#west_papoea

berternste2@diasp.nl

‘We willen niet eindigen als de Aboriginals in Australië, vernietigd door het systeem’

Vrij Nederland (€)

Hannah Zwaluw trekt als toerist door West-Papoea, het vroegere Nederlands-Nieuw-Guinea. Als journalist zou ze er niet binnenkomen. Ze ontmoet stamoudsten en activisten die zich onverschrokken uitspreken tegen de Indonesische machthebbers. ‘Het systeem vernietigt ons. De wereld moet weten wat hier gebeurt en Nederland in de eerste plaats.’ (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Postkaart uit koloniale tijd (illustratie niet uit Vrij Nederland)
.

De ojekjongens bij mij op de hoek zijn allemaal Papoea’s. De Gojek-chauffeurs bij wie ik in de auto stap zijn allemaal ‘migranten’, zoals de Papoea’s alle niet-Papoea’s noemen die in hun land wonen. In Jayapura zijn de migranten inmiddels in de meerderheid, zoals in alle steden in West-Papoea. Papoea’s leven in de marge van hun eigen hoofdstad.

De komst van de migranten begon mondjesmaat in de Nederlandse tijd en raakte in een stroomversnelling met de transmigratiepolitiek van Soekarno. Duizenden families van Java en andere overbevolkte eilanden kregen geld om in West-Papoea een nieuw leven te beginnen. Voor dat nieuwe leven werden bossen platgebrand. Zo werd plaats gemaakt voor rijstvelden en nieuwe dorpen. Dit alles onder het mom van de vooruitgang en eenheid van de Indonesische Republiek, waarvan iedereen, inclusief de Papoea’s, beter moest worden. Wat het opleverde: parallelle werelden, waarvan de ojeks en de Gojeks, de betelnoten en de koele café’s, maar twee voorbeelden zijn. (...)

[Juliana] Katebu voert rechtszaken over huiselijk geweld en voogdij maar ook over de schending van mensenrechten, landroof en arrestaties van vreedzame demonstranten. Zestien jaar geleden kwam ze naar Brussel met in haar tas 242 gedocumenteerde gevallen van marteling. Tijdens een rondetafelbijeenkomst voor de Europese Unie vertelde ze dat de Indonesische politie en Indonesische militairen Papoea’s systematisch en wijdverbreid martelen. Sindsdien is de onderdrukking alleen maar erger geworden en is het bijna onmogelijk om rechtszaken te winnen. Rechtszaken over mensenrechten zijn moeilijk, gevaarlijk en duur. (...)

Tolai, een vriend van Yane die de komende dagen met me meegaat naar interviews, zegt: het wemelt hier van de geheime politie in burgerkleding. ‘Ik haal ze er zo uit, ik herken ze aan hun lichaamstaal en gedrag. Ze rijden in grote auto’s, maar hebben geen baan. Het zijn migranten en ze werken met informanten, Papoea’s die hun ogen en oren zijn in ruil voor geld.’ (...)

Niemand praat graag over die ‘Daad van vrije keuze’ zoals de Indonesiërs het referendum [1969] noemden waarin de Papoea’s over hun lot mochten stemmen. Dat referendum was een voorwaarde in de Overeenkomst van New York uit 1962, waarin Nederland de macht overdroeg aan Indonesië. Wat de Papoea’s allang wisten, toonde historicus P.J. Drooglever van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis in 2005 aan met een vuistdikke studie: dat referendum was een farce. (...)

Talloze keren ontvluchtte [activiste Raga] Kogoya haar dorp als er gevechten uitbraken tussen Indonesische militairen en het bevrijdingsleger TPNPB. Na verloop van tijd kon ze altijd weer terugkeren, totdat Indonesië in 2018 duizenden soldaten stuurde als reactie op de moord van de TPNPB op zestien wegwerkers. De militairen namen hele dorpen over, staken huizen en scholen in brand. De spanning liep verder op toen de TPNPB in februari 2023 een Nieuw-Zeelandse piloot kidnapte, die eind september van dit jaar pas weer vrijkwam. De militairen sloten het gebied hermetisch af, de vrijheidsstrijders hielden zich schuil in de bergen. De weg naar huis was afgesneden. Kogoya kwam met haar gezin terecht in een vluchtelingendorp vlakbij Wamena. (...)

Ze vertelt over haar arrestaties, over martelingen waarvan ze getuige was, over een lijst van 56 namen van dorpsgenoten die omkwamen, onder wie kinderen en oude mensen, toen militairen op zoek waren naar de gekidnapte piloot. Over het leven van de duizenden Papoea’s die in eigen land op de vlucht zijn, over het gebrek aan eten en medicijnen. Over vrouwen die onvruchtbaar worden en mannen die aan de drank gaan. ‘We zijn aan het uitsterven. We willen niet eindigen als de Aboriginals in Australië, vernietigd door het systeem. Dus vertel ons verhaal. De wereld moet weten wat hier gebeurt, Nederland in de eerste plaats.’

Hele artikel

Vlag van West Papua

> Meer West Papoea op Diaspora*

> Meer West Papoea op mijn website

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #opm #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #mensenrechten

berternste2@diasp.nl

Vrijheid of de dood in West-Papoea

Vrij Nederland (€)

Hannah Zwaluw trekt als toerist door West-Papoea, het vroegere Nederlands-Nieuw-Guinea. Als journalist zou ze er niet binnenkomen. Ze tekent verhalen op van Papoea’s die op alle mogelijke manieren onder druk staan van de Indonesische machthebbers. ‘Wat hier gebeurt, is ecocide, wat hier gebeurt, is genocide in slow motion, wat in de hooglanden gebeurt, is marteling en doodslag.’

(Tekst loopt door onder de foto.)

Fotoportret van papoevrouw
.

Geen woord kunnen we met elkaar wisselen. Nog geen meter zit er tussen de zoeker van mijn camera en haar ogen. Ze zit op een kei langs de weg, haar magere benen voor zich uitgestrekt, twee tassen van stof aan haar voeten. In haar ogen lees ik het leed – direct en zonder woorden – van een leven dat begon toen de Nederlanders hier nog de dienst uitmaakten, en dat in de knop werd gebroken met de komst van de Indonesiërs, die in de jaren zestig Nederlands-Nieuw-Guinea overnamen en het land omdoopten tot de provincie West-Papoea. (...)

Nederland past dertien keer in West-Papoea. Op het eiland ligt het grootste regenwoud ter wereld, op het Amazonewoud en de Congobekken na, dat in rap tempo slinkt door de aanleg van plantages, houtbouw en mijnindustrie. Grote delen van de hooglanden hebben sinds een paar jaar het label Red Zone. Het zijn conflictgebieden waar de strijd oplaait tussen vrijheidsstrijders van de TPNPB en het Indonesische leger TNI. Meer dan 70.000 Papoea’s zijn op de vlucht geslagen. (...)

De Papoea’s die ik spreek, in achterafkamers en op verscholen plekken in het bos, zeggen: wat in West-Papoea gebeurt, is ecocide, wat hier gebeurt, is genocide in slow motion, wat verborgen in de hooglanden gebeurt, is marteling en doodslag. Het zijn mensenrechtenactivisten, kerkleiders, advocaten, lokale leiders van de verboden Organisatie Vrij Papoea (OPM) die hun leven niet zeker zijn. (...)

Doga waagde zeven jaar geleden zijn leven toen hij in het holst van de nacht met 1,8 miljoen handtekeningen de rivier overstak naar Papoea-Nieuw-Guinea. Teams van de KNPB waren heimelijk langs de dorpen gegaan om de handtekeningen te verzamelen. Papoea’s die tekenden, spraken zich uit voor een onafhankelijk West-Papoea. Ze willen rechtzetten wat er in 1969 misging, toen 1022 aangewezen Papoea’s onder zware intimidatie van militairen allemaal hun hand opstaken op de vraag of West-Papoea onderdeel van de Republiek Indonesië moest worden. Intussen is allang aangetoond dat deze ‘Daad van vrije keuze’ indruiste tegen alle regels van een vrij en rechtvaardig referendum. Met vele omwegen kwamen de 1,8 miljoen handtekeningen terecht bij de Verenigde Naties in Genève, waar ze ergens moeten rondzwerven, maar niemand weet er het fijne van. ‘Nooit zullen we opgeven’, zegt Doga. ‘Met alle mogelijke middelen strijden we voor een vrij West-Papoea. Dit is ons land, het is merdeka of de dood.’ Vrijheid of de dood. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #opm #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #mensenrechten

berternste2@diasp.nl

De oranje shirts in Papua zeggen veel. Ze zijn er niet vergeten dat Nederland inzette op zelfbestuur

Nederlands Dagblad (registreren of abonnement noodzakelijk)**

Gingen Marokkaanse burgers met de Tricolore de straat op toen Frankrijk bij het Europees kampioenschap voetbal het veld op kwam? Deden Keniaanse bewoners dat woensdagavond met de Union Jack om de Engelsen te steunen? (...)

Waar zoiets wel gebeurde? In West-Papua, dat tot 1962 nog Nederlands Nieuw-Guinea was. (...)

> Video bij NOS

We zien lange rijen ronkende motoren met het wapperende rood-wit-blauw en jongeren in oranje shirts ademloos voor hun tv zitten. (...)

Zeker, tegenover de Papoea’s heeft Nederland schuld. Sinds onze officiële aanwezigheid daar tot begin jaren vijftig schoten wij chronisch tekort met het economisch ontwikkelen van het land. Later onderhandelden we over maar zonder de Papoea’s over hun toekomst.

We zwegen toen Jakarta in 1969 de aan de Papoea’s beloofde volksraadpleging vervalste. En tot op vandaag maken we de afscheidswoorden van toenmalig premier De Quay niet waar: ‘Weest u ervan verzekerd dat we u niet zullen vergeten.’ (...)

Waarom dan toch die optochten met Nederlandse vlaggen? (...)

Papoea’s herinneren zich dat Nederland hun een eigen vlag en volkslied gaf, hen naar zelfstandigheid wilde leiden. (...)

Na 1962 kregen de Papoea’s geen zelfstandigheid maar werd hun met militaire onderdrukking een nieuwe kolonisator opgedrongen. De Indonesische macht heeft de Papoea’s niet tot vrienden maar tot vijanden gemaakt. Al die oranje shirts tonen Papoea-heimwee naar de tijd dat er hoop leefde op zelfbestuur. (...)

Karel Davids, emeritus hoogleraar Economische en Sociale Geschiedenis aan de VU (...) schrijft dat ‘de Papoea’s aan het begin van de jaren zestig bijna het punt hadden bereikt waarop ze als volk over hun eigen toekomst konden beschikken’. En hij concludeert dat de verantwoordelijkheid van het vroegtijdig beëindigen van alles waarop de Papoea’s vurig hoopten ‘beter in Jakarta, Washington en Moskou kan worden gelegd dan in Den Haag’.

De voor Cody Gakpo juichende Papoea’s hebben dat goed begrepen.

Hele artikel

> Nieuws uit West Papua (Op Diaspora*)

> Meer over West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (mijn website)

Tags: #nederlands #nederland #oranje #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #mensenrechten

berternste2@diasp.nl

‘Nederland, vergeet de bevolking van West-Papoea niet’

Wordt Vervolgd (Amnesty)

In aanloop naar de presidentsverkiezingen van half februari in Indonesië, bezoeken twee activisten Nederland en Brussel om aandacht te vragen voor het vergeten conflict in West-Papoea. ‘Er is gebrek aan alles: aan voedsel, zorg, onderwijs, medicijnen.’

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van arm met Morgenster-vlag
_ De Morgenstervlag (Bintang Kejora) is het symbool voor verzet en onafhankelijkheid van West-Papoea. In 1962 droeg Nederland West-Papoea over aan Indonesië, waarna de vlag direct werd verboden. Wie hem toch uithangt, riskeert een flinke gevangenisstraf. © Getty Images._

Nederland moet druk uitoefenen op de Indonesische overheid, vindt journalist Ataf uit West-Papoea. ‘Zodat de lokale bevolking niet wordt vergeten.’ Tegenover haar in het Utrechtse kantoor van mensenrechtenorganisatie Peace Brigades International zit de Indonesische activist Jup, met muts op en koffie in de hand. Hij geeft een klap op tafel. ‘We hebben meer vrijheid en bescherming nodig. Want er zijn te veel problemen in West-Papoea! We weten soms zelf niet waar te beginnen.’ (...)

In 2022 lieten de VN weten zich daar ernstig zorgen over te maken. Sinds de moord op een Indonesische generaal in 2021 door het West-Papoease Bevrijdingsleger TPNPB (Tentara Pembebasan Nasional Papoea Barat) zijn verdwijningen, moord en marteling, ook van kinderen, aan de orde van de dag. (...)

Volgens de VN zijn er tussen de 60 duizend en 100 duizend mensen op de vlucht geslagen. Journalist Ataf denkt dat het er veel meer zijn. Bovendien, zegt Jup, is er geen vrijheid van meningsuiting. En het onderwijs is slecht, er is veel ontbossing en discriminatie. ‘Er is gebrek aan alles’, gaat Ataf verder, ‘aan voedsel, zorg, onderwijs en medicijnen.’ (...)

Hele artikel

> Nieuws uit West Papua (Op Diaspora*)

> Meer over West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (mijn website)

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #mensenrechten

berternste2@diasp.nl

Excuses aan het volk van West-Papua

NieuwWij

Zo zouden de excuses van de Nederlandse regering eruit kunnen zien.

Nu het Nederlandse kabinet ten opzichte van verschillende partijen excuses heeft aangeboden wegens wangedrag in het verleden, doet Aad Kamsteeg – betrokken bij Stichting Zelfbeschikking aan Molukkers en Papoea’s – een suggestie om dit nu ook aan het volk van de Papoea’s te doen. Zijn tekstvoorstel delen we hieronder [hier: fragmenten]. (...)

(Tekst loopt door onder de kaart.)

Kaart van Indonesië en West Papua

Wij betreuren het dat, anders dan dat met vroegere koninkrijksdelen Suriname en de Antillen gebeurde, Nederlandse kabinetten na de bestuursovername en soevereiniteitsoverdracht in respectievelijk 1962 en 1969 vrijwel nooit publieke aandacht aan de vaak dramatische ontwikkelingen in West Papua hebben besteed. Daardoor werd ons land mede verantwoordelijk voor het trieste feit dat er een schrikbarend gebrek aan kennis is ontstaan over uw volk en de omstandigheden waarmee u te maken hebt gekregen. (...)

In verband met deze in 1952 beloofde ontwikkeling erkennen wij dat de Nederlandse staat sinds haar formeel vastgelegde aanwezigheid eind 19e eeuw in het westelijk Nieuw-Guinea chronisch tekort is geschoten in het economisch ontwikkelen van uw land. (...)

Wij bieden ook onze verontschuldigingen aan voor het feit dat wij u in het onderhandelingsproces met de Republiek Indonesië in 1962 zijn vergeten. Er werd veel over, maar altijd zonder u onderhandeld. Wij erkennen dat dit onlogisch was. Onder Nederlands gezag was in april 1961 immers een Nieuw-Guinea Raad geïnstalleerd. Dit parlement sprak in een motie van 16 februari 1962 uit dat ‘het Nederland voortaan niet vrij zal staan veranderingen aan te brengen in de status van Nieuw-Guinea zonder toesteming van de Raad als vertegenwoordiger van de bevolking’. Indien er dan toch met de Indonesiërs gesproken zou moeten worden, wilde u daar wel bij betrokken worden. Dat laatste is helaas niet gebeurd. (...)

Op 19 november van dat jaar kwamen ‘gedrag en resultaat’ bij de voor u in het Akkoord van New York toegezegde ‘ Daad van vrije keuze’ aan de orde in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Het Nederlandse kabinet liet toen weten dat het resultaat werd ‘erkend en zich Nederland zich eraan zou houden’.

Wij erkennen dat deze mededeling voor uw volk niet alleen beledigend was, maar bovendien politiek schadelijk. Ook toen kon immers al worden vastgesteld dat de wijze waarop de Republiek Indonesië de act of free choice van 14 juli tot 2 augustus 1969 had georganiseerd haaks stond op het door de Algemene Vergadering (15 dec. 1960; art. 73e Handvest) vastgelegde beginsel dat het peilen van de mening van een bevolkingsgroep moet plaatsvinden op basis van een ‘democratisch proces en algemeen kiesrecht voor volwassenen’.

Mede door ons uitblijven van een publiek protest werkte ons land eraan mee dat uw volk tot op de huidige dag een eerlijke uitoefening van het recht op zelfbeschikking is onthouden. (...)

In het verlengde hiervan ligt ons politieke tekortschieten in het reageren op de publicatie uit november 2005 Een daad van vrije keuze, De Papua’s van westelijk Nieuw-Guinea en de grenzen van het zelfbeschikkingsrecht. (...)

Deze voor Indonesië uiterst kritische en vuistdikke studie werd door Nederlandse kabinetten nooit in het parlement aan de orde gesteld. Toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Bernard R. Bot stelde dat hij “geen enkele verplichting voelt ten opzichte van Papoea, niet moreel en ook niet politiek. Papoea is nu van Indonesië”.

Wij bieden onze verontschuldiging aan zowel voor ons politieke doodzwijgen als de moreel laakbare opmerking van minister Bot.

Wij bieden ons excuus eveneens aan voor het feit dat Nederland sinds 1962 nooit meer heeft gedaan dan het achter de schermen, op louter diplomatieke wijze kenbaar maken van onze verontrusting over de door tal van mensenrechtenorganisaties gesignaleerde schending van universeel erkende burgerlijke rechten en vrijheden in West-Papua. (...)

Volledige tekst

> Nieuws uit West Papua (Op Diaspora*)

> Meer over West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (mijn website)

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #mensenrechten

berternste2@diasp.nl

Hoog spel in de Oost

De Groene Amsterdammer

De (sic!) drieluik Hoog spel in de Oost over hoe Nederland bijna betrokken raakte bij het uitbreken van de Derde Wereldoorlog. (...)

Over de pijnlijke periode waarin Nederland in Oost-Azië in twee hoofdstukken tot dekolonisatie werd gedwongen. Het eerste en grootste van 1945 tot ’49 waarin Nederland Poetin voorging in taalvervalsing door oorlog ‘politionele actie’ te noemen. Het kleinere door bij het afstand doen van Insulinde Nieuw-Guinea uit de boedel te lichten, om redenen van grondstoffen en prestige (Luns: ‘een volk zonder koloniën is een half volk’) en met morele verplichting jegens de bevolking als verlichtingsargument. Verplichting die kennelijk pas urgent werd toen het gebied naar een ander dreigde te gaan. Wat resulteerde in toenemende spanning tussen jong Indonesië en oud Nederland, met Boem Soekarno en Joseph Luns als markante aanvoerders. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van militairen in het oerwoud
.

Verstopte Russische onderzeeërs lagen klaar met de officiële opdracht om op moment X het Hollandse fregat voor Nieuw Guinea’s zuidkust te torpederen, de Koude Oorlog in een Reële Derde Wereldoorlog veranderend met ons landje als katalysator. Het scheelde uiteindelijk maar een oogwenk. Directe familie dus van de haast gelijktijdige Cuba-crisis. (...)

Het lachen vergaat je totaal als je je realiseert dat de Papoea’s (geen ‘volk’ maar talloze stammen en talen) eerst slachtoffer werden van Nederlands kolonialisme, net als de Indonesiërs, maar minder object van het ‘beschavingsoffensief’ want minder ‘bruikbaar’. En tussen 1949 en 1962 wel vol in de aandacht als object van opvoeding tot autonomie (met één vlag die stammen moest verbinden, wat tegelijk zowel potsierlijk als tragisch is; met één staat plus verkiezingen), maar eindigend als wingewestbewoners van een genadeloos uitbuitend, onderdrukkend Indonesië. De reeks sluit af met de schatting van tussen honderdduizend en driehonderdduizend vermoorde Papoea’s, resultaat van een ‘stille genocide’. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Docuserie over ‘blinde vlek in ons collectieve geheugen’: de strijd om Nieuw-Guinea (De Volkskrant)

> Nieuws uit West Papua (Op Diaspora*)

> Meer over West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (mijn website)

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #Free_Papua_Movement #Organisasi_Papua_Merdeka #OPM #mensenrechten #morgenster #TNPB

berternste2@diasp.nl

Docuserie over ‘blinde vlek in ons collectieve geheugen’: de strijd om Nieuw-Guinea

De Volkskrant

Ook na de onafhankelijkheid van Indonesië in 1949 weigerde Nederland Nieuw-Guinea op te geven. De docuserie Hoog spel in de Oost toont hoe Nederlandse militairen tot op de dag van vandaag worstelen met de strijd die ze daar voerden – en hoe dichtbij een Derde Wereldoorlog kwam. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van militairen en papua’s
Beeld uit ‘Hoog spel in de Oost’.Beeld BNNVara/De Haaien.

In Hoog spel in de Oost reconstrueert documentairemaker Foeke de Koe () nauwgezet en met krachtige archiefbeelden een opzienbarende episode in de geschiedenis die van Nederland en Nieuw-Guinea kortstondig het centrum van de wereldpolitiek maakte. In de driedelige serie, geproduceerd door De Haaien in opdracht van BNNVara, werkt De Koe soepel en in chronologische volgorde toe naar de climax.

In 1962 dreigde door de halsstarrige houding van de regering, minister van Buitenlandse Zaken Joseph Luns vooral, een gewapend conflict dat had kunnen escaleren tot een nieuwe, Derde Wereldoorlog. De inzet was het westelijk deel van Nieuw-Guinea, het grootste tropische eiland ter wereld met een surplus aan kostbare bodemschatten en strategisch van groot belang.

Ook na de onafhankelijkheid van Indonesië in 1949 had Nederland geweigerd de kolonie op te geven. Ondanks aanhoudende druk van de Amerikanen en een steeds agressievere koers van de Indonesische president Soekarno, gesteund door Rusland, bleef Nederland volharden in wat een ‘beschavingsmissie’ en een ‘beschavingsoffensief’ werd genoemd. (...)

Al rond 1955 was het ‘beschavingsoffensief’ begonnen, ook – of wellicht vooral – vanwege economische motieven. Nieuw-Guinea was een potentiële goud- en kopermijn van enorme omvang, een lucratief wingewest dat de belangstelling had van bedrijven als Philips, KLM en Unilever. (...)

Zo werd Nieuw-Guinea een nieuwe frontlinie in de Koude Oorlog. (...)

De beelden van Nederlandse militairen die patrouilleren in de tropische jungle, op zoek naar Indonesische parachutisten, doen denken aan dat andere, veel grotere en veel langere conflict in Azië [Viet Nam]. ‘Ook dit conflict was echt een oorlog, met honderden Nederlandse jongens die ver weg van huis voortdurend gevaar liepen.’

Zo’n 30 duizend Nederlandse militairen, veelal dienstplichtigen, werden destijds uitgezonden naar Nieuw-Guinea, vaak zonder voorbereiding of training voor guerillaoorlogsvoering. De Koe sprak met een half dozijn veteranen en hoorde schrijnende verhalen. (...)

Met de soevereiniteitsoverdracht van het westelijk deel van Nieuw-Guinea begon voor de Papoea’s, een periode van onderdrukking en geweld die tot op de dag van vandaag voortduurt. De ‘pionnen op het schaakbord van de wereldpolitiek’, zoals De Koe ze noemt, zijn door de wereld in de steek gelaten. (...)

Hoog spel in de Oost, 23 augustus, 30 augustus en 6 september op NPO 2, 22.10 uur, BNNVara.

Hele artikel

> Nieuws uit West Papua (Op Diaspora*)

> Meer over West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (mijn website)

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #Free_Papua_Movement #Organisasi_Papua_Merdeka #OPM #mensenrechten #morgenster #TNPB

berternste2@diasp.nl

Koloniale pijn: Papoeavlag niet gewenst tijdens defilé Veteranendag

Hard//hoofd

24 juni was het Veteranendag, een dag die gemengde gevoelens oproept bij een deel van de Papoea-gemeenschap in Nederland, zo ook bij de jonge Iskandar Bwefar. Tijdens de 10e editie in 2014 werd hij hardhandig door de politie opgepakt toen hij met de Morgenstervlag naar de Nieuw-Guinea veteranen wilde zwaaien. Ordeverstoring zou de reden zijn, maar volgens hem speelde er iets anders. Acht jaar geleden was het de oud-militairen voor het eerst verboden tijdens het veteranendefilé te lopen met de Morgenster, de vlag van de Papoea’s. Waarom gebeurde dat? En wat had Iskandar Bwefar met die veteranen te maken? (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van hardhandige aanhouding
.

Nieuw-Guinea is Nederlands laatste kolonie in de Oost. Na de Indonesische onafhankelijkheid, eind 1949, blijft dit gebied onderdeel van het koninkrijk. Inzet is om de Papoea’s te begeleiden bij de vorming van een onafhankelijke staat. Maar Indonesië heeft zijn zinnen gezet op inlijving van het gebied en het conflict om Nieuw-Guinea escaleert snel. Tussen 1950 en eind 1962 zendt de regering in Den Haag maar liefst 30.000 soldaten naar het gebied. Eind jaren vijftig duiken steeds meer Indonesische infiltranten op. Op 5 april 1961 krijgen de Papoea’s een eigen parlement, de Nieuw-Guinea Raad. Aan de democratische verkiezingen hiervoor doen de Papoea’s met groot enthousiasme mee. In sommige kiesdistricten is de opkomst negentig procent. Op 1 december 1961 wordt de vlag van de Papoea’s voor het eerst officieel gehesen, naast de Nederlandse driekleur. De nieuwe vlag bevat ook de kleuren rood, wit en blauw, een symbolische keuze van ontwerper Nicolaas Jouwe. (...)

Maar Nederland trekt in het conflict om Nieuw-Guinea aan het kortste eind. Op het slagveld van de internationale politiek maakt de Indonesische president Soekarno strategisch gebruik van de Amerikaanse vrees voor de groeiende Sovjetinvloed in dit deel van de wereld. Daarnaast weet hij het nieuwe netwerk van gedekoloniseerde landen in Afrika en Zuidoost-Azië aan zich te binden en voorkomt zo dat Papoeanationalisten hierbij aansluiting vinden. In dit door de grootmachten gedomineerde steekspel kiest Nederland eieren voor zijn geld en laat de beloften aan de Papoea’s voor wat ze zijn. In de zomer van 1962 gaat de Nederlandse regering onder Amerikaanse druk akkoord met een spoedig vertrek en met de overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië. De Papoea’s blijven verdrietig en vol ongeloof achter. Ook voor de militairen is de afloop bitter. Weinigen kunnen zich onttrekken aan het gevoel dat hun vertrek neerkomt op verraad van de Papoea’s. (...)

Indonesië heeft zich in de jaren voorafgaand aan 2014 actief ingespannen om de Morgenster te laten verbieden tijdens Veteranendag. Zo kreeg Hans Hillen tijdens zijn ambtsperiode als minister van Defensie in het kabinet Rutte I, bezoek van de Indonesische ambassadeur Retno Marsudi. ‘Ze vroeg me of ik kon regelen dat de vlag niet meer gevoerd zou worden tijdens het defilé’, herinnert Hillen zich desgevraagd. ‘Ze kon het zich niet voorstellen dat tijdens een officiële parade een revolutionaire vlag langs de koning werd gedragen.’ In de Indonesische provincie Papua, zoals voormalig Nederlands Nieuw-Guinea nu heet, is het verboden de Morgenster te hijsen. Er staan straffen tot vijftien jaar gevangenis op. Hillen: ‘Ik heb de ambassadeur verteld dat de vlag voor ons en voor de veteranen geen revolutionair symbool is. Die vlag symboliseert het verbond dat deze veteranen voelen met de Papoea’s en Nieuw-Guinea. Daarop zei ze dat ze dat niet kon uitleggen in Jakarta. Waarop ik zei: en dat is nou precíes uw taak.’ (...)

Hele artikel

> Meer nieuws uit West Papua (Op Diaspora*)

> Meer over West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (mijn website)

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #indonesie #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #morgenster #veteranendag

berternste2@diasp.nl

We hebben te lang gezwegen over de Papoea’s

Trouw

Er is alle reden voor Nederland om zich te excuseren voor het leed dat de Papoea's is gedaan. Daarvoor is het niet te laat, stelt Maarten van der Schaft.

Op 15 augustus 2023 is het 61 jaar geleden dat de Nederlands–Indonesische overeenkomst over Nieuw-Guinea werd gesloten, met waarborgen voor het lot van de Papoea’s. Papoea-leiders als Frans Kasiepo en Johan Ariks droegen al tijdens de dekolonisatie-onderhandelingen midden vorige eeuw het idee aan van een zelfbeschikkingsrecht voor hun volk. Zij achten zich Melanesiërs, geen Indonesiërs.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van demonstrant met vlag
De Morgenstervlag mag niet meer meegedragen in het défilé op Veteranendag. Papoea's demonstreren er wel mee op het Malieveld. Beeld ANP.

Een stemming onder tribale Papoea-leiders hierover (in 1969) werd door de Indonesiërs gemanipuleerd en het zelfbeschikkingsrecht afgewezen. Sinds die tijd is er geen moment echte vrede geweest in het voormalige gebiedsdeel en heeft Nederland gezwegen of weggekeken.

Door massale migratie naar West-Papoea uit andere delen van Indonesië, wordt het autochtone Papoea-volk vreemdeling in eigen land. Achteraf valt de Nederlandse naïviteit op om zonder voorwaarden te gaan onderhandelen met Soekarno. In 1962 nam Nederland bij monde van minister-president Jan de Quay afscheid van de Papoea’s: “Kijk vooruit met vertrouwen in de rechtvaardigheid van Uw zaak en wees verzekerd dat wij U niet zullen vergeten”. Ook koningin Juliana sprak in soortgelijke bewoordingen.
Morgenster

Maar de Papoea’s kregen na 1969 te maken met repressieve kolonisatie door Indonesië. Dat leidde tot politieke arrestaties, martelingen, zelfs moorden, onderdrukking van vrijheid. (...)

Maar Nederland fixeert zich eenzijdig op verzoening met Indonesië, mede vanuit economische belangen. (...)

Internationaal kan Nederland binnen VN-organen initiatieven van Papoea-buurlanden als Papoea-New- Guinea en Fiji ondersteunen. (...) In november 2022 pleitte hoogleraar oriëntalistiek Henk Schulte Nordholt al voor een Kamercommisie van buitenlandse zaken om het Papoea- vraagstuk op de Europese agenda te zetten. (...)

Werk aan de winkel dus, om gerechtigheid na te jagen voor een geprangd en vrijheidslievend natuurvolk, dat blijft geloven in de Morgenster.

Hele artikel

> Meer nieuws uit West Papua (Op Diaspora*)

> Meer over West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (mijn website)

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #indonesie #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #Free_Papua_Movement #Organisasi_Papua_Merdeka #OPM #mensenrechten #morgenster #TNPB

berternste2@diasp.nl

Deze verboden vlag staat symbool voor een lange en nog altijd voortdurende strijd voor soevereiniteit

De Volkskrant

In 2014 kwam de Morgenster even landelijk in het nieuws, daarna zakte de vlag weer weg uit het collectieve geheugen. De betekenis ervan mag in Nederland bijna zijn vergeten, voor de Papoea’s staat de Morgenster voor hun ideaal van een onafhankelijke republiek. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding van de vlag.)

Foto van vlag
Vlag van een onafhankelijk West Papua, bijgenaamd Morgenster.

Het is de veteranen die zaterdag door het organiserend comité voor het eerst verboden te defileren met de Morgenster, tot hun verontwaardiging en verdriet. Onder deze vlag streden ze begin jaren zestig voor het behoud van Nederlands Nieuw-Guinea. Hun strijd voor het ideaal van de Papoea’s, een eigen onafhankelijke natie, ging uiteindelijk verloren en Nieuw-Guinea werd een provincie van Indonesië. De episode waarin deze Papoeadroom vermalen raakte door geopolitieke belangen is een bijna vergeten hoofdstuk uit de Nederlandse koloniale geschiedenis. (...)

De Morgenster wordt op 1 december 1961 voor het eerst officieel gehesen in Hollandia, de hoofdstad van Nederlands Nieuw-Guinea. Het is een van de hoogtepunten van de Nederlandse inzet om de Papoea’s naar zelfstandigheid te leiden. Op 5 april van dat jaar is een democratisch verkozen parlement geïnstalleerd: de Nieuw-Guinea Raad. De voorzitter is volgens koloniaal gebruik een Nederlander, maar hij wordt geflankeerd door twee toekomstige Papoealeiders: Markus Kaisiëpo en Nicolaas Jouwe. Zij behoren tot het kader dat Nederland sinds eind jaren veertig opleidt nadat Indonesië onafhankelijk is geworden, maar Nieuw-Guinea Nederlands is gebleven. (...)

Als uiting van hun aspiraties kiezen de Papoea’s een vlag, een volkslied en een wapen met de spreuk ‘One People One Soul’. Op 1 december 1961 wappert de Morgenster naast de Nederlandse vlag voor het parlementsgebouw. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding van de vlag.)

Foto van aanbieden van vlag
Een delegatie van de Nieuw-Guinea Raad biedt in Hollandia een manifest aan aan de Nederlandse gouverneur, waarin de naam, de vlag en het volkslied van de beoogde onafhankelijke republiek West-Papoea staan vastgelegd. Beeld: Nationaal Archief.

Met argusogen kijkt het nieuwe parlement naar de politieke en militaire inspanningen die Indonesië zich getroost om Nieuw-Guinea in handen te krijgen. De strijd escaleert. (...)

Op het slagveld van de internationale politiek maakt de Indonesische president Soekarno handig gebruik van de vrees van de Amerikanen voor verdere Sovjetinvloed in dit deel van de wereld. Daarnaast weet hij het nieuwe netwerk van gedekoloniseerde landen in Afrika en Zuidoost-Azië aan zich te binden en voorkomt zo dat Papoeanationalisten hierbij ook aansluiting vinden. In dit door de grootmachten gedomineerde steekspel kiest Nederland eieren voor zijn geld en laat de beloften aan de Papoea’s voor wat ze zijn. In de zomer van 1962 gaat de Nederlandse regering onder Amerikaanse druk akkoord met een spoedig vertrek en met de overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië. De Papoea’s blijven verdrietig en vol ongeloof achter. (...)

De ‘Nieuw Guinea-kwestie’ sijpelt weg uit het collectieve geheugen, maar voor de Papoea’s in Nederland gaat de strijd door. Op 1 december hijsen zij én tal van veteranen elk jaar de Morgenster.

Hele artikel

> Meer over West_Papua

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #indonesie #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #Free_Papua_Movement #Organisasi_Papua_Merdeka #OPM #mensenrechten #morgenster #TNPB

berternste2@diasp.nl

NZ pilot's kidnappers tell Indonesia to negotiate

BBC News

Separatists in Indonesia's Papua region who took a New Zealand pilot hostage in February have told authorities to stop searching for him, and to start negotiating.

Philip Mehrtens was kidnapped after landing his plane in Papua's remote mountainous province of Nduga.

He is being held by West Papua National Liberation Army (TPNPB) fighters. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van gijzelaar en gijzelnemers
Philip Mehrtens with TPNPB fighters in video footage sent to the BBC in February.

Papuan rebels seeking independence from Indonesia have previously issued threats and even attacked aircraft they believe to be carrying personnel and supplies for Jakarta.

Conflicts between indigenous Papuans and the Indonesian authorities are common, with pro-independence fighters mounting more frequent attacks since 2018.

The region is divided into two provinces, Papua and West Papua. It is separate from Papua New Guinea, which was given independence by Australia in 1975.

Complete article

> More on West Papua

Tags: #nederlands #nederland #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #indonesie #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #Free_Papua_Movement #Organisasi_Papua_Merdeka #OPM #mensenrechten #morgenster #TNPB

berternste2@diasp.nl

Hoe rebellen in West-Papoea piloot Philip Merhtens inzetten voor een mediacampagne

Trouw

Het lijkt een foto uit een andere tijd, maar ze werd vorige maand genomen in de jungle van West-Papoea en dook deze week online op. Twee rebellen van het West-Papoea-bevrijdingsfront (TNPB) houden Philip Mehrtens (37) vast, een piloot uit Nieuw-Zeeland, die zij hebben gegijzeld. Twee anderen poseren op de voorgrond met zware automatische wapens. Alle vier zijn getooid met veren in hun hoofddoeken en kralenkettingen om hun nek.

Op een andere foto is rebellenleider Egianus Kogoya te zien met zijn dreadlocks. Hij steekt zijn vuist op terwijl hij trots onder de vleugel zit van het in beslag genomen eenmotorige vliegtuigje dat normaal gesproken medicijnen en voedsel naar afgelegen gebieden brengt. De foto’s verschenen op sociale media om de lokale bevolking te informeren en druk te zetten op de Indonesische regering.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van rebellenleider bij vliegtuig
Rebellenleider Egianus Kogoya poseert in West-Papoe bij het vliegtuig van de gegijzelde Nieuw-Zeelandse piloot.Beeld via REUTERS.

Het Indonesische leger zegt de rebellengroep in West-Papoea, die de piloot sinds 7 februari heeft ontvoerd, te hebben omsingeld. De veiligheidstroepen zitten met een dilemma: hard ingrijpen of wachten op een diplomatieke oplossing. Het lijkt erop dat voorlopig gekozen is voor het laatste.

Het TNPB streeft naar afscheiding van Indonesië. Het wil Philip Mehrtens pas vrijlaten als de regering in Jakarta de regio autonomie geeft en haar troepen terugtrekt. (...)

Na de Tweede Wereldoorlog werd het oostelijk deel van Papoea zelfstandig, maar West-Papoea kwam in 1969 bij Indonesië, dat een enquête had gehouden onder auspiciën van de Verenigde Naties. Daarbij werd aan slechts 1025 voorgeselecteerde mensen op West-Papoea gevraagd of ze aansluiting bij Indonesië wilden of niet. De uitslag was voorspelbaar en unaniem: aansluiting bij Indonesië.

Sindsdien broeit het. Verschillende onafhankelijkheidsbewegingen met gewapende takken bonden de strijd aan met het centrale gezag in Jakarta en ook onderling waren er schermutselingen. In 2018 kwam daar verandering in. De rebellengroepen gingen samenwerken onder de vlag van de TNPB, die ook een ‘oorlogsverklaring’ deed uitgaan naar Indonesië. Sindsdien is het conflict geëscaleerd en het aantal aanvallen fors opgevoerd. (...)

Hele artikel

> Meer West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (op Diaspora)

> Meer West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea (op mijn website)

Tags: #nederlands #nederland #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #indonesie #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #Free_Papua_Movement #Organisasi_Papua_Merdeka #OPM #mensenrechten #morgenster #TNPB

berternste2@diasp.nl

Gijzelingsdrama brengt sluimerend conflict West-Papoea aan het licht

NRC

West-Papoea - De Nieuw-Zeelandse piloot Philip Mark Mehrtens wordt vastgehouden door rebellen van het West-Papoea Nationale Bevrijdingsleger (TPN-PB) in een gebied waar al decennia een vergeten conflict heerst. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van geijzelaar en gijzelnemers
De Nieuw-Zeelandse piloot Philip Mark Mehrtens temidden van zijn gijzelnemers van het West-Papoea Nationaal Bevrijdingsleger. Die eisen in ruil voor zijn vrijlating erkenning van de onafhankelijkheid van Papoea. Foto West-Papoea Nationaal Bevrijdingsleger via Reuters.

„Het is een geval van op het verkeerde moment op de verkeerde plaats”, zegt West-Papoea-onderzoeker Cammi Webb-Gannon over Mehrtens’ gijzeling. Ze leidt het West-Papoea-project aan de universiteit van Wollongong in Australië en zet zich in voor een vreedzame oplossing van het conflict. „Dit was een opportunistische actie. Het geeft aan dat de West-Papoea’s de hoop aan het verliezen zijn.” (...)

Aan de andere kant van de grens liggen Papoea en West-Papoea, samen vaak aangeduid als West-Papoea, provincies van Indonesië. De onafhankelijkheidsstrijd in West-Papoea woedt al decennia, maar haalt slechts bij uitzondering de internationale krantenkoppen.

De gewapende groep TPN-PB, door Indonesië beschouwd als terroristische beweging, ontstond in de jaren zestig. West-Papoea was onderdeel van de voormalige Nederlandse kolonie Nederlands-Nieuw-Guinea, en bleef na de onafhankelijkheid van Indonesië in 1949 bij Nederland horen. Onder internationale druk stelde Nederland in 1961 onafhankelijkheid in het vooruitzicht. West-Papoea kreeg een eigen vlag, de Morgenster, en een volkslied. „Men was bezig zich voor te bereiden op onafhankelijkheid”, zegt Webb-Gannon. (...)

In 1962 sloten Nederland en Indonesië het zogeheten New York Agreement in het hoofdkwartier van de Verenigde Naties. Een jaar later werd Papoea ingelijfd door Indonesië, met goedkeuren van de internationale gemeenschap. De belofte was dat de Papoea’s een paar jaar later via een referendum over hun lot mochten beslissen, maar die verkiezingen waren een farce. In plaats van een referendum voor alle inwoners te organiseren, selecteerde Indonesië in 1969 een raad van ruim duizend tribale leiders, die onder grote druk voor aansluiting bij Indonesië kozen. (...)

Papoea en West-Papoea zijn enorm rijk aan grondstoffen zoals goud, koper en hout. Een van de grootste goud- en kopermijnen ter wereld ligt in Papoea. Toch leeft de lokale bevolking in armoede en wordt regelmatig opgejaagd door de Indonesische autoriteiten. Mensenrechtendeskundigen van de Verenigde Naties waarschuwden een jaar geleden voor de situatie in de achtergestelde Indonesische provincies. Er zijn beschuldigingen van grootschalige executies, verdwijningen en martelingen door Indonesische ordetroepen. (...)

[Cannon-Webb] stelt dat het doel, een onafhankelijk West-Papoea, grote steun heeft bij de lokale inheemse bevolking. Maar geweld wordt door de meerderheid afgekeurd. (...)

Hele artikel

> Meer West Papua | Nederlands Nieuw-Guinea

Tags: #nederlands #nederland #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papoea #papua #west_papua #west_papoea #indonesie #gijzeling #West-Papoea_Nationale_Bevrijdingsleger #TPN-PB #west-papoea #daad_van_vrije_keuze #act_of_free_choice #volksstemming #Free_Papua_Movement #Organisasi_Papua_Merdeka #OPM #mensenrechten #morgenster

berternste2@diasp.nl

Nederlandse journalisten zouden zeker ook het grotendeels vergeten conflict tussen de papuabevolking van voormalig Nederlands Nieuw-Guinea en het Indonesische bewind beter moeten volgen.

We breken een lans voor vergeten conflicten en catastrofes

Trouw

(...) Maar door de oorlog in Oekraïne en de coronapandemie raakten wel heel veel andere conflicten uit beeld en dat is geen goede ontwikkeling.

Een van de ergste conflicten teistert al tijden Zuid-Soedan. (...)

Afrika kent meer conflicten die de laatste tijd meer in de vergeethoek belandden: Somalië, Eritrea, Congo, Centraal-Afrikaanse Republiek, Soedan. De lijst is nog veel langer. (...) De Rohingya uit Myanmar, de dramatische situatie op Haïti of in Venezuela, een paar jaar lang kwamen er beduidend minder reportages over deze conflicten of crises.

De oorlog aan de rand van Europa met Rusland als de nieuwe pariastaat slokte het afgelopen jaar alle aandacht op. (...) Door de focus op Oekraïne kunnen er belangrijke trends aan de aandacht ontsnappen.

Zo verslechterde de toestand van de democratie in Afrika het afgelopen decennium. (...)

China’s macht in de wereld groeit mogelijk nog harder, ook in Afrikaanse en andere Aziatische landen. (...)

We kunnen het ons eigenlijk niet permitteren conflicten te ‘vergeten’.

Hele artikel

Illustratie

Tags: #nederlands #nederland #media #journalist #journalistiek #nieuws #vergeten_nieuws #conflicten #vergeten_conflicten #krant #tv #radio #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papua #papoea #west_papua #west_papoea #geopolitiek #soedan #somalie #eritrea #congo #car #centraal-afrikaanse_republiek #myanmar #Rohingya #haiti #venezuela #rusland #oekraine #china #midden-oosten

berternste@pod.orkz.net

In Papoea vechten de vrouwen voor het bos, de mannen verkopen het liever

De Volkskrant

Afgelopen jaren werd er ongeveer 1 miljoen hectare oerwoud omgehakt in Papoea, en bedrijven maken van de lokale cocktail van corruptie, conflict en militarisatie gebruik om nog veel meer te kappen. ‘Ze doen alsof Papoea een leeg land is waar niemand woont.’ (...)

In Papoea is de afgelopen jaren ongeveer 1 miljoen hectare oerwoud omgehakt voor plantages, en volgens ngo’s zijn er plannen voor vele miljoenen hectares meer. Het voormalige Nederlands Nieuw Guinea bestaat voor 83 procent – 33,8 miljoen hectare – uit ontoegankelijke jungle. Het is daarmee, na het Amazonegebied en Congo, het derde regenwoud van de wereld. (...)

Samen komen [Feronika Manimbu en Rosita Tecuari] in Europa steun zoeken voor hun ongelijke gevecht – tegen palmoliereuzen, houtdieven, immigranten, militairen en politiechefs. Soms zelfs tegen hun eigen mannen.

Hoe dat in zijn werk gaat is vastgelegd in een rapport met de titel: Er zijn geen vogels meer (Burung Tidak Ada Lagi), van de Indonesische ngo AJAR. (...)

(De tekst loopt door onder de foto.)

Foto van Papoea-vrouwen Rosita (links) en Veronika in het Haagse bos
Papoea-vrouwen Rosita (links) en Veronika in het Haagse bos in de stromende regen. Beeld Daniël Rosenthal / de Volkskrant.

Papoea is een gebied dat sinds de jaren ’60 geldt als ‘roerig’. Nederland had het achtergelaten met de belofte van onafhankelijkheid, en om die onafhankelijkheidsdrang te smoren, heeft Indonesië het gebied tot op de dag van vandaag zwaar gemilitariseerd.

Een cocktail van corruptie, conflict en ongebreideld militair gezag heeft geleid tot een officieuze noodtoestand waarin buitenlandse journalisten en ngo’s niet welkom zijn. (...)

Bedrijven maken van de situatie gebruik door in Papoea de spelletjes te spelen waarmee ze elders niet meer wegkomen; geknoei met vergunningen, intimidatie van de lokale bevolking, of omkoperij. (...)

Voor de vrouwen is het bos ‘het hart en de stem’ van hun cultuur. Het bos is hun hartslag. Daarom staan de vrouwen nu vooraan bij demonstraties, zij dienen petities in, vechten vergunningen aan, dwingen bedrijven te stoppen met het kappen van bomen – en worden daarvoor bedreigd door het aparat, zoals leger en politie in Indonesië in één woord worden samengevat.

Hele artikel

> Meer West_Papua

Tags: #nederlands #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #west_papua #west_papoea #papoea #papua #kolonie #zelfbeschikking #recht_op_zelfbeschikking #act_of_free_choice #daad_van_vrije_keuze #dekolonisatie #mensenrechten #transmigratie #racisme #discriminatie #autonomie #Verenigde_Bevrijdingsbeweging_voor_West-Papua #ULMWP #politieke_gevangenen #referendum #volksstemming #National_Commission_on_Human_Rights #Komnas_HAM #Humanitarian_Team_for_Intan_Jaya #boeken #opm #Organisasi_Papua_Merdeka #Organisatie_Vrij_Papoea #biak #melanesie #mijnbouw #g20 #energie #energietransitie #biodiversiteit #ajar

berternste@pod.orkz.net

De G20 in Indonesië: kolonialisme in een groen jasje

NRC

Door de groeiende vraag naar elektrische auto’s wordt kolonialisme in een groen jasje gehuld, want de mijnbouw die hiervoor nodig is, gebeurt ook in het door Indonesië bezette gebied West-Papoea, schrijven Raki Ap, Julia Jouwe en Anne-Linn Machielsen. (...)

Maar voor de transitie naar elektrische auto’s zijn er vele mineralen en metalen nodig. En dit leidt tot bizarre cijfers. Volgens schatting van het Internationaal Energie-Agentschap (IEA) stijgt bijvoorbeeld de vraag naar koper de komende twintig jaar met 28 keer en de vraag naar nikkel met maar liefst 41 keer.

De Indonesische overheid speelt op deze groeiende vraag in en streeft ernaar om een belangrijke speler te worden in de markt van elektrische auto’s en batterijen. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van graafmachines
Foto Dimas Ardian / Bloomberg.

De op de G20 aanwezige politieke wereldleiders lieten echter het conflict in West-Papoea buiten beschouwing. Door censuur en doordat de regio verboden gebied is voor buitenlandse journalisten, is het conflict in West-Papoea één van de meest ondergerapporteerde conflicten in de wereld. Ondertussen vindt daar al zestig jaar een genocide plaats op de Papoea-bevolking. (...)

Als gevolg van de mijnbouw die nodig is voor de productie van groene energietechnologieën worden niet alleen mensenrechten maar ook de biodiversiteit bedreigd. (...)

In West-Papoea ligt in het meest biodiverse koraalrifgebied ter wereld, in het Raja Ampat, vele nikkel – en kobalt reserves. Ook bevindt zich in West-Papoea, samen met Papoea-Nieuw-Guinea, het derde grootste regenwoud ter wereld. Nieuw-Guinea is het meest biodiverse tropische eiland ter wereld, waar ook de tweede grootste kopermijn ter wereld ligt. (...)

Nu er ook een groeiende vraag is naar mineralen en metalen voor de energietransitie én Indonesië als een belangrijke speler wordt gezien, wordt kolonialisme in een groen jasje verhuld. Al deze bedrijfsactiviteiten houden kolonialisme in stand en laten een spoor na van genocide, ecocide en vele mensenrechtenschendingen.

Dit maakt de elektrische auto’s een bedreiging voor de belangrijkste beschermers van de biodiversiteit in West-Papoea: inheemse Papoea’s. (...)

a, we moeten naar een energietransitie, maar wel een rechtvaardige energietransitie.

Hele artikel

> Meer West_Papua

Tags: #nederlands #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #west_papua #west_papoea #papoea #papua #kolonie #zelfbeschikking #recht_op_zelfbeschikking #act_of_free_choice #daad_van_vrije_keuze #dekolonisatie #mensenrechten #transmigratie #racisme #discriminatie #autonomie #Verenigde_Bevrijdingsbeweging_voor_West-Papua #ULMWP #politieke_gevangenen #referendum #volksstemming #National_Commission_on_Human_Rights #Komnas_HAM #Humanitarian_Team_for_Intan_Jaya #boeken #opm #Organisasi_Papua_Merdeka #Organisatie_Vrij_Papoea #biak #melanesie #mijnbouw #g20 #energie #energietransitie #biodiversiteit

berternste@pod.orkz.net

Voor Papoea’s was Filep Karma vergelijkbaar met Gandhi of Mandela

NRC

Filep Karma 1959-2022 - Filep Karma, die zich jarenlang inzette voor een onafhankelijk West-Papoea, is dinsdag op 63-jarige leeftijd overleden. De familie spreekt van een duikongeluk, anderen hebben twijfels over de doodsoorzaak.

Een „vaderfiguur voor de West-Papoea’s”, noemt Veronica Koman hem, mensenrechtenadvocaat ‘in ballingschap’. Filep Karma: prominent activist, onafhankelijkheidsstrijder en voorvechter voor de mensenrechten. Voor veel inwoners van de Indonesische provincie Papoea was hij een voorbeeld – en een held in de strijd voor een beter bestaan. Zijn lichaam werd dinsdag levenloos aangetroffen op het populaire strand Base G in Jayapura, de hoofdstad van Papoea. (...)

„Mensenrechtenadvocaten die West-Papoea volgen, zeggen stellig dat er te veel vreemde omstandigheden rond zijn dood zijn. Wij accepteren dit niet als een ongeluk.” Amnesty International eist een onafhankelijk onderzoek naar de dood van Karma.

Op sociale media was woensdagavond (lokale tijd) te zien dat duizenden rouwende West-Papoea’s bijeenkwamen voor de rouwstoet in Jayapura, achter de auto waarin het lichaam van Karma werd vervoerd. (...)

Hele artikel

> Meer over West_Papua (voormalig Nederlands Nieuw-Guinea)

Foto van Filep Karma
Filep Karma in 2012 op het terrein van de Abepura-gevangenis in Jayapura, waar hij toen vast zat. Op zijn shirt de Morgenster, de door Indonesië verboden vlag van West-Papoea. Foto Andreas Harsono/Human Rights Watch/AFP.

Tags: #nederlands #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #west_papua #west_papoea #papoea #papua #kolonie #zelfbeschikking #recht_op_zelfbeschikking #act_of_free_choice #daad_van_vrije_keuze #dekolonisatie #mensenrechten #transmigratie #racisme #discriminatie #autonomie #Verenigde_Bevrijdingsbeweging_voor_West-Papua #ULMWP #politieke_gevangenen #referendum #volksstemming #National_Commission_on_Human_Rights #Komnas_HAM #Humanitarian_Team_for_Intan_Jaya #boeken #opm #Organisasi_Papua_Merdeka #Organisatie_Vrij_Papoea #biak #melanesie

berternste@pod.orkz.net

Het lange afscheid van Nieuw-Guinea

Beeld uit de voorstelling
Eef Mamoribo zingt haar verdriet over het lot van de Papoea’s.

NRC

Vrijheidsstrijd - Het voor veel inwoners traumatische einde van Nederlands-Nieuw-Guinea, nu zestig jaar geleden, is onderwerp van een docu-theater, ziet Kester Freriks.

‘Nederlands-Nieuw-Guinea was alles, alles, alles voor me. Het mooiste landschap van de wereld en de fijnste mensen.” Zo denkt Hans van Zanten (Bandoeng, 1942) terug aan zijn jeugd en zijn latere jaren in de huidige Indonesische provincie West-Papoea. Van Zanten en zijn ouders vertrokken in 1950 naar Nieuw-Guinea, dat destijds een overzees gebiedsdeel van Nederland was.

Afgelopen zaterdag 1 oktober was het zestig jaar geleden dat Nederland Nieuw-Guinea overdroeg aan de Verenigde Naties. Velen hadden gehoopt op een onafhankelijk Nieuw-Guinea. Maar die hoop vervloog. Indonesië eiste Nieuw-Guinea op en veel mensen moesten het land ontvluchten, onder wie vijfhonderd Papoea’s die naar Nederland vertrokken. Na een referendum in 1969 onder een groep geselecteerde Papoea’s werd het gebiedsdeel Indonesisch.
Protestliederen

Over deze teleurstelling en het onvrijwillige vertrek gaat het docu-theater Verzoening? van theatermaker en performer Betsy Torenbos van Stichting Be-wonder. Ze treedt op met de 82-jarige Papoease Eef Mamoribo en de in 1984 geboren Raki Ap. (...)

„De basis van dit hele project dat Tabee Nieuw-Guinea heet vormen 33 interviews die Paul Pattynama en ik afnamen met mensen die allemaal verbonden zijn met Nieuw-Guinea”, zegt Torenbos tijdens een repetitie. (...)

Verzoening? Door Stichting Be-wonder. Première 8/10 Museum Sophiahof, Den Haag. Inl: tabeenieuwguinea.nl

Hele artikel

> Meer Nederlands Nieuw-Guinea (op mijn website)

Tags: #nederlands #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #west_papua #west_papoea #papoea #papua #kolonie #zelfbeschikking #recht_op_zelfbeschikking #act_of_free_choice #daad_van_vrije_keuze #dekolonisatie #mensenrechten #transmigratie #racisme #discriminatie #autonomie #Verenigde_Bevrijdingsbeweging_voor_West-Papua #ULMWP #politieke_gevangenen #referendum #volksstemming #National_Commission_on_Human_Rights #Komnas_HAM #Humanitarian_Team_for_Intan_Jaya #opm #Organisasi_Papua_Merdeka #Organisatie_Vrij_Papoea #biak #melanesie #censuur #persvrijheid #freeport #grasberg #mijnbouw #ontwikkeling #milieuvervuiling #Freeport-McMoRan

berternste@pod.orkz.net

Steentijdbewoners in de ijzertijd

De Groene Amterdammer

Het beeld dat wordt geschetst van de bevolking van Papoea als een stenentijdperkvolk zegt meer over ons lineaire wereldbeeld dan over de bewoners van de voormalige Nederlandse kolonie. Maar dat beeld wordt ook gebruikt om economische exploitatie te rechtvaardigen.

Papoea, het voormalige Nieuw-Guinea, dat tot 1962 een Nederlandse kolonie was, is nooit echt onafhankelijk geweest. De Papoease bevolking kent nog steeds antikoloniaal verzet, niet vanwege de Nederlandse overheersing, maar in reactie op de onvrijwillige Indonesische incorporatie van het gebied in 1963. (...)

De nieuwe wet zorgt voor opnieuw oplaaiende onrust in het gebied. Veel Papoea’s gingen de straat op om te protesteren. De West Papua National Liberation Army verwierp het plan voor de nieuwe provincies en dreigde betrokken overheidspersonen te vermoorden. (...)

Naast de gewelddadige West Papua National Liberation Army is er een grote groep Papoea’s die op een geweldloze manier naar onafhankelijkheid streeft. (...)

De culturele mythe van Papoea’s als overblijvers van het stenen tijdperk is wijdverspreid. Etnografen observeerden bijvoorbeeld dat Papoea’s uit de Korowai-stam ‘fabriekskleding’ en geïmporteerde goederen opruimen voordat toeristen hen bezoeken. Dit om de toeristen in de waan te laten dat ze authentieke ‘primitievelingen’ ontmoeten die de moderne industrialisatie nog niet meegemaakt hebben. (...)

Het werk van fotograaf Jimmy Nelson is een ander hedendaags voorbeeld van de culturele stenentijdperkmythe die om Papoea zweeft. (...)

Wanneer je medemensen in het verleden positioneert, ontken je hun situatie in het heden en ontzeg je ze een toekomst. In het geval van Papoea is het cruciaal om de inwoners als tijdgenoten te zien, om plaats te maken voor politieke zelfbeschikking en het perspectief op een toekomst als onafhankelijk land zonder Indonesische interventie. (...)

Helaas is het stenentijdperknarratief hardnekkig en wordt het nog steeds gebruikt als rechtvaardiging voor neokoloniale overheersing. Freeport Indonesia, dochteronderneming van het Amerikaanse Freeport-McMoRan, gebruikt het motief bijvoorbeeld om de extractie van natuurlijke grondstoffen in Papoea te rechtvaardigen. Het bedrijf geeft hun de mogelijkheid de sprong van de ‘steentijd’ naar de ‘ijzertijd’ te maken. (...)

In 1967 tekende Freeport Indonesia een contract met het nieuwe Indonesische regime voor het aanleggen van een kopermijn in Papoea in 1967. Cruciaal is hier dat Indonesië dit contract met Freeport twee jaar vóór de controversiële volksstemming liet tekenen. Op eenzelfde manier als de regering-Kennedy beschouwde Freeport Papoea als archaïsch, en de komst van de mijn als een middel om van de steentijd in de ijzertijd te geraken. (...)

Net als toen gebruikt Indonesië dit narratief nu in samenwerking met Freeport Indonesia om Papoea’s het recht op zelfbeschikking te ontnemen en hun natuurlijke hulpbronnen voor eigen economisch belang te exploiteren.

Ondanks Indonesische mensenrechtenschendingen in het Papoea van de jaren zestig bleven de Verenigde Staten achter Indonesië staan. Bovendien wilden ze Soeharto’s anti-communistische regime steunen. De Act of Free Choice, die voor onafhankelijkheid van Papoea had kunnen zorgen, kwam er in 1969, waarbij een geselecteerde groep Papoea’s onder druk van Indonesische militaire intimidatie voor Indonesië stemde. (...)

Het verzet tegen Indonesische onderdrukking is groot in Papoea, getuige het aantal online en internationale initiatieven waarmee Papoea’s strijden voor zelfbeschikkingsrecht. (...)

De verkoop van grond van oorspronkelijke bewoners aan palmoliebedrijven en de aanwezigheid van Freeport dwingt veel Papoea’s om op plantages en in de mijnbouw te werken. De grote bedrijven bieden werkgelegenheid, maar de lonen zijn vaak te laag voor Papoea’s om onderwijsgeld voor hun kinderen te kunnen betalen. Freeport maakte in 2010 een winst van bijna twee derde van de omzet en is de grootste belastingbetaler aan Indonesië. Bovendien ondersteunt het bedrijf de Indonesische veiligheidstroepen financieel om de Grasbergmijn te beveiligen. De milieuschade is enorm: de mijn levert dagelijks 167 miljoen ton mijnafval op dat in de bodem en de Aijkwa-rivier terechtkomt. (...)

Freeport Indonesa zou ontwikkeling, banen en welvaart in Papoea brengen, maar tegen de tijd dat Freeports contract eindigt, in 2041, heeft het naar eigen schatting drie miljard ton mijnafval in land en water van Papoea gedumpt. Bovendien is er mede dankzij de gezamenlijke belangen van Freeport en de Indonesische regering nooit een eerlijk referendum geweest over de mogelijke onafhankelijkheid van Papoea. (...)

Hele artikel

Foto van vrachtauto’s bij berg
De colonne van president Joko Widodo op weg naar de Grasbergmijn van het koper- en goudmijnbedrijf Freeport-McMoRan in Mimika © AFP.

Tags: #nederlands #indonesie #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #west_papua #west_papoea #papoea #papua #kolonie #zelfbeschikking #recht_op_zelfbeschikking #act_of_free_choice #daad_van_vrije_keuze #dekolonisatie #mensenrechten #transmigratie #racisme #discriminatie #autonomie #Verenigde_Bevrijdingsbeweging_voor_West-Papua #ULMWP #politieke_gevangenen #referendum #volksstemming #National_Commission_on_Human_Rights #Komnas_HAM #Humanitarian_Team_for_Intan_Jaya #opm #Organisasi_Papua_Merdeka #Organisatie_Vrij_Papoea #biak #melanesie #censuur #persvrijheid #freeport #grasberg #mijnbouw #ontwikkeling #milieuvervuiling #Freeport-McMoRan,