#spoorwegen

berternste@pod.orkz.net

Het ‘cultuurstelsel’ in Nederlands-Indië maakte ons rijk: met de winst werd het spoor aangelegd

De Volkskrant

Dat de huidige Nederlandse welvaart mede tot stand kwam dankzij slavernij is bekend. Minder aandacht is er voor de enorme inkomsten die voortvloeiden uit het cultuurstelsel. Bewoners van Nederlands-Indië waren verplicht een deel van hun oogst af te staan en dwangarbeid te verrichten. (...)

Dit [cultuurstelsel] was voor Nederland zo profijtelijk dat dit op het hoogtepunt eenderde tot zelfs de helft van de inkomsten voor de schatkist opleverde. Nederland kon daarmee niet alleen de staatsspoorwegen aanleggen, maar ook het Noordzeekanaal en de Nieuwe Waterweg, die de Amsterdamse en Rotterdamse havens hun strategische positie gaven. Nederlands-Indië was dus letterlijk een wingewest waarop de Nederlandse welvaart dreef. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Foto van treinkaartje

Het cultuurstelsel dat begin 19de eeuw door de Nederlandse koloniale staat werd ingevoerd was een radicalisering van de grondslagen die de VOC met de corvee had gelegd. De bevolking werd tegen schamele vergoedingen gedwongen op eenvijfde deel van de grond koffie, thee en andere commerciële agrarische producten te produceren en af te dragen (cultuurstelsel). Daarnaast werden zij gedwongen om zogenoemde ‘herendiensten’ te verrichten, te werken aan de koloniale infrastructuur van wegen, spoor, water- en irrigatiewerken. Dit gebeurde onder slechte omstandigheden en leidde tot hoge sterfte. Het verzet was grootschalig. De bevolking kwam in opstand of liep weg. Maar het koloniale dwangsysteem werd kracht bijgezet met rotanslagen of zware gevangenenarbeid. (...)

De afschaffing vanaf 1870 leidde slechts gedeeltelijk tot verbetering. Grond werd op nog grotere schaal vrijgegeven aan Europese koloniale ondernemers. De niet-Europese arbeiders waren onder de koloniale wet vaak niet vrij om zomaar te vertrekken en konden zwaar gestraft worden. De veroordeling tot dwangarbeid verving daarbij de vroegere fysieke bestraffing met de rotan. (...)

Hele artikel

Foto van bouw spoorbrug
Bouw van de spoorbrug bij Culemborg, rond 1870. Beeld: Spoorwegen in Beeld, Spoorwegmuseum.

Tags: #nederlands #nederland #indie #nederlands_indie #indonesie #kolonie #koloniale_geschiedenis #voc #slavernij #dwangarbeid #cultuurstelsel #herendiensten #max_havelaar #multatuli #spoorwegen #havens #nieuwe_waterweg #amsterdam #rotterdam #Eduard_Douwes_Dekker #Douwes_Dekker #uitbuiting #ABN_Amro #Nederlandse_Handelsmaatschappij #nhm #koninghuis #willem_I #batig_slot #noordzeekanaal

berternste@pod.orkz.net

Vervoersarmoede is nu ook in Nederland een probleem

NRC

Vervoer - Auto en vliegtuig zorgden ervoor dat de trein werd vergeten. Dat leidt nu tot pijnlijk lege plekken op de Nederlandse treinkaart, ziet Floor Milikowski. (...)

Van Wegen liet een kaart zien van het Nederlandse sporennet, van honderd jaar geleden en van nu. In het noorden is het verschil tussen de twee kaarten minimaal. (...)

Maandag 14 november maakte het kabinet bekend dat het de komende jaren 7,5 miljard euro uit het Groeifonds zal gebruiken voor de aanleg van een aantal urgente infrastructurele projecten. Ruim 4 miljard euro gaat naar de verlenging van de Noord/Zuidlijn van Amsterdam naar Schiphol, 1,5 miljard is voor een verbeterde spoorverbinding tussen Leiden en Dordrecht. Utrecht krijgt 900 miljoen voor een tramlijn naar Nieuwegein en Brainportregio Eindhoven ruim 800 miljoen voor een pakket aan OV-verbeteringen. Het zijn belangrijke projecten waar terecht geld voor wordt vrijgemaakt.

Maar geld voor de Lelylijn, de Nedersaksenlijn (tussen Enschede en Groningen) en andere verbindingen die juist voor de minder krachtige regio’s zo belangrijk zijn, ontbreekt. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van ingang station Leiden
Station Leiden, 1952. Fotocollectie Anefo/Nationaal Archief.

Wie in een verre buitenwijk van een stad of in een dorp aan de rand van het land woont, moet het met veel minder doen. Daar ontbreekt een station en is de buslijn weg bezuinigd, is het een heel eind fietsen en te ver wandelen. Dat scholen, huisartsenposten, ziekenhuizen, sportverenigingen in steden en dorpen in de regio worden gesloten vanwege schaalvergroting en kostenbesparing, maakt de toegankelijkheid tot voorzieningen in die delen van het land nog problematischer.

De hoge prijzen voor zowel trein, tram en bus als voor benzine vergroten het verschil tussen mensen met veel en weinig mogelijkheden. (...)

‘Vervoersarmoede’ of ‘vervoersongelijkheid’, iets dat ze al in landen als Amerika en Engeland kennen, begint ook in Nederland een serieus probleem te worden. (...)

Zeker in de afgelopen twintig jaar is het openbaar vervoer volledig ondergeschikt geraakt aan de auto. Er is geen enkele visie meer op de rol die trein, bus en tram moeten innemen op lokaal, regionaal, nationaal en internationaal niveau. (...)

In de praktijk worden besluiten over grote infrastructurele projecten genomen aan de hand van een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse. (...)

Factoren als gezondheid, gelijkheid en rechtvaardigheid, het gevoel je te kunnen ontwikkelen en ontplooien, je dromen na te jagen en volwaardig deel uit te maken van de samenleving, spelen in die berekeningen geen rol. (...)

Hetzelfde geldt voor de lokale en regionale trein- en busverbindingen die steeds minder vaak rijden of zelfs helemaal worden weg bezuinigd. Doordat goed openbaar vervoer niet meer wordt gezien als een fundamenteel onderdeel van een vitale, eerlijke en toekomstbestendige samenleving maar enkel als een verhandelbaar product, is een rekensom van eenduidige kosten en baten het enige afwegingskader. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #vervoersarmoede #spoorwegen #openbaar_vervoer #ov #bus #buslijn #lelylijn #groningen #leeuwarden #friesland #flevoland #Zuiderzeeverbinding #noorden #randstad #emmen #nedersaksenlijn #enschede #groeifonds #infrastructuur #nood-zuidlijn #amsterdam #schiphol #luchtvaart #leiden #dordrecht #utrecht #tramlijn #tram #nieuwegein #brainportregio #eindhoven #Vervoersarmoede #arnhem #aken #HSL_Oost #keueln #frankfurt #zeeuws-vlaanderen #Maatschappelijke_Kosten_Baten_Analyse

berternste@pod.orkz.net

Trein: Expreso Ter Lisboa - Madrid

Foto van motorwagen van Expreso Ter

Foto van trein Expreso TerMadrid (Spanje) 2021

De motorwagen hierboven hoort bij de exprestrein tussen Lissabon en Madrid.

Ik zag hem in het spoorwegmuseum van Madrid.

(Kleine foto’s groter door erop te klikken.)

Foto van koersbord op trein Expreso Ter<br clear="all"></br>

#foto #fotografie #lisboa #lissabon #madrid #openbaar-vervoer #photo #photography #public-transport #railways #spain #spoorwegen #train #trein

Originally posted at: https://blog.ernste.net/2022/10/18/trein-expreso-ter-lisboa-madrid/

berternste@pod.orkz.net

Gebreken aan het treinonderhoud? Niemand bij NS wilde het horen

NRC

Treinmaterieel - Klokkenluider Luc de Rond waarschuwde NS voor mankementen aan treinen. Hij vond geen gehoor: het onderzoek waar hij voor pleitte werd nooit gedaan. Nu wil NS van hem af.

Het nieuws in het kort

  • NS wil klokkenluider Luc de Rond ontslaan. Hij maakte vijf jaar geleden melding van problemen op de onderhoudsafdeling van het spoorbedrijf, waarna de inspectie een kritisch rapport opstelde over de vervoerder.
  • Volgens NS heeft De Rond niet langer recht op bescherming als klokkenluider en moet hij uitzien naar een andere baan vanwege „zijn functioneren”. Uit zijn personeelsdossier blijkt dat NS hem goed beoordeelde voordat hij klokkenluider werd, en daarna slecht.
  • De Rond heeft zijn dossier met NRC gedeeld, omdat er na vijf jaar nog steeds geen inhoudelijk, technisch onderzoek is gedaan naar zijn melding over onderhoudsproblemen. Wat er aan onderzoek is verricht, is op basis van interviews en computersystemen. Bovendien zijn de onderzoeken niet openbaar.

Hele artikel

Foto van Luc de Rond
NS klokkeluider Luc de Rond. Foto Merlin Daleman.

Tags: #nederlands #nederlandse-spoorwegen #netherlands #ns #openbaar-vervoer #public-transport #railways #spoor #spoorwegen #train #trein #treinonderhoud #klokkenluider #onderhoudsproblemen #managers

berternste@pod.orkz.net

Treinen: NS in problemen

Foto van intercitytrein en sprinter

Utrecht 2018

Openbaar vervoer is van eminent belang, zeker in tijden van klimaatcrisis. Helaas gaat het niet goed op het spoor. NS kampt met grote problemen en de dienstregeling wordt zwaar uitgekleed, wat mensen weer in de auto jaagt.

> NS-plannen voor dienstregeling 2023 voldoen niet aan concessie (Treinreiziger.nl)

> Inspectie: NS heeft onvoldoende zicht op gevaarlijke situaties (NRC)

> Meer over de problemen bij NS (Voor Beter OV)

#foto #fotografie #nederlandse-spoorwegen #netherlands #ns #openbaar-vervoer #photo #photography #public-transport #railways #spoor #spoorwegen #train #trein

Originally posted at: https://blog.ernste.net/2022/10/13/treinen-ns-in-problemen/

berternste@pod.orkz.net

Spoorweg-activist Jon Worth: ‘In Brussel lobbyt niemand voor de Europese treinreiziger’

Follow the Money

Het Europese spoorwegnet is een ratjetoe aan nationale maatschappijen die moeizaam internationaal samenwerken, stelt politiek-blogger en spoorweg-activist Jon Worth. Terwijl Brussel korte vluchten wil verbieden, laat het alternatief – de trein – nog veel te wensen over. Afgelopen zomer reisde Worth per trein door Europa op zoek naar een functionerende internationale infrastructuur: ‘Als je wilt dat mensen internationaal reizen per trein moet dat net zo gemakkelijk zijn als per vliegtuig.’ (...)

Worth: ‘Er zijn vier soorten landsgrenzen die ik wilde onderzoeken. De eerste soort waren grenzen waar vroeger een spoorlijn was, maar die in verval is geraakt. Het tweede type is: grenzen waar wel een functionerende spoorlijn overheen loop[t], maar geen treinen rijden. Daarvan zijn er veel in heel Europa die echt gemakkelijk weer in gebruik zijn te nemen. Het derde probleem is de dienstregeling, waarbij de dienstregelingen voor de treinen aan weerszijden van een grens niet op elkaar zijn afgestemd. Het vierde probleem is informatie, waarbij zelfs het uitzoeken welke treinen er aan de andere kant van de grens rijden, of het verkrijgen van kaartjes voor die treinen, ingewikkeld is.’ (...)

Dat de Europese Commissie op één of andere manier een regisserende rol moet spelen staat voor Worth buiten kijf: 'Veel van de grensproblemen die ik noemde zijn relatief eenvoudig op te lossen.’ (...)

‘Maar over het spoor en de rol van de regio in het internationale verkeer hoor je ze zelden, terwijl dat fundamentele Europese onderwerpen zijn. (...)

Als het aankomt op macht en lobbyen in Brussel en de Europese Unie als geheel, zijn de grote organisaties goed vertegenwoordigd. Je hebt de spoorwegmaatschappijen en de brancheorganisaties die fabrikanten van rollend materieel vertegenwoordigen, zoals Siemens of Alstom. Maar wat echt ontbreekt, is iemand die internationale reizigers vertegenwoordigt.’ (...)

Hele artikel

Foto van Jon Worth
Jon Worth

Tags: #nederlands #europa #eu #europese_unie #trein #spoorwegen #openbaar_vervoer #grenzen #infrastructuur #boekingssysteem #spoorweginfrastructuur #reizen #internationaal_reizen #milieu #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #co2 #luchtvaart #vliegtuig

berternste@pod.orkz.net

Stations zonder poortjes

In Nederland raak je eraan gewend, aan die treinstations met poortjes waar je alleen in mag met een OV-chipkaart of internationaal ticket. Tijdens een treinreis buiten Nederland merkte ik ineens weer hoe veel vriendelijker een open station is, waar je gewoon binnen kunt wandelen zonder hekwerken met poortjes.

Waarom kan het daar wel? Zou het zijn omdat Nederlandse conducteurs zo weinig controleren dat de kaartjescontrole door die poortjes moet gebeuren? Ik krijg in de trein in Nederland bijna nooit controle. Mensen die het bijhouden zien slechts op iets van vier of vijf procent van hun reizen een conducteur. In buitenlandse treinen komt de conducteur vaak na elk nieuw station opnieuw langs.

Hoe dan ook, een open station is veel prettiger. Onderstaande foto van station München Hbf is van de onvolprezen site voor treinreizigers Seat61.

[Foto van stationshal]
Münich Hbf

Tags: #nederlands #nederland #trein #spoorwegen #station #treinstation #poortjes #conducteur #ns #nederlandse_spoorwegen #prorail #ov-chipkaart #seat61

berternste@pod.orkz.net

Graf met trein

Foto van grafsteen met treintje (detail)

Graf van spoowegman: spoorwiel van steen, modelspoorrails erop geschroefdUtrecht 2020

In Utrecht zag ik het graf van ene Manus in de vorm van een treinwiel met daarop een treintje. Ik had het graf al eerder gezien, toen was er alleen een stukje rails van een Märklin modelbaan op te zien. Nu dus met trein.

Foto van graf in de vorm van een treinwiel met miniatuurtrein

Utrecht 2020

#begraafplaats #cemetery #foto #fotografie #graf #grave #netherlands #photo #photography #railway #spoorwegen #train #trein #utrecht

Originally posted at: https://blog.ernste.net/2022/05/31/graf-met-trein/

berternste@pod.orkz.net

Stoomtrein in Wonoredjo (Java)

Foto van versierde stoomlocomotief

Wonoredjo (Java) Nederlands Indië 1930

In de serie stoomtreinen (op 4 en 5 mei onderbroken vanwege dodenherdenking en bevrijdingsdag) mag deze versierde locomotief, die ik vond in een oud familiealbum, niet ontbreken. Het gaat om een trein voor het transport van suikerriet. De trein is versierd vanwege het maalfeest, zo vermeldt het album. Op de website Java Post vond ik een uitgebreide beschrijving van dit oogstfeest.

#dutch-east-indies #indonesie #java #maalfeest #nederlands-indie #oogstfeest #plantage #plantation #railways #spoorwegen #steam-engine #stoomlocomotief #sugar-plantation #suikerplantage #train #trein

Originally posted at: https://blog.ernste.net/2022/05/07/stoomtrein-in-wonoredjo-java/

berternste@pod.orkz.net

London Chatham and Dover Railway

Foto van wapen van spoorwegmaatschappij

Londen (Engeland) 2015

Het wapen van de London Chatham and Dover Railway zag ik op Blackfriars Railway Bridge in Londen.

Camille Pisarro schilderde een station op een van de lijnen van de maatschappij (afbeelding van Wikipedia):

Afbeelding van schilderij met Lordship Lane Station (Camille Pisarro)

Lordship Lane Station door Camille Pisarro 1871

#art #camille-pisarro #engeland #england #foto #fotografie #kunst #londen #london #painting #photo #photography #pisarro #railways #schilderkunst #spoorwegen #steam-engine #stoomtrein #train #trein

Originally posted at: https://blog.ernste.net/2022/05/06/london-chatham-dover-railway/