Groen valsspelen

Marike Stellinga (NRC)

Bedrijven die veinzen dat ze groen zaken doen, terwijl ze als vanouds blijven uitstoten. (...)

Nu meer mensen zich zorgen maken over klimaatverandering, valt er geld te verdienen met groene beloftes. Groen beleggen wordt populairder. En kijk eens om je heen, overal zie je bedrijven die in reclames zeggen ‘groen’ te zijn: duurzame kleding, duurzame energie, duurzame verpakkingen, duurzame banken en duurzame beleggingsfondsen. (...)

[M]et regelmaat blijken de groene claims van bedrijven niet waar of niet te bewijzen. En om het nog erger te maken: bedrijven die veel beloven scoren goed bij keurmerken voor ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’, maar in de praktijk voerden deze bedrijven hun sociale en groene beloften „vaak niet of juist minder vaak uit,” concludeerden twee economen onlangs in economisch vakblad ESB, die 7.000 bedrijven onderzochten tussen 2003 en 2020. (...)

Maar ook als het oerwoud aan keurmerken verdwijnt, blijft groene reclame een valkuil. Het kan consumenten ten onrechte een goed gevoel geven. Zo is de allergroenste oplossing niet duurzame kleding, maar minder kleding kopen. (...)

Maak bedrijven en hun aandeelhouders aansprakelijk voor de toekomstige klimaatschade die ze veroorzaken. Pas dan verandert er (...) echt wat. (...) [S]tel harde normen voor producten zoals auto’s en belast uitstoot. Dan verandert er echt wat.

Hele artikel

Marike Stellinga

Tags: #nederlands #milieu #milieuvervuiling #uitstoot #luchtvervuiling #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #biodiversiteit #reclame #marketing #greenwashing #shell #fosssiele_brandstof #greenpeace #reclame_fossielvrij #desmog #reclame_code_commissie #groenwassen #fossiele_reclame #consument #consumentisme #materialisme #fast_fashion #influencer #tiktok #sociale_media #HSBC #Vattenfall #Greenchoice #ACM #Sustainable_Brand_Index #HenM #Decathlon #keurmerk #groen_keurmerk

De Loden Keten gaat dit jaar naar KPN, voor hun project ‘Opzeggen Ho Eens Even’

Jasper van Kuijk (De Volkskrant)

(...) Tegenwoordig [Wet van Dam] mogen consumenten na afloop van de eerste abonnementsperiode gewoon opzeggen, met maximaal een maand opzegtermijn. En opzeggen moet kunnen op dezelfde manier als waarop je hebt afgesloten. Deze wet luidde een van de donkerste perioden van de sales in.

‘Maar de salescommunity rechtte de ruggen, doorzocht databases en vond uitwegen. Van zogenaamde dark patterns tot juridische sluiproutes. Om deze vindingrijkheid te eren is er nu de jaarlijkse uitreiking van de ‘De Loden Keten’, waarvoor we hier nu bij elkaar zijn.

‘De eervolle vermelding gaat dit jaar naar de ANWB, wiens diensten – creditcard, verzekering, Wegenwacht – je wel via internet kunt afsluiten, maar niet opzeggen. Hoe dit kan? Doordat de ANWB gebruikmaakt van het feit dat ze een vereniging is, waarvoor de Wet van Dam niet geldt. Briljant in z’n eenvoud en een voorbeeld voor ons allen!

‘Maar ondanks de creativiteit van de ANWB gaat De Loden Keten dit jaar toch naar KPN, voor hun project ‘Opzeggen Ho Eens Even’. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #wet_van_dam #abonnementen #abonnement_opzeggen #kpn #anwb #wegenwacht #opzeggen #consument #klantvriendelijkheid

Twitter en Facebook gaan ons niet redden

NRC

Bingewatch-maatschappij - In Kapitalistisch realisme van Mark Fisher wordt beschreven hoe de ‘consument-toeschouwer’ doelloos ronddoolt in een gedepolitiseerde maatschappelijke orde. Is opstand nog wel mogelijk? (...)

In Kapitalistisch realisme legt Fisher ‘met meedogenloze luciditeit’ (Sebastiaan Olma in zijn nawoord) de culturele effecten bloot van het late kapitalisme en de illusie dat er ‘geen alternatief’ zou zijn. In de decennia na de val van de Muur en de ondergang van het ‘reëel bestaande socialisme’ zijn inmiddels hele generaties opgegroeid die het ontbreken van zo’n alternatief niet eens meer als probleem zien, aldus Fisher. ‘Het kapitalisme neemt naadloos de horizon van het denkbare in beslag’. Ook is de relatie vervlogen met het oudere, kapitalistische modernisme, dat nog werd gekenmerkt door paternalistisch geloof in innovatie en collectieve vooruitgang. Wat rest is de figuur van de ‘consument-toeschouwer, die door de ruïnes en relikwieën sjokt’. Series bingen is de ‘post-geletterde subjectiviteit van de laat-kapitalistische consument’ – een observatie die doet denken aan Herbert Marcuse’s One-Dimensional Man (1964).

Fishers filippica tegen die ogenschijnlijk onwrikbare, gedepolitiseerde maatschappelijke orde sloeg aan onder linkse intellectuelen en activisten. Zijn afkeer van de ‘geen alternatief’-mantra zal ook nu nog tot de verbeelding spreken van cohorten jongeren voor wie sociale mobiliteit en politieke turbulentie hooguit een vaag verhaal uit het verleden zijn (van ‘boomers’) en die zelf alleen het ideologisch stilstaande water kennen van ‘neoliberaal’ Nederland. (...)

Het werk van Fisher spreekt vermoedelijk ook aan omdat hij niet de klassenstrijd bezingt, zoals orthodoxe marxisten, maar zijn schuldbewuste lezers oproept te accepteren ‘dat we op het niveau van het verlangen meedraaien in de meedogenloze vleesmolen van het kapitaal’. Eerst moet de neoliberale meeloper in onszelf worden herkend. Als dan de bezwering ‘geen alternatief’ eenmaal is ontmaskerd als een dooddoener en de orde in zijn voegen begint te kraken, kan een ‘gerevitaliseerd links’ ontdekken dat plotseling weer ‘alles mogelijk’ is. Ook dat is een reprise van een oudere slogan: de verbeelding aan de macht. (...)

Hele artikel

Nederland, Breda, juni 2022. Foto ANP / Hollandse Hoogte / Peter Hilz.

Tags: #nederlands #boeken #mark_fisher #fisher #maatschappij #kapitalisme #facebook #twitter #sociale_media #consument #politiek #opstand #protest #socialisme #modernisme #maatschappij #hebert_marcuse #marcuse #one-dimensional_man #fordisme #post-fordisme

Reclame voedt ongebreidelde koopzucht: een onderschat maatschappelijk probleem

Trouw

Fast fashion en steeds een nieuwere telefoon, daar moeten we vanaf. Maar waarom doen we dan niets aan reclame, die ons aanmoedigt tot onnodige aankopen, vraagt filosoof Gustaaf Haan zich af. (...)

Regulering van reclame is goed nieuws, maar het is een misvatting dat die vooral nodig is om consumenten te beschermen. Die misvatting wordt breed gedeeld: ook in Nederland ziet de Reclame Code Commissie het als haar enige taak om ‘de betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van reclame te waarborgen’. (...)

Niet consumenten, maar de maatschappij in het algemeen verdient bescherming tegen ten minste twee bewezen effecten van reclame. (...)

Ten eerste: ook reclame die ‘betrouwbaar en geloofwaardig’ is, beïnvloedt sterk onze persoonlijke en culturele waarden. (...)

Een paar honderd keer per dag de boodschap: ‘je leven kan beter’; dat doet iets met ons wereldbeeld. En ook al is dat niemands bedoeling, het is een onvermijdelijk effect van wat reclame wél teweeg wil brengen. Want tevreden mensen, die hebben niks nodig.

Ten tweede: zelfs een denkbeeldig persoon die immuun is voor dit effect of die advertenties blokkeert en vermijdt, zelfs zo iemand deelt de wereld nog altijd met mensen die dat niet doen. (...)

In veel gevallen laat reclame mensen zelfs meer kopen dan waar ze behoefte aan hebben. En al die extra spullen zorgen voor extra uitstoot, extra afval en extra uitputting van bronnen.

Een groep Britse reclamebureaus liet onlangs uitrekenen dat ruim een vijfde van de CO2-uitstoot in het Verenigd Koninkrijk ontstaat doordat reclame mensen overhaalt om spullen te kopen die ze anders niet hadden gekocht. Spullen die ze waarschijnlijk ook niet hadden gemist. (...)

Het wordt tijd om regulering van reclame onder een ander hoofdstuk te plaatsen; niet onder bescherming van consumenten maar onder bescherming van de maatschappij. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #milieu #milieuvervuiling #uitstoot #luchtvervuiling #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #biodiversiteit #reclame #greenwashing #shell #fosssiele_brandstof #greenpeace #reclame_fossielvrij #desmog #reclame_code_commissie #groenwassen #fossiele_reclame #consument #consumentisme #materialisme #fast_fashion #influencer #tiktok #sociale_media

Twee tips voor de consument die alles op mag lossen, terwijl het grootkapitaal geld verdient en de aarde verder vervuilt

Teun van de Keuken (De Volkskrant)

(...) Oplossingen zijn moeilijk, zeker als het hele systeem fout is. (...)

Daarom twee kleine tips, die helemaal passen binnen het huidige denkkader waarin de consument alles moet oplossen, terwijl het grootkapitaal mag doorgaan met geld verdienen en de aarde vervuilen: de snelkookpan en de opwindbare weegschaal. Geen wereldschokkende oplossingen, maar toch fijne beetjes die helpen. (...)

Een weegschaal met een draaiknop eraan. Als je er een paar keer aan draait heb je opeens stroom om je waren mee af te wegen. Er komt geen batterij aan te pas. (...)

Helemaal blij ben ik met de snelkookpan. Ideaal nu de energieprijzen zo zijn gestegen, want alles wat je moet koken gaat stukken sneller. (...) [J]e kunt er gedroogde bonen in koken die je niet eerst een etmaal hoeft te weken. Meteen snelkoken en opeten! (...) Met een snelkookpan kun je je bonenbehoefte direct bevredigen, zonder je tot blik- of potvoer te wenden. (...)

Het is heel goed om bonen te eten. Ze zijn een supergezonde bron van eiwitten. We weten inmiddels allemaal dat het beter is direct eiwitrijke gewassen op te eten, dan ze eerst te voeren aan dieren om ze vervolgens als vlees naar binnen te werken. Vlees zet heel veel voer om in veel minder voedsel , dus dat is superinefficiënt. (...)

Tot zover mijn consumentenpraatje, maar uiteindelijke moet het systeem natuurlijk toch op de schop. Laten we daar aan werken terwijl we genieten van een lekker potje bonen.

Hele artikel

Teun van de Keuken

Tags: #nederlands #consument #grootkapitaal #vervuiling #milieuvervuiling #keukenweegschaal #batterijen #dynamo #knijpkat #opwindbaar #snelkookpan #bonen #vegetarier #vlees_eten #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #uitstoot #broekasgas #milievervuiling #kapitalisme #groei #neoliberalisme