toe het werk van collega Dahl. (...) Maar des te sterker is Rushdie’s argument dat niet de moraliteit, maar de verbeelding bescherming verdient. Het individu dat zichzelf altijd en overal centraal stelt, lijkt dat intussen niet meer te begrijpen. Dat fictie nu juist niet gaat over wie je zelf bent of denkt te moeten zijn, gaat er in een tijdperk waarin copywriters de bestsellerslijsten aanvoeren, nog moeilijk in, net zo min als het idee dat één waarheid een teken van intellectuele armoede is. (...)

Vroeger was het de kerkelijke moraal die aan de verbeelding grenzen stelde, tegenwoordig is het de grillige werking van de markt, die geen ander belang kent dan ‘koop dit nu’. (...)

Hele artikel

> Roald Dahl werd al eerder aangepast aan de tijdsgeest, waarom wringt het nu? (NRC)

Tags: #nederlands #literatuur #jeugdliteratuur #boeken #kinderboeken #roald_dahl #sensitivity_reader #sensitiviteitslezer #uitgever #verbeelding #censuur #pim_lammers #woke #anti-woke #dekolonisatie #diversiteit #markt #marktdenken #censuur

Uitgefloten: een Twitter-dood door duizend sneden

Villamedia

(...) Een persoonlijk betoog waarom dit Twitter je tijd niet meer waard is: 'Twitter onder de nieuwe eigenaar Elon Musk is wispelturig en journalistiek-vijandig geworden. (...)

Eerder verbande Musk vorig jaar zonder omhaal meerdere journalisten die het hadden gewaagd te schrijven over ‘ElonJet’, een account dat op basis van openbare vlieggegevens bijhield waar de privéjet van Elon Musk zich bevond. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Een uitgestorven hoofdkantoor van Twitter in San Francisco. Van de rond 7500 werknemers wereldwijd voor Musk aantrad zijn er volgens schattingen nog net 1300 over. Vorige week werd een deel van de inboedel geveild. Deze foto komt uit de online catalogus. | Heritage Global Partners.

Musk sprokkelde de benodigde miljarden in hoog tempo bij elkaar, onder meer door in 2022 zo’n 40 miljard dollar (!) aan Tesla-aandelen te verkopen. Enkel in december stootte Musk 3,6 miljard dollar aan Tesla-aandelen af. Daarnaast brachten durfinvesteerders miljarden in - waarvan bijna 2 miljard dollar van slechts één Saudische prins.

Een regime dat kritische journalisten letterlijk in stukken zaagt, krijgt daarmee een voet tussen de deur. In augustus vorig jaar kreeg een Saudische vrouw een gevangenisstraf van 34 jaar... omdat ze Twitter gebruikte. (...)

Oud-werknemers blijven evenmin buiten schot: een voormalige manager die was belast met veiligheid op het platform, moest in december zijn woning ontvluchten nadat Musk insinueerde dat deze Yoel Roth pedofilie niet zo’n groot probleem vond. (...)

Nu toezicht is uitgekleed en diverse verbannen accounts weer zijn hersteld, dreigt verder verval.

In taalgebieden buiten het Engels is toezicht zo mogelijk nog harder nodig. Het team dat desinformatie rondom de Braziliaanse verkiezingen moest bestrijden, werd opgedoekt. (...)

[D]e vijandige houding richting journalistiek, de onprofessionele omgang met ontwikkelaars en personeel, het aanschurken tegen complotdenkers en het totale gebrek aan zelf-reflectie van Musk maakt dat ik dit platform mijn tijd en interactie niet meer gun. (...)

Mastodon is het aangewezen alternatief voor Twitter. Het lijkt het er ‘t meest op, met een tijdlijn, tweets (die daar ‘toots’ heten), zonder reclame en zonder nadelen van de grillen van één enkele eigenaar. Het platform is namelijk bewust gedecentraliseerd. (...)

Het ecosysteem voor Mastodon is springlevend, rommelig en in constante staat van verandering. Het voelt een beetje zoals de begintijd van Twitter - en dat is een compliment.

Hele artikel

Tags: #nederlands #twitter #sociale_media #mastodon #musk #censuur #fediverse #haatzaaien #klokkenluider #nepnieuws #fake_news

De macht van de dictator is óók de macht van de straat

Caroline de Gruyter (NRC)

(...) „Autoritaire regimes zijn onverslaanbaar, totdat ze dat ineens niet meer zijn. De geschiedenis is bezaaid met afgezette keizers en tsaren”, schreef oud-Financial Times-commentator Philip Stephens deze week in een blog onder de hoopvolle titel ‘Een slecht jaar voor autocraten. Xi en Poetin zijn de grote verliezers van 2022’.

Stephens heeft gelijk: we moeten de kop niet laten hangen. Toch moeten we ons evenmin illusies maken over volksprotesten en wat die anno 2022 kunnen uitrichten. Moderne autocraten laten zich minder makkelijk uit het pluche jagen dan de generaties voor hen. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Caroline de Gruyter

De dictators van nu zijn gelikter. Ze proberen populair te blijven onder de bevolking. Ze doen amper nog aan massamoorden en maaien demonstranten niet meer voor CNN-camera’s neer, maar lichten hen achteraf stilletjes van het bed of produceren ‘bewijs’ van een zedendelict. En ze houden referenda en opiniepeilingen, en chatten met burgers. Door die democratische façade rennen buitenlandse investeerders niet weg, waardoor de economie blijft draaien en burgers brood op de plank houden. (...)

Omdat dictators de meeste media dankzij moderne technologie compleet in hun zak hebben, bepalen ze goeddeels wat mensen lezen of zien. (...)

Volgens onderzoekers aan Harvard is de kans van slagen van straatopstanden onder dit nieuwe type machthebber zesmaal kleiner dan in 2000. Ook werd volksprotest vroeger langzaam, vanaf de grond, opgebouwd. Dat bevorderde cohesie en solidariteit. Nu worden demonstranten via sociale media gemobiliseerd. De clubgeest is zwakker. Straatprotest verpietert sneller. Bovendien gebruiken de autoriteiten tegenwoordig óók geavanceerde technologie voor propaganda, infiltratie en intimidatie. Niet alleen Polen en Hongarije bespioneren opponenten met Pegasus-software, maar zelfs Griekenland en Spanje – al zeggen ze stug dat ze van niets weten. We leven in een tijd van „digitaal autoritarisme”, aldus het Harvard-onderzoek. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #protest #straatprotest #opstand #revolutie #dictator #staat #staatsmacht #sociale_media #social_media #media #propaganda #censuur #volksopstand #hongarije #orban #iran #china #polen #referendum #opiniepeiling #democratie #investeringen #buitenlandse_investeringen #electorale_autocratie #digitaal_autoritarisme #brazilie #bolsonaro #vs #verenigds_staten #trump #griekenland #spanje #pegasus #pegasus_software #spionagesoftware #repressie

Oproep NYT, Guardian, Le Monde, Der Spiegel, El Pais: stop vervolging Assange

De Wereld Morgen

Vijf internationale media verzoeken de VS-regering de vervolging van Julian Assange, oprichter van WikiLeaks, stop te zetten. Na hem jarenlang mee verdacht te maken komen ze nu tot het inzicht dat zijn vervolging een gevaar is voor de persvrijheid. Hun oproep is halfslachtig en neemt het gevaar voor Assange nauwelijks weg.

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

In een Open Brief van 28 november 2022, exact twaalf jaar nadat ze een hele reeks revelaties van WikiLeaks op hun eigen pagina’s hadden gepubliceerd, richten The New York Times, de Guardian, Le Monde, El Pais en Der Spiegel een oproep aan de regering van de VS om de vervolging van Julian Assange stop te zetten. (...)

Zij blijven echter bij hun stelling dat ze zich volgens henzelf terecht van Julian Assange hebben gedistantieerd in 2011, omdat hij toen een groot aantal niet redactioneel goedgekeurde documenten zou hebben vrijgegeven en maken zich ‘ongerust’ dat Assange zou hebben geholpen bij hacking van computers voor toegang tot geclassificeerde gegevens.

Beide beweringen zijn echter op drijfzand gebouwd. (...)

Eerder dan mea culpa te slaan over hun 11 jaar lange medewerking aan de moddercampagne tegen Assange kiezen ze er voor te doen alsof ze niets verkeerds hebben gedaan. (...)

Door echter te volharden in de twee valse beschuldigingen – vrijgeven van niet-redactioneel geverifieerde data en hacking – aan het adres van Julian Assange, geven zij echter munitie aan de VS-regering om toch met de vervolging door te gaan. (...)

Een echte oproep zou erkennen dat uit het proces in Londen is gebleken dat Julian Assange niet schuldig is aan hacking en dat de massale publicatie van documenten in 2011 het gevolg was van een fout bij de redactie van de Guardian.

Zoveel journalistieke eerlijkheid is blijkbaar nog iets te veel gevraagd van deze vijf grote media.

Deze oproep is een stap in de goede richting, maar verre van voldoende.

Hele artikel

Zie ook: Uitlevering Assange is een dreigement aan alle journalisten (NRC)

Tags: #nederlands #media #nieuws #censuur #journalist #journalistiek #assange #wikileaks #manning #julian_assange #chelsea_manning #pers #journalist #persvrijheid #the_guardian #bbc #dissidenten #heksenjacht #JournalistsSpeakUpForAssange #Nils_Melzer #Melzer #chelsea_manning #klokkenluider

Emotioneel betoog van Flavio over #censuur #blckbx.tv

https://odysee.com/@devrijeomroep:6/emotioneel-betoog-flavio-over-censuur:2 #plandemic #vaccinatie #gezondheid

Het lange afscheid van Nieuw-Guinea

Eef Mamoribo zingt haar verdriet over het lot van de Papoea’s.

NRC

Vrijheidsstrijd - Het voor veel inwoners traumatische einde van Nederlands-Nieuw-Guinea, nu zestig jaar geleden, is onderwerp van een docu-theater, ziet Kester Freriks.

‘Nederlands-Nieuw-Guinea was alles, alles, alles voor me. Het mooiste landschap van de wereld en de fijnste mensen.” Zo denkt Hans van Zanten (Bandoeng, 1942) terug aan zijn jeugd en zijn latere jaren in de huidige Indonesische provincie West-Papoea. Van Zanten en zijn ouders vertrokken in 1950 naar Nieuw-Guinea, dat destijds een overzees gebiedsdeel van Nederland was.

Afgelopen zaterdag 1 oktober was het zestig jaar geleden dat Nederland Nieuw-Guinea overdroeg aan de Verenigde Naties. Velen hadden gehoopt op een onafhankelijk Nieuw-Guinea. Maar die hoop vervloog. Indonesië eiste Nieuw-Guinea op en veel mensen moesten het land ontvluchten, onder wie vijfhonderd Papoea’s die naar Nederland vertrokken. Na een referendum in 1969 onder een groep geselecteerde Papoea’s werd het gebiedsdeel Indonesisch.
Protestliederen

Over deze teleurstelling en het onvrijwillige vertrek gaat het docu-theater Verzoening? van theatermaker en performer Betsy Torenbos van Stichting Be-wonder. Ze treedt op met de 82-jarige Papoease Eef Mamoribo en de in 1984 geboren Raki Ap. (...)

„De basis van dit hele project dat Tabee Nieuw-Guinea heet vormen 33 interviews die Paul Pattynama en ik afnamen met mensen die allemaal verbonden zijn met Nieuw-Guinea”, zegt Torenbos tijdens een repetitie. (...)

Verzoening? Door Stichting Be-wonder. Première 8/10 Museum Sophiahof, Den Haag. Inl: tabeenieuwguinea.nl

Hele artikel

> Meer Nederlands Nieuw-Guinea (op mijn website)

Tags: #nederlands #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #west_papua #west_papoea #papoea #papua #kolonie #zelfbeschikking #recht_op_zelfbeschikking #act_of_free_choice #daad_van_vrije_keuze #dekolonisatie #mensenrechten #transmigratie #racisme #discriminatie #autonomie #Verenigde_Bevrijdingsbeweging_voor_West-Papua #ULMWP #politieke_gevangenen #referendum #volksstemming #National_Commission_on_Human_Rights #Komnas_HAM #Humanitarian_Team_for_Intan_Jaya #opm #Organisasi_Papua_Merdeka #Organisatie_Vrij_Papoea #biak #melanesie #censuur #persvrijheid #freeport #grasberg #mijnbouw #ontwikkeling #milieuvervuiling #Freeport-McMoRan

Steentijdbewoners in de ijzertijd

De Groene Amterdammer

Het beeld dat wordt geschetst van de bevolking van Papoea als een stenentijdperkvolk zegt meer over ons lineaire wereldbeeld dan over de bewoners van de voormalige Nederlandse kolonie. Maar dat beeld wordt ook gebruikt om economische exploitatie te rechtvaardigen.

Papoea, het voormalige Nieuw-Guinea, dat tot 1962 een Nederlandse kolonie was, is nooit echt onafhankelijk geweest. De Papoease bevolking kent nog steeds antikoloniaal verzet, niet vanwege de Nederlandse overheersing, maar in reactie op de onvrijwillige Indonesische incorporatie van het gebied in 1963. (...)

De nieuwe wet zorgt voor opnieuw oplaaiende onrust in het gebied. Veel Papoea’s gingen de straat op om te protesteren. De West Papua National Liberation Army verwierp het plan voor de nieuwe provincies en dreigde betrokken overheidspersonen te vermoorden. (...)

Naast de gewelddadige West Papua National Liberation Army is er een grote groep Papoea’s die op een geweldloze manier naar onafhankelijkheid streeft. (...)

De culturele mythe van Papoea’s als overblijvers van het stenen tijdperk is wijdverspreid. Etnografen observeerden bijvoorbeeld dat Papoea’s uit de Korowai-stam ‘fabriekskleding’ en geïmporteerde goederen opruimen voordat toeristen hen bezoeken. Dit om de toeristen in de waan te laten dat ze authentieke ‘primitievelingen’ ontmoeten die de moderne industrialisatie nog niet meegemaakt hebben. (...)

Het werk van fotograaf Jimmy Nelson is een ander hedendaags voorbeeld van de culturele stenentijdperkmythe die om Papoea zweeft. (...)

Wanneer je medemensen in het verleden positioneert, ontken je hun situatie in het heden en ontzeg je ze een toekomst. In het geval van Papoea is het cruciaal om de inwoners als tijdgenoten te zien, om plaats te maken voor politieke zelfbeschikking en het perspectief op een toekomst als onafhankelijk land zonder Indonesische interventie. (...)

Helaas is het stenentijdperknarratief hardnekkig en wordt het nog steeds gebruikt als rechtvaardiging voor neokoloniale overheersing. Freeport Indonesia, dochteronderneming van het Amerikaanse Freeport-McMoRan, gebruikt het motief bijvoorbeeld om de extractie van natuurlijke grondstoffen in Papoea te rechtvaardigen. Het bedrijf geeft hun de mogelijkheid de sprong van de ‘steentijd’ naar de ‘ijzertijd’ te maken. (...)

In 1967 tekende Freeport Indonesia een contract met het nieuwe Indonesische regime voor het aanleggen van een kopermijn in Papoea in 1967. Cruciaal is hier dat Indonesië dit contract met Freeport twee jaar vóór de controversiële volksstemming liet tekenen. Op eenzelfde manier als de regering-Kennedy beschouwde Freeport Papoea als archaïsch, en de komst van de mijn als een middel om van de steentijd in de ijzertijd te geraken. (...)

Net als toen gebruikt Indonesië dit narratief nu in samenwerking met Freeport Indonesia om Papoea’s het recht op zelfbeschikking te ontnemen en hun natuurlijke hulpbronnen voor eigen economisch belang te exploiteren.

Ondanks Indonesische mensenrechtenschendingen in het Papoea van de jaren zestig bleven de Verenigde Staten achter Indonesië staan. Bovendien wilden ze Soeharto’s anti-communistische regime steunen. De Act of Free Choice, die voor onafhankelijkheid van Papoea had kunnen zorgen, kwam er in 1969, waarbij een geselecteerde groep Papoea’s onder druk van Indonesische militaire intimidatie voor Indonesië stemde. (...)

Het verzet tegen Indonesische onderdrukking is groot in Papoea, getuige het aantal online en internationale initiatieven waarmee Papoea’s strijden voor zelfbeschikkingsrecht. (...)

De verkoop van grond van oorspronkelijke bewoners aan palmoliebedrijven en de aanwezigheid van Freeport dwingt veel Papoea’s om op plantages en in de mijnbouw te werken. De grote bedrijven bieden werkgelegenheid, maar de lonen zijn vaak te laag voor Papoea’s om onderwijsgeld voor hun kinderen te kunnen betalen. Freeport maakte in 2010 een winst van bijna twee derde van de omzet en is de grootste belastingbetaler aan Indonesië. Bovendien ondersteunt het bedrijf de Indonesische veiligheidstroepen financieel om de Grasbergmijn te beveiligen. De milieuschade is enorm: de mijn levert dagelijks 167 miljoen ton mijnafval op dat in de bodem en de Aijkwa-rivier terechtkomt. (...)

Freeport Indonesa zou ontwikkeling, banen en welvaart in Papoea brengen, maar tegen de tijd dat Freeports contract eindigt, in 2041, heeft het naar eigen schatting drie miljard ton mijnafval in land en water van Papoea gedumpt. Bovendien is er mede dankzij de gezamenlijke belangen van Freeport en de Indonesische regering nooit een eerlijk referendum geweest over de mogelijke onafhankelijkheid van Papoea. (...)

Hele artikel

De colonne van president Joko Widodo op weg naar de Grasbergmijn van het koper- en goudmijnbedrijf Freeport-McMoRan in Mimika © AFP.

Tags: #nederlands #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #west_papua #west_papoea #papoea #papua #kolonie #zelfbeschikking #recht_op_zelfbeschikking #act_of_free_choice #daad_van_vrije_keuze #dekolonisatie #mensenrechten #transmigratie #racisme #discriminatie #autonomie #Verenigde_Bevrijdingsbeweging_voor_West-Papua #ULMWP #politieke_gevangenen #referendum #volksstemming #National_Commission_on_Human_Rights #Komnas_HAM #Humanitarian_Team_for_Intan_Jaya #opm #Organisasi_Papua_Merdeka #Organisatie_Vrij_Papoea #biak #melanesie #censuur #persvrijheid #freeport #grasberg #mijnbouw #ontwikkeling #milieuvervuiling #Freeport-McMoRan,

Virtuele boekverbranding

NRC

Tot Joyce Roodnats stomme verbazing hebben de uitgevers de Winnetou-boeken uit de schappen gehaald. Nu Salman Rushdie moet herstellen van een aanslag op zijn leven, is slappe knieën hebben het laatste wat boekuitgevers moeten doen. (...)

De romanserie over hem en zijn medeheld Old Shatterhand is uit de handel genomen door de Duitse uitgever, de Nederlandse uitgever Meulenhoff volgde ijlings. En ik ben het spoor bijster. Hoe kunnen uitgevers dat doen in de maand dat het boekenvak zich sterk maakt voor Salman Rushdie, zwaar verwond door een hater van zijn Duivelsverzen?

Het argument is: die boeken zijn niet meer van deze tijd. Dat klopt. Deel 1 is van 1893. (...)

En nu is de hele serie veroordeeld tot virtuele boekverbranding. De reden? Het borrelt in de onderbuik van ondernemers en deze maatregel is de scheet die ze laten vliegen. (...)

Ik denk dat die gevoeligheden niet zijn geraakt door die boeken, maar door sauerkraut westerns en Wild-West-rommel à la John Wayne. In die films loopt het racisme tegen Native Americans de spuigaten uit. De Winnetou-reeks kun je zulke verwijten niet maken. Afgelopen zaterdag analyseerde filosoof Ger Groot in NRC al dat juist deze romans gebaseerd zijn op een strikte gelijkheidsgedachte. De nazi’s hadden dat door. Zij wilden de boeken verbieden omdat auteur Karl May etaleerde dat hij niets ophad met het onderscheid tussen ‘hogere’ en ‘lagere’ rassen. De nazi’s durfden een verbod niet aan, Winnetou was te populair. (...)

Als uitgevers niet voor hun fonds opkomen maar zwichten bij een zuchtje tegenwind, dan zijn schrijvers vogelvrij. Wanted, dead or alive.

Hele artikel

Illustratie uit Karl Mays ‘Winnetou. Het opperhoofd der Apachen’. Illustratie Hans Kresse.

Tags: #nederlands #boeken #literatuur #karl_may #may #winnetou #ravensburger_verlag #meulenhoff #meulenhoff_boekerij #diversiteit #culturele_toe-eigening #old_shatterhand #cancelcultuur #censuur #boekverbranding #uitgever

Het toneelstuk ‘Jan Pieterszoon Coen’ was omstreden. De reden? De ontmanteling van zijn mythische status.

NRC

Versmade kunst - Deze zomer verschijnt in NRC de serie Versmade kunst, over kunstwerken die om diverse redenen zijn afgewezen. Aflevering 6: Het toneelstuk ‘Jan Pieterszoon Coen’ was volgens de burgemeester van Amsterdam een gevaar voor de openbare orde.

In 1931 schreef dichter en schrijver Jan Jacob Slauerhoff (1898-1936) zijn eerste en enige avondvullende toneelstuk Jan Pieterszoon Coen, over de ondergang van de vierde gouverneur-generaal van de VOC. Vanwege de politieke gevoeligheid werden door de jaren heen meerdere ensceneringen ervan op het laatste moment geannuleerd of zelfs verboden. Het stuk geldt inmiddels als een van de meest omstreden toneelstukken van Nederlandse bodem. (...)

In elf taferelen laat Slauerhoff de laatste maanden van Jan Pieterszoon Coen voorbijkomen, waarin hij diens mythische status als nationale held genadeloos ontmantelt. Slauerhoff schildert Jan Pieterszoon Coen in het stuk af als angstige, gewelddadige en onvoorspelbare massamoordenaar, een hebzuchtig en racistisch heerser die zich ronduit tiranniek opstelt ten opzichte van zijn directe omgeving. Hij ging drastisch in tegen het publieke beeld van de VOC-topman: Coen werd destijds vooral geroemd als grondlegger van de Gouden Eeuw.

Hij gaf daarmee een kritisch tegengeluid dat politiek gevoelig lag. Inmiddels legendarisch is het verbod van de Amsterdamse burgemeester d’Ailly in 1948, zes dagen voor een groots aangekondigde uitvoering ter gelegenheid van de opening van de Boekenweek. Het was ten tijde van de politionele acties in Indië en aangenomen wordt dat de autoriteiten een dergelijk kritische blik op de gouverneur-generaal niet konden gebruiken. De opvoering ervan, oordeelde de burgemeester, zou „ongetwijfeld de openbare orde in gevaar hebben gebracht” – al bleef een officiële opgaaf van reden voor het verbod uit. (...)

Ook in 1961 stak de Amsterdamse burgemeester, Gijs van Hall in dit geval, een stokje voor een openbaar toegankelijke enscenering van het stuk. Ditmaal vanwege de Nederlandse betrokkenheid bij de crisis in Nieuw-Guinea, die Nederland op veel internationale kritiek kwam te staan. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #literatuur #toneel #slauerhoff #voc #Jan_Pieterszoon_Coen #coen #indie #oost-indie #nederlands_indie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #kolonie #kolonialisme #racisme #gouden_eeuw #massamoord #banda #banda_eilanden #nootmuskaat #specerijen #politionele_actie #koloniale_oorlog #indonesie #papua #papoea #west_papua #kunst #cultuur #censuur #koloniale_geschiedenis