Een optimistisch klimaatverhaal kunnen we goed gebruiken, maar het moet wel kloppen

NRC

Klimaatverandering - We zijn goed bezig met het aanpakken van de klimaatcrisis: dat geluid horen Fabian Dablander en Guus Dix regelmatig. De optimisten onderbouwen hun verhaal echter zwak. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto Imago stock/ ANP

Graven we wat dieper, dan combineert klimaatoptimisme eenzijdige datawetenschap met geloof in groen kapitalisme, soms aangevuld met steun voor (en van) filantropie van de allerrijksten. Zo wordt Our World In Data, de non-profit organisatie waar Ritchie plaatsvervangend redacteur is, in de lucht gehouden door donaties van techmiljardairs als Bill Gates en Elon Musk, aangevuld met een klein toefje crowdfunding. (...)

Allereerst is hun gebruik van data eenzijdig. Zo vestigen klimaatoptimisten de aandacht op de snelle prijsdaling van zonnepanelen. Die daling is goed nieuws. Maar door onze snel stijgende energievraag blijven we elk jaar óók meer olie, gas en kolen gebruiken. (...)

Ook het vertrouwen in groen kapitalisme is slecht onderbouwd. Klimaatoptimisten wijzen graag naar landen waarin de economie als geheel is gegroeid terwijl de uitstoot daalde. En ja: er is een select clubje rijke landen waarvoor dat geldt. (...) En kijk je op mondiaal niveau, dan gaat economische groei nog altijd gelijk op met meer uitstoot. Het is misleidend om een optimistisch verhaal op te hangen aan een paar voorbeelden die je punt ondersteunen.

Ten derde shoppen klimaatoptimisten selectief in de wetenschap. Zo vieren ze dat we van een pre-Parijs-pad van 5°C opwarming tegen het einde van de eeuw naar een 3°C-scenario zijn gegaan. Terwijl wetenschappelijk onderzoek laat zien dat 3°C eigenlijk het nieuwe 5°C is: ernstige klimaateffecten treden eerder op en zijn erger dan eerder werd aangenomen. (...)

Als laatste doen klimaatoptimisten alsof hun geloof in markt en innovatie iets neutraals is. Alternatieve verduurzamingsstrategieën, zoals gedragsverandering en degrowth, hoeven ze dan ook niet serieus te nemen. Dat laatste wordt door Ritchie als ‘mondiale krimp’ zelfs volstrekt foutief weergegeven. (...)

We kunnen een optimistisch verhaal goed gebruiken. En goedkope zonnepanelen zijn daar een belangrijk onderdeel van. Maar volgens het IPCC hebben we bovenal „fundamentele veranderingen” nodig „in de manier waarop de samenleving functioneert, waaronder veranderingen in onderliggende waarden, wereldbeelden, ideologieën, sociale structuren, politieke en economische systemen en machtsverhoudingen”. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Liever keutelen we het ravijn in, dan dat we ons een mooiere wereld voorstellen

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop #unep #broeikaseffect #broeikasgas

.

Tags: #nederlands #nieuwjaar #gelukkig_nieuwjaar #beste_wensen #ellende #oorlog #klimaatcrisis #extreem_weer #polarisatie #sigmund

De kansen voor het klimaat worden na de top in Dubai alleen maar slechter

NRC

De geopolitieke voorwaarden voor de klimaattop zijn niet gunstig, ziet Michel Kerres. Maar gunstiger wordt het niet.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Michel Kerres

Klimaatwetenschappers kunnen ijzingwekkend helder uitleggen waarom uitstel van moeilijke beslissingen over fossiele brandstof echt geen optie meer is, anders loopt de opwarming onherroepelijk uit de hand. Er is nóg een reden waarom uitstel gevaarlijk is: de geopolitieke situatie is nu weliswaar ongunstig voor klimaatakkoorden, maar het kan op korte termijn nog beduidend slechter worden. (...)

De geopolitieke omstandigheden waaronder diplomaten en klimaatministers in zonnig Dubai moeten onderhandelen zijn ronduit somber. Rusland is sinds de inval in Oekraïne eigenlijk geen serieuze gesprekspartner meer, in elk geval niet voor het Westen. (...)

Ook de Gaza-oorlog helpt niet. In klimaatoverleg staan rijke en arme landen traditioneel tegen over elkaar. De Oekraïneoorlog maakte al duidelijk dat het mondiale Zuiden niet van plan was het Westen te volgen in de strijd tegen Poetin. Nu kiezen veel Arabische landen de kant van de Palestijnen, en verafschuwen de reactie van het door de VS gesteunde Israël. Polarisatie tussen noord en zuid neemt door Gaza nog verder toe.

En dan is er nog de aanhoudende animositeit tussen de rivalen VS en China. (...)

Maar het kan nog erger. In Europa, onmisbare voortrekker in het mondiale klimaatoverleg, remt rechts klimaatambities liefst af. In een vooraanstaand land als Nederland werd net een radicaal-rechtse klimaatscepticus winnaar van de verkiezingen. Van de PVV mag het klimaatbeleid „door de shredder”.

Uit peilingen bleek deze week dat in heel Europa (radicaal-)rechts in de lift zit en Groenen het moeilijk hebben. (...)

En dan is er nog het schrikbeeld van een tweede termijn voor Donald Trump. (...)

De geopolitieke uitgangspositie van deze COP is verre van gunstig. Maar wachten op gunstigere politieke verhoudingen is geen optie. Die komen voorlopig niet. Een herverkiezing van Trump is natuurlijk niet onvermijdelijk en ook de Europese verkiezingen zijn pas over zes maanden, maar de kans is levensgroot dat ‘groen’ het in 2024 knap moeilijk krijgt.

Hele artikel

> Zie ook: VN: wereld koerst af op 2,5 tot 2,9 graad opwarming, ‘meedogenloos’ ingrijpen nodig

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop #unep #broeikaseffect #broeikasgas

VN: wereld koerst af op 2,5 tot 2,9 graad opwarming, ‘meedogenloos’ ingrijpen nodig

De Volkskrant

Alleen als de internationale gemeenschap ‘meedogenloos’ ingrijpt, kan de opwarming van de aarde beperkt blijven tot de 2 graden die de wereld als uiterste grens heeft gesteld. Om de opwarming te beperken tot 1,5 graden, moeten er vier keer zoveel klimaatmaatregelen komen als tot nu toe afgesproken.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Luchtfoto van Woumen bij Diksmuide in West-Vlaanderen, na dagen van aanhoudende regen.Beeld AFP.

Dat is de wrange boodschap van het jaarlijkse broeikasgassenrapport van Unep, de milieuorganisatie van de Verenigde Naties, dat maandag is verschenen. Al het huidige klimaatbeleid bij elkaar is bij lange na niet genoeg om onder de 2 graden te blijven die internationaal is afgesproken. Het wordt eind deze eeuw eerder 2,5 tot 2,9 graad warmer op aarde, becijferen de VN-experts.

Bij die opwarming worden grote rampen waarschijnlijk, zoals het smelten van delen van de ijskap van Groenland en Antarctica, met meters zeespiegelstijging tot gevolg. Ook zal de Noordpool ‘s zomers geregeld ijsvrij zijn, zullen de Alpen waarschijnlijk hun gletsjers verliezen en kan de moesson in Afrika stilvallen. (...)

Unep gelooft niet dat het Europa en landen als de VS, Australië, Brazilië en Groot-Brittannië zal lukken om in 2050 uit te komen op nul uitstoot, zoals regeringsleiders plechtig hebben beloofd. (...)

De cijfers zijn belangrijk, omdat de internationale gemeenschap in Dubai voor het eerst officieel de stand van zaken van het klimaatbeleid zal opnemen, een rekenkundig ritueel dat de ‘Global Stocktake’ heet. Daarna zullen landen, als het goed is, hun klimaatplannen aanscherpen. Of dat ook lukt in het tempo dat nodig is om de klimaatdoelen van Parijs te halen, is echter de vraag. Daarvoor is volgens Unep een ‘meedogenloze mitigatie en transformatie naar koolstofarm’ nodig.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop #unep #broeikaseffect #broeikasgas

‘In 2019 was de rijkste tien procent van de wereld verantwoordelijk voor de helft van álle CO2-uitstoot, een groep waartoe ook twee op de drie Nederlanders behoren. Gemiddeld is hun CO2-uitstoot negen keer te hoog om de opwarming wereldwijd te beperken tot 1,5 graad.’

‘Met klimaatplannen die nu op tafel liggen, zal de aarde 2,5 tot 2,9 graden opwarmen’

NRC

Rapport VN-milieuprogramma - Zelfs als alle klimaatplannen uitgevoerd worden, stijgt de gemiddelde temperatuur veel meer dan de 1,5 graad uit het akkoord van Parijs.

(Tekst loopt door onder de foto.)

.

Landen maken steeds ingrijpender plannen om klimaatverandering te verzachten, maar zelfs als ze allemaal worden uitgevoerd is dat lang niet genoeg om gevaarlijke opwarming van de aarde te voorkomen. Dat schrijft het UNEP, het milieuprogramma van de Verenigde Naties, in zijn maandag verschenen jaarlijkse Emissions Gap Report. (...)

Onder het Parijsakkoord spraken landen in 2015 af om de opwarming ruim onder de 2 graden Celsius te houden, liever nog onder 1,5 graden Celsius. Om dat te halen, moet de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen met 28 tot 42 procent worden teruggedrongen. Met de plannen die nu op tafel liggen, zal de aarde 2,5 tot 2,9 graden Celsius opwarmen ten opzichte van het pre-industriële niveau. (...)

Nu is de aarde al ongeveer 1,2 graden Celsius opgewarmd. Afgelopen jaar sneuvelde het ene na het andere hitterecord. (...)

Hoe ongelijk de gevolgen van het klimaatprobleem verdeeld zijn over de wereld, wordt weer eens duidelijk uit het nieuwe klimaatrapport van Oxfam Novib, dat ook maandag werd gepubliceerd. De rijkste 1 procent van de wereld, een groep van 77 miljoen mensen onder wie miljonairs en miljardairs, stootte evenveel CO2 uit als de armste 66 procent, een groep van 5 miljard mensen. Dat terwijl ontwikkelingslanden juist kwetsbaarder zijn voor de gevolgen van klimaatverandering: zij hebben minder middelen om zich aan te passen aan een warmer klimaat.

In 2019 was de rijkste tien procent van de wereld verantwoordelijk voor de helft van álle CO2-uitstoot, een groep waartoe ook twee op de drie Nederlanders behoren. Gemiddeld is hun CO2-uitstoot negen keer te hoog om de opwarming wereldwijd te beperken tot 1,5 graad. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop

Pijnlijke maatregelen zijn nu niet langer te vermijden

NRC

Klimaatbeleid - De marges van regeringsleiders in Europa om besluiten te nemen over klimaatbeleid zijn smal. (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

De noodzaak van ‘Parijs’ volgde uit de rapporten van klimaatwetenschappers die in de afgelopen jaren op steeds dwingender toon uitleggen wat de mensheid te wachten staat als de opwarming ongehinderd doorgaat.

Het Parijsakkoord was een geweldige internationale prestatie. Het verdrag luidde een nieuwe wereld in, het begin van een mondiale maatschappelijke verandering die zijn weerga niet kende. (...) Het gaat om een afscheid van de huidige manier van leven.

Voor politici is dat geen prettige boodschap. Jarenlang hebben ze de indruk gewekt dat het wel mee zou vallen met de gevolgen van hun klimaatbeleid. (...)

Met het huidige beleid is het in de verste verte niet haalbaar om de gemiddelde temperatuur op aarde te beperken tot anderhalf à twee graden Celsius, zoals is afgesproken in Parijs. (...)

Pijnlijke maatregelen, die ook individuele burgers treffen, zijn dan ook niet langer te vermijden. Dat politici het daar moeilijk mee hebben, bleek de afgelopen maanden in verschillende Europese landen. (...)

Intussen houden politici – ook Sunak – vol dat het grotere doel, namelijk klimaatneutraliteit in 2050, niet in gevaar komt. Maar zo’n stip op de horizon is voor de huidige generatie regeringsleiders een gratis belofte. Als het zover is, worden zij daarop niet meer afgerekend.

Dat maakt klimaatbeleid politiek zo ingewikkeld: het voordeel betaalt zich uit op de lange termijn, maar de kosten worden nu gemaakt. In zijn bijna 700 pagina’s tellende rapport over The Economics of Climate Change noemde de Britse econoom Nicholas Stern klimaatverandering al in 2006 het omvangrijkste marktfalen dat de wereld ooit heeft gezien. Snel ingrijpen was uiteindelijk de goedkoopste oplossing.

Maar dat vraagt om politici die niet kiezen voor de gemakkelijkste weg en de moed hebben om uit te leggen wat ze doen. Politici die binnen de smalle marges van hun beleidskeuzes burgers meenemen in de besluitvorming. Zonder er omheen te draaien en zonder een moeilijke boodschap te schuwen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie

Nu klimaatbeleid pijn begint te doen, krabbelen politici overal terug

NRC

Uitstel van klimaatbeleid - In het Verenigd Koninkrijk, in Frankrijk, in Duitsland, overal in Europa vertragen politici ambitieuze klimaatplannen uit vrees daarop bij verkiezingen afgerekend te worden. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Een windmolenpark in aanbouw in het zuiden van Frankrijk. Politici in heel Europa krabbelen terug met klimaatbeleid uit vrees voor maatschappelijke weerstand. Foto Raymond Roig/AFP.

Met zijn U-bocht [in het klimaatbeleid], zoals die in de Britse media werd genoemd, baarde Sunak opzien. Het Verenigd Koninkrijk, waar politici van links tot rechts voorstander zijn van een ambitieus klimaatbeleid, heeft al jaren een voortrekkersrol. (...)

Sunak is niet de enige regeringsleider die de afgelopen tijd zo’n U-bocht maakte. In mei riep de Franse president Emmanuel Macron Brussel op om pas op de plaats te maken met nieuwe klimaatplannen. (...)

Hij kreeg bijval van de Belgische premier Alexander de Croo, die bij de Europese Commissie aandrong op het gebruik van „een pauzeknop” voor het klimaatbeleid. (...)

Macron en De Croo echoden een geluid dat al een tijdje in het Europees Parlement klonk, met name bij de centrumrechtse Europese Volkspartij (EVP). Die partij voelde zich bedreigd door de winst van de BBB bij de Provinciale Statenverkiezingen in Nederland en door boerenprotesten in diverse Europese landen. (...)

Ook de Duitse coalitie, waar de Groene minister Robert Habeck verantwoordelijk is voor klimaat, stuit op toenemend verzet nu klimaatbeleid al lang niet meer alleen gaat over windmolens en zonneparken, maar directe gevolgen heeft voor burgers en de eigen industrie. (...)

In Nederland durfde klimaatminister Rob Jetten maatregelen die burgers in de portemonnee zouden raken, niet aan. Ook al zeiden zijn adviseurs dat die veel beter werkten en zeker op termijn goedkoper zouden uitpakken dan het stimuleren van klimaatbeleid met subsidies. (...)

Zelfs klimaatkoploper Zweden stuitte vorige week op de grenzen van zijn ambities. Het plan om al in 2045 klimaatneutraal te zijn, dreigt onbereikbaar te worden. (...)

„De opgave voor 2030 red je misschien nog met geleidelijke verandering; netto nul in 2050 is een opdracht tot transformatie. En die moet decennia van tevoren worden ingezet. Nu dus”, schreven Heleen de Coninck en Gert Jan Kramer twee jaar geleden in een opiniestuk in NRC. (...)

De vertraging komt bovendien op een ongelukkig moment. Op de klimaattop in Dubai moet begin december de eerste formele ‘stocktake’ plaatsvinden, een vijfjaarlijkse inventarisatie en beoordeling van alle mondiale klimaatplannen. (...)

De conclusie is duidelijk. „Een vernietigend rapport voor de mondiale klimaatinspanningen”, schrijft Ani Dasgupta, ceo van het gerenommeerde World Resources Institute. „Koolstofuitstoot? Nog steeds aan het stijgen. Financiële verplichtingen van de rijke landen? Achterstallig. Ondersteuning van arme landen om zich aan te passen? Blijft jammerlijk achter.”

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #biomassa #ondergrondse_opslag #co2-compensatie #energie #energietransitie #zonne-energie #windenergie #overstromingen #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #vk #verenigd_koninkrijk #sunak #frankrijk #macron #nederland #jetten #zweden #duitsland #eu #green_deal #europese_unie #belgie #verkiezingen

.

Tags: #nederlands #reclame #consumptie #junk_food #vliegvakantie #vlees #vleesconsumptie #accu #e-bike #mode #fast_fashion #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #overstromingen #bosbranden #zeespiegelstijging #hittegolven #stormen #extreem_weer

‘Mensen blijven zeggen: ik vlieg wel de hele wereld over, maar ik heb thuis wel spaarlampen’, zegt deze hoogleraar

NRC

Marc Davidson | hoogleraar filosofie van duurzaamheid en milieu - Klimaatambities komen steeds meer onder druk te staan. Overheden wijzen naar elkaar en schuiven – veelal uit angst voor electoraal verlies – problemen voor zich uit. Zorgelijk, vindt Marc Davidson: „De enige rigoureuze oplossing is een overheid die verder kijkt dan wijzelf.”

(Tekst looptg door onder de foto.)

Badgasten in de Albanese kustplaats Sarandë en kijken uit op de brand op het Griekse eiland Corfu.

De Franse president Emmanuel Macron pleitte dit voorjaar voor „een pauze” in Europese regelgeving op het gebied van klimaat en milieu. De natuurherstelwet dreigde in het Europees Parlement te sneuvelen omdat de centrum-rechtse EVP vreesde voor de toorn van de kiezer bij de Europese verkiezingen van volgend jaar. En de Nederlandse klimaatminister Rob Jetten (D66) deed er alles aan om in het pakket aan klimaatmaatregelen dat hij in april presenteerde de burger te ontzien. (...)

„Of het nu gaat om klimaat of om biodiversiteit, de problemen worden alleen maar groter en mondialer”, zegt Marc Davidson, hoogleraar filosofie van duurzaamheid en milieu aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. „Intussen heeft iedereen de neiging om ze op elkaar af te schuiven. Daarom heb je een overheid, of laat ik zeggen coördinatie, nodig. En coördinatie vereist dat je soevereiniteit afstaat: als burger aan een nationale overheid, als nationale overheid aan Europa en als Europa aan de wereldgemeenschap. Maar helaas stagneert die bereidheid en gaat ze zelfs de andere kant op.” (...)

[D]e overheid is uitgevonden als medicijn tegen de kortzichtigheid van het individu, zegt Davidson. Aan die kortzichtigheid valt weinig te doen. „De enige rigoureuze oplossing is een overheid die verder kijkt dan wijzelf.”

Dat vergt wel vertrouwen in de instituties, aldus Davidson. In de politiek, maar bijvoorbeeld ook in de wetenschap. (...) „Natuurlijk moet je niet blind vertrouwen op overheid of wetenschap. Maar er moet wel een balans zijn. Zonder vertrouwen kan een samenleving niet functioneren.” (...)

„Landen beloven van alles, maar houden zich er niet aan. En zelfs als ze zich aan hun beloftes houden, is dat niet genoeg voor het uiteindelijke doel, hebben klimaatwetenschappers berekend. Daarvoor heb je mondiale coördinatie nodig. En de bereidheid om een deel van je soevereiniteit uit handen te geven.” (...)

Het IPCC, het wetenschappelijk klimaatpanel van de Verenigde Naties, vat heel precies samen wat er moet gebeuren: snelle, vérreikende, ongeëvenaarde verandering van alle aspecten van de samenleving. Welke politicus is bereid dat te bepleiten?
„Er zijn genoeg voorbeelden in de geschiedenis. Neem de Amerikaanse oorlogseconomie in de Tweede Wereldoorlog. In 1942 zei president Roosevelt: we worden onder de voet gelopen als we nu niet radicaal onze industrie omzetten naar de productie van wapens. Ook de Watersnoodramp van 1953 in Nederland is een goed voorbeeld. Toen hoefden politici niet huis aan huis mensen ervan te overtuigen dat er iets moest gebeuren. De overheid nam gewoon het heft in handen.” (...)

„Als je de mogelijkheid dat iedereen plotseling het licht ziet buiten beschouwing laat – die kans lijkt me niet groot – dan zie ik twee uitwegen. De eerste is dat er een gevoel van noodzaak ontstaat door toenemende klimaatschade. Dat mensen de urgentie erkennen, beseffen dat klimaatontkenning niet langer helpt. En dan maar hopen dat het nog niet te erg is en we nog een goede slag kunnen slaan. De tweede uitweg is geo-engineering, bommenwerpers vol zwaveldioxide en fijnstof in de atmosfeer brengen om de wolken witter te maken en zo te zorgen voor afkoeling. De ecologische impact daarvan is volstrekt onduidelijk. De risico’s zijn immens.” (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #energie #energietransitie #ongelijkheid #hittegolf #extreem_weer #overstromingen #canada #vs #verenigde_staten #bosbranden #india #china #vs #verenigde_staten

Verdrogings-expert Flip Witte: 'Politici moeten lef hebben om maatregelen te nemen die pijn doen'

Follow the Money

‘Droogteprofessor’ Flip Witte luidt de noodklok. Door klimaatverandering en menselijk watergebruik hebben we het ene droge jaar na het andere. Gevolg: bomen en dieren gaan dood, huizen verzakken. Het is tijd dat de politiek ingrijpende maatregelen neemt, vindt Witte. Bijvoorbeeld een vergunningsplicht voor boeren die grondwater oppompen om hun land te beregenen. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

.

Deze zomer is hard op weg om opnieuw een heel droge te worden. Vorig jaar was het droogste jaar in een eeuw. De droogte komt deels door klimaatverandering, maar ook in belangrijke mate door menselijk watergebruik. Het gevolg is de dood van bomen en heide, vissen, padden, salamanders, libellen en andere insecten. Ook voor de mens zijn de gevolgen groot. Door inklinkende grond verzakken huizen en dat leidt tot miljardenschade. (...)

Niemand weet precies hoeveel grondwater er in Nederland wordt opgepompt – of door wie. Dat het veel is, en dat boeren er een belangrijk aandeel in hebben, daar twijfelen wetenschappers en milieuactivisten niet aan. Al in 1980 stelde de overheid vast dat de intensivering en waterhuishouding van de landbouw de natuur verdroogt. Er volgden allerlei plannen om de droogte tegen te gaan, maar in de praktijk gebeurde er weinig. (...)

‘We moeten af van politici die bang zijn dat het land wordt platgelegd door boze boeren. We hebben bestuurders nodig die het lef hebben om maatregelen te nemen die pijn doen.’

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #droogte #hittegolf #extreem_weer #water #grondwater #drinkwater #watervoorzieining #natuur #natuurbescherming #boeren #beregenen #irrigatie #huizen

Geen goede week voor het vertrouwen in menselijke samenwerking tegen de wereldwijde opwarming

NRC

Klimaatverandering is van iets heel abstracts veranderd in iets tastbaars. (...)

Het lijkt erop dat we tegenwoordig iedere zomer klimaatverandering in het gezicht kijken. Nederland ontspringt, op een paar stikhete dagen in juni na, tot nu toe de dans. Maar in grote delen van het noordelijk halfrond is het extreem warm. (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

Ook elders in de wereld is het weer extreem. In Florida schommelt de temperatuur van het zeewater rond de lichaamstemperatuur van een mens. (...)

In China, waar net als op andere plekken in Azië al sinds april hittegolven en overstromingen elkaar opvolgen, steeg de temperatuur afgelopen zondag eveneens tot boven de 50 graden. (...)

Allereerst zullen samenlevingen zich nog veel beter moeten beschermen tegen de opwarming, want die heeft „grote gevolgen voor volksgezondheid, ecosystemen, economieën, landbouw, energie en watervoorziening”. Met alleen al in Europa in de vorige zomer meer dan 60.000 hittedoden is dat geen overdreven waarschuwing.

De tweede les die de WMO [Wereld Meteorologische Organisatie] hieruit trekt is zeker zo belangrijk: „Dit onderstreept de toenemende urgentie om de uitstoot van broeikasgassen zo snel en zo diep mogelijk terug te dringen.” Zonder de oorzaak van de opwarming weg te nemen, heeft aanpassing weinig zin.

Veel reden voor optimisme was er wat dat betreft deze week niet. De Amerikaanse klimaatgezant John Kerry reisde naar China om de vorig jaar gestrande klimaatdiplomatie tussen de twee economische (en klimaatvervuilende) grootmachten weer op gang te brengen. Maar in vier dagen van intensief overleg gaven beide partijen vooral elkaar de schuld. (...)

De Amerikaanse president Joe Biden heeft dit jaar, onder het mom van inflatiereductie, het grootste klimaatpakket ooit succesvol door het Congres geloodst – maar legt de fossiele industrie geen strobreed in de weg. China bouwt meer installaties voor duurzame energie dan welk ander land ook – maar ook meer kolencentrales. Om de opwarming echt een halt toe te roepen is het allemaal lang niet genoeg. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Extreem weer leidt lang niet overal tot debat over klimaatverandering

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #broeikasgassen #broeikaseffect #energie #energietransitie #ongelijkheid #spanje #italie #china #india #hittegolf #extreem_weer #overstromingen #canada #vs #verenigde_staten

Extreem weer leidt lang niet overal tot debat over klimaatverandering

NRC

Klimaat - Op plekken met extreme hitte is klimaatactie amper een urgent thema. ‘Als China niks doet, dan doe ik ook mijn auto niet weg.’

Het noordelijk halfrond zucht onder ongekend extreem weer: zeewater op badtemperatuur, dagen aaneen nieuwe hitterecords, maar ook verwoestende natuurbranden door droogte, plus overstromingen door intense regens. Waar leidt het toe, behalve tot ongemak en leed voor de kwetsbaren onder mens en dier? Wordt het verband met klimaatverandering gelegd? En zo ja, leidt dat dan tot de roep om radicale maatregelen? Een rondgang. (...)

Een huis dat bij een bosbrand is verwoest, vrijdag in de Griekse plaats Mandra, een voorstad van Athene. Foto Louiza Vradi/Reuters.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #energie #energietransitie #ongelijkheid #spanje #italie #china #india #hittegolf #extreem_weer #overstromingen #canada #vs #verenigde_staten

Het slechte huwelijk tussen universiteit en fossiele industrie

NRC

Universiteiten moeten niet meer samenwerken met de fossiele industrie. De morele bezwaren zijn te groot, schrijft Peter Kuipers Munneke. (...)

Moreel is het doen en laten van fossiele bedrijven niet langer aanvaardbaar. Van zo’n partner kun je beter scheiden. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Peter Kuipers Munneke.

Financiële samenwerking tussen wetenschap en bedrijfsleven wordt ook sterk aangemoedigd, met het topsectorenbeleid(https://www.topsectoren.nl/innovatie) van de overheid. Vooral in de chemische hoek zijn de banden met fossiele bedrijven sterk. (...)

Het staat vast dat fossiele brandstoffen de belangrijkste oorzaak zijn van de klimaatcrisis. Klimaatwetenschappers schreven het vorige maand nog maar eens op. (...)

Waar het fout is gegaan bij de fossiele bedrijven is dat ze ruim veertig jaar geleden zelf inzagen dat hun producten de aarde in groot gevaar brachten en niets met die kennis hebben gedaan. Sterker nog, door twijfel te zaaien en nep-experts in te zetten, tactieken geleend uit de tabaksindustrie, hebben fossiele bedrijven grootschalig desinformatie verspreid om hun winsten veilig te stellen. Deze klimaatontkenning leeft tot op de dag van vandaag voort, tot in de Tweede Kamer aan toe. (...)

De bedrijfsvoering van fossiele bedrijven staat haaks op wat nodig is voor een duurzame samenleving en een gezonde planeet. Als een sprinkhanenplaag komen olie- en gasbedrijven overal ter wereld de grondstoffen uit de bodem halen. Wat na afloop voor de samenleving achterblijft is de milieuschade, de aardbevingen, de corrupte politiek. De obscene winsten in de huidige energiecrisis, ruim 200 miljard dollar in 2022, worden massaal uitgekeerd aan grootaandeelhouders. Dat is modern kolonialisme. (...) Ondertussen hoor je de groene ambities vooral in radioreclames, want in de jaarcijfers vind je groene investeringen met een vergrootglas terug. Fossiele bedrijven zijn het toonbeeld geworden van maatschappelijk onverantwoord ondernemen. (...)

Niets doen is voor universiteiten geen optie meer. Samenwerking met fossiele bedrijven is niet langer te verdedigen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #milieu #milieuvervuiling #natuur #fossiele_brandstoffen #overstromingen #bosbranden #rampen #extreem_weer #luchtvervuiling #giftige_stoffen #fossiele_brandstof #co2 #fossiele_industrie #wetenschap #universiteit

Reserveer de term ‘klimaatgekkies’ voor de grote vervuilers en hun politieke beschermers

Stevo Akkerman (Trouw)

(...) “De giganten op het gebied van fossiele brandstoffen pakken het probleem van plastic niet aan – integendeel, ze produceren nog meer van een product dat onze mensen en onze planeet bedreigt”, concludeerde het onderzoek. Wie zijn dan de klimaatgekkies? (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Stevo Akkerman

Maar ‘biologisch’ wordt gezien als elitair en luxe, dan kun je er meer voor vragen, constateren de bioboeren. Waarbij een onderzoeker van de Universiteit Wageningen aantekent dat de prijzen anders zouden liggen als alle schade voor het milieu zou worden doorberekend in de consumentenprijs – nu wordt die doorgeschoven naar alle belastingbetalers of naar volgende generaties. Wie zijn dan de klimaatgekkies? (...)

Veel grote bedrijven, zo berichtte Trouw, reppen van bio en groen en duurzaam door te wijzen op hun CO2-compensatie; door te investeren in bossen. (...) Dit is zo populair dat er nu al meer bos is beloofd dan de wereld kan bergen, bovendien is de opbrengst van al dat bos onvoldoende om ‘klimaatneutraal vliegen’ (American Airlines) of ‘klimaatneutraal tanken’ (Shell) te kunnen waarmaken. Wie zijn dan de klimaatgekkies?

Ook las ik dat het kabinet nog geen één keer de eigen klimaatdoelen heeft gehaald, alleen in 2020, maar dat was ‘dankzij’ corona. (...)

En als we het stoken van kolen per 2025 zouden staken, (...) zou dat 33 megaton aan CO2-uitstoot schelen, waarmee de achterstand in het halen van de klimaatdoelen grotendeels zou kunnen worden ingehaald. Wie zijn dan de klimaatgekkies?

Mijn voorstel is – u voelde het aankomen – dat we de term ‘klimaatgekkies’ voortaan reserveren voor de grote vervuilers en hun politieke beschermers. En wel met onmiddellijke ingang.

Hele artikel

> Zie ook: Advocaat Bénédicte Ficq (65) is nu lid van Extinction Rebellion: ‘Ik vind het debiel als mensen niet in actie komen’ (Trouw)

Tags: #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #exitinction_rebellion #ficq #consumptie #overconsumptie #milieu #milieuvervuiling #natuur #fossiele_brandstoffen #overstromingen #bosbranden #rampen #extreem_weer #luchtvervuiling #giftige_stoffen #kankerverwekkende_stoffen #DSM #Ruhrgebied #industrie #Tata_Steel #plastic #plastic_soep #shell #american_airlines

Advocaat Bénédicte Ficq (65) is nu lid van Extinction Rebellion: ‘Ik vind het debiel als mensen niet in actie komen’

Trouw

Topadvocaat Bénédicte Ficq, bekend van haar strijd tegen de tabaksindustrie en Tata Steel, is lid geworden van Extinction Rebellion. ‘Het is de hoogste tijd om ons uit te spreken tegen alle vervuiling.’

Ze liep laatst rond in een Albert Heijn XL. Advocaat Bénédicte Ficq (65) zag daar, tussen de gevulde schappen, scherper dan ooit hoe overconsumptie, luxe en uitputting van bronnen er in een alledaags tafereel uitziet. “De overdaad die je daar tegemoet treedt is duizelingwekkend. Het aanbod is zo groot. Absurd. We zijn volkomen losgeslagen van de natuur. Wij zijn de oorzaak dat milieu en klimaat nu in versneld tempo kapotgaan.”

(Tekst loopt door onder de foto.)

Bénédicte Ficq

Nee, ze wil beslist geen heilig boontje uithangen. Ze rekent zichzelf ook voor een zeer belangrijk deel tot de ‘wij’ die het verkeerd deden, het overgrote deel van de maatschappij dat erop los consumeert. “Mijn generatie heeft gedacht: de wereld is oneindig. We zijn onnadenkend omgesprongen met de bronnen die de natuur ons te bieden heeft. Allemaal omdat vertier en consumptie voorop stonden. Zo zijn wij als mens.” Zelf vliegt ze al enkele jaren nauwelijks meer. Maar het bleef aan haar knagen: iedereen leeft zijn leven, terwijl bekend is dat de klimaatcrisis zich aandient. (...)

Was ze bang om als ‘klimaatgekkie’ weggezet te worden, dat haar reputatie eraan zou gaan? Ze lacht, zittend aan een lange houten vergadertafel in haar advocatenkantoor, in hartje Amsterdam. “Nee, dat interesseert me geen bal. In het ergste geval zullen sommigen zeggen: wat debiel, wat die Ficq doet. Maar ik vind het juist debiel als mensen niet in actie komen. Als ze geen stelling nemen om een klimaatramp tegen te gaan.” (...)

Vol overtuiging liet ze zich daarom arresteren bij de A12-blokkade. Een poosje hield de politie haar vast, in een sporthal. Ficq zegt aanwijzingen te hebben dat ze geen boete of straf krijgt, maar alleen een aantekening in haar dossier. Dat klinkt mild. Maar vergelijk het even met de aanpak van boeren, die de snelweg blokkeerden. “Dat gebeurde met verkeer op de weg. Er gingen hooibalen in de fik. Er werden betonnen blokken gestort. Zo bezien vind ik de aanpak van Extinction Rebellion scheef, want het optreden bij de gevaarlijke acties van sommige boeren tegen het stikstofbeleid was vaak uiterst voorzichtig. Zo van: anders breekt de hel los.” (...)

Op stellige toon: “Ik vind dat de klimaatcrisis een noodtoestand is. En als die zich voordoet dan moet je daarnaar handelen. Ook als advocaat.” (...)

De politiek is volgens haar niet bij machte gebleken om de vervuiling van Tata afdoende in te perken. “Toezicht en handhaving schieten enorm tekort. Ondertussen is de lobby van Tata effectief. (...)

Ficq denkt dat er genoeg juridische munitie is om Tata veroordeeld te krijgen. “Er is al veel bewijs van milieudelicten. De grafietregens, de zwarte sneeuw, elk jaar tweeduizend calamiteiten.” (...)

“We zijn grootverbruikers, terwijl de aarde ondertussen kraakt en piept. We zullen er vanaf gegooid worden als we onszelf niet veranderen. En dat hebben we dan geheel aan onszelf te danken.”

Hele artikel

Tags: #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #exitinction_rebellion #ficq #consumptie #overconsumptie #milieu #milieuvervuiling #natuur #fossiele_brandstoffen #overstromingen #bosbranden #rampen #extreem_weer #luchtvervuiling #giftige_stoffen #kankerverwekkende_stoffen #DSM #Ruhrgebied #industrie #Tata_Steel

Olie-, gas- en agro-lobby’s saboteren klimaatbeleid: dat maakt mij echt kwaad

Irene van Staveren (Trouw)

(...) Waar ik echt boos om word, is de enorme bedrijvenlobby tegen milieu- en klimaatbeleid. Dat gebeurt veelal achter de schermen en gaat gepaard met diverse vormen van misleiding (greenwashing), chantage (dreigen naar het buitenland te verhuizen) en omkoping (sponsoring van de jaarlijkse VN-klimaatconferenties).

De net afgesloten klimaatconferentie in Egypte heeft helemaal geen enkele stap vooruit gezet. (...) De bedrijvenlobby is erin geslaagd om heel wat zand in de raderen van het wereldwijde klimaatbeleid te strooien.

Helaas is dat hier bij ons niet anders. Tata Steel in IJmuiden heeft succesvol gelobbyd bij de provincie Noord-Holland. Hoe kan het anders dat het nieuwe stikstofplafond voor het bedrijf weliswaar 8 procent lager ligt dan het vorige, maar nog steeds zo ruim is dat het bedrijf geen enkele moeite hoeft te doen om zich eraan te houden? Dat is geen plafond, maar een open dak. (...)

Al decennia heeft [LTO, de lobbyorganisatie van agrarisch Nederland] heel effectief de omslag naar duurzame landbouw tegengehouden. Zodat we nu met een opeenstapeling van urgente problemen zitten. Stikstof, CO2, biodiversiteit en drinkwaterschaarste om er een paar te noemen. De LTO reageert verbaasd en vraagt om verder uitstel.

Die jarenlange lobby is eigenlijk helemaal niet in het belang geweest van de boeren die LTO zegt te vertegenwoordigen. Boeren gaan juist voor de lange termijn. (...) Het zou zomaar kunnen dat LTO zelf onderwerp is van de lobby door de agro-industrie, met de kortetermijnbelangen van hun slachterijketens en veevoergiganten. (...)

Hele artikel

Irene van Staveren

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging #extreem_weer #cop27 #saoedi-arabie #china #methaan #co2 #brazilie #lula #lula_da_silva #amazone #ngo #lobby #lto #landbouw #boeren #tata_steel #veeteelt #vleesindustrie #veevoer #slachthuizen

Na de top ligt de wereld nog steeds op koers naar ‘de klimaathel’

NRC

Klimaattop in Sharm-el-Sheikh - De teleurstelling overheerst na de klimaattop in Sharm-el-Sheikh. De 1,5 graad opwarming raakt verder uit zicht, onder meer doordat fossiele brandstoffen en de landbouw gespaard worden.

„We zitten op een snelweg naar de klimaathel, met onze voet nog steeds op het gaspedaal.” (...)

Nu de top voorbij is, blijkt dat de voet in Egypte maar een klein beetje van het gaspedaal is gegaan. Met uitzondering van een akkoord over een schadefonds voor ontwikkelingslanden die worden getroffen door natuurrampen die worden versterkt door klimaatverandering, is er op geen enkel thema grote vooruitgang geboekt.

Dit zijn de uitkomsten op zeven belangrijke thema’s.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Bomen in een bos in de Taunus-regio nabij Frankfurt, dinsdag 1 november 2022. Foto Michael Probst/AP.

1. Ambitieus klimaatbeleid
Om de opwarming van de aarde tot 1,5 graden Celsius te beperken, moet de uitstoot van broeikasgassen voor 2025 pieken. Daarom pleitte de Europese Unie voor meer ambitie bij sommige landen (lees: China). Daar zijn geen afspraken over gemaakt. (...)

Meer dan 80 procent van de uitstoot van broeikasgassen is het gevolg van fossiele brandstoffen. Toch is het verminderen van olie en gas nooit expliciet als doel geformuleerd in internationale klimaatafspraken. (...)

2. Klimaatfinanciering
Rijke landen voldoen nog steeds niet aan de belofte die ze al in 2009 hebben gedaan om vanaf 2020 jaarlijks 100 miljard dollar beschikbaar te stellen voor financiering van klimaatbeleid in arme landen (niet te verwarren met het nieuwe fonds om klimaatschade te compenseren). Ook na de top in Egypte wordt aan die belofte nog niet voldaan. (...)

3. Methaanreductie
De Amerikaanse president Joe Biden kondigde in Egypte aan dat de Verenigde Staten zich inzetten voor een verdere reductie van de uitstoot van methaan, een veel sterker broeikasgas dan kooldioxide. (...)

Volgens de organisatie InfluenceMap, die bijhoudt of methaanbeloftes worden gehaald, proberen de meeste landen de landbouw, een sector die veel methaan uitstoot, te sparen. (...)

4. Herbebossing
In Egypte werd veel gesproken over het beter beschermen van bossen, die veel CO2 opnemen. (...)

Lula da Silva, de aanstaande president van Brazilië (...) beloofde zich in te zetten voor een ontwikkelingsmodel dat niet gebaseerd is op vernietiging van het Amazone-regenwoud ten gunste van de welvaart van een kleine groep.

5. Groene waterstof
Premier Mark Rutte heeft op de klimaattop in Egypte afspraken gemaakt met Oman over ‘groene’ waterstof. (...)

Groene waterstof is een belofte voor meer duurzaamheid, maar tegelijkertijd een risico, omdat de productie van waterstof veel energie vergt. Energie uit zon en wind die wordt gebruikt om waterstof te maken, kan niet worden ingezet voor bijvoorbeeld elektrische auto’s of warmtepompen.

6. Internationaal gerechtshof
Hebben rijke landen de plicht om mensen uit kwetsbare landen te beschermen tegen klimaatverandering? Die vraag wil de alliantie van kleine eilandstaten voorleggen aan het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. (...)

Een uitspraak van het Hof zal niet bindend zijn, maar kan volgens Vanuatu duidelijkheid verschaffen over de mogelijkheid om het internationaal recht in te zetten voor het versterken van klimaatbeleid. Ruim tachtig landen steunen het initiatief, waaronder ook rijke landen als Nieuw-Zeeland en Duitsland.

7. Biodiversiteit
In de slotverklaring van de klimaattop wordt gewezen op „het vitale belang van bescherming, behoud en herstel van natuur en ecosystemen voor effectieve en duurzame klimaatactie”. Het is een verwijzing naar de grote VN-conferentie over biodiversiteit, die over twee weken begint in Montreal. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging #extreem_weer #cop27 #saoedi-arabie #china #methaan #co2 #brazilie #lula #lula_da_silva #amazone

Zomers als deze zullen de regel worden, we kunnen alleen proberen om nog erger te voorkomen

De Volkskrant

De extreme hitte is het directe resultaat van ons eigen klimaatbeleid, en dit is nog maar het begin.

Bosbranden, droogte en extreme hitte teisteren al weken het zuiden van Europa – dinsdag piekt de warmte ook in Nederland en de ons omringende landen, met records in het Verenigd Koninkrijk (in Londen wordt het 40 graden, en ’s nachts niet koeler dan 26 graden). Het nieuwe klimaat laat zich gelden.

Natuurlijk zijn er nog steeds hardnekkige sceptici die elk geval van extreem weer afdoen als een geïsoleerd incident, maar de statistiek is meedogenloos. Gemiddelde temperaturen stijgen, extreem hoge temperaturen komen vaker voor, stormen en regenbuien worden heviger. Ja, in 1976 was het óók warm, maar dat was een uitzondering; nu is het bijna elk jaar prijs. (...)

Natuurlijk zijn er sinds de jaren negentig pogingen tot klimaatbeleid gedaan. Maar in de internationale praktijk is daar weinig tot niets van te zien. De CO2-concentratrie loopt sinds halverwege vorige eeuw, onverstoorbaar lineair omhoog, naar de hoogste broeikasconcentratie in de afgelopen 3,6 miljoen jaar nu. (...)

Dit hebben we aan onszelf te wijten.

En ‘we’, dat is ook het overgrote merendeel van de ontwikkelde wereld. (...)

Zomers als deze zullen eerder regel dan uitzondering worden. Wel is het nog altijd mogelijk om nog erger te voorkomen – door de uitstoot van CO2 drastisch te verlagen en naar bijna nul af te bouwen in 2050. Of dat gaat lukken is de vraag, zeker nu in de VS, de belangrijkste broeikasgasuitstoter ter wereld, één fossiele senator het klimaatbeleid blijkt te kunnen dwarsbomen. Maar dat het de hoogste tijd is, is nu wel duidelijk.

Hele artikel

> Zie ook: KNMI-klimaatonderzoeker Peter Siegmund: ‘Illustreer een hittegolf ook eens met beelden van een ziekenhuis’

De Franse brandweer probeert het vuur te bedwingen in Landiras. Ook in Spanje woeden hevige bosbranden. Beeld AP.

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatcrisis #klimaatverandering #extreem_weer #hittegolf #bosbrand #media #nieuws #pers #tv #beeldvorming #journalist #journalistiek

KNMI-klimaatonderzoeker Peter Siegmund: ‘Illustreer een hittegolf ook eens met beelden van een ziekenhuis’

Villamedia (18 juli 2022) ([proef]abonnement nodig)

Bij een hittegolf rukken de media en masse uit om beelden te maken van waterpret, zonaanbidders en kinderen die ijsjes eten. Maar een hittegolf betekent ook dat veel mensen sterven. Die kant van het verhaal mag beter worden belicht, vindt KNMI-klimaatonderzoeker Peter Siegmund. (...)

Hele artikel

---

Hittegolven in de media: Impuls voor meer aandacht voor klimaatverandering en -wetenschap?

Klimaatveranda (17 februari 2022)

(...) Klimaatwetenschappers hebben de afgelopen twintig jaar steeds meer en duidelijker kunnen aantonen dat dit soort hittegolven en ook andere weerextremen toenemen ten gevolge van de mondiale opwarming. Echter is het publieke beeld nogal verdeeld of en in hoeverre deze trend te maken heeft met klimaatverandering. Zo heeft eerder onderzoek over mediaberichtgeving over hittegolven of andere extreme weersomstandigheden laten zien dat de journalistieke berichtgeving deze link vaak niet benoemt en wetenschappelijke inzichten door journalisten vaak niet accuraat worden weergegeven. Terwijl er in verhouding minder aandacht werd geven aan de hevigheid en negatieve gevolgen van hittegolven, werden juist positieve aspecten benadrukt, bijvoorbeeld door vrolijke zomerse afbeeldingen. Opvallend aan de berichtgeving in Nederland is daarnaast dat journalisten van de stijgende temperaturen een wedstrijd lijken te maken over welke gemeente het volgende hitterecord gaat breken.(...)

Hele artikel

> Zie ook: Why There Is No Public Sense Of A Climate Crisis (Media Lens)

Illustratie van een aankomende hittegolf op telegraaf.nl, 22 juni 2019 (Bron: Telegraaf 2019).

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatcrisis #klimaatverandering #extreem_weer #hittegolf #bosbrand #media #nieuws #pers #tv #beeldvorming #journalist #journalistiek