#regulering

berternste2@diasp.nl

De echte dreiging voor democratieën? De invloed van technologie, aldus techcriticus Jamie Susskind.

NRC

Interview | Jamie Susskind - Mensen zijn niet perfect. Dus hoe kan je erop vertrouwen dat softwareontwikkelaars technologie ontwikkelen die mensen en democratieën dient? Hoog tijd om na te denken over betere controle. (...)

Het grootste probleem van dit digitale tijdperk is níét dat de grote technologiebedrijven lak hebben aan onze privacy. De echte dreiging voor ons, en onze democratieën, is breder. Namelijk: dat Google, Meta, Amazon en de andere grote techbedrijven een enorme politieke factor zijn geworden, terwijl ze nauwelijks ter verantwoording te roepen zijn. (...)

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

Illustratie

Hij geeft zelf een krachtige voorzet, inclusief praktische suggesties, in zijn vorig jaar verschenen boek The Digital Republic; On Freedom and Democracy in the 21st Century.

Susskind richt zijn pijlen niet in de eerste plaats op de techreuzen of op de topmannen die het daar voor het zeggen hebben. Hij spreekt over „ons gemeenschappelijke falen” om technologie in goede banen te leiden. „Veel te lang hebben we digitale technologieën bekeken vanuit de optiek: wat hebben we er als consument aan, of wat is de commerciële waarde ervan? Ik vind dat we er in politieke termen over moeten denken.” (...)

„Nu gaan we een tijdperk in waarin technologie [bijv. ChatGPT] politieke betogen kan opstellen. Sneller, en soms beter, dan de gemiddelde mens dat kan. Dat vind ik nogal een wezenlijke verandering voor onze democratie.” (...)

„Straks hebben we het niet meer over door technologie geschreven regels op een pagina, maar over door AI gegenereerde gezichten en stemmen die overtuigend zijn. Ze kunnen er zelfs op worden toegesneden om speciaal aantrekkelijk te zijn voor de specifieke persoon die ernaar kijkt.

„Daarom zeg ik: het digitale is politiek.” (...)

„[Software engineers] oefenen macht uit over ons leven. Ze reguleren de informatie die via digitale systemen over de wereld wordt verspreid. De algoritmes die ze schrijven, kunnen invloed hebben op het functioneren van de democratie en op kwesties van sociale rechtvaardigheid: op de toewijzing van woningen, de vaststelling van verzekeringspremies of het functioneren van ons strafrechtelijk systeem. Als je regels schrijft die miljoenen mensen moeten volgen, dan is dat politiek – ook al komt er geen parlement aan te pas.” (...)

„Bij artsen, advocaten, bankiers en exploitanten van kerncentrales vertrouwen we er ook niet zomaar op dat ze de juiste beslissingen nemen. Zij moeten voldoen aan normen en regels, omdat we weten dat mensen, en de instellingen die ze oprichten, niet perfect zijn.” (...)

„Je zou van digitale systemen bovendien kunnen eisen dat ze gecertificeerd zijn, zodat je ervan op aan kan dat ze aan bepaalde normen voldoen en je data er veilig zijn. Als je een gebouw binnenloopt, word je ook niet geacht zélf de kwaliteit van de architectuur te inspecteren. Je mag ervan uitgaan dat het veilig is en dat daarop is toegezien. Als je in een auto stapt, kan je er ook van op aan dat hij is goedgekeurd. Ik zie niet in waarom zo’n certificatie niet ook geregeld kan worden voor kunstmatige intelligentie of andere krachtige digitale technologieën.” (...)

Hele artikel

Omslag boek

Tags: #nederlands #boeken #technologie #ai #artificial_intelligence #kunstmatige_intelligentie #politiek #democratie #big_tech #tenologiebedrivn #regulering #algoritme #haatzaaien #google #alphabet #meta #facebook #apple #microsoft #twitter #amazon #social_media #software #softwareontwikkelaar #chatgpt #zoekmachine #data #big_data

berternste@pod.orkz.net

Gaat Habermas ons helpen bij ons sociale mediagebruik?

NRC

Filosofie - Sociale media beloven een vrije uitwisseling van gedachten onder burgers, maar volgen louter de logica van de markt en de privé-sfeer. Jürgen Habermas, nestor van de democatie-filosofie, zoekt een uitweg. (...)

Minder goed nieuws is de boodschap die Habermas in zijn essay brengt: onze publieke sfeer is er niet best aan toe.

De problemen zijn als volgt samen te vatten: sociale media zijn in handen van multinationals met een verdienmodel dat draait op de ruil van gebruikersdata voor gratis toegang tot de dienstverlening van hun sociale platformen. Dat platformkarakter van sociale media maakt dat iedere gebruiker tevens auteur is van ongeredigeerde, publiek toegankelijke uitingen. De algoritmes waarop het verdienmodel van de mediabedrijven is gebaseerd, benaderen gebruikers echter niet als burgers die argumenten uitwisselen over het algemeen belang, maar als consumenten met persoonlijke voorkeuren. Dat leidt ertoe dat gebruikers zichzelf ook zo gaan zien en het platform vooral gebruiken als een publicatiekanaal van persoonlijke leefstijlkeuzes en meningen. Ze spreken zichzelf en elkaar niet langer aan als burgers die standpunten onderbouwen met het oog op het algemeen belang.

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Omslag boek

Dit maakt de openbaarheid van sociale media een vreemd gedrocht. Het is een sfeer die vrije uitwisseling belooft, maar de logica en taal van de private sfeer volgt. (...)

Sterker nog, wie sociale media werkelijk als democratische publieke sfeer probeert te gebruiken, wordt genadeloos gestraft. Wie iets probeert te zeggen over het algemeen belang wordt hypocrisie verweten; wie van standpunt verandert na overtuigd te zijn door een beter inzicht is zwak of onbetrouwbaar. Resultaat: gebruikers beroepen zich op niets anders dan hun eigen ervaringen, belangen en perspectieven en zetten daarbij hun hakken in het zand, want hun identiteit staat op het spel.

Een uitstekende voedingsbodem voor nepnieuws, aldus Habermas. (...)

In de logica van de deal waarop sociale media is gebaseerd – gratis, ongereguleerde toegang tot publiciteit in ruil voor gebruikersdata – is de bijdrage van een wetenschapper of journalist evenveel waard als die van iedere andere consument van sociale media. Dit is de logica van de kapitalistische vrije markt, waarin vrijheid gelijk staat aan ongereguleerdheid, de vrijheid te zeggen en doen wat je kunt en wilt, zonder dat iemand je aan regels houdt die voorbij de regels van de ruilhandel gaan.

De democratische publieke sfeer volgt een heel andere logica. Vrijheid betekent daar niet vrij te zijn van regels en normen – een goed functionerende publieke sfeer staat juist bol van de regels en normen – maar vrij te zijn van manipulatie in het belang van iets anders dan het algemeen belang en vrij te zijn om je ideeën te laten meewegen in politieke besluitvorming die jou aangaat, zonder angst voor onderdrukking of uitsluiting. (...)

Biedt Habermas een uitweg? Jazeker: bedrijven moeten, net als uitgevers van kranten, verantwoordelijk gehouden worden voor wat er op hun platforms gebeurt. Het is volgens Habermas begrijpelijk dat de Eurocommissaris van mededinging de markt voor sociale media wil reguleren, maar het mededingingsrecht is volgens Habermas niet het juiste instrument.

Het juiste instrument is de grondwet, want die beschermt onze democratische rechten: ‘Het is een grondwettelijke plicht een mediastructuur overeind te houden, die het inclusieve karakter van het publieke domein en het deliberatieve karakter van de openbare menings- en wilsvorming mogelijk maakt.’ (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #filosofie #sociale_media #social_media #democratie #grondwet #publieke_ruimte #debat #boeken #politiek #media #regulering #facebook #meta #twitter #mastodon #tiktok #youtube #google #alphabet #meningen #feiten #nepnieuws #fake_news