#foucault

berternste2@diasp.nl

Lezen bij een Texelse zonsondergang

NRC

(...) Alsof hun dagelijkse zorgen niet meer bestaan en alleen nog mooie herinneringen en zoete verlangens ertoe doen.

Ik kom datzelfde gevoel tegen in Bettina Baltschevs Zo ver het oog reikt. Over het strand van Europa. Aan de hand van acht Europese stranden, van Scheveningen tot Ischia, Benidorm en Lesbos, probeert deze Duitse journaliste in een beknopte cultuurgeschiedenis van Europa het ‘strandgevoel’ onder woorden te brengen. Ze haalt daarbij een hele reeks beroemde schrijvers en denkers aan. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Strandgezicht door Adriaen van de Velde
Strandgezicht, schilderij van Adriaen van de Velde

Begin twintigste eeuw kan ook de massa zich een vakantie aan zee veroorloven en verandert het karakter van het strand geheel. (...)

Maar het ware geheim van het strandleven onthult ze aan de hand van Klaus Mann, die in 1935 als balling met enkele vrienden op het strand van Zandvoort zo’n plezier heeft dat hij even vergeet dat Hitler bestaat, er in Duitsland concentratiekampen zijn en er waarschijnlijk oorlog zal komen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #badplaatsgevoel #toerisme #strand #zee #scheveningen #ischia #benidorm #lesbos #zandvoort #oostende #foucault #klaus_mann #simon_stevin #zeilwagen #Jan_van_Goyen #Adriaen_van_de_Velde #bettina_baltschev #baltschev #jane_austen #charles_dickens #james_ensor #stefan_zweig #Salinger #Auden #Elena_Ferrante #Truman_Capote #Kurt_Tucholsky #oostzee

berternste2@diasp.nl

Susan Neimans filosofische afrekening met woke: ‘Links maakt zich schuldig aan tribalisme’

Trouw

De Amerikaans-Duitse filosofe Susan Neiman rekent in Links ≠ woke af met ideeën die volgens haar linkse idealen ondermijnen.

In haar nieuwste boek opent de Amerikaanse filosofe Susan Neiman de aanval op radicaal linkse ideeën die onder de paraplu ‘woke’ vallen. Wat dat precies is? Opmerkelijk genoeg begint Neiman haar antwoord met een kleine lofzang op woke. “De emoties die daarbij horen, horen ook bij mij: je geeft om mensen in de marge, je windt je op als mensen onderdrukt worden, je wilt historisch onrecht goedmaken.” (...)

Over wat links is, is Neiman uitgesproken. “Dat heeft drie essentiële uitgangspunten. Je gelooft in universalisme (de gedachte dat er waarden en normen zijn die voor ieder mens gelden, red.), maakt onderscheid tussen recht en macht en houdt vooruitgang voor mogelijk.”

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van Susan Neiman
Susan Neiman: 'Beschuldigingen van culturele toe-eigening lijken me te veel op nazi’s die vasthielden aan het idee dat Duitse muziek alleen door ariërs mocht worden gespeeld'. Beeld Guardian / eyevine.

De grote inspirator van het woke denken is volgens Neiman de Franse filosoof Michel Foucault. “Zijn invloed is groot, ook als mensen zijn werk niet hebben gelezen. Hij ondermijnt die drie uitgangspunten. Zo is wat we vooruitgang noemen niets anders dan een geniepige voortzetting van machtsuitoefening. En de Verlichting wordt ontmaskerd als een project dat geen universele waarden heeft voortgebracht, maar bedacht is om de Europese macht te bevorderen in een steeds minder witte wereld.” (...)

In plaats van het universele van de menselijke waardigheid stelt woke ‘tribalisme’, zegt Neiman. Ze gebruikt dat woord liever dan ‘identiteitspolitiek’. Tribalisme klinkt ‘barbaars’ en dat is precies de bedoeling. “Ik haal het idee uit de Bijbel die steeds waarschuwt voor stamgedrag, als mensen zich rond een identiteit verzamelen. Dan krijg je afgunst en conflicten.” (...)

Ze rilt ook bij het verwante fenomeen ‘culturele toe-eigening’: de beschuldiging dat iemand muziek, kleding of een andere cultuuruiting ‘steelt’. Ook dat is ‘tribaal’. “Het lijkt me te veel op nazi’s die vasthielden aan het idee dat Duitse muziek alleen door ariërs mocht worden gespeeld.” Neiman is eerder een propagandist van het omgekeerde, want “niets verbindt groepen zo goed als geroerd worden door iets cultureels”. De emotie die kunst oproept, is een ‘inzicht’, namelijk dat anderen hetzelfde voelen.

In haar boek haalt ze met instemming de historicus Benjamin Zachariah aan: ‘Ooit werd het essentialiseren van mensen (vastpinnen op ras en gender, red.) beschouwd als beledigend, enigszins dom en antiprogressief, maar nu is dat alleen het geval wanneer het door anderen wordt gedaan. Jezelf essentialiseren of stereotyperen is niet alleen toegestaan, maar wordt ook als bevrijdend beschouwd.’ (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van Susan Neiman
Susan Neiman: 'De geschiedenis wordt tegenwoordig gezien als een aaneenrijging van ongelukken en misdaden. Dat is gewoon onwaar. De geschiedenis omvat ook mensen die misdaad en ongeluk bestreden.' Beeld Guardian / eyevine.

Twee decennia geleden veroordeelden progressieve mensen dat soort hokjesdenken. Stuitend, vonden we dat, en racistisch. Ik zie twee verklaringen voor die omslag. De eerste is de doorwerking van het denken van Michel Foucault en de ‘postkoloniale theorie’.

“De tweede is de populariteit van de evolutionaire psychologie, die als een wetenschap wordt gepresenteerd en ervan uitgaat dat we handelen uit stambelang, het is de strijd om ons eigen voortbestaan. Dat heeft het stamgevoel versterkt, links en rechts. Rechts in nationalisme, links in tribalisme.” (...)

Volgens Neiman begint ‘woke’ bij ‘bekommernis om gemarginaliseerde personen’ - waar ze achter staat - maar legt het uiteindelijk de nadruk op ‘de meest gemarginaliseerde delen van iemands identiteit, die worden uitvergroot tot een woud van trauma’s’.

De geschiedenis kent talloze slachtoffers die erkenning verdienen, zegt Neiman, “maar is er iets misgegaan toen we de positie van het slachtoffer herschreven”. Het slachtofferschap te boven komen is een bron van trots, schrijft Neiman, terwijl door het woke denken juist aan het slachtofferschap zelf status wordt ontleend. (...)

“De nieuwe trend is – om met de Frans-Nederlandse filosoof Pierre Bayle te spreken – de hele geschiedenis te zien als een aaneenrijging van ongelukken en misdaden. Dat is gewoon onwaar. Die geschiedenis omvat ook mensen die misdaad en ongeluk bestreden. In ieder land heb je juist zulke mensen nodig op wie je trots kunt zijn.”

“Ik zie twee bedreigingen. De eerste is de klimaatcatastrofe die ik vreemd genoeg als een kans beschouw. Alleen met een universalistische houding kunnen wie die het hoofd bieden. Wat we nodig hebben is een besef dat we één wereld vormen, een besef dat uitgaat boven de werkloosheidscijfers of de energierekening in dit of dat land.

“Die andere dreiging is het fascisme. Internationaal groeit het. We mogen de lessen uit de jaren dertig van de 20ste eeuw niet vergeten. Hadden we toen een gezamenlijk, links front gevormd, dan had dat wellicht de opkomst van het fascisme kunnen keren. Als links dat nu niet pareert door z’n drie essentiële uitgangspunten hoog te houden, dan zitten we diep in de problemen.”

Susan Neiman; Links ≠ woke; Lemniscaat; 153 blz.; € 9,99

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #susan_neiman #neiman #michel_foucault #foucault #benjamin_zachariah #zachariah #pierre_bayle #bayle #verlichting #woke #tribalisme #kolonialisme #universalisme #minderheden #Black_Lives_Matter #BLM #postkoloniale_theorie #slachtofferschap #geschiedenis #memory_studies

phacelie@diaspora-fr.org

#lundiam #lundimatin prend prétexte de la biographie du nouveau conseiller de #Darmanin pour aborder (entre-autre) le concept de #biopolitique que je ne connaissais pas.

"Selon #MichelFoucault, le terme « biopolitique » désigne le fait que le pouvoir sur la vie (droit de vie et de mort) tend à se transformer entre le XVIIe et le XIXe siècle en gestion des vies (bios). L’étatisation du biologique transforme les pratiques de gouvernement en médecine sociale. Pour mettre au travail les populations de l’époque moderne, les gouvernants envisagent dès lors le corps social comme un ensemble d’être vivants dont la vie peut être contrôlée ou exclue. S’instaurent à cet effet toutes sortes de procédures et d’institutions concernant la gestion de la santé, de l’alimentation, de la sexualité, de la natalité. La gestion des vies, le management du capital humain remplace la force brutale et la raison d’État. L’objectif de ce changement est de contrôler plus précisément les corps afin de canaliser leur force de travail, c’est la raison pour laquelle la gouvernementalité moderne s’occupe moins de « faire mourir ou laisser vivre » (le droit de glaive du souverain) que de « faire vivre et laisser mourir ».

Entendons par là que le rapport politique s’organise comme protection de la vie afin de mieux surveiller le corps social au travail."

#Foucault #Etat #Anarchie

https://lundi.am/Qui-est-Claude-d-Harcourt-le-nouveau-conseiller-de-Gerald-Darmanin

olladij@diaspora.permutationsofchaos.com

Seit einigen Jahren wird die Frage diskutiert, ob ein „neuer“ oder „ehrbarer #Antisemitismus“ (Jean Améry) nicht längst zum festen Bestandteil eines postmodernen #Antirassismus geworden ist. In diesem von Michel #Foucault, Edward Said oder #JudithButler inspirierten postmodernen Diskurs findet sich nämlich ein systematischer Zusammenhang von begrifflicher Einebnung und Verleugnung des Antisemitismus, Relativierung des #Holocaust, De-Thematisierung vor allem der islamischen Judenfeindschaft und Ressentiment gegen #Israel. Dieser akademische Diskurs beeinflusst auch den politischen Aktivismus, den #Kunst|betrieb, viele #Medien und zivilgesellschaftliche Institutionen.
Im Vortrag wird vor allem der genuin ‚anti-identitär‘ und pseudohumanistisch auftretende postmoderne Antisemitismus untersucht, der ein an den christlichen Judenhass erinnerndes „Jew-splitting“ (Bruno Chaouat) betreibt: Der „gute Jude“ ist neben dem toten Juden des Holocaust hier derjenige, der für #Diaspora, Zerstreuung und Überschreitung der eigenen Identität durch gewaltlose Auslieferung an ‚den Anderen‘ steht, während der „böse Jude“ als verstockter zionistischer Nationalist und Siedlerkolonialist betrachtet wird, dessen Ideen souveräner #Identität und Selbstverteidigung dem ewigen Frieden der postnationalen und multikulturellen #Gesellschaft im Wege stehen. Juden dürfen hier nur noch existieren, wenn sie ‚konvertieren‘, ihre Identität negieren und auf Selbstverteidigung verzichten.

https://www.youtube.com/watch?v=olTsLn9GqBg

fiel@diaspora-fr.org

Anarchist in the UK

David Graeber

En accès libre , émission publiée le 26/08/2017
Durée de l'émission : 82 minutes

Avant que David Graeber n’accepte l’invitation de Hors-Série, je n’avais lu de lui que deux ouvrages ; les deux plus courts disponibles en français. L’un consacré à #Occupy-Wall-Street et l’autre à l’ #anthropologie, sa discipline d’appartenance. J’avais ainsi évité de me coltiner le plus volumineux de ses livres : 5 000 ans d’ #histoire de la #dette. Pour l’occasion, j’ai donc englouti cette enquête monumentale. J’y ai découvert comment, derrière la prétendue évidence morale selon laquelle « il faut toujours payer ses dettes », se cache une violence insidieuse : la domination des créanciers sur les débiteurs. Ceux qui ont souscrit un jour à un prêt pour acheter leur véhicule, régler leurs factures ou payer leurs études connaissent cette violence, cette crainte de ne pouvoir rembourser, ils connaissent l'épée de Damoclès tenue par leur banquier. Le cas des pays africains, qui continuent de payer à leurs anciens colonisateurs une dette dont ils ont déjà remboursé vingt fois le montant initial, prouve combien l’endettement repose toujours sur un rapport de forces. Comme le dit le proverbe : « Si tu dois 100 000 dollars à la banque, elle te tient. Si tu lui en dois 100 millions, tu la tiens ».

Je me suis également plongé dans le dernier ouvrage de Graeber, consacré à la #bureaucratie. Avec une ironie mordante et des montagnes de données, l’auteur montre combien le #néolibéralisme, qui se présente comme un remède aux lourdeurs de l’ #Etat, pousse au contraire à son paroxysme la #bureaucratisation de nos existences. « Toute initiative gouvernementale conçue pour promouvoir les forces du marché aura pour effet ultime d’accroître le nombre total de réglementations, le volume total de paperasse et l’effectif total des agents ». L’Etat néolibéral ne manque jamais d’imagination pour rédiger des lois qui interdisent les semences artisanales, les #monnaies alternatives et les #solidarités collectives. Et, pendant qu’il se débarrasse de ses enseignants et de son personnel hospitalier, il octroie des milliards à des officines #privées auxquelles il confie d’inutiles missions de #consulting et de dangereuses missions de #surveillance. Mais le #libéralisme ne se contente pas d’intensifier la bureaucratie étatique ; il en fait de même pour la bureaucratie privée. Qui a été trimbalé deux heures au bout du fil pour résilier un contrat sait combien les #multinationales constituent des labyrinthes au moins aussi anxiogènes que les administrations publiques.

Au cours de notre entretien, nous avons discuté des quatre ouvrages mentionnés à l’instant, ainsi que de la #révolution-espagnole de #1936, de la #lutte des #Kurdes au #Rojava, de Michel #Foucault, de Donald #Trump, et d’autres choses encore. Sur chacun de ces thèmes, David Graeber expose sa pensée avec une clarté exemplaire. J’ai été frappé, en le lisant comme en l’écoutant, par le fait que David Graeber est un homme #entier. Il n’y a pas d’un côté l’ #anthropologue et de l’autre l’ #activiste, il n’y a pas de séparation entre celui que le New York Times décrit comme « l’un des #intellectuels les plus influents du monde » et le type en tee-shirt qui se ballade au festival de la #CNT. David Graeber fait fusionner la figure du #chercheur et celle du "militant. Et c’est peu dire que le mélange porte ses fruits ! Je vous laisse en juger…

#OccupyWallStreet #anarchiste #anarchie #anarchisme