Iedereen is gevoelig voor beelden. Maar het zou treurig zijn, als we niet meer in staat zijn mededogen te voelen bij rampen en conflicten die minder zichtbaar zijn. Of is onze afhankelijkheid van sociale media (lees: overvloed aan beeld) ook hier te groot??!!

Als er geen beeld van is, valt de ramp niet te vatten

NRC

Zonder beelden geen nieuws - Het duurde lang voordat er beelden kwamen uit de Libische stad Derna en duidelijk werd welke ramp zich hier twee weken geleden voltrok. Wat betekent dit voor de huidige conflicten in Soedan en Ethiopië? (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Derna, de nacht na de orkaan

Op menige nieuwsredactie eerder deze maand overheerst ongeloof, ontgoocheling misschien, als er onduidelijke berichten binnenkomen over gigantische vernietigingen in Derna; 24 uur later is de Libische stad nog steeds onbereikbaar. Een groot verschil met die andere ramp die zich een paar dagen daarvoor in dezelfde regio voltrok. Van de aardbeving in Marokko was de omvang meteen duidelijk. Want van Marokko waren beelden, van Libië niet. We zijn consumenten van beelden geworden. Als het niet op ons netvlies staat, kunnen we de ramp niet vatten. (...)

Rwanda 1994. Mijn wereldontvanger meldt in de ochtenduren iets over een vliegramp bij Kigali waarbij de presidenten van Burundi en Rwanda zijn omgekomen. (...)

het gaat om een interne Rwandese zaak, het neerhalen van het vliegtuig is een startsein voor een volkerenmoord in Rwanda, waarbij in drie maanden ongeveer 800.000 mensen gaan sterven. (...)

Misschien, heel misschien, zou de furie niet als een bosbrand ongehinderd van de ene heuvel naar de andere zijn overgeslagen als er toen mobiele telefonie had bestaan. Als er onmiddellijk beelden naar buiten waren gekomen, had een genocide kunnen worden gestopt. Maar de kracht van het beeld ontbrak. (...)

De eerste grote oorlog van Afrika na de onafhankelijkheid was in Nigeria, waarbij meer dan een miljoen doden vielen toen de Ibo, een van Nigeria’s drie grootste bevolkingsgroepen, in 1967 probeerden een onafhankelijk Biafra te stichten. Dat werd de eerste oorlog op televisie: beelden van bloed, ingewanden en afgerukte ledematen stroomden iedere avond over de hele wereld de huiskamers binnen. Het luidde het begin in van de liefdadigheidsindustrie. (...)

De relatie tussen beeld en respons liet zich treffend zien in Ethiopië. (...) De Ethiopische marxistische dictator Mengistu wilde de hongerramp verborgen houden en daarom mochten journalisten maandenlang het getroffen gebied niet in. Tot de Keniaanse cameraman Mohamed Amin toch met beelden kwam, die de wereld schokten en aanzetten tot actie. (...)

Daar kwamen musici tegen in actie. Bob Geldof zong in 1985 in Londen tijdens het benefietconcert Live Aid in Londen. (...)

Moderne massamedia als de televisie en de muziekindustrie wonnen het van de hypocrisie in de cynische koudeoorlogsjaren en zorgden ervoor dat er alsnog een grootschalige hulpcampagne op gang kwam. Het toonde de kracht van het volksgevoel. (...)

En nu Soedan. Het staat nauwelijks op de kaart. Een ramp van epische omvang, waarschuwen de Verenigde Naties, maar het is een calamiteit achter gesloten deuren. Er zijn geen beelden van de etnische zuiveringen in Darfur, alleen de naar Tsjaad uitgeweken slachtoffers met hun gruwelverhalen. Geen beelden van radeloze inwoners van Khartoem die al vijf maanden leven met tekorten aan water, voedsel en veiligheid. Het is te gevaarlijk voor verslaggevers.

Het conflict in Soedan volgt op een nog veel bloediger strijd in Tigray, in het noorden van Ethiopië, waar de regering het gebied hermetisch afsluit om ongehinderd door camera’s op grote schaal oorlogsmisdaden te kunnen begaan. Steeds effectiever passen regimes die mediapolitiek toe. In Kameroen woedt al jaren een strijd in het Engelssprekende gedeelte, maar president Biya weet de pers buiten de deur te houden en dus bereikte het conflict nooit de internationale agenda. Want onze compassie lijkt te moeten worden opgewekt door hevige beelden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #media #massamedia #sociale_media #journalist #journalistiek #redactie #correspondent #buitenlandcorrepsondent #rampen #conflicten #libie #derna #soedan #tigray #kameroen #ethiopie #marokko #rwanda #burundi #nigeria #biafra #live_aid

Het slechte huwelijk tussen universiteit en fossiele industrie

NRC

Universiteiten moeten niet meer samenwerken met de fossiele industrie. De morele bezwaren zijn te groot, schrijft Peter Kuipers Munneke. (...)

Moreel is het doen en laten van fossiele bedrijven niet langer aanvaardbaar. Van zo’n partner kun je beter scheiden. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Peter Kuipers Munneke.

Financiële samenwerking tussen wetenschap en bedrijfsleven wordt ook sterk aangemoedigd, met het topsectorenbeleid(https://www.topsectoren.nl/innovatie) van de overheid. Vooral in de chemische hoek zijn de banden met fossiele bedrijven sterk. (...)

Het staat vast dat fossiele brandstoffen de belangrijkste oorzaak zijn van de klimaatcrisis. Klimaatwetenschappers schreven het vorige maand nog maar eens op. (...)

Waar het fout is gegaan bij de fossiele bedrijven is dat ze ruim veertig jaar geleden zelf inzagen dat hun producten de aarde in groot gevaar brachten en niets met die kennis hebben gedaan. Sterker nog, door twijfel te zaaien en nep-experts in te zetten, tactieken geleend uit de tabaksindustrie, hebben fossiele bedrijven grootschalig desinformatie verspreid om hun winsten veilig te stellen. Deze klimaatontkenning leeft tot op de dag van vandaag voort, tot in de Tweede Kamer aan toe. (...)

De bedrijfsvoering van fossiele bedrijven staat haaks op wat nodig is voor een duurzame samenleving en een gezonde planeet. Als een sprinkhanenplaag komen olie- en gasbedrijven overal ter wereld de grondstoffen uit de bodem halen. Wat na afloop voor de samenleving achterblijft is de milieuschade, de aardbevingen, de corrupte politiek. De obscene winsten in de huidige energiecrisis, ruim 200 miljard dollar in 2022, worden massaal uitgekeerd aan grootaandeelhouders. Dat is modern kolonialisme. (...) Ondertussen hoor je de groene ambities vooral in radioreclames, want in de jaarcijfers vind je groene investeringen met een vergrootglas terug. Fossiele bedrijven zijn het toonbeeld geworden van maatschappelijk onverantwoord ondernemen. (...)

Niets doen is voor universiteiten geen optie meer. Samenwerking met fossiele bedrijven is niet langer te verdedigen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #milieu #milieuvervuiling #natuur #fossiele_brandstoffen #overstromingen #bosbranden #rampen #extreem_weer #luchtvervuiling #giftige_stoffen #fossiele_brandstof #co2 #fossiele_industrie #wetenschap #universiteit

Reserveer de term ‘klimaatgekkies’ voor de grote vervuilers en hun politieke beschermers

Stevo Akkerman (Trouw)

(...) “De giganten op het gebied van fossiele brandstoffen pakken het probleem van plastic niet aan – integendeel, ze produceren nog meer van een product dat onze mensen en onze planeet bedreigt”, concludeerde het onderzoek. Wie zijn dan de klimaatgekkies? (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Stevo Akkerman

Maar ‘biologisch’ wordt gezien als elitair en luxe, dan kun je er meer voor vragen, constateren de bioboeren. Waarbij een onderzoeker van de Universiteit Wageningen aantekent dat de prijzen anders zouden liggen als alle schade voor het milieu zou worden doorberekend in de consumentenprijs – nu wordt die doorgeschoven naar alle belastingbetalers of naar volgende generaties. Wie zijn dan de klimaatgekkies? (...)

Veel grote bedrijven, zo berichtte Trouw, reppen van bio en groen en duurzaam door te wijzen op hun CO2-compensatie; door te investeren in bossen. (...) Dit is zo populair dat er nu al meer bos is beloofd dan de wereld kan bergen, bovendien is de opbrengst van al dat bos onvoldoende om ‘klimaatneutraal vliegen’ (American Airlines) of ‘klimaatneutraal tanken’ (Shell) te kunnen waarmaken. Wie zijn dan de klimaatgekkies?

Ook las ik dat het kabinet nog geen één keer de eigen klimaatdoelen heeft gehaald, alleen in 2020, maar dat was ‘dankzij’ corona. (...)

En als we het stoken van kolen per 2025 zouden staken, (...) zou dat 33 megaton aan CO2-uitstoot schelen, waarmee de achterstand in het halen van de klimaatdoelen grotendeels zou kunnen worden ingehaald. Wie zijn dan de klimaatgekkies?

Mijn voorstel is – u voelde het aankomen – dat we de term ‘klimaatgekkies’ voortaan reserveren voor de grote vervuilers en hun politieke beschermers. En wel met onmiddellijke ingang.

Hele artikel

> Zie ook: Advocaat Bénédicte Ficq (65) is nu lid van Extinction Rebellion: ‘Ik vind het debiel als mensen niet in actie komen’ (Trouw)

Tags: #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #exitinction_rebellion #ficq #consumptie #overconsumptie #milieu #milieuvervuiling #natuur #fossiele_brandstoffen #overstromingen #bosbranden #rampen #extreem_weer #luchtvervuiling #giftige_stoffen #kankerverwekkende_stoffen #DSM #Ruhrgebied #industrie #Tata_Steel #plastic #plastic_soep #shell #american_airlines

Advocaat Bénédicte Ficq (65) is nu lid van Extinction Rebellion: ‘Ik vind het debiel als mensen niet in actie komen’

Trouw

Topadvocaat Bénédicte Ficq, bekend van haar strijd tegen de tabaksindustrie en Tata Steel, is lid geworden van Extinction Rebellion. ‘Het is de hoogste tijd om ons uit te spreken tegen alle vervuiling.’

Ze liep laatst rond in een Albert Heijn XL. Advocaat Bénédicte Ficq (65) zag daar, tussen de gevulde schappen, scherper dan ooit hoe overconsumptie, luxe en uitputting van bronnen er in een alledaags tafereel uitziet. “De overdaad die je daar tegemoet treedt is duizelingwekkend. Het aanbod is zo groot. Absurd. We zijn volkomen losgeslagen van de natuur. Wij zijn de oorzaak dat milieu en klimaat nu in versneld tempo kapotgaan.”

(Tekst loopt door onder de foto.)

Bénédicte Ficq

Nee, ze wil beslist geen heilig boontje uithangen. Ze rekent zichzelf ook voor een zeer belangrijk deel tot de ‘wij’ die het verkeerd deden, het overgrote deel van de maatschappij dat erop los consumeert. “Mijn generatie heeft gedacht: de wereld is oneindig. We zijn onnadenkend omgesprongen met de bronnen die de natuur ons te bieden heeft. Allemaal omdat vertier en consumptie voorop stonden. Zo zijn wij als mens.” Zelf vliegt ze al enkele jaren nauwelijks meer. Maar het bleef aan haar knagen: iedereen leeft zijn leven, terwijl bekend is dat de klimaatcrisis zich aandient. (...)

Was ze bang om als ‘klimaatgekkie’ weggezet te worden, dat haar reputatie eraan zou gaan? Ze lacht, zittend aan een lange houten vergadertafel in haar advocatenkantoor, in hartje Amsterdam. “Nee, dat interesseert me geen bal. In het ergste geval zullen sommigen zeggen: wat debiel, wat die Ficq doet. Maar ik vind het juist debiel als mensen niet in actie komen. Als ze geen stelling nemen om een klimaatramp tegen te gaan.” (...)

Vol overtuiging liet ze zich daarom arresteren bij de A12-blokkade. Een poosje hield de politie haar vast, in een sporthal. Ficq zegt aanwijzingen te hebben dat ze geen boete of straf krijgt, maar alleen een aantekening in haar dossier. Dat klinkt mild. Maar vergelijk het even met de aanpak van boeren, die de snelweg blokkeerden. “Dat gebeurde met verkeer op de weg. Er gingen hooibalen in de fik. Er werden betonnen blokken gestort. Zo bezien vind ik de aanpak van Extinction Rebellion scheef, want het optreden bij de gevaarlijke acties van sommige boeren tegen het stikstofbeleid was vaak uiterst voorzichtig. Zo van: anders breekt de hel los.” (...)

Op stellige toon: “Ik vind dat de klimaatcrisis een noodtoestand is. En als die zich voordoet dan moet je daarnaar handelen. Ook als advocaat.” (...)

De politiek is volgens haar niet bij machte gebleken om de vervuiling van Tata afdoende in te perken. “Toezicht en handhaving schieten enorm tekort. Ondertussen is de lobby van Tata effectief. (...)

Ficq denkt dat er genoeg juridische munitie is om Tata veroordeeld te krijgen. “Er is al veel bewijs van milieudelicten. De grafietregens, de zwarte sneeuw, elk jaar tweeduizend calamiteiten.” (...)

“We zijn grootverbruikers, terwijl de aarde ondertussen kraakt en piept. We zullen er vanaf gegooid worden als we onszelf niet veranderen. En dat hebben we dan geheel aan onszelf te danken.”

Hele artikel

Tags: #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #exitinction_rebellion #ficq #consumptie #overconsumptie #milieu #milieuvervuiling #natuur #fossiele_brandstoffen #overstromingen #bosbranden #rampen #extreem_weer #luchtvervuiling #giftige_stoffen #kankerverwekkende_stoffen #DSM #Ruhrgebied #industrie #Tata_Steel

.

Tags: #nederlands #media #media-aandacht #journalist #journalistiek #krant #tv #nieuws #turkije #aardbeving #rampenjournalistiek #rampen