‘Erken het héle koloniale verleden’

NRC

Excuses slavernij - Ghana, Guyana, Myanmar, Madagaskar: de lijst van gebieden die Nederland ooit koloniseerde is lang. Dus waarom kregen alleen Suriname en de Cariben excuses? (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Herdenking van het koloniale verleden van Nederland op de Dam in Amsterdam op 3 mei. Foto Paco Núñez.

Nederland was gedurende zijn koloniale geschiedenis in zo’n dertig landen aanwezig, in zo’n twintig daarvan ook vond slavenhandel plaats, blijkt uit onderzoek van Atlas of Mutual Heritage, opgezet door onder meer het Nationaal Archief. Het exacte aantal gebieden hangt af van de manier van tellen: niet alle gekoloniseerde gebieden vallen nog onder hetzelfde land.

In Azië was Nederland buiten Indonesië onder meer aanwezig in Taiwan, Myanmar en Sri Lanka. De schattingen van de omvang van de Nederlandse slavenhandel rond de Indische Oceaan tussen de zeventiende en de negentiende eeuw lopen uiteen tussen de 660.000 en 1.000.000 mensen, aldus historicus Markus Vink. Ter vergelijking: in de trans-Atlantische slavenhandel gaat dat om zo’n 600.000 slaafgemaakten, volgens de database van SlaveVoyages.

Op het Afrikaanse continent koloniseerde Nederland langere of kortere tijd (delen van) Ghana, Angola, Mozambique en Madagaskar. In Zuid-Afrika was het lang aanwezig: van 1652 tot de komst van de Britten rond 1800. (...)

In de Amerika’s had Nederland een actieve rol in de slavenhandel in New York, de Guyana’s en Brazilië. (...)

Het oudste en langste koloniale bewind van Nederland was in het huidige Indonesië. In de zeventiende eeuw brachten kolonisten delen van het land onder één regering, uiteindelijk onder de naam Nederlands-Indië. De VOC verscheepte, verhandelde en dwong naar schatting tussen de 600.000 en meer dan een miljoen slaafgemaakten om te werken. In 1945 begon een bloedige onafhankelijkheidsoorlog, waarin het Nederlandse leger extreem geweld gebruikte voordat het land in 1949 onafhankelijk werd. (...)

Ver voordat de Britten er arriveerden, was de toenmalige Goudkust (een deel van het huidige Ghana) een kolonie van Nederland, tussen 1612 en 1872. De West-Indische Compagnie (WIC) bouwde daar een groot aantal forten, die werden gebruikt om slaafgemaakten uit het binnenland gevangen te houden totdat ze werden verscheept naar de Amerika’s en Caribische eilanden. Het slavenfort Elmina in de huidige stad Cape Coast was een van de belangrijkste centra van de slavenhandel van de WIC. (...)

Veel Molukkers vochten tijdens de Nederlandse koloniale overheersing in Indonesië in het Koninklijk Nederlands-Indische Leger (KNIL), ook tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog eind jaren veertig. (...)

Na de onafhankelijkheid van Indonesië werd het KNIL opgeheven en werden 12.500 Molukse militairen met hun gezinnen verscheept naar Nederland. Zij wilden zich eigenlijk aansluiten bij de Republiek der Zuid-Molukken, maar Nederland verbood dat. Veel militairen dachen dat zij tijdelijk naar Nederland moesten. Bij aankomst werden ze ontslagen en verspreid over Nederland. De meesten keerden nooit meer terug naar hun thuisland. (...)

Hele artikel

> Meer koloniale geschiedenis

Tags: #nederlands #nederland #slavernij #slavernijverleden #slavenhandel #kolonie #kolonialisme #koloniale_geschiedenis #suriname #nederlandse_antillen #indie #nederlands_indie #indonesie #kaapkolonie #zuid-afrika #nieuw-amsterdam #guyana #myanmar #taiwan #sri_lanka #madagaskar #tobago #brazilie #angola #mozambique #ghana

Sporen van de nederlandse slavernij

Koloniaal netwerk

De Groene Amsterdammer

Het slavernijverleden waar Nederland recent officieel zijn excuses voor maakte, strekt ver voorbij Suriname en de Antillen. Wat was het totale Nederlandse aandeel in de mondiale slavenhandel?

Cupido kwam uit Siam (Thailand) en Plato uit Malabar (India). In 1781 werden ze met 37 andere slaafgemaakten vanuit Batavia (Jakarta) naar Deshima gebracht, een piepklein voc-eilandje in Japan. Louisa van Bengalen kwam uit Bangladesh, afgaande op haar naam. Ze beviel in de Kaapkolonie (Zuid-Afrika) van haar zoontjes Mentor en Spadille. Daar werden ze in februari 1782 gedrieën verkocht voor 501 rijksdaalders aan een Nederlandse bouwopzichter. Jack ontvluchtte in 1694 de plantage van de Friese familie Philipse in Sleepy Hollow (New York), waar hij Nederlands had geleerd. Hij zocht een retourschip naar zijn moederland Madagaskar.

Als het over het Nederlands slavernijverleden gaat, gaat het doorgaans over Suriname en de Nederlandse Antillen. Dat is ook waar vertegenwoordigers van het kabinet in december heen reisden om officiële excuses aan te bieden. Toch beslaat dat nog niet de helft van het Nederlands slavernijverleden, afgaande op het geschatte aantal slachtoffers. Honderdduizenden werden verhandeld in Indonesië, tienduizenden in de Kaapkolonie. Maar zelfs met die grote koloniën zijn we er nog lang niet. Wie kent de Nederlandse slavernijgeschiedenis van Myanmar? Of Taiwan? Sri Lanka? Madagaskar? Tobago? Het gaat niet om kleine aantallen. (...)

Voor dit onderzoek selecteerde De Groene Amsterdammer twintig landen waar Nederland koloniën of handelsposten had die doorgaans over het hoofd worden gezien als het om het slavernijverleden gaat. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #slavernij #slavernijverleden #slavenhandel #kolonie #kolonialisme #koloniale_geschiedenis #suriname #nederlandse_antillen #indie #nederlands_indie #indonesie #kaapkolonie #zuid-afrika #nieuw-amsterdam #guyana #myanmar #taiwan #sri_lanka #madagaskar #tobago #brazilie #angola #mozambique #ghana

Migranten namen de oliebol en de bolus mee naar Nederland

NRC

Migratie - Migranten hebben mede vorm gegeven aan de ontstaansgeschiedenis van Nederland. Dat blijkt uit een nieuwe migratiegeschiedenis, waarin de nadruk ligt op hen die een reden hadden om te vluchten voor geweld of onderdrukking.

Iedereen die bang is dat Nederland verandert door de komst van migranten zou er goed aan doen De Vluchtelingenrepubliek. Een migratiegeschiedenis van Nederland te lezen. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Belgische vluchtelingen van brengen in de open lucht de nacht door langs de Belgisch-Nederlandse grens, in oktober 1914.

Willem van Oranje werd bijna twintig jaar geleden dan wel uitgeroepen tot ‘Grootste Nederlander’, schrijven De Boer en Janssen in hun inleiding, maar menigeen die op hem stemde zal zich niet hebben gerealiseerd dat het ‘een man betrof die niet in Nederland was geboren, zijn leven lang Frans sprak, en een groot deel van zijn dagen als vluchteling in het buitenland had versleten’. (...)

‘Genetici, archeologen en historici zijn het er dan ook over eens dat het overgrote deel van de huidige Nederlandse bevolking een – onvermoede – migratieachtergrond heeft.’ (...)

‘Dit boek laat zien dat de historische realiteit lijnrecht indruist tegen deze nativistische fantasieën.’ (...)

De term asielzoeker is van recente, laat-twintigste-eeuwse datum. Maar de ambiguïteit die het woord uitstraalt is niet nieuw – het is een ‘twijfelwoord’, stelt één van de auteurs, dat niet toevallig lijkt op ‘gelukszoeker’. Ook in het verleden hadden migranten vaak een combinatie van redenen om te verhuizen. Naast vluchtmotieven als angst voor oorlog of voor een politiek guur klimaat speelden niet zelden ook economische overwegingen een rol. (...)

Omgekeerd waren het niet altijd louter humanitaire overwegingen die de autoriteiten in Nederland ertoe aanzetten om migranten te verwelkomen. In de jaren 1580 zagen verschillende stadsbesturen in Holland zakelijke voordelen in het aantrekken van oorlogsvluchtelingen uit het Zuiden. (...)

In de periode 1914-1918 verleende Nederland onderdak aan ongeveer een miljoen Belgen, op een bevolking van zes miljoen – een getal waarbij de huidige aantallen asielzoekers verbleken. Dat vroeg nogal wat barmhartigheid van de bevolking, want hoewel Nederland neutraal bleef leed het wel onder de oorlog. (...)

Rond 1600 bestond bijvoorbeeld de helft van de bevolking van Haarlem uit (meest Vlaamse) oorlogsmigranten. En wat te denken van de 300 tot 400 duizend mensen uit Indonesië die in de periode 1945-’62 naar Nederland kwamen? Voor hen gold wat voor de meeste migranten geldt: na enkele decennia zijn ze keurig geïntegreerd. (...)

Ontnuchterend is het ook om te lezen hoe de autoriteiten zich de afgelopen decennia steeds weer lieten overvallen. Steeds weer werd geprobeerd procedures te versnellen, en steeds weer waren er toch te weinig ambtenaren en te weinig opvangplaatsen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #boeken #migranten #migratie #vluchtelingen #oliebol #bolus #joden #sefardische_joden #asjkenazische_joden #zure_haring #nativisme #gastarbeiders #amsterdam #leiden #delft #haarlem #hugenoten #groningen #woI #eerste_wereldoorlog #indonesie #indie #nederlands_indie #mulukkers #sri_lanka #tamils

OOOPS ! Petites modifications et j’avais oublié de rajouter quelques tags !
#Meeting #historique ce #samedi 22 #octobre à l’ #espace #Charenton à #Paris où plus de 1800 #travailleurs et #jeunes se sont rassemblés contre la #guerre et l’#exploitation. Sous la #présidence de Daniel #GLUCKSTEIN, #coordinateur du #Comité #ouvrier #international contre la guerre et l’exploitation, pour l’ #Internationale #ouvrière ( #COI ), ont pris la #parole :

#AFGHANISTAN :
Freshta AMIRI, #militante de la #Gauche #radicale d’Afghanistan ( #LRA ), partie prenante des #manifestations de #femmes et d’ #écolières pour la #réouverture des #écoles

#ALLEMAGNE :
Claudius NAUMANN, militant internationaliste, #président du conseil des #délégués du #personnel de l’ #Université #libre de #Berlin.

#BIÉLORUSSIE, #RUSSIE ET #UKRAINE :
Des militantes et des militants qui combattent contre la guerre et pour le #socialisme.

#BURKINA_FASO
Adama COULIBALY, de l’ #Alternative #patriotique #panafricaine-Burkindi ( #APP-B ).

#ÉTATS-UNIS
Alan BENJAMIN, militant de #Socialist-Organizer, l’un des #fondateurs de #US_Labor_Against The #War (Le mouvement ouvrier #américain contre la guerre).

#FRANCE
Christel KEISER, #secrétaire nationale du #Parti-ouvrier-indépendant-démocratique ( #POID ).
Une militante de la #Fédération des jeunes #révolutionnaires ( #FJR ).

#GRANDE-BRETAGNE
Ian HODSON, président du #syndicat des travailleurs de l’ #alimentation Bakers, Food and Allied Workers Union ( #BFAWU ).

#PALESTINE
Une militante, au nom de l’association #Secular-Palestine, qui milite pour une Palestine #laïque et #démocratique.
Des #vidéo-messages de militants d’ #IRAN, du #SRI_LANKA et de #CHINE ont été projetés.
https://www.youtube.com/watch?v=gyVvalxRhLw

Dit kanon staat symbool voor de Nederlandse overheersing en roof in Sri Lanka

De Volkskrant

Een kostbaar Nederlands geschenk aan Sri Lanka belandde later als oorlogsbuit weer in Den Haag. Zo staat dit kanonnetje symbool voor een veelbewogen geschiedenis van diplomatie, exploitatie, kunst, geweld – en Nederlandse postkoloniale koppigheid.

In de zaal Nederland Overzee van het Rijksmuseum staat een opvallend blauw onderstel. Het is in rococostijl beschilderd en erop bevestigd is een met robijnen, goud en zilver gedecoreerd kanon. Volgens het tekstbordje stond dit sierkanon in het paleis van Kandy, het laatste koninkrijk van Sri Lanka, waaruit de Nederlanders het roofden in 1765.

Vanwege die roof is het kanon middelpunt van een voortdurend debat. Sri Lanka wil het kanon terug, in Nederland wordt er nog steeds over gediscussieerd. Het kanon vertelt een complexe koloniale geschiedenis die niet alleen over roof en oorlogvoering gaat, maar ook over diplomatie, koloniale exploitatie, lokale politiek en kunst. En over postkoloniale Nederlandse koppigheid. (...)

Hele artikel

> Meer over roofkunst

Het kanon staat in het Rijksmuseum. Foto: Rijksmuseum.

Tags: #nederlands #nederland #musea #kunst #kunstschatten #roofkunst #koloniale_geschiedenis #parthenon #parthenon_marbles #elgin_marbles #portugal #spanje #azteken #indonesie #nederlands_indie #kris #british_museum #louvre #sri_lanka #kanon_van_kandy #indie #kolonie #rijksmuseum #naturalis